1

Adviesrapport Herman Kuipers

Versie 2.1

Juni 2012

2

Titelpagina

Projectnaam : Langer zelfstandig wonen voor ouderen.

Organisatie : Platform GEEF

Opdrachtgever : Mevr. S. Fekken

Studentnummer : 327368

Opdrachtnemer : Herman Kuipers Versienummer : 2.1

Documentstatus : Definitief

Datum : 18 juni 2012

Aantal pagina’s : 17

Titelpagina

3

Inhoudsopgave

1. Inleiding ............................................................................................................................................... 4

2. Conclusies op basis van het onderzoek ............................................................................................... 6

3. Behoeften van huurders vertaalt naar adviezen ................................................................................. 7

4. verschil tussen stad en dorp .............................................................................................................. 12

4.1 – Gebruikscenario van het daglijks leven van ouderen in huurwoningen .................................. 12

4.2 – Gebruikscenario van de toekomstige situatie ouderen in huurwoningen ............................... 13

4.3 – Gebruikscenario van de huidige situatie .................................................................................. 14

4.4– Gebruikscenario van het toekomstige systeem ........................................................................ 14

5. Afsluiting ............................................................................................................................................ 15

6. Bijlages ............................................................................................................................................... 16

6.1 – Persona’s .................................................................................................................................. 16

6.1.1 –Alleenstaande huurder in een senioren woning ................................................................ 16

6.1.2 – Huurders van het Appartementencomplex te Nieuwehorne ........................................... 17

Inhoudsopgave

4

1. Inleiding

Eenzaamheid een gebrek aan contacten met anderen, gemis van werksituatie of andere

belemmeringen om deel te nemen aan het maatschappelijke leven. Om goed mee te kunnen doen in

de maatschappij wordt tegenwoordig veel techniek toegepast. Techniek is tegenwoordig bijna ons

leven en daarom kunnen we eigenlijk niet meer zonder. Vooral de techniek achter onze

beeldschermen is erg populair. Zag je paar jaar geleden nog nergens een smartphone, tegenwoordig

zijn ze niet meer uit het ons straatbeeld weg te denken. Maar dit is niet altijd zo geweest, er was ooit

een generatie die onbereikbaar was. Een generatie die hun techniek niet in hun broekzak mee kon

nemen. Deze mensen zijn nu oud maar een groot aantal weet wel welke middelen er zijn die hen

kunnen helpen.

Maar techniek is niet altijd de oplossing voor alle problemen, natuurlijk kan techniek wel een

bijdrage leveren aan de oplossing. Zo zijn er trapliften die het probleem oplossen zodat mensen naar

boven kunnen echter zijn zulke oplossingen vaak tijdelijk.

Techniek beïnvloed hun leven waardoor ze in hun dagelijkse leefpatroon worden verstoord en dus de

controle kwijtraken.

Voor veel ouderen is hedendaagse techniek te ingewikkeld en eigenlijk eng. Maar techniek kan hen

en hun omgeving prettiger maken en zo het leven verbeteren. Zo ook bij huurders van

woningcorporaties . Gemeente heeft een aantal financiële middelen waar ouderen een beroep op

kunnen doen om vergoedingen te krijgen om ondersteunende hulpmiddelen in hun woning te

realiseren. Tevens is het mogelijk een communicatiemiddel te realiseren die een bijdrage levert op

het gebied van veiligheid.

In het komend jaar willen diverse partijen de kwaliteit van leefomstandigheden van ouderen

verbeteren waardoor ze langer in hun huurwoning kunnen/willen blijven wonen, doormiddel van een

product of dienst. Wat het precies moet worden is onduidelijk en grote veranderingen bij ouderen

kunnen problemen veroorzaken. De huidige generatie huurders met een leeftijd van 75+ zijn niet

technisch onderlegd en hebben al moeite met vrij simpele systemen. Uiteindelijk zullen wij ook oud

worden en wordt de kans groter dat een ingewikkelder systeem succesvoller kan worden ingezet. De

verwachting is dat het echter nog wel tien tot vijftien jaar duurt voordat er een generatie ouderen

komt die wel technische inzichten hebben, wel zijn er tussen deze mensen een aantal ouderen die

zich ontwikkelt hebben in de technische mogelijkheden.

Tien tot vijftien jaar duurt nog wel even en het was daarom de taak om te kijken wat ouderen met

minder kennis van techniek nodig hebben. Tijdens het onderzoek zijn verschillende zaken aan het

licht gekomen die voor verbetering vatbaar zijn. Soms hele simpele oplossingen die een grote

meerwaarde kunnen bieden bij vooral alleenstaande ouderen. In dit adviesrapport geef ik aan hoe

deze punten verbetert kunnen worden.

1 – Inleiding

5

Het advies heeft betrekking tot het zelfstandig wonen op het gebied van mobiliteit ten opzichte van

de kwaliteit van leven. Om deze doelgroepen goed te vertegenwoordigen in de ontwikkeling van een

gebruiksvisie, is er een persona opgesteld. De persona zijn fictieve personen die gebaseerd zijn op de

respondenten uit het onderzoek.

6

2. Conclusies op basis van het onderzoek

Platform GEEF en participanten van GEEF willen weten wat de wensen en behoeften zijn van

huurders en met welke middelen ouderen langer zelfstandig kunnen wonen in hun huidige

huurwoning. Het onderzoek is gericht op mobiliteit van ouderen ondanks dat komen er uit het

onderzoek ook andere handelingen bij ouderen die steeds lastiger worden. Er is een verschil in de

soort huurwoningen. Deze huurwoningen heb ik verdeelt in zes groepen huurwoningen terug te

vinden in het onderzoeksrapport . Tevens spelen de voorzieningen die in het dorp aanwezig zijn een

belangrijke rol bij het langer zelfstandig wonen. In dit adviesrapport worden van diverse partijen

verwacht een steentje bij te dragen om ouderen langer zelfstandig te kunnen laten functioneren. De

verbeteringen inclusief de adviezen zijn in dit rapport terug te vinden. De opzet van het onderzoek

inclusief de resultaten daarvan zijn in het onderzoeksrapport terug te vinden.

Hier volgt een korte uitleg wat de belangrijkste resultaten uit dat onderzoek zijn. Zo blijkt uit het

onderzoek dat de oudere huurwoningen te klein zijn voor mensen met mobiliteitsbeperkingen. De

werkzaamheden als de tuin of het doen van de ramen is bijna niet te doen voor deze doelgroep.

Mensen die in een senioren appartementcomplex wonen ook wel levensloopwoningen wonen geven

aan dat ze hun hele leven hier zouden kunnen wonen, zeker met een klein beetje hulp van de

thuiszorg. Mensen die in flat wonen waar alles wel gelijkvloers is maar niet ingericht voor een

seniorenwoning geven aan dat ze last hebben van geluidsoverlast als andere bewoners naar hun

werk gaan. Ook bevinden er obstakels in deze woningen waar mensen zeker met een rollator of

rolstoel hinder van hebben. Mensen in een 2-onder-1-kap woning geven aan hier hun hele leven te

kunnen blijven wonen. Dit komt ondermeer door de goede voorzieningen die zich in het dorp

bevinden, wel geven ze aan als er één van de twee weg valt dat ze hier dan waarschijnlijk niet

kunnen blijven wonen.

De behoeften van huurders op het gebied van service ligt net iets hoger dan dat ze nu krijgen bij de

woningcorporatie. Met name op het gebied van kleine handelingen zoals een lamp ophangen etc. Er

is behoefte aan een gelijkvloerse woning die ruim opgezet is waardoor ze goed overal in de woning

kunnen komen met hun hulpmiddel. En dat er standaard in de woning hulpvoorzieningen aanwezig

zijn zoals een toiletbeugel en een douchebeugel.

Bij alle bewoners die alleen in een woning wonen hebben behoefte aan een noodalarmering voor het

geval dat er iets onverwachte gebeuren. Een alarmering geeft hen een veilig gevoel omdat ze hulp in

kunnen roepen mocht er een onverwacht noodsituatie voor doen. Wel is een duidelijke

spreek/luisterverbinding hierbij vereist, zodat ze zeker weten dat er hulp onderweg is.

Uiteindelijk zijn er een aantal punten waar de woning niet ideaal is. Het verbeteren van deze punten

zorgt voor een betere kwaliteit van leven wat samenhangt met het langer zelfstandig wonen. Deze

verbeteringen zijn als adviezen in dit rapport terug te vinden.

2 – Conclusie op basis van het onderzoek

7

3. Behoeften van huurders vertaalt naar adviezen

In de gebruiksvisie zullen de conclusies die in het hoofdstuk hiervoor benoemd zijn worden vertaald

naar behoeftes van de huurders. Deze huurders worden ingedeeld in drie categorieën. Op basis van

deze behoeftes zal er advies worden gegeven hoe deze behoeftes vervuld kunnen worden. Ook zal er

aandacht besteed worden aan de onderbouwing en implementatie van dit advies.

Om duidelijk weer te geven op welke behoeften de adviezen zijn gebaseerd zijn zowel de adviezen

als de behoeften in tabellen weergegeven. Allereerst worden de adviezen op basis van de behoeften

van alle huurders beschreven. Vervolgens zullen de verschillen tussen dorp en stad worden genoemd

en welke verschillende behoeften deze huurders in dorpen nodig hebben. Daarna worden de

voordelen van levensloopwoningen beschreven en welke problemen dat voor huurders oplossen. De

adviezen die in de tabellen beschreven staan, zijn adviezen die het meest aannemelijk zijn om aan te

sluiten bij de behoeften van de doelgroep.

Tabel 1 Schematische weergave van de koppeling tussen behoeften van huurders eventuele adviezen.

Behoefte huurders

Behoefte Adviezen

Behoefte aan extra hulp Kleine klusjes die ouderen helpen om de kwaliteit van leven te verhogen in hun leefomgeving, zoals lamp ophangen, boekenplank plaatsen of het maken van een waslijn etc. Het wassen van ramen door de ouderen creëer je een gevaarlijke situatie. Het staan op een trap is voor ouderen lastig. “De mogelijkheid bieden dat voor een kleine vergoeding de ramen voor zo’n seniorenwoning worden gedaan”. Het doen van de tuin is erg moeilijk voor deze doelgroep. Het is zwaar werk en zeker voor ouderen. “De mogelijkheid bieden dat voor een kleine vergoeding de tuin word onderhouden”.

Behoefte aan een noodoproep Ouderen die alleen wonen geven aan als ze bijvoorbeeld vallen, hopeloos verloren zijn omdat niemand hun ziet liggen. Hierdoor liggen ze waarschijnlijk urenlang op de grond te wachten om hulp. Een alarmering voor noodsituaties geeft ze een veilig gevoel. Zeker door een spreek-/luisterverbinding, zodat ze dan weten of er iemand onderweg is.

3 – Behoeften van huurders vertaalt naar adviezen

8

Behoefte aan meer ruimte De ruimte in de oudere huurwoningen is dusdanig klein waardoor ouderen met een rollator geen ruimte hebben om in hun woning te kunnen manoeuvreren. De huidige huurwoningen moeten op een aantal punten worden verbetert:

Kozijnen moeten breder, zodat ook rolstoelen hier langs kunnen.

De ruimte in het toilet is te klein waardoor ze zich niet kunnen redden.

Meer ruimte in de woonkamer, keuken en hal.

Behoefte aan gelijkvloerse woning Elke drempel/verhoging en zeker een traptree is een opstakel voor ouderen met een rollator, kruk of rolstoel.

Behoefte aan voorzieningen en de weg er naar toe

Er mogen geen onevenheden in de bestrating bevinden. Dit veroorzaakt ongelukken en zorgt voor mobiliteitsbeperking.

Behoefte hoe voorzieningen kunnen worden gerealiseerd

Er zal door de gemeente een meldpunt moeten worden geregeld. Hier kunnen ouderen dan informeren welke voorzieningen zij kunnen aanvragen en hoe het aanvragen van zo’n proces verloopt. Of een overzicht welke voorzieningen waar aangevraagd kunnen worden.

Behoefte aan activiteiten Ouderen hebben vaak een vriendenkring die om hun heen wegvalt. En door hun beperkingen kunnen ze soms bestaande activiteiten niet meer uitvoeren. Toch willen ze vaak graag iets doen en niet de hele dag thuiszitten. Een recreatieruimte in een appartementen- complex is een grote meerwaarde.

Behoefte aan thuiszorg Ouderen hebben behoefte aan extra hulp voor de wat zwaardere handelingen.

Behoefte: Aan extra hulp

In tabel 1 zijn drietal adviezen opgenomen om de cliënt te helpen bij het langer zelfstandig wonen.

Het zijn voornamelijk handelingen die de meeste ouderen niet meer kunnen uitvoeren en mensen

met geen familie of vrienden in de buurt. Ze krijgen te maken met een verwaarlozende tuin en

vervuilde ramen. Tevens lopen deze aan tegen problemen op het gebied van klein karweitjes die ze

zelf niet meer kunnen uitvoeren, hiermee wordt bedoelt het ophangen van een lamp en het plaatsen

van bijvoorbeeld een boeken plank.

De woningcoöperatie kan hier een belangrijke rol in spelen, om tuinen aan te leggen die weinig

onderhoud nodig hebben. Tuinen met verhoogde plantenbakken is een meerwaarde voor ouderen

omdat ze hierdoor niet gebukt hoeven te tuinieren. Een ander oplossing is om voor rijtjeswoningen

een gezamenlijke tuin aan te leggen die door een kleine vergoeding wordt onderhouden. Dit geldt

tevens voor het ramen wassen dat de woningcoöperatie de mogelijkheid geeft om de ramen een

9

aantal keer per jaar schoon te maken. Het is mogelijke om deze activiteiten uit te laten voeren door

middel van vrijwilligers wat door sommige organisatie al word gedaan zoals burendag.

Behoefte: Aan een noodoproep

Voor mensen die geheel zelfstandig wonen is er behoefte om in noodsituaties hulp te kunnen

roepen, het geeft ze een veilig gevoel. Op welke manier dan ook, door simpel een mobile met SOS-

toets, een polsband of een armband alarmering:

Het meerderdeel is hiervoor bereidt te betalen, vanwege de veiligheid die het met zich meebrengt.

Huurders betalen eerder een eenmalig bedrag dan dat ze aan een abonnement vast zitten. Wel

willen ze een spreek-/luister verbinding kunnen horen zodat ze feedback krijgen en weten dat er hulp

onderweg is.

De woningcorporatie kan in samenwerking met de gemeente of mogelijk ander partijen zoals het

Hulp middelen centrum samen werken om deze producten gezamenlijk in te kopen.

Behoefte: Leefruimte en gelijkvloerse huurwoningen

De leefruimte in de huurwoning is te klein, in de afbeelding hieronder zijn de verschillen duidelijk

zicht baar tussen een senioren appartementencomplex en een senioren woning.

De doorgang tussen de keuken en de woonkamer is bij het senioren appartementcomplex zonder

deur waardoor de geen last heeft van het openen van de deur. Tevens bevinden in een senioren

appartementencomplex geen drempels tussen deze overgangen. Een senioren woning zal de

indeling moeten worden veranderen en zodanig moeten worden ingericht dat er meer ruimte

ontstaat. Dit kan doormiddel van spiegels of kleurgebruik meer ruimte in de woonkamer ontstaan

hierdoor creëer je de belevering dat de kamer groter is dan in werkelijkheid. Dit lost overigens niet

het probleem op dat mensen overal met de rollater kunnen komen. Ouderen zijn gehecht aan hun

Senioren appartementencomplex 1 Senioren woning 1

10

eigen stoel en hun eigen inrichting. Echter zou de inrichting wel de mobiliteit kunnen verbeteren

maar zal nooit tot het nivo van een senioren appartementencomplex kunnen worden geüpdate.

De boven verdieping wordt nauwelijks gebruik van gemaakt hier komt eigenlijk alleen eens familie bij

sommigen om spullen op te bergen.

In de volgende afbeelding heb ik een nieuw indeling gemaakt van de woning voor een

seniorenwoning. Dit is overigens wel een ingrijpende verbouwen. Wel dient er een zoldertrap

gemaakt te worden zodat deze bovenverdienping nog toegankelijk blijft.

In de nieuwe indeling is duidelijk te zien dat de drempels zijn verwijdert wel zit je overigens altijd me

de drempel van de voordeur.

Om dit probleem is een oplossing door het systeem toe te passen wat

hiernaast staat afgebeeld. Het is een systeem die de weerstand van

drempels voor verlaagd waardoor ouderen handiger de drempel

kunnen passeren.

Het probleem bij senioren woning is onder ander dat kozijnen vaak te

smal zijn voor rolstoelen waardoor ze in hun eigen huis niet overal

kunnen komen.

Een trap is één van de lastigste obstakels voor ouderen, het is te

gevaarlijk en een traplift is vaak een tijdelijk oplossing. Niet alleen

mensen met gewrichtsslijtage hebben het gevolg dat ze alleen maar achteruitgang boeken alle

ouderen gaan op een gegevenmoment achter uit. Deze mensen zullen na enkele maanden, soms

jaren moeten verhuizen. Er is behoefte om alles op de begaande grond te realiseren zonder

drempels.

Behoefte: Voorzieningen en de weg er naar toe

Als ouderen langer zelfstandig moeten wonen dient de gemeente er voor te zorgen dat de

infrastructuur zo goed mogelijk voor deze doelgroep is, zodat ze langer zelfstandig mobiel zijn. Zo

dient er op plaatsen in Heerenveen, maar ook in dorpen de bestrating onderhanden genomen te

worden. Elke tegel die aan een zijde uitsteekt is een gevaarlijke situatie bij ouderen. Er zal dus extra

aandacht besteedt moeten worden aan de bestrating en drempels. Deze gevaarlijke situaties dienen

11

zoveel mogelijk te worden voorkomen. En in de bestrating zoveel mogelijk hoogte verschillen te

verkomen, alles kan beter geleidelijk omhoog lopen dan één stukje stijl omhoog. Zodat ook de

oudere generatie in staat is om hun dagelijkse bezigheden/boodschappen te kunnen doen. Ze vinden

het belangrijk dat ze zelf controle houden over hun dagelijkse leven en daar hoort ook boodschappen

doen bij.

Behoefte hoe voorzieningen kunnen worden gerealiseerd

Niet alle ouderen weten hoe ze bijvoorbeeld een verhoogt toilet kunnen aanvragen via de bepaalde

regelgeving en stellen het door die redenen vaak uit.

Er zijn verschillende partijen, wetten en regelgevingen die de nodige voorzieningen kunnen regelen.

Als ouderen deze voorzieningen hebben aangevraagd wordt dit vaak uitgevoerd door de kinderen

omdat deze mensen hiermee zijn opgegroeid. Vroeger was het de man die de administratie voor zijn

rekening nam, waardoor alleenstaande vrouwen dit niet begrijpen. Er is voorlichting nodig of een

informatielijn waar ouderen gebruik van kunnen maken waar ze hulpmiddelen of voorzieningen

kunnen aanvragen. Ouderen die geen kinderen hebben zullen vaak geen gebruik maken van deze

voorzieningen waardoor hun leefomstandigheden achteruit gaat.

Behoefte aan activiteiten

Om ouderen te laten meedoen in het dagelijks leven en mobiel te houden is het van belang om

activiteiten te organiseren waar ouderen samen kunnen komen, zowel in steden als in dorpen. De

beste optie om deze activiteiten tot een succes te maken is dat het wordt opgericht door ouderen

zelf zodat zij hier zelf de regie over hebben. De woningcorporatie zal in samenwerking met de

gemeente een recreatieruimte beschikbaar kunnen stellen die door de ouderen zelf wordt

onderhouden en beheert. Dit zal tevens veel vereenzaming tegen gaan. Wel dient deze groep

ouderen niet te groot worden, maximaal 25 mensen zodat er een familieband zou kunnen ontstaan.

Behoefte aan thuiszorg

Als huurders langer zelfstandig willen wonen is er op een gegeven moment gewoon thuiszorg nodig.

Dit komt doordat ouderen lichamelijk niet alle handelingen aankunnen. Als ouderen in ruime

gelijkvloerse woningen wonen, ook wel levensloopwoningen genoemd zijn ze zelf meer instaat om

handelingen uit te voeren. Als mensen niet in een levensloop woning wonen is extra hulp nodig. Dan

komt eerder de thuiszorg om de hoek kijken, die ouderen helpen in de huishouding. Als deze groep

hard achteruitgaan zijn genoodzaakt om in een verzorgingshuis opgenomen te moeten worden.

12

4. verschil tussen stad en dorp

De behoefte aan hulpmiddelen verschilt niet veel tussen dorp of stad. De beperkingen zijn hetzelfde

wel ontbreekt het in de kleine dorpen aan voorzieningen. Ouderen in dorpen zijn veel meer

afhankelijk van de kinderen en de sociale contacten die ze nog hebben. De belangrijkste voorziening

voor zowel ouderen uit de stad als uit het dorp vinden ze de supermarkt. Maar eens winkelen in de

stad word zeker genoemd, dit doen ze dan ook weleens met hun kinderen. Alle ouderen zowel uit de

stad als uit het dorp zouden in hun bestaande woning nog lang zelfstandig willen wonen. Het verschil

is wel dat ouderen in kleine dorpen eerder vereenzamen omdat er aan activiteiten vaak minder te

doen is. Wel geven ouderen aan die uit Heerenveen verhuist zijn naar de dorp, de schone lucht

prettiger vinden. In bijlage 6 is een persona gemaakt van fictieve personen die gebaseerd zijn op de

respondenten uit het onderzoek.

Een ander onderscheidt is dat ouderen in dorpen vaak eerder financiële mogelijkheden hebben om

eventuele behoeften te vervullen dan ouderen in de stad. Tevens wordt vertelt als ze het niet kunnen

betalen de kinderen bereidt zijn om deze kosten op zich te nemen.

4.1 – Gebruikscenario van het daglijks leven van ouderen in huurwoningen

Het is 11:23 uur en mevrouw Jansen zit voor de televisie naar haar favoriete programma te kijken.

Plotseling moet Mevrouw Jansen naar het toilet ze heeft moeite om op te staan. Als ze overeind is

pakt ze haar kruk om naar de toilet te lopen. Ze moet via de keuken om het toilet te bereiken

waardoor ze twee drempels moet passeren, dit is een heel karwei. Eenmaal aangekomen pakt ze snel

de leuning van het toilet vast om goede houvast te krijgen. Het opstaan bij het toilet gaat erg

moeilijk, het toilet is niet verhoogt waardoor ze veel kracht moet geven om te gaan staan. Daarna

loopt ze gelijk met de kruk naar de keuken om

een glaasje water in te schenken. Met dit glas

water loopt ze richting de woonkamer. Dit gaat

goed totdat mevrouw de drempel tussen de

woonkamer en keuken moet passeren

waardoor er water uit het glas ontglipt.

Mevrouw besluit om door te lopen naar haar

zitstoel zodat ze haar favoriete tv-programma

kan kijken. Het water blijft op de grond liggen

waardoor de kans aanwezig is dat mevrouw

Jansen hierdoor kan uitglijden.

Het is 15:00 mevrouw Jansen wil boodschappen doen en loopt met haar rollator het huis uit.

Eenmaal van het erf gekomen moet ze met de rollator over de stoep waar nog zand licht van weg

4.1 – Gebruikscenario van het dagelijks leven van ouderen in huurwoningen

4 – Verschil tussen stad en dorp

13

werkzaamheden. De rollator wil hierdoor moeizaam vooruit vrouw Jansen heeft al haar energie en

kracht nodig om bij de supermarkt aan te komen. Bij de supermarkt moet ze eerst bijkomen van de

zware rit naar de supermarkt. Daarna heeft ze de boodschappen gedaan en is via een omweg naar

huis gegaan. Eenmaal thuis gekomen is vrouw Janssen op de stoel gaan zitten en in slaap gevallen,

twee uren later is vrouw Janssen wakker geworden en heeft haar avondeten klaar gemaakt.

4.2 – Gebruikscenario van de toekomstige situatie ouderen in huurwoningen

Het is 11:23 uur en mevrouw Jansen zit voor de televisie naar haar favoriete programma te kijken.

Mevrouw Jansen moet naar het toilet ze heeft moeite om op te staan. Als ze overeind is pakt ze haar

kruk om naar de toilet te lopen. Naast de woonkamer bevindt zich direct het toilet. Met haar kruk

loopt ze naar het toilet zonder dat ze daarbij een drempel tegenkomt. Het is een verhoogt toilet met

leuningen waardoor mevrouw Jansen fatsoenlijk op het toilet kan plaatsnemen. Het opstaan bij het

toilet gaat moeilijk. Maar door het verhoogt toilet is het nog goed te doen waardoor ze minder

kracht hoeft te geven om te gaan staan. Daarna

loopt ze gelijk met de kruk naar de keuken om een

glaasje water mee te nemen naar de woonkamer.

Doordat er geen drempel tussen de woonkamer en

keuken zit kan mevrouw Jansen het glaasje water

mee de woonkamer in nemen zonder dat er water

uit het glas ontglipt. Mevrouw loopt naar de

zitstoel zodat ze haar favoriete tv-programma kan

kijken.

Het is 15:00 mevrouw Jansen wil boodschappen doen en loopt met haar rollator het huis uit.

Eenmaal van het erf gekomen moet ze met de rollator over de stoep. De stoep is vernieuwd en de

onevenheden zijn minmaal waardoor mevrouw Janssen op een redelijke wijs de supermarkt kan

bereiken. Mevrouw Janssen heeft de boodschappen afgerekend en is naar huis gegaan daarna heeft

ze koffie gedronken en heeft het avondeten klaar gemaakt.

4.2 – Gebruikscenario van de toekomstige situatie ouderen in huurwoningen

14

4.3 – Gebruikscenario van de huidige situatie

Het is 02:13 uur en mevrouw Van der Velde wordt plotseling wakker. Ze moet nodig naar de wc.

Omdat mevrouw van der Velde zichzelf nog redelijk goed kan redden stapt ze zelf uit bed. Het is

donker in de slaapkamer en moet via woonkamer door de keuken om het toilet te bereiken.

Mevrouw van der Velde moet nodig en vergeet het licht aan te zetten in de woonkamer waardoor ze

struikelt over een boek die ze gisteren gelezen had. Mevrouw van der Velde komt ter val en kan niet

meer zelfstandig opstaan. Mevrouw schreeuwt om hulp maar niemand die haar hoort de volgende

ochtend hoort ze de buurman naar het werk

gaan en schreeuwt weer om hulp de buurman

kijk door het raam en zit dat mevrouw op de

grond liggen. De buurman heeft geen sleutel

en slaat het raamstuk van de voordeur in om

de deur te openen. Buren is naar Mevrouw van

de Velde gegaan en heeft de ambulance

gebeld. Mevrouw blijkt later in het ziekenhuis

haar heup te hebben gebroken en kan

waarschijnlijk nooit meer terug naar haar oude

woning.

4.4– Gebruikscenario van het toekomstige systeem

Het is 02:13 uur en mevrouw Van der Velde wordt plotseling wakker. Ze moet nodig naar de wc.

Omdat mevrouw Van der Velde zichzelf nog redelijk goed kan redden stapt ze zelf uit bed. Het is

donker in de slaapkamer en ze moet via de woonkamer door de keuken om het toilet te bereiken.

Mevrouw Van der Velde moet nodig en vergeet het licht aan te zetten in de woonkamer waardoor ze

struikelt over een boek die ze gisteren gelezen had. Mevrouw Van der Velde komt ter val en kan niet

meer zelfstandig opstaan. Gelukkig heeft mevrouw Van der Velde altijd haar alarmeringsketting om.

Mevrouw Van der Velde drukt op de rode knop, hoort een piepje en ziet een lampje branden.

Mevrouw Van der Velde weet dat haar melding is

aangekomen. Bij de zusterpost komt er een melding

binnen, Elske die de oproep binnen krijgt stuurt

direct een verzorgende die in buurt is naar

mevrouw Van der Velde. Ondertussen heeft Elske

contact gezocht met de ambulance die onderweg

is. Mevrouw Van der Velde heeft de heup gebroken

en wordt dezelfde avond nog geopereerd aan de

heup waardoor ze goed herstelt. Drie maanden

later kan mevrouw Van der Velde weer terug in

haar oude woning.

4.3 – Gebruikscenario van de huidige situatie

4.4 – Gebruikscenario van het toekomstige systeem

15

5. Afsluiting

Platform GEEF kan de adviezen uit dit rapport meenemen naar zijn participanten om hun diensten

beter aan te laten sluiten op de wensen en behoeften van de ouderen. De participanten kunnen

deze adviezen als leidraad gebruiken bij de verbetering van het huidige product. Hierbij dienen de

adviezen als check om te kijken of het product of dienst aansluit bij de behoefte van de huurders.

Tevens kunnen de adviezen dienen als leidraad voor het ontwerpen van nieuwe huurwoningen

waardoor ouderen langer zelfstandig kunnen wonen. Daarnaast is er onderzoek nodig door het

aanpassen van deze diensten waardoor ouderen ook langer zelfstandig kunnen blijven wonen.

Verder wil ik (Herman Kuipers) Platform GEEF, Accolade en WoonFriesland bedanken voor alle

medewerking en het beschikbaar stellen van onder andere de respondenten voor het onderzoek.

Juni 2012,

Herman Kuipers

5 – Afsluiting A

16

6. Bijlages

6.1 – Persona’s

De persona’s zijn geschreven op basis van het onderzoek bij huurders van Accolade als

WoonFriesland, en door de resultaten van de verschillende methodes. Hierdoor zijn deze persona’s

een stereotype van de gehele doelgroep huurders . Omdat er veel verschil zit tussen

appartementencomplex en huurwoningen zijn er twee verschillende persona´s geschreven.

6.1.1 –Alleenstaande huurder in een senioren woning

Naam: Mevrouw Terpstra

Leeftijd: 85 jaar

Burgerlijke staat: Weduwe

Woonsituatie: Senioren woning

Beroep: Huisvrouw

Geboorteplaats: Heerenveen

Reden woonsituatie: Door het overlijden van de man is mevrouw in een seniorenwoning gekomen op advies van de kinderen.

Mevrouw Terpstra is 46 jaar getrouwd geweest en had veel steun aan haar echtgenoot. Samen ondernamen zij van alles. Na het plotseling overlijden van haar man kon ze niet meer haar woning onderhouden ze woonde in een eengezinswoningen. Haar drie kinderen wonen in de Randstad en komen eens per maand langs. Nu woont ze in een seniorenwoning waar ze veel spullen heeft staan uit haar oude woning. Hierdoor is er vrijwel geen ruimte om overal te kunnen lopen. De seniorenwoning is al niet omvangrijk en de bovenverdieping wordt ook nooit gebruikt. Sinds ze in een seniorenwoning woont heeft ze weinig contacten. “In de buurt worden bijna geen activiteiten georganiseerd.” Tevens krijgt mevrouw Terpstra steeds meer last van haar rug waardoor haar tuin is aan het verwaarlozen omdat ze het zelf niet meer kan onderhouden. De boodschappen haalt ze zelf op, gelukkig is de supermarkt om de hoek. Ze vindt het mooi dat ze hier nog zelfstandig kan wonen, en zou nooit naar een verzorgingshuis willen. `hier kan ik zelf beslissen wat ik ga doen` .

6.1.1 – Huurder van een senioren woning te Heerenveen

6 – Bijlage A

6.1 – Persona’s

17

6.1.2 – Huurders van het Appartementencomplex te Nieuwehorne

Naam: Fam. Jansen

Leeftijd: 87 jaar

Burgerlijke staat: Getrouwd

Woonsituatie: Appartementencomplex

Beroep: Met pensioen

Geboorteplaats: Nieuwehorne

Reden woonsituatie: Op advies van de huisarts zijn ze verhuist naar een seniorenappartementencomplex.

Meneer en mevrouw Jansen zijn een van de langste bewoners van het appartementencomplex en wonen er al 5 jaar met plezier. Ze hebben twee kinderen die eens in de maand langs komen voor een bakje koffie. Vrouw Jansen zit in een rolstoel maar heeft totaal geen hinder met deze rolstoel. “De deuren zijn breed waardoor ik overal kan komen. In mijn oude woning kon ik niet overal met de rolstoel komen omdat kozijnen in de woning niet breed genoeg waren. Mijn man hielp me op bed brengen dat is hier niet meer nodig. Als mijn man komt te overlijden kan ik hier rustig blijven wonen, en zeker als ik dan gebruik kan maak van thuiszorg.” Overdag kijkt ze tv en doen ze mee met activiteiten binnen het appartementencomplex die onder andere door meneer Jansen worden georganiseerd. Als er activiteiten worden geregeld is altijd iedereen aanwezig bewoners kijken uit naar zo´n middag. Mevrouw en meneer Jansen hebben geen alarmering maar het zou wel een meerwaarde zijn. Een aantal jaren terug heeft mevrouw Jansen meneer Jansen op de grond aangetroffen omdat hij een verstopping had, gelukkig is het goed afgelopen. Een alarmering geeft ons wel een veilig gevoel zeker als ik hier alleen woon dat ik dan altijd hulp kan roepen. Meneer Jansen houdt ervan om zo nu en dan een gesprekje te maken met mede bewoners. De brievenbus leggen is een ideale manier om even met elkaar te kunnen praten overdag.

6.1.2 – Huurders van het appartementencomplex te Nieuwehorne