Acute neurologische problemen

Nascholing neuro-oncologie

Judith de Bont

Kinderneuroloog

Acute neurologische problemen

Neuro-oncologie

• Verhoogde intracraniële druk/inklemming

• Hydrocefalus

• Epilepsie

• Neurologische uitval

• Verhoogde intracraniële druk/inklemming

• Hydrocefalus

• Epilepsie

• Neurologische uitval

Lokalisatie van hersentumoren

Verhoogde intracraniële druk

Verschillende compartimenten

Monroe-Kellie principe

Oorzaken van verhoogde intracraniële druk

Pathologisch proces Voorbeelden in neuro-oncologie

Locale massa Tumor, bloeding in tumor

Verstoorde liquorcirculatie Obstructieve hydrocefalus door tumor

Gestoorde afvloed veneuze sinussen Sinustrombose

Diffuse hersenzwelling Uitgebreide metastasering

Symptomen verhoogde intracraniële druk

• Hoofdpijn

– Frontaal, verergert na liggen en hoesten. Vermindert na braken

• Misselijkheid en braken

• Veranderde mentale toestand

– Verwardheid, onrust, lethargie, vertraagd denken

• Verminderd bewustzijn/sufheid

– Glasgow Coma schaal

– Altijd follow up in de tijd

• Visusklachten

– Pupilreacties

– Verminderde visus

– Uitval n. abducens/dubbelzien

– papiloedeem

Veranderde mentale toestand/bewustzijn

Let op: afhankelijk van leeftijd!

Glasgow Coma Scale

• https://youtu.be/FihnmEx6Rqk

• https://youtu.be/0PiScxGHm5M

Visusklachten bij verhoogde intracraniële druk

• Wazig zien (papiloedeem)

• Dubbelzien

– N. abducens (VI) parese

Visusklachten II

• Dubbelzien

– N. oculomotorius (III) parese

Visusklachten II

• Pupilreacties

Verdere toename van intracraniële druk

Dreigende inklemming

• Vitale kenmerken

– Bradycardie

– Toename hypertensie, met name wijde polsdruk

– Irregulaire ademhaling (neurogeen)

– Apnoes

– Hyperthermie

Maar inklemming kan ook voorkomen bij normale druk!

Trias van Cushing

Gevolgen van hoge intracerebrale druk/ inklemming

• Necrose van hersenweefsel

• Compressie van bloedvaten -> ischemie

• Compressie van zenuwen

• Overlijden, bv als gevolg van compressie hersenstam

Inklemmingssyndromen

Inklemming

Klinische verschijnselen??

1. Subfalciene inklemming (cingulate)

Verplaatsing van gyrus cinguli onder de falx cerebri door.

Klinische verschijnselen

• Verminderd bewustzijn

• Hoofdpijn

• Contralaterale parese/paralyse van het been (ischemie a.

cerebri ant.)

• Kleine, reactieve pupillen

• Vaak precursor van andere types van inklemming

Oorzaken

• Ruimte-innemende lesie in 1 hemisfeer

2. Centrale inklemming

Verplaatsing van de cerebrale hemisferen en basale kernen

naar beneden met verplaatsing van het diencefalon en

temporaalkwabben door het tentorium

Klinische verschijnselen

• Verminderd bewustzijn

• Middelgrote gefixeerde pupillen

• Onvermogen tot omhoog kijken (sunsetfenomeen)

• Cheyne Stokes ademhaling

• Bloeding a. basilaris (Durret bloeding)

• Diabetes insipidus

• Decorticatie

3. Uncale (transtentoriële) inklemming

Verplaatsing van het mediale deel van de temporaalkwab naar beneden richting het cerebellum.

Klinische verschijnselen

• Ipsilaterale pupildilatatie

• Externe ophthalmoplegie

• Contralaterale hemiparese

• Bewustzijn wisselend

• Decerebratie/decorticatie

• Compressie a. cerebri posterior (gezichtsvelduitval)

Oorzaken

• Ruimte-innemende lesie in 1 hemisfeer

4. Tonsillaire inklemming

Neerwaartse verplaatsing en inklemming van de cerebellaire tonsillen ter plaatse van het foramen magnum.

Klinische verschijnselen

• Hoofdpijn, stijfheid van de nek, ataxie

• Hypertensie

• Bradycardie

• Bradypneu

• Coma

• Bilaterale dysesthesie armen

• Decerebratie/decorticatie

Oorzaken

• Massa in de achterste schedelgroeve

Behandeling van dreigende inklemming

• Verlagen intracraniële druk en/of verhogen veneuze

afvloed

– Elevatie hoofd 30 graden

– Drainage liquor (ventriculostomie, externe ventrikeldrain)

– Voorkom hypotensie en koorts

– Hyperventilatie

– Sedatie

– Mannitol, hypertoon zout

– Corticosteroiden (vermindering oedeem, vermindering CSF

productie)

– Decompressie craniectomie

Take home messages

• Hersentumoren kunnen aanleiding geven tot verhoogde

intracerebrale druk

– Door ruimte innnemende werking

– Door secundaire hydrocefalus

• Belangrijke parameters als uiting van verhoogde druk

– Bewustzijn/gedrag

– Misselijkheid/hoofdpijn

– Visusklachten

– Vitale parameters

– Pupillen niet “alleszeggend”

Vragen?

Acute neurologische problemen

Neuro-oncologie

• Verhoogde intracraniële druk/inklemming

• Hydrocefalus

• Epilepsie

• Neurologische uitval

• Verhoogde intracraniële druk/inklemming

• Hydrocefalus

• Epilepsie

• Neurologische uitval

Epilepsie door hersentumor

• Verhoogde intracraniële druk/inklemming

• Hydrocefalus

• Epilepsie

• Neurologische uitval

• Focale aanvallen vs gegeneraliseerde aanvallen

Behandeling

• Coupeermedicatie

– Stesolid

– Midazolam

• Onderhoudsbehandeling

Acute neurologische problemen

Neuro-oncologie

• Verhoogde intracraniële druk/inklemming

• Hydrocefalus

• Epilepsie

• Neurologische uitval

• Verhoogde intracraniële druk/inklemming

• Hydrocefalus

• Epilepsie

• Neurologische uitval