Activiteitenverslag 2017 van het “Antibioticaconvenant ... · Convenant : Realisaties 2017....

33
Federaal Agentschap voor de Veiligheid van de Voedselketen Strijd tegen antibioticaresistentie in de Belgische diergeneeskunde : Activiteitenverslag 2017 van het “Antibioticaconvenant” van 30/06/2016 Brussel, 27/06/2018 Federaal Agentschap voor de Veiligheid van de Voedselketen Dr. Jean-François HEYMANS, dierenarts Directeur "Dierengezondheid en Veiligheid van Dierlijke Producten" - FAVV Chief Veterinary Officer, België Belgische afgevaardigde bij de Werelddierengezondheidsorganisatie (OIE)

Transcript of Activiteitenverslag 2017 van het “Antibioticaconvenant ... · Convenant : Realisaties 2017....

Page 1: Activiteitenverslag 2017 van het “Antibioticaconvenant ... · Convenant : Realisaties 2017. Inventaris van de productie van gemedicineerde diervoeders voor productiedieren voor

Federaal Agentschap voor de Veiligheid van de Voedselketen

Strijd tegen antibioticaresistentie in de Belgische diergeneeskunde :

Activiteitenverslag 2017 van het “Antibioticaconvenant”

van 30/06/2016

Brussel, 27/06/2018

Federaal Agentschap voor de Veiligheid van de Voedselketen

Dr. Jean-François HEYMANS, dierenarts

Directeur "Dierengezondheid en Veiligheid van Dierlijke Producten" -

FAVV

Chief Veterinary Officer, België

Belgische afgevaardigde bij de Werelddierengezondheidsorganisatie

(OIE)

Page 2: Activiteitenverslag 2017 van het “Antibioticaconvenant ... · Convenant : Realisaties 2017. Inventaris van de productie van gemedicineerde diervoeders voor productiedieren voor

Federaal Agentschap voor de Veiligheid van de Voedselketen

Inhoudsopgave

1. Inleiding • Context van de strijd tegen AMR

• Institutionele context

• Historische context

2. Doelstellingen van het Convenant

3. Realisaties 2017

4. Perspectieven

5. Conclusies

2

Strijd tegen antibioticaresistentie in de Belgische diergeneeskunde :

Activiteitenverslag van 2017 van het “Antibioticaconvenant” van 30/06/2016

Page 3: Activiteitenverslag 2017 van het “Antibioticaconvenant ... · Convenant : Realisaties 2017. Inventaris van de productie van gemedicineerde diervoeders voor productiedieren voor

Federaal Agentschap voor de Veiligheid van de Voedselketen3

Te onderscheiden van de problematiek van

residuen

Wat is antibioticaresistentie?

Bacteriën worden resistent tegen antibiotica en kunnen

daardoor complexe/ moeilijk te behandelen infecties

veroorzaken (Humane geneeskunde en diergeneeskunde)

1. Inleiding

Verband “Resistentie – Gebruikte

antibioticahoeveelheden ”

AMR Omkeerbaar

Zwaartepunt van de bestrijding = de gebruikte

AB-hoeveelheden reduceren

Page 4: Activiteitenverslag 2017 van het “Antibioticaconvenant ... · Convenant : Realisaties 2017. Inventaris van de productie van gemedicineerde diervoeders voor productiedieren voor

Federaal Agentschap voor de Veiligheid van de Voedselketen4

Prioriteit voor de mondiale volksgezondheid aangehaald

in de context “One Health”.

1. Inleiding

Page 5: Activiteitenverslag 2017 van het “Antibioticaconvenant ... · Convenant : Realisaties 2017. Inventaris van de productie van gemedicineerde diervoeders voor productiedieren voor

Federaal Agentschap voor de Veiligheid van de Voedselketen5

Prioriteit voor de Europese volksgezondheid

aangehaald in de context

“One Health”

1. Inleiding

Page 6: Activiteitenverslag 2017 van het “Antibioticaconvenant ... · Convenant : Realisaties 2017. Inventaris van de productie van gemedicineerde diervoeders voor productiedieren voor

Federaal Agentschap voor de Veiligheid van de Voedselketen

Prioriteit voor de volksgezondheid

in België

1. Inleiding

Page 7: Activiteitenverslag 2017 van het “Antibioticaconvenant ... · Convenant : Realisaties 2017. Inventaris van de productie van gemedicineerde diervoeders voor productiedieren voor

Federaal Agentschap voor de Veiligheid van de Voedselketen7

Page 8: Activiteitenverslag 2017 van het “Antibioticaconvenant ... · Convenant : Realisaties 2017. Inventaris van de productie van gemedicineerde diervoeders voor productiedieren voor

Federaal Agentschap voor de Veiligheid van de Voedselketen

AntiMicrobial Consumption and Resistance in Animals – vzw

2015 : Bemoedigende

resultaten, maar wil om sneller

meer resultaat te boeken

30/06/16 CONVENANT

Sectoren

Coregulering

21/07/16 Nieuwe

“Diergeneesmiddelenwetgeving”

2017

1. Inleiding

Activiteitenverslag 201727/06/2018HISTORIEK

Page 9: Activiteitenverslag 2017 van het “Antibioticaconvenant ... · Convenant : Realisaties 2017. Inventaris van de productie van gemedicineerde diervoeders voor productiedieren voor

Federaal Agentschap voor de Veiligheid van de Voedselketen

Inhoudsopgave

1. Inleiding • Context van de strijd tegen AMR

• Institutionele context

• Historische context

2. Doelstellingen van het Convenant

3. Realisaties 2017

4. Perspectieven

5. Conclusies

9

Strijd tegen antibioticaresistentie in de Belgische diergeneeskunde :

Activiteitenverslag van 2017 van het “Antibioticaconvenant” van 30/06/2016

Page 10: Activiteitenverslag 2017 van het “Antibioticaconvenant ... · Convenant : Realisaties 2017. Inventaris van de productie van gemedicineerde diervoeders voor productiedieren voor

Federaal Agentschap voor de Veiligheid van de Voedselketen

1. De stakeholders verenigen rond de

gemeenschappelijke en becijferde

reductiedoelstellingen

2. De rol, de acties en de engagementen van

eenieder verduidelijken om de doelstellingen

te bereiken

10

2. Doelstellingen van het Convenant:

Page 11: Activiteitenverslag 2017 van het “Antibioticaconvenant ... · Convenant : Realisaties 2017. Inventaris van de productie van gemedicineerde diervoeders voor productiedieren voor

Federaal Agentschap voor de Veiligheid van de Voedselketen

Wie:

– Politieke autoriteiten: Ministers De Block (Volksgezondheid) en Borsus

(Landbouw) => Ondertekenaars

– Administratieve autoriteiten : FAVV, FAGG

– AMCRA (waaronder de coördinatie)

– Federale landbouworganisaties (FWA, BB, ABS),

dierenartsenverenigingen (UPV, VDV), farmaceutische industrie

(Pharma.be), diervoederfabrikanten (BFA)

– Beheerders van lastenboeken

– Eerstelijnslaboratoria : ARSIA/DGZ

=> Overheden + 16 organisaties

11

2. Doelstellingen van het Convenant

Page 12: Activiteitenverslag 2017 van het “Antibioticaconvenant ... · Convenant : Realisaties 2017. Inventaris van de productie van gemedicineerde diervoeders voor productiedieren voor

Federaal Agentschap voor de Veiligheid van de Voedselketen12

2. Doelstellingen van het Convenant

Page 13: Activiteitenverslag 2017 van het “Antibioticaconvenant ... · Convenant : Realisaties 2017. Inventaris van de productie van gemedicineerde diervoeders voor productiedieren voor

Federaal Agentschap voor de Veiligheid van de Voedselketen

Strategische doelstellingen : Vermindering met (op basis

van het referentiejaar 2011):

• 50% van het algemene antibioticagebruik tegen eind

2020,

• 75% van het gebruik van de meest kritisch belangrijke

antibiotica (fluoroquinolonen en cefalosporines van de 3e

en 4e generatie) tegen eind 2020,

• 50% van het gebruik van gemedicineerde diervoeders die

antibiotica bevatten voor eind 2017.

Operationele doelstellingen – “Tools”

• Meten

• Reduceren via reglementaire weg

• Handelen - ieder op zijn niveau

13

2. Doelstellingen van het Convenant

Page 14: Activiteitenverslag 2017 van het “Antibioticaconvenant ... · Convenant : Realisaties 2017. Inventaris van de productie van gemedicineerde diervoeders voor productiedieren voor

Federaal Agentschap voor de Veiligheid van de Voedselketen

Inhoudsopgave

1. Inleiding • Context van de strijd tegen AMR

• Institutionele context

• Historische context

2. Doelstellingen van het Convenant

3. Realisaties 2017

4. Perspectieven

5. Conclusies

14

Strijd tegen antibioticaresistentie in de Belgische diergeneeskunde :

Activiteitenverslag van 2017 van het “Antibioticaconvenant” van 30/06/2016

Page 15: Activiteitenverslag 2017 van het “Antibioticaconvenant ... · Convenant : Realisaties 2017. Inventaris van de productie van gemedicineerde diervoeders voor productiedieren voor

Federaal Agentschap voor de Veiligheid van de Voedselketen15

1. Federale Overheidsdiensten

Convenant : Realisaties 2017

Page 16: Activiteitenverslag 2017 van het “Antibioticaconvenant ... · Convenant : Realisaties 2017. Inventaris van de productie van gemedicineerde diervoeders voor productiedieren voor

Federaal Agentschap voor de Veiligheid van de Voedselketen16

1. Federale Overheidsdiensten

Convenant : Realisaties 2017

Ondersteuning aan AMCRA: • Financiering

• Wettelijk kader,

• Samenwerkingsverbanden,

• Stuurgroep, ....

Beheerscomité van het Convenant: • Organisatie, beleidscoördinatie, voorzitterschap, …

• 2 vergaderingen in 2017 : 31 mei en 23 november

Page 17: Activiteitenverslag 2017 van het “Antibioticaconvenant ... · Convenant : Realisaties 2017. Inventaris van de productie van gemedicineerde diervoeders voor productiedieren voor

Federaal Agentschap voor de Veiligheid van de Voedselketen17

1. Federale Overheidsdiensten

Invoering van Sanitel-Med, nationale databank :

verplichte rapportering sedert 27 februari 2017

Convenant : Realisaties 2017

Page 18: Activiteitenverslag 2017 van het “Antibioticaconvenant ... · Convenant : Realisaties 2017. Inventaris van de productie van gemedicineerde diervoeders voor productiedieren voor

Federaal Agentschap voor de Veiligheid van de Voedselketen

Doelstellingen: Metingen en

analyses

• Algemeen gebruik

• Rapportering voor de

dierenarts en de

veehouders voor hun eigen

gegevens => Benchmarking

18

Page 19: Activiteitenverslag 2017 van het “Antibioticaconvenant ... · Convenant : Realisaties 2017. Inventaris van de productie van gemedicineerde diervoeders voor productiedieren voor

Federaal Agentschap voor de Veiligheid van de Voedselketen19

1. Federale Overheidsdiensten

Convenant : Realisaties 2017

Fusie WIV en CODA SCIENSANO Gefinaliseerd 2018

One-health – Intrinsieke verbondenheid tussen

humane gezondheid, dierengezondheid en het milieu

Databanken :

Overleg AB-register – Sanitel Med• Optimaliseren van de samenwerking

• De kwaliteit verbeteren en gegevens

standaardiseren

• Reduceren van de kosten

Page 20: Activiteitenverslag 2017 van het “Antibioticaconvenant ... · Convenant : Realisaties 2017. Inventaris van de productie van gemedicineerde diervoeders voor productiedieren voor

Federaal Agentschap voor de Veiligheid van de Voedselketen20

1. Federale Overheidsdiensten

Convenant : Realisaties 2017

Monitoring van de antimicrobiële resistentie

van indicatorkiemen en zoönoses E.coli, Salmonella en Campylobacter bij varkens, pluimvee en

kalveren/runderen en hun vleeskarkassen

Van communicatie & sensibilisering (2016-2017)

naar controles in 2017:• Door het FAGG en het FAVV – Dierenartsen en veehouders.

• Toepassing van het KB van 21 juli 2016

✓ De registratie in Sanitel-Med

✓ Het gebruik van kritische antibiotica

Page 21: Activiteitenverslag 2017 van het “Antibioticaconvenant ... · Convenant : Realisaties 2017. Inventaris van de productie van gemedicineerde diervoeders voor productiedieren voor

Federaal Agentschap voor de Veiligheid van de Voedselketen21

2. Farmaceutische Industrie

Convenant : Realisaties 2017

E-learning module “goed gebruik van antibiotica” voor

de professionelen bij pharma.be – promotie en

publiciteit, deontologie, goed gebruik …

Symposium “preventieve diergeneeskunde en

alternatieven voor antibiotica in de veehouderij”

Georganiseerd in december 2017 in Vlaanderen en weldra in Wallonië.

Page 22: Activiteitenverslag 2017 van het “Antibioticaconvenant ... · Convenant : Realisaties 2017. Inventaris van de productie van gemedicineerde diervoeders voor productiedieren voor

Federaal Agentschap voor de Veiligheid van de Voedselketen22

3. Mengvoederindustrie

Convenant : Realisaties 2017

Inventaris van de productie van gemedicineerde

diervoeders voor productiedieren voor de Belgische markt

• Een efficiëntere datacollectie op basis van voorschriften voor

gemedicineerde diervoeders die antibiotica bevatten

Voortrekkersrol in kwaliteitssystemen om de

datacollectie en- behandeling uit te voeren.

• Individuele benchmarking/ 6 maanden

• Met AB gemedicineerd voeder voor

mestvarkens > 15 weken

Verplichting van elektronische voorschriften Sinds 01/01/2016 => betere controle

Page 23: Activiteitenverslag 2017 van het “Antibioticaconvenant ... · Convenant : Realisaties 2017. Inventaris van de productie van gemedicineerde diervoeders voor productiedieren voor

Federaal Agentschap voor de Veiligheid van de Voedselketen23

4.Landbouworganisaties

Convenant : Realisaties 2017

Financiering door het Sanitair Fonds (bijdragen van de

veehouders) van:• Datacollectiesystemen beheerd door de sector voor alle diersoorten

(lopend)

• De bijdrage aan AMCRA

•Sensibilisering, voorlichting, verspreiden van

berichten,...

Actieve deelname aan de WG AMCRA en tal van

andere werkgroepen + permanent overleg

Communicatiecampagnes over het belang van

datacollectie.Promotie van het “AB Register” en “Bigame” bij de veehouders

Page 24: Activiteitenverslag 2017 van het “Antibioticaconvenant ... · Convenant : Realisaties 2017. Inventaris van de productie van gemedicineerde diervoeders voor productiedieren voor

Federaal Agentschap voor de Veiligheid van de Voedselketen24

5. Dierenartsenverenigingen

Convenant : Realisaties 2017

Publiceren en/of verspreiden van

berichten en tools ter bevordering

van een verantwoord AB-gebruik.

Sensibilisering, opleidingen,

voorlichting,...

Actieve deelname aan de WG

AMCRA en tal van andere

werkgroepen + permanent overleg

Page 25: Activiteitenverslag 2017 van het “Antibioticaconvenant ... · Convenant : Realisaties 2017. Inventaris van de productie van gemedicineerde diervoeders voor productiedieren voor

Federaal Agentschap voor de Veiligheid van de Voedselketen25

6. Beheerders van lastenboeken

en kwaliteitslabels

Convenant : Realisaties 2017

Individuele benchmarking Beheertools voor veehouders en dierenartsen

Collectie van gedetailleerde gegevens en

rapportering

Uiteenlopende ontwikkeling in functie van de sectoren• Belpork: sinds 2014

• Mestkalveren (BVK) en pluimvee (Belplum): implementatie lopende

• Rundveesector: ontwikkeling van ad-hocsystemen

Page 26: Activiteitenverslag 2017 van het “Antibioticaconvenant ... · Convenant : Realisaties 2017. Inventaris van de productie van gemedicineerde diervoeders voor productiedieren voor

Federaal Agentschap voor de Veiligheid van de Voedselketen26

7. Dierengezondheidsverenigingen

Convenant : Realisaties 2017

Versterking van de relatie veehouder-

dierenartsOpstellen van het bedrijfsgezondheidsplan

Bepalen van de gevoeligheid van ziektekiemen

voor AB.

Sensibilisering,

opleidingen,

voorlichting,...Voor veehouders en

dierenartsen

“Dagelijkse” begeleiding van veehouders en dierenartsen

Page 27: Activiteitenverslag 2017 van het “Antibioticaconvenant ... · Convenant : Realisaties 2017. Inventaris van de productie van gemedicineerde diervoeders voor productiedieren voor

Federaal Agentschap voor de Veiligheid van de Voedselketen27

8. AMCRA

Convenant : Realisaties 2017

Nieuwe website:

Informatief en

gemakkelijk

consulteerbaar

Promoten van richtlijnen

voor een weloverwogen

antibioticakeuze

Sensibiliseringscampagnes:

reportage met concrete

voorbeelden van goede

praktijken

Page 28: Activiteitenverslag 2017 van het “Antibioticaconvenant ... · Convenant : Realisaties 2017. Inventaris van de productie van gemedicineerde diervoeders voor productiedieren voor

Federaal Agentschap voor de Veiligheid van de Voedselketen

Inhoudsopgave

1. Inleiding • Context van de strijd tegen AMR

• Institutionele context

• Historische context

2. Doelstellingen van het Convenant

3. Realisaties 2017

4. Perspectieven

5. Conclusies

28

Strijd tegen antibioticaresistentie in de Belgische diergeneeskunde :

Activiteitenverslag voor 2017 van het “Antibioticaconvenant” van 30/06/2016

Page 29: Activiteitenverslag 2017 van het “Antibioticaconvenant ... · Convenant : Realisaties 2017. Inventaris van de productie van gemedicineerde diervoeders voor productiedieren voor

Federaal Agentschap voor de Veiligheid van de Voedselketen

AntiMicrobial Consumption and Resistance in Animals – vzw

2015: Bemoedigende

resultaten, maar wil om sneller

meer resultaat te boeken

30/06/16 CONVENANT

Sectoren

Coregulering

21/07/16 Nieuwe

diergeneesmiddelenwetgeving2017

Verplichte registratie van het

antibioticagebruik

Resultaten 2017

27-06-18

meten –

analyseren –

aanpassen

4. Perspectieven

Toekomst

Page 30: Activiteitenverslag 2017 van het “Antibioticaconvenant ... · Convenant : Realisaties 2017. Inventaris van de productie van gemedicineerde diervoeders voor productiedieren voor

Federaal Agentschap voor de Veiligheid van de Voedselketen30

Analyseren/ Evalueren

Aangepaste

acties

Antibioticagebruik en -resistentie

meten

Gebruik Doelstellingen Aanbevelingen Resistentie

4. Perspectieven

• “Veterinair” actieplan

- Sectorale acties

- Actieplan autoriteiten

(2de en 3de fase)

• Nationaal actieplan

Nov 20172017

One

Health

Toepassing van de

wetgeving

Page 31: Activiteitenverslag 2017 van het “Antibioticaconvenant ... · Convenant : Realisaties 2017. Inventaris van de productie van gemedicineerde diervoeders voor productiedieren voor

Federaal Agentschap voor de Veiligheid van de Voedselketen

Inhoudsopgave

1. Inleiding • Context van de strijd tegen AMR

• Institutionele context

• Historische context

2. Doelstellingen van het Convenant

3. Realisaties 2017

4. Perspectieven

5. Conclusies

31

Strijd tegen antibioticaresistentie in de Belgische diergeneeskunde :

Activiteitenverslag van 2017 van het “Antibioticaconvenant” van 30/06/2016

Page 32: Activiteitenverslag 2017 van het “Antibioticaconvenant ... · Convenant : Realisaties 2017. Inventaris van de productie van gemedicineerde diervoeders voor productiedieren voor

Federaal Agentschap voor de Veiligheid van de Voedselketen32

5. Conclusies

Geïmplementeerde beleid/acties => Doeltreffend,

zeer positieve en bemoedigende resultaten

Voortzetting van de

inspanningen

Permanente evaluaties en analyses

Ad-hocaanpassingen

Page 33: Activiteitenverslag 2017 van het “Antibioticaconvenant ... · Convenant : Realisaties 2017. Inventaris van de productie van gemedicineerde diervoeders voor productiedieren voor

Federaal Agentschap voor de Veiligheid van de Voedselketen

Bedankt voor uw aandacht !

Dr. Jean-François HEYMANS, Dierenarts

Directeur "Dierengezondheid en Veiligheid van Dierlijke Producten" -FAVV

CVO – Belgische afgevaardigde bij de OIE

33