Antiek restAureren

Een kasteeltje onder de toren van een Vlaamse dorpskerk

is de woon- en werkplek van Mario Vandewiele en zijn

echtgenote Zohra. Met respect voor het originele patina

gaan ze antiek te lijf om het opnieuw te laten schitteren

“in zijn originele jus”, om met de antiquair te spreken.

Op zoek naar de originele jus

2 SEASONS 3SEASONS

4 SEASONS 5SEASONS

Met een speciale techniek worden nieuwe verflagen

verwijderd om de oudste laag bloot te leggen

MMario van de Wiele verruilde zo’n zestien jaar geleden de Gentse binnenstad voor een kasteeltje in het Vlaamse Eke. Het feeërieke pand, dat had toebehoord aan twee dames op leeftijd, bood niet alleen een oase van rust en ruimte, het was het perfecte kader voor antiek – dé passie van Mario. “Op mijn studentenkamer sliep ik op een matras op de vloer, maar ik had wel een antieke tafel ter waarde van zo’n vijfduizend euro staan”, schetst hij zijn liefde voor antiek. Opgegroeid bij een oom die antiquair was, werd hij van jongs af vertrouwd gemaakt met de wereld van antiek. Aan zijn hand schuimde hij markten en veilingen af. Zo groeide ook bij Mario de liefde voor het vak en leerde hij de fijne kneepjes. Begin jaren negentig besluit hij van antiek zijn vak te maken.

GustaviaansVooral de elegante achttiende-eeuwse Franse en de originele Zweeds Gustaviaanse stijl hebben zijn voorkeur. Niet louter prijzige sierstukken, maar meubels en bruikbare objecten met een origineel patina en een decoratief karakter. Hij reist vaak naar Frankrijk en ook op het Zweedse platteland gaat Mario op zoek naar origineel Gustaviaans antiek. Dat laatste is minder eenvoudig: “De Zweden zijn zeer traditioneel en houden van soberheid, niet van overvloed. Dat vertaalt zich ook in hun inrichting. In tegenstelling tot de Franse landhuizen, werden deze in Zweden niet volgestouwd. Daarbij maken ze ook langer gebruik van hun spullen. Bijgevolg is het aanbod beperkt.”

OOrsprOnkelijke patinaTerwijl Mario op zoek gaat naar materiaal, legt echtgenote Zohra zich toe op de restauratie. Zoals ook nu. Ingespannen staat ze gebogen over een houten paneel. Met een brander en een stuk geslepen glas haalt ze centimeter voor centimeter een oude laklaag weg. Zachte pasteltinten komen van onder de crèmekleurige glansverf tevoorschijn en geven het kastdeurtje een fluwelig aanzien. “Vroeger had ik niets met antiek”, lacht ze spontaan. “Tot ik mijn echtgenoot ontmoette, zo’n vijftien jaar geleden. Toen sloeg ook de vonk van het antiek over en volgde ik een opleiding in restauratie en schilderstechnieken.” Samen ging het stel aan de slag. Mario: “In het begin zocht ik vooral naar meubelen en objecten in hun originele patina. ‘In hun jus’ zoals dat in het antiquairsjargon heet. Maar met de jaren werden deze schaarser en bijgevolg ook duurder. Veel antiek werd soms meerdere malen, door de jaren heen, over-geschilderd al naar gelang de mode van dat moment. Onder de nieuwe verflagen bleef vaak de oude verf zitten. Gaandeweg hebben we technieken ontwikkeld om de nieuwe lagen verf eraf te halen en de oorspronkelijke patina te ontbloten.” De stijl en techniek van het ‘schrepen’ werd stilaan het handelsmerk van de twee. Het resultaat is verbluffend. “Door te schrepen, krijgen meubels een nieuwe, decoratieve dimensie”, legt Mario uit. Anders dan met schuren of decaperen, wordt met schrepen de originele verflaag niet aangetast, tenminste als men de techniek meester is”, grapt Mario.Een stel achttiende-eeuwe luiken staat klaar om bewerkt te worden. Eentje ligt op de schragen en is net aangezet. Beetje bij beetje ontbloot zich een caleidoscoop aan kleuren. “Het is een tijdrovend precisiewerkje, dat toewijding en geduld vergt – en dat heeft mijn vrouw zeker!”

interieur te kOOpMario’s en Zohra’s clientèle bestaat hoofdzakelijk uit decorateurs en antiquairs. Het kasteeltje is tot de nok gevuld met stoelen, tafels, kasten en decoratieve bouwelementen. Een muurbrede bibliotheekkast, die al gedeeltelijk werd geschreept en wacht op de laatste hand, staat volgestouwd met decoratieve ornamenten. Een houten saterkop eist de aandacht op. Op een houten, middeleeuws kapiteel, een van de lievelingsstukken die de slaapkamer van het koppel siert, rust een stilleven met koraal. Een leesbrilletje, oude wasstempel, een brief…; in elke kamer vind je alledaagse dingen, maar dan wel van een eeuw geleden. Toch lijkt het hier geen expositieruimte, eerder een gezellig thuis met de uitstraling van een Frans landgoed. “Ik houd ervan de nieuwe aanwinsten onderling te combineren en sferen te creëren. Dit is weliswaar ons interieur”, benadrukt de antiquair, “maar alles is in principe te koop. Zelfs ons bed.” ❧

Voor meer informatie: www.abaco.be

Tekst en fotografie Kat de Baerdemaeker

Schrepen & patineren Schrepen

Schrepen is het verwijderen van nieuwere verflagen die door

de jaren heen zijn aangebracht op originele houten meubels

uit de achttiende of negentiende eeuw. Dit secure werkje

gebeurt met een brander en een stuk geslepen glas. Alleen

met een geoefend oog is in één keer te zien of u met het

originele patina van doen hebt. Een aanwijzing is als de kleur

van het meubel overeenkomt met de betreffende stijlperiode.

Lukt dat niet, dan kunt u heel voorzichtig in een verstopt

hoekje onder of achter op het meubel een klein stukje

krabben, om te kijken wat er onder vandaan komt.

Bent u erachter dat u inderdaad een origineel meubelstuk in

handen hebt, maar met een nieuwere verflaag, dan gaat u net

zolang door met schrepen, wederom in een verdekt hoekje,

totdat u bij het hout aan komt. Alleen dan weet u dat de laatste

kleur die u tegenkwam het originele patina is.

Mario en zijn vrouw brengen hierop geen vernislaag meer aan,

zodat het meubel een mooi matte, originele uitstraling krijgt.

Patineren

Patineren is een methode om een meubel juist een oudere

uitstraling te geven. Het object wordt dan verfraaid met een

laagje antiekwas, kant-en-klare patina op waterbasis of

glaceerverf met acrylverf of krijtverf.

Leren patineren?

U vindt de technieken in o.a.:

• Patineren, geheimen van de vakman. F. Enoch, € 34,95,

ISBN 9044709542, Zuid-Nederlandse uitgeverij

• Meubelmagie, Foucquaert& Foucquaert, € 29,95,

ISBN 9020963643, Terra Lannoo

• Verftechnieken, T. Cambré, € 19,95, ISBN 9020974238,

Terra Lannoo

6 SEASONS