aardrijkskunde CSE GL en TL - Alleexamens.nl en TL... · 700045-2-611o 3 lees verder 1p 1 Uit het...

700045-2-611o

Examen VMBO-GL en TL

2007

aardrijkskunde CSE GL en TL

Dit examen bestaat uit 44 vragen. Voor dit examen zijn maximaal 53 punten te behalen. Voor elk vraagnummer staat hoeveel punten met een goed antwoord behaald kunnen worden.

tijdvak 2dinsdag 19 juni

9.00 - 11.00 uur

Beschikbaar gesteld door Stichting Studiebegeleiding Leiden (SSL).Voor alle eindexamens, zie www.alleexamens.nl. Voor de perfecte voorbereiding op je eindexamen, zie www.sslleiden.nl.

700045-2-611o lees verder ►►► 2

Meerkeuzevragen Schrijf alleen de hoofdletter van het goede antwoord op. Open vragen Geef niet meer antwoorden (redenen, voorbeelden e.d.) dan er worden gevraagd. Als er bijvoorbeeld twee redenen worden gevraagd en je geeft meer dan twee redenen, dan worden alleen de eerste twee in de beoordeling meegeteld.

Migratie en de multiculturele samenleving tabel 1 Vergelijking van het percentage allochtonen in Zwolle met het percentage allochtonen in de vier grote steden Zwolle de vier grote steden

percentage allochtonen 15 A

hoogste concentratie allochtonen in een wijk (in %)

21,6 B

kaart 1 Spreiding van de allochtonen in Zwolle

0 1,5 3 km

0 50 100 km

ligging kaartfragment

Overijssel

Zwolle

Legenda:minder dan 4,4 4,4 - 8,8 8,8 - 13,213,2 - 17,6meer dan 17,6


700045-2-611o lees verder ►►► 3

1p 1 Uit het onderzoek van Linda blijkt dat op 1 januari 2004 van de Zwolse inwoners 15% allochtoon was. De hoogste concentratie allochtonen in een wijk was 21,6% (zie tabel 1). Yasmine, Sanne, Elvira en Youssef vergelijken deze cijfers met de gegevens over allochtonen in de vier grote steden in Nederland (in de tabel aangegeven met A en B). Welke leerling heeft gelijk? A Yasmine zegt: “A moet lager zijn dan 15% en B moet lager zijn dan 21,6%.” B Sanne zegt: “A moet hoger zijn dan 15% en B moet lager zijn dan 21,6%.” C Elvira zegt: ”A moet lager zijn dan 15% en B moet hoger zijn dan 21,6%.” D Youssef zegt: “A moet hoger zijn dan 15% en B moet hoger zijn dan 21,6%.” foto’s 1 en 2 Huisjesmelkerij een steeds groter probleem

tekst 1 Huisjesmelkerij een steeds groter probleem Huisjesmelkerij is een groot probleem in de vier grote steden van ons land. In Den Haag gaat het vooral om huisbazen die illegalen en tijdelijke arbeidskrachten uit Oost-Europa op grote schaal in oude panden onder brengen. Op foto 1 is te zien dat een woning is gesloten in verband met de brandveiligheid. Op foto 2 is de woonkamer van een aantal illegalen te zien.

2p 2 De foto’s 1 en 2 zijn genomen van een woonhuis in Den Haag dat gesloten werd omdat een huisjesmelker er te veel huurders had ondergebracht. Huisjesmelkerij leidt tot verpaupering van huizen en hele buurten.

Noem twee redenen waarom de huurders van deze huizen niet of nauwelijks zullen protesteren tegen de mensonwaardige omstandigheden waarin ze moeten wonen.

1p 3 De titel bij de foto’s 1 en 2 wijst erop dat het probleem van de huisjesmelkerij

zich uitbreidt. Leg uit hoe dit probleem zich verder kan uitbreiden.


700045-2-611o lees verder ►►► 4

tekst 2 De veranderde Nederlandse samenleving De Nederlandse samenleving ziet er niet meer zo uit als vijftig jaar geleden. Onder invloed van verschillende maatschappelijke ontwikkelingen, zoals dekolonisatie en grootschalige migratie, is onze samenleving veranderd. Allochtonen hebben een belangrijke plek in onze samenleving ingenomen.

2p 4 De migrantengroepen worden allochtonen genoemd. Deze hebben een aantal kenmerken. Mogelijke kenmerken zijn: 1 Allochtonen nemen in het algemeen vaker een zwakkere sociaal-

economische positie in. 2 In Nederland wonende Duitsers behoren tot de groep niet-westerse

allochtonen. 3 Allochtonen komen vooral uit Afrikaanse landen. 4 Allochtonen zijn personen die in een ander land zijn geboren en hier wonen

en de kinderen van deze personen. Twee van deze kenmerken horen bij het begrip allochtonen.

Noteer de cijfers van deze twee kenmerken op het antwoordblad.

1p 5 Eén van de gevolgen van de in tekst 2 genoemde dekolonisatie was de komst van een groep migranten in Nederland rond 1951. Deze groep werd in het begin in aparte barakkenkampen opgevangen.

Wat was het herkomstland van deze groep migranten?

1p 6 Volgens tekst 2 is de samenstelling van de Nederlandse bevolking de laatste vijftig jaar veranderd. Zo zijn bijvoorbeeld scholen steeds vaker gemengd als gevolg van de multiculturele samenleving. Intussen zijn er echter naast witte scholen ook duidelijk zwarte scholen ontstaan. Het naast elkaar bestaan van witte en zwarte scholen is een voorbeeld van A segregatie. B inburgering. C integratie. D discriminatie.


700045-2-611o lees verder ►►► 5

grafieken 1, 2, 3 en 4 Migratie van een aantal migrantengroepen naar Nederland 1965 - 2002 grafiek 1 grafiek 2

40.000

35.000

30.000

25.000

20.000

15.000

10.000

5.000

0

1965196

8197

1197

4197

7198

0198

3198

6198

9199

2199

5199

8200

1

migratie van ...... naar Nederland, 1965 - 2002 40.000

35.000

30.000

25.000

20.000

15.000

10.000

5.000

0

1965196

8197

1197

4197

7198

0198

3198

6198

9199

2199

5199

8200

1

migratie van ...... naar Nederland, 1965 - 2002

grafiek 3 grafiek 4

40.000

35.000

30.000

25.000

20.000

15.000

10.000

5.000

0

1965196

8197

1197

4197

7198

0198

3198

6198

9199

2199

5199

8200

1

migratie van ...... naar Nederland, 1965 - 2002 40.000

35.000

30.000

25.000

20.000

15.000

10.000

5.000

0

1965196

8197

1197

4197

7198

0198

3198

6198

9199

2199

5199

8200

1

migratie van ...... naar Nederland, 1965 - 2002

1p 7 Voorbeelden van de grootschalige migratie, zoals in tekst 2 genoemd, worden afgebeeld in de grafieken 1, 2, 3 en 4. Deze grafieken tonen in willekeurige volgorde de ontwikkeling van de migratie naar Nederland van Turken, Marokkanen, Surinamers, Antillianen en Arubanen. Welke grafiek stelt de migratie voor van Surinamers naar Nederland? A grafiek 1 B grafiek 2 C grafiek 3 D grafiek 4


700045-2-611o lees verder ►►► 6

tekst 3 Drie basisscholen in de Bijlmer gaan samenwerken De islamitische basisschool As Soeffah in de Bijlmer (Amsterdam) gaat samen met de openbare basissschool De Bijlmerhorst en de levensbeschouwelijke basisschool de Polsstok. Vanaf oktober 2006 zullen de drie basisscholen gehuisvest zijn in één gebouw. Het is voor het eerst in Nederland dat een islamitische basisschool samenwerkt met andere basisscholen. Het overgrote deel van de leerlingen van de drie basisscholen komt uit een … 1 … milieu. In de buurt is er voor deze kinderen weinig aan … 2 …. Met de samenwerking wordt voor adjunct-directeur Blijleven van De Polsstok een droom werkelijkheid: “Iedereen heeft de mond vol van … 3 …, tegelijkertijd zijn velen bang voor islamitische basisscholen. Deze samenwerking moet alle barrières wegnemen.”

1p 8 Naast bijvoorbeeld openbare, katholieke en protestants-christelijke basisscholen komen er tegenwoordig ook vaker islamitische basisscholen voor. Dat er echter niet altijd sprake hoeft te zijn van duidelijk gescheiden basisscholen op grond van levensbeschouwing, blijkt onder andere uit tekst 3. De tekst is echter niet volledig. Wat moet worden ingevuld bij respectievelijk 1, 2 en 3? 1 2 3 A kansarm voorzieningen integratie B kansarm inburgering integratie C kansrijk inburgering segregatie D kansrijk voorzieningen segregatie


700045-2-611o lees verder ►►► 7

tabel 2 Leeftijdsopbouw van bevolkingsgroepen naar herkomstlanden in procenten, 1 januari 2005

0 t/m

19

jaar

20 t/

m 6

4 ja

ar

65 ja

ar o

f oud

er

gem

idde

lde

leef

tijd

P 38,3 58,9 2,8 27,4

Marokkanen 42,2 54,9 2,9 26,0

Q 31,6 63,9 4,5 31,7

Antillianen en Arubanen

36,4 61,2 2,4 28,2

Afghanen 44,0 54,0 2,0 25,6

Iraniërs 29,2 68,5 2,3 31,1

R 46,8 52,3 0,9 22,6

overig niet-westers

37,4 60,7 1,9 27,1

totaal niet-westers

37,4 59,8 2,8 27,9

autochtonen 23,5 61,1 15,4 40,1

totaal 24,5 61,5 14,0 39,0

2p 9 Tabel 2 heeft betrekking op de leeftijdsopbouw naar herkomstland per 1 januari 2005. In de tabel zijn drie herkomstlanden vervangen door letters.

Neem de letters P, Q en R over op het antwoordblad en schrijf er de juiste bevolkingsgroep achter. Kies daarbij uit Surinamers, Turken en Somaliërs.

1p 10 Wat is de invloed van al die migranten op de gemiddelde leeftijd voor de totale

bevolking van Nederland? De gemiddelde leeftijd is A hoger geworden. B lager geworden. C gelijk gebleven.


700045-2-611o lees verder ►►► 8

tabel 3 Enkele cijfers over ontwikkelingen in aantallen migranten naar herkomstland en autochtonen, 1996 - 2005

herkomstland aantal personen per 1 januari 1996

aantal personen per 1 januari 2005

toename in procenten tussen 1996 - 2005

Afghanistan 4.900 37.000 653

Angola 2.600 11.600 347

Brazilië 6.600 12.300 87

China 25.500 43.900 87

Egypte 11.600 18.500 60

Ethiopië 8.000 10.300 29

Filippijnen 7.800 13.000 68

Ghana 12.500 19.100 53

Hongkong 17.200 18.100 6

Irak 11.100 43.700 288

Iran 16.500 28.700 74

Kaapverdië 16.700 20.000 20

Marokko 215.100 315.800 40

Ned. Antillen + Aruba 96.800 130.500 50

Pakistan 14.100 17.900 27

Somalië 20.000 21.700 8

Suriname 280.600 329.400 17

Thailand 5.600 12.400 122

Turkije 271.500 358.800 32

Vietnam 14.900 18.000 39

niet-westers totaal 1.171.100 1.699.000 45

westers totaal (zonder autochtonen)

1.327.600 1.423.700 7

autochtonen 12.995.200 13.182.800 1

1p 11 Uit tabel 3 blijkt dat de aantallen migranten in ons land, uitgesplitst naar herkomstland, allemaal in aantal zijn toegenomen. De grootste toename in procenten sinds 1 januari 1996 zien we bij A de economische vluchtelingen. B de groepen uit de vroegere Nederlandse koloniën. C de groepen uit landen van buitenlandse werknemers. D de politieke vluchtelingen.


700045-2-611o lees verder ►►► 9

1p 12 Hieronder staan twee uitspraken naar aanleiding van tabel 3. 1 In de periode 1980 - 1990 kwamen er alleen maar mensen uit westerse

herkomstlanden naar Nederland. 2 Het belangrijkste motief om in de periode 1996 - 2005 naar Nederland te

komen, was de gezinshereniging. Neem de cijfers 1 en 2 over op het antwoordblad en zet erachter of deze

uitspraak juist is of onjuist.


700045-2-611o lees verder ►►► 10

figuur 1 Kans om te mogen blijven, ingedeeld naar land van herkomst en migratiemotief, 2004

0 20 40 60 80 100%

gezinsvorming

VS/Canadaland van herkomst

(1) EU15Iran

(3) Joegoslavie

(3) Joegoslavie

(3) Joegoslavie

(3) Joegoslavie

(3) Joegoslavie

(2) Nieuw EUrest Afrika

rest EuropaChina

SurinameTurkije

Marokko

gemiddeld

0 20 40 60 80 100%

arbeid


(1) EU15(2) Nieuw EU

rest AfrikaChina

rest EuropaTurkije

Marokko

gemiddeld

0 20 40 60 80 100%

gezinshereniging


(1) EU15rest Afrika

(2) Nieuw EUrest Europa

China

SurinameIran

TurkijeMarokko

gemiddeld

0 20 40 60 80 100%

studie

(1) EU15land van herkomst

(2) Nieuw EUVS/Canada

Iranrest Afrika

Turkijerest Europa

ChinaSurinameMarokko

gemiddeld

0 20 40 60 80 100%

overige migratiemotieven


(1) EU15(2) Nieuw EU

rest AfrikaTurkije

SurinameMarokko

rest Europa

gemiddeld

1) Dit zijn de eerste 15-EU-landen. 2) Nieuw EU: dit zijn alleen de 10 nieuwe lidstaten die in 2005 zijn toegetreden. 3) Bedoeld zijn de landen die voorheen de federatie Joegoslavië vormden.


700045-2-611o lees verder ►►► 11

1p 13 Uit figuur 1 blijkt dat de kans dat een immigrant voorgoed in Nederland mag blijven, sterk verschilt per migratiemotief. Bij welke groep is de kans om te mogen blijven gemiddeld het kleinst als je kijkt naar het migratiemotief? A bij de arbeidsmigranten B bij de gezinsherenigers C bij de studenten D bij huwelijksmigranten

2p 14 Hieronder staan twee uitspraken over figuur 1. 1 De kans dat migranten die vanwege gezinshereniging naar Nederland

komen om in Nederland te mogen blijven is gemiddeld meer dan 70%. 2 De kans dat de Marokkaanse immigranten zich hier blijvend mogen vestigen

is bij alle diagrammen het hoogst. Neem de cijfers 1 en 2 over op het antwoordblad en zet erachter of deze

uitspraak juist is of onjuist.


700045-2-611o lees verder ►►► 12

diagram 1 Het onderwijsniveau van de bevolking van 15 - 64 jaar bij verschillende bevolkingsgroepen, 2000 - 2002

1 2 Marokkanen 3 overig niet-westers allochtonen

100

80

60

40

20

0

%

Legenda:Basisonderwijs, VMBO HAVO, VWO, MBO HBO, WO

1p 15 Bovenstaand diagram geeft een overzicht van het onderwijsniveau van de bevolking van 15 - 64 jaar bij verschillende bevolkingsgroepen in de periode 2000 - 2002. In het diagram zijn de namen van drie bevolkingsgroepen weggelaten. Welke bevolkingsgroep moet er op de plaatsen 1, 2 en 3 worden ingevuld? 1 2 3 A autochtonen Surinamers en

Antillianen Turken

B autochtonen Turken Surinamers en Antillianen

C Surinamers en Antillianen

Turken autochtonen

D Surinamers en Antillianen

autochtonen Turken

E Turken Surinamers en Antillianen

autochtonen

F Turken autochtonen Surinamers en Antillianen


700045-2-611o lees verder ►►► 13

1p 16 Veel asielzoekers doen een aanvraag in meer dan één land (dubbele asielaanvraag). Asielzoekers doen dit omdat ze denken zo hun kans op een verblijfsvergunning te vergroten. In verband met het streven van de EU naar één Europees asielbeleid gaat deze redenering echter niet op. Welke maatregel heeft de EU gemaakt voor een dubbele asielaanvraag? A Wie een dubbele asielaanvraag indient, gaat terug naar het land van

herkomst. B Wie een dubbele asielaanvraag indient, gaat terug naar het land waar het

eerst om asiel is gevraagd. C Wie een dubbele asielaanvraag indient, krijgt in géén van de betreffende

landen meer asiel. D Wie een dubbele asielaanvraag indient, verliest het asielrecht.


700045-2-611o lees verder ►►► 14

foto 3 kaart 2 Katrina zet New Orleans Ondergelopen delen van New Orleans onder water

French Quarter

Gretna

St. Bernard Parish

Orleans Parish

New Orleans

Lake Pontchartrain

0 2,5 5 kmLegenda:

d

hoofdweg

ijkdoorbraakdijken

ondergelopen gedeeltenvan de stad

Lakeview

JeffersonJefferson Lower Ninth WardLower Ninth WardAlgiersFrench Quarter

Gretna

St. Bernard Parish

Orleans Parish

N

Mississ

ippi

0 1000 2000 km

VS

New orleans

Ligging kaartfragment

tekst 4 Katrina zet New Orleans onder water Eind augustus 2005 zette orkaan Katrina de straten van New Orleans compleet onder water. Blanke randgemeenten sloten soms letterlijk hun deuren voor de vluchtelingen uit de zwarte stad. Van de inwoners van New Orleans bestond 67% uit Afro-Amerikanen. Discriminatie en racisme kwamen hiermee boven drijven.


700045-2-611o lees verder ►►► 15

tabel 4 Enkele sociaal-economische kenmerken van vier stadsdelen van New Orleans, 2000

Lakeview Lower Ninth Ward

French Quarter

St. Bernard Parish

bevolking (%): - zwart - blank

0,7 94,0

98,3 0,5

4,3 89,7

7,6 84,3

wonen (%): - eigendom - huren

69,5 30,5

59 41

75,4 24,6

74,6 25,4

armoede (%): - onder de armoedegrens - boven de armoedegrens

4,9

95,1

36,4

63,6

10,8

89,2

13,1

86,9

1p 17 Na de ramp in New Orleans, zoals genoemd in tekst 4, werd door de commissie ‘Bring New Orleans Back’, het volgende bepaald: “Als duidelijk is dat bewoners niet in staat zijn hun huis, straat of wijk op te bouwen en tot leven te wekken, dan zullen hun huizen worden gesloopt en zal het terrein tot moeras worden omgevormd.” Welk van de stadsdelen uit tabel 4 loopt het grootste risico om tot moeras te worden omgevormd (zie ook kaart 2)? A French Quarter B Lakeview C Lower Ninth Ward D St. Bernard Parish

2p 18 Velen moesten zich na de ramp in New Orleans in andere steden vestigen en zijn daar gebleven. Een half jaar na de ramp was pas eenvijfde van de oorspronkelijke 500.000 Afro-Amerikanen teruggekomen. Door veel blanken, maar ook een aantal Afro-Amerikanen, wordt dit als een ‘zegen’ gezien voor New Orleans.

Noem eerst een reden waarom veel blanken dit als een ‘zegen’ zien. Noem vervolgens een reden waarom een aantal Afro-Amerikanen dit

eveneens als een ‘zegen’ zien.


700045-2-611o lees verder ►►► 16

tekst 5 Hoe meer vluchtelingen, hoe hoger de hekken Terwijl Fort Europa de buitengrenzen sluit, gaan steeds meer arme Afrikanen op zoek naar een beter bestaan. Ze doen een wanhopige poging door de laatste gaten in de Europese verdedigingslinie te glippen. Europa reageert met nog meer en nog hogere hekken. kaart 3 Illegale immigratie van Noord-Afrika naar Europa (2004)


700045-2-611o lees verder ►►► 17

1p 19 Tekst 5 verwijst naar een dieptepunt in de strijd van de Europese Unie tegen vluchtelingen uit Afrika in oktober 2004. Nachten achtereen bestormden honderden Afrikanen de hekken rondom de enclavesteden Ceuta en Melilla (Spaans grondgebied in Marokko). De Europese Unie probeert deze vluchtelingen hoe dan ook te weren, met het argument dat het asielrecht niet geldt voor de meeste van deze vluchtelingen.

Noem de reden waarom het asielrecht niet geldt voor de meeste van deze vluchtelingen.

2p 20 Geef met behulp van kaart 3 twee redenen waarom van de EU-landen met name

Spanje en Italië zo populair zijn bij de Afrikaanse vluchtelingen.


700045-2-611o lees verder ►►► 18

tekst 6 Nederlandse ministers willen Afrikanen in Afrika houden Twee Nederlandse ministers bezochten in januari 2006 een vluchtelingenkamp in Kakuma in Kenia. De gevluchte Afrikanen kregen van de ministers te horen dat ze beter naar hun eigen land kunnen terugkeren. De Somaliërs, Ethiopiërs en vooral Sudanezen in Kakuma hoorden hen met stijgende verbazing aan. (…) Door te wijzen op de risico’s tijdens de vlucht hopen de bewindslieden duidelijk te maken dat Europa niet eenvoudig te bereiken is. (…) kaart 4 Deel van Afrika

300 km1500

S

OM

AL

IE

S U D A N

E T H I O P I E

K E N I A

Kakuma

Legenda:

conflictgebieden

0 1200 2400 km

ligging kaartfragment


700045-2-611o lees verder ►►► 19

1p 21 Ook Nederland probeert Afrikaanse vluchtelingen te weren. Dit bleek onder andere bij het bezoek van twee Nederlandse ministers aan een vluchtelingenkamp in Kenia in januari 2006 (zie tekst 6). Het vluchtelingenkamp in Kenia is een voorbeeld van A opvang van vluchtelingen in het eigen land. B opvang van vluchtelingen in de regio. C opvang van vluchtelingen die allemaal naar Europa willen. D opvang van vluchtelingen die allemaal terug moeten naar hun eigen land.

1p 22 Uit tekst 6 blijkt dat de vluchtelingen in Kakuma met stijgende verbazing luisteren naar de boodschap van de Nederlandse ministers.

Verklaar deze stijgende verbazing van de vluchtelingen in Kakuma.

1p 23 In tekst 6 wordt gezegd dat de Nederlandse ministers de vluchtelingen duidelijk proberen te maken dat Europa niet eenvoudig te bereiken is.

Geef aan de hand van kaart 3 een voorbeeld waaruit blijkt dat vluchtelingen onderweg veel risico lopen.


700045-2-611o lees verder ►►► 20

Leefbaarheid en zorg in stedelijke en landelijke gebieden foto’s 4, 5, 6 en 7 Soorten woningen foto 4 foto 5

foto 6

foto 7

Jolanda en Petra maken een posterpresentatie over het wonen in een grote stad. Zij gebruiken hierbij de foto’s 4, 5, 6 en 7. Jolanda maakt bij elke foto een beschrijving van de afgebeelde wijk. Hieronder staan twee van deze beschrijvingen. Beschrijving 1 De eerste bewoners van deze wijk aan de rand van de stad waren erg blij met hun nieuwe woning. De woningen zijn redelijk groot en dat betekende voor veel mensen een belangrijke vooruitgang. De aanwezigheid van centrale verwarming en goed sanitair waren andere pluspunten. Dat de woningdichtheid erg hoog genoemd mag worden, namen de bewoners op de koop toe. De huren waren tenslotte niet al te hoog. Inmiddels heeft de wijk echter veel minder aantrekkingskracht. Nieuwe bewoners zijn nu veelal mensen met een laag gemiddeld inkomen.


700045-2-611o lees verder ►►► 21

Beschrijving 2 De wijk is ruim opgezet met veel groen en brede trottoirs. De woningen zijn over het algemeen groot. Het is een plezierige woonwijk, zeker voor gezinnen met kinderen. Die gezinnen moeten dan wel over een behoorlijk inkomen beschikken. De wijk bestaat bijna alleen uit koopwoningen, die behoorlijk duur zijn.

1p 24 Welke foto hoort bij beschrijving 1? A foto 4 B foto 5 C foto 6 D foto 7

1p 25 Welke foto hoort bij beschrijving 2? A foto 4 B foto 5 C foto 6 D foto 7

1p 26 Petra heeft uitgezocht omstreeks welk jaar de wijken gebouwd zijn. Wat is de juiste bouwperiode van de wijk op foto 5? A omstreeks het jaar 1910 B omstreeks het jaar 1940 C omstreeks het jaar 1970 D omstreeks het jaar 2000


700045-2-611o lees verder ►►► 22

kaart 5 Regionale centra in Nederland

Legenda:

grenzen van verzorgingsgebiedenprimairsecundairtertiair

primair regionaal centrumsecundair regionaal centrumtertiair regionaal centrum

250 50 km

Groningen

Winschoten

Assen

Haarlem

Alkmaar

Zaandam

Groningen

Winschoten

Assen

Haarlem

Alkmaar

SchagenSchagen

Zaandam

1p 27 Kaart 5 laat de verschillende verzorgingsgebieden in twee delen van Nederland zien. Welk soort centrum heeft de voorzieningen met de hoogste drempelwaarde? A primair regionaal centrum B secundair regionaal centrum C tertiair regionaal centrum

1p 28 Welke voorziening zul je zeer waarschijnlijk niet in Schagen (zie kaart 5) aantreffen? A juwelier B kapper C bakker D pianowinkel

1p 29 Groningen en Alkmaar zijn beide een primair regionaal centrum. Het verzorgingsgebied van Alkmaar is kleiner dan het verzorgingsgebied van Groningen.

Geef hiervoor een reden.


700045-2-611o lees verder ►►► 23

tekst 7 Een nieuw hospice Een hospice is bestemd voor mensen die zich in de laatste levensfase bevinden en niet lang meer te leven hebben. Een aantal jaren is intensief gewerkt aan de voorbereiding en totstandkoming van een hospice in West-Zeeuws-Vlaanderen, locatie Oostburg. De meeste mensen sterven het liefst in een vertrouwde omgeving. Dit is niet altijd mogelijk. Een hospice benadert de thuissituatie dan het beste. Dit hospice wordt voor een deel door vrijwilligers gerund. kaart 6 Zeeuws-Vlaanderen

0 5 10 km

Hulst

Terneuzen

Klooster-zande

ClingeHeikant

Zaamslag

Axel

Westdorpe

PhilippineHoek

BiervlietIJzendijke

Schoondijke

Groede

OostburgSluis

Aardenburg

Breskens

SluiskilSint Jansteen

Sas van Gent

Nieuw-Namen

WE S T E R S C H E L D E

Zeeuws-Vlaanderen

1p 30 Geef met behulp van kaart 6 een reden waarom het nieuwe hospice in Oostburg is gebouwd en bijvoorbeeld niet in Sluis.

1p 31 De zorg die geleverd wordt door deze vrijwilligers is een voorbeeld van A mantelzorg. B eerstelijnsgezondheidszorg. C tweedelijnsgezondheidszorg. D preventieve gezondheidszorg.


700045-2-611o lees verder ►►► 24

tabel 5 Enkele gegevens van vier Rotterdamse deelgemeenten en Rotterdam als geheel

deel

gem

eent

e

inw

oner

s in

200

5

% k

oopw

onin

gen

in 2

005

% a

lloch

tone

n in

200

5

% la

ge in

kom

ens

in 2

000

% w

erkz

oeke

nden

(al

s de

el

van

de b

eroe

psbe

volk

ing)

in

200

4

aant

al w

erkz

ame

pers

onen

20

04

1 72.139 17,2 71,1 66 19,5 14.042

2 30.313 21,4 51,1 51 11,7 89.991

3 41.494 45,9 26,5 44 8,6 14.933

4 16.152 36,7 31,6 54 12,5 6.340

Rotterdam 596.597 25,9 53,0 64,0 14,2 306.215

kaart 7 Rotterdam, deelgemeenten

0 2,5 5 km

Nieuwe Maas

34

1 2

1p 32 In de tabel staan enkele gegevens van vier Rotterdamse deelgemeenten. De namen van de deelgemeenten zijn vervangen door de cijfers 1, 2, 3 en 4. Een van deze deelgemeenten is het stadscentrum. Uit welk gegeven in tabel 5 blijkt dat deelgemeente 2 (op kaart 7) het centrum is? A het aantal inwoners in 2005 B het % koopwoningen in 2005 C het % allochtonen in 2005 D het aantal werkzame personen in 2004


700045-2-611o lees verder ►►► 25

1p 33 Elke deelgemeente van Rotterdam heeft een veiligheidsindex. Dat is een rapportcijfer tussen 1 en 10. Bij het samenstellen van dat cijfer wordt er naar objectieve gegevens (bijvoorbeeld van politie en justitie) en naar subjectieve gegevens (bijvoorbeeld de meningen van de bewoners) gekeken. Het cijfer geeft weer hoe veilig de deelgemeente is. Van één van de in de tabel genoemde deelgemeenten is het hoogste veiligheidscijfer een 8,3. Welke deelgemeente (zie tabel 5) zal die score behaald hebben? A 1 B 2 C 3 D 4 diagram 2 Minder cafés

-25 -20 -15 -10 -5 0 5Flevoland

GroningenUtrecht

FrieslandOverijssel

GelderlandDrentheLimburg

Noord-BrabantZeeland

Zuid-HollandNoord-Holland

ontwikkeling aantal cafes, 1994-2004 (%)

1p 34 Nederland had in 1994 ongeveer 14.000 cafés. In 2004 waren daar nog maar 11.500 van over. Het zijn vooral de traditionele dorpskroegen die het moeilijk hebben en vaak moeten sluiten.

Leg uit waarom vooral dorpskroegen in de problemen komen.

1p 35 Volgens diagram 2 groeide in Flevoland het aantal cafés tussen 1994 en 2004 met 5%.

Wat is de reden hiervoor?


700045-2-611o lees verder ►►► 26

kaarten 8, 9 en 10 Sportbeoefening in Nederland kaart 8 kaart 9 Een sport Een sport

kaart 10 Een sport


700045-2-611o lees verder ►►► 27

Overal in Nederland wordt er gesport. De kaarten 8, 9 en 10 gaan over sportbeoefening door huishoudens in de gemeenten van ons land. Toch zijn er regionale verschillen in sportbeoefening te herkennen. De kaarten tonen het percentage huishoudens waarin aan een bepaalde sport gedaan wordt. In willekeurige volgorde zijn dat zwemmen, squashen en schaatsen.

1p 36 Welke van de bovenstaande kaarten gaat over schaatsen? A kaart 8 B kaart 9 C kaart 10

1p 37 Welke van de bovenstaande kaarten gaat over squashen? A kaart 8 B kaart 9 C kaart 10


700045-2-611o lees verder ►►► 28

tabel 6 Een aantal algemene gegevens van de bevolking in enkele Europese landen

landen algemeen bevolking

oppervlak / inwoners bevolkingsontwikkeling

Eurostat BNP- index

bevolkings-dichtheid

stads-bevolking

bevolkings-groei

geboorte-cijfer

sterfte-cijfer

zuigelingen-sterfte

kraam-vrouwen-sterfte

jaar 2005

jaar 2000 jaar 2000 jaar 2000 jaar 2000 jaar 2000 jaar 2000 1990-1998

inwoners per km2

% van totale bevolking

% per jaar per 1000 inwoners

per 1000 inwoners

in 1e jaar per 1000 inwoners

per 100.000 geboorten

Albanië 34,2 121 39 0,3 19 7 41 28

Bosnië-Herzegovina

46,6

75

43

3,1

13

8

25

10

Estland 55,1 32 74 -0,6 8 14 13 50

Hongarije 68,2 109 67 -0,3 9 13 9 15

IJsland 127,7 3 92 0,6 15 7 4 0

Luxemburg 231,3 169 91 1,3 12 9 5 0

Moldavië 22,8 131 55 0,0 13 13 43 42

Nederland 123,3 383 89 0,6 12 9 4 7

Polen 54,5 120 66 0,0 10 10 10 11

Zwitserland 178,4 176 63 0,3 10 9 5 5 kaart 11 Europa

800 km4000

10

9

876

5

4 3

2

1

Legenda: 1 IJsland 2 Estland 3 Polen 4 Nederland 5 Luxemburg 6 Zwitserland 7 Hongarije 8 Moldavie 9 Bosnie-Hercegovina10 Albanie


700045-2-611o lees verder ►►► 29

1p 38 Een netwerk van goede, laagdrempelige eerstelijnszorg is voor een bevolking vaak van levensbelang. Een voorbeeld van zo’n laagdrempelige eerstelijnszorg is een consultatiebureau. In de tabel met algemene gegevens en gegevens over de bevolking is af te lezen hoe het gesteld is met de gezondheidszorg binnen een aantal landen in Europa. In welk land binnen Europa zal deze vorm van eerstelijnszorg het minst ontwikkeld zijn (zie tabel 6)? A Albanië B Estland C IJsland D Luxemburg E Moldavië F Bosnië-Hercegovina

1p 39 In een VMBO-klas discussiëren de leerlingen over het netwerk van consultatiebureaus. De leerlingen trekken als conclusie dat er vier factoren zijn die het aantal consultatiebureaus beïnvloeden. Deze factoren zijn: bevolkingsdichtheid, geboortecijfer, hoogte BNP en bevolkingsgroei. Welke factor heeft de meeste invloed op een kwalitatief goed werkend netwerk van consultatiebureaus? A bevolkingsdichtheid B bevolkingsgroei C geboortecijfer D hoogte BNP

1p 40 De mens heeft als eerste nodig: drinken en eten en dan beschutting. Beschutting krijg je door kleding en behuizing. Mensen zijn werkelijk arm als aan deze behoeften niet kan worden voldaan. In sommige landen in de Derde Wereld is de armoede zo groot dat er honger heerst. Er zijn twee soorten honger namelijk kwalitatieve honger en kwantitatieve honger.

Welke vorm van honger komt het meeste voor in de derde wereld en waarom juist deze?

2p 41 Mensen kunnen vele jaren aan honger lijden, maar komen te overlijden bij een

hongersnood. Een hongersnood ontstaat meestal plotseling. Noem eerst een natuurlijke en daarna een menselijke oorzaak voor het

ontstaan van een hongersnood. Let op: de laatste vragen van dit examen staan op de volgende pagina.


700045-2-611o* 30 lees verder ►►►einde

kaart 12 Amerika

4000 km20000

Mexico

2p 42 In Mexico zet Unicef, het kinderfonds van de Verenigde Naties, zich in voor beter onderwijs aan Mayakinderen. Door de grote bevolkingsspreiding - en daarmee de lange afstanden - slapen de kinderen doordeweeks in het schoolgebouw en gaan ze alleen in het weekend en in de vakanties terug naar hun ouders. De kinderen ontvangen professionele zorg. Hieronder staan vier voorbeelden van de zorg die de kinderen in Mexico ontvangen. Geef aan bij welke twee voorbeelden het gaat om professionele zorg. 1 Een neef verzorgt zijn zieke nicht. 2 De arts onderzoekt de kinderen op longziekten. 3 De verpleegkundige toetst de kinderen op malaria. 4 Eén van de moeders komt bij toerbeurt naar school om de was van de

kinderen te doen.

2p 43 In Nederland wordt regelmatig onderzoek gedaan om de zorgbehoefte vast te stellen.

Noem twee redenen waarom men de zorgbehoefte wil meten.

1p 44 In Marokko zal dit type onderzoek waarschijnlijk niet gehouden worden. Geef hiervoor een reden.

Bronvermelding Een opsomming van de in dit examen gebruikte bronnen, zoals teksten en afbeeldingen, is te vinden in het bij dit examen

behorende correctievoorschrift, dat na afloop van het examen wordt gepubliceerd.


aardrijkskunde CSE GL en TL - Alleexamens.nl en TL... · 700045-2-611o 3 lees verder 1p 1 Uit het...

Documents

Transcript of aardrijkskunde CSE GL en TL - Alleexamens.nl en TL... · 700045-2-611o 3 lees verder 1p 1 Uit het...