เทคโนโลยีแบบผสมผสานเพื่อ...

10
72 วารสารวิจัย ปีท่ 8 ฉบับที่ 2 กรกฎาคม - ธันวาคม 2558 http://ird.rmutto.ac.th เทคโนโลยีแบบผสมผสานเพื่อเพิ่มประสิทธิภาพการผลิต มันส�าปะหลังในจังหวัดฉะเชิงเทรา Integrated Technology for Improving Efficiency to Cassava Production in Chachoengsao Province สุเมศ ทับเงิน 1* กฤษณา ทิวาตรี 2 ปฏิวัติ อยู่สุข 2 Sumet Tabngeon 1* Kritsana Tiwatri 2 Patiwat Yusuk 2 1 สถานีวิจัยเขาหินซ้อน คณะเกษตร มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร์ จ.ฉะเชิงเทรา 24120 2 ศูนย์ศึกษาการพัฒนาเขาหินซ้อนอันเนื่องมาจากพระราชด�าริ ส�านักงานพัฒนาที่ดินเขต 2, กรมพัฒนาที่ดิน กระทรวงเกษตรและสหกรณ์ จ.ฉะเชิงเทรา 24120. E-mail address: [email protected]. 086-0981157 บทคัดย่อ ศึกษาการใช้เทคโนโลยีการเพิ่มผลผลิตแบบผสมผสาน ณ สถานีวิจัยเขาหินซ้อน อ�าเภอพนมสารคาม จังหวัด ฉะเชิงเทรา โดยใช้แผนการการทดลองแบบสุ่มในบล็อคสมบูรณ์ จ�านวน 4 ซ�้า เริ่มท�าการทดลองเดือน มิถุนายน 2557 และเก็บเกี่ยวเดือนกุมภาพันธ์ 2558 ปัจจัยทดลองคือมันส�าปะหลัง 2 พันธุ์ ได้แก่ พันธุ์เกษตรศาสตร์ 50 และห้วยบง 80 ปลูกโดยใช้เทคโนโลยีการเพิ่มผลผลิตแบบผสมผสานโดยมีวิธีการดังต่อไปนี้ 1. ตัดยอดที่แตกออกจากท่อนพันธุ์ จ�านวน 1 ครั้ง ที่ระดับความสูงจากพื้นดิน 60 เซนติเมตร 2.ให้น�้าแบบน�้าหยดผิวดินโดยรักษาระดับแรงดันน�้าในดินให้อยู่ ระหว่าง -0.1 ถึง -0.4 บาร์ 3.ใส่ปุ๋ยเคมีสูตร 15-15-15 ที่อายุ 15 วัน และ 45 วัน หลังการปลูก จ�านวน 2 ครั้งๆ ละ 30 กรัม/ต้น (63.96 กิโลกรัม/ไร่) 4.ใส่ปุ๋ยมูลไก่ อัตรา 1 กิโลกรัม/ต้น (1,066 กิโลกรัม/ไร่) ผลการทดลองพบว่า มันส�าปะหลังพันธุ์ห้วยบง 80 ให้ค่าเฉลี่ยความสูงของทรงต้น ผลผลิตหัวสด และค่าดัชนีเก็บเกี่ยว 293.19 เซนติเมตร, 9,687.28 กิโลกรัม/ไร่ และ 0.59 ตามล�าดับ สูงกว่าพันธุ์เกษตรศาสตร์ 50 โดยให้ค่าเฉลี่ยเท่ากับ 270.46 เซนติเมตร 8,583.97 กิโลกรัม/ไร่ และ 0.55 ตามล�าดับ ส่วนปริมาณแป้งในหัวสด (เปอร์เซ็นต์แป้ง) มันส�าปะหลังทั้ง 2 พันธุ์ให้ค่า เฉลี่ยไม่แตกต่างกัน โดยพันธุ์ห้วยบง 80 และ เกษตรศาสตร์ 50 ให้ค่าเฉลี่ย เท่ากับ 25.85 และ 25.72 เปอร์เซ็นต์ ส�าหรับ ผลผลิตหัวแห้ง พบว่ามีความแตกต่างระหว่างพันธุ์ โดยพันธุ์ห้วยบง 80 ให้ผลผลิตหัวแห้ง 3,209.50 กิโลกรัม/ไร่ มากกว่า พันธุ์เกษตรศาสตร์ 50 (2,865.67 กิโลกรัม/ไร่) อย่างมีนัยส�าคัญทางสถิติ ค�าส�าคัญ : มันส�าปะหลัง, ปุ๋ยเคมี, ปุ๋ยมูลไก่ Abstract Study of integrated technology for cassava were experimented at Kao Hin son Research station, Phanomsarakam District, Chachoengsao Province. The experiment was laid out as randomize complete block design with 4 replications, during June 2014 - February 2015. Two cassava varieties, Kasetsart 50 and Huay Bong 80, were use as treatments. Both varieties were use integrated crop improving technology, which had 4 applications; 1) top-shoot cutting, 0.60-meter height once time, 2) irrigated with surface drip irrigation, remaining soil matric potential between -0.1 to 0.4 bars all, 3) applied with 15-15-15 chemical fertilizer, 30 g plant -1 time -1 (63.96 kg rai -1 time -1 ) on 15 and 45 days after planting, 4) chicken manure 1 kg plant -1 , applied to soil before planting (1,066 kg rai -1 ). Growth and yield (plant

Transcript of เทคโนโลยีแบบผสมผสานเพื่อ...

Page 1: เทคโนโลยีแบบผสมผสานเพื่อ ...old.rmutto.ac.th/fileupload/Wannasa Balsong6No.10.pdf2 ศ นย ศ กษาการพ ฒนาเขาห

72

วารสารวจย ปท 8 ฉบบท 2 กรกฎาคม - ธนวาคม 2558 http://ird.rmutto.ac.th

เทคโนโลยแบบผสมผสานเพอเพมประสทธภาพการผลต

มนส�าปะหลงในจงหวดฉะเชงเทรา

Integrated Technology for Improving Efficiency to Cassava Production

in Chachoengsao Province

สเมศ ทบเงน1* กฤษณา ทวาตร2 ปฏวต อยสข2

Sumet Tabngeon1* Kritsana Tiwatri2 Patiwat Yusuk2

1 สถานวจยเขาหนซอน คณะเกษตร มหาวทยาลยเกษตรศาสตร จ.ฉะเชงเทรา 241202 ศนยศกษาการพฒนาเขาหนซอนอนเนองมาจากพระราชด�าร ส�านกงานพฒนาทดนเขต 2, กรมพฒนาทดน

กระทรวงเกษตรและสหกรณ จ.ฉะเชงเทรา 24120.

E-mail address: [email protected]. 086-0981157

บทคดยอ ศกษาการใชเทคโนโลยการเพมผลผลตแบบผสมผสาน ณ สถานวจยเขาหนซอน อ�าเภอพนมสารคาม จงหวด

ฉะเชงเทรา โดยใชแผนการการทดลองแบบสมในบลอคสมบรณ จ�านวน 4 ซ�า เรมท�าการทดลองเดอน มถนายน 2557

และเกบเกยวเดอนกมภาพนธ 2558 ปจจยทดลองคอมนส�าปะหลง 2 พนธ ไดแก พนธเกษตรศาสตร 50 และหวยบง 80

ปลกโดยใชเทคโนโลยการเพมผลผลตแบบผสมผสานโดยมวธการดงตอไปน 1. ตดยอดทแตกออกจากทอนพนธ จ�านวน

1 ครง ทระดบความสงจากพนดน 60 เซนตเมตร 2.ใหน�าแบบน�าหยดผวดนโดยรกษาระดบแรงดนน�าในดนใหอย

ระหวาง -0.1 ถง -0.4 บาร 3.ใสปยเคมสตร 15-15-15 ทอาย 15 วน และ 45 วน หลงการปลก จ�านวน 2 ครงๆ ละ

30 กรม/ตน (63.96 กโลกรม/ไร) 4.ใสปยมลไก อตรา 1 กโลกรม/ตน (1,066 กโลกรม/ไร) ผลการทดลองพบวา

มนส�าปะหลงพนธหวยบง 80 ใหคาเฉลยความสงของทรงตน ผลผลตหวสด และคาดชนเกบเกยว 293.19 เซนตเมตร,

9,687.28 กโลกรม/ไร และ 0.59 ตามล�าดบ สงกวาพนธเกษตรศาสตร 50 โดยใหคาเฉลยเทากบ 270.46 เซนตเมตร

8,583.97 กโลกรม/ไร และ 0.55 ตามล�าดบ สวนปรมาณแปงในหวสด (เปอรเซนตแปง) มนส�าปะหลงทง 2 พนธใหคา

เฉลยไมแตกตางกน โดยพนธหวยบง 80 และ เกษตรศาสตร 50 ใหคาเฉลย เทากบ 25.85 และ 25.72 เปอรเซนต ส�าหรบ

ผลผลตหวแหง พบวามความแตกตางระหวางพนธ โดยพนธหวยบง 80 ใหผลผลตหวแหง 3,209.50 กโลกรม/ไร มากกวา

พนธเกษตรศาสตร 50 (2,865.67 กโลกรม/ไร) อยางมนยส�าคญทางสถต

ค�าส�าคญ : มนส�าปะหลง, ปยเคม, ปยมลไก

Abstract Study of integrated technology for cassava were experimented at Kao Hin son Research station,

Phanomsarakam District, Chachoengsao Province. The experiment was laid out as randomize complete

block design with 4 replications, during June 2014 - February 2015. Two cassava varieties, Kasetsart

50 and Huay Bong 80, were use as treatments. Both varieties were use integrated crop improving

technology, which had 4 applications; 1) top-shoot cutting, 0.60-meter height once time, 2) irrigated

with surface drip irrigation, remaining soil matric potential between -0.1 to 0.4 bars all, 3) applied with

15-15-15 chemical fertilizer, 30 g plant-1 time-1 (63.96 kg rai-1 time-1) on 15 and 45 days after planting,

4) chicken manure 1 kg plant-1, applied to soil before planting (1,066 kg rai-1). Growth and yield (plant

Page 2: เทคโนโลยีแบบผสมผสานเพื่อ ...old.rmutto.ac.th/fileupload/Wannasa Balsong6No.10.pdf2 ศ นย ศ กษาการพ ฒนาเขาห

73

วารสารวจย ปท 8 ฉบบท 2 กรกฎาคม - ธนวาคม 2558http://ird.rmutto.ac.th

height, fresh and dry weight of tuber, harvest index and percent of starch) were compared between

two cassava varieties. The results showed that Huay Bong 80 variety gave plant height, fresh weight

of tuber and harvest index (293.16 cm, 9,687.28 kg rai-1 and 0.59, respectively) higher than Kasetsart

50 variety (270.46 cm, 8,583.97 kg rai-1 and 0.55), respectively. Starch percentages of Huay Bong 80

and Kasetsart 50 were not significantly different (25.85 and 25.72 percent, respectively). For dry root

yield, Huay Bong 80 significantly had more dry root yield than Kasetsart 50 (3209.50 and 2,865.67 kg/

rai, respectively).

Keywords : cassava , chemical fertilizer(CF), chicken manure (CM)

1. บทน�า การศกษาและวจยมนส�าปะหลงไดมการด�าเนนงานมาตงแตป 2516 โดย สถาบนวจยพชไร กรมวชาการเกษตร,

ภาควชาพชไร คณะเกษตร มหาวทยาลยเกษตรศาสตร, กรมสงเสรมการเกษตร และกรมพฒนาทดน มผลงานวจยออกส

สายตาสาธารณชนเปนจ�านวนมากพรอมทงจดท�าเอกสารเผยแพรวชาการ ต�าราเรยน เพอใหเกษตรกร นกวชาการ นสต

และนกศกษา สามารถน�าไปใชอางอง หรอประโยชนในการประกอบอาชพ โดยประชาชาตธรกจ (2558) ไดรายงาน

สถานการณการผลตและการคามนส�าปะหลง ฤดการผลต 2557/58 ไทยมพนทเพาะปลกจ�านวน 8.836 ลานไรสงสดใน

รอบ 10 ป จากเดมทส�ารวจในป 2548/2549 ซงมพนทจ�านวน 6.693 ลานไร ผลผลตเฉลย 3.536 ตน/ไร โดยมผลผลต

เฉลยใกลเคยงกบเมอ 10 ปทผานมาคอ 3.37 ตนตอไร จากขอมลดงกลาวขางตนสะทอนใหเหนวาไทยเรามงเนนการขยาย

พนทการเพาะปลก มากกวาทจะแกไขปญหาวธการเพมผลผลต ดงนนจงควรน�าขอมลหรองานวจยตางๆ ทเผยแพรกลบ

มาสงเคราะห เพอเพมประสทธภาพการผลตมนส�าปะหลงของไทย มากกวาการเพมจ�านวนหรอขยายพนทการเพาะปลก

อนเปนการสรางความยงยนใหกบอตสาหกรรมการคามนส�าปะหลงของไทย ซงแนวทางทจะแกไขปญหาดงกลาวขางตน

ในการทจะเพมผลผลตมนส�าปะหลงคอ การใชปยเคมรวมกบปยอนทรยปรมาณทเหมาะสม หรอตามคาวเคราะหธาต

อาหารพชในดนของแปลงนนๆเชน ใสปยเคมสตร 15-15-15 หรอ 15-7-18 อตรา 50 กโลกรมตอไร รวมกบปยคอกหรอ

ปยหมก อตราระหวาง 1-3 ตน/ไร (ปยะ และคณะ, 2542) และพบวามนส�าปะหลงตองการปยไนโตรเจน ฟอสฟอรส และ

โพแทสเซยม สดสวนของธาตอาหารเทากบ 2 : 1 : 2 ซงดนรวนเหนยว ดนรวนทราย ใชอตรา 70 กโลกรม/ไร และดน

ทราย ใชในอตรา 100 กโลกรมตอไร (Howeler, 1991b) สวนการใสปยอนทรย (ปยพชสด ปยหมกมลสตวตางๆ) ใหแก

ดนมผล ชวยใหลดความหนาแนนรวมของดน ท�าใหดนเกดเมดดน และเพมความจในการอมน�า แตตองใชเปนจ�านวนมาก

(จรวย และถวล, 2520) มนส�าปะหลงเปนพชทนทานตอฤดแลง สามารถปลกไดในเขตพนท ทมปรมาณน�าฝนตกต�ากวา

800 มลลเมตร/ป มชวงฤดแลงนาน 4-6 เดอน แตการเจรญเตบโตและผลผลตจะลดลงเมออยในสภาพแลงตดตอกน

ยาวนาน การลดลงของผลผลตขนอยกบชวงระยะเวลาของการเจรญเตบโต ถาขาดน�าในชวง 1-5 เดอนหลงปลก ซงเปน

ระยะตงแตปลก การออกราก แตกใบและพฒนา การสะสมอาหารในหว การขาดน�าในระยะนอยางนอยทสด 2 เดอน

ท�าใหผลผลตลดลง 32-60 เปอรเซนต (Connor et al, 1981) การปลกในสภาพทมฝนตกกระจายตวอยางสม�าเสมอ

ตลอดฤดกาลเพาะปลก มผลท�าใหผลผลตของมนส�าปะหลงสงสด Nayar et al. (1993) พบวาการปลกมนส�าปะหลง

ในสภาพอาศยน�าฝนธรรมชาต การตกกระจายตวของน�าฝนสม�าเสมอ ท�าใหผลผลตเฉลยเพมขนจาก เดมจ�านวน 3.3 ตน

ตอไร เปนจ�านวน 6.4 ตนตอไร ซงสอดคลองกบ Cox (1985) ถามนส�าปะหลงชวงอายท 1-3 เดอน และ 3-5 เดอน

หลงการเพาะปลกขาดน�าหรอสภาพแลง ท�าใหผลผลตเฉลยลดลงอยระหวาง 55.5 - 61.1 เปอรเซนต ซงการขาดน�า

ในชวงฤดแลงทตดตอกนเปนระยะเวลา 6 เดอนคอ ชวงเดอนพฤศจกายน-ถงเดอนเมษายน มนส�าปะหลงจะชะงกการ

เจรญเตบโต ดงนนถามการใหน�าเสรมในชวงดงกลาว หรอฝนทงชวงตดตอกนเปนเวลานาน ท�าใหมนส�าปะหลงสามารถ

เจรญเตบโต และสะสมอาหารในหวไดอยางตอเนอง ประกอบกบเกษตรกรในพนทจงหวดเชงเทรานยมปลกมนส�าปะหลง

Page 3: เทคโนโลยีแบบผสมผสานเพื่อ ...old.rmutto.ac.th/fileupload/Wannasa Balsong6No.10.pdf2 ศ นย ศ กษาการพ ฒนาเขาห

74

วารสารวจย ปท 8 ฉบบท 2 กรกฎาคม - ธนวาคม 2558 http://ird.rmutto.ac.th

ชวงปลายฝนคอ เดอนตลาคม-ถงเดอนธนวาคม ซงชวงอายดงกลาวเปนระยะทมนส�าปะหลง ก�าลงเจรญเตบโต พฒนา

ดานล�าตน ใบ และหว (พงษศกด, 2548; Lorenzi, 1978 ) สวนดเรก และคณะ (2543) กลาววา มนส�าปะหลงมความ

ตองการน�าตลอดฤดกาลเพาะปลก ในปรมาณตงแต 1,200-1,600 ลกบาศกเมตร/ไร หรอ 75.00 - 100.00 ซม. และใน

ชวงของระยะเวลาดงกลาว Howeler and Cadavid (1983) พบวาอตราการสะสมน�าหนกแหงสงสดของมนส�าปะหลง

คอ อาย 3-5 เดอน หลงการเพาะปลก โดยการวดการกระจายน�าหนกแหงในรปเศรษฐศาสตรคอ คาสดสวนระหวาง

ผลผลตทางชวภาพ (ทงตน) กบผลผลตทางเศรษฐกจ (หว) ซงเรยกวา ดชนการเกบเกยว (Harvest index) คานจะ

บงบอกถงประสทธภาพของการผลตพนธมนส�าปะหลงพนธนนๆ จากเหตผลดงกลาวขางตนยงคงไมเพยงพอ ส�าหรบ

การเพมศกยภาพการเพมผลตมนส�าปะหลงของเกษตรกรไทย การเพมจ�านวนพนทใบ เพอการสงเคราะหแสง การเพม

อายใบโดยการตดยอดจากกง (แขนง) ทแตกออกจากทอนพนธ เพอเพมจ�านวนกง (แขนง) นบวามความส�าคญอยางยง

ทจะชวยใหมนส�าปะหลงมความสามารถในการทจะสะสมอาหารทหวไดมากขนโดยการเพมจ�านวนยอด (number of

active apices) ซงจ�านวนใบทถกสรางขนตอยอด (number of leaves per apex) ขนาดใบ (leaf size) และอายใบ

(leaf life) ซงพนธแตละพนธและสภาพแวดลอมมผลตอโดยตรงตอการพฒนาของพนทใบ (Veltkamp, 1985) และดชน

พนทใบกมความสมพนธตออตราการเพมจ�านวนหว (ราก) ซงดชนพนทใบทใหอตราการเพมจ�านวนหว (ราก) สงสดอย

ระหวาง 3.0-3.5 (Cock et al., 1979) มนส�าปะหลงเมอมอายระหวาง 120-150 วนหลงปลก จะใหคาดชนพนทใบ

ประมาณ 3.0 ซงการรกษาดชนพนทใบใหไดระดบ 3.-3.5 เปนระยะเวลานาน จะสงผลใหมนส�าปะหลงใหผลผลตสงสด

(Cock. et al., 1979 ; Veltkamp,1985)

งานทดลองครงนมวตถประสงคเพอผลของการใชเทคโนโลยแบบผสมผสาน (การเพมจ�านวนกง การใหน�า

การใสปยเคมและปยอนทรย) ตอการเพมประสทธภาพการผลตมนส�าปะหลงพนธหวยบง 80 และพนธเกษตรศาสตร 50

เพอการน�าไปใชประโยชนในการเพมประสทธภาพการผลตมนส�าปะหลงตอหนวยพนทการเพาะปลกใหสงขนในสภาพดน

รวนปนทรายของจงหวดฉะเชงเทราตอไป

2. วธการทดลองการวางแผนการทดลองและวเคราะหขอมล วางแผนการทดลองแบบสมในบลอกสมบรณ (Randomized Complete Block Design, RCBD) จ�านวน 4 ซ�า

โดยมขนาดแปลงยอย 9 x 6 ตารางเมตร พนทเกบเกยว 4.5 x 4 ตารางเมตร อายการเกบเกยวท 9 เดอน ใชระยะปลก

อตรา 1.00 x 1.50 เมตร

เทคโนโลยแบบผสมผสาน

1. คดขนาดทอนพนธมนส�าปะหลง โดยมเสนผานศนยกลางล�าตนเฉลย 2 เซนตเมตรและความยาวของ

ทอนพนธเฉลย 30 เซนตเมตร โดยตดสวนโคนทแกและสวนปลายล�าตนทง

2. ใสปย ครงแรกทอาย 15 วน อตรา 30 กรมตอตน โรยรอบทรงพมแลวใชจอบพรวนดนกลบรอบทรงพม

ครงท 2 ทอาย 45 วน อตรา 30 กรมตอตน รวมปยมลไก อตรา 1.00 กโลกรมตอตน โรยรอบทรงพมแลวพรวนกลบ

3. ตดตงเครอง Tensiometer จ�านวน 2 จดๆ ละ 2 เครอง โดยขดหลมฝงทความลก 2 ระดบคอ 30 (ดน

ชนบน) และ 55 เซนตเมตร (ดนชนลาง) ฝงกงกลางระหวางแถวปลกของมนส�าปะหลง

4. วางระบบน�าและใหน�า ใหน�าตามคาแรงดนน�าของดน (Soil matric potential) ทไดจาก Tensiometer

โดยใหน�าเมอแรงดงน�าของดนต�ากวา -0.4 บาร (ทระดบ 30 เซนตเมตร) และหยดใหน�าเมอแรงดงน�าของดนทระดบ 30

เซนตเมตรสงกวา -0.1 บาร อตราทใหน�า/ครง

5. วดความสงจากพนดนถงปลายยอดของล�าตนหลก ความยาว 60 เซนตเมตร ตดยอดแขนงทแตกออกจาก

ทอนพนธ เพอบงคบใหแตกตาขางเพมจ�านวนแขนงตอตน โดยตดครงเดยว

Page 4: เทคโนโลยีแบบผสมผสานเพื่อ ...old.rmutto.ac.th/fileupload/Wannasa Balsong6No.10.pdf2 ศ นย ศ กษาการพ ฒนาเขาห

75

วารสารวจย ปท 8 ฉบบท 2 กรกฎาคม - ธนวาคม 2558http://ird.rmutto.ac.th

การบนทกขอมล

ขอมลดน: เกบตวอยางดนเพอวเคราะหคณสมบตทางเคมของดนในแปลงทดลอง คา pH, ความตองการปน

(Line Requirement), เนอดน, ปรมาณอนทรยวตถ (%) ปรมาณฟอสฟอรสทเปนประโยชน (ppm.) ปรมาณโพแทสเซยม

ทเปนประโยชน (ppm.)

ขอมลพช: นบจ�านวนการแตกกงแขนงตอตน, วดความสงทรงตน โดยวดจากระดบผวดนถงปลายยอดของ

ล�าตนหลก สมจ�านวน 9 ตนตอแปลงยอย, น�าหนกสดสวนเหนอดน (ตน, ใบ, เหงา) ชงน�าหนกสดทงหมดโดยแยกสวน

ของแตละวธการ, ผลผลตหวสด โดยชงน�าหนกหวสดทงหมด ของแตละวธการ จ�านวนหวตอตน น�าหนกหวสดกโลกรม

ตอตน จ�านวนหวตอไร น�าหนกหวสดกโลกรมไร ปรมาณแปงในหวสด (เปอรเซนตแปง) น�าหนกหวแหงกโลกรมตอไร

- หาคาดชนการเกบเกยว = ผลผลตเศรษฐกจ x 100

ผลผลตชวภาพ

การใหน�า

1. ใหน�าแบบเทปน�าหยด (Drip Irrigation) โดยมชองรบน�าระยะ 20 เซนตเมตร อตราการไหล 2.7 ลตร

ตอชวโมง

2. การก�าหนดอตราการใหน�าแตละครง อานคาจาก Vacumn gauge ของเครอง Tensiometer ตวท 1 (ฝง

ทระดบความลก 30 เซนตเมตร) อานคาได -0.4 bar) และน�าคาเฉลย ET (มม./วน) เปนตวเลขก�าหนดการใหน�าตอครง

3. หาความชนในดน ตวอยางละ 300 กรม ชงน�าหนกดนกอนอบ-หลงอบ เพอหาเปอรเซนตความชนในดน

อณหภม 105 องศาเซลเซยส ระยะเวลา 15 ชม. เพอน�ามาประกอบการใหน�าในมนส�าปะหลง

ปลกเมอ วนท 22 มถนายน 2557 เกบเกยว วนท 12 กมภาพนธ 2558 ณ สถานวจยเขาหนซอน มหาวทยาลย

เกษตรศาสตร อ.พนมสารคาม จ.ฉะเชงเทรา

3. ผลการทดลองการเจรญเตบโต การใชเทคโนโลยแบบผสมผสาน ไมท�าใหมนส�าปะหลงพนธหวยบง 80 และเกษตรศาสตร 50 มคาเฉลย

ความสงของตนแตกตางกนทางสถต โดยพบวาพนธหวยบง 80 และเกษตรศาสตร 50 ใหคาเฉลยความสงของตน 293.19

และ 270.46 เซนตเมตร ตามล�าดบ (ตารางท 1)

จ�านวนแขนงตอตน จ�านวนแขนงตอตน หมายถง จ�านวนกง (แขนง) ทแตกออกจากทอนพนธ ในกรณทไมมการตดตน การเพม

จ�านวนกง (แขนง) คอ การตดแขนงทแตกออกจากทอนพนธ โดยตดทความสงจากระดบพนดน มความยาวเฉลยท

60 ซม. ผลของการตดยอดเพอเพมจ�านวนแขนงตอตน ไมมผลท�าใหจ�านวนกง (แขนง) ของมนส�าปะหลงทง 2 พนธ

แตกตางกนทางสถต โดยพบวา พนธหวยบง 80 และเกษตรศาสตร 50 ใหคาเฉลยจ�านวนกง (แขนง) 4.80 และ 4.46

กง (แขนง) ตามล�าดบ (ตารางท 1)

จ�านวนหวสดตอไร มนส�าปะหลงทง 2 พนธ ใหจ�านวนหวสดตอไร ไมแตกตางกนทางสถต โดยพบวา พนธเกษตรศาสตร 50 และ

พนธหวยบง 80 มคาเฉลยจ�านวนหวสดตอไรเทากบ 19,449 และ 19,387 หวตอไร ตามล�าดบ (ตารางท 1)

ผลผลตหวสด (กโลกรมตอไร) มนส�าปะหลงทง 2 พนธ ใหผลผลตหวสด ไมแตกตางกนทางสถต โดยพบวา มนส�าปะหลงพนธหวยบง 80 และ

เกษตรศาสตร 50 ใหคาเฉลยผลผลตหวสด เทากบ 9,687.28 และ 8,583.97 กโลกรมตอไร ตามล�าดบ (ตารางท 1)

Page 5: เทคโนโลยีแบบผสมผสานเพื่อ ...old.rmutto.ac.th/fileupload/Wannasa Balsong6No.10.pdf2 ศ นย ศ กษาการพ ฒนาเขาห

76

วารสารวจย ปท 8 ฉบบท 2 กรกฎาคม - ธนวาคม 2558 http://ird.rmutto.ac.th

น�าหนกแหงสวนหว (กโลกรมตอไร) เทคโนโลยการเพมผลผลตแบบผสมผสาน มผลท�าใหคาเฉลยผลผลตหวแหงของมนส�าปะหลงทง 2 พนธ

แตกตางกนทางสถต โดยพบวาพนธหวยบง 80 ใหคาเฉลยผลผลตหวแหงสงสดเทากบ 3,209.50 กโลกรมตอ/ไร สวน

พนธเกษตรศาสตร 50 ใหคาเฉลยผลผลตหวแหงเทากบ 2,865.67 กโลกรมตอไร (ตารางท 1)

ปรมาณแปงในหวสด (เปอรเซนตแปง) ปรมาณแปงในหวสด ของมนส�าปะหลงทง 2 พนธทใชเทคโนโลยการเพมผลผลตแบบผสมผสาน ไมแตกตางกน

ทางสถต โดยพบ พนธเกษตรศาสตร 50 และหวยบง 80 ใหคาเฉลยปรมาณแปงในหวสด เทากบ 25.85 และ

25.72 เปอรเซนต ตามล�าดบ (ตารางท 1)

คาดชนเกบเกยว (HI) การใชเทคโนโลยการเพมผลผลตแบบผสมผสาน ไมมผลท�าใหมนส�าปะหลงทง 2 พนธใหคาดชนเกบเกยว

แตกตางกนทางสถต โดยพบวา มนส�าปะหลงพนธหวยบง 80 และพนธเกษตรศาสตร 50 ใหคาดชนเกบเกยว เทากบ

0.59 และ 0.55 (ตารางท 1)

4. วจารณ ใบเปนแหลงผลตอาหารทส�าคญทสดของพช และปจจยทส�าคญและควบคมการเจรญเตบโตของใบคอ แสง ทง

ความเขมและชวงแสงตางมอทธพลตอขนาดและอายใบ สวนอณหภมสงผลใหใบพชกวางและขยายตวมากขนถาไดรบ

อณหภมสงขน ซงปรมาณพนทใบหรอคา leaf area index ส�าหรบมนส�าปะหลงมความส�าคญมาก เปนปจจยทจ�ากดการ

เจรญเตบโต การเพมคา leaf area index จะชวยเพมอตราการเจรญเตบโต ในท�านองเดยวกนการเพมจ�านวนกง (แขนง)

เปนการเพมพนทใบเพอรบแสงของมนส�าปะหลง ซงสอดคลองกบการสงเคราะหแสงสทธทเพมขน สงผลใหมนส�าปะหลง

มอตราการเจรญเตบโตเพมมากขน (CIAT, 1973) อทธพลของธาต N, P และ K โดยไนโตรเจนมอทธพลตอการเจรญ

เตบโตทางใบ ล�าตน และการเพมพนทใบ ฟอสฟอรสเปนองคประกอบของอนทรยสาร ทมบทบาทส�าคญในการสงเคราะห

แปงและการเคลอนยายน�าตาล รวมกบโพแทสเซยมและแมกนเซยม สวนธาตโพแทสเซยม มบทบาทเกยวของกบขบวนการ

สงเคราะหและสลาย (metabolism) การเคลอนยายคารโบไฮเดรทจากใบและล�าตนไปทราก (Malavolta et al., 1954)

และมนส�าปะหลงเปนพชทมความตองการโพแทสเซยมในปรมาณทมาก สวนการใชปยอนทรย ซงมปรมาณธาตอาหารต�า

และคอยๆ สลายตวปลดปลอยธาตอาหารใหกบพชอยางชาๆ แตมคณสมบตในการปรบปรงบ�ารงดน ท�าใหดนโปรง

รวนซยระบายน�าและถายเทอากาศไดด รากพชสามารถชอนไชไปหาธาตอาหารไดงายขน (ทศนย และประทป, 2551)

ดงนนการใชการใชเทคโนโลยแบบผสมผสานในการทดลองนใหผลผลตหวสดสงกวาวธการทวไปซงมรายงานวาพนธ

หวยบง 80 และพนธเกษตรศาสตร 50 ใหผลผลต 5.5 และ 5.4 ตนตอไร ตามล�าดบ (มลนธสถาบนพฒนามนส�าปะหลง

แหงประเทศไทย, 2558)

5. สรปผลการทดลอง การใชเทคโนโลยแบบผสมผสานเพอเพมประสทธภาพการผลตมนส�าปะหลง 2 พนธ พบวามนส�าปะหลงพนธ

หวยบง 80 ใหคาเฉลยความสงของล�าตนสงกวาพนธเกษตรศาสตร 50 โดยใหคาเฉลยเทากบ 293.19 ผลผลตหวสด

(กโลกรมตอไร) และน�าหนกแหงสวนหว (กโลกรมตอไร) มนส�าปะหลงพนธหวยบง 80 ใหคาสงสด 9,687.28 และ

3,209.50 กโลกรมตอไร ปรมาณแปงในหวสด พนธหวยบง 80 และ เกษตรศาสตร 50 ใหคาเฉลยปรมาณแปงไมแตกตาง

กนทง 2 พนธ คาดชนเกบเกยว มนส�าปะหลงทง 2 พนธ ใหคาดชนเกบเกยวไมแตกตางกนโดยพนธหวยบง 80 มแนวโนม

ในการใหคาดชนเกบเกยวสงสด เทากบ 0.59

Page 6: เทคโนโลยีแบบผสมผสานเพื่อ ...old.rmutto.ac.th/fileupload/Wannasa Balsong6No.10.pdf2 ศ นย ศ กษาการพ ฒนาเขาห

77

วารสารวจย ปท 8 ฉบบท 2 กรกฎาคม - ธนวาคม 2558http://ird.rmutto.ac.th

6. เอกสารอางองจรวย อมเอมกมล และ ถวล ครฑกล. 2520. การท�าใหเกดเมดดนในชดก�าแพงแสน. วารสารวทยาศาสตรการเกษตร 10 : 499-508ดเรก ทองอราม, วทยา กอตงสกล, นาว จระชว และ อทธสนทร นนทกจ. 2545. การออกแบบและเทคโนโลยการใหน�า แกพช. เคหการเกษตร, หางหนสวนจ�ากดมตรเกษตรการตลาดและโฆษณา 19/27 ถนนงามวงศวาน แขวง จตจกร กรงเทพฯ 10900. 470 น.ทศนย อตตะนนทน และประทป วระพฒนนรนดร. 2551. ธรรมชาตของดนและปย คมอส�าหรบการเกษตรยคใหม. หจก. กร ครเอชน, กรงเทพฯ. ประชาชาตธรกจ. 2558. มนส�าปะหลงอาเซยนจอแซงไทยจดออน 10 ป ผลผลตนงแถมพงพาตลาดจน. 14 ต.ค. 2557 บรษท มตชน จ�ากด (มหาชน) 12 ถนนเทศบาลนฤมาล หมบานประชานเวศ 1 แขวงลาดยาว จตจกร กรงเทพฯ 10900ปยะ ดวงพตรา, วจารณ วชชกจ, เจรญศกด โรจนฤทธพเชษฐ, ปยะวฒ พลสงวน, จ�าลอง เจยม จ�านรรจา, เอจ สโรบล และวชร เลศมงคล. 2542. ดนและปยมนส�าปะหลง. เอกสารเผยแพรวชาการโครงการเพอบรรเทาผลกระทบ ทางสงคมเนองจากวกฤตการณทางเศรษฐกจ ภาควชาพชไรนา คณะเกษตร, มหาวทยาลยเกษตรศาสตร (ฉบบท 2). 25 น.พงษศกด ชลธนสวสด. 2548. ขอควรรในการใหน�าพช. ภาควชาเกษตรกลวธาน. คณะเกษตร มหาวทยาลยเกษตรศาสตร วทยาเขตก�าแพงแสน นครปฐม.มลนธสถาบนพฒนามนส�าปะหลงแหงประเทศไทย. 2558. มนส�าปะหลงพนธหวยบง 80. เอกสารวชาการฉบบท 4/2558. ภาควชาพชไรนา คณะเกษตร มหาวทยาลยเกษตรศาสตร, กรงเทพฯ.CIAT. 1973. Annual Report. Cali, Columbia: Centro International Tropical.Cock, J.H., D. Franklin, G. Sandoval and P. Juri. 1979. The ideal cassava plant for maximum yield. Crop Science 19 : 271-279.Connor, D.J., J.H. Cock and G.E. Parra. 1991. Respones of cassava to watershortage. III. Stomatal control of plant water status. Field Crops Res. (4) : 297-311Cox, J.H. 1985. Cassava : A basic energy source in the tropics. In cassava: Research Production and Utilization. CIAT, Cali, Columbia. pp. 1-29.Howeler, R. H. and L. F. Cadavid. 1983. Accumulation and Distribution of dry matter and Nutrients during a 12 month growth cycle of cassava. Field Crops Research 7 : 123-139Lorenzi, J.O. 1978. Absorcao de macronutrientes e acumulacao de material seca duascultivares De mandioca. MSc Thesis, Universidade de Sao Paulo, Escola Superior de Agriculura Luis de Queiroz., Piracicaba, Brazil. 92 pp.Malavolta, E. et al. 1955. Estodos sobra a limentacao mineral da mandioca (Manihot utillissima Pohl). Mineral nutrients of cassava (Manihot utillissima Pohl). Anais da Escola Superior de Agriculture. Luiz de Queiroz. 11: 21-40.Nayar, T.V.R., S. Kabeerathumma, V.P. Potty and C.R. Mohankumar. 1993. Recent Progress in cassava agromony research in India. In R.H. Howler (Ed.). Breeding, Research and Technology Transfer in Asia. Proceeding of the 4th Regional Worksshop help in Trivandrum, Kerala, Nov 2-6, 1993. pp. 61-83Veltkamp, H. J. 1985a. Canopy characteristics of different cassava cultivars. Agriculture University Wageningen Paper 85 : 62-72.

Page 7: เทคโนโลยีแบบผสมผสานเพื่อ ...old.rmutto.ac.th/fileupload/Wannasa Balsong6No.10.pdf2 ศ นย ศ กษาการพ ฒนาเขาห

78

วารสารวจย ปท 8 ฉบบท 2 กรกฎาคม - ธนวาคม 2558 http://ird.rmutto.ac.thตา

รางท

1

องคป

ระกอ

บผลผ

ลตขอ

งการ

ใชเท

คโนโ

ลยแบ

บผสม

ผสาน

เพอเ

พมป

ระสท

ธภาพ

การผ

ลตมน

ส�าปะ

หลง 2

พนธ

ในเข

ตพนท

ฉะเช

งเทร

(พ

นธหว

ยบง

80 แ

ละเก

ษตรศ

าสตร

50)

ตารา

งท 1

องค

ประก

อบผล

ผลตข

องกา

รใชเ

ทคโน

โลยแ

บบผส

มผสา

นเพ

อเพ

มประ

สทธภ

าพกา

รผลต

มนสา

ปะหล

ง 2

พนธ

ในเข

ตพนท

ฉะเช

งเทร

(พ

นธหว

ยบง

80 แ

ละเก

ษตรศ

าสตร

50)

พนธ

ควา

มสง

านวน

กง(แ

ขนง)

จานว

นหว

ลผลต

หวสด

ลผลต

หวแห

ปรมา

ณแป

ดช

นเกบ

เกยว

(HI)

(เซน

ตเมต

ร)

(ตอต

น)

(หว

/ไร)

(กโล

กรม/

ไร)

(ก

โลกร

ม/ไร

)

(%

)

หวย

บง 8

0

29

3.19

4

.80

19,

387

9

,687

.28

3,2

09.5

0A

2

5.85

0.5

9

เกษต

รศาส

ตร 5

0

270

.46

4.

46

1

9,44

9

8,5

83.9

7

2

,865

.67B

25.

72

0

.55

F-te

st

n

s

n

s

ns

ns

*

n

s

ns

CV

(%)

4.1

18.6

9.2

8.2

4

.1

2

.1

4.8

คาเฉ

ลยทต

ามดว

ยตวอ

กษรท

ตางก

น มค

วามแ

ตกตา

งกนท

างสถ

ต ตา

มการ

วเคร

าะหแ

บบ D

MRT

ทระ

ดบคว

ามเช

อมน

95 %

*

= แ

ตกตา

งทาง

สถตท

ระดบ

ทระด

บควา

มเชอ

มน 9

5 %

ns

= ไม

แตกต

างทา

งสถต

Page 8: เทคโนโลยีแบบผสมผสานเพื่อ ...old.rmutto.ac.th/fileupload/Wannasa Balsong6No.10.pdf2 ศ นย ศ กษาการพ ฒนาเขาห

79

วารสารวจย ปท 8 ฉบบท 2 กรกฎาคม - ธนวาคม 2558http://ird.rmutto.ac.th

ตารา

งผนว

กท 1

หา

ปรมา

ณกา

รใชน

�าของ

มนส�า

ปะหล

งโดย

เฉลย

ของจ

งหวด

ฉะเช

งเทร

าดงแ

สดงใ

นตาร

างตอ

ไปน

(ใ

ช ET

p สถ

านอต

นยมว

ทยาฉ

ะเชง

เทรา

ส�าห

รบพ

ชอาง

องใช

ออย

(Kc)

เปนต

วแทน

มนส�า

ปะหล

ตาร

างผน

วกท

1 ห

าปรม

าณกา

รใชน

าของ

มนสา

ปะหล

งโดย

เฉลย

ของจ

งหวด

ฉะเช

งเทร

าดงแ

สดงใ

นตาร

างตอ

ไปน

(ใช

ETp

สถา

นอตน

ยมวท

ยาฉะ

เชงเ

ทรา

สาห

รบพ

ชอาง

องใช

ออย

(Kc

) เปน

ตวแท

นมนส

าปะห

ลง

ขอมล

2557

2558

ผล

รวม

(มม.

)

เฉลย

มย

. กค

. สค

. กย

. ตค

. พ

ย.

ธค.

มค.

กพ.

ชวงก

ารเจ

รญเต

บโต

1-2 1

2 2

3 3

3 4

4 4

- -

ETp(

มม./ว

น)

5.00

5.

10

4.30

4.

50

4.20

4.

30

4.60

4.

90

7.80

44

.7

4.96

Kc

1.18

1.

13

1.03

0.

85

0.65

0.

53

0.50

0.

63

0.83

7.

33

0.81

ET (

มม./ว

น) (

mm

./day

) 5.

90

5.76

4.

43

3.82

2.

73

2.28

2.

30

3.21

4.

06

34.4

9 3.

83

ET (

มม./เ

ดอน)

17

7.00

17

8.56

13

7.33

11

4.60

84

.63

68.4

0 71

.30

99.5

1 11

3.68

1,

045.

01

116.

11

ปรมา

ณนา

ฝน(ม

ม.)

182.

3 12

9.9

80.9

16

0.4

234.

5 10

5.2

0 2.

3 43

.1

- -

จานว

นวนท

ฝนตก

10

8

11

10

13

5 0

1 2

- -

หม

ายเห

1 ห

มายเ

ลข 1

-4 ร

ะยะก

ารพฒ

นาขอ

งมนส

าปะห

ลง (1

) ระย

ะออก

รากแ

ละแต

กตาข

างจา

กทอน

พนธ

(2)ร

ะยะก

ารพฒ

นาใบ

และร

ากสะ

สมอา

หาร

(3) ร

ะยะก

ารพฒ

นาขอ

งลาต

นและ

ใบ (4

) ระย

ะการ

เคลอ

นยาย

คารโ

บไฮเ

ดรทจ

ากใบ

ลาตน

เกบส

ะสมแ

ปงทร

าก(ห

ว)สง

สด

2

วนปล

กเดอ

นมถน

ายน

2557

เกบเ

กยว

12 ก

มภาพ

นธ 2

558

3 *

= ป

รบคา

ทศนย

ม 2

ตาแห

นงตา

มคา

Kc (ส

มประ

สทธก

ารใช

นาขอ

งพช)

, ตว

เลขส

แดงร

ะยะเ

วลาก

ารปล

กมนส

าปะห

ลง

4 ก

ารคา

นวณ

ความ

ตองก

ารนา

ของม

นสาป

ะหลง

ใช ส

มการ

ET

=

ETp

x K

c

ET

=

ปรม

าณกา

รใชน

าของ

พช, E

Tp =

ปรม

าณกา

รใชน

าของ

พชอา

งอง

Kc

=

สมป

ระสท

ธการ

ใชนา

ของพ

ทมา

: สถา

นอตน

ยมวท

ยาฉะ

เชงเ

ทรา;

ดเร

ก แล

ะคณ

ะ (2

545)

; Lo

renz

i (19

78)

Page 9: เทคโนโลยีแบบผสมผสานเพื่อ ...old.rmutto.ac.th/fileupload/Wannasa Balsong6No.10.pdf2 ศ นย ศ กษาการพ ฒนาเขาห

80

วารสารวจย ปท 8 ฉบบท 2 กรกฎาคม - ธนวาคม 2558 http://ird.rmutto.ac.th

ตารางผนวกท 2 ขอมลคณสมบตทางเคมของดนในแปลงทดลอง

ภาพผนวกท 1 ปรมาณน�าฝน (มลลเมตร) รายเดอนและจ�านวนวน/เดอน ตงแตวนทเพาะปลกถงวน

ทเกบเกยว (เดอนมถนายน 2557 – เดอนกมภาพนธ 2558)

แหลงทมา : โครงการจดหาแหลงน�าส�ารองลมน�าโจน (2558)

ตารางผนวกท 2 ขอมลคณสมบตทางเคมของดนในแปลงทดลอง

คา pH 4.9 1ความตองการปน(Line Requrirement) -

- Kg. CaCo3 () 600

- ปนขาว (กโลกรมตอไร) 468

- ปนมารล (กโลกรมตอไร) 720

- หนปนบด (กโลกรมตอไร) 900

- โดโลไมท (กโลกรมตอไร) 654

เนอดน รวนทราย

ปรมาณอนทรยวตถ(%) 0.82

ปรมาณฟอสฟอรสทเปนประโยชน(ppm.) 5.94

ปรมาณโพแตสเซยมทเปนประโยชน(ppm.) 49.58 1 เลอกใชปนชนดใดชนดหนง

ภาพผนวกท 1 ปรมาณนาฝน(มลลเมตร)รายเดอนและจานวนวน/เดอน ตงแตวนทเพาะปลกถงวนทเกบเกยว

(เดอนมถนายน 2557 – เดอนกมภาพนธ 2558)

แหลงทมา : โครงการจดหาแหลงนาสารองลมนาโจน (2558)

Page 10: เทคโนโลยีแบบผสมผสานเพื่อ ...old.rmutto.ac.th/fileupload/Wannasa Balsong6No.10.pdf2 ศ นย ศ กษาการพ ฒนาเขาห

81

วารสารวจย ปท 8 ฉบบท 2 กรกฎาคม - ธนวาคม 2558http://ird.rmutto.ac.th

ภาพผนวกท 2 การใหน�าแบบน�าหยด (Drip Tape ระยะชองรบน�าหยด 20 เซนตเมตร)

1 = ฝงลกทระดบ 55 เซนตเมตร

(75 % ของความลกราก)

2 = ฝงลกทระดบ 30 เซนตเมตร

(25 % ของความลกราก)

ภาพผนวกท 2 การใหนาแบบนาหยด (Drip Tape ระยะชองรบนาหยด 20 เซนตเมตร)

ภาพผนวกท 3 คาทอานจากเครองวดแรงดงความชน 1 = ฝงลกทระดบ 55 เซนตเมตร

ไดท 0 ทง 2 ระดบ (ฝงลกทระดบ (75 % ของความลกราก)

30-55 เซนตเมตร) ดนอมตวดวยนา 2 = ฝงลกทระดบ 30 เซนตเมตร

(25 % ของความลกราก)

หมายเหต ความลกราก (adventitious root) ของมนสาปะหลงทปลกจากทอนพนธ มความลก

ประมาณ 40-50 เซนตเมตร

ภาพผนวกท 4 การเกบเกยวผลผลผลตทอาย 9 เดอน

1

2

ภาพผนวกท 2 การใหนาแบบนาหยด (Drip Tape ระยะชองรบนาหยด 20 เซนตเมตร)

ภาพผนวกท 3 คาทอานจากเครองวดแรงดงความชน 1 = ฝงลกทระดบ 55 เซนตเมตร

ไดท 0 ทง 2 ระดบ (ฝงลกทระดบ (75 % ของความลกราก)

30-55 เซนตเมตร) ดนอมตวดวยนา 2 = ฝงลกทระดบ 30 เซนตเมตร

(25 % ของความลกราก)

หมายเหต ความลกราก (adventitious root) ของมนสาปะหลงทปลกจากทอนพนธ มความลก

ประมาณ 40-50 เซนตเมตร

ภาพผนวกท 4 การเกบเกยวผลผลผลตทอาย 9 เดอน

1

2

ภาพผนวกท 2 การใหนาแบบนาหยด (Drip Tape ระยะชองรบนาหยด 20 เซนตเมตร)

ภาพผนวกท 3 คาทอานจากเครองวดแรงดงความชน 1 = ฝงลกทระดบ 55 เซนตเมตร

ไดท 0 ทง 2 ระดบ (ฝงลกทระดบ (75 % ของความลกราก)

30-55 เซนตเมตร) ดนอมตวดวยนา 2 = ฝงลกทระดบ 30 เซนตเมตร

(25 % ของความลกราก)

หมายเหต ความลกราก (adventitious root) ของมนสาปะหลงทปลกจากทอนพนธ มความลก

ประมาณ 40-50 เซนตเมตร

ภาพผนวกท 4 การเกบเกยวผลผลผลตทอาย 9 เดอน

1

2

ภาพผนวกท 3 คาทอานจากเครองวดแรงดง

ความชนไดท 0 ทง 2 ระดบ

(ฝงลกทระดบ 30-55 เซนตเมตร)

ดนอมตวดวยน�าหมายเหต ความลกราก (adventitious root) ของมนส�าปะหลงทปลกจากทอนพนธ มความลกประมาณ 40-50 เซนตเมตร

ภาพผนวกท 4 การเกบเกยวผลผลผลตทอาย 9 เดอน