9. Kort en bondig, kort en goed 1 Thessalonicensen 5:12-28

Nog even, dan legt Paulus de pen neer. Een lange brief heeft hij niet geschreven. Maar de inhoud is concreet en van groot belang voor Christus gemeente, toen en nu.

Respecteer de leidinggevenden

En wij bidden u, broeders, erkent hen die onder u arbeiden en uw voorstanders zijn in de Heere en u vermanen (vs.12). De apostel besluit zijn brief met enkele praktische opwekkingen. 1. Kort en bondig, kort en goed. Met weinig woorden kan veel gezegd worden.

1 Kor.14:40Eerst een vriendelijk, doch dringend verzoek 2. om vooral de leidinggevenden in de gemeente te eerbiedigen. Iedereen in de gemeente mag zijn eigen inbreng hebben. Maar ieder moet zich intussen ook voegen onder de leiding van die gemeente. Daar kan en mag het niet omheen. 3. Niet iedereen kan zo maar ongestoord zijn gang gaan binnen een gemeente die naar Christus' naam genoemd is. Alle dingen moeten eerbaar en met orde geschieden Een gemeente is geen supermarkt waar elke klant van de schappen haalt wat hem aanstaat.

Christus' gemeente heeft een Hoofd in de hemel, Jezus Christus. En dat Hoofd wordt gerepresenteerd door hen die in de gemeente arbeiden (inspannende moeitenvolle arbeid verrichten). 4. Zij zijn het ook die de gemeente voorgaan 5. En zij zijn het tegelijk die de gemeente de dingen van Gods Woord

1

inprenten. 6.

Hand.14:23; 20:17;Fil.1:1Aan welk soort leidinggevenden der gemeente Paulus hier denkt, is niet meteen duidelijk. 7. Er is echter niets op tegen aan te nemen, dat hij vooral het oog heeft op ouderlingen en diakenen. Van hen lezen wij in het boek Handelingen, dat zij de gemeenten leiding gaven. In Filippi waren ze in elk geval ook. Samen met alle andere werkers in de gemeente droegen zij zorg voor het welzijn van die gemeente. En zo waren zij voorgangers in de Heere: door Hem daartoe aangesteld en in verantwoordelijkheid jegens Hem handelend; niet als tirannen en dictators. 8.

De nadruk valt hier op hun gezag, maar dan wel op hun gezag, van binnenuit waargemaakt; gezag, tot uitdrukking komend in hun func-tioneren. Disfunctioneren betekent, dat men zijn gezag verspeelt. Hoe kan men die leidslieden van de gemeente eerbiedigen die geen goede zorg hebben voor Gods kudde?

1 Kor.4:14vOmgekeerd zal men zeker respect opbrengen voor hen die in de arbeid in de gemeente gewetensvol bezig zijn en de gemeente op een verantwoorde wijze voorgaan. Het kan zijn, dat Paulus hier dan ook hen op het oog heeft, die tijd, energie en goede zorg wijdden aan de gemeente, ook buiten de kring van de oudsten. Respect voor alle 'geestelijke vaders'.

Het gaat hier intussen wel om leiders wier leiderschapsstijl bestaat uit: ten eerste: een moeitenvol bezig zijn in de gemeente; in

2

het verkondigen en concreet toepassen van het Evangelie, in het vermanen, enz.. Ten tweede: in het orde op zaken stellen (leren/ regeren). En ten derde: in taken van pasto-rale/ zielszorgelijke aard, nl. om de mensen de weg te wijzen in de vele vragen van het leven van alledag.Verantwoordelijke taken waarin zij ook de gemeente vertegenwoordigen naar buiten toe. In de Heere, dat wil ook zeggen, dat zij in naam van de Heere soms als eersten de klappen moeten opvangen.

Niemand mag zeggen: ik trek mij niets van hen aan. Zij hebben om hun werk recht op erkenning; men moet zich aan hun gezag onder-werpen. 9. Daarom voegt de apostel eraan toe: En acht hen zeer veel in liefde om hun werk (vs.13a). Hoogachting past ons tegenover hen die ons van hogerhand zijn gegeven om ons leiding te geven. Om wat zij tot heil van de gemeente doen. Het is hier, zoals met het werkverkeer op een verkeersweg. Dat heeft niet de bedoeling om de zaak op te houden. Terecht staat er op hun vervoermiddel: 'Wij werken voor u'.

Als Christus' gemeente een kudde is, zijn de leden der gemeente schapen die hecht verbonden zijn aan elkaar, maar het meest aan hun herders. Hun gehoorzaamheid aan hen heeft niets te maken met 'kadavergehoorzaamheid', met een 'ja-broeder' mentaliteit. Het is de liefde die ons onze voorgangers meer dan overvloedig/ bovenmate doet hoogachten. 10. Burgerlijke ongehoorzaamheid is in Christus' gemeente taboe. Heb respect voor uw voorgangers. Acht hen buitengewoon hoog in liefde. Bidt voor hen, dat zij zich hun

3

roeping en taak niet onwaardig maken door zich te misgaan.

Geen gevit dus. Houd op met uw kritiek. Weest vreedzaam onder elkander (vs.13b). 11. Voor een goede harmonie in de gemeente is het nodig, dat we ons schikken naar wat ons van hogerhand wordt toegevoegd. Dat houdt ook in, dat we met de zwakheden van die ons voorgaan geduld hebben. Zij hebben een uiterst moeilijke taak te vervullen. Vergeet dat niet. 12.

Niet voor niets worden in het formulier voor de bediening van het Heilig Avondmaal ernstig vermaand: 'allen die tweedracht, sekten en muiterij in de kerken en wereldlijke regeringen begeren aan te richten'. Het is aan de orde van de dag in onze tijd. Chaos 'all over the world'. Maar wie iets mag kennen van de vrede van God die alle verstand te boven gaat, stelt zich graag irenisch op en zoekt liever naar wat samenbindt dan naar wat scheidt.

Rom.12:18; 2 Kor.13:11'Indien het mogelijk is, zoveel in u is, houdt vrede met alle mensen.’

Een gulden regel is: Als ik met een ander verschil van inzicht of zelfs lijnrecht tegenover hem sta, laat ik dan beginnen met naar hem te luisteren. Wellicht is die ander toch net iets wijzer dan ik ben en kan hij mij ook het één en ander leren.

Pastorale adviezen

Na deze opwekking (om de voorgangers te

4

respecteren), geeft Paulus nog een aantal pastorale adviezen. Hij bindt die de broeders - de zusters inbegrepen - op het hart. Een gemeente kan niet als los zand aan elkaar hangen. Pastorale zorg voor de gemeente is geen zaak van voorgangers alleen. Laat er onder allen broederlijke zorg voor elkaar zijn. Soms is een gemeente als een ziekenzaal in een ziekenhuis waar doktoren en zusters heen en weer lopen, maar waar ook de patiënten onderling elkaar tot een hand en een voet zijn. Dat werkt genezend.

1 Thess.1:6vv; 2:13v; 3:6vvEn wij bidden u, broeders, vermaant de ongeregelden, vertroost de kleinmoedigen, ondersteunt de zwakken, weest lankmoedig jegens allen (vs.14). 13. Waren er binnen de gemeente te Thessalonika ernstige ongeregeld-heden en is dat de reden waarom de apostel tot dit vermaan komt? Wat we in de voorgaande hoofdstukken van deze brief aan Thessalonika lezen over de geestelijke welstand van de gemeente wijst er niet op, dat er in de christengemeente aldaar mensen rondliepen, die grote problemen veroorzaakten (zoals bijv.in Korinthe).

1 Thess.4:11v; 2 Thess.3:6vv;10vWij kunnen dus aannemen, dat de apostel - net als in 1 Thessalonicensen 4:1vv - in het algemeen vermaant. Toch zal hij hier wellicht vooral gedacht hebben aan mensen die 'buiten de orde' waren in Thessalonika, doordat zij het werk neergooiden, menend dat de komst van de Heere Jezus onmiddellijk voor de deur stond. Zij zagen het nut er niet van in om nog langer in het gewone leven bezig te zijn en door te arbeiden in hun levensonderhoud te

5

voorzien. Ongeregelden worden ze hier ge-noemd. 14.

Paulus vindt dit irregulier gedrag. Zij doorbreken de bestaande orde. Wat moet de buitenwacht daar niet van denken? Daarom moet men elkaar op dit punt tot de orde roepen. 15.

Maar dat is niet het enige. In alle dingen behoort men binnen de christelijke gemeente zorg voor elkaar te dragen. Ieder draagt binnen het lichaam van Christus pastorale verantwoordelijkheid. Vergeet ook de klein-moedigen niet, bemoedig hen.

Spr.14:29(LXX);Jes.57:15(LXX);1 Thess.4:13vvReeds eerder constateerden wij, dat de christenen van Thessalonika heel wat tegenstand te verduren hadden. Ook waren er die in zak en as zaten over het lot van hun geliefde doden. ‘Kleinmoedigen’ noemt Paulus hen(letterlijk: klein-zieligen').Zij begrijpen een heleboel dingen niet. Ze bekijken de dingen vaak door een donkere bril. Ze zitten al gauw diep in de put. Welnu, spreek die ontmoedigden bemoedigend toe. 16.

En dan de zwakken. Heeft Paulus hier het oog op de sociaal minder bedeelden? Het kan zijn. Misschien is hier ook te denken aan psy- chisch zwakken. Of ook aan zwakken in het geloof (Rom.14:1vv) die al gauw denken, dat het verkeerd is om iets te eten dat volgens de Joodse wetgeving verboden is. Of gaat het hier hoofdzakelijk over zwakken die moeilijk weerstand kunnen bieden aan verleidingen om te zondigen en die weer terug dreigen te

6

vallen in hun vroegere heidense bestaan?

In alle gevallen moeten wij ons om de zwakken bekommeren. Laat hen niet links liggen, denkend: daar is toch geen eer aan te behalen, slappelingen als ze zijn. Zorg voor een inloophuis. Laat hen tegen u aanleunen, leg uw arm om hen heen, ruggesteun hen en maak hen weerbaar; wees hen nabij in al hun noden. 17.

Kortom, houdt het met alle genoemden zo lang als 't maar kan, uit. 18. Wees niet kortaf. In Christus' gemeente schrijven we elkaar nooit af. De ander kan het ons wel eens moeilijk maken. En vooral als we ook zelf midden in de problemen zitten, maken we ons soms gemakkelijk van hem af. Toch is het ook dan heilzaam om elkanders lasten te dragen en samen een moeilijk begaanbare weg te gaan. Onderweg is heel wat van elkaar te leren.

Helaas kijken wij vaak naar onze naaste om te zien, wat hij allemaal voor ons betekenen kan. Helaas, vaak kijken we met jaloerse blikken naar hem. We willen bezitten wat hij bezit (zijn huis, zijn vrouw). Maar laat het omgekeerde het geval zijn. Neem hem aan de hand en probeer hem tot Jezus te leiden.En dan roept de apostel tenslotte op tot iets dat al wel helemaal niet kan bestaan binnen Christus' gemeente. Iets heel kernachtigs waarop iedereen goed moet toezien. Het gaat in alles om een goede samenhang en samengang in de gemeente, om ware solidariteit. Ziet, dat niemand kwaad voor kwaad iemand vergelde; maar jaagt te allen tijd het goede na, zo jegens elkander als jegens allen (vs. 15).

7

Geen 'oog om oog, tand om tand'. Ban die stelregel uit uw hart. 19.

Jammer genoeg handelen sommigen binnen de christelijke gemeente nog steeds naar die regel.Als iemand hen onheus bejegend heeft of schade heeft berokkend, is het al gauw: 'Ik zal het hem betaald zetten'. Toppunt van polarisatie waardoor de sfeer onderling volstrekt bedorven wordt en mensen de kerk worden uitgejaagd.

Rom.12:19; 1 Kor.4:12; 6:7; 2 Thess.1:6; 1 Petr.3:9Laat ons ons het apostolisch vermaan aantrekken: vergeld geen kwaad voor kwaad. 20. Betaal elkaar niet met gelijke munt. 'Wreekt uzelf niet, beminden, maar geeft de toorn plaats; want er is geschreven: Mij komt de wraak toe; Ik zal het vergelden, zegt de Heere'

Gal.6:10bMaar dat niet alleen. Jaag ook altijd het goede na. 21. Zoek het beste voor elkaar en ook voor alle mensen om u heen, zelfs voor hen die u verachten en vervolgen. 'Laat ons goed doen aan allen, maar meest aan de huisgenoten des geloofs.’

Matth.5:39, 44Dat is precies wat Jezus ons leerde. Niet 'oog om oog, tand om tand', maar: 'Zo wie u op de rechterwang slaat, keert hem ook de andere toe'. Als iedereen dat zou doen, zou de wereld er binnen de kortste keren anders uit komen te zien.

Iemand zei eens: 'Veel kleine mensen die op

8

veel kleine plaatsen veel kleine dingen doen, kunnen het gezicht van de wereld verande- ren'. En één van die kleine dingen (verachtelijk in de ogen van de wereld, maar groot in de ogen van God) is: hebt uw vijanden lief; zegent ze die u vervloeken; doet wel aan hen die u haten; en bidt voor hen die u geweld doen en die u vervolgen'.

Wees blij, bid en dank...in alle omstandig-heden

Na dit alles schiet Paulus nog enkele vuurpijlen af. Verblijdt u te allen tijd. Bidt zonder ophouden (vs.16, 17). De zinnen zijn 'staccato' aan elkaar verbonden. Alles is hier even nadrukkelijk.

Rom.12:12, 15; 2 Kor.6:10; 13:11; Gal.5:22; Fil.3:1; 4:4Wees altijd blij.. Hoe kan dat? Is het niet vaak zo in het leven van gelovigen, dat zij bedroefd zijn over alles wat hen door de we-reld om hen heen wordt aangedaan, over hun eigen afdwalingen, over hun boze hart? Hoe kunnen zij dan altijd blij zijn? Is er ook niet zo iets als een 'opgepepte' vreugde?

1 Thess.1:6; 3:9Zeker, maar daar is ook een nooit opdrogende bron van vreugde: de Heilige Geest die de gelovigen gegeven is als een pand van de eeu-wige erfenis. Dat is een goede reden voor een altijd voortdurende blijdschap, ook als de omstandigheden er niet naar zijn. Hun eeuwige zaligheid ligt vast.

Een mens zonder Christus kan slechts blij zijn, als het hem voor de wind gaat. Vaak is

9

hij blij met een dode mus. En meestal is zijn vreugde van korte duur, omdat hij vreest, dat wat hij bezit, hem weldra weer door de vinger zal glippen. Daarom is hij nog al eens depressief in plaats van blij.

Maar wie door 't geloof op Jezus mag zien, die put uit een bron van ware hemelvreugde. En die blijdschap is zelfs in de bangste omstandigheden de blijvende ondertoon van het leven. De zilveren rand om de donkere wolk.

Overigens doen we er goed aan om vers 16 en 17 achter elkaar te lezen.Altijd blij zijn is niet goed mogelijk zonder onophoudelijk ge-bed; persoonlijk in de binnenkamer en gemeenschappelijk in de gemeentesamenkom-sten. Laat er geen dag voorbijgaan zonder te bidden. Een dag zonder gebed, is een dag zonder zegen. 22.

Doe gedurig een beroep op de Heere Jezus Die aan de rechterhand van Zijn hemelse Vader voor u bidt en uw blijdschap op peil houdt. Als het gebedsleven verslapt, kwijnt de blijdschap. Hoe rijk is het een adres te hebben - dat van de grote Hoorder der gebeden - waar wij met alle zorgen van onszelf en van anderen terecht kunnen, dag en nacht. Gemeenschap hebben met God is iets verrukke-lijks.

Het gebed is wel eens vergeleken met een klokkentouw onder in een toren. Als eraan getrokken wordt, gaan daarboven de vreugde-klokken luiden.

Ef.5:20Bidden en danken. Dat hoort bij elkaar. Dankt

10

[God] in alles; want dit is de wil van God in Christus Jezus over u (vs.18). 23. Als ons gebed geen dankgebed meer kan zijn, is ons gebed vleugellam.

Ook op dit punt is er een vraag te stellen. Hoe kan iemand God in alles danken? Er zijn immers omstandigheden in het leven, die ons meer doen kermen dan doen danken. God vraagt toch zeker van ons niet, dat we Hem voor alles danken, ook als we - soms midden in het leven - de gevreesde ziekte krijgen? God vraagt van ons toch zeker niet, dat we Hem danken, omdat we met een geliefde, een echtnoot(e) of kind naar het graf gaan?

Job 1:21b; Rom.8:28Zeker, om verdrietigheden behoeven we de Heere niet te bidden noch te danken. Maar in vele verdrietigheden mag het toch ook wel zijn, zoals het bij Job was: 'De Heere heeft gegeven en de Heere heeft genomen; de Naam des Heeren zij geloofd'. Achteraf mogen zij die God liefhebben, het zien, dat 'alle din-gen moeten medewerken ten goede voor hen die naar Gods voornemen geroepen zijn'.

‘Want dit is Gods wil in Christus Jezus naar u toe (vs. 18b); zo schrijft Paulus letterlijk. 24. Hoe dankenswaardig is Hij. Is Hij niet eeuwig te prijzen in alles wat Hij ons in Christus Jezus schonk? Als deze fontein van alle goed over ons uitgegoten wordt, hebben we niet te klagen.

Geesteswerk: niet blussen, wel toetsen

Nog enkele dingen stelt de apostel kort aan de orde. Hij denkt aan wat de Heilige Geest

11

in Thessalonika's gemeente heeft gedaan en doet. Blust de Geest niet uit (vs.19). 25. De Geest is als een vuur dat brandt. Hij is de haard van de gemeente, haar dynamische kracht waardoor zij in vuur en vlam komt te staan en volop de glans mag vertonen van de zekerheid van haar zaligheid. Welnu, dat bruisend leven kan worden afgeremd en ingedamd. 26. Door een slordige levenswandel. Door te verslappen in het bezig-zijn met de boodschap van Gods Woord. Door op te gaan in het zicht-en tastbare. Maar ook door alle enthousiasme in de gemeente in de doofpot te willen doen, als ware het toch maar iets van de mens.

2 Tim.1:6De brandweer rukt soms uit op loos alarm. Er zijn ook vuren die mogen branden. Brand in Christus' gemeente mag er zijn, als 't maar heilig vuur is. Laat ons veeleer dat vuur aanwakkeren (2 Tim.1:6). Laat ons de gave(n)van de Geest niet veronachtzamen. Laat in niets het heilig enthousiasme van Gods Geest dat in u werkt, worden belet. De vlag mag uithangen. Wij vieren elke dag 'het heden der genade'.

Ef.4:30; Hebr.6:4vvBlust de Geest niet uit. Deze vermaning is niet ingegeven door de gedachte, dat het mogelijk is, dat een gelovige weer geheel afvalt. De vermaning is hier een vermaning om de Geest niet in te dammen of zoals de apostel elders schrijft: 'En bedroeft de Heilige Geest Gods niet, door Welke gij verzegeld zijt tot de dag der verlossing' Dat indammen of bedroeven van en zondigen tegen de Geest is niet hetzelfde als: dé zonde tegen de Heilige Geest die bestaat uit een

12

opzettelijke en levenslang volgehouden afkeer van de genade die God ons schonk

O.i. is er geen direct bewijs te vinden in de eerste brief van Paulus aan Thessalonika voor het feit, dat de prediking van het Evangelie daar met veel bijzondere tekenen gepaard is gegaan.1 Toch kan de onderlinge samenhang van 1 Thess.5:19 en 20 erop wijzen, dat ook in Thessalonika de Geestesgave van de profetie beoefend werd en dat men daar ten onrechte kritisch tegenover stond.

Num.11:29; 1 Kor.14:1, 3, 31, 39De apostel zal dat vooral ook op het oog hebben, als hij waarschuwt om de Geest niet uit te blussen. 27. Mensen, kijk niet neer op gelovigen die zich door de Geest gedrongen gevoelen om profetisch te getuigen. Veracht de profetieën niet (vs.20). Ook in de gemeente van Thessalonika waren er de profeten, gemeenteleden die, gedreven door de Geest, hun tijd doorzagen en aan hun medegelovigen Gods wil kenbaar maakten in de dingen van het leven van alledag. 28. Een ge-schenk van de hemel. Het is deze profetie geweest in de eerste christengemeenten waardoor de gemeenten werden gesticht en bemoedigd. Wie dat van de hand wees, weigerde daardoor naar Gods stem te horen. Zou het ook kunnen zijn, dat wij vandaag deze gave van de profetie (die zeker ook onder de kansel gevonden wordt) het zwijgen hebben opgelegd en ons dus schuldig maken aan veron-achtzaming ervan? 29.

1 Zie onze verklaring van 1 Thess.1:5; zie ook noot 7 van hoofdstuk 2 van dit boek.

13

1 Kor.12-14; 2 Thess.2:2Maar de apostel zegt er wel iets bij. En dat zal hij hebben gedaan, omdat het er bij het profeteren niet altijd ordelijk naar toeging en misschien ook omdat er profeten waren, die meenden, dat zij de wijsheid in pacht hadden en intussen - wellicht zelfs uit naam van Paulus - soms wat zeiden wat niet overeenkomstig de waarheid was. Het kan wel zijn, dat juist zij die meenden, dat het niet nodig was om te werken, omdat Jezus' komst onmiddellijk voor de deur stond, als 'ware' profeten optraden.

1 Kor.14:29; 1 Joh.4:1Profetie mag er zijn. Maar laat die wel altijd getoetst worden, opdat het ware van het verkeerde onderscheiden wordt. Het onderwijs van de gemeente is niet hetzelfde als de grootst gemene deler van alle meningen die in gespreksgroepen worden geuit.In elk geval geeft het geen pas om te zeggen: 'Weg met dat profeteren', omdat er op dit punt wel eens wat misgaat. 30.

Met het oog op het profeteren dan ook, zal de apostel de volgende vermaning aan zijn woorden hebben toegevoegd: Beproeft alle dingen; behoudt het goede (vs.21). Dit vers wordt vaak verkeerd uitgelegd. Hier staat niet, dat we op alle terreinen van het leven op onderzoek mogen uitgaan en alles eens uit moeten proberen om te kijken, of er wellicht toch nog wat goeds in te vinden is. Drugs en porno incluis.

Er zijn zaken in het leven die men niet van binnenuit behoeft te kennen, omdat de buitenkant ervan al wel laat zien, dat het

14

enkel slechtigheid is.

1 Kor.12:3; 14:12Maar nogmaals, Paulus schrijft hier niet: Je gaat je gang maar; zit overal maar op en in. Je ziet wel, hoe het uitpakt. Paulus dringt er hier op aan om alle dingen te beproeven; alle dingen van het gemeentelijk leven (zowel wat de leer als ook wat het leven betreft). Alles ook wat zich binnen de gemeente aan Geesteswerkingen openbaart, de profetie in het bijzonder, moet getoetst worden aan de apostolische boodschap met haar waarden en normen. 31. Daar mag elk gemeentelid in meedoen. Neem de Bijbel erbij. Wat daarmee in strijd is, heeft geen bestaansrecht. Wat daarmee overeenkomt, mag als stichtelijk aanvaard worden. En als iets werkelijk opbouwend is,zal men het als waardevol moeten vasthouden. 32. Behoudt het goede.

Job 1:1, 8; 1 Thess.4:3Al het andere moet men verre van zich houden. Onthoudt u van alle schijn des kwaads (vs. 22). 33. Van elk soort kwaad, staat er eigenlijk. Men moet zich verre houden van elke vorm van het boze, van slechte profetie, van onbeheerste glossolalie en van wat voor verkeerde Geestesuiting er ook moge zijn. 34.

Hij zal het doen

We naderen het slot van Paulus' eerste brief aan de christelijke gemeente te Thessalonika. Alles wat de apostel schreef, vat hij nog eens samen in een zegenbede. En de God des vredes Zelf heilige u geheel en al; en uw geheel oprechte geest en ziel en lichaam worde onberispelijk bewaard in de toekomst

15

van onzen Heere Jezus Christus (vs.23).

Paulus heeft bepaald niet de zweep over de gelovigen te Thessalonika gelegd. Hij heeft hen wel herinnerd aan hun dure roeping om Godgewijd te leven te midden van een goddelo-ze wereld. Welnu, zal daar ooit iets van terechtkomen? Zeker niet in eigen kracht. Maar wat denkt u dan van God Die de Inspiratiebron van Zijn gemeente is?

1 Thess.3:13Hij is het. Hij Zelf. Hij alleen. Hij zal het doen. De God des vredes, Wiens wezen geheel doortrokken is van vrede, van gaafheid en heelheid, deze God Zelf moge u, elk persoon-lijk en u allemaal - bij de voortduur - door en door heiligen, aan Zich toewijden en van al het kwade afzonderen. 35.

Fil.1:10; 1 Thess. 2:19Want waar gaat het tenslotte om? Het gaat om een gemeente die bruid van Christus kan heten, zonder smet of rimpel. Het gaat erom, dat u weldra, als Hij terugkomt, als deze bruid van Christus aangenaam bent in Gods ogen. Dat Hij u dan compleet en totaal - naar geest, ziel en lichaam - onbesproken moge bewaren tot die dag van Christus' komst. 36.

Fil.1:6; 1 Thess.2:12; 4:7; 2 Thess.2:14.Maar...lijkt dit niet een al te hoog gegrepen ideaal? Nee, toch niet. Wij worden hier immers niet opgezweept tot een prestatiege-richt leven. Integendeel, in dit alles worden wij teruggeworpen op God Zelf. Hij, Die u roept, is getrouw, Die het ook doen zal (vs. 24). Deze getrouwe God 'Die in u een goed werk begonnen heeft, zal dat voleindigen tot

16

op de dag van Jezus Christus'.

De Heer' is zo getrouw als sterk,Hij zal Zijn werk voor mij volenden

(Ps.138:4 ber.)

1 Kor.1:8v; 10:13; 2 Kor.1:18; Ef.3:20; 2 Thess.3:3; 2 Tim. 2:13.God is getrouw, een God Die nooit laat varen het werk van Zijn handen.

Voorbede, een heilige kus, de lezing van de brief, de zegen

Op die getrouwe God weet de apostel Paulus zichzelf ook in alles aangewezen. Deze arend kan alleen maar een hoge vlucht maken, als hij zich gedragen weet op de vleugels van het gebed. Daarom vraagt hij om voorbede. Broeders, bidt voor ons (vs.25). 37. Paulus draagt Thessalonika in zijn gebeden en Thessalonika moge hem wederkerig dragen in hun gebeden. Een dienaar van het Woord en een gemeente hebben elkaar nodig, vooral in de gedurige voorbede voor elkaar.

En dan neemt Paulus afscheid van zijn lezers. Wilt u aan allen de hartelijke groeten doen van mij? Nee, dieper, intiemer zegt hij het: Groet al de broeders met een heiligen kus (vs.26). 38. Niet alleen de vooraanstaanden in de gemeente, maar al de broeders. Niet alleen de welwillende gemeenteleden, maar ook de ongeregelden.

De kus is in het Oosten een gebruikelijke wijze van begroeting (J.A.C.van Leeuwen, a.w. blz.159). Maar de heilige kus is vanouds in

17

de christelijke gemeente onder de leden van Gods huisgezin het teken geweest van vriendschap en broederschap, van aanvaarding van elkaar (ook na onenigheid en twist).

In de tijd van Paulus kuste men elkaar wellicht vooral, als men elkaar in de samenkomst van de gemeente ontmoette. Dat hoeft niet direct het geval te zijn geweest in alle samenkomsten.Wel weten wij uit de geschiedenis van de vroege kerk, dat men elkaar de broederkus gaf, na het uitspreken van de gebeden en bij de viering van het Heilig Avondmaal. 39.

Wij zijn met dat kussen van elkaar in onze tijd wat zuiniger geworden. We schudden meestal alleen handen. Wij gaan afstandelij-ker met elkaar om. Een kus kan verkeerde associaties wekken. Maar dat hoeft natuurlijk niet zo te zijn. We kunnen elkaar ook van louter geluk om de hals vallen. Als we er innerlijk maar van verzekerd zijn, dat we heilige bedoelingen hebben. Dan kan het een heilige kus zijn, uitdrukking van onze hartelijke verbondenheid aan elkaar als leden van Gods gezin.

Daar ligt dan Paulus brief aan Thessalonika. Opgeborgen op een veilige plek? Goed voor iemand die tijd heeft om te lezen en niets beters te doen heeft? Goed voor later?

Nee, zo niet. Paulus laat weten, dat hij de inhoud van zijn brief van groot belang acht voor iedereen. Hij bezweert de geadresseerden zelfs om er kennis van te nemen. Ik bezweer u bij de Heere, dat deze zendbrief al de heiligen broeders (voor)gelezen worde (vs.

18

27). 40.

Kol.4:16Paulus roept er de Heere bij aan. Om Godswil, mensen, laat deze brief niet ongelezen. Lees haar aan iedereen - de heilige broeders - voor. Dat is van groot belang. Hardop voorlezen, zodat allen - ook die zelf niet lezen kunnen - het horen. Niemand moet denken, dat de inhoud slechts voor een select gehoor bedoeld is.

Waarom de apostel dit zo met klem schrijft? Zonder twijfel, omdat het niemand mocht ontgaan wat hij in Gods Naam aan de Thessalonicensen had te zeggen. Zijn bood-schap was van geweldige betekenis voor de mensen daar.

En zo is ook nu nog. Deze brief, een deel van het Woord van God, bevat geen oud nieuws. Ze sprankelt van leven. Ze houdt ook in onze tijd, waarin alles op een eind gaat lopen, de hoop levend. Hij komt. 'Maranatha, kom, Heere Jezus.' Daarom doen we er goed aan om ook deze brief in onze samenkomsten van de gemeente gedurig elkaar op het hart te binden. En laat ons dan ook de afwezigen niet vergeten, hen die van het Woord van God zijn vervreemd. Naar hen moet die boodschap ook toe.

In elk geval is het nuttig en goed, dat Gods Woord en ook deze brief niet ongelezen in onze huiskamers in de boekenkast blijft staan. Wij lezen er samen in, als we als gezin bij elkaar zijn, aan onze maaltijden en als we de dag besluiten. Zo is het goed.

19

De genade van onzen Heere Jezus Christus zij met ulieden. Amen.(vs.28). 41.Genade, één van de schitterendste woorden uit de Bijbel. De goede gunst van onze Heere Jezus Christus. Die is voor u. En als we deze ontvangen, bezitten we alles wat nodig is in leven en in sterven.noten

1. Hier een apostolische paraenese met verschillende thema's, in het verlengde van alle in het voorgaande gestelde aansporingen (vanaf 1 Thess.4:1) en aansluitend aan vs.11. Geadresseerd aan de 'broeders' (zie ook 1 Thess.2:1, 17; 4:1, 13; 5:1, 14). Deze ver- maningen zijn in het algemeen gesteld, hoewel toegespitst op beaalde - ons niet direct bekende - situaties. Ze zijn alle van belang voor het welzijn van dé gemeente, welke dan ook. Er is grote overeenkomst met wat we lezen in: Rom.12:1, 12, 17 en 18.

2. Tussen het 'wij bidden u' van vs.12 (Gr.'erootaoo'; zie ook 2 Thess.2:1) en het' wij vermanen u' van vs.14 (Gr.'parakaleoo') is qua indringendheid geen verschil. Het laatste woord gebruikt Paulus vaker. In 1 Thess.4:1 gebruikt hij ze beide.

3. Paulus heeft één en dezelfde groep van leidinggevenden op het oog; het bepalend lidwoord wordt alleen bij het eerste van drie participia gebruikt. Deze groep van leiders is in drie verschillende functies bezig: arbeiden, voorstander zijn, vermanen.

4. Gr.'kopiaoo' = zich moeite getroosten; zwaar werk verrichten. Lichamelijk, zie o.a. 1 Kor.4:12; Ef.4:28; 2 Thess.3:8; 2 Tim.2:6.

20

In de Evangeliearbeid, zie o.a Rom.16:6, 12; 1 Kor.15:10; 16:16; Gal.4:11; Fil.2:16; Kol. 1:29; 1 Tim.4:10; 5:17.

5. Gr.'prohistamai' = aan het hoofd staan, besturen, zorgen voor. Enkele hss lezen: Gr.'prohistanomoes'(van Gr.'histanoo' i.p.v. Gr. 'histèmi'); maar daardoor verandert de betekenis niet. William Hendriksen, a.w. p.134 gebruikt hier enkele o.i. oneigenlijke titels; hij spreekt over 'superintendents or managers'. Maar als in Rom.12 :8 de 'voorstander' genoemd wordt temidden van andere (diakonale) bedieningen, betekent dat ook weer niet - zoals Charles A.Wanamaker, a.w. p.192 concludeert -, dat de voorstander slechts een persoon is, die in materieel opzicht de belangen van anderen behartigt. Voor de inhoud van het woord 'voorstander' kunnen we verwijzen naar 1 Tim.3:4v, 12 waar wordt gesproken over opzieners en diakenen die in hun eigen huis een voorstander moeten zijn (dat wel moeten 'regeren') en naar 1 Tim. 5:17 waar het gaat over ouderlingen die de gemeente wel 'regeren' (daarin voorstander zijn).Terecht merkt M.H.Bolkestein, a.w. blz.143 op, dat in het 'voorstander' zijn in 1 Thess. 5:12 het element van "leiding geven" niet kan worden geëlimineerd. Dit was blijkens Rom. 12:8; 1 Kor.12:28 een charisma. Het woord 'ambt' wordt hier niet gebruikt, maar duidelijk is, dat hier niet slechts over het functioneren van gemeenteleden onderling wordt gesproken.

6. Gr.'noetheteoo' (van Gr.'noes' = verstand en Gr.'tithèmi' = stellen) = (Gods vinger-wijzingen) inprenten; het rechte inzicht

21

bijbrengen (pastoraal/ zielszorgelijk). In het NT gebruikt Paulus alleen dit woord; voor zijn eigen werk: Hand.20:31; 1 Kor.4:14v; Kol.1:28 en voor de activiteit van de wederkerige aansporing binnen de gemeente onder christenen onderling: Rom.15:14; Kol. 3:16; 1 Thess.5:12, 14; 2 Thess.3:15.

7. Charles A.Wanamaker, a.w. p.193vv suggereert (in navolging van Wayne A. Meeks, First Urban Christians, 134), dat hier gedacht moet worden aan figuren die een relatief grotere welvaart en status genoten en die dienst deden als 'patrons or protectors' (weldoeners) van de gemeente en als zodanig een autoriteit waren. Hij verwijst hierbij naar Phoebe van Rom.16:1v. Het woord 'vermanen' (Gr.'noetheteoo') van het slot van vs.12 zou daarop ook wijzen. O.i. echter geeft onze perikoop geen aanleiding om de dingen hier eenzijdig in de sociale sfeer te trekken. Bovendien is het vreemd te veronderstellen, dat Paulus voor deze welgestelde 'beschermheren' (een sociale 'elite') in de gemeente van Thessalonika bijzonder respect zou vragen. Dat de harde werkers met een voortrekkersrol in de gemeente van Thessalonika mensen waren die sociaal gezien beter af waren en meer dan rechtuit (een 'upperten' van wijzen, mach-tigen, edelen zoals in Korinthe; vgl.1 Kor.1:26) is louter veronderstelling.

8. M.H.Bolkestein, a.w. blz.145 verwijst naar de volgende teksten. Over presbyters/ episcopen: Hand.11:30; 14:23; 15:2, enz.; 20:28; Fil.1:1; 1 Tim.3:1v; 5:17, 19; Tit.1:5,7; Jak.5:14; 1 Petr.5:1; 2 Joh.:1; 3 Joh.:1. Over de diakenen: Fil.1:1. Over de

22

leraars: 1 Kor.12:28v; Ef.4:11; Hebr.5:12; Jak.3:1. Over de herders: Ef.4:11. Over evangelisten: Hand.21:8; Ef.4:11; 2 Tim.4:5. Over profeten: 1 Kor.14:1; 12:28v; Ef.2:20; 3:5; 4:11, enz..William Hendriksen, a.w. p.135 schrijft over mogelijke ouderlingen in Thessalonika. Hij zegt, dat het hoogst waarschijnlijk is, dat die er waren en dat deze in 1 Thess.5:12 zijn bedoeld. Hij voegt eraan toe:'at least they are included'. Ook Leon Morris, a.w. p.103 gaat in die richting: 'This points to elders, who alone would exercise the triple function'. M.H.Bolkestein, a.w. blz.146 (noot 9) vindt echter, dat het te veel gezegd is om in de leidinggevenden van 1 Thess.5:12 oudsten, presbyters terug te vinden.

9. Gr. 'oida' = weten; erkennen in hun heilzame betekenis voor de gemeente; weten wat men aan hen heeft. William Hendriksen, a.w. p.134 (note 102) omschrijft de betekenis met: 'know by reflection based on intuition or information' (onderscheiden van Gr.'gi-nooskoo' = weten door observatie of ervaring). O.i. echter is het verschil met Gr.'ginooskoo' nihil; vgl.1 Kor.16:15v en 18 (waar het werkwoord gebruikt wordt in de zin van erkennen, zich onderwerpen aan....

10. Gr.'hègeomai' = inschatten, waarderen. Een aantal hss. van 1 Thess.5:13 heeft de bevelende vorm van het werkwoord. Vgl. 2 Thess. 3:15. Gr.'huperekperissoe' (volgens de beste hss.) = bovenmate overvloedig; vgl. Ef.3:20; 1 Thess. 3:10. Het verschil met het erkennen van vs.12 is gering. Bible-Works, A.T.Robertson's Word pictures in the Greek NT, 1934 voegt hieraan toe: 'We need wise

23

leadership today, but still more wise following. An army of captains and colonels never won a battle.' Leon Morris, a.w. p.104 schrijft: 'Leaders can never do their best work when they are subject to carping criticism from those who should be their fol-lowers. Good leaders need good followers'.

11. Gr.'eirèneuoo' = vrede houden. Gr.'en heautois' - onderling, onder elkaar (= Gr.'en allèlois'). Vgl. Mark.9:50. Zie ook Hebr.12: 14. Een groot aantal hss. heeft een kortere lezing: Gr.'en autois': wees in vrede met hen; dat kan betekenen: leef in goede harmonie met de leiders der gemeente (niet, zoals J.A.C.van Leeuwen, a.w. blz.154 meent: heb vrede onder hen, d.i. onder hun leiding). Wij volgen de kortere lezing van de grondtekst, gelet op het verband. De Vulgaat vertaalt met: cum eïs. Ook J.Calvijn volgt deze lezing (a.w. blz.41).

12. Zinspeelt Paulus hier ook op mogelijke fricties tussen de leidinggevenden en de 'leeglopers'/ ongeregelden van 1 Thess.4:1; 5:14 en 2 Thess.3:11?13. Het woord 'vermanen' dat ook in 1 Thess.5:12 voorkomt, is een specifieke taak van de leiders der gemeente. En dat zou kunnen doen vermoeden, dat Paulus in vs.14 - na in vs.13 de gemeente opgeroepen te hebben tot respect jegens hen - nu die leiders zelf oproept om hun werk naar behoren te doen. Toch is dat hier niet de bedoeling. Met 'broeders' spreekt de apostel steeds de gehele gemeente aan. De werkwoorden 'vermaant', 'vertroost', 'ondersteunt', 'wees lankmoedig' kunnen opgevat worden in de zin van: ga zo steeds door.

24

14. Gr.'ataktos' = ongedisciplineerd, wanordelijk, buiten het gelid. Alleen hier in het NT. Het ligt zeker niet voor de hand bij deze 'ongeregelden' te denken aan de Joden en marktboeven over wie Hand.17:5vv spreekt.

15. Over Gr.'noetheteoo' = het hoofd doen behouden, zie boven (noot 6).

16. Gr.'oligopsuchos' = klein van ziel, kleinmoedig; vgl. Jes.35:4 LXX. Het woord komt verder nergens in het NT voor. Gr.'paramutheomai' = toespreken, aanmoedigen (equivalent van Gr.'parakaleoo'); vgl.1 Thess. 2:11. Het woord komt niet zo vaak voor in het NT; vgl. o.a.Joh.11:31.

17. Gr.'asthenès' = zwak, krachteloos. Lichamelijk: ziek, zwak; vgl. Matth.25:39, 43, 44; Luk.10:9; Hand.4:9; 5:15v; 1 Kor.2:3; 2 Kor.12:5. Zwak in het geloof: Rom.4:19; Rom.8:26; 14:1; 1 Kor.8:7, 9v; 9:22. Zonder 'geestelijke' kracht, onmachtig tot het goede: Rom.5:6; 8:3. Gr.'antechomai' = zich gelegen laten liggen; overeind houden. Vgl. Matth.6:24; Tit.1:9.

18. Gr.'makrothumeoo' = lankmoedig/ geduldig zijn (het lang uithouden met iemand). Vgl.1 Kor.13:4; 2 Kor.6:6; Gal.5:22; Ef.4:2; Kol. 1:11; 3:12.

19. Terecht wijst William Hendriksen, a.w. p.137 erop,dat deze stelregel in het OT (Ex.21:24v; Lev.24:20; Deut.19:21) juist be-doeld is om persoonlijke wraakuitoefening in te dammen (Lev.24:14). Zie ook Lev.19:18; Deut.32:35; Spr.20:22; 24:20. Wat Jezus

25

leerde was daarmee in overeenstemming. Jezus ging echter verder dan de Farizeën door te leren ook de vijanden lief te hebben.

20. Kwaad voor (Gr.'anti' = in de plaats van) kwaad; vgl. Gen.44:4. Gr.'apodidoomi' = vergelden. Vgl. Rom.12:17a.

21. Gr.'diookoo' = najagen. Het goede, dat is: in liefde voor elkaar zorgen. Vgl. Rom.13:10; 1 Kor.14:1; 1 Thess.3:12.

22. Gr. 'adialeiptoos' = onophoudelijk. Het leven van Paulus zelf was één en al gebed; vgl. Rom.1:10; Kol.1:3, 9; 1 Thess.1:2v; 2 Thess.1:11. Ook spoorde hij steeds aan tot gebed (ook voor hemzelf); vgl. o.a. Rom.12:12; Fil.4:6; Kol.4:2, 3; 1 Thess.5:25; 2 Thess.3:1.

23. Gr.'eucharisteoo' = danken; het woord 'God' komt in de grondtekst niet voor. In alles, dat is: in alle omstandigheden.

24. Sommige verklaarders menen, dat het tweede deel van vs.18 betrekking heeft op alles wat in de vss.16-18 is gezegd.

25. Gr.'sbennumi' = uitblussen, doven, dempen. Vgl. Matth.12:20; 25:8; Mark.9:48; Ef.6:16; Hebr.11:34. In het algemeen o.a. van: vuur, licht/ lamp, hartstochten. Josephus gebruikt dit woord ook wel ter aanduiding van het temperen/ verdoven van de vreugde of van de treurigheid.

26. Stop daarmee, maak er geen gewoonte van om zo te doen. Zo de werkwoordsvorm. Ook in vs.20.

26

27. Friedr.Lang in Kittel, a.w. Bnd.VII, S.168, vertaalt het woord met: onderdrukken, indammen (het tegenovergestelde van opwekken/ aanwakkeren = Gr.'anadzoopuroo' in 2 Tim.1:6). Hij meent, dat Paulus hier niet waarschuwt tegen het onderdrukken/ indammen van de Geest door onreine levenswandel (Chrystostomus in zijn preek over deze tekst) of traagheid (Calvijn in zijn commentaar op 1 Thess.5:19), maar tegen bewuste onderdrukking van de buitengewone Geesteswerkingen in de gemeente (verg.o.a. 1 Kor.14:28vv). Ook Charles A. Wanamaker, a.w. p.201ff gaat ervan uit, dat Paulus hier doelt op de bijzondere Geestesgaven (profetie, spreken in vreemde talen, genezingen, zoals in 1 Kor.12:7-11): 'a sign or proof that God's final salvation was to be given to the Christian community'.

28. Bible Works, A.T. Robertson's Word Pictures zegt van deze profetie terecht, dat zij meer 'forth-telling' is dan 'fore-telling'.Gr. 'prophèteia' = gave van de profetie of liever: het profeteren (zonder lidwoord). William Hendriksen, a.w. p.139ff vindt o.i. ten onrechte, dat de bijzondere 'charismata', waaronder hij ook de profetie rekent (i.t.t. o.a.Lenski), slechts voor de eerste christen-gemeenten zijn bedoeld geweest, omdat het deze aan de middelen die wij hebben (o.a. een complete Bijbel) ontbrak. Nu zijn ze niet meer nodig. Ook Warren W.Wiersbe, a.w. p.189 zegt helaas: 'Today, we have a completed revelation in the Word of God and there is no need for prophets.' Een stelling die niet uit het Bijbels getuigenis is waar te maken. Beter lijkt ons wat J.A.C.van Leeuwen, a.w.

27

blz.156 schrijft: 'Naarmate in den loop der tijden de kerk des Heren ook haar Nieuw-Testamentische H.Schrift ontving, verkreeg deze "profetie" een ander karakter, ging zij zich meer concentreren op de H. Schrift; zo werd zij allengs de bijzondere gave, om de diepten van het Woord Gods te verstaan en te verklaren.' J.Calvijn, a.w. blz. 44v verstaat onder profetie: de uitlegging van de Schrift, de uitwendige prediking. Die moet niet worden veracht. 'Daar is niets zorgelijkers, dan die eigenzinnigheid, waardoor ons geen leer smaakt, als wij niet willen proeven wat goed is' (blz.46).

29. Gr.'exoetheneoo' = geringschatten; van geen waarde achten.Er is geen enkele reden om met Charles A.Wanamaker, a.w. p.202f, aan te nemen, dat het vooral de leiders der gemeente van Thessalonika waren, die neerkeken op de Geestesuiting van de profetie - met de status die dat met zich meebracht -, omdat zij zich daardoor in hun leiderschap bedreigd voelden. Wellicht vonden sommige gemeenteleden van Thessalonika dat profeteren een extatisch verschijnsel waarbij metterdaad de dingen nog wel eens uit de hand liepen.

30. Zeer veel hss. missen het Gr.woordje 'de' (en), waardoor vs.21 aan vs.20 verbonden wordt. Nestle-Aland heeft dit voegwoord o.i. terecht. Dan gaat het dus in vs.21 nog steeds over de profetieën van vs.20.

31. Gr.'dokimadzoo'= toetsen, beproeven. Alle, zie ook vs.22 (niets uitgezonderd). Vermoedelijk denkt Paulus hier vooral aan de Geestesuiting van de profetieën (vs.20). In 1

28

Kor.14:29vv laat Paulus weten, dat men de profetie in de gemeente 'kritisch' moet willen beoordelen. Sommigen hadden overigens ook de bijzondere gave van het 'onderscheiden der geesten'. Vgl.1 Kor.12:10 (zie ook Deut. 13:1-5.

32. Gr.'katechoo' = vasthouden, in zijn greep houden.

33. Gr.'apechomai' = zich onthouden van, zich verre houden van. Tegenovergesteld aan Gr.'katechoo' (vs.21). Gr.'eidos' = vorm, soort, aard, gestalte, concretisering. Vgl. Luk.3:22; 9:29; Joh. 5:37; 2 Kor.5:7. William Hendriksen, a.w. p.140 vertaalt met: 'from every form of evil hold off', Leon Morris, a.w. p.10 met: 'evil of every kind'. Het gaat hier dus niet over wat kwaad lijkt of de schijn van het kwade heeft. Is er verband met het in de oude kerk veel geciteerde woord van Jezus (een 'agrafhon') over de geldwis-selaars die munten testen (de goede behouden, alle slechte soorten terzijde leggen? G.Kittel in Kittel, a.w. Bnd. II, S.372f verwijst naar deze hypothese (Gr.'eidos' als muntsoort).

34. Dit is een andere verklaring dan die vaak is gegeven van dit vers, bijv. door J.Calvijn, a.w. blz.46. Hij denkt aan: 'boze schijn of schijn van het boze; valsheid van een leer, die nog niet alzo bevonden is, dat men ze terecht kan verwerpen, maar waarvan men vreest, dat er iets venijns onder verborgen is'.

35. Over de God des vredes zie: Rom.15:23; 16:20; 2 Kor.13:11; Fil.4:9; 2 Thess.3:16;

29

Hebr.13:20. Gr.'hagiadzoo' = heiligen, toe-wijden en afscheiden van het profane. Vgl. Joh.17:17, 19; Rom.15:16; 1 Kor.1:2; 6:11; 7:14; Openb.22:11. De aor.vorm van het werkwoord kunnen we weergeven met: bij de voortduur (gedurende heel het proces van heiligmaking). Gr.'holothelès' (van Gr. 'holos' = geheel en Gr.'telos' = doel) = volkomen (geen adv.) = elk deel van u; door en door (Luther). Alleen hier in het NT.

36. Gr.'holoklèros' = in al zijn delen volstandig, compleet. Met 'geest, ziel en lichaam' geeft Paulus hier niet direct een anthropologische beschrijving van de samen-stelling van de menselijke natuur (tricho-tomie),waarbij de geest het hogere in de mens zou zijn. Elders heeft Paulus het wel over: ziel en lichaam (de mens in zijn totaliteit). Hier kan bedoeld zijn: geest = de mens van binnen in zijn relatie tot God (zoals in de Statenvertaling: uw geheel oprechte geest) en ziel = de mens van binnen in zijn gevoelens, affecten en verlangens. Anderen vertalen met: uw geest (uw persoon), dat is uw ziel en lichaam. J.Calvijn (a.w. blz.47) verstaat onder de geest: de rede/ verstand en onder ziel: de wil en alle genegenheden. Vgl. ook Hebr.4:12. Gr.'amemptoos' = onberispelijk, zonder blaam; alleen in 1 Thessalonicensen (2:10; 3:13; 5:23). Gr.'tèreoo' = bewaren.

37. Om die voorbede vraagt hij wel meer in zijn brieven. Vgl. Rom. 15:30vv; 2 Kor.1:11; Ef.6:19; Kol.4:3v;2 Thess.3:1v.Een groot aan-tal hss. leest Gr.'kai': ook (voor ons).

38. Gr.'aspadzomai' = groeten. Gr.'philèma' = kus; vgl. Rom.16:16; 1 Kor.16:20; 2 Kor.

30

13:12; 1 Petr.5:14. De kus speelde in de hei- dense religies een gevarieerde rol; vgl. G.Stählin in G.Kittel, a.w. Bnd.9, S.119-127. In de Bijbel en in het Jodendom hadden man-nen de gewoonte om elkaar te kussen als teken van hun saamhorigheid. Vgl.o.a. Gen.27:26; 33:4; 1 Sam.20:41; Luk.15:20. H.L. Strack - P.Billerbeck, a.w. Erster Band, S.995f maken melding van de kus in de Joodse traditie: 'GnR 70(45b): Alle kussen dienen de uitge-latenheid (onzedelijkheid enz. zijn daarom verboden) met uitzondering van drie kussen: de huldigingskus... (1 Sam.10:1), de kus bij het weerzien na langere scheiding (Ex.4:27) en de afscheidskus (Ruth 1:14)...' 'R.Tan-chuma (ong.380) heeft gezegd: 'Ook de kus van verwantschap (behoort tot de geoorloofde kussen), zie Gn.29:11.De rabbijnen plachten elkaar soms ook op het hoofd te kussen als een uitdrukking van eerbetoon (R. Gamaliël [90] en R. Jochanan b.Zakkai [ong.80].

39. William Hendriksen, a.w. 143f geeft daar enkele sprekende voorbeelden van. Uit Justinus Martyr (midden tweede eeuw): Eerste Apologie. LXI.LXV; Tertullianus (ong.207): Aan zijn vrouw II.iv; Constituties van de heilige apostelen (derde eeuw): II.vii; VIII.xi; De Goddelijke Liturgie van Jakobus, de heilige apostel en broeder des Heeren (?): II; Augustinus' Stad van God (413-426): II.xxviii.

40. Gr.'enorkidzoo' = bezweren. Belangrijke hss. lezen: Gr.'orkidzoo' (vgl. Mark.5:7). Gr.'anaginooskoo' = lezen. 'Heilige' bij 'broeders' ontbreekt in een aantal hss.

31

41. Vgl. 2 Thess.3:18 (met u allen). De trinitarische zegenbede vinden we in 2 Kor.13:13; een kortere in: Rom.16:20; 1 Kor.16:23 (zoals hier) en een nog kortere in: Kol.4:18; 1 Tim.6:21; 2 Tim.4:22; Tit.3:15. Het woord 'amen' kan later toegevoegd zijn (voor na de lezing van de brief in de gemeente en de zegen); belangrijke hss. missen dit woord 'amen'.

32

GESPREKSVRAGEN

1.In de eerste verzen van onze perikoop weer een les in `gemeenteopbouw'. Respect voor hen die leiding geven in de gemeente. Een gemeente van Christus is geen 'zelfbedie-ningszaak'. Zo zouden we de verzen 12 en 13 kort kunnen samenvatten.

hoe wordt hier het gezag van en het respect voor leidinggevenden in de gemeente gefundeerd?

wat betekent dat voor de verhoudingen binnen de gemeente? Heeft de opwekking van vers 13 om `vreedzaam' te zijn daarop ook betrekking?

2.`Kleinmoedigen' (vs.14). Een woord met een diepe betekenis (niet te verwarren met `kleinzieligen'/'kleingeestigen').

probeer de oorzaken op te sporen, waardoor iemand kleinmoedig kan zijn;

kan een 'trainingscursus' (bijvoorbeeld voor `klaagmoeders'; verwerking van echtscheiding/rouwverwerking) een goed middel zijn om vrijwilligers in de gemeente toe te rusten voor wat we lezen in vers 14?

3. Wie kan Paulus op het oog hebben, wanneer hij in vers 14 schrijft over zwakken'? Zie ook noot 17.

4. Jezus heeft ons in de Bergrede ook geleerd geen kwaad met kwaad te vergelden. Hoe zegt Hij in Mattheus 5:39, 44, dat wij met onze vijanden moeten omgaan?

5. 'Altijd blij zijn' (vs. 16) en `onophou-delijk bidden' (vs. 17). Is dat uitvoerbaar?

33

6. Is er verschil tussen `God in alles danken' (vs. 18) en `God voor alles danken'?

7. Probeer concreet aan te geven wat de betekenis is van:

het uitblussen van de Heilige Geest (vs. 19);

het bedroeven van en zondigen tegen de Heilige Geest (Ef. 4:30);

dé zonde tegen de Heilige Geest (Hebr. 6:4vv).

8. Hoe spreekt het Nieuwe Testament over het verschijnsel van de profes de eerste christengemeenten? Is deze Geestesgave er alleen voor het tijd van de apostelen geweest?

9. Vers 21 wordt vaak verkeerd uitgelegd. Wat zegt Paulus hier wel?

Vraag aan alle lezersHebt u de eerste brief van Paulus aan de Thessalonicensen wel eens in zijn geheel gelezen? Wat spreekt u daarin het meest aan? Het is goed en nuttig daarmee - samen met anderen - biddend bezig te zijn.

34

Gebruikte literatuur:

In mijn uitleg van een tekst heb ik een keuze gemaakt uit de veelheid van meningen van commentatoren. Deze noem ik meestal wat uitvoeriger, als ik met dit commentaar instem. Ik heb me niet steeds bezig gehouden met het weerleggen van meningen die ik niet deel.

1. Charles A. Wanamaker, The epistles to the Thessalonians; a Commentary on the Greek Text. The New International Greek Testament Conimentary. Eerdrnans/Grand Rapids, Michigan (Pater Noster Press meter; 1990).

2. Karl P. Donfried. The theology of 1 Thessalonians, (New Testament Theology; James D.G. Dunn), the theology of the shorter Pauline Letters (Donfried/ L.Howard Mars-hall). Cambridge University Press 1993.

3. Serie: Korte Verklaring der heilige Schrift, dr.J.A.C.van Leeuwen, De Brieven aan de Thessalonicensen; Kampen 1953,2e dr.

4. J.Calvijn, Uitlegging op den eersten en tweeden zendhrief van Paulus aan de Thessalonicensen (in Uitlegging op de zendbrieven; A.M.Donner); Goudriaan 1979, 3e druk.

5. Dr.M.H.Bolkestein, De brieven aan de Themdonicenzen; Nijkerk 1970. Serie Prediking van het Nieuwe Testament.

6. Leon Morris, The epistles of Paul to the Thessalonians (Tyndale New Testament Commen-taries; revised edition); Leicester/Grand

35

Rapids 1984, reprinted, December 1991.

7. Warren W.Wiersbe, The Bible Exposition Commentary, Volume 2;1 Thessalonians; Victor Books Wheaton (Illinois) 1989.

8. William Hendriksen, 1&2 7bessalonians; 1&2 Timotby and Titus; New Testament Commentary. The Banner of Truth Trust; Edinburgh 1983. W.Hendriksen B (p.25vv) gaat over 2 Thess.

9. Johann Albrecht Bengel, Gnomon, Auslegung des Neuen Testamentes in fortlaufenden Anmerkungen. Bnd.II Deutsch von C.F.Werner; 8. Auflage. J.F.Steinkopf Verlag Stuttgart 1970.

10. Kittels Wörterbuch z.NT.

11.Dictionary of Paul and his Letters; ed. Gerald F. Hawthorne/ Ralph P. Martin; Intervarsity Press; Illinois/ Leicester 1993.

11. Bible Works for Windows 3.5 Publ.by Hermeneutica. Computer Bible Research Soft-ware; A.T. Robertson's Word Pictures in de Greek NT 1934.

De Nederlandse vertaling die ik gebruikte is de Statenvertaling (ed.Tukker).

36