algemeen

24 6-2006 > zorg & financiering

Nederland moet meer investeren in innovaties inde gezondheidszorg. Voor het maatschappelijkebelang om ziekten te voorkomen en mensen tegenezen, maar ook vanwege het economischebelang. Dit blijkt uit een internationaal onder-zoek naar ziekenhuizen van Ernst & Young.

Aangezien Nederland een dienstverlenend landis met een hoog wetenschappelijk niveau en deEuropese gezondheidszorg langzaam naar el-kaar toe groeit, moet ondernemend Nederlandover een aantal jaar binnen Europa een vooraan-staande positie in de gezondheidszorg in kun-nen nemen.Uit het onderzoek blijkt tevens dat vergrijzing,medisch-technologische vooruitgang, bewuste-re consumenten en economische invloeden inveel landen leiden tot kostenverhoging in degezondheidszorg. In Nederland liggen kosten inde regel lager dan in andere Westerse landen. Depatiënt ligt gemiddeld wél langer in het zieken-huis. De kosten voor gezondheidszorg in Neder-land (ongeveer 10% van het bruto nationaal pro-duct, bnp) zijn duidelijk lager dan in de Verenig-de Staten (ongeveer 16% van het bnp). Door dedichte bevolking in Nederland zijn er ook rela-tief minder ziekenhuizen wat de weg naar eenverbeterde infrastructuur makkelijker maakt.Farmaceutische bestedingen per hoofd vanonze bevolking (US$ 340) zijn ongeveer gelijkaan die van Oostenrijk en Noorwegen, maar lig-gen weer veel lager dan in de VS (US$ 749) ofItalië (US$ 500). De opnameduur – 8,6 dagen bijacute zorg – is echter weer vrij hoog.

Key-trends

Jules Verhagen van Ernst & Young, voorzitter vande sector Health Sciences in Centraal Europa,over de nuances in de internationale gezond-heidssector: ‘Zorginstellingen variëren niet al-leen per continent of land, maar zelfs op regio-

niveau.’ Ondanks die enorme diversiteit toonthet onderzoek acht hoofdtrends in Oostenrijk,België, Duitsland, Italië, Noorwegen, Zwitser-land, Verenigde Staten en Nederland:– kostenverhoging in de gezondheidszorg (jaar-

lijks tussen de 2 en 8% in de onderzochte lan-den).

– door wijziging van financierings- en verzeke-ringssystemen met een hogere eigen bijdrageproberen overheden stijgende kosten tege-moet te treden;

– meer marktwerking voor ziekenhuizen en ver-dere privatisering om efficiënter te werken enkosten te besparen;

– internationalisatie van de gezondheidszorg ophet gebied van medische behandelingen,geneesmiddelenonderzoek en werving vanpersoneel;

– de introductie van diagnosegerelateerde doel-groepen heeft in veel landen de kwaliteit, effi-ciëntie en effectiviteit van behandelingen ver-groot. Nederland is met de invoering van deDBC-systematiek (diagnosebehandelingcom-binaties) een volger;

– meer initiatieven ten bate van patiëntveilig-heid; in een aantal landen zijn initiatieven opnationaal niveau ontwikkeld;

– verdere integratie van toepassingen op ICT-gebied onder meer voor een elektronisch pa-tiëntendossier mede voor de optimale infor-matie-uitwisseling met huisartsen, farmacieen verantwoording;

– ontwikkeling van meer transparantie engovernance in de gezondheidszorg (health-care governance) mede om vergelijkbaarheidmogelijk te maken.

Opvallende bevindingen uit het onderzoek

Het rapport toont naast de key-trends macro-economische ontwikkelingen, financiële infor-matie van de grootste ziekenhuizen en inter-

774 ernst & young: nederland moet meer investeren in de gezondheidszorg

ZenF-0606 cyaan.qxd 26-7-2006 10:10 Pagina 24

algemeen

25zorg & financiering > 6-2006

views met bestuurders van instellingen uit diver-se landen. Opvallende bevindingen zijn:– financierings- en verzekeringssystemen ver-

schillen nog, maar groeien langzaam naarelkaar toe. In Nederland zijn onder meer debasisverzekering en diagnosebehandeling-combinaties (DBC’s of DRG’s, diagnosis rela-ted groups) ingevoerd wat beter aansluitbinnen Europa;

– ziekenhuisorganisaties worden steeds groterdoor samenwerkingsverbanden, fusies enovernames. Privatisering neemt toe en er ont-staan landelijk opererende ‘hospital chains’;

– verschillen in regelgeving zijn de belangrijkstebarrière voor private ziekenhuisorganisatiesom Europese activiteiten te ontwikkelen;

– de invoering van DRG-systemen leidde tot ver-hoging van doelmatigheid en een groeiendefocus op kostprijssystemen en de medischeproductie (casemix);

– de gemiddelde verpleegduur is mede door devroege invoering van DRG’s in Engeland,Scandinavië en Amerika het laagst. Anderelanden zoals Oostenrijk, Zwitserland enDuitsland maken een inhaalslag;

– investeringen in ICT zijn van vitaal belang omde kwaliteit van de gezondheidszorg, efficiën-tie en onderzoek en ontwikkeling verder teversterken. Van de ICT-kosten wordt verwachtdat ze in de komende jaren jaarlijks vijf tottien procent zullen stijgen;

– medische fouten zijn een belangrijke doods-oorzaak. Ziekenhuizen richten zich dan ooksterk op de verbetering van patiëntveiligheid.Verschillende landen hebben veiligheidspro-gramma’s ontwikkeld;

– transparantie en governance zijn in veel lan-den nog onderbelicht waardoor internationalevergelijkbaarheid wordt beperkt. De wijze vanverantwoording verschilt per land. Veel jaar-verslagen van buitenlandse ziekenhuizen zijnniet openbaar. Meer eenduidige Europeseregels op het gebied van transparantie, gover-nance en jaarverslaggeving zijn van belang ommarktwerking te versterken.

Positie van Nederland

Uit het onderzoek blijkt verder dat het maat-schappelijk en economisch belang van degezondheidszorg groot is en de gezondheids-zorg een groeimarkt is waar verdere commercia-lisering haar intrede zal doen. Nederland neemtnog een gemiddelde positie in ten opzichte vanandere landen. Sterke punten zijn het weten-schappelijke niveau, geneesmiddelenonderzoeken healthcare governance. Jules Verhagen:‘DBC’s zijn nog maar net geïntroduceerd zodathier nog een achterstand bestaat. Ten opzichtevan Duitsland lopen we op het gebied van priva-tisering duidelijk achter. Het ligt dan ook meervoor de hand dat Duitse “hospital chains” Euro-pa zullen veroveren dan dat wij hierin een voor-aanstaande positie gaan innemen. Een gemistekans die wellicht alsnog kan worden benut.Marktwerking, privatisering en innovaties inonderzoek, patiëntveiligheid, ICT en opleidingzijn hierbij van belang om deze vooraanstaandepositie in te kunnen nemen.’Bron: persbericht Ernst & Young, 15 juni 2006<

775 rivm: reden tot zorg over gezondheid nederland

De Nederlandse gezondheid scoort in vergelij-king met Europa heel behoorlijk, maar behoortniet tot de top. Door vergrijzing zullen chroni-sche ziekten en daarmee ook de zorgkosten de

komende twintig jaar fors toenemen. Gezond-heidszorg is kostbaar, maar heeft wel rende-ment. De levensverwachting van vrouwenneemt in Nederland minder snel toe dan in de

ZenF-0606 cyaan.qxd 26-7-2006 10:10 Pagina 25