6/26/2017

1

Op ontdekkingstocht naar praktijkervaringWelkom!

Geert Roovers,

lector Bodem en Ondergrond, Antea Groep

Mijn droom en mijn expeditie

Je eigen logboek

Het programma

13:00-14:00 Plenair programma

14:00-14:30 Speeddaten 2 rondes

14:30-15:15 Kennissferen ronde 1

Wissel

15:30-16:15 Kennissferen ronde 2

16:30-17:15 Borrel

Deel je bevindingen met de 4 bodemtrainees van het Nationaal

Bodemtraineeship en bij vertrek in de schatkist!

Welkom!

Hilde Niezen

Voorzitter Platform Slappe Bodem

Wethouder gemeente Gouda

Michelle Talsma

Programmamanager STOWA

InnopoolInitiatief KCAF, PSB, bedrijven en overheden om maatschappelijke uitdagingen bodemdaling goedkoper en sneller aan te gaan

Doelstelling van de InnoPool

Het stimuleren en toepassen van innovaties die gemeenten, waterschappen, grondbezitters, bewoners en huiseigenaren helpen in het omgaan met de gevolgen van bodemdaling op hun eigendom of beheertaak, inclusief het omgaan met funderingsherstel.

Focus van de InnoPool

De InnoPool richt zich op alle innovaties, niet alleen technische maar ook, ruimtelijke, sociale, bestuurlijke, geodetische en organisatorische innovaties.

SHR, Nieuwe Kanaal 9b, 6709 PA Wageningen, T:0317-467366, E: info@shr.nl, W: www.shr.nl 6

Conserveren houten paalfunderingen

Dr. René Klaassen – Ferry van der Kwaak

Kennisexpeditie Bodemdaling

15 juni 2017

6/26/2017

2

© SHR

circa 25 miljoen houten

palen, circa 400.000 huizen

Deltares 2012: gebieden met funderingen

< 1940 alleen hout

- 2000 hout → beton

Veldproef

- aselecte steekproef

inspecties

verkoop / uitbouw / schade

- database 8000 paalkoppen

- grenen / vuren

- 4 bedreigingen

+ slechte constructies

+ te hoge belasting

+ droogstand

+ aantasting onder water

- 250.000 woningen met

behandelbare palen

Grenen Vuren

Na 50-200 jaar in de grond

© SHR

Aantasting onder water, bacteriën

Zelden: blauwschimmel

Looptijd ½ jaar / budget €50.000 fase 1

Partners

BZK

Verdere deelnemers

Gemeente Schiedam Provincie Friesland Gemeente Rotterdam

Conserveringsproject

999999999

Kennisexpeditie Bodemdaling 15 juni 2017 Conservering van houten paalfunderingen 9

- komen altijd en overal voor

- graag in schrale omgeving (weinig P, N, O2)

- zijn immobiel verspreiding door deling / waterstroming

- werken in een consortium van circa 10 soorten

- snelheid 0 – 1 mm/jaar

- over hele paallengte

- gevoelig: houtsoorten met open structuur

- gevoelig: bij water beweging

- conserveren: blaas consortium op

- conserveren: verstop houtstructuur (bio, chemisch)

Houtaantastende bacteriën

1010

1010101010

1010Kennisexpeditie Bodemdaling 15 juni 2017 Conservering van houten paalfunderingen 10

Uit Nilsson & Björdal 2008 © SHR 1212

12

6/26/2017

3

Werkende meetopstelling

Geen effect blauw-schimmels

Effect slijm (stimuleren met suiker)

Potentiele chemische stoffen

Monitoringstechniek

Resultaat

16

161616

1616Kennisexpeditie Bodemdaling 15 juni 2017 Conservering van houten paalfunderingen 16

In meetopstelling

uitwerking slijm (dosering, identiteit)

chemicaliën

waterstroomsensor

Pilot

behandeling (bio / chemisch)

monitoren

Vervolg

17

171717

1717Kennisexpeditie Bodemdaling 15 juni 2017 Conservering van houten paalfunderingen 17

Conserveren houten paalfunderingen

Fase 2 Praktijkfase

Ferry van der Kwaak

15 juni 2017

6/26/2017

4

I

Conserveren houten paalfunderingen Fase 2

Vooronderzoek praktijkfase

• Vooronderzoek gerichte laboratoriumtesten

• Vooronderzoek waterstroming-meting aan de palen

• Vooronderzoek juridische aspecten

• voorbereiden, installeren en nul-situatie pilot

• Pilot te Zaanstad/ Parteon

• monitoren Pilot –i.c.m. Code Oranje

• Evaluatie en rapportage

Praktijkproef pilot

▪ Stap 1 : opzet en financiering juni –september 2017

▪ Stap 2 : vooronderzoek september- oktober 2017

▪ Stap 3 : installatie praktijk proef november 2017

▪ Stap 4 : monitoring november 2017 – november 2018

▪ Stap 5 ; evaluatie, rapportage december 2018 ev

Participanten : SHR, KCAF, Hanselman, Omnifor, TU Delft,

Universiteit Gent, Wetenschapsraad code Oranje, Parteon,

Aardema van Boetzelaer Advocaten e.a.

Algemene aanpak

Op expeditie met..

Michiel ten Kate

De kracht van backcasting bij Expedities

EXPEDITIE “BODEMDALING”

Michiel ten Kate

Mijn expedities als voedingsbodem voor:

Overdenking

“Alles wat wij zijn , is het gevolg van wat wij dachten: het is gegrond op onze gedachten, het is gevormd uit onze gedachten.”

6/26/2017

5

Michiel ten Kate (47)

• Avonturier

• Sporter

• Zakenman

• Yogadocent

• Echtgenoot

• Vader

• Zoon

• En nog zo veel meer….

Expedities

• 2008: Nepal – Himalaya gebergte / Everest gebied(twee bergen beklommen)

• 2014: Groenland – IJskap oversteek

• 2015: Noorwegen – Hardangervidda oversteek

• 2017: IJsland – Mýrdalsjökull oversteek

Alles begint met een goede voorbereiding

Planning

Training

Materiaal

Goede voeding

De juiste mensen ontmoeten

De juiste mentale instelling

Autobanden slepen

Sledes trekken op het strand

6/26/2017

6

Overnachten in een vriescel Touwtechniek voor de veiligheid

Materiaal voor detocht

En dan is de dag van vertrek daar… Dan begint het avontuur!

6/26/2017

7

Niet zonder risico of tegenslag

Extreme koude (minus 20 of meer)

Extreem weer Storm

Wind

Regen

Hagel / sneeuw

Zwaar terrein

Frost bite

IJsspleten

IJsberen

Uitdagingen overkomen

Alles begint met een droom…

“Als je doet wat je altijd deed, dan krijg

je wat je altijdkreeg.”

Forecasting

6/26/2017

8

Backcasting

Backcasting

Van droom naar werkelijkheid

Alles wat je bedenkt, kan werkelijkheid worden!

Visualiseer je droom in levendig detail

Zet stappen om je droom te realiseren

Begin bij het begin

Verwacht tegenslag en laat je niet uit het veld slaan

Een mooie expeditie gewenst!

I HAVE A DREAM

Gilles Erkens& Esther Stouthamer

Future Deltas

Universiteit Utrecht

Team BodemdalingDeltares

6/26/2017

9

De filosofie van de 6 M’s

Meten

Mechanismes ontrafelen

Modelleren

MKBA

Maatregelen

Monitoren

Leven met bodemdaling

Wonen onder de zeespiegel

Resultaten uit het verleden bieden (helaas)

garanties voor de toekomst

AFGELOPEN 1000 JAAR KOMENDE DECENNIA

We hebben

een gebrek aan

hoogte…

Na 1000 jaar, waarom nu?

1. We naderen fysiek het einde van het systeem op

steeds meer plaatsen

2. Steeds meer mensen en bedrijven zijn gehuisvest in

het slappe bodem gebied

3. We weten veel meer: de inzichten en technieken zijn

verbeterd

4. Kosten-batenanalyses worden steeds meer gebruikt en

geven inzicht in verborgen kosten

NIET MEER KLAKKELOOS KIEZEN VOOR ADAPTATIE

6/26/2017

10

ADAPTATIE

MITIGATIE

Drastische keuzes te maken…..

De filosofie van de 6 M’s

objectief, onafhankelijk, open, faciliterend

Meten

Mechanismes ontrafelen

Modelleren

MKBA

Maatregelen

Monitoren

NationaleInformatievoorziening

Bodembeweging

Belangen, drivers, verbanden met betrekking tot bodemdaling in de stad(Radboud Universiteit Nijmegen, Gemeente Gouda, Deltares)

SOCIO-ECONOMISCHE

ASPECTEN

SCHADE

FYSIEKE ASPECTEN

GOUDA

MSc thesis Simon van Laarhoven, 2017

FOTO’S VEEN ONDER DIJK

6/26/2017

11

Foto: The Telescope News

De filosofie van de 6 M’s

Meten

Mechanismes ontrafelen

Modelleren

MKBA

Maatregelen

Monitoren

Leven met bodemdaling

Mekong Delta

We zijn niet alleen….

Veel delta’s in de wereld zijn

laag gelegen en dalen

Gele rivier Delta

Nijl DeltaGanghes DeltaMekong Delta

Kennissferen: output voor KWB

Vier vragen

• wat is de urgentie van deze Kennissfeer (groen, oranje, rood)?

• wat zijn de kennislacunes in deze kennissfeer?

• wat staat er op de agenda voor deze

kennissfeer?

• welke partijen moeten betrokken worden bij deze kennissfeer?

6/26/2017

12

Speeddates

Verdeling Speeddates

16 tafels

Nummer op je badge geeft aan welke tafel

-> Ronde 1 Deel jouw droom (5 min,)

-> Ronde 2 Verdiep je netwerk oplossingen&pijnpunten (10 min.)

-> Koebel: volgende ronde/ einde speeddate!

Op ontdekkingstocht naar praktijkervaring