116 4-2007 > zorg & financiering

Het aantal gevallen van kanker in Europa neemttoe, vooral als gevolg van de vergrijzing en dooreen betere screening van de bevolking.

In 2006 werden 3,2 miljoen nieuwe gevallengediagnosticeerd (53% bij mannen; 47% bijvrouwen). In 2004 waren dat er nog 2,9 miljoen.Deze stijging zal leiden tot een veel groterbeslag op nationale zorgstelsels. Peter Boyle vande International Agency for Research on Cancer(IARC) in Lyon (Frankrijk), dat de cijfers op7 februari 2007 online in Annals of Oncologyopenbaar maakte, roept op tot waakzaamheiden actie om zowel op nationaal als op Europeesniveau de gezondheidszorgstelsels in te richtenop deze toenemende zorgvraag.‘Met 3,2 miljoen nieuwe gevallen en 1,7 miljoensterfgevallen per jaar blijft kanker een enormgroot gezondheidsprobleem in Europa’, steltBoyle tegenover de ABC (7 februari 2007). Ver-wacht wordt dat de cijfers in de toekomst nogzullen stijgen, rekening houdend met de verou-dering van de bevolking. Uit de cijfers van deIARC blijkt dat longkanker, colorectale kanker,

borstkanker en maagkanker over heel Europagenomen de hoogste sterfte veroorzaken. In2006 stierven in Europa naar schatting 334.800mensen aan longkanker. Dat is twintig procentvan de totale kankersterfte. Roken blijft hier debelangrijkste oorzaak. In 2006 overleden131.900 vrouwen aan borstkanker. De toegeno-men diagnosen van borst- en prostaatkankerzouden voor een deel verklaard worden door deintroductie van screeningsprogramma’s waar-door tumoren eerder worden gediagnosticeerd.Colorectale kanker leidde in 2006 tot 207.400sterfgevallen en 412.000 nieuwe diagnosen. Vol-gens Boyle zou aanpassing van de leefstijl hiereen gunstig effect kunnen hebben. Bovendienmoeten richtlijnen en screeningsprogramma’sop Europees niveau meer gestandaardiseerdworden. Vooral in Centraal- en Oost-Europa zouvolgens de auteurs nog veel winst te behalen zijndoor een betere voorlichting en zorg in een vroe-ger stadium.Bron: Nederlands Tijdschrift voor Geneeskunde, 2007,nr. 9<

> europese/internationale ontwikkelingen> algemeen

554 druk op europese zorgstelsels door toename kanker

Zorg in ziekenhuizen en het ophalen van afval,bij zulke ‘sociale diensten van algemeen belang’moet het sociale aspect altijd voorrang hebbenboven het belang van de markt. Dit zegt PvdA-Europarlementariër Emine Bozkurt naar aanlei-ding van een rapport waarover onlangs isgestemd in het Europees Parlement.

De sociale diensten van algemeen belang zijneerder door de sociaal-democratische PES-frac-

tie, waar de PvdA-Eurodelegatie deel van uit-maakt, met succes uitgezonderd van deDienstenrichtlijn.Crux van het rapport is dat lokale, regionale ofnationale overheden zelf mogen bepalen wat zijals sociale dienst van algemeen belang aanmer-ken, wie de dienst levert en hoe deze dient teworden uitgevoerd. Op deze manier blijft erruimte voor publiek-private samenwerking.Voor Nederland is dit in het bijzonder van

> europees parlement

555 ziekenhuizen en scholen niet ten prooi aan de markt

ZenF-0407 cyaan.qxd 16-4-2007 11:38 Pagina 116

europees parlement/europese unie

117zorg & financiering > 4-2007

belang omdat wij al veel gebruikmaken van dittype samenwerkingsverbanden, bijvoorbeeld inde sociale woningbouw.Lidstaten mogen ook weer geen misbruikmaken van die vrijheid door te veel te definiërenals dienst van algemeen belang, vindt Bozkurt.‘We moeten voorkomen dat deze opening wordt

gebruikt voor protectionistische maatregelen.’Naar verwachting komt de Europese Commis-sie, na een consultatieronde, in de herfst van2007 met een voorstel over de sociale dienstenvan algemeen belang.Bron: PvdA Europees Parlement, 22 maart 2007<

De Europese Unie werkt aan een classificatie-systeem waarin medicijnen worden ingedeeldnaar hun effecten op de rijvaardigheid, dat art-sen en apothekers kan helpen in hun keuzevoor medicijnen. Ook de Nederlandse overheidwerkt aan een campagne Verkeer en medicij-nen, gericht op zowel publiek als artsen en apo-thekers. De Nederlandse campagne gaat naarverwachting rond de zomer van start.

De Groningse hoogleraar Farmaceutische pa-tiëntenzorg Han de Gier maakt deel uit van hetzogenoemde Europese Driving under the influ-ence of drugs, alcohol and medicin (DRUIDS)-project. Hij is als leidinggevende van de WorkPackage Dissemination and Guidelines betrok-ken bij het onderzoek naar een classificatie-systeem en doet in Groningen onderzoek naarde blootstelling aan geneesmiddelen en debetrokkenheid bij verkeersongevallen.

Gele sticker wordt genegeerd

Uit onderzoek van de Stichting Wetenschappe-lijk Onderzoek Verkeersveiligheid (SWOV) bleekdat vijf procent van de ernstig gewonde bestuur-ders bij verkeersongevallen onder invloed is vanbenzodiazepinen. Voor het totaal aan rijvaardig-heidsbeïnvloedende medicijnen ligt dit percen-tage nog hoger. Volgens De Gier zijn artsen enapothekers zich wel bewust van de relatie tussensommige medicijnen en de invloed op de rij-

vaardigheid, maar beschikken ze over te weiniginformatie en hulpmiddelen om goede keuzes temaken en voorlichting te geven. De bekendegele sticker op de verpakkingen wordt door demeeste patiënten genegeerd en patiënten zijnsteeds minder bereid om aanpassingen te doenqua verkeersdeelname, meent De Gier.

Bijsluiter

Informatie over de effecten op rijvaardigheidstaat niet expliciet vermeld in de bijsluiter, aldusDe Gier, terwijl veel nieuwere geneesmiddelenwel uitgebreid getest worden op de effecten opde rijvaardigheid. Artsen en apothekers zijnmede daardoor onvoldoende op de hoogte datveel nieuwere medicijnen rijveiliger zijn. Ookhoudt volgens De Gier het College van zorgver-zekeringen bij de besluitvorming over vergoe-dingen te weinig rekening met dit feit.

Antidepressiva rijveiliger

Van lorazepam en flurazepam en andere slaap-en kalmeringsmiddelen met een lange half-waardetijd is bekend dat die heel veel problemenmet de rijveiligheid geven. Maar de nieuwereantidepressiva zijn rijveiliger en onderzocht opdit vlak. Het relatief rijveilige anxiolyticum bus-piron zou volgens De Gier net zo goed kunnenwerken als de benzodiazepine diazepam. ‘Maaromdat artsen dit onderscheid niet goed kennen,

> europese unie

556 europese classificatie rijveiligheid medicijnen op komst

ZenF-0407 cyaan.qxd 16-4-2007 11:38 Pagina 117