5 Longkanker

7
 Longkanker In Nederland krijgen elk jaar ongeveer 9000 mensen (jaar 2000) de diagnose longkanker. Het is de meest voorkomende soort kanker bij mannen. De laatste jaren daalt het aantal mannen met l ongkanker licht. Hier staat tegenover dat het aantal vrouwen met longkanker duidelijk stijgt. Typen longkanker In feite is longkanker geen juiste omschrijving omdat het gezwel in de luchtwegen zit. De juiste medische omschrijving is dan ook bronchuscarcinoo m maar voor het gemak wordt de term longkanker gebruikt. Longkanker is een woekering van cellen in de longen. Er zijn twee typen longkanker: het kleincellige type het niet-kleincellige type Ongeveer 75% van de mensen met longkanker heeft een niet-kleincellige type. Het type longkanker is van belang voor de behandeling en het verloop. Dit geldt ook voor het stadium van de longkanker. Stadium Het stadium van longkanker hangt samen met de uitgebreidheid van de ziekte. Die uitgebreidheid wordt bepaald door: de grootte van de tumor de plaats van de tumor de doorgroei in omringend longweefsel de aanwezigheid van uitzaaiingen in de lymfeklieren en/of elders in het lichaam Uitzaaiingen Longkanker zaait vaak snel uit naar andere delen van het lichaam. Dat gebeurt via lymfe of bloed. Bij verspreiding via lymfe kunnen uitzaaiingen ontstaan in de lymfeklieren in: het gebied tussen de beide longen (mediastinum) de hals en rondom het sleutelbeen de oksels Bij verspreiding via het bloed kunnen er uitzaaiingen ontstaan in bijvoorbeeld de lever, de botten, of de hersenen.

Transcript of 5 Longkanker

5/17/2018 5 Longkanker - slidepdf.com

http://slidepdf.com/reader/full/5-longkanker 1/7

 

Longkanker 

In Nederland krijgen elk jaar ongeveer 9000 mensen (jaar 2000) de diagnoselongkanker. Het is de meest voorkomende soort kanker bij mannen. De laatste jarendaalt het aantal mannen met longkanker licht. Hier staat tegenover dat het aantal

vrouwen met longkanker duidelijk stijgt.

Typen longkanker 

In feite is longkanker geen juiste omschrijving omdat het gezwel in de luchtwegen zit.De juiste medische omschrijving is dan ook bronchuscarcinoom maar voor hetgemak wordt de term longkanker gebruikt. Longkanker is een woekering van cellenin de longen. Er zijn twee typen longkanker:

• het kleincellige type• het niet-kleincellige type

Ongeveer 75% van de mensen met longkanker heeft een niet-kleincellige type.Het type longkanker is van belang voor de behandeling en het verloop. Dit geldt ookvoor het stadium van de longkanker.

Stadium

Het stadium van longkanker hangt samen met de uitgebreidheid van de ziekte. Dieuitgebreidheid wordt bepaald door:

de grootte van de tumor • de plaats van de tumor • de doorgroei in omringend longweefsel• de aanwezigheid van uitzaaiingen in de lymfeklieren en/of elders in het

lichaam

Uitzaaiingen

Longkanker zaait vaak snel uit naar andere delen van het lichaam. Dat gebeurt vialymfe of bloed. Bij verspreiding via lymfe kunnen uitzaaiingen ontstaan in delymfeklieren in:

• het gebied tussen de beide longen (mediastinum)• de hals en rondom het sleutelbeen• de oksels

Bij verspreiding via het bloed kunnen er uitzaaiingen ontstaan in bijvoorbeeld delever, de botten, of de hersenen.

5/17/2018 5 Longkanker - slidepdf.com

http://slidepdf.com/reader/full/5-longkanker 2/7

 

Klachten

De meest voorkomende klacht bij longkanker is:

• een hardnekkige prikkelhoest

Bij het opgehoeste slijm kan een beetje bloed zitten.

Andere mogelijke klachten zijn:

• steeds terugkerende longontsteking• aanhoudende heesheid• fluitende ademhaling• zeurende pijn in de borststreek• toenemende slijmvorming in de luchtwegen• kortademigheid• obstructiepneumonie

Vaak is er een ook verslechtering van algehele conditie.Die kan zich uiten in:

• onverklaarbare moeheid• slechte eetlust• gewichtsverlies.

Soms ontstaan klachten pas als de tumor vrijgroot is. Ontdekking voordat er klachten zijn,gebeurt soms toevallig, bijvoorbeeld als bijmedische keuring of voor een operatie eenlongfoto wordt gemaakt.

De genoemde klachten kunnen ook te makenhebben met andere aandoeningen.

Klachten elders

Beruchte syndromen die wijzen op lokaleuitbreiding zijn het vena cava superiorsyndroomen het Pancoast syndroom. De eerste houdt indat er uitzaaiingen in de lymfknopen nabij dehilus en de carina ( luchtwegsplitsing) zitten diede vena cava superior dichtdrukken. Hierdoor ontstaat er een veneuze stuwing van het

bovenlichaam met duidelijke venetekening, dikkere hals en armen. Bij het Pancoastsyndroom groeit en tumor in de longtop door in de daarboven liggende structuren:

de zenuwplexus van de arm en de sympatische grensstreng. Er ontstaat door pijn en

5/17/2018 5 Longkanker - slidepdf.com

http://slidepdf.com/reader/full/5-longkanker 3/7

 

krachtsverlies en atrofie in de arm en het syndroom van Horner aan het hoofd( vernauwde pupil, afzakkend ooglid en een pseudo-enofthalmus ( diep-liggend oog)

 Andere uitingen van lokale doorgroei zijn pijn in de ribben, uitval nervus phrenicus( diafragma) of de nervus recurrens ( naar de stembanden), slokdarm (slikklachten)

Bijzondere syndromen ontstaan als het gezwel hormonen gaat produceren ( bv ADHof corticosteroïden) Door de werking van deze hormonen kan ede aanwezigheid vaneen gezwel al in een zeer vroeg stadium vermoed worden.

Het is mogelijk dat uitzaaiingen van de longtumor eerder klachten geven dan detumor in de longen. Bv de klachten wijzen op een metastase op afstand bv in dehersenen (hoofdpijn, uitval en braken), de botten (pijn en spontane fracturen). Somszijn deze “late” verschijnselen de eerste!

De volgende onderzoeken kunnen nodig zijn.

 Als eerste:

• lichamelijk onderzoek• röntgenfoto’s van de longen (thoraxfoto’s).

Vervolgonderzoek kan bestaan uit:

• CT-scan van de longen• PET-scan•

perfusiescan van de longen• sputumonderzoek• bronchoscopie en biopsie• longpunctie• thoracotomie• longfunctie-onderzoek• mediastinoscopie• skeletscintigrafie• echografie• CT-scan van andere organen

Oorzaken

Over de oorzaken van longkanker is veel bekend.

• In ongeveer 90% van de gevallen is longkanker het gevolg van roken.• Niet-rokers die vaak in rokerige ruimtes zijn, hebben ook meer kans om

longkanker te krijgen.• Intensieve blootstelling aan bepaalde stoffen verhogen het risico op

longkanker. Het gaat om ondermeer asbest, nikkel, arseen en radon. Derisico’s nemen toe als blootstelling aan deze stoffen plaatsvindt in combinatiemet roken

• Mogelijk verhoogt luchtvervuiling het risico op een bepaald soort longkanker.

5/17/2018 5 Longkanker - slidepdf.com

http://slidepdf.com/reader/full/5-longkanker 4/7

 

Longkanker komt naar verhouding vaker voor bij mensen die al een chronischelongaandoening hebben zoals astma of bronchitis. De combinatie met rokenverhoogt de kans op longkanker.

Longkanker is niet erfelijk en evenals andere soorten kanker niet besmettelijk.

Behandeling

De behandeling van longkanker is afhankelijk van:

• het type longtumor • het stadium• de lichamelijke conditie.

Doel

Het doel van de behandeling van mensen met longkanker kan curatief, adjuvant of palliatief zijn.

• Een curatieve behandeling is gericht op genezing.• Een adjuvante behandeling bedoelt in combinatie met een curatieve

behandeling een beter eindresultaat te bereiken• Een palliatieve behandeling is gericht op afremmen van de ziekte en/of 

vermindering van klachten.

De behandeling van kleincellige longkanker is altijd palliatief. Zij beperkt zich in de

regel tot behandeling met medicijnen en eventueel bestraling.Niet-kleincellige longkanker biedt in een aantal gevallen meer behandelmogelijkheden.

 Afhankelijk van de doelstelling bestaat behandeling uit operatie, bestraling,chemotherapie, laserbehandeling of fotodynamische therapie.

Operatie

Operatie is gericht op genezing. Operatie is slechts aan de orde bij niet-kleincelligelongkanker en dan alleen als:

• de tumor klein is• de tumor niet is doorgegroeid in omringend longweefsel• de tumor niet is uitgezaaid.

De chirurg verwijdert zo mogelijk de hele tumor en een deel van het omringendeweefsel. Het kan gaan om de verwijdering van een longkwab, maar soms zelfs vaneen hele long. Meestal worden ook enkele lymfeklieren verwijderd.Laboratoriumonderzoek van de tumor en het omringende weefsel verschaftbelangrijke nadere informatie over het stadium van de ziekte.

Gevolgen van de operatie

5/17/2018 5 Longkanker - slidepdf.com

http://slidepdf.com/reader/full/5-longkanker 5/7

 

Een aantal mensen heeft in het dagelijks leven hinder van het ontbreken van eengedeelte van een long of van een gehele long. Bijvoorbeeld minder uithoudingsvermogen of een moeizamere ademhaling tijdens bepaaldeweersomstandigheden. Vooral vochtig weer, felle kou of harde wind veroorzakenproblemen.

Bestraling (radiotherapie)

Het doel van bestraling is om zoveel mogelijk kankercellen te vernietigen. Alleen incombinatie met operatie kan deze behandeling gericht zijn op genezing. Bestralingals enige behandeling is palliatief.

Uitwendige bestraling is het meest gebruikelijk. Het betreffende gebied wordt danvan buitenaf, dus door de huid heen, bestraald.Bestraling vindt plaats:

• aansluitend op de operatie om eventuele achtergebleven tumorcellen tevernietigen (adjuvant)

• als operatie niet mogelijk is• ter vermindering van klachten, zoals kortademigheid, hoesten, bloed opgeven• ter bestrijding van pijn, ook pijn veroorzaakt door uitzaaiingen in bijvoorbeeld

botten.

Bestraling vindt enkele weken lang 4 tot 5 maal per week plaats en duurt per keer enkele minuten.

Bijwerkingen van bestraling

Bij uitwendige bestraling kunt u last krijgen van:

• vermoeidheid• verminderde eetlust• misselijkheid• branderig gevoel achter het borstbeen - als de slokdarm in het bestraalde

gebied ligt.• rode verkleuring van de huid.

Deze klachten verdwijnen doorgaans geleidelijk nadat de behandeling is beëindigd.

Vermoeidheid kan lang aanhouden en na langere tijd nog optreden.

Late gevolgen van bestraling

Op lange termijn kan door littekenvorming in het bestraalde gebied de werking vande long afnemen.

5/17/2018 5 Longkanker - slidepdf.com

http://slidepdf.com/reader/full/5-longkanker 6/7

 

Chemotherapie

Chemotherapie is de behandeling met celdeling-remmende medicijnen (cytostatica).Deze medicijnen kunnen via het bloed de kankercellen op vrijwel alle plaatsen in hetlichaam bereiken.

Bij niet-kleincellige longkanker wordt chemotherapie steeds belangrijker:

• als palliatieve behandeling in een vergevorderd stadium van longkanker • als adjuvante behandeling na een operatie• in combinatie met bestraling, om eventuele achtergebleven kankercellen te

vernietigen• als behandeling voorafgaand aan een operatie en/of bestraling. De

chemotherapie moet de tumor verkleinen, zodat de operatie beter mogelijk is.

Behandeling met chemotherapie kan ook plaatsvinden in kader van wetenschappelijk

onderzoek.

Bijwerkingen van chemotherapie

Cytostatica kan de volgende bijwerkingen veroorzaken:

• haaruitval• misselijkheid• braken• darmproblemen•

infecties

Misselijkheid en braken zijn vaak goed te bestrijden met medicijnen.

De bijwerkingen verminderen doorgaans als de behandeling is beëindigd.

Vermoeidheid kan na langere tijd nog optreden en lang aanhouden.

Laserbehandeling

Bepaalde soorten laserlicht kunnen tumorcellen vernietigen. Laserstralen worden

zoals bestraling van buitenaf toegediend. Het gaat hierbij vooral om palliatievebehandelingen. Bijvoorbeeld om klachten zoals hoesten, kortademigheid en bloedopgeven te verminderen.

Fotodynamische therapie

Een nieuwe variant van lasertherapie is de zogenoemde fotodynamische therapie.Via de bloedbaan krijgt de patiënt een lichtgevoelige kleurstof toegediend. Dezehoopt zich vooral op in het tumorweefsel. Bestraling met laserlicht veroorzaakt daneen chemische reactie, die tumorcellen vernietigt. Het gaat hier om wetenschappelijkonderzoek naar nieuwe behandelingen.

5/17/2018 5 Longkanker - slidepdf.com

http://slidepdf.com/reader/full/5-longkanker 7/7

 

Afzien van behandeling

Bij u kan twijfel ontstaan bij de zin van (verdere) behandeling. Het is belangrijk om ditopen te bespreken. U heeft ten allen tijde het recht om (verdere) behandeling teweigeren. Uw arts zal dat respecteren en u ten allen tijde de noodzakelijke zorg en

begeleiding blijven geven.

Verloop

Vaak wordt longkanker vastgesteld op het moment dat er al uitzaaiingen zijn. Dan isgenezing niet meer mogelijk.Voor slechts een klein aantal patiënten is er een reële kans op genezing. Daartoe isaltijd een operatie noodzakelijk. Van alle patiënten geneest ongeveer 10-15%.Bespreek met uw arts wat u in uw situatie kunt verwachten.

Pijn en kortademigheid

Longkanker veroorzaakt in het algemeen in het begin niet veel pijn. Vaak zijn in deeerste periode eenvoudige pijnstillers voldoende. Als de tumor op omringend weefsel drukt, kan dit wel pijn veroorzaken. Bestralingkan die druk soms verminderen. Hierdoor zal ook de pijn afnemen.

Pijn kan ook andere, psychische oorzaken hebben, bijvoorbeeld angst en spanning.

Kortademigheid hoeft niet door te tumor te zijn veroorzaakt. Uw arts zal met unagaan welke oorzaak of oorzaken de kortademigheid veroorzaakt en proberen de

klachten terug te dringen.