7/10/2012

1

LEEFOMGEVING

4 havo 4 Wateroverlast § 4-5

LEEFOMGEVING

H4 § 4&5

• Klimaatverandering• Absolute en relatieve zeespiegel-stijging

LEEFOMGEVING

Lesdoelen

Aan het einde van de les over § 4 & 5 weten leerlingen:

… welke gevolgen de absolute en relatieve zeespiegelstijging heeft voor Nederland, hierbij kunnen leerlingen deze begrippen toepassen

7/10/2012

2

temperatuur in De Bilt

Temperatuurstijging is sinds 1900 ...

De oorzaak zou volgens velen het versterkte broeikaseffect zijn…

Is dat ook het geval ???

De dreiging neemt toe.

ca. 1,5 graad.

Klimaatverandering

Het tegengeluid, de klimaatcritici

De Mann grafiek (1998) en latere versies zijn niet

betrouwbaar

Ze zijn verkeerd geconstrueerd

Misschien zijn ze zelfs wel gemanipuleerd

Misschien is er sprake van wetenschappelijke corruptie

Bron: conclusies Universiteit Utrecht

7/10/2012

3

Leg uit dat de toename van CO2 invloed heeft op de zeespiegelstijging.

Het versterkte broeikaseffect zorgt mondiaal voor het sneller smelten van de ijskappen. Hierdoor stijgt de zeespiegel.

Versterkt broeikaseffect

3 MINUTEN PAUZE

1. Schrijf op wat je interessant vond

2. Wat wist je eigenlijk niet precies?

3. Schrijf een ding op (uit de les tot nu toe) wat je al kende/wist

4. Schrijf een ding op (uit de les tot nu toe) wat nieuw voor je was

Klimaatverandering

stijging aan Nederlandse kust

Hoeveel stijgt de zeespiegel per jaar? ongeveer 2 mm

7/10/2012

4

Klimaatverandering

Hoeveel stijgt de zeespiegel volgens een gematigd scenario van +2°C over ruim 90 jaar?

De zeespiegel stijgt tussen de 35 en 60 cm.

Klimaatverandering

Wat gebeurt er met de gletsjers in de Alpen?

Klimaatverandering

A

B

Welke foto geeft de huidige situatie weer?

7/10/2012

5

waterscheidingregiem

nu

toekomst?

Neerslagregiem verandert!

Vaker piekafvoer.

Regel: klimaatverandering beïnvloedt regiem!

1 graad temperatuurstijging veroorzaakt 1 tot 3 procent meer neerslag.

Klimaatverandering

In de zomer verandert de neerslag van karakter. Wat wordt daarmee bedoeld?

Wat zijn de gevolgen van de verandering?

Er valt veel neerslag in korte periode.

Het leidt tot piekafvoer en overstromingen.

Klimaatverandering

Door welke twee processen vindt er absolute stijging plaats?

door de zeespiegelstijging en de bodemdaling

Bodemdaling

7/10/2012

6

Hoe wordt de stijging en de daling van de bodem genoemd?

Bodemdaling

Door welke drie processen daalt de Nederlandse bodem?

• door het afsmelten van de Scandinavische ijsmassa’s daalt het noordwesten

• inklinking van veen en klei

• winning van olie, zout en gas

Bodemdaling

Gevolgen van de bodemdaling

Het zoute water komt via de rivieren verder het land binnen. In de lage polders komt het zoute water omhoog. Dit noem je

De stevigheid van de dijken loopt gevaar. Welke dijken lopen vooral bij extreme droogte gevaar door te breken?

7/10/2012

7

Lesdoelen controle

Aan het einde van de les over § 4 & 5 weten leerlingen:

… welke gevolgen de absolute en relatieve zeespiegelstijging heeft voor Nederland, hierbij kunnen leerlingen deze begrippen toepassen