4. De waarheid van de koe

Vraagstelling

Oorspronkelijke vraag van melkveehouders: ● “Wat weten we eigenlijk van de koe als grazer?

Kunnen we nog meer inspelen op haar natuurlijke instincten?”

Onderzoeksvraag: Hoe kunnen we meer inspelen op het natuurlijk gedrag van de koe, en op die manier weidegang makkelijker en efficienter maken? Met nieuwe inzichten rondom de natuur van de koe

als grazer kunnen we beweidingssystemen optimaliseren door meer rekening te houden dit natuurlijke gedrag

Wat hebben we gedaan ?

Literatuurstudie natuurlijk gedrag koeien (i.r.t. weiden) Gedragsstudie koeien die sinds lange tijd weer gaan

beweiden op DC. Voor vaarzen de 1e keer. ● Live gedrags waarnemingen Koe <> Vaars ● Activiteitsmeters (stappen, staan/liggen) ● 1e dag buiten video opnamen gemaakt ● methodiekontwikkeling

Wat hebben we ontdekt bij gedragsonderzoek?

Gedragswaarnemingen op DC ● Het lijkt alsof ze het snel leren binnen een paar

dagen, maar goed kunnen weiden is meer als alleen gras happen.

● Activiteitsmeters waardevol. ● Nauwkeurige video opname leverde veel reacties. ● Observationeel, geen harde conclusies.

Activiteit in de weide

• Patronen volgen elkaar, kuddegedrag, synchroniteit • Lastig: correlatie vaars en ‘onervarenheid’.

Gedragsonderzoek % Grazen eerste dagen

0

10

20

30

40

50

60

70

80

10-mei 11-mei 12-mei 13-mei 14-mei 15-mei 16-mei 17-mei 18-mei

koe %graas

vaars % graas

• Gedragswaarnemingen lastig echt grazen te zien (kop naar beneden)

Wat hebben we ontdekt uit de literatuur?

De koe heeft ondanks fokkerij en domesticatie nog steeds een natuurlijk instinct!

Een paar voorbeelden...

Koe is een prooidier.

● Snel grazen in open land en in beschutte omgeving herkauwen.

● Kudde biedt bescherming; kleinere pakkans.

● Synchronisatie gedrag kudde – (grazen/rusten/trekken).

Wat hebben we ontdekt uit de literatuur?

De koe heeft ondanks fokkerij en domesticatie nog steeds een natuurlijk instinct!

Een paar voorbeelden...

Koe is een prooidier.

● Snel grazen in onbeschutte omgeving en in beschutte omgeving herkauwen.

● Kudde biedt bescherming; kleinere pakkans, meer ogen zien meer.

Synchronisatie gedrag kudde – gedrag onderling afstemmen, bv grazen/rusten/trekken. Vooral m.b.t. plaats.

Wat hebben we ontdekt uit de literatuur?

Koe is een kuddedier

● Motivatie om bij soortgenoot te zijn (sociality). Maar dit verschilt tussen individuele koeien.

● In natuur komen beide typen voor in kudde; beide zijn nodig: risico nemers (bv nieuw voer zoeken), risico mijders.

● Vriendschappen komen voor; voorkeur voor bepaalde groepsgenoten (verzorgen en grazen).

● Koe Kudde. Beinvloedt elkaar door interactie

Rol in de kudde

● Dominantie – afhankelijk van drukte, ruimte, etc.

● Leiderschap – initieren bv verplaatsing, of lopen voorop

● Literatuur niet eenduidig: dominantie en leiderschap niet altijd zelfde.

Wat hebben we ontdekt uit de literatuur?

Wat betekent dit voor beweiding?

Boer en bedrijf - Beweidingssysteem - Melkstal <> melkrobot - Management - Perceelsgrootte - Bezetting - Verkaveling - Hoeveelheid en kwaliteit gras - Etc...

Koe - Sociality - Dominantie en leiderschap - Opbouw kudde - Gedrag van de kudde:

synchroniteit, leiderschap, verspreiding over de weide, vorming subgroepen, etc...

Efficientie van beweiding - Koeverkeer - Grasopname (hoeveel en hoe snel) - Beweidingsverliezen - Vertrapping - Melkproductie - Etc.

Kortom...

Hoe verder?

Meer fundamentele en praktische kennis is nodig over de betekenis van het natuurlijke gedrag van melkkoeien voor weidegang (en processen daaromheen zoals bv koeverkeer)

Daarvoor is gedegen vervolgonderzoek nodig.Ons voorstel:

- Experimenteel onderzoek naar samenstelling kudde, onderlinge interacties, gedrag i.r.t. beweidingsystemen

- Observationeel onderzoek in de praktijk naar kritische succesfactoren

Aanknopingspunten om beweiding te optimaliseren en efficienter te maken door beter af te stemmen op de behoeften en instincten van de koe.

Bv: welke kuddeopbouw nodig, welke systemen zijn meer/minder geschikt voor welke koeien, etc.