financiering

32 3-2009 > zorg & financiering

Een vijftal ziekenhuizen dreigt in liquiditeits-problemen te komen als ze acuut de overfinan-ciering van 2005 en 2006 moeten terugbetalen.Verzekeraars moeten ziekenhuizen daaromgaan bevoorschotten via de DBC-financiering(diagnosebehandelingcombinatie). Daarvoorpleit directeur Gita Gallé van de NVZ verenigingvan ziekenhuizen.

Ziekenhuizen hebben bij de invoering van deDBC-systematiek in 2005 te veel geld gekregen.Van tevoren was moeilijk in te schatten hoehoog de tarieven voor de DBC’s in het A-seg-ment moesten worden. Om een soepele over-gang te garanderen, heeft de NederlandseZorgautoriteit (NZa) ziekenhuizen een opslagop de tarieven gegeven. In de praktijk bleek ech-ter dat ziekenhuizen veel meer geld haddengekregen van zorgverzekeraars dan waar ze viade facturering van de DBC’s recht op hadden.Over 2005 en 2006 moeten de ziekenhuizendaarom respectievelijk 1,4 miljard en 1,7 miljardeuro terugbetalen. Ziekenhuizen weten al lang dat ze moeten terug-betalen. Maar veel ziekenhuizen hebben eendeel van het te veel betaalde geld gebruikt alswerkkapitaal voor de kortetermijnfinanciering.Om de overfinanciering van 2005 en 2006 terugte betalen, moeten ze geld lenen bij banken.Dat is door de kredietcrisis echter een duregrap, omdat banken fikse opslagen in rekeningbrengen. ‘Als verzekeraars het geld acuut opei-sen, dreigt een vijftal ziekenhuizen in liqui-diteitsproblemen te komen’, stelt Gita Gallé.

Zorgverzekeraar Achmea eiste begin vorig jaareen deel van de overfinanciering bij IJsselmeer-ziekenhuizen op en dwong het ziekenhuis omvijftien miljoen euro over te maken. Dat was eenvan de oorzaken waardoor het financiële plaatjevan het ziekenhuis dramatisch verslechterde.Minister Klink van VWS pleit ervoor dat zieken-huizen en zorgverzekeraars geleidelijk metelkaar afrekenen om liquiditeitsproblemen tevoorkomen, zo schrijft hij in een brief aan deTweede Kamer.

Bevoorschotting

Om het probleem op te lossen pleit de NVZ voorbevoorschotting van ziekenhuizen via de DBC-financiering. In het huidige systeem betalen ver-zekeraars pas uit als een DBC is afgesloten. Datduurt gemiddeld vijf maanden. Gallé: ‘We kun-nen wel eindeloos geld heen en weer gaanschuiven tussen verzekeraars, banken en zieken-huizen, maar door de kredietcrisis is lenen ergduur. Het lijkt ons beter als ziekenhuizen eersteen voorschot krijgen en na afloop definitiefafrekenen.’ Enkele ziekenhuizen en verzekeraars hebbenbezwaar aangetekend tegen de bedragen die deNZa heeft vastgesteld die ziekenhuizen aan ver-zekeraars moeten betalen. ZorgverzekeraarsAchmea en Menzis zijn het niet eens met deNZa-beschikking.Bron: Zorgvisie, 28 januari 2009<

319 geldnood dreigt voor ziekenhuizen

Ziekenhuizen krijgen extra geld ter compensa-tie van hogere rente bij leningen voor nieuw-bouw. Dat heeft minister Klink gemeld na eenvergadering van de ministerraad.

‘Om vertraging bij bouwplannen van zorginstel-lingen te voorkomen, zal de Nederlandse Zorg-autoriteit (NZa) de vergoedingen die zorginstel-lingen krijgen voor rente aanpassen.’ Zo luidt

320 kabinet ondersteunt zorgsector

ZenF-0309-cyaan.qxd 10-3-2009 13:22 Pagina 32

algemeen

33zorg & financiering > 3-2009

een van de kabinetsmaatregelen om de gevolgenvan de kredietcrisis voor een aantal cruciale sec-toren te beperken. Het kabinet geeft ook extraondersteuning aan bedrijven en woningbouw-

corporaties, zo staat in een persbericht van deministerraad. Bron: Ministerie van VWS, 16 januari 2009<

Fusies in de zorgsector lopen net zo vaak stukals in het bedrijfsleven. Veel zorgfusies misseneen goede onderbouwing. Raden van toezichtvan zorginstellingen moeten voorgenomenfusies veel kritischer toetsen, vindt Erik Schut,hoogleraar gezondheidsbeleid en economie aande Erasmus Universiteit Rotterdam.

Kort achter elkaar komen twee grote zorgorga-nisaties in de problemen als gevolg van hunfusieperikelen. De schaalvergroting van de afge-lopen jaren in de zorg lijkt tegen een grens aante lopen. Niet per se, meent hoogleraar gezond-heidsbeleid en zorgeconomie Erik Schut. ‘In hetbedrijfsleven mislukt ook tachtig procent van defusies. Het besluit van instellingen om te fuse-ren is lang niet altijd gestoeld op zakelijke over-wegingen.’ Kort geleden kondigde Meavita, eengrote fusieorganisatie ontstaan uit verschillendethuiszorginstellingen door heel Nederland, aande gefuseerde organisatie te ontvlechten. Enonlangs werd duidelijk dat Espria, een zorg-conglomeraat dat is ontstaan uit een fusie vanPhiladelphia Zorg, zorginstelling Evean enwoningcorporatie Woonzorg, vanwege finan-ciële problemen af moet haken.Hoogleraar Erik Schut vindt het mislukken vande fusies niet direct alarmerend. ‘Tachtig pro-cent van de fusies mislukt, ook in de marktsec-tor. Maar een zorginstelling mag niet zomaarfailliet gaan, cliënten zitten dan zonder zorg.Als een hotelketen in de marktsector faillietgaat, worden mensen ontslagen, maar klantenzoeken gewoon een ander hotel.’ Het samen-gaan van organisaties mislukt zo vaak omdat eronderling te grote verschillen bestaan, volgens

Erik Schut. Zowel tussen de verschillende bestu-ren als tussen de werkorganisaties. ‘Fusies gaanvaak gepaard met competentiestrijd tussen deorganisaties. Welk automatiseringsysteemwordt gebruikt, welke bedrijfscultuur wordtdominant? De efficiencyvoordelen die een fusiemet zich meebrengt, verdampen en de nadelenblijven over.’

Motieven voor een fusie

Bovendien zijn de motieven voor een fusie langniet uitsluitend zakelijk, aldus Schut. Behalvedat de bedrijven samen efficiënter kunnen wer-ken, zijn er volgens hem nog twee anderebelangrijke motieven: ‘Een organisatie wil haareconomische dan wel politieke machtspositieverstevigen, bijvoorbeeld ten opzichte van zorg-verzekeraars of tegenover de overheid. Daar-naast spelen er vaak persoonlijke motieven vanbestuurders mee, die gewoon meer macht willenhebben.’ Beter toezicht op de motieven vanorganisaties voor fusies zou volgens Schut geenoverbodige luxe zijn. ‘Vaak gaan raden van toe-zicht te gemakkelijk akkoord met fusies, zonderdat kritisch wordt nagegaan hoe reëel de doorhet management voorgespiegelde voordelenzijn. Omdat de meeste zorgorganisaties eennon-profitkarakter hebben en er dus geen aan-deelhouders zijn, hebben de raden van toezichteen extra zware verantwoordelijkheid. Wellichtzouden de raden van toezicht daarom bij grotezorgfusies verplicht moeten worden advies tevragen bij de Nederlandse Zorgautoriteit (NZa).Bij een negatief advies zou de zorgfusie dan inprincipe geen doorgang moeten vinden.’

321 ‘raad van toezicht moet zorgfusies kritischer toetsen’

ZenF-0309-cyaan.qxd 10-3-2009 13:22 Pagina 33