Marktwerking en privatisering Martin van Lijf MYOP Consultancy
208 Marktwerking In Zorg Komt Niet Goed Van De Grond
2
De marktwerking in de zorg lijkt niet goed van de grond te komen. Stapte in 2005, vlak voor de invoering van de basisverzekering, nog achttien procent van de verzekerden over naar een ande- re zorgverzekering, dit jaar is dat naar schatting tussen de twee en drie procent. Dat blijkt uit onderzoek van adviesbureau Independer onder de bezoekers van zijn web- site. Volgens het bureau weten verzekerden wel dat de zorgkosten het komende jaar zullen stij- gen, maar de meeste premies blijven nagenoeg gelijk. Dat komt door de invoering van een eigen risico in 2008 en doordat een groot aantal verze- keraars de dekking van de aanvullende pakket- ten heeft teruggeschroefd. Independer spreekt in dit opzicht van een ‘versluierde boodschap’ aan consumenten. Een andere belangrijke reden voor veel mensen om zich niet te verdiepen in verschillende zorg- verzekeringen, is de collectieve verzekering. Consumenten hebben het idee dat ze daar goed- koper mee uit zijn – vaak ten onrechte volgens het adviesbureau – en nemen de geboden dek- king voor lief, of die nu wel of niet past bij hun wensen. 208 marktwerking in zorg komt niet goed van de grond marktwerking 35 zorg & financiering > 3-2008 Er is dus geen reden voor een aanvullende rege- ling om innovaties tot het zorgverzekeringspak- ket toe te laten. De Tweede Kamer had hierom gevraagd in een motie. Mogelijke problemen met invoering van innovaties liggen volgens het CVZ en ZonMw niet op het vlak van de beschik- baarheid van regelingen, maar zijn toe te schrij- ven aan een gebrek aan kennis van de regelin- gen. Een innovatieloket kan het kennisprobleem oplossen. In een motie van de Tweede Kamerleden Schippers (VVD) en Agema (PVV) wordt de minister verzocht om een voorstel te maken voor een regeling voor de tijdelijke toelating tot het pakket van veelbelovende innovaties. Gedurende de periode van tijdelijke toelating zou dan de therapeutische meerwaarde en kosteneffectiviteit van de innovatie moeten worden aangetoond. Minister Klink heeft het CVZ en ZonMw gevraagd te onderzoeken of een regeling zoals in de motie wordt gevraagd mogelijk en nuttig is en te komen met een gezamenlijk voorstel. In het rapport geven het CVZ en ZonMw een analyse van de bestaande publieke en private regelingen. Deze zullen beter benut moeten worden. Het CVZ en ZonMw hebben geconsta- teerd dat een aantal innovatoren de weg in deze regelingen niet of niet goed kent. Daarom kan het gebeuren dat bepaalde veelbelovende zorg- innovaties hun weg naar het pakket van de zorg- verzekering of de Algemene wet bijzondere ziektekosten (AWBZ) niet vinden. Het CVZ en ZonMw stellen daarom de instelling van een innovatieloket voor de zorg voor. Dit loket wordt dan beheerd door het CVZ (verantwoordelijk voor pakketbeheer), ZonMw (verantwoordelijk voor het stimuleren en financieren van onder- zoek) en de NZa (verantwoordelijk voor het beschrijven van prestaties in het kader van de Wet marktordening gezondheidszorg en het toepassen van beleidsregels voor financiering van zorg). Via het innovatieloket kunnen zorg- innovatoren worden doorverwezen naar de goede regeling. Het CVZ en ZonMw stellen dat een loket ook ervaringen kan verzamelen over het functioneren van de bestaande regelingen. Het CVZ en ZonMw verwachten dat een goed functionerend loket zal laten zien dat het merendeel van de ervaren belemmeringen binnen de bestaande middelen kunnen worden opgelost. Minister Klink zal het CVZ en ZonMw vragen het gezamenlijke loket in te richten. Bronnen: ZN Journaal, 2007, nr. 47 en CVZ Magazine, 2007, nr. 4< ZenF-0308-cyaan.qxd 12-3-2008 13:32 Pagina 35
Transcript of 208 Marktwerking In Zorg Komt Niet Goed Van De Grond
De marktwerking in de zorg lijkt niet goed vande grond te komen. Stapte in 2005, vlak voor deinvoering van de basisverzekering, nog achttienprocent van de verzekerden over naar een ande-re zorgverzekering, dit jaar is dat naar schattingtussen de twee en drie procent.
Dat blijkt uit onderzoek van adviesbureauIndepender onder de bezoekers van zijn web-site. Volgens het bureau weten verzekerden weldat de zorgkosten het komende jaar zullen stij-gen, maar de meeste premies blijven nagenoeggelijk. Dat komt door de invoering van een eigen
risico in 2008 en doordat een groot aantal verze-keraars de dekking van de aanvullende pakket-ten heeft teruggeschroefd. Independer spreektin dit opzicht van een ‘versluierde boodschap’aan consumenten.Een andere belangrijke reden voor veel mensenom zich niet te verdiepen in verschillende zorg-verzekeringen, is de collectieve verzekering.Consumenten hebben het idee dat ze daar goed-koper mee uit zijn – vaak ten onrechte volgenshet adviesbureau – en nemen de geboden dek-king voor lief, of die nu wel of niet past bij hunwensen.
208 marktwerking in zorg komt niet goed van de grond
marktwerking
35zorg & financiering > 3-2008
Er is dus geen reden voor een aanvullende rege-ling om innovaties tot het zorgverzekeringspak-ket toe te laten. De Tweede Kamer had hieromgevraagd in een motie. Mogelijke problemenmet invoering van innovaties liggen volgens hetCVZ en ZonMw niet op het vlak van de beschik-baarheid van regelingen, maar zijn toe te schrij-ven aan een gebrek aan kennis van de regelin-gen. Een innovatieloket kan het kennisprobleemoplossen.
In een motie van de Tweede KamerledenSchippers (VVD) en Agema (PVV) wordt deminister verzocht om een voorstel te makenvoor een regeling voor de tijdelijke toelatingtot het pakket van veelbelovende innovaties.Gedurende de periode van tijdelijke toelatingzou dan de therapeutische meerwaarde enkosteneffectiviteit van de innovatie moetenworden aangetoond. Minister Klink heeft hetCVZ en ZonMw gevraagd te onderzoeken of eenregeling zoals in de motie wordt gevraagdmogelijk en nuttig is en te komen met eengezamenlijk voorstel.In het rapport geven het CVZ en ZonMw eenanalyse van de bestaande publieke en privateregelingen. Deze zullen beter benut moetenworden. Het CVZ en ZonMw hebben geconsta-
teerd dat een aantal innovatoren de weg in dezeregelingen niet of niet goed kent. Daarom kanhet gebeuren dat bepaalde veelbelovende zorg-innovaties hun weg naar het pakket van de zorg-verzekering of de Algemene wet bijzondereziektekosten (AWBZ) niet vinden. Het CVZ enZonMw stellen daarom de instelling van eeninnovatieloket voor de zorg voor. Dit loket wordtdan beheerd door het CVZ (verantwoordelijkvoor pakketbeheer), ZonMw (verantwoordelijkvoor het stimuleren en financieren van onder-zoek) en de NZa (verantwoordelijk voor hetbeschrijven van prestaties in het kader van deWet marktordening gezondheidszorg en hettoepassen van beleidsregels voor financieringvan zorg). Via het innovatieloket kunnen zorg-innovatoren worden doorverwezen naar degoede regeling. Het CVZ en ZonMw stellen dateen loket ook ervaringen kan verzamelen overhet functioneren van de bestaande regelingen.Het CVZ en ZonMw verwachten dat een goedfunctionerend loket zal laten zien dat hetmerendeel van de ervaren belemmeringenbinnen de bestaande middelen kunnen wordenopgelost. Minister Klink zal het CVZ en ZonMwvragen het gezamenlijke loket in te richten.Bronnen: ZN Journaal, 2007, nr. 47 en CVZMagazine, 2007, nr. 4<
ZenF-0308-cyaan.qxd 12-3-2008 13:32 Pagina 35
stelsel
36 3-2008 > zorg & financiering
Om marktwerking een serieuze kans te geven,zouden eigenlijk alle collectieven moeten wor-den afgeschaft, aldus Independer. Dan zijn allezorgverzekeringen voor iedereen toegankelijk
– afgezien van medische acceptatie – en datstimuleert consumenten om zich te verdiepenin zorgverzekeringen.Bron: Stcrt., 28 december 2007<
Vanwege de veranderde marktomstandighedenheeft het bestuur van Zorgverzekeraars Neder-land (ZN) besloten om het systeem van de ZN-regiovertegenwoordiging met ingang van1 januari 2008 om te zetten in een nieuw repre-sentatiemodel voor de onderhandelingen metbegrotings- en budgetgefinancierde instellingen.
Met de invoering van marktwerking krijgenzorgverzekeraars meer ruimte om op individue-le basis afspraken te maken met instellingenover prijs, volume en kwaliteit. Voor het over-grote deel van de ziekenhuiszorg en zorg vanandere tweedelijnsinstellingen zijn zorgverzeke-raars echter nog steeds gebonden aan een bud-gettair kader en collectieve afspraken. In hetlokaal overleg van zorgverzekeraars en instel-lingen vertegenwoordigt de ZN-regiovertegen-woordiger nu alle zorgverzekeraars, behalve deverzekeraar met het grootste marktaandeel vanverzekerden, die zelf aan de onderhandelings-tafel zit. Hij sluit overeenkomsten namens deandere zorgverzekeraars en hun ‘verre verzeker-den’ over de productie en het budget van detweedelijnsinstelling en spreekt één tarief af.
Vrije prijsvorming
De budgetfinanciering zal in de komende jarenverder plaatsmaken voor vrije prijsvorming.Daarmee zal ook de concurrentie van zorgver-zekeraars op de zorginkoopmarkt toenemen.Door deze veranderingen is het model van deregiovertegenwoordiging ter discussie komen testaan. Zorgverzekeraars zijn het erover eens dathet model van de regiovertegenwoordiging niet
past in de nieuwe marktverhoudingen. Er blijftechter een aantal zorgvormen en deelmarkten(zie kader) over waar geen vrije prijsvormingmogelijk is en waar verzekeraars de inkoopgezamenlijk moeten uitvoeren.Voor de inkoop van zorg op deze deelmarktenheeft ZN een nieuw representatiemodel ontwik-keld. Zorgverzekeraars hebben de afsprakenover de nieuwe vorm van representatie vastge-legd in een convenant. De representatie houdtin dat de door de representerende zorgverzeke-raars gesloten overeenkomst met zorgaanbie-ders en de overeengekomen tarieven en aanver-wante afspraken onverkort gelden voor allezorgverzekeraars. In geografisch opzicht is hetnieuwe model gebaseerd op de indeling van de25 veiligheidsregio’s. De zorgverzekeraar diemarktleider is in de veiligheidsregio en demarktleider van de instelling vertegenwoordigende andere verzekeraars. Indien dit dezelfdezorgverzekeraar is, komt de tweede marktleidervan de instelling erbij. Op deze wijze blijft deregionale samenhang bewaard en zit tevens de‘natuurlijke’ marktleider van de instelling aantafel. Bij sommige instellingen is nog een derdeen in een enkel geval een vierde zorgverzekeraaraan de delegatie toegevoegd.Voor de instellingen in de geestelijke gezond-heidszorg is bij gebrek aan historische gegevensvan deze systematiek afgeweken. De marktleidervan de veiligheidsregio en de huidige concessie-houder van het zorgkantoor van de betreffendeinstelling zijn aangewezen als ‘representerendezorgverzekeraars’. Indien dit dezelfde zorgver-zekeraar is, is de tweede marktleider van de vei-ligheidsregio toegevoegd. Ook hier is het moge-
209 nieuw representatiemodel vervangt zn-regiovertegenwoordiging
ZenF-0308-cyaan.qxd 12-3-2008 13:32 Pagina 36
