Zjoer Damoer2018

Draaiboek

derdejaars

H. PIUS X-INSTITUUT

Bonzjoer amoer!Jullie kennen intussen het concept van onze ZJOER DAMOER. Omdat we ons ervan bewust zijn dat het niet vanzelfsprekend is om een halve dag rond te krijgen met ge-sprekken over relaties en seksualiteit, bieden we jullie dit draaiboek aan. We willen jullie op die manier eigen werk besparen en een uitgebreide tool geven om mee aan de slag te gaan. Het spreekt voor zich dat je je eigen stempel mag drukken op deze dag en dat je voor een andere aanpak mag kiezen. Wel vragen we je om zeker voldoende tijd te maken voor de babbelbox en de quiz, omdat juist in deze onderdelen de leerlingen hun vragen beantwoord weten en/of kunnen stellen.

Alle materiaal (quiz, filmpjes en dit draaiboek) kan je terugvinden op INTRADESK I Gedeelde Documenten I Bovenbouw I Zjoer Damoer 2018.

Als jijzelf op woensdag 7/2 niet aanwezig kan zijn omwille van bijscholing of een andere opdracht, vragen we je om op zoek te gaan naar vervanging. Je mag ons altijd vragen om hierbij te helpen, maar bespreek het zeker ook met je co.

We volgen de gewone lesuren. Dat betekent dat je twee blokken van telkens twee lesuren ter beschikking hebt. De precieze lokalen zullen uithangen in de lerarenkamer en aan de valven van de derdejaars.

Mocht je nog met vragen zitten, aarzel niet om ons aan te spreken. We wensen je een leerrijke middag toe en hopelijk ook een flinke dosis plezier!

Het Zjoer Damoer team

3INLEIDING

Zjo

er D

amo

er 2

018

Deel 1 8.30 u. - 10.10 u. - KEUZE UIT -

Relaties en seksualiteit

Opwarmertjes

Quiz (ca. 50 min.)

Babbelbox (ca. 30 min.)

Sexting

Sexting bespreekbaar maken in de klas

Pickasoll-methode

Deel 2 10.30 u. - 12.10 u. - KEUZE UIT -

Relaties en seksualiteit

Opwarmertjes

Quiz (ca. 50 min.)

Babbelbox (ca. 30 min.)

Sexting

Sexting bespreekbaar maken in de klas

Pickasoll-methode

4INLEIDING

Zjo

er

Dam

oe

r 2

018

Relaties en seksualiteit

5

Zjo

er D

amo

er 2

018

OpwarmertjesDe ervaring leert dat leerlingen vaak wat opgelaten zijn als ze weten dat relaties en seksualiteit het gespreksonderwerp zijn. Sommigen worden gibberig, anderen hullen zich in stilzwijgen, weer anderen zullen stoere verhalen bovenhalen en misschien vang je hier of daar wel een vuile mop op. Het is dus belangrijk om het ijs te breken en duidelijk te maken dat alles vandaag bespreekbaar is, maar dat dat wel met respect voor elkaar dient te gebeuren. Enkele ijsbrekers te grabbel...

MAAK GERUST MEER DAN ÉÉN KEUZE, MAAR HOUD WEL JE TIMING IN HET OOG!

KortfilmpjesWat volgt zijn begeleidende vragen bij kortfilms die getoond kunnen worden. De meeste ervan zijn duidelijke open vragen die discussies rond liefde en seksualiteit op gang kunnen brengen. Uiteraard hoeven niet alle vragen gesteld of uitgebreid besproken te worden. Een eigen selectie is mogelijk. Ook de werkwijze ligt niet vast. Je kan on-middellijk de discussie op gang brengen, maar je kan de leerlingen ook eerst individueel of in kleine groepjes wat voorbereidingstijd geven.

De korte inhoud van de filmpjes is sowieso enkel voor de leraar bestemd, de leerlingen kijken best zo onbevooroordeeld mogelijk.

6RELATIES EN SEKSUALITEIT

Zjo

er

Dam

oe

r 2

018

Bloot (Jong en van Zin, 15’) - Mediapix

VRAGEN VOORAF

Schrijf op het bord 3 woorden: bloot, intimiteit en seksualiteit.

Laat de leerlingen per woord zeggen of opschrijven wat in hen opkomt. Dat mag eender wat zijn. In een brainstorm bestaan geen slechte antwoorden.

Vraag de leerlingen of ze het vaak over deze onderwerpen hebben met elkaar, hun lief, hun ouders, gezin of familie.

Maak de link met ‘Bloot’

EEN FILM OVER INTIMITEIT: WAT WAAROM?

63% van de 12-13 jarige jongens en 4,7% van de meisjes in die leeftijdsgroep kijkt naar porno. Bij 14-15 jarigen stijgen deze cijfers naar respectievelijk 71% en 16,2%. Deze re-sultaten stonden in Knack te lezen en komen van het doctoraatsonderzoek van Laura Vandenbosch. Cijfers die enerzijds doen slikken, maar anderzijds bevestigen wat al jarenlang werd vermoed: jongeren vinden hun weg naar seksueel getinte beelden, al dan niet bedoeld. Ze zijn ermee opgegroeid en de publieke opinie doet vermoeden dat jongeren het gewoon vinden, maar eigenlijk is het dat niet.

In een wereld waarin het internet alsmaar belangrijker wordt en waarin jongeren als-maar meer communiceren via digitale media, duiken er vanzelfsprekend andere com-municatiekanalen op. In welke mate hebben mediabeelden een invloed op de beleving van jongeren? Kijken jongeren door die nieuwe communicatiekanalen dan op een andere manier naar intimiteit? Beschouwen zij de beelden die ze in de media te zien krijgen als representatief?

‘Neen’, zo blijkt. Uit een bevraging van Koppen (VRT, 2014) blijkt dat 80% van de meisjes en de helft van de jongens het gehad heeft met al die gefotoshopte en bijgewerkte modellen in reclame, op televisie en op internet.

Maar waar kunnen jongeren dan andere, echte beelden te zien krijgen? Regisseur Elisa Kint stelde zich die vraag en riep advies in van Jong&Van Zin en Sensoa. Het resul-taat is BLOOT, een korte documentaite waarin Leen, Laurens, Ruben, Kaatje en Lex een glimp laten zien van hun intimiteit. Echt en puur, net zoals jongeren het willen. De docu vormt zo een tegengewicht voor verschillende media zoals Hollywoodfilms. Relaties, seksualiteit, intimiteit en lichaamsbeeld komen in de documentaire immers op een echte, authentieke manier in beeld.

7RELATIES EN SEKSUALITEIT

Zjo

er D

amo

er 2

018

Iedereen beroemd: heb je ooit naar porno gekeken? (3’) www.onderwijs.hetarchief.be (let op, je moet je eerst aanmelden voordat je dit kunt bekijken)

“Het oudercontact” is een rubriek uit “iedereen beroemd”. Van je familie moet je het hebben en daarom zetten de makers elke week ouders en hun kinderen bij elkaar op schoot. In deze aflevering proberen ze de generatiekloof te dichten met de vraag: Heb je ooit naar porno gekeken? Een grappig opwarmertje om met wat humor het onderwerp aan te snijden.

Porn seks vs real seks: the differences explainded with food (2’) - Youtube

Kort filmpje waarin met groenten wordt duidelijk gemaakt dat de lichamen en li-chaamsdelen in pornofilms niet zijn zoals in de realiteit. Te gebruiken als introductie, leerlingen vinden dit meestal wel grappig.

De Grotten van Han van Vloten (Ellen Blom)

VRAGEN VOORAF

Waar zijn pubers het meest naar op zoek? (eigen identiteit)

Van pubers wordt vaak gezegd dat ze erg onzeker zijn: enig idee wat voor onzekerheden dat zijn?

Hoe lossen ze die onzekerheid op?

Zijn dat eerder positieve of negatieve oplossingen?

KORTE INHOUD

Twee van Peter van Straatens - getekende - pubers komen struikelend tot leven, kwetsbaar en onbegrepen. Als de onhandige Han zich na schooltijd volledig in zijn fantasie verliest, wordt hij beloerd door de plompe Irmgard. Ze steelt zijn kleren als hij onder de douche staat, maakt een polaroidfoto van de blote Han en voegt hem toe aan haar fantasiewereld.

8RELATIES EN SEKSUALITEIT

Zjo

er

Dam

oe

r 2

018

VRAGEN ACHTERAF

Ken je de tekenaar Peter Van Straaten. Beschrijf hem dan eens.

Beschrijf de twee hoofdpersonages (belangrijkste kenmerken)

Met welke onzekerheden worstelen de twee hoofdpersonages?

Waarom neemt Irmgard zulke expliciete foto’s?

Hoe zou je de relatie tussen de ouders en het kind beschrijven?

Voel jij je thuis soms ook onbegrepen?

Welke oplossingen bieden ouders aan om deze onzekerheid op te lossen?

Zijn die oplossingen bruikbare tips?

Is dit gedrag dat normaal is voor pubers?

J’attendrai le suivant (Philippe Orreindy)

VRAGEN VOORAF

Kan je de titel in verband brengen met de Zjoer Damoer?

Heb jij op een metro al eens iemand gezien die luidop heel persoonlijke dingen vertelt?

KORTE INHOUD

Een vrouw heeft op een metro een ‘vreemde’ gepassioneerde ontmoeting. Een man die uitlegt wat hij van liefde verwacht en hoe hij dit hoopt te vinden.

Je kan de film even stilzetten nadat de vraag gesteld werd door de acteur, zodat leerlingen zich kunnen inbeelden wat de reactie zal zijn van de andere personen op de metro…

VRAGEN ACHTERAF

Wat vind je van de reactie van de vrouw?

Had jij begrepen dat de man ‘acteerde’?

Vind je dit een grappig filmpje of eerder een triest verhaal?

Denk jij hetzelfde over de liefde als deze man?

Hoe voelt deze vrouw zich nadat ze van de trein is gestapt?

9RELATIES EN SEKSUALITEIT

Zjo

er D

amo

er 2

018

Tea consent (Thames Police, 2’ 50’’) - Youtube

VRAGEN VOORAF

Is er toestemming vereist vooraleer je seksuele betrekkingen hebt van beide partijen (elke keer opnieuw)?

Zijn er omstandigheden waarin die toestemming opeens kan veranderen?

Kan je eerst ‘ja’ zeggen en dan plots ‘neen’ zeggen?

KORTE INHOUD

Britse politie maakte een filmpje om misverstanden over seks uit de wereld te helpen. Het filmpje legt op een heel eenvoudige manier uit wanneer het schenken van thee gewenst is door iemand. Thee kan dan uiteraard makkelijk vervangen worden door ‘seks’. De analogie maakt het voor jongeren opeens erg duidelijk.

De filmpjes staan op MEDIAPIX (tag ‘Zjoer Damoer’).

Dit is mijn grens!Deze oefening laat leerlingen zien hoe verschillend iedereen staat tegenover intimiteit en hoe moeilijk het soms is om je eigen grenzen te tonen. Je kan als voorbereiding hiervoor zelf even kijken naar de Dokter Bea-show, aflevering 5: Grenzen aangeven. (fragment na ongeveer 11’), via www.onderwijshetarchief.be.

Zet je leerlingen tegenover elkaar in twee cirkels (binnen-en buitencirkel). Je geeft ze de volgende opdrachten, waarbij je zelf de tijdspanne kiest. Leerlingen mogen een stap achteruit zetten wanneer ze aanvoelen dat hun eigen grens bereikt is en gaan terug op hun stoel zitten. Na elke opdracht wordt er doorgeschoven, zodat ze steeds een andere tegenspeler hebben.

Kijk elkaar diep in de ogen zonder te lachen of te bewegen.

Raak elkaar aan met de wijsvinger.

Ga met zitvlak tegen zitvlak staan

Ga met schouder tegen schouder staan

Geef elkaar een dikke knuffel

Ga dicht tegenover elkaar staan, met de neuzen tegen elkaar

Geef elkaar een likje aan elkaars oorlel (hopelijk zijn ze dan al gaan zitten :))

10RELATIES EN SEKSUALITEIT

Zjo

er

Dam

oe

r 2

018

SchrijfrondeLeg een groot papier op tafel (of gebruik het bord) en schrijf er in grote letters ‘RELATIES EN SEKSUALITEIT’ op. Vervolgens krijgen de leerlingen drie minuten tijd om in stilte alles op het blad / het bord neer te schrijven wat hen te binnen schiet bij het lezen van deze woorden. Er mag gereageerd worden op elkaars schrijfsels.

Door nadien met de groep het geschrevene te overlopen, krijg je een idee wat er rond dit thema leeft in je klas. Vraag desnoods om reacties, woordjes uitleg, …

WIL JE DEZE OEFENING MET PAPIER EN STIFTEN MAKEN, KAN JE VOOR DE START VAN DE DAG BIJ ONS TERECHT VOOR MATERIAAL.

OP HET INTERNET KAN JE OOK GEBRUIK MAKEN VAN HTTPS://BUBBL.US/

DIT IS EEN VIRTUELE BRAINSTORM OF MINDMAPPINGSSITE.

11RELATIES EN SEKSUALITEIT

Zjo

er D

amo

er 2

018

AssociërenJe geeft ‘RELATIES EN SEKSUALITEIT’ op als startwoord (op bord of op papier). Vervolgens doe je driemaal de ronde van de groep. Ieder om beurt zegt één woord dat volgens hem/haar hiermee te maken heeft. Bijvoorbeeld: verliefd - een lief hebben - zoenen - romantiek - bloot - genieten ...

Doel van deze oefening: een rustige, veilige sfeer te creëren om te praten over gevoelens.

De slechts denkbare manier om …Dit spel is gebaseerd op het populaire tv-programma ‘Onvoorziene Omstandigheden’. Om het ijs te breken mogen de leerlingen de slechtste manier bedenken om te rea-geren op bepaalde situaties. Natuurlijk is het de bedoeling nadien een juiste reactie te formuleren.

MOGELIJKE SITUATIES

Hoe vraag je het aan?

Hoe maak je het uit?

Hoe zeg je dat iemand een onaangename lichaamsgeur heeft?

Hoe wijs je iemand af?

Hoe zeg je dat je een voorbehoedsmiddel wil gebruiken?

Hoe zeg je dat je er nog niet klaar voor bent?

Hoe zeg je thuis/aan je vrienden dat je homo/lesbisch bent?

Hoe vertel je aan je vrienden/familie dat je zwanger bent?

Hoe reageer je als je lief je vertelt dat ze zwanger is?

Hoe reageer je als je lief je vertelt dat hij/zij je bedrogen heeft?

Hoe reageer je als een vriend(in) je vertelt dat hij/zij HIV heeft?

…

12RELATIES EN SEKSUALITEIT

Zjo

er

Dam

oe

r 2

018

Wat ben ik?Alle deelnemers krijgen een post-it op hun voorhoofd gekleefd met daarop een woord dat iets te maken heeft met relaties en seksualiteit (vb. knuffelen, tongzoen, borst-haar…) De deelnemers wandelen rond en stellen elkaar ja/nee-vragen om te weten te komen welk woord er op hun voorhoofd gekleefd is. Bereid je voor door zelf woorden te kiezen en post-its te verzamelen …

SchrijfrondeDe deelnemers zijn allemaal koppelaars die werken voor een relatiebureau. Het is de bedoeling dat zij talenten spotten bij anderen, om zo goede koppels te kunnen samenstellen. De deelnemers staan hiervoor verspreid in de ruimte. Met de begeleiding roep je een talent. De deelnemers moeten twee mensen aantikken van wie zij vinden dat zij dat talent bezitten.

Talenten kunnen zijn: sportief, luistervaardig, betrouwbaar, lief, vriendelijk, grappig, loyaal, bemiddelend, optimistisch, sociaal, originele denker, enz…

13RELATIES EN SEKSUALITEIT

Zjo

er D

amo

er 2

018

Quiz De quiz wil spelenderwijs kennis meegeven over hygiëne, soa’s, veilig vrijen, zwanger- schap en vruchtbaarheid. Het is de bedoeling om voldoende tijd te nemen voor bij-komende vragen en uitleg, in de hoop dat onze leerlingen (bijna) zonder vragen naar huis kunnen gaan.

BELANGRIJK

We hebben gemerkt dat er nog héél wat misverstanden en mythes blijven circuleren bij onze jongeren. Sommigen zijn erg hardnekkig,

vandaar dan ook deze noodzakelijke brok informatie.

Alle info (vragen, antwoorden, handleiding) vind je op INTRADESK onder het mapje Gedeelde mappen I Bovenbouw I Zjoer Damoer 2018.

We voorzien per klas ook één boekje met de handleiding in.

14RELATIES EN SEKSUALITEIT

Zjo

er

Dam

oe

r 2

018

WERKWIJZE

Per groepje hebben leerlingen kaartjes met antwoordmogelijkheden (A, B, C,…).

Je leest de vraag luidop voor. De groepjes krijgen even tijd om te overleggen en moeten dan - op teken van jou - tegelijkertijd hun antwoord in de lucht steken.

Houd zeker de stand goed bij na elke vraag. Enkel als een vraag volledig juist is beantwoord, wordt er een punt toegekend.

Geef kort een woordje uitleg bij de antwoorden (cfr. de handleiding bij de quiz), zeker als er veel foutieve antwoorden waren. Geef leerlingen ook de kans voor bijkomende vragen. Weet je het antwoord niet, verwijs hen door naar collega’s wetenschappen en/of naar de site www.allesoverseks.be, www.seksuelevorming.be, www.dichtbijmijnbedshow.be of www.pimento.be.

BELANGRIJK

Tijdens de pauze is er een INFOSTAND voorzien op het Decaplein. Leerlingen kunnen er met vragen terecht bij laatstejaarsstudenten Vroedkunde,

er zijn infobrochures en extra materiaal … Geef je leerlingen zeker ook de site www.pimento.be, www.allesoverseks.be,

www.seksuelevorming.be of www.dichtbijmijnbedshow.be. Ze vinden er antwoorden op heel veel vragen.

Een site is bovendien vaak toegankelijker dan een boekje..

15RELATIES EN SEKSUALITEIT

Zjo

er D

amo

er 2

018

Babbelbox

De babbelbox is gebaseerd op stellingen uit de Bloosdoos (gemaakt voor jongeren tussen 12 en 18 jaar). Het doel is om de leerlingen te laten nadenken over, in gesprek te gaan, en alles wat hen bezighoudt rond seksualiteit, relaties, lichamelijkheid, rechten als minderjarige… te laten verwoorden. Soms kan het er zeer ernstig aan toe gaan, soms ook heel ontspannend.

Het is echter niet altijd vanzelfsprekend om zo’n gesprek op gang te brengen. We hebben daarom mogelijke onderwerpen waarover je kan praten op kaartjes gezet onder de vorm van stellingen. We raden je aan om deze stellingen op voorhand een keer te be-kijken. Wij maakten alvast een eerste selectie. Jij kan dat als klastitularis nog verfijnen. Je vindt het overzicht hieronder.

WERKWIJZE

Laat de leerlingen in een cirkel zitten. Let erop dat het een echte cirkel is, zodat alle leerlingen elkaar ook echt kunnen zien. De stellingen zitten in de BABBELBOX, een bedekte doos. De leerlingen kunnen dus niet op voorhand zien welke stelling ze trekken. Ligt de stelling te moeilijk of gevoelig, leg ze dan opzij en trek een andere. Probeer ervoor te zorgen dat iedereen aan bod komt en tijd krijgt om te praten. Houd wel je timing voor ogen.

16RELATIES EN SEKSUALITEIT

Zjo

er

Dam

oe

r 2

018

Je kan indien er echt weinig veiligheid is in de groep een VARIATIE gebruiken: laat duo’s (geen vrienden) per 2 al wandelend door de ruimte een stelling bespreken. Pleeg eerst overleg in kleinere groepjes vooraleer je terugkoppelt naar de grotere groep. Deelnemers kunnen hun mening ook eerst anoniem op een briefje schrijven waarna de klastitularis deze verzamelt en voorleest (zodat het handschrift niet herkend wordt).

VOORALEER JE VAN START GAAT, EERST NOG DIT: GA ER NIET ZOMAAR VAN UIT DAT ...

... iedereen al eens een lief heeft gehad,

... de leerlingen allemaal nog maagd zijn (of net niet),

... alle meisjes op jongens vallen en omgekeerd,

... iedereen “thuis” nog een vader en moeder heeft.

HEB JE EEN KLAS WAARIN GEVOELIGE THEMA’S MOEILIJK BESPREEKBAAR ZIJN, KAN HET HELPEN OM VOLGENDE REGELS TE HANTEREN.

HET ZIJN DE BASISAFSPRAKEN VOOR HET WERKEN MET PROACTIEVE CIRKELS. (WIL JE HIER MEER OVER WETEN, SPREEK ONS EVEN AAN)

Er is altijd maar één persoon aan het woord.

Je maakt geen negatieve opmerkingen. (respect)

Je hebt het recht om te passen.

Wie zich niet aan deze afspraken kan houden, zet zich buiten de cirkel.

OVERZICHT STELLINGEN

DE STELLINGEN ZIJN ONDERVERDEELD IN 5 CATEGORIEËN

verliefdheid en relaties

versieren en aanmaken

vrienden en vriendinnen

intimiteit en seksualiteit

uitmaken en liefdesverdriet

17RELATIES EN SEKSUALITEIT

Zjo

er D

amo

er 2

018

Categorie over ‘verliefdheid en relaties’

Je lief is op vakantie, mist jou heel hard en vraagt om een naaktfoto door te sturen. Wat doe je?

Denk jij dat het mogelijk is om op meerdere mensen tegelijkertijd verliefd te zijn?

Zou jij verliefd kunnen worden op iemand met een andere cultuur?

“Jongens gaan op een andere manier om met verliefdheid dan meisjes. Wat vind je van die stelling?

Homoseksualiteit is geen keuze want liefhebben doe je met je ziel en er bestaan geen mannelijke of vrouwelijke zielen. Een ziel heeft geen geslachtsdelen.

“Iedereen heeft op 18-jarige leeftijd al een relatie gehad.” Wat vind je van die stelling?

Wat zou je doen als je een relatie hebt en verliefd wordt op iemand anders?

“Als je lief jouw wachtwoord vraagt (mail, Facebook), moet je dat geven? Wat vind jij van die stelling?

”Een perfecte relatie bestaat niet.” Wat vind jij van die stelling?

Hoe ziet jouw ideaal lief eruit?

Wat denk jij over liefde op het eerste gezicht?

Categorie over ‘versieren en aanmaken’

Op welke manier kun je iemand die je leuk vindt versieren?

Je hebt iemand leren kennen via internet die je wel leuk vindt. Wat doe je?

”Flirten is leuker dan het echt aanmaken.” Wat vind je van die stelling?

”Het is gemakkelijker om iemand te versieren via internet.” Wat vind je van die stelling?

“Als meisjes ‘neen’ zeggen, bedoelen ze eigenlijk ‘ja’.” Wat vind je van die stelling?

18RELATIES EN SEKSUALITEIT

Zjo

er

Dam

oe

r 2

018

Categorie over ‘vrienden en vriendinnen’

Wat doe je als je ontdekt dat je beste vriend(in) bedrogen wordt?

Je beste vriend(in) begint een relatie met de persoon op wie jij een oogje hebt. Wat doe je?

Moet je zelf seksuele ervaring hebben om te kunnen meepraten met vriend(inn)en?

Je bent verliefd op het lief van een goede vriend(in). Wat doe je?

Kunnen een jongen en een meisje (allebei hetero) gewoon vrienden zijn zonder dat er een van beiden verliefd wordt?

Wat doe je als je ontdekt dat je beste vriend(in) bedrogen wordt?

“Je lief moet in de smaak vallen van je vriend(inn)en.” Wat vind je van die stelling?

Categorie over ‘intimiteit en seksualiteit’’

Je lief is op vakantie, mist jou heel hard en vraagt om een naaktfoto door te sturen. Wat doe je?

Je hebt een vraag over seks. Wat doe je?

Vind je een vijftienjarige te jong om seks te hebben?

“Een relatie is pas serieus als je seks hebt gehad met elkaar.” Wat vind je van die stelling?

“Vragen om een condoom te gebruiken, wil zeggen dat je je sekspartner niet vertrouwt.” Wat vind je van die stelling?

Jongens kijken op een andere manier naar seks dan meisjes. Wat vind je van die stelling?

Je beste vriend(in) van hetzelfde geslacht is verliefd op jou. Wat doe je?

Categorie over ‘uitmaken en liefdesverdriet’

Hoe zou je reageren als iemand die je leuk vindt je afwijst?

Moet je het eerlijk opbiechten als je je lief bedrogen hebt?

Je ziet je lief op een feestje close dansen met iemand anders. Wat doe je?

“Je kunt je lief het beste dumpen via sms/chat.” Wat vind je van die stelling?

19RELATIES EN SEKSUALITEIT

Zjo

er D

amo

er 2

018

Sexting

21

Zjo

er D

amo

er 2

018

22SEXTING

Sexting bespreekbaar maken in de klasHet is geen understatement om te stellen dat sexting, een samentrekking van SEKS en TEXTING, zowel on- als offline steeds meer een hot topic wordt. An sich is er helemaal niets mis met sexting. Het is zelfs een normale fase binnen de seksuele ontplooiing van jongeren en past binnen het gezonde experimenteergedrag bij het ontdekken en onderzoeken van seksualiteit, wensen en grenzen. Zolang het gaat over vrijwillige uitwisseling van beelden of berichten en binnen een sfeer van wederzijds vertrouwen uiteraard. Maar in sommige gevallen loopt het mis en wanneer het misloopt, loopt het grondig mis.

Maar hoe ga jij als leerkracht hiermee om en hoe moet je reageren op bepaalde situaties? Wij proberen hier een aantal tools en inzichten rond sexting mee te geven.

Zjo

er

Dam

oe

r 2

018

23SEXTING

WE WILLEN MET DEZE LES ERVOOR ZORGEN DAT JONGEREN MET VOLDOENDE AUTONOMIE, MAAR OOK MET EEN KRITISCHE GEEST

BESLISSINGEN KUNNEN NEMEN WANNEER HET GAAT OVER NEMEN, ONTVANGEN EN OF (DOOR)STUREN VAN PIKANTE FOTO’S.

We gaan nadenken over welke foto’s je neemt en deelt.

Stilstaan bij ‘het recht van afbeelding’.

Reflecteren over respect, empathie, vertrouwen, intimiteit en integriteit.

Concreet leert deze les jongeren om niet zomaar alles te filmen en te fotograferen. Ook wil men hen leren om goed na te denken vooraleer ze iets delen en hierbij zeker toestemming te vragen aan de personen in kwestie.

MATERIAAL I beamer en computer, stiften, grote bladen A3 of A2, plakband

STAP 1 I Pickasoll-methode nog even bespreken (15’) Blad pictogrammen - p.28

STAP 2 I Intro video (15’)

Jongeren flirten op een andere manier dan vroeger. We bekijken samen het filmpje: ‘Wat is een liefdesbrief alweer?’ www.youtube.com/watch?v=0VHfSr0G6dc

KLASSIKALE VRAGENRONDE

VRAAG DOOR NAAR HET WAAROM, STIMULEER DE DISCUSSIE

Gaan jullie akkoord ? Bestaan liefdesbrieven niet meer ? Wie heeft al eens een liefdesbrief geschreven ?

Is sexting eigenlijk geen nieuwe vorm van een liefdesbrief?

Is er een verschil tussen vroeger en nu ?

Ben jij of is iemand in je omgeving al in aanraking gekomen met sexting en wil je daar iets over delen ?

Welke applicaties worden gebruikt?

Wat kan er allemaal mislopen bij sexting?

Kan sexting ook positief zijn?

Zjo

er D

amo

er 2

018

24SEXTING

STAP 3 I Sexting en hoe ermee omgaan? (35’)

ER WORDT EEN CASUS OP HET BORD GEPROJECTEERD EN VOORGELEZEN. DE LEERKRACHT GAAT SAMEN

MET DE LEERLINGEN KLASSIKAAL AAN DE SLAG.

“Een mama neemt contact op met de directeur van de school naar aanleiding van een uit de hand gelopen verhaal van sexting. Julie, 15 jaar,

had een liefdesrelatie met Maxim. Tijdens deze relatie heeft Julie naaktfoto’s van zichzelf gestuurd naar Maxim. Na een jaar, maakt Julie een einde

aan de relatie, omdat ze iemand anders heeft ontmoet. Maxim is zeer jaloers en publiceert alle naaktfoto’s van Julie op facebook. Iedereen lacht Julie uit.

De foto’s blijven circuleren op internet. Julie durft niet meer naar school.”

DE LEERKRACHT ZOEKT SAMEN MET DE LEERLINGEN NAAR DE BETROKKENEN, HIJ/ZIJ NOTEERT DE NAMEN OP HET BORD.

De zender = Julie

De ontvanger = Maxim

De toeschouwers, de vrienden en de andere leerlingen die de foto’s zien op FB.

De ouders

De school

HOMOGENE GROEPEN (15’)

DE KLAS WORDT IN 5 GROEPJES VERDEELD, ELKE GROEP BESPREEKT ÉÉN BETROKKENE (ALS 5 GROEPEN NIET MOGELIJK ZIJN DAN NEEMT

ÉÉN GROEP MEERDERE ROLLEN OP ZICH), ZE BUIGEN ZICH OVER DE CASUS VANUIT HET OOGPUNT VAN HUN BETROKKENE.

DE BEDOELING VAN DEZE GROEPEN IS DAT DE LEERLINGEN HET OVER EEN GENERALE AANPAK HEBBEN VOOR HUN BETROKKENE.

DE EMOTIES/GEVOELENS van de betrokkene. Wat voelt hij/zij/de organisatie hierbij?

DE MOTIVATIE Waarom heeft deze persoon zo gehandeld? (Voor Julie, Maxim en toeschouwers)

DE PREVENTIE Wat had deze persoon of organisatie kunnen doen om deze situatie te vermijden?

DE REACTIE Welke acties had deze persoon kunnen nemen om de situatie op te lossen?

HET HERSTEL Welke dingen moeten er gebeuren zodat de situatie weer normaal wordt en alle betrokken partijen weer met elkaar verder kunnen?

Zjo

er

Dam

oe

r 2

018

25SEXTING

HETEROGENE GROEPEN (25’)

DE KLAS WORDT IN 5 GROEPJES VERDEELD, ELK GROEPSLID BESPREEKT ÉÉN BETROKKENE (ALS GROEPJES VAN 5 NIET MOGELIJK ZIJN,

DAN NEMEN LEERLINGEN MEERDERE ROLLEN OP ZICH), ZE BUIGEN ZICH OVER DE CASUS VANUIT HET OOGPUNT VAN HUN BETROKKENE.

De leerlingen krijgen per groep een groot blad (A2 of A3), op deze bladen staat in het midden een vierkant. In het vierkant mag voorlopig niemand schrijven. In de vijf segmenten rondom het vierkant schrijft elke leerling een kort antwoord (dit mogen kernwoorden zijn) op de volgende vragen vanuit het oogpunt van hun betrokkene.

DE EMOTIES/GEVOELENS van de betrokkene. Wat voelt hij/zij/de organisatie hierbij?

DE MOTIVATIE Waarom heeft deze persoon zo gehandeld? (Voor Julie, Maxim en toeschouwers)

DE PREVENTIE Wat had deze persoon of organisatie kunnen doen om deze situatie te vermijden?

DE REACTIE Welke acties had deze persoon kunnen nemen om de situatie op te lossen?

HET HERSTEL Welke dingen moeten er gebeuren zodat de situatie weer normaal wordt en alle betrokken partijen weer met elkaar verder kunnen?

NA AFLOOP VAN DEZE RONDE BEGINT DE DISCUSSIE ROND HET LAATSTE PUNT, HET HERSTEL. ALLE BETROKKENEN ZITTEN SAMEN ROND

DE TAFEL OM EEN GEMEENSCHAPPELIJKE AANPAK TE BEDENKEN ZODAT ALLE PARTIJEN ZICH WEER VEILIG EN GOED KUNNEN VOELEN.

Deze gemeenschappelijke aanpak schrijft één iemand van de groep in het vierkant, in het midden van het blad. Deze gemeenschappelijke aanpakken worden dan kort toegelicht door elk groepje. De bladen kunnen daarna doorgegeven of opgehangen worden.

Zjo

er D

amo

er 2

018

26SEXTING

STAP 4 I Reflectie en stellingen (35’)

IN DEZE STAP IS HET DE BEDOELING DAT DE LEERLINGEN BELANGRIJKE INFORMATIE MEE KRIJGEN ALS REFLECTIE.

VOOR ELKE BETROKKENE STAAT ONDERAAN MEER INFORMATIE. DE BEDOELING HIERVAN IS OM DE LEERLINGEN TE LATEN ZIEN

WAT ER KAN EN NIET KAN, EN WELKE OPTIES ER BESTAAN WANNEER ZIJ ZICH OOIT IN EEN DERGELIJKE SITUATIE BETROKKEN ZIJN.

Niet alle puntjes zijn stellingen, sommige zijn ook vragen die aan de klasgroep gesteld kunnen worden. De bedoeling is zeker niet dat elke stelling of vraag aan bod komt. De klastitularissen zijn volledig vrij om zelf een keuze te maken of zich te laten leiden door het gesprek.

STELLING VOOR JULIE

Is het de fout van de sexter wanneer foto’s in vertrouwen worden doorgestuurd?

Is het belangrijk dat er duidelijke afspraken worden gemaakt tijdens het sexten?

De sexter moet zich bewust zijn van de mogelijke gevolgen van een sext. Eens deze verzonden is, is de sexter de controle kwijt…

Sexten is OK zolang je er voor zorgt dat je onherkenbaar bent

Moest het fout lopen, is het belangrijk dat je er onmiddellijk over kan praten met een volwassene of met een vertrouwenspersoon via Child Focus.

STELLINGEN VOOR MAXIM

Hoe voelde Maxim zich?

Waarom zou Maxim dit gedaan hebben?

Kan je Maxim tips geven om dit in het vervolg aan te pakken?

Wat is de rol van groepsdruk in dit verhaal?

Uit de hand gelopen sexten is nooit de schuld van de sexter.

De ontvanger moet het vertrouwen van de sexter respecteren en de foto voor zichzelf houden.

Hoe moesten de leerlingen reageren mocht het hun foto zijn die tegen hun wil verspreid werd?

Zjo

er

Dam

oe

r 2

018

27SEXTING

STELLINGEN VOOR DE SCHOOL

Wat zou jij van de school verwachten als slachtoffer en wat zou de directie moeten doen?

Wat zou je van het CLB verwachten als slachtoffer en wat zou de directie moeten doen?

Wat zou je de klastitularis aanbevelen?

Hoe betrek je de juiste mensen zonder dat de discretie van het slachtoffer in gevaar komt? Wie zijn de juiste mensen?

STELLINGEN VOOR DE OUDERS

Zou jij willen dat je ouders op de hoogte zijn?

Hoe zou jij je voelen moest je ouder van Julie of Maxime zijn? Hoe zou jij in beide gevallen handelen?

Zou je Maxime en/ of Julie willen straffen?

STELLINGEN VOOR DE TOESCHOUWERS

Het is niet de schuld van de sexter.

De ontvanger maar ook de toeschouwers moeten het vertrouwen en intimiteit van de sexter respecteren.

Het zijn niet zomaar foto’s die je verzamelt, op elke foto staat een echte persoon die zich terecht een slachtoffer voelt.

Het is mogelijk om dingen die je ziet op sociale media anoniem te blokkeren en signaleren. Doe dit ook! Via Child Focus kan je hulp krijgen via het nummer 116 000.

Zjo

er D

amo

er 2

018

28SEXTING

Zjo

er

Dam

oe

r 2

018

Pickasoll-methode

ZJOER DAMOER 2018