Kleine school, groot engagement!

1. De hele dag taal, met het kind centraal: zowel mondelinge als schriftelijke taalvaardigheid, ook als ondersteuning in andere

leergebieden

We starten de dag met een onthaal, waar de verschillende kalenders

(dagkalender, weerkalender, aanwezigheidskalender) aan bod komen. Er is ook

een vertelmoment voor de kleuters.

We eindigen de dag met een afsluitkring: we blikken terug op de activiteiten

van de afgelopen dag, we vertellen onze mening, … Verschillende activiteiten

worden vastgelegd d.m.v. foto’s en komen aan bod tijdens het gesprek in de

afsluitkring.

We gebruiken in elke kleuterklas klaspoppen als didactisch hulpmiddel tijdens

het onthaal, vertelmomenten, de afsluitkring en diverse activiteiten. De

kleuters worden als het ware door de klaspop aangetrokken om samen met hem

allerlei dingen te ontdekken van die grote omringende wereld en om op een

speelse manier te leren, op gebied van taal maar ook emotioneel, sociaal,

muzisch, motorisch en cognitief.

Woordenschatontwikkeling vertrekt vanuit talige activiteiten in alle

leergebieden. De woordenschat van een thema wordt vastgelegd d.m.v. een

woordenkastje: in de peuter- en 1e kleuterklas met concreet materiaal, in de 2e

en 3e kleuterklas met prenten.

De nieuwsgierigheid van de kleuters wordt geprikkeld door een vertelmoment

aan de hand van een kamishibai (verteltheater) met vertelprenten en verhalen.

Aan de hand van de kamishibai kan de leerkracht de mondelinge taalvaardigheid

en het improvisatievermogen van de kleuters op een speelse en creatieve manier

bevorderen.

Taalsensibilisering: vanaf de 3e kleuterklas is er elke week een lesje

taalinitiatie Frans met de handpop Pistache. De kleuters ervaren hun eerste

contacten met het Frans als leuk en uitnodigend in een ongedwongen sfeer.

Een taalkastje in de 3e kleuterklas: om op een speelse manier structureel

aandacht te besteden aan de technische aspecten van geletterdheid.

De preventieve basiszorg tijdens momenten in kleine kring staat centraal. We

nemen kinderen in een kleine groep voor pré-teaching: samen spelen van een

gezelschapsspel, een prentenboek toelichten aan de kleuters die hier nood aan

hebben, meespelen in het rollenspel van de kleuters, …

Schrijfdans: op muziek bewegen in de ruimte om dan met stift, potlood, verf,

lijm, scheerschuim, … met beide handen de vormen neer te zetten op papier, op

de grond of op het bord.

Functioneel lezen en schrijven: we maken ons eigen boek en schrijven een brief die we posten.

2. Een prentenboek als vertrekpunt van een thema: van daaruit vertrekken de leerkrachten samen met de kinderen op een

themareis van drie weken rond het verhaal, de prenten, de gevoelens van en in het boek. Zo verkennen de kleuters de

wereld maar breiden ze ook hun woordenschat uit, maken ze kennis met boeken en verhalen en krijgen ze zin in taal.

Dramatiseren van het verhaal

Creatieve activiteiten over het verhaal

Opvoedende spelen, puzzels, …

Breed thema: Fruit, gezonde voeding, kleuren, van

rups tot vlinder, …

Een fruitwinkel in de klas

Begrippen uit het verhaal

Groepswerk over het verhaal

Op uitstap naar de winkel om fruit te kopen

Prenten over het verhaal in de boekenhoek:

chronologisch rangschikken, vertellen van het

verhaal a.d.h.v. prenten

3. Uitnodigende hoeken die zorgen voor een krachtige taalomgeving …

Een uitgebreide schrijfhoek in de klas:

papier, kranten, enveloppes, verschillende

schrijfmaterialen, figuurstempels,

letterstempels, schrijfpatronen,

letterpuzzels, lettermagneten, lettertje

tik, …

Overzichtelijke hoeken in de klas d.m.v. aanduiding van de verschillende hoeken

en materiaal in de kasten a.d.h.v. foto’s en pictogrammen.

De kleuters kunnen zelf aan de slag in de ontdekhoek aan de hand van een

stappenplan.

De kleuters leren zelfstandig plannen en keuzes maken aan de hand van een

hoekenbord.

In de klas hebben we een heel aantal handpoppen voor poppenkast- en

rollenspelen. Ze motiveren de kleuters om zelf actief aan de slag te gaan met

taal.

Verhalen worden interactief voorgelezen en in de hoeken zijn er

verwerkingsactiviteiten zoals het naspelen van het verhaal met poppen, een

ontdekhoek over het thema, een creatieve activiteit, werken rond een vaak

voorkomende letter, …

Een krachtige geletterde klasomgeving op basis van 4 fundamenten: modelgedrag van de leerkracht, visuele boodschappen in de

klas, lees- en schrijfmaterialen en interactie …

Voor elk thema wordt de woordenschat schriftelijk vastgelegd in een

woordenspin met prenten voor de peuter- en 1e kleuterklas en met woorden voor

de 2e en 3e kleuterklas tijdens een brainstorm over het thema samen met de

kleuters.

Samen uitwerken van de themawinkel: uitkiezen van het materiaal en prijzen,

letters van het reclamebord schilderen, …

Lees- en schrijfmaterialen zijn niet alleen in de schrijfhoek aanwezig:

kookboekjes en kranten in de poppenhoek, reclamefolders in de winkel, papier

en stiften in de constructiehoek om een bouwwerk na te tekenen, …

Afspraken in de klas worden duidelijk gevisualiseerd.

De boekenhoek als centrale hoek in een taalrijke kleuterklas

Elke maand gaan we naar de bibliotheek om boeken te lenen voor onze leeshoek.

Zo kunnen we de kleuters hun leeshonger aanwakkeren.

We hebben een gezellige leesruimte in elke klas en een ruime klasbibliotheek.

Prenten over het themaverhaal in de leeshoek: het nodigt de kleuters uit om

te vertellen over het verhaal.

We kunnen verhalen digitaal bekijken en beluisteren door middel van Fundels

op de iPad.

We nemen jaarlijks deel aan de kinder- en jeugdboekenjury: de kleuters

kiezen welk boek van de 10 op de eerste plaats komt voor hen.

Er is ruimte om verhalen na te spelen of te vertellen aan de hand van

poppen/personages uit het boek.

Elk thema werken we een prentenboek uit. De kaft van elk boek krijgt een

plaatsje op de boekenboom (2e en 3e kleuterklas). De boekjes krijgen een

plaatsje onderaan. Zo kunnen de kinderen steeds terugblikken.

Foto’s van activiteiten die aan bod komen in de afsluitkring, tekeningen van de

kleuters over het thema, … worden gebundeld in een map die een plaatsje krijgt

in de leeshoek. Dit zet aan tot gesprekken tussen de kleuters.

4. De stap van de 3e kleuterklas naar het 1e leerjaar

Gedurende het schooljaar werken we op een speelse manier rond 10

verschillende letters. Dit rugzakje vergemakkelijkt de stap naar het 1e

leerjaar. We starten met onze lettertrein: De kleuters zoeken voorwerpen,

prenten, foto’s met de beginletter waarover we leren. De lettertrein wordt

gedurende het schooljaar aangevuld.

Om de 2e weken is er voor de 3e kleuterklas een integratielesje in het 1e

leerjaar: spelenderwijs werken rond schrijfvaardigheid.

Letters leren herkennen en benoemen: nabouwen van letters met constructieblokken aan de hand van voorbeeldkaarten, zoeken en knippen van letters uit kranten

en dagbladen, letters herkennen en aanduiden a.d.h.v. een wasknijperspel, letters naschrijven in de zoutbak, …

Elke letter waar we op een speelse manier rond werken krijgt een plaatsje in onze lettermap: prenten van voorwerpen die beginnen met deze letter, letters die we

gevonden hebben in kranten en dagbladen, …

Klasoverschrijdende talige activiteiten: het eerste leerjaar komt een verhaal aan de kleuters voorlezen.

5. WO als uitgangspunt: wereldoriëntatie wil de leef- en belevingswereld van kinderen helpen verruimen, verdiepen en

inzichtelijk maken. Daarom willen we samen met de leerlingen onze omgeving waarnemen, verkennen, onderzoeken, ordenen

en duiden.

Elke kleuterklas heeft een eigen moestuin om planten, kruiden en groenten te

kweken.

Er is een ontdekhoek in de klas naargelang het thema. Dit nodigt de kleuters uit

om actief en zelfstandig aan de slag te gaan, en om hun omgeving waar te

nemen, te verkennen, te onderzoeken, te ordenen en te duiden.

Onze groene omgeving is een ideaal uitgangspunt om de wereld om ons heen te verkennen …

Maar we verleggen onze grenzen ook buiten het schooldomein …

Maken van een boodschappenlijstje in de klas, op uitstap naar de winkel om fruit en groenten te kopen, iets bereiden in de klas en smullen maar!

Een thema of onderwerp bekijken we van dichtbij en levensecht d.m.v. een uitstap of leerwandeling: een bezoek aan de kinderboerderij, naar het tuincentrum om

een kerstboom uit te kiezen, naar de bakker, naar het bos, …