2017-08-25 De Wiershoeck-Kinderwerktuin, dinsdag 22 ... 22 17.pdf · De volgroeide rupsen spinnen...

6
De Wiershoeck-Kinderwerktuin, dinsdag 22 augustus 2017 Beste natuurliefhebber/-ster, Het was een mooie dag; lekker zonnig maar niet te, er stond weinig wind en het was droog. Een prima dag om te fotograferen, maar helaas heb ik slechts weinig interessante onderwerpen op de tuinen gezien. De stadsreus en de gewone langspriet wapenvlieg lieten zich wel fotograferen, maar kregen geen plaatsje in dit verslag. De struiksprinkhaan behoort tot de familie van de sabelsprinkhanen. Het mannetje (links) bereikt een lengte van 10 tot 13 millimeter, het vrouwtje (rechts) is 13 tot 18 mm lang. Het lichaam is bolvormig en gedrongen, de lichaamskleur is groen tot geelgroen, de knieën zijn meer geel-achtig, met over het gehele lichaam vele kleine donkere spikkeltjes. Het halsschild heeft aan weerszijden een witte streep. De legbuis van de vrouwtjes is kort en naar boven gekromd. De vleugels zijn zeer klein en zijn bij het mannetje ongeveer zo lang als het halsschild, bij het vrouwtje ongeveer de helft. Het achterlijf van het mannetje is te herkennen aan twee relatief ver van elkaar gelegen cerci die licht naar elkaar gekromd zijn. Deze groene sprinkhaan kom in heel Nederland voor. De habitat bestaat uit verschillende biotopen; van stadsparken, heidevelden, tuinen en wegbermen. Het voedsel bestaat uit plantaardig materiaal, zowel bladeren als bloemen. De imago’s worden voornamelijk aangetroffen van juli tot begin november. Waarschijnlijk leven de imago’s niet langer dan een maand. Het vrouwtje legt gemiddeld ± 120 eieren, onder optimale omstandigheden tot 250. De meeste nymfen verschijnen het daaropvolgende voorjaar in mei, bij lage temperaturen overwinteren ze nog eenmaal. De nymfen vervellen zes maal tot ze volwassen zijn. De puntbijvlieg vliegt rustig van bloem naar bloem, ook paarvorming vindt op bloemen plaats. Voorafgaand aan de paring zweven mannetjes langdurig boven vrouwtjes, soms met meerdere boven elkaar. Ze zijn niet agressief tegen elkaar of tegen andere insecten. Bij dit zweefgedrag zijn de mannetjes niet specifiek: regelmatig hangen ze kort boven andere soorten vliegen of zelfs bijen.

Transcript of 2017-08-25 De Wiershoeck-Kinderwerktuin, dinsdag 22 ... 22 17.pdf · De volgroeide rupsen spinnen...

Page 1: 2017-08-25 De Wiershoeck-Kinderwerktuin, dinsdag 22 ... 22 17.pdf · De volgroeide rupsen spinnen een losse cocon, vaak tussen bladeren of op een takje, waarin zij hun lichaamsharen

DeWiershoeck-Kinderwerktuin,dinsdag22augustus2017Bestenatuurliefhebber/-ster,Hetwaseenmooiedag;lekkerzonnigmaarniette,erstondweinigwindenhetwasdroog.Eenprimadagomtefotograferen,maarhelaashebikslechtsweiniginteressanteonderwerpenopdetuinengezien.Destadsreusendegewonelangsprietwapenvlieglietenzichwelfotograferen,maarkregengeenplaatsjeinditverslag.

Destruiksprinkhaanbehoorttotdefamilie van de sabelsprinkhanen.Het mannetje (links) bereikt eenlengtevan10tot13millimeter,hetvrouwtje (rechts) is 13 tot 18 mmlang. Het lichaam is bolvormig engedrongen, de lichaamskleur isgroentotgeelgroen,deknieënzijnmeer geel-achtig, met over hetgehelelichaamvelekleinedonkerespikkeltjes.Hethalsschildheeftaanweerszijden een witte streep. Delegbuisvandevrouwtjes iskortennaar boven gekromd. De vleugelszijn zeer klein en zijn bij hetmannetje ongeveer zo lang als hethalsschild, bij het vrouwtje

ongeveerdehelft.Het achterlijf vanhetmannetje is teherkennenaan twee relatief ver vanelkaar gelegencerci die licht naar elkaar gekromd zijn. Deze groene sprinkhaan kom in heel Nederland voor. De habitatbestaatuitverschillendebiotopen;vanstadsparken,heidevelden,tuinenenwegbermen.Hetvoedselbestaatuitplantaardigmateriaal,zowelbladerenalsbloemen.Deimago’swordenvoornamelijkaangetroffenvanjulitotbeginnovember.Waarschijnlijklevendeimago’snietlangerdaneenmaand.Hetvrouwtjelegtgemiddeld±120 eieren, onder optimale omstandigheden tot 250. De meeste nymfen verschijnen het daaropvolgendevoorjaar inmei, bij lage temperaturen overwinteren ze nog eenmaal. De nymfen vervellen zesmaal tot zevolwassenzijn.

Depuntbijvliegvliegtrustigvanbloemnaarbloem,ookpaarvormingvindtopbloemenplaats.Voorafgaandaande paring zweven mannetjes langdurig boven vrouwtjes, soms met meerdere boven elkaar. Ze zijn nietagressieftegenelkaaroftegenandereinsecten.Bijditzweefgedragzijndemannetjesnietspecifiek:regelmatighangenzekortbovenanderesoortenvliegenofzelfsbijen.

Page 2: 2017-08-25 De Wiershoeck-Kinderwerktuin, dinsdag 22 ... 22 17.pdf · De volgroeide rupsen spinnen een losse cocon, vaak tussen bladeren of op een takje, waarin zij hun lichaamsharen

Degrotewolbijkanvliegenalseenzweefvlieg.Aanwezigheidvansterkbehaardeplanteninhetterritoriumiseenvoorwaarde,dezesolitairebijgebruiktde'haren'als'wol'omhetnesttebekleden.Ditsoortplantenwordtveel aangeplant in tuinen: daar is de grote wolbij dan ook regelmatig te zien. Mannetjes verdedigen hunterritoriumvaakagressief tegenoverandermannelijkewolbijenofdaaropgelijkende insecten.Hetmannetje(foto)iso.a.herkenbaaraandedriedoornsaanhetachterlijf.

De rupsen van dewitvlakvlindermet hun rood en gele vlekken en bosjes haar op hun rug behoren tot demooistedieerbestaan.Devrouwelijkevlindershebbenslechtsvleugelstompjesenzieneruitalsgrijsbruinezakjes; de mannetjes daarentegen hebben oranjebruine vleugels met een witte vlek op elke voorvleugel.Vrouwelijkerupsenvreteneendagoftienlangerdanmanlijkerupsenenwordenmeteenmaximalelengtevan35mm aanzienlijk groter.Manlijke rupsen worden niet langer dan zo'n 25mm. Dit is een van de weinigegevallenwaarhetgeslachtalvóórhetpopstadiumkanwordenvastgesteld.Uiteraardzijnookdevrouwelijkeenmanlijke poppen verschillend in grootte. Rups: mei-september. De volgroeide rupsen spinnen een lossecocon, vaak tussen bladeren of op een takje, waarin zij hun lichaamsharen verwerken. Binnenin de coconverpoppenze.Desoortoverwintertalseiinlegselsvanenkelehonderdeneierenopdebuitenzijdevandelege,aandewaardplantvastgehechtecoconvanhetvrouwtjeofopeennabijgelegenhekofmuur.

Page 3: 2017-08-25 De Wiershoeck-Kinderwerktuin, dinsdag 22 ... 22 17.pdf · De volgroeide rupsen spinnen een losse cocon, vaak tussen bladeren of op een takje, waarin zij hun lichaamsharen

Aanderelatiefgrotehoeveelheidzwartindevleugelpuntisdezevlinderteherkennenalshetgrootkoolwitje.Hetzwart looptvanafdevleugelpunt inbeiderichtingenongeveerevenverdoor.Hetkleinkoolwitjeenhetkleingeaderdwitjezijnmeestalkleinerenhebbenveelminderzwartindevleugelpuntvandevoorvleugel;bijhetkleingeaderdwitjezijnbovendiendeadersopdeonderkantvandeachtervleugelgrijsgroenbestoven.

De voorjaarsgeneratie vanhet klein geaderdwitje heeft opvallende aders,maar de zomervlinders zijn somsmoeilijkvanhetkleinkoolwitjeteonderscheiden.Datvaltinditgevalwelmee.Merkwaardigisdatrupsendieophetzelfdemomentuitdeeitjeszijngekomen,zichverspreidovereenlangeperiodeverpoppen.Ookdeduurvandeverpoppingperindividuverschiltaanzienlijk.Hierdoorbestaatereengrotespreidinginhetverschijnenvande vlinders.De verpopping gebeurtmeestal niet opdewaardplant zelf,maar laag en verborgen in eendichtevegetatietegenstengels,boomstammenofstenen.Depopvandelaatstegeneratieoverwintert.

Page 4: 2017-08-25 De Wiershoeck-Kinderwerktuin, dinsdag 22 ... 22 17.pdf · De volgroeide rupsen spinnen een losse cocon, vaak tussen bladeren of op een takje, waarin zij hun lichaamsharen

Dehoningbijenwaren redelijk actief. Bij debijenstal vlogendebijen af en aan.De taken van eenhoningbijveranderengedurendehaarleven.Dejonge,netuitgekomenbijenhebbenanderetakendandeouderebijen.De jongere exemplaren kunnen meteen vliegen maar doen dit zelden, ze blijven in het nest en voerenhuishoudelijke taken uit. Een pas uitgekomen honingbij zal zich voornamelijk bezighouden met hetschoonpoetsenvancellen,enkeledagen later iszijook instaatdenectartebewerken.Ondertussenkijktdejongewerksterhetuitvoerenvaneenbijendansafvanhaarsoortgenoten.Nazesdagenkanzij jonge larvenverzorgenenvoeden.Alsdewerksterongeveervijftiendagenoudis,zalzijzonuendanbijdevliegopeninggaan kijken en helpt daar ook bij de bewaking van de woning. Als zij ongeveer 21 dagen oud is, vliegt dewerkster voor de eerstemaal uit om nectar en stuifmeel te verzamelen. Deze verandering in taakverdelingverhoogtdeefficiëntievanhetbijenvolkenwordtinstandgehoudendoordeconstanteaanvoervannieuwebijendie uit hunpop kruipen.Debijen verspreiden zichhierdoor vanbinnennaar buitenhet nest. In grotevolkenkunnendagelijks1000tot2000nieuweexemplarenuitsluipen.

Ooknuweerzagiktientallennimfen(indiversestadia)vandesmallerandwants.Opdefotolinksboveniszo’nnimfingezelschapvaneennimfvandegroeneschildwants.Ookdejongegroeneschildwantsenveranderenbijiederevervellingvanuiterlijk.Denimflinksonderisduidelijkjongerdanz’nsoortgenootlinksbovenendenimfrechtsonderisalbijnavolwassen.Denimfrechtsbovenzagikopeenkoolplantendatisnietzovreemd,wanthetiseenjongekoolwants.

Page 5: 2017-08-25 De Wiershoeck-Kinderwerktuin, dinsdag 22 ... 22 17.pdf · De volgroeide rupsen spinnen een losse cocon, vaak tussen bladeren of op een takje, waarin zij hun lichaamsharen

InMexicokomteentientalsoortenwildedahlia’svoor.Degekweektedahlia'szoalswijdiekennenzijnvrijwelzonderuitzonderinghybriden.Dedahlia'swerdenin1872inNederlandgeïntroduceerd.Erbestaanmeerdan20.000variëteiten.Dahlia'swordenveelgebruiktvoordahliacorso's,Nederlandteltruimtwintigdahliacorso's.Langnietalledahlia'szijngeschiktvoorcorsowagens.Degeschiktesoortenzijncompactenconstantvankleur,en vallen onder de pompon-, ster- of cactusdahlia's. Veel corsoplaatsen kweken hun dahlia's zelf. HetBloemencorsoZundertishetgrootstedahlia-bloemencorsoterwereld.InZundertbevindenzichvelehectarendahliavelden,dieuitsluitendgebruiktwordenvoorhetcorso.

Eentijdlanghebikmetpleziergekekennaarhommelsdiedespringbalsemienbezochten.Dehommelsopdebovenste foto’s zijnakkerhommels.Dezesoort is teherkennenaandebruin- totgeelrodeachterlijfspuntenhet(meestal)bruinroodbehaardeborststuk(borststukrug).Deakkerhommelisdemeestalgemenehommelendesoortisooklangtezien.Totinoktoberverzamelendewerkstersnogstuifmeel.Deakkerhommelnesteltopdegrond,ondermosofgraspollen.Een“staat”vandeakkerhommelteltgemiddeldzo’n200individuen.

Page 6: 2017-08-25 De Wiershoeck-Kinderwerktuin, dinsdag 22 ... 22 17.pdf · De volgroeide rupsen spinnen een losse cocon, vaak tussen bladeren of op een takje, waarin zij hun lichaamsharen

Uiteraard trekt de springbalsemien ook ander insecten dan de hommel, zoals bijvoorbeeld dezedoodskopzweefvlieg.Hetiseengrote,vrijbollezweefvliegmetgelevlekkenopachterlijfenopvallendewitgeledoodshoofdtekening van korte beharing op borststukrug. Lengte 10-14 mm. De soort vliegt van april totoktoberin1of2generaties.Deschaarsevroegeenlatewaarnemingenduidennietopextrageneratiesmaaropeengrotevariatieinontwikkelingstijdvandelarven.Vermoedelijkontwikkelennietallenakomelingenvandevoorjaarsvliegenzichinhetzelfdejaartotimago,maarverpoppensommigepashetvolgendevoorjaar.Groetjes,Luit