20151002 waterforum ciw de watergroep-v3

64
Waterbalansen als brug tussen kennis en beleid 12e waterforum, 2 oktober 2015 Bruno Jeurissen, milieucoördinator Gisèle Peleman, afdelingshoofd watertechnologie Een halve eeuw van oppervlaktewater tot drinkwater – vraag en aanbod in balans ?

Transcript of 20151002 waterforum ciw de watergroep-v3

Page 1: 20151002 waterforum ciw de watergroep-v3

Waterbalansen als brug tussen kennis en beleid12e waterforum, 2 oktober 2015

Bruno Jeurissen, milieucoördinator

Gisèle Peleman, afdelingshoofd watertechnologie

Een halve eeuw van oppervlaktewater tot drinkwater – vraag en aanbod in balans ?

Page 2: 20151002 waterforum ciw de watergroep-v3

Vraag en aanbod in balans ? CIW

Overzicht

2 oktober 2015

Deel 1: Evolutie waterkwaliteit WPC KluizenDeel 2: Waterbalansstudie WPC De Blankaart

Page 3: 20151002 waterforum ciw de watergroep-v3

Vraag en aanbod in balans ? CIW

De Watergroep in Vlaanderen

2 oktober 2015

Page 4: 20151002 waterforum ciw de watergroep-v3

Vraag en aanbod in balans ? CIW

Herkomst water

Volume beschikbaar voor distributie: 153 miljoen m³/jaar

60%19%

14%

5%

2%

grondwateroppervlaktewateraankoopverkoop'ander water'

2 oktober 2015

Page 5: 20151002 waterforum ciw de watergroep-v3

Vraag en aanbod in balans ? CIW

Van oppervlaktewater naar drinkwater

2 oktober 2015

Page 6: 20151002 waterforum ciw de watergroep-v3

Waterlopen

Page 7: 20151002 waterforum ciw de watergroep-v3

Vraag en aanbod in balans ? CIWSpaarbekkkens Kluizen2 oktober 2015

Page 8: 20151002 waterforum ciw de watergroep-v3

Vraag en aanbod in balans ? CIW2 oktober 2015

Page 9: 20151002 waterforum ciw de watergroep-v3

Vraag en aanbod in balans ? CIW

Visie jaren 60 – 70eerst kwantiteit dan kwaliteit

Goed en slecht scheiden aan de bron“Voor goed onbruikbaar voor altijd”

60 70

2 oktober 2015

Page 10: 20151002 waterforum ciw de watergroep-v3

Vraag en aanbod in balans ? CIW

Waarom spaarbekken in Kluizen ?

Toenemende behoefte aan drinkwater in Oost-Vlaanderen, geen uitbreiding van grondwaterwinningen mogelijkVerbreding kanaal Gent-Terneuzen, overschot aan zandWaterzieke grondenSamenwerking Landbouw, Openbare werken en Volksgezondheid, Polders en Wateringen

2 oktober 2015

Page 11: 20151002 waterforum ciw de watergroep-v3

Vraag en aanbod in balans ? CIW

Historiek win-win-win-win

Voldoende aanvoer van oppervlaktewater in de regio voor de productie van drinkwaterOpenbare werken,

Spaarbekken I:hergebruik van 3.000.000 m³ zandspecie verbreding kanaal Gent-TerneuzenSpaarbekken II: 1.000.000 m³ zand afkomstig van de aanleg Callemansputte te Zelzate

Waterzieke gronden werden landbouwgebiedVerbetering waterkwaliteit door sanering

2 oktober 2015

Page 12: 20151002 waterforum ciw de watergroep-v3

Vraag en aanbod in balans ? CIW

Visie jaren 80kwaliteit moet beter sanering nodig

Wat slecht is kan goed worden Sanering milieu niet onmogelijk

80

2 oktober 2015

Page 13: 20151002 waterforum ciw de watergroep-v3

Vraag en aanbod in balans ? CIW

Probleem

2 oktober 2015

Page 14: 20151002 waterforum ciw de watergroep-v3

Vraag en aanbod in balans ? CIW

Gevolgen

2 oktober 2015

Page 15: 20151002 waterforum ciw de watergroep-v3

Vraag en aanbod in balans ? CIW

Oplossing ? …. bioloog nodig

Vanaf 1982

2 oktober 2015

Page 16: 20151002 waterforum ciw de watergroep-v3

Vraag en aanbod in balans ? CIW2 oktober 2015

Page 17: 20151002 waterforum ciw de watergroep-v3

Landbouwers

Page 18: 20151002 waterforum ciw de watergroep-v3

Vraag en aanbod in balans ? CIW

Overzicht van de evolutie van de waterkwaliteit van de Poekebeek

Van riool naar … vistrappen !

2 oktober 2015

Page 19: 20151002 waterforum ciw de watergroep-v3

Vraag en aanbod in balans ? CIW2 oktober 2015

Page 20: 20151002 waterforum ciw de watergroep-v3

Vraag en aanbod in balans ? CIW2 oktober 2015

Page 21: 20151002 waterforum ciw de watergroep-v3

Vraag en aanbod in balans ? CIW2 oktober 2015

Page 22: 20151002 waterforum ciw de watergroep-v3

Vraag en aanbod in balans ? CIW2 oktober 2015

Page 23: 20151002 waterforum ciw de watergroep-v3

Vraag en aanbod in balans ? CIW2 oktober 2015

Page 24: 20151002 waterforum ciw de watergroep-v3

Vraag en aanbod in balans ? CIW2 oktober 2015

Page 25: 20151002 waterforum ciw de watergroep-v3

Vraag en aanbod in balans ? CIW2 oktober 2015

Page 26: 20151002 waterforum ciw de watergroep-v3

Presentatietitel 26

Visie jaren 90structurele sanering

dd maand jjjj

Valentijntjesplan Vernieuwde en nieuwe administratieNieuwe milieuwetgeving

AquafinGrootschalige aanpak

90

Page 27: 20151002 waterforum ciw de watergroep-v3

Vraag en aanbod in balans ? CIW2 oktober 2015

Page 28: 20151002 waterforum ciw de watergroep-v3

Vraag en aanbod in balans ? CIW2 oktober 2015

Page 29: 20151002 waterforum ciw de watergroep-v3

Vraag en aanbod in balans ? CIW2 oktober 2015

Page 30: 20151002 waterforum ciw de watergroep-v3

Vraag en aanbod in balans ? CIW2 oktober 2015

Page 31: 20151002 waterforum ciw de watergroep-v3

Vraag en aanbod in balans ? CIW2 oktober 2015

Page 32: 20151002 waterforum ciw de watergroep-v3

Vraag en aanbod in balans ? CIW2 oktober 2015

Page 33: 20151002 waterforum ciw de watergroep-v3

Vraag en aanbod in balans ? CIW2 oktober 2015

Page 34: 20151002 waterforum ciw de watergroep-v3

Vraag en aanbod in balans ? CIW2 oktober 2015

Page 35: 20151002 waterforum ciw de watergroep-v3

35

Visie jaren 00strengere normennieuwe uitdagingen

Uitdaging nr 1 : pesticiden

00

Page 36: 20151002 waterforum ciw de watergroep-v3

Vraag en aanbod in balans ? CIW2 oktober 2015

Page 37: 20151002 waterforum ciw de watergroep-v3

Vraag en aanbod in balans ? CIW2 oktober 2015

Page 38: 20151002 waterforum ciw de watergroep-v3

Vraag en aanbod in balans ? CIW

(Opnieuw) bioloog nodig

2 oktober 2015

Vanaf 2014 …

Page 39: 20151002 waterforum ciw de watergroep-v3

Overzicht

Deel 1: Evolutie waterkwaliteit WPC KluizenDeel 2: Waterbalansstudie WPC De Blankaart

Page 40: 20151002 waterforum ciw de watergroep-v3

Deel 2:Waterbalansstudie WPC De Blankaart

Page 41: 20151002 waterforum ciw de watergroep-v3

Introductie: Water vraag?

West-Vlaanderen: 127 000 m³/dag, gemiddeld• Huishoudelijk: 75 %• Industrie: 25 %

Page 42: 20151002 waterforum ciw de watergroep-v3

Introductie: Water aanbod?

WPC De Gavers50 000 m³/dag

WPC Dikkebus en Zillebeke

WPC De Blankaart40 000 m³/dag Oppervlaktewaterwinning

Grondwaterwinning

Levering Wallonië

Page 43: 20151002 waterforum ciw de watergroep-v3

Introductie: WPC De Blankaart

Spaarbekken van 3 miljoen m³

Beperking productie tot 15 000 m³/dag tijdens zomermaanden

Opname van ruw water uit IJzer en Blankaartvijver

Page 44: 20151002 waterforum ciw de watergroep-v3

Introductie: Waar komt het water vandaan?

Bron: De Hydrologie van het IJzerbekken. Heylen (1997) Water nr 97

Totale opp. 1101 km², 928 km² bovenstrooms WPC

Typische regenrivier: hoge debieten na neerslag, lage debieten tijdens droge perioden

Gem. debiet monding 6-7 m³/s (1987-1993)

Gem. debiet Roesbrugge-Haringe 2.8 m³/s (winter: 5.7 m³/s); zomer: 0.8 m³/s)

Debietmeting

WPC De Blankaart

Page 45: 20151002 waterforum ciw de watergroep-v3

Methodiek waterkwantiteit

• IJzer

• Blankaart

Buffer reservoirWPC Blankaart

• Gewenste productie

• Actuele productie

Maximale pompcapaciteit ≈ 163000 m³/d

t

Q

t

Q

m³/d40.000

m³/d40.00015.000

May

Sept

BESCHIKBAAR RUW WATER

DRINKWATER PRODUCTIE

Q minimumPesticide conc. threshold

Quantity (discharge)Quality (pesticide conc.)

Hydraulisch rivier model

Rekentool

1ste analyse enkel waterkwantiteit

Page 46: 20151002 waterforum ciw de watergroep-v3

Methodiek waterkwantiteitDebiet Ijzer en Blankaartbekken

Page 47: 20151002 waterforum ciw de watergroep-v3

Resultaten waterkwantiteitBeschikbaar ruw water

Nat jaar(2008)

Jan Jan Jan Feb Mar Mar AprApr

May May May Jun Jun Jul JulAug

AugSep Sep Oct Oct

NovNov

Dec Dec0

50000

100000

150000

200000

beschikbaar water drinkwaterproductieGewenste drinkwaterproductie

Max

imal

e in

nam

e ru

w w

ater

[m

³/d]

1 4 7 10 13 16 19 22 25 28 31 34 37 40 43 46 49 520

50000

100000

150000

200000

beschikbaar water drinkwaterproductieGewenste drinkwaterproductie

Max

imal

e in

nam

e ru

w w

ater

[m

³/d]

Droog jaar(2011)

Page 48: 20151002 waterforum ciw de watergroep-v3

Resultaten waterkwantiteit Volume in spaarbekken

ACTUELE WATERINNAME Winter: 40.000 m³/dZomer: 15.000 m³/d

Jan Jan Feb

Feb

MarMar

AprApr

MayJun Jun Jul Jul

AugAug

Sep

Sep Oct

NovNov

Dec Dec0

500000

1000000

1500000

2000000

2500000

3000000

Volu

me

in re

serv

oir [

m³]

1 4 7 10 13 16 19 22 25 28 31 34 37 40 43 46 49 520

50000

100000

150000

200000

beschikbaar water drinkwaterproductieGewenste drinkwaterproductie

Max

imal

e in

nam

e ru

w w

ater

[m

³/d]

Nat jaar(2008)

Page 49: 20151002 waterforum ciw de watergroep-v3

Jan Jan Jan Feb Mar Mar AprApr

May May May Jun Jun Jul JulAug

AugSep Sep Oct Oct Nov

NovDec Dec

0

500000

1000000

1500000

2000000

2500000

3000000

Volu

me

in re

serv

oir [

m³]

Droog jaar(2011)

Jan Jan Jan Feb Mar Mar AprApr

May May May Jun Jun Jul JulAug

AugSep Sep Oct Oct

NovNov

Dec Dec0

50000

100000

150000

200000

beschikbaar water drinkwaterproductieGewenste drinkwaterproductie

Max

imal

e in

nam

e ru

w w

ater

[m

³/d]

Resultaten waterkwantiteit Volume in spaarbekken

ACTUELE WATERINNAME Winter: 40.000 m³/dZomer: 15.000 m³/d

Page 50: 20151002 waterforum ciw de watergroep-v3

Methodiek + waterkwaliteitOverzicht

• IJzer

• Blankaart

Buffer reservoirWPC Blankaart

• Gewenste productie

• Actuele productie

Maximale pompcapaciteit ≈ 163000 m³/d

t

Q

t

Q

m³/d40.000

m³/d40.00015.000

May

Sept

BESCHIKBAAR RUW WATER

DRINKING WATER PRODUCTION

Q minimumPesticide conc. threshold

Quantity (discharge)Quality (pesticide conc.)

Hydraulisch rivier model

Rekentool

Waterkwantiteit + waterkwaliteit

Page 51: 20151002 waterforum ciw de watergroep-v3

Methodiek + waterkwaliteitRandvoorwaarden

PesticidenN , P

Tijd

Vracht

Randvoorwaarden bepaald op basis van:

Emissiekaarten (N en P)WaterkwaliteitsmetingenTeeltkaartenApplicatie van pesticiden per maand en per teelt

Page 52: 20151002 waterforum ciw de watergroep-v3

Methodiek + waterkwaliteitModel Validatie

IJzer Lo-kanaal

IJzer WPC

Blankaart

2006 2007 2008 2009 2010 2011 20120123456789

10

bentazon metingbentazon model

Bent

azon

[µg/

l]

2006 2007 2008 2009 2010 2011 20120123456789

10bentazon metingbentazon model

Bent

azon

[µg/

l]

2006 2007 2008 2009 2010 2011 20120123456789

10bentazon metingbentazon model

Bent

azon

[µg/

l]

Page 53: 20151002 waterforum ciw de watergroep-v3

Resultaten + waterkwaliteitGeschikt water WPC IJzer

Bentazon Chloridazon MCPA Nitraat Fosfaat

Pesticiden: 0.1 – 1 µg/lNitraat: 50 – 100 mg/lFosfaat: 1.5 – 2 mg/lIJzer WPC

Row Labels 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 Grand Total

Row Labels 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 Grand Total

Row Labels 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 Grand Total Row Labels 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 Grand Total

Row Labels 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 Grand Total

1 0.005 0.005 0.005 0.005 0.005 0.005 0.005 0.005 1 0.005 0.005 0.005 0.005 0.009 0.005 0.005 0.005 1 0.005 0.005 0.005 0.005 0.005 0.005 0.005 0.005 1 58.25 58.50 57.29 59.22 59.02 56.00 59.32 58.46 1 0.567 0.582 0.573 0.667 0.573 0.600 0.613 0.5922 0.005 0.005 0.005 0.005 0.005 0.005 0.005 0.005 2 0.005 0.005 0.005 0.005 0.010 0.005 0.005 0.006 2 0.005 0.005 0.005 0.005 0.005 0.005 0.005 0.005 2 58.14 57.88 58.36 58.23 60.13 59.37 58.20 58.61 2 0.514 0.508 0.538 0.541 0.505 0.586 0.556 0.5353 0.005 0.005 0.005 0.005 0.005 0.005 0.005 0.005 3 0.005 0.005 0.005 0.005 0.013 0.005 0.005 0.006 3 0.005 0.005 0.005 0.005 0.005 0.005 0.005 0.005 3 57.32 56.93 56.85 57.77 60.67 58.80 58.62 58.14 3 0.468 0.458 0.474 0.409 0.437 0.485 0.551 0.4694 0.006 0.006 0.005 0.005 0.005 0.005 0.007 0.005 4 0.005 0.005 0.005 0.005 0.009 0.005 0.005 0.006 4 0.005 0.005 0.005 0.005 0.005 0.005 0.005 0.005 4 55.56 53.72 54.99 54.84 55.39 57.09 54.79 55.20 4 0.384 0.387 0.402 0.423 0.394 0.394 0.439 0.4035 0.162 0.220 0.161 0.089 0.079 0.030 0.171 0.130 5 0.005 0.005 0.005 0.005 0.006 0.005 0.005 0.005 5 0.028 0.058 0.036 0.019 0.023 0.007 0.031 0.029 5 54.83 51.70 53.67 53.68 52.37 54.80 52.70 53.39 5 0.326 0.351 0.374 0.332 0.364 0.358 0.380 0.3556 0.291 0.276 0.405 0.343 0.408 0.459 0.270 0.351 6 0.005 0.005 0.005 0.005 0.045 0.005 0.005 0.011 6 0.042 0.068 0.102 0.073 0.107 0.058 0.067 0.074 6 54.59 50.66 50.84 51.52 50.45 54.90 49.99 51.85 6 0.264 0.331 0.346 0.320 0.337 0.259 0.334 0.3137 0.305 0.278 0.382 0.347 0.397 0.577 0.274 0.366 7 0.005 0.005 0.005 0.005 0.332 0.005 0.005 0.052 7 0.067 0.073 0.090 0.078 0.099 0.079 0.069 0.079 7 47.84 47.10 49.38 47.99 49.14 52.94 46.75 48.73 7 0.322 0.341 0.315 0.315 0.304 0.226 0.337 0.3088 0.336 0.287 0.339 0.357 0.366 0.576 0.283 0.364 8 0.019 0.006 0.005 0.005 0.206 0.005 0.005 0.036 8 0.089 0.074 0.074 0.081 0.085 0.080 0.065 0.078 8 45.55 45.94 47.62 46.29 48.18 50.09 44.90 46.94 8 0.326 0.322 0.310 0.302 0.280 0.218 0.334 0.2999 0.329 0.266 0.326 0.343 0.393 0.575 0.279 0.359 9 0.607 0.427 0.226 0.179 0.195 0.130 0.193 0.280 9 0.267 0.189 0.147 0.141 0.146 0.142 0.125 0.165 9 44.05 42.98 44.56 44.57 44.05 46.05 44.37 44.38 9 0.315 0.329 0.314 0.289 0.319 0.235 0.321 0.303

10 0.315 0.276 0.299 0.335 0.373 0.845 0.289 0.390 10 0.776 0.539 0.981 0.891 0.336 1.586 0.635 0.821 10 0.322 0.220 0.326 0.371 0.338 0.659 0.258 0.356 10 41.79 41.02 41.82 42.64 41.16 42.99 40.58 41.71 10 0.307 0.345 0.306 0.280 0.304 0.337 0.355 0.31911 0.329 0.280 0.380 0.324 0.352 0.664 0.291 0.374 11 0.728 0.547 0.913 0.968 0.351 1.746 0.609 0.838 11 0.299 0.228 0.338 0.381 0.346 0.769 0.284 0.378 11 39.69 40.12 38.46 39.57 41.32 42.28 38.40 39.98 11 0.345 0.349 0.341 0.293 0.280 0.241 0.336 0.31212 0.326 0.273 0.398 0.341 0.324 0.612 0.284 0.365 12 0.734 0.547 0.893 0.925 0.279 1.761 0.718 0.837 12 0.325 0.220 0.340 0.380 0.356 0.798 0.263 0.383 12 38.51 36.99 36.24 38.55 39.62 40.40 37.35 38.24 12 0.326 0.389 0.367 0.301 0.263 0.217 0.389 0.32213 0.343 0.336 0.487 0.317 0.294 0.564 0.292 0.376 13 0.900 0.525 0.852 0.958 0.167 1.621 0.794 0.831 13 0.459 0.232 0.352 0.417 0.363 0.866 0.278 0.424 13 34.66 35.99 34.28 34.53 35.18 38.87 37.30 35.83 13 0.293 0.434 0.427 0.295 0.289 0.154 0.405 0.32814 0.544 0.561 0.697 0.541 0.553 0.675 0.336 0.558 14 0.827 0.524 0.919 0.933 0.171 1.713 0.755 0.834 14 0.514 0.293 0.463 0.520 0.429 0.931 0.277 0.490 14 33.07 35.48 31.71 32.52 33.12 36.62 35.67 34.03 14 0.352 0.442 0.421 0.369 0.386 0.203 0.458 0.37615 0.578 0.608 0.824 0.621 0.718 0.884 0.492 0.675 15 0.769 0.490 0.904 0.943 0.198 1.835 0.707 0.835 15 0.533 0.285 0.443 0.548 0.455 1.126 0.322 0.530 15 32.77 34.34 30.21 31.69 30.80 33.38 33.13 32.33 15 0.345 0.496 0.507 0.383 0.459 0.258 0.490 0.42016 0.584 0.615 0.750 0.637 0.641 0.833 0.496 0.651 16 0.748 0.486 0.973 0.890 0.168 1.751 0.698 0.816 16 0.504 0.279 0.432 0.523 0.493 1.216 0.366 0.545 16 29.05 32.52 28.83 28.93 30.04 29.10 29.37 29.69 16 0.443 0.552 0.531 0.460 0.410 0.258 0.508 0.45217 0.588 0.611 0.717 0.695 0.483 0.883 0.486 0.637 17 0.752 0.489 1.010 0.834 0.166 1.890 0.788 0.847 17 0.543 0.289 0.422 0.469 0.574 1.158 0.421 0.554 17 28.45 30.54 27.00 27.10 28.53 27.96 25.01 27.80 17 0.427 0.593 0.577 0.582 0.303 0.318 0.540 0.47718 1.091 0.823 0.992 0.893 0.472 1.106 1.384 0.966 18 0.716 0.516 1.032 0.920 0.170 2.152 0.678 0.884 18 0.568 0.351 0.461 0.588 0.620 0.992 0.423 0.572 18 28.11 29.10 24.68 25.50 25.48 25.89 24.12 26.13 18 0.496 0.596 0.636 0.551 0.309 0.503 0.709 0.54319 1.476 1.450 1.887 1.759 0.831 1.612 1.311 1.475 19 0.892 0.523 1.057 0.814 0.183 2.178 0.832 0.926 19 0.648 0.384 0.485 0.610 0.641 1.223 0.587 0.654 19 21.59 26.97 23.53 24.92 22.67 22.04 20.59 23.19 19 0.639 0.661 0.714 0.642 0.460 0.520 0.660 0.61420 1.557 1.534 1.792 1.837 1.084 3.338 1.282 1.775 20 0.806 0.537 1.015 0.848 0.039 1.902 0.909 0.865 20 0.662 0.381 0.546 0.647 0.768 1.200 0.571 0.682 20 21.34 24.46 20.79 22.79 17.97 23.68 19.27 21.47 20 0.665 0.748 0.731 0.684 0.516 0.652 0.727 0.67521 1.397 1.510 1.701 1.811 1.131 4.336 1.332 1.888 21 0.899 0.554 1.005 0.953 0.006 1.945 0.844 0.886 21 0.743 0.374 0.563 0.590 0.806 1.038 0.559 0.668 21 17.38 22.60 19.51 20.81 14.89 21.80 18.76 19.39 21 0.729 0.832 0.762 0.805 0.604 0.864 0.795 0.77022 1.353 1.533 1.971 1.919 1.304 4.604 1.511 2.028 22 0.233 0.424 0.894 0.822 0.006 1.782 0.675 0.691 22 0.392 0.330 0.521 0.590 0.763 1.054 0.408 0.580 22 17.49 21.29 18.21 20.12 14.88 20.14 20.50 18.95 22 0.929 0.913 0.906 0.874 0.717 0.953 0.934 0.89023 1.355 1.373 1.373 1.895 1.030 3.401 1.167 1.656 23 0.005 0.086 0.112 0.456 0.006 1.399 0.123 0.312 23 0.303 0.224 0.370 0.411 0.750 1.224 0.329 0.516 23 17.65 20.03 14.97 19.76 11.10 14.64 16.00 16.31 23 0.996 1.030 0.922 0.976 0.800 0.992 0.988 0.95824 1.460 1.148 1.491 1.530 0.945 3.431 1.087 1.585 24 0.005 0.005 0.005 0.032 0.006 0.679 0.007 0.106 24 0.274 0.221 0.369 0.365 0.460 0.934 0.293 0.416 24 17.66 16.22 13.65 15.70 12.30 15.47 14.84 15.12 24 1.121 1.139 1.082 1.092 0.873 1.133 1.078 1.07425 1.393 0.941 1.251 1.451 1.041 3.691 1.176 1.563 25 0.005 0.005 0.005 0.005 0.005 0.079 0.005 0.016 25 0.297 0.262 0.373 0.361 0.329 0.716 0.257 0.371 25 15.99 12.13 11.71 14.11 13.64 15.76 15.51 14.12 25 1.149 1.218 1.139 1.169 0.983 1.253 1.208 1.16026 1.214 0.898 1.684 1.612 1.194 3.571 1.276 1.636 26 0.005 0.005 0.005 0.005 0.005 0.059 0.005 0.013 26 0.346 0.240 0.337 0.317 0.396 0.624 0.211 0.353 26 13.18 12.40 14.30 15.22 11.48 15.40 16.72 14.10 26 1.180 1.311 1.208 1.255 1.150 1.302 1.311 1.24527 0.767 0.279 1.509 1.292 1.433 3.241 0.702 1.318 27 0.005 0.005 0.005 0.005 0.005 0.284 0.005 0.045 27 0.363 0.247 0.342 0.312 0.369 0.665 0.310 0.373 27 11.85 11.27 13.47 13.85 12.52 14.44 11.84 12.75 27 1.273 1.416 1.317 1.322 1.314 1.300 1.413 1.33728 0.430 0.244 0.950 0.563 0.742 2.394 0.272 0.799 28 0.005 0.005 0.005 0.005 0.005 0.149 0.005 0.026 28 0.394 0.220 0.348 0.302 0.371 0.751 0.352 0.391 28 10.06 11.86 13.09 14.35 10.89 11.79 9.74 11.68 28 1.392 1.493 1.470 1.464 1.387 1.334 1.580 1.44629 0.338 0.229 0.499 0.390 0.445 1.566 0.256 0.532 29 0.005 0.005 0.005 0.005 0.010 0.053 0.005 0.013 29 0.347 0.240 0.336 0.314 0.382 0.701 0.351 0.382 29 10.58 10.14 13.09 13.21 10.11 11.91 8.60 11.09 29 1.475 1.626 1.559 1.562 1.625 1.587 1.673 1.58730 0.308 0.247 0.474 0.366 0.270 1.097 0.267 0.433 30 0.005 0.005 0.005 0.005 0.009 0.008 0.005 0.006 30 0.395 0.251 0.343 0.336 0.350 0.661 0.321 0.380 30 8.70 10.10 12.15 11.37 7.61 12.29 9.68 10.27 30 1.610 1.783 1.631 1.684 1.647 1.766 1.709 1.69031 0.261 0.241 0.398 0.400 0.332 0.896 0.270 0.400 31 0.005 0.005 0.005 0.005 0.007 0.005 0.005 0.005 31 0.445 0.240 0.383 0.301 0.320 0.679 0.276 0.378 31 5.97 9.41 9.36 12.69 9.58 12.05 11.01 10.01 31 1.958 1.826 1.874 1.740 1.744 1.891 1.760 1.82832 0.217 0.216 0.320 0.420 0.417 0.976 0.272 0.405 32 0.005 0.005 0.005 0.005 0.005 0.005 0.005 0.005 32 0.392 0.254 0.405 0.278 0.282 0.662 0.295 0.367 32 6.57 7.75 6.82 13.64 13.47 13.11 10.21 10.23 32 2.183 1.918 2.115 1.798 1.789 1.934 1.879 1.94533 0.321 0.192 0.249 0.416 0.413 0.841 0.303 0.391 33 0.005 0.005 0.005 0.005 0.005 0.005 0.005 0.005 33 0.289 0.239 0.398 0.288 0.289 0.704 0.223 0.347 33 10.76 7.01 5.01 13.42 13.33 10.72 12.78 10.43 33 1.958 1.929 2.200 1.911 1.901 2.067 1.822 1.97034 0.342 0.232 0.319 0.386 0.386 0.619 0.345 0.376 34 0.005 0.005 0.005 0.005 0.005 0.005 0.005 0.005 34 0.276 0.247 0.375 0.333 0.333 0.718 0.272 0.365 34 11.67 8.79 6.63 11.70 11.71 7.41 11.89 9.97 34 2.004 2.100 2.181 2.085 2.077 2.183 1.994 2.08935 0.355 0.212 0.391 0.438 0.240 0.470 0.352 0.351 35 0.005 0.005 0.005 0.005 0.005 0.005 0.005 0.005 35 0.324 0.307 0.360 0.263 0.405 0.849 0.309 0.403 35 12.88 7.60 8.27 14.33 4.85 4.37 12.71 9.29 35 2.020 2.088 2.119 1.960 2.369 2.478 2.017 2.15036 0.373 0.210 0.380 0.428 0.246 0.522 0.374 0.362 36 0.005 0.005 0.005 0.005 0.005 0.005 0.005 0.005 36 0.387 0.426 0.583 0.287 0.707 0.878 0.378 0.521 36 13.30 8.09 8.08 14.13 4.69 5.04 13.45 9.54 36 2.010 2.061 2.281 2.007 2.440 2.392 2.003 2.17137 0.346 0.213 0.289 0.389 0.245 0.530 0.349 0.337 37 0.005 0.005 0.005 0.005 0.005 0.005 0.005 0.005 37 0.527 0.422 0.707 0.489 0.760 1.417 0.519 0.692 37 11.07 8.58 6.47 11.32 5.13 5.82 11.18 8.51 37 2.161 2.054 2.429 2.152 2.478 2.521 2.147 2.27738 0.333 0.212 0.299 0.397 0.233 0.464 0.334 0.325 38 0.005 0.005 0.005 0.005 0.005 0.005 0.005 0.005 38 0.596 0.414 0.720 0.509 0.802 1.587 0.586 0.745 38 9.98 9.21 6.86 12.29 4.79 4.57 10.13 8.26 38 2.220 2.043 2.414 2.132 2.596 2.630 2.222 2.32239 0.350 0.232 0.359 0.399 0.253 0.516 0.349 0.351 39 0.005 0.005 0.005 0.005 0.005 0.005 0.005 0.005 39 0.434 0.364 0.687 0.477 0.742 1.562 0.447 0.673 39 13.36 11.00 8.42 12.88 5.92 5.45 13.03 10.01 39 2.013 2.032 2.235 2.098 2.396 2.452 2.024 2.17940 0.361 0.255 0.412 0.315 0.252 0.583 0.360 0.363 40 0.005 0.005 0.005 0.005 0.005 0.005 0.005 0.005 40 0.265 0.269 0.558 0.499 0.653 1.476 0.297 0.574 40 15.60 12.72 10.93 8.91 7.24 7.18 15.21 11.11 40 2.031 2.167 2.148 2.308 2.412 2.486 2.034 2.22741 0.367 0.242 0.312 0.316 0.272 0.555 0.365 0.347 41 0.005 0.005 0.005 0.005 0.005 0.005 0.005 0.005 41 0.226 0.282 0.477 0.592 0.525 1.308 0.218 0.519 41 16.74 13.00 10.22 9.40 9.15 8.00 16.75 11.89 41 1.993 2.034 2.104 2.298 2.300 2.205 1.989 2.13242 0.352 0.228 0.380 0.377 0.280 0.503 0.297 0.345 42 0.005 0.005 0.005 0.005 0.005 0.005 0.005 0.005 42 0.345 0.307 0.423 0.424 0.520 1.198 0.279 0.499 42 15.11 13.34 12.87 12.67 10.00 7.84 17.34 12.74 42 1.981 1.899 2.005 2.018 2.098 2.490 2.023 2.07343 0.349 0.243 0.404 0.378 0.309 0.469 0.289 0.349 43 0.005 0.005 0.005 0.005 0.005 0.005 0.005 0.005 43 0.245 0.268 0.416 0.424 0.473 1.230 0.288 0.478 43 19.46 16.02 14.56 13.52 13.16 7.97 18.54 14.75 43 1.887 1.727 1.903 1.868 2.093 2.432 1.961 1.98144 0.165 0.151 0.339 0.305 0.268 0.626 0.071 0.275 44 0.005 0.005 0.005 0.006 0.005 0.005 0.005 0.005 44 0.094 0.144 0.332 0.321 0.389 0.878 0.061 0.317 44 21.33 16.97 15.96 14.44 15.14 13.66 21.03 16.93 44 1.831 1.550 1.894 1.476 1.882 1.930 1.856 1.77445 0.005 0.018 0.036 0.099 0.063 0.709 0.005 0.133 45 0.005 0.005 0.005 0.009 0.005 0.005 0.005 0.006 45 0.005 0.010 0.012 0.056 0.035 0.551 0.005 0.096 45 24.34 19.39 18.32 18.53 16.33 18.40 22.28 19.66 45 1.728 1.457 1.689 1.708 1.654 1.860 1.799 1.69946 0.005 0.005 0.005 0.005 0.005 0.338 0.005 0.053 46 0.005 0.005 0.005 0.009 0.005 0.005 0.005 0.006 46 0.005 0.005 0.005 0.005 0.005 0.279 0.005 0.044 46 25.00 21.19 20.94 20.84 22.19 17.80 25.13 21.87 46 1.568 1.444 1.620 1.569 1.540 1.777 1.594 1.58847 0.005 0.005 0.005 0.005 0.005 0.274 0.005 0.043 47 0.005 0.005 0.005 0.010 0.005 0.005 0.005 0.006 47 0.005 0.005 0.005 0.005 0.005 0.112 0.005 0.020 47 28.59 25.72 23.07 23.10 25.24 23.25 25.92 24.98 47 1.465 1.327 1.342 1.407 1.470 1.587 1.417 1.43148 0.005 0.005 0.005 0.005 0.005 0.156 0.005 0.027 48 0.005 0.005 0.005 0.008 0.005 0.005 0.005 0.005 48 0.005 0.005 0.005 0.005 0.005 0.047 0.005 0.011 48 32.48 28.99 27.87 29.58 27.47 26.79 32.27 29.35 48 1.335 1.139 1.268 1.313 1.214 1.558 1.420 1.32149 0.005 0.005 0.005 0.005 0.005 0.049 0.005 0.011 49 0.005 0.005 0.005 0.006 0.005 0.005 0.005 0.005 49 0.005 0.005 0.005 0.005 0.005 0.017 0.005 0.007 49 35.27 34.07 33.11 35.26 31.67 30.42 33.29 33.30 49 1.195 1.124 1.121 1.176 0.909 1.386 1.144 1.15150 0.005 0.005 0.005 0.005 0.005 0.007 0.005 0.005 50 0.005 0.005 0.005 0.010 0.005 0.005 0.005 0.006 50 0.005 0.005 0.005 0.005 0.005 0.006 0.005 0.005 50 39.96 39.36 37.64 38.01 38.69 30.67 38.23 37.51 50 1.095 0.958 0.959 0.918 0.945 0.985 1.083 0.99251 0.005 0.005 0.005 0.005 0.005 0.005 0.005 0.005 51 0.005 0.005 0.005 0.008 0.005 0.005 0.005 0.005 51 0.005 0.005 0.005 0.005 0.005 0.005 0.005 0.005 51 45.38 46.28 44.45 40.17 44.68 40.27 43.60 43.55 51 0.955 0.845 0.887 0.773 0.858 0.908 0.999 0.88952 0.005 0.005 0.005 0.005 0.005 0.005 0.005 0.005 52 0.005 0.005 0.005 0.006 0.005 0.005 0.005 0.005 52 0.005 0.005 0.005 0.005 0.005 0.005 0.005 0.005 52 53.76 54.91 56.38 53.93 57.36 58.49 53.29 55.45 52 0.810 0.738 0.774 0.845 0.793 0.915 0.920 0.82853 0.005 0.005 0.005 0.005 0.005 0.005 0.005 0.005 53 0.005 0.005 0.005 0.010 0.005 0.005 0.002 0.006 53 0.005 0.005 0.005 0.005 0.005 0.005 0.005 0.005 53 56.95 56.55 58.56 57.01 56.29 57.89 55.69 57.18 53 0.705 0.702 0.690 0.774 0.655 0.862 0.807 0.752

Jan

Dec

Page 54: 20151002 waterforum ciw de watergroep-v3

Resultaten + waterkwaliteitWaterbeschikbaarheid

Nat jaar (2008)

Droog jaar (2011)

0

500000

1000000

1500000

2000000

2500000

3000000

ref sceanrio + kwaliteit

Volu

me

rese

rvoi

r [m

³]

0

500000

1000000

1500000

2000000

2500000

3000000ref sceanrio + kwaliteit

Volu

me

rese

rvoi

r [m

³]

» Geen inname bij Bentazon, Chloridazon of MCPA conc. >1 µg/l of fosfaat conc. >2 mg/l

ACTUELE WATERINNAME Winter: 40.000 m³/dZomer: 15.000 m³/d

Page 55: 20151002 waterforum ciw de watergroep-v3

Resultaten + waterkwaliteit + klimaatWaterbeschikbaarheid

Nat jaar (2008)

Droog jaar (2011)

0

500000

1000000

1500000

2000000

2500000

3000000

ref sceanrio + kwaliteit+ kwaliteit + klimaatscenario

Volu

me

rese

rvoi

r [m

³]

0

500000

1000000

1500000

2000000

2500000

3000000ref sceanrio + kwaliteit+ kwaliteit + klimaatscenario

Volu

me

rese

rvoi

r [m

³]

ACTUELE WATERINNAME Winter: 40.000 m³/dZomer: 15.000 m³/d

Page 56: 20151002 waterforum ciw de watergroep-v3

Resultaten + waterkwaliteit + klimaatWaterbeschikbaarheid

Nat jaar (2008)

Droog jaar (2011)

GEWENSTE WATERINNAMEWinter: 40.000 m³/dZomer: 40.000 m³/d

Jan Jan Feb Feb Mar AprApr

May Jun Jun Jul JulAug

Sep Sep Oct NovNov

Dec Dec0

500000

1000000

1500000

2000000

2500000

3000000

gewenste dwp refgewenste dwp + kwaliteitgewenste dwp + kwaliteit + klimaatscenario

Volu

me

rese

rvoi

r [m

³]

Jan Jan Feb Feb Mar AprApr

May Jun Jun Jul JulAug

Sep Sep Oct NovNov

Dec Dec0

500000

1000000

1500000

2000000

2500000

3000000

gewenste dwp refgewenste dwp + kwaliteitgewenste dwp + kwaliteit + klimaatscenario

Volu

me

rese

rvoi

r [m

³]

Page 57: 20151002 waterforum ciw de watergroep-v3

Weinig kwalitatief goed water beschikbaar in het IJzer en Blankaartbekken:

In jaren met een droge zomer is er van nature weinig water beschikbaarSituatie wordt erg negatief beïnvloed door de slechte waterkwaliteitKlimaatverandering zal de situatie nog verslechteren

Noodzaak tot aanvoer van grondwater vanuit het zuidoosten van West-Vlaanderen

Prioritering van het waterverbruik bij droogte en waterschaarsteOnderzoek naar bijkomende bergingNoodzaak aan grensoverschrijdende afsprakenVerbetering van de waterkwaliteit

Conclusies & Maatregelen

Page 58: 20151002 waterforum ciw de watergroep-v3

Bescherming van de bronnenVergunningsbeleid voor lozingen: de vuilvracht van de lozing proportioneel maken aan het actuele laagwaterdebiet van de rivier

Page 60: 20151002 waterforum ciw de watergroep-v3

Contactgegevens Bruno Jeurissen Milieucoördinator De Watergroep Koning Boudewijnstraat 46 9000 Gent Tel 0497 70 86 [email protected]://www.linkedin.com/in/jeurissenbhttps://twitter.com/#!/jeurissenbhttp://www.dewatergroep.be

Page 61: 20151002 waterforum ciw de watergroep-v3

ContactgegevensGisèle Pelemanafdelingshoofd watertechnologieVooruitgangstraat 1891030 Brussel02 238 94 13

[email protected]://www.dewatergroep.be

Page 62: 20151002 waterforum ciw de watergroep-v3

62

Litteratuur

LAFONTAINE, A., DE BRABANDER, K. VANHOOREN, G. , HUYGH, A., NEF.L., PERSOONE, G., DE PAUW, N., VERHEYEN, R., MICHA, J.C., SCHMITZ, A. & REIZER, C. (1979) Kaart van de biologische kwaliteit van de waterlopen in België , Ministerie van Volksgezondheid en van het Gezin , Brussel, 60 p .

BELGISCHE NORM (1984) Biologische kwaliteit van de waterlopen : bepaling van de biotische index steunende op aquatische macro-invertebraten . Belgisch Instituut voor Normalisatie, NBN T 92-402, 10 p.

MINISTERIE VAN DE VLAAMSE GEMEENSCHAP , KELCHTERMANS T. (1990) Milieubeleidsplan en natuurontwikkelingsplan voor Vlaanderen. Voorstellen voor 1990-1995.

Page 63: 20151002 waterforum ciw de watergroep-v3

63

Samenvatting (deel1)De Watergroep is een integraal waterbedrijf dat drinkwater produceert en distribueert in Vlaanderen. Omdat de hoeveelheid grondwater die kan worden gewonnen niet voldoende is, wordt ook van oppervlaktewater drinkwater gemaakt. Het gebruik van oppervlaktewater betekent een extra uitdaging op het vlak van kwaliteitsbeheersing. In deze presentatie wordt een overzicht gegeven hoe gedurende de laatste 50 jaar de evolutie van de samenleving een rol heeft gespeeld in de manier waarop naar water gekeken wordt en hoe de samenwerking van De Watergroep met diverse stakeholders heeft geleid tot een betere oppervlaktewaterkwaliteit.

Ter illustratie wordt de evolutie geschetst van de waterkwaliteit in de spaarbekkens van het waterproductiecentrum Kluizen.In de jaren 60-70 stond de kwantiteit voorop en was er nog geen sprake van saneren aan de bron. Eerder werd er gekozen voor het scheiden van goed en slecht oppervlaktewater. Later werd duidelijk dat het opslaan van water in een spaarbekken belangrijke fysicochemische en biologische verschijnselen tot gevolg had. Zo werd de productie van drinkwater gehypothekeerd door het frequent voorkomen van blauwwieren.Begin de jaren 80 rees dan ook het besef dat het captatiegebied controle en onderhoud vergde. Er werden grootschalige meetcampagnes opgezet vooral op basis van de Belgische biotische Index (BBI). Dankzij dit instrument, dat veelvuldig werd ingezet voor controle en sensibilisering, werd duidelijk waar de knelpunten zaten. Via alle mogelijke stakeholders werd het milieubesef gecreëerd dat er dringend verandering nodig was. In het hele captatiegebied, maar vooral duidelijk zichtbaar in het stroomgebied van de Poekebeek, was als gevolg hiervan een gestage verbetering van de waterkwaliteit meetbaar.Begin de jaren 90 speelde de algehele grotere bewustwording inzake milieu een grote rol bij het tot stand komen van een volledige nieuwe milieuwetgeving en milieu-administratie zoals we ze tot op vandaag kennen. Dankzij die reorganisatie en het vrijmaken van de nodige kredieten was het voor de overheid mogelijk om op grootschalige wijze al de nodige infrastructuurwerken uit te voeren om de vervuiling door riolering in grote mate op te lossen.Dankzij al deze maatregelen is de waterkwaliteit in al die jaren opnieuw flink verbeterd en kunnen de spaarbekkens nu, van zodra er voldoende regen is gevallen, aan één stuk door gevuld worden.De laatste decade stellen we echter vast dat er nieuwe uitdagingen zijn op het vlak van bestrijdingsmiddelen en micropolluenten alsook problemen met zware eutrofiëring in andere spaarbekkens van De Watergroep. Opnieuw is controle en aanpak aan de bron van deze diffuse vormen van verontreiniging meer dan nodig om de kwaliteit in de toekomst veilig te stellen. Ook de klimaatverandering stelt nieuwe problemen, niet alleen voor de waterkwaliteit maar ook voor de waterkwantiteit, wat ook blijkt uit de gevalstudie van deel 2.

Page 64: 20151002 waterforum ciw de watergroep-v3

Presentatietitel 64

Samenvatting (deel2)

dd maand jjjj

Het drinkwaterproductiecentrum De Blankaart is een belangrijke schakel voor de productie van drinkwater in West-Vlaanderen. Het WPC De Blankaart maakt gebruik van oppervlaktewater uit het captatiegebied gevormd door de IJzer en de Blankaartvijver. Het debiet in de IJzer en Blankaartvijver is echter sterk fluctuerend met algemeen vrij hoge debieten tijdens de winter en lage debieten in de zomer. Om tijdens deze periodes waarin geen water kan worden ingenomen toch drinkwater te kunnen produceren, is een spaarbekken van 3 miljoen m³ voorzien. Wegens onvoldoende beschikbaarheid van kwalitatief oppervlaktewater is het buffervolume in het spaarbekken echter onvoldoende om in de zomer de benodigde productie van 40.000 m³ drinkwater per dag aan te houden. De concentratie aan nutriënten en/of gewasbeschermingsmiddelen is tijdens sommige periodes immers zo hoog dat het water niet meer kan ingenomen worden in een bekken bestemd voor drinkwaterproductie. Dit heeft tot gevolg dat de drinkwaterproductie tijdens de zomermaanden noodgedwongen moet teruggeschroefd worden tot ruwweg 15.000 m³/dag. De benodigde hoeveelheid drinkwater dient dan te worden aangeleverd door grondwaterwinningen in het zuidoosten van West-Vlaanderen.

De Watergroep heeft een studie laten uitvoeren voor een gedetailleerde analyse van de waterbeschikbaarheid voor het waterproductiecentrum De Blankaart. Voor deze studie werd een hydrodynamisch model opgebouwd voor het Blankaart- en IJzerbekken bovenstrooms de innamelocaties van het WPC voor de periode 2006-2012, met behulp van de modelleringssoftware InfoWorks RS.

In een eerste analyse werd alleen gekeken naar de kwantitatieve waterbeschikbaarheid.De resultaten tonen aan dat het gewenste minimum debiet in de IJzer een grote invloed heeft op de beschikbaarheid van oppervlaktewater.Vervolgens is het model ook gebruikt voor het voorspellen van de waterkwaliteit in het IJzer- en het Blankaartbekken. Aan de hand van de berekende typische nitraat, fosfaat en pesticide vracht is met behulp van het model het transport patroon door het IJzer- en Blankaartbekken gesimuleerd. In de IJzer worden in de zomer vooral erg hoge concentraties aan pesticiden, voornamelijk Bentazon, teruggevonden.De analyse van de waterbeschikbaarheid werd gekoppeld aan deze inschatting van de kwaliteit van het beschikbare water.Voor het klimaatscenario is er gekeken naar de invloed op de waterbeschikbaarheid van een vermindering van 30% van het debiet in de zomer: dit komt overeen met een “midden”-klimaatscenario.

De modellering van de waterbeschikbaarheid toont aan dat er tijdens de zomer en in droge jaren een schaarste aan water is in het IJzerbekken, mede veroorzaakt door de ontoereikende waterkwaliteit.Rekening houdend met ook de klimaatevolutie zal de beschikbaarheid van kwalitatief goed water een groeiend probleem vormen.Dit alles noodzaakt een brongerichte aanpak in het captatiegebied voor het waterproductiecentrum De Blankaart ter verbetering van de waterkwaliteit.In droge periodes is het nodig dat de schaarse volumes aan oppervlaktewater voorbehouden worden voor de productie van drinkwater in het belang van de volksgezondheid.