Anne-Marie VangeenbergheWoordvoerderDiestsevest 403000 LeuvenM 0479 85 86 87E anne-marie.vangeenberghe@boerenbond.be

PERSBERICHT

Datum 22 september 2015

Scherpe inkomensdaling 2014 wordt in 2015 bestendigdakkoord Ketenoverleg agrovoeding zorgt voor licht herstel

Boerenbond berekende het Vlaamse landbouwinkomen 2015 en noteert een verdere daling van 1% ten opzichte van de dramatische daling in 2014, waarin het landbouwinkomen terugliep met 19% tegenover 2013. Daarmee wordt bevestigd wat elke land- of tuinbouwer al maanden voelt: ondanks gedaalde kosten blijft het inkomen van de Vlaamse boer zwaar onder druk staan. In het laatste kwartaal van het jaar zal het bereikte akkoord van het Ketenoverleg wel voelbaar zijn. Dat zal zorgen voor een globale inkomensstijging van 6,4% wat in de melkvee- en varkenshouderij de verliezen voelbaar zal milderen, maar niet oplossen.

Traditiegetrouw raamt Boerenbond eind september het inkomen van de ‘Vlaamse boerderij’. Deze raming gebeurt op basis van gegevens van producties en van evoluties van prijzen van de eerste 8 maanden van het jaar. Die worden vervolgens geëxtrapoleerd op jaarbasis. De voorlopige gegevens wijzen op een herstel van de productiewaarde in de plantaardige sectoren ten opzichte van 2014, terwijl de productiewaarde in de dierlijke sectoren verder daalt.

De productiewaarde in de plantaardige sector stijgt met 13%. De plantaardige sectoren bleven in grote mate gespaard van de gevreesde droogte in het voorjaar. De graanopbrengsten waren onverwacht goed. Voor aardappelen en industriegroenten kwam de regen wat te laat, waardoor de opbrengsten lager uitvallen dan in 2014. Daarentegen liggen de prijzen voor aardappelen en verse groenten duidelijk hoger dan vorig jaar, wat zeker nodig was voor aardappelen na de dramatisch lage prijs in 2014. In de fruitsector werden vooral voor appelen ondermaatse prijzen opgetekend. Voor het nieuwe fruitseizoen blijven de onzekerheden groot en dit zowel voor appelen als voor peren. In de sierteelt wordt de boomkwekerijsector geplaagd door verdere prijsdalingen.

De productiewaarde in de dierlijke sectoren daalt met 10% door sterke prijsdalingen voor melk en varkens. De prijsdalingen die zich in deze sectoren al in 2014 voordeden, zetten zich in 2015 nog meer uitgesproken verder. Zo ligt de eindproductiewaarde in de varkenshouderij 12% lager dan vorig jaar. In de melkveehouderij ligt de eindproductiewaarde zelfs 22% onder het niveau van 2014. De toeslagen die men vanuit de agrovoedingsketen de volgende maanden zal uitbetalen, zullen deze daling licht milderen tot respectievelijk 10% (varkens) en 19% (melk).

In de rundvleessector en de braadkippensector noteert Boerenbond een lichte daling van de productiewaarde, terwijl de omzet in de eiersector toeneemt met 18%.

Daarom concludeert Boerenbond dat, mocht Vlaanderen 1 grote boerderij zijn, er in 2015 globaal gezien een daling van eindproductiewaarde verwacht wordt van 2%.

In 2015 namen de kosten voor veevoeder, energie en plantenvoeding verder af. Ook de kosten voor gewasbeschermingsmiddelen daalden dit jaar als gevolg van de lagere ziektedruk bij de planten. Boerenbond noteert een totale kostendaling van bijna 3%.

Na verrekening van subsidies en taksen resulteert dit alles in een globaal inkomen dat zo’n 1% lager ligt dan in 2014, het jaar waarin een forse inkomensdaling van 19% opgetekend werd. Door het feit dat er in 2015 minder landbouwers actief zijn dan in 2014 betekent dit voor de Vlaamse landbouwer een stabilisatie van het inkomen per capita.

In 2015 wordt de scherpe inkomensdaling van 2014 dan ook bestendigd. De handelsboycot die Rusland begin augustus 2014 uitriep tegen onder andere Europese landbouwproducten, verstoorde, zoals verwacht, de markt in 2014 enorm en laat een jaar later nog duidelijk sporen na, vooral in de melksector en de varkenssector. De crisis van 2014 blijft voelbaar op elk bedrijf en wordt nu verder bevestigd door de cijfers. Het feit dat Rusland in juni 2015 de boycot verlengd heeft, voorspelt weinig goeds voor de nabije toekomst.

Akkoord ketenoverleg over toeslag melk en varkens brengt soelaasOp 31 augustus 2015 hebben de partners van het Belgisch ketenoverleg agrovoeding een akkoord bereikt om een éénmalige rechtstreekse toeslag voor melkveehouders en varkenshouders toe te kennen. Op die manier wordt de crisis op korte termijn gemilderd voor deze bedrijven. Het akkoord dat gesloten werd over het oprichten van stabiliteitsfondsen voor melk en varkensvlees moet nog geconcretiseerd worden en zal pas op langere termijn resultaat opleveren.

Voor de Belgische melkveehouders komt het akkoord neer op een extra toeslag van € 46 miljoen (€ 27,6 miljoen voor Vlaamse melkveehouders) voor een periode van 6 maanden en voor de varkenshouders betekent dit € 30 miljoen (€ 29,1 miljoen voor de Vlaamse varkenshouders). Dit komt voor Vlaanderen neer op een extra bedrag van € 56,7 miljoen in 2015. Door dit mee in rekening te brengen, buigt het verwachte inkomensverlies van 1% om in een inkomensstijging van 6,4%. Daarmee mildert het akkoord van het Ketenoverleg, zij het in beperkte mate, de gevolgen van de slechte prijsvorming die al 2 jaar zwaar doorwegen op het inkomen van de Vlaamse land- en tuinbouw.

Meer info:François Huyghe, economisch adviseur, studiedienst (0496 85 87 84)

Tabel 1: Evolutie landbouwarbeidsinkomen in Vlaanderen

gem. 2003/200

7 2011 2012 2013 2014 2015

2015 t.o.v. 2014

%

2015 t.o.v. gem. 03/07

%In miljoen euro

OmzetPlantDier

1.9292.712

1.8603.195

2.2513.435

2.1313.689

18753599

2.1253.234

+ 13,0- 10,0

+ 10,0+ 19,2

Bruto-omzet 4.641 5.055 5.686 5.820 5474 5.359 - 2,0 + 15,4Directe kosten 3.028 4.000 4.219 4.296 4093 3.944 - 4,0 + 30,3Afschrijvingen 442 503 513 528 544 560 + 3,0 + 26,7Pacht en intrest 292 340 340 343 357 357 = + 22,2Totale kosten 3.762 4.843 5072 5.167 4994 4.861 - 2,7 + 29,2Arbeidsinkomen

Arbeidsinkomen met toeslag melk en varkens 2015

1.122 515 913 937 760 753

809

- 0,9

+ 6,4

- 32,9

- 27,9

Arbeidsinkomen/ arbeidseenheid (euro)

Arbeidsinkomen/ arbeidseenheid (euro) met toeslag melk en varkens 2015

23.853 12.635 23.203 23.246 20.504 20.704

22.263

+ 1,0

+ 8,6

- 13,2

- 6,7

2 / 13

Figuur 1: Voorcalculatie totale bruto omzet- en kostenevolutie 2015 – Vlaanderen(in miljoen euro)

Figuur 2: Evolutie land- en tuinbouwinkomen (familiale en niet-familiale landbouw)versus inkomen loon- en weddetrekkenden in Vlaanderen (uitgedrukt in €)

AI = arbeidsinkomen, VAK = voltijdse arbeidskracht (zelfstandigen + loontrekkenden)(*) AI met toeslag melk en varkens

3 / 13

GEDETAILLEERDE PERSNOTA

OMZET PLANTAARDIGE PRODUCTIE STIJGT MET 13%

AKKERBOUW

De uitzaai van graan verliep in het najaar 2014 zeer vlot door de gunstige weersomstandigheden. Daardoor was er in Vlaanderen een duidelijke toename van het areaal wintertarwe en wintergerst. De oppervlakte korrelmaïs daarentegen kende een terugloop met 8%. Globaal kan gesteld worden dat de oppervlakte granen in Vlaanderen steeg met 4,5% ten opzichte van 2014.

De opbrengsten waren uitzonderlijk goed. Vooral bij wintergerst werden hoge toppen gescoord. Maar ook de opbrengsten van wintertarwe waren duidelijk hoger dan in 2014. De oogstomstandigheden waren zowel voor gerst als voor tarwe zeer goed. De tarweoogst is maar even onderbroken geweest door enkele regendagen. De globale graanproductie in Vlaanderen ligt naar schatting 11,3% hoger dan in 2014.

Ook op internationaal vlak werden goede oogstresultaten geboekt. Daardoor is de wereldwijde productie in 2015 opnieuw groter dan het verbruik. Toen in juli de goede oogstopbrengsten duidelijk werden, zijn de graanprijzen gevoelig gedaald.

Na twee opeenvolgende jaren van stijging, nam het areaal aardappelen in 2015 af. De daling bedroeg in Vlaanderen 2,4%, na een toename met 20% in enkele jaren tijd. Doordat ook de opbrengsten lager zullen uitvallen dan in 2014, zal de geproduceerde hoeveelheid aardappelen in Vlaanderen zo’n 15% lager zijn dan in 2014. Als gevolg van de te verwachten lagere producties in de Europese productieregio’s, zijn de prijzen op de vrije markt aanzienlijk gestegen tegenover 2014. Gelukkig maar want in 2014 werden dramatisch lage prijzen genoteerd. In Vlaanderen wordt ongeveer 60% van de aardappelen onder contract geteeld. De overige 40% van de productie wordt op de vrije markt verhandeld. De contractprijs daalde in 2015 weliswaar met 9% tegenover 2014. Rekening houdend met zowel de contractprijzen 2015 als met de te verwachten ontwikkelingen op de vrije aardappelmarkt, wordt uitgegaan van een gemiddeld prijsniveau dat ongeveer het dubbele bedraagt van 2014.

De oppervlakte suikerbieten kende in Vlaanderen een daling van 9,7% ten opzichte van 2014. Onder de huidige omstandigheden wordt gerekend met een gemiddelde bietenopbrengst van 82 ton/ha en een suikeropbrengst van 14,30 ton/ha. Globaal zal de totale suikerproductie naar schatting ruim 10% lager liggen dan in 2014, vooral door de verdere inkrimping van het areaal. Ook wordt verwacht dat de in 2014 gerealiseerde prijsniveaus dit jaar niet zullen gehaald worden. Algemeen wordt uitgegaan van een prijsdaling met 7% ten opzichte van 2014. Verklaring hiervoor is de terugval van de suikerprijzen op de wereldmarkt.

De oppervlakte vlas steeg in Vlaanderen met 20% ten opzichte van 2014, terwijl de rendementen 15% lager liggen. Vlas heeft duidelijk geleden onder de droge weersomstandigheden van de maand juni. Daardoor ligt de globaal geproduceerde hoeveelheid amper 1,7 % hoger. De marktsituatie bleef stabiel, waardoor de prijzen behouden bleven.

De oppervlakte koolzaad steeg in 2015 met 3% ten opzichte van 2014. De gerealiseerde opbrengsten per hectare lagen hoger dan in 2014. Globaal steeg de productie in 2015 met 15,8% tegenover 2014. Algemeen wordt een lichte prijsverbetering (+ 2,5%) genoteerd in vergelijking met 2014.

De teelt van cichorei kende in 2015 een inkrimping van het areaal. De oppervlakte daalde met 11,3%, terwijl de opbrengsten naar verwachting 4% lager zullen liggen. Deze teelt wordt integraal onder contract verbouwd. De globale productie ligt 15% lager dan vorig jaar, terwijl de contactprijzen op hetzelfde niveau bleven.

4 / 13

OMZET GROENTEN STIJGT MET 23%

De gegevens over volumes en prijzen van de eerste 8 maanden van 2015 wijzen op een omzetstijging voor groenten met 23% ten opzichte van de eerste 8 maanden van 2014.

Vooral voor de open lucht groenten die via de veilingen verhandeld worden, steeg de omzet aanzienlijk als gevolg van grotere producties en betere prijzen. Zo bijvoorbeeld steeg de veilingaanvoer voor prei met 21% en verviervoudigde de aanvoer van courgettes. De prijsstijgingen waren het meest uitgesproken voor prei (+ 89%) en veldsla (+ 46,0%).

De globale omzet van de glasgroenten steeg in de eerste 8 maanden van 2015 met 25% in vergelijking met dezelfde periode van 2014. Deze toename vloeit voort uit globaal grotere producties en betere prijzen. Er waren grotere producties voor onder meer komkommers (+42%), paprika (+16%) en losse tomaten (+10%). Prijsstijgingen werden vastgesteld voor komkommers (+ 49%), paprika (+ 19%) en serresla (+ 18%). Voor trostomaten stegen de prijzen in de eerste 8 maanden van 2015 met 16% tegenover dezelfde periode van 2014. Voor losse tomaten was er daarentegen een prijsdaling.

Voor de diepvriesgroenten, die hoofdzakelijk onder contract geteeld worden, werd een daling van de oppervlakte (- 5,9%) genoteerd. Deze daling was het gevolg van uiteenlopende ontwikkelingen al naargelang de teelten. Zo werden areaaluitbreidingen opgetekend voor spinazie (+ 4%), bloemkolen (+ 2%) en wortelen (+ 2%). Voor spruiten, prei en bonen daalde de oppervlakte met respectievelijk 21%, 16% en 6,5%. De oppervlakte erwten daalde met 2%. Met uitzondering van wortelen en prei, waar de opbrengsten nagenoeg gelijk bleven, daalden de opbrengsten voor de meeste teelten aanzienlijk, dit omwille van de droogte en de uitzonderlijk hoge temperaturen in de zomermaanden. Zo wordt uitgegaan van een aanzienlijke opbrengstdaling voor erwten (- 10 à - 15%), bonen, spruiten en spinazie (elk - 5 à - 10%). Voor bloemkolen blijft de opbrengstdaling beperkt (- 1 à - 2%) door de uitgevoerde beregening, vooral voor de eerste teelt.Globaal zullen de geproduceerde hoeveelheden industriegroenten dalen met zo’n 10% tegenover 2014. De contractprijzen daalden gemiddeld met zo’n 5,7% tegenover 2014. Verklaringen voor de prijsdalingen zijn de aanwezige stocks in de markt en de Ruslandboycot. De sterkste prijsdalingen deden zich voor bij bonen (-10%), erwten (- 7,5%) en spruiten (- 5,6%). Voor prei daalden de contractprijzen met 4,8% tegenover 2014. Voor spinazie, bloemkool en wortelen daalden de prijzen met 3 à 3,7%.

GLOBALE OMZET FRUITSECTOR DAALT MET 4%

De ramingen voor de appel- en perenoogst 2015 wijzen op een normale oogst. De appeloogst wordt geraamd op 258 miljoen kg of 19% minder dan de uitzonderlijke oogst van 2014. De perenoogst wordt geraamd op ongeveer 347 miljoen kg of 7% minder dan vorig jaar. Het areaal peren is het voorbije jaar gestegen met 260 ha en bedraagt nu 9.340 ha. Het areaal appelen daalde verder met 209 ha en ligt voor het eerst in jaren onder de 7.000 ha (6.865 ha). Binnen het areaal zien we een verdere afname van de oppervlakte jonagold en jonagored (samen - 343 ha) en een toename van de ‘andere variëteiten’ met 139 ha.

In 2014 werden als gevolg van het Russische invoerverbod en de mogelijkheid om niet te oogsten in totaal 828,5 ha peren (9,1% van het areaal) en 930 ha appelen (13% van het areaal) niet geoogst. Zo werden de kosten van pluk en bewaring vermeden die anders toch niet zouden gecompenseerd worden omwille van de gevreesde prijsdaling.

In de eerste 8 maanden van 2015 lagen de prijzen voor de appelen inderdaad 30% lager in vergelijking met dezelfde periode van 2014. De prijzen van de peren lagen in de eerste 8 maanden van 2015 daarentegen zo’n 13% hoger dan in dezelfde periode van 2014. De vele publiekscampagnes hebben hier zeker toe bijgedragen (denk aan de perenselfies op facebook).

Voor aardbeien wordt voor 2015 uitgegaan van een productietoename met ongeveer 7% tegenover 2014. Toch bleven de prijzen nagenoeg ongewijzigd ten opzichte van 2014.

5 / 13

LICHTE OMZETDALING IN SIERTEELTSECTOR

De cijfers voor de sierteeltsector laten in 2015 geen al te gunstige evolutie noteren. De globale omzet van de sector daalt met ongeveer 2% in vergelijking met 2014. Dit gegeven is de resultante van wisselende ontwikkelingen in de verschillende deelsectoren.

De globale omzet van sierplanten stijgt licht (+ 1,3%) tegenover 2014, maar voor de boomkwekerijsector zal naar schatting een omzetdaling van bijna 5% opgetekend worden. De totale omzet van de sierteeltsector bestaat voor 45% uit sierplanten en voor 55% uit boomkwekerijproducten.

Voor bloembollen en – knollen blijven de geproduceerde hoeveelheden gelijk, terwijl de gerealiseerde prijzen 1 à 2% lager zullen uitvallen. Snijbloemen noteren een aanzienlijke daling qua aanvoer (- 11,5%) met daar tegenover staat een prijsverbetering met 5%. Azaleatelers kennen zowel een daling van de geproduceerde hoeveelheden (- 3%) als van de prijzen (- 5%). De productiedaling vloeit voort uit het relatief groot aantal stoppende bedrijven. De productie van andere kamerplanten is gestabiliseerd na een lange periode van daling. Tegelijk zijn de prijzen met 2% gestegen. Voor perkplanten is er een betere prijsvorming (+ 4,5%), terwijl de productie terugvalt (- 5%). Voor potchrysanten daalt de productie eveneens (- 3%), terwijl de prijs op hetzelfde niveau blijft als in 2014. De voorbije 10 jaar daalde het areaal potchrysanten aanzienlijk (- 40%). De laatste 2 jaar stabiliseert de oppervlakte.

In de boomkwekerijsector daalden de geproduceerde hoeveelheden licht, terwijl de prijzen verder onder druk staan. Het probleem situeert zich voornamelijk in de afzet. Naast de besparingen van de diverse overheden staan ook de exportmarkten onder druk waaronder ook Rusland, wat gevoeld wordt in de prijsvorming.

Figuur 3: Voorcalculatie omzetevolutie 2015 – Vlaanderen (in miljoen euro), plantaardige sectoren

6 / 13

OMZET DIERLIJKE SECTOREN DAALT MET 10%

De globale productie van rund- en kalfsvlees steeg in de eerste 8 maanden van 2015 met 4% in vergelijking met dezelfde periode van 2014. Volwassen runderen vertegenwoordigen 79% van de globale rundvleesproductie terwijl de afgemeste vleeskalveren 21% van de productie vertegenwoordigen. In de rund- en kalfsvleessector werd in de eerste 8 maanden van 2015 gemiddeld een prijsdaling met 5,2% genoteerd. De prijzen van de vleeskalveren daalden in de eerste 8 maanden van 2015 gemiddeld met 7,7% tegenover dezelfde periode van 2014, terwijl de prijzen van de volwassen runderen gemiddeld daalden met 4,6%. De prijsdaling voor runderen deed zich hoofdzakelijk voor bij de dikbilstieren (- 8%), terwijl de prijzen van de koeien in beperktere mate daalden (- 1,8%).

In de varkenssector steeg de geproduceerde hoeveelheid varkensvlees in de eerste 8 maanden van 2015 met 1,8% in vergelijking met dezelfde periode van 2014. De gemiddelde prijzen voor vleesvarkens lagen in de eerste 8 maanden van 2015 maar liefst 13,3% lager dan in dezelfde periode van 2014. Al sinds februari 2014 is een Russische invoerstop van kracht omwille van Afrikaanse varkenspestproblemen in Oost-Europa. De prijsdaling in 2015 is een verderzetting van de prijsdaling die in 2014 gemiddeld 8% bedroeg en versterkt de crisis die al langer op de sector drukte.

De melkveehouderij liet in de eerste 8 maanden van 2015 een prijsdaling optekenen met 26,6% tegenover dezelfde periode van 2014. De geproduceerde hoeveelheid melk steeg met zo’n 6%, wat voor het eerst mogelijk is door de afschaffing van de melkquota vanaf 1 april 2015. Door de forse prijsdaling daalde de omzet van de melkveesector met 22%. Ook in de melkveehouderij laat de Ruslandboycot zich nog steeds voelen.

De productie van braadkippen steeg in 2015 met 1,7% in vergelijking met dezelfde periode van 2014. De prijzen van de braadkippen daalden daarentegen in de eerste 8 maanden van dit jaar met 3% in vergelijking met dezelfde periode van 2014. Dit levert een globale omzetdaling van 2% op.

In de leghennensector bleef de productie in Vlaanderen gelijk tegenover 2014. De prijzen kenden een behoorlijke stijging (+ 18%). De globale omzet van de eiersector steeg met 18% tegenover 2014.

Akkoord ketenoverleg mildert verliezen in de melkveehouderij en de varkenshouderij

De toeslag die in het kader van het ketenoverleg wordt toegekend aan de Vlaamse melkveehouders en varkenshouders, mildert de omzetdaling en bijgevolg ook de inkomensdaling in deze sectoren.Voor de melkveehouderij komt de toeslag neer op 4,0% van de omzet, terwijl in de varkenshouderij de toeslag overeen stemt met 2,3% van de omzet.

Daardoor wordt de omzetdaling 2015 t.o.v. 2014 in de melkveehouderij beperkt tot 19% (i.p.v. 22% zonder toeslag) en wordt de omzetdaling in de varkenshouderij beperkt tot 10% (i.p.v. 12% zonder toeslag).

7 / 13

Figuur 4: Voorcalculatie omzetevolutie 2015 – Vlaanderen (in miljoen euro), dierlijke sectoren (excl toeslag ketenoverleg)

8 / 13

GLOBALE OMZET DAALT MET 2%De globale omzet van de Vlaamse land- en tuinbouw, waarbij alle sectoren van de plantaardige en van de dierlijke sector in rekening gebracht worden, daalde in de eerste 8 maanden van 2015 met 2% ten opzichte van dezelfde periode in 2014. Noteer dat 60% van de omzet gerealiseerd wordt in de veehouderij.

Deze daling is het resultaat van een stijging van de omzet in de plantaardige sector met 13% en een daling van de omzet in de dierlijke sectoren met 10%.

Figuur 5: Voorcalculatie totale omzetevolutie 2015 – Vlaanderen (in miljoen euro)

9 / 13

DIRECTE KOSTEN DALEN MET 4%Veevoeders maken 52% uit van de totale uitgaven van de Vlaamse boerderij. Vastgesteld wordt dat de veevoederprijzen in de eerste 8 maanden van 2015 gemiddeld daalden met 6% in vergelijking met dezelfde periode van 2015. De prijsdaling is ingezet vanaf de maand juni 2015 en vloeit voort uit de prijsdaling voor de basisgrondstoffen, die zich voordeed op de internationale markten.

Ook de gemiddelde prijs van meststoffen daalde licht (- 1%), voornamelijk door een terugval van de prijzen van ammoniumnitraat (- 5%) en kaliumchloride (- 6,5%). De prijzen van andere meststoffen (vloeibare stikstof, samengestelde meststoffen), bleven stabiel of kenden zelfs een stijging. Tegelijk daalde ook het gebruik van meststoffen.

De energieprijzen kenden in de eerste 8 maanden van 2015 een daling met 16% in vergelijking met dezelfde periode van 2014. Het meest opvallend was de daling van de prijs van de extra zware stookolie (- 39%). Ook de prijzen van diesel (- 13,2%) en gas (- 5,8%) liepen terug. Opvallend is wel dat de elektriciteitsprijs toenam. Dit is een gevolg van verdere stijgingen van de diverse heffingen en van de nettarieven.

Figuur 6: Voorcalculatie kostenevolutie 2015 – Vlaanderen(in miljoen euro)

10 / 13

LANDBOUWINKOMEN blijft ver onder niveau 2003-2007

Berekening landbouwinkomen 2015 zonder toeslag Ketenoverleg agrovoeding

Na verrekening van de afschrijvingen, de uitgekeerde subsidies en de productie gebonden belastingen en rekening houdend met betaalde pachten en betaalde intresten op het bedrijfskapitaal raamt Boerenbond voorlopig dat op de Vlaamse boerderij een inkomen overblijft van € 753 miljoen. Daarmee ligt het inkomen 2015 zelfs 33% onder het gemiddeld inkomen van de referentieperiode 2003-2007.

Voor wat betreft de uitgekeerde subsidies moet rekening gehouden worden met een daling van de rechtstreekse betalingen met 2% als gevolg van het gewijzigde Gemeenschappelijk Landbouwbeleid. Verder is in de berekening rekening gehouden met een bedrag aan superheffing van € 20 miljoen, dat door de melkveehouderij moet betaald worden.

Ook dit jaar daalt het aantal tewerkgestelden in de sector. Dit is een trend die al vele decennia aanhoudt. Volgens de ramingen van de FOD Economie daalde in de sector het aantal tewerkgestelden in Vlaanderen met 2% tegenover 2014. De daling van het aantal tewerkgestelden ligt daarmee in lijn met de voorbije jaren.

Omgerekend in voltijdse arbeidskrachten zijn er in 2015 op de Vlaamse land- en tuinbouwbedrijven nog 36.357 personen aan het werk. Het gemiddeld inkomen per voltijdse arbeidskracht in de land- en tuinbouw bedraagt € 20.704 en zal naar verwachting in 2015 53% lager liggen dan het gemiddeld inkomen van de loon- en weddetrekkenden in Vlaanderen.

Akkoord ketenoverleg over toeslag melk en varkens brengt soelaasOp 31 augustus 2015 hebben de partners van het Belgisch ketenoverleg agrovoeding een akkoord bereikt om een éénmalige rechtstreekse toeslag voor melkveehouders en varkenshouders toe te kennen. Op die manier wordt de crisis op korte termijn gemilderd voor deze bedrijven. Het akkoord dat gesloten werd over het oprichten van stabiliteitsfondsen voor melk en varkensvlees moet nog geconcretiseerd worden en zal pas op langere termijn resultaat opleveren.

Voor de Belgische melkveehouders komt het akkoord neer op een extra toeslag van € 46 miljoen (€ 27,6 miljoen voor Vlaamse melkveehouders) voor een periode van 6 maanden en voor de varkenshouders betekent dit € 30 miljoen (€ 29,1 miljoen voor de Vlaamse varkenshouders). Dit komt voor Vlaanderen neer op een extra bedrag van € 56,7 miljoen in 2015. Door dit mee in rekening te brengen buigt het verwachte inkomensverlies van 1% om in een inkomensstijging van 6,4%. Daarmee mildert het akkoord van het Ketenoverleg, zij het in beperkte mate, de gevolgen van de slechte prijsvorming die al 2 jaar zwaar doorwegen op het inkomen van de Vlaamse land- en tuinbouw.

Brengen we de toeslag vanuit het Ketenoverleg in rekening, dan raamt Boerenbond het Vlaams landbouwinkomen 2015 op € 809 miljoen (+ 6,4% ten opzichte van 2014). Per capita betekent dit een inkomensstijging van 8,6%. Daarmee is het zware inkomensverlies van 2014 (- 19%) zeker niet gecompenseerd maar zal de toeslag toch duidelijk voelbaar zijn op de betrokken bedrijven.

11 / 13

Figuur 7: Berekening landbouwarbeidsinkomen 2015 – Vlaanderen(in miljoen euro)

FIGUUR 8: AANDEEL VAN DE VERSCHILLENDE DEELSECTOREN IN TOTALE PRODUCTIEWAARDE VAN DE VLAAMSE LAND- EN TUINBOUW (IN%)

12 / 13

TABEL 2: KENGETALLEN VLAANDEREN

Gem 2003/07 2011 2012 2013 2014 2015

2015/2014(%)

2015/gem.03/07(%)

Landbouwarbeidsinkomen (miljoen €)

Landbouwarbeidsinkomen (miljoen €) met toeslag melk en varkens

1.122 515 913 937 761 753

809

- 1,0

+ 6,4

- 32,9

- 27,9

Arbeidskrachten (VAK) (aantal) (familiale en niet familiale arbeid)

47.106 40.761 39.348 38.050 37.099 36.357 - 2,0 - 22,8

Landbouwarbeidsinkomen/VAK (€) (familiale en niet familiale arbeid)

Landbouwarbeidsinkomen/VAK (€) (familiale en niet familiale arbeid) met toeslag melk en varkens

23.854 12.635 23.203 24.625 20.504 20.704

22.263

+ 0,9

+ 8,6

- 13,2

- 6,7

Vergelijkbaar inkomen/VAK (€) 35.250 41.931 42.771 43.412 43.846 44.000 + 0,4 + 24,8

Landbouwinkomen/Vergelijkbaar inkomen (%)

Landbouwinkomen/Vergelijkbaar inkomen (%) met toeslag melk en varkens

68 30 55 57 47 47

51

=

+ 8,5

- 30,9

- 25,0

13 / 13