2014 09 18 - Ernstige ongevallen - presentatie …...Definitie ernstig arbeidsongeval 17-9-2014 AD...

17-9-2014

1

17-9-2014 AD TWW Directie Antwerpen 1

Ernstige arbeidsongevallen

Wetgeving en vastgestelde knelpunten

Ir. Werner Keppenswww.werk.belgie.be

[email protected]

INHOUD

• 1. Waarom deze wetgeving over EAO• 2. Definitie ernstig arbeidsongeval• 3. Aangifte van een arbeidsongeval• 4. Onderzoek van een ernstig arbeidsongeval• 5. Behandeling van ernstige arbeidsongevallen

door TWW • 6. Vastgestelde knelpunten


17-9-2014

2

1. Waarom deze wetgeving over EAO



A a n ta l a rb e id s o n g e v a lle n

1 0 0 0 0 0

1 2 5 0 0 0

1 5 0 0 0 0

1 7 5 0 0 0

2 0 0 0 0 0

2 2 5 0 0 0

2 5 0 0 0 0

2 7 5 0 0 0

3 0 0 0 0 0

1985

1986

1987

1988

1989

1990

1991

1992

1993

1994

1995

1996

1997

1998

1999

2000

2001

2002

2003

Tot

aal a

anta

l ong

eval

len

1 0 0 0 0

1 1 0 0 0

1 2 0 0 0

1 3 0 0 0

1 4 0 0 0

Aan

tal z

eer

erns

tige

onge

valle

n

T o t a a l a a n t a l o n g e va l le n

A a n t a l z e e r e rn s t ig e o n g e va l le n (d o d e l i jk e o n g e va l le n e n o n g e va lle n m e t b l i jve n d e o n g e s c h ik t h e id )

L in e a i r (A a n t a l z e e r e rn s t ig e o n g e va lle n (d o d e li jk e o n g e va l le n e n o n g e va l le n m e t b li jve n d e o n g e s c h ik t h e id ) )

L in e a i r (T o t a a l a a n t a l o n g e va lle n )

17-9-2014

3


Wat leert ons de internationale praktijk ?

INTERNATIONALE PRAKTIJK LEERT DAT(3)

• VELE LESSEN NIET GETROKKEN WORDEN !

• VELE LESSEN AAN DE OPPERVLAKTE BLIJVEN STEKEN !

• VELE LESSEN WORDEN GETROKKEN, MAAR WORDEN NIET DOORGEGEVEN

OF ZELFS VERGETEN !…

ANALYSE ?

GRONDIGHEID ?

SYSTEMATIEK ?, BORGING ?

SPIJTIG ! MAAR….LESSONS “NOT” LEARNED FROM ACCIDENTS


Conclusie vanuit de Belgische statistiek van Arbeidsongevallen

+ = Aantal zakt- = Ernst stijgt

dus

ERNSTIGE

Arbeidsongevallen

FOCUS OP

17-9-2014

4


Hefbomen:

– AO moeten gebruikt worden als trigger voor het dynamisch risicobeheersingssysteem

– Ondersteuning van bestaande deskundigen (IDPB / EDPB)

– Gerichte en betere inspectie

2. Definitie ernstig arbeidsongeval


17-9-2014

5


• Welzijnswet Art. 94bis 1°EAO : een ongeval dat zich voordeed op de arbeidsplaats zelf en dat wegens zijn ernst een grondig specifiek onderzoek vereist met het oog op het treffen van preventiemaatregelen die herhaling moeten vermijden (inclusief ongevallen op de weg wanneer weg = arbeidsplaats, dus “werk-werk verkeer”)

Definitie EAO


Definitie ernstig arbeidsongeval

Een EAO is :- hetzij een dodelijk ongeval,- hetzij een ongeval dat voldoet aan volgende

criteria :Afwijkende gebeurtenis

volgens bijlage I, of

Bij afwijkende gebeurtenisbetrokken voorwerp

volgens bijlage II

- Blijvend letselof

- Tijdelijk letsel volgens bijlage IIIEN

17-9-2014

6


Bijlage I (art. 26 §4, 2°): Afwijkende gebeurtenis als gevolg van:

• Elektrische storing, explosie, brand (codes 10 tot 19)• Overlopen, kantelen, lekken, leeglopen, verdampen,

vrijkomen (codes 20 tot 29)• Breken, barsten, glijden, vallen, instorten van het betrokken

voorwerp (codes 30 tot 39)• Verlies controle over een machine, vervoer- of

transportmiddel, handgereedschap, voorwerp (codes 4 0 tot 44)

• Vallen van personen van hoogte (code 51)• Gegrepen of meegesleept te worden door een voorwerp of

de vaart daarvan (code 63)


Bijlage II (art. 26 §4, 2°): Bij de afwijkende gebeurtenis betrokken voorwerp:

• Steigers of bovengrondse constructies (codes 02.00 tot 02.99)

• Graafwerken, sleuven, putten, onderaardse gangen, t unnels of ondergrondse wateromgeving (codes 03.01, 03.02, 03.03)

• Installaties (codes 04.00 tot 04.99)

• Machines of toestellen (codes 05.00 tot 05.99; 07.00 tot 07.99; 09.00 tot 10.99)

• Systemen voor gesloten of open transport en opslag (codes 11.00 tot 11.99; 14.10 en 14.11)

• Voertuigen voor transport over land (codes 12.00 tot 12.99)

• Chemische stoffen, explosieven, radioactieve stoffe n, biologische stoffen (codes 15.00 tot 15.99; 19.02 en 19.03)

• Veiligheidssystemen en veiligheidsuitrusting (codes 16.00 tot 16.99)

• Wapens (code 17.05)

• Dieren, micro-organismen, virussen (codes 18.03, 18.04 en 18.05)

17-9-2014

7


Bijlage III (art. 26 §4, 2°, b): Soort letsels:• Vleeswonden met verlies van weefsel met meerdaagse AO

(code 013*)

• Botbreuken (codes 020 tot 029)

• Traumatische amputaties (verlies van ledematen – code 040)

• Afzettingen (code 041*)

• Schuddingen en inwendige letsels die in afwezigheid van behandeling levensbedreigend kunnen zijn (code 053*)

• Schadelijke effecten van elektriciteit met meerdaag se AO (code 054*)

• Brandwonden met meerdaagse AO of chemische of inwendige verbrandingen of bevriezingen (code 060 tot 069)

• Acute vergiftigingen (codes 071 en 079)

• Verstikkingen en verdrinkingen (codes 081 tot 089)

• Effecten van straling (niet thermische) met meerdaa gse AO(code 102)


Beslissingstabel EAO

BESLISSINGSTABEL EAO (minimumcriteria)

GEVOLGEN ONGEVAL BIJLAGE 1 BIJLAGE 2 BIJLAGE 3 EAO?

DOOD JA

BLIJVENDE LETSELS JA JA


TIJDELIJKE LETSELS JA JA JA


17-9-2014

8


Beslissingstabel EAO

BESLISSINGSTABEL EAO (minimumcriteria)

GEVOLGEN ONGEVAL BIJLAGE 1 BIJLAGE 2 BIJLAGE 3 EAO?

DOOD JA





ZEAO

JA

JA

JA


Beslissingsmatrix EAO

D o d e l i jk a r b e id s o n g e v a l?

B l i jv e n d le t s e l?

T i jd e l i jk le t s e l u i t B i j la g e 3 ?

E r n s t ig a r b e i d s -o n g e v a l

A r b e id s o n g e v a l o p d e a r b e id s p la a ts ?

G e e n e r n s t i g a r b e id s o n g e v a l

A fw i jk e n d e g e b e u r te n is u i t B i j la g e 1 ?

B e t r o k k e n v o o r w e r p u i t B i j la g e 2 ?

ja

ja

ja

ja ja

ja

n e e n

n e e n

n e e n

n e e n

n e e n

n e e n









ja

ja

ja

ja ja

ja

n e e n

n e e n

n e e n

n e e n

n e e n

n e e n

Microsoft

Word-document

17-9-2014

9










ja

ja

ja

ja ja

ja

n e e n

n e e n

n e e n

n e e n

n e e n

n e e n









ja

ja

ja

ja ja

ja

n e e n

n e e n

n e e n

n e e n

n e e n

n e e n

ZEER

3. Aangifte van een arbeidsongeval


17-9-2014

10

17-9-2014AD TWW Directie Antwerpen

Aangifte van AO

Werkgever

Wetsverzekeraar

Fonds voor arbeidsongevallen

FOD WASOprovinciale directie

IDPB en EDPBonmiddellijk

Ele

ctro

nisc

he a

angi

fte

Doorsturen van omstandig of voorlopig verslag binnen de 10 dagen

Voor EAO wel doorsturen van omstandig of voorlopig verslag binnen de 10 dagen.

Geen directe aangifte aan FOD WASO, enkel aangifte via wetsverzekeraar of via elektronische aangifte (Uitzondering voor dodelijke ongevallen en eao met blijvende ongeschiktheid).

AD TWW Directie Antwerpen

Onmiddellijke melding van EAO aan FOD WASO

Werkgever

Wetsverzekeraar

Fonds voor arbeidsongevallen

FOD WASOprovinciale directie

IDPB en EDPBonmiddellijk

Art. 27 van het KB van 27 maart 1998 betreffende het beleid inzake het welzijn van de werknemers bij de uitvoering van hun werk

– dodelijk arbeidsongevalongeval– ernstig arbeidsongeval met blijvende ongeschiktheid

17-9-2014

17-9-2014

11

4. Onderzoek van een ernstig arbeidsongeval


Ernstige ArbeidsongevallenWij kunnen slechts leren uit ongevallen

als wij

de juiste en voldoende lessen trekkenongeval goed analyseren

de lessen verspreiden en onthoudeneen goede systematiek

onderhouden binnen het bedrijf

“collectief geheugen” opbouwen en onderhouden

17-9-2014AD TWW Directie Antwerpen 22

17-9-2014

12

Wat verwacht de regelgever?• Preventie in de eerste plaats (Voorkomen is bete r dan genezen!)

– Zeker bij ERNSTIG Arbeidsongeval (genezen is soms moeilijk)

• Juiste Lessen trekken = een goede analyse (De ezel en de tweede keer!) (Doe het goed van de e erste keer!)

– Iedereen betrekken (rol van het Comité niet vergeten)– Voldoende competentie,tijd besteden en info verzamelen– Niet alleen primaire maar ook secundaire oorzaken vinden– En … de juiste secundaire oorzaken!

• Effectieve maatregelen definiëren– Iedereen betrekken (rol van het Comité niet vergeten)– Maatregelen moeten een herhaling van het gebeurde kunnen vermijden

• De maatregelen ook uitvoeren (Geen woorden maar dad en)– Correct actieplan (juiste omschrijving,uitvoerder eenduidig benoemd,

streefdatum)– Opvolgingssysteem

17-9-2014AD TWW Directie Antwerpen 23


Ongevallenonderzoek als preventie-instrument

• Een arbeidsongeval, hoe klein ook, is een signaal dat er iets mis loopt in het bedrijf. Elk ongeval verdient dus de nodige aandacht.

• Elk ongeval heeft meerdere oorzaken . Het is belangrijk al de oorzaken op te sporen en de relaties te onderzoeken. De oorzaken kunnen als volgt worden ingedeeld:– primaire oorzaken (machines, producten,

omgevingsfactoren…)– secundaire oorzaken (organisatie, opleiding,

arbeidsrelaties…)– tertiaire oorzaken (oorzaken die liggen bij derden in ruime

zin)

• DUS : steeds voldoende diepgaand onderzoek !

17-9-2014

13



17-9-2014

14


Verslaggeving – wat is een omstandig verslag? (KB Beleid, art. 26 §2)

Omstandig verslag

=

Verslag bevoegde preventiedienst(en)+

Aanvullingen door de werkgever


Verslag v/d bevoegde preventiedienst (KB Beleid, art. 26 §2)

1. de identificatie v/d slachtoffers en hun werkgevers2. de gedetailleerde beschrijving v/d plaats v/h ongeval3. de gedetailleerde omschrijving v/d omstandigheden v/h

ongeval (inclusief beeldmateriaal)4. de vastgestelde primaire, secundaire, tertiaire en

eventuele verdere oorzaken5. de aanbevelingen v/d IDPB/EDPB om herhaling v/h

ongeval te vermijden6. de identificatie v/d betrokken (rechts)personen en hun

bevoegde IDPB/EDPB’s 7. de identificatie v/d opsteller(s) v/h verslag8. de identificatie v/d personen aan wie een afschrift v/h

verslag is toegezonden

17-9-2014

15


Aanvullingen door de werkgever (KB Beleid, art. 26 §2)

• De beslissingen i.v.m. de te nemen maatregelen om herhaling van gelijkaardige ongevallen te vermijden

• Het actieplan, bevattende de termijnen binnen welke de maatregelen toegepast zullen zijn en de verantwoord ing van deze termijnen

• Het advies van het Comité PB of de syndicale delegatie over de oorzaken die aan de basis liggen v/h EAO en over de maatregelen die zijn voorgesteld om herhaling er van te vermijden

DUS : HANDTEKENING WERKGEVER VERPLICHT ! Zeker niet klakkeloos verslag IDPB of EDPB op post do en !


Bijzondere EAO’en in Wet (1)

• Art. 94ter §2 geeft een procedure voor ongevallen op een arbeidsplaats waarbij meerdere (rechts)personen betrokken zijn, zoals:

• ondernemingen van buitenaf (“derden”)

• uitzendkrachten

• tijdelijke of mobiele bouwplaatsen

17-9-2014

16


Bijzondere EAO’en in Wet (2)• Principe : alle betrokken werkgevers/personen zijn samen

verantwoordelijk voor de uitvoering v/h ongevallen-onderzoek en het nemen van preventiemaatregelen,

dus:– in principe slechts één enkel verslag tenzij versch illende visies of

belangen – “opvoedende” taak van “grotere” werkgevers (incl. u itzendbureau’s) t.o.v.

kleinere - wegwijzer in reglementering– vooraf praktische afspraken over onderzoek, verslag en ver deling kosten – afspraken opnemen in overeenkomsten , dus alle procedures “werken met

derden” enerzijds, en overeenkomsten tussen bouwdirecties b elast met uitvoering en (onder)aannemers zijn te herzien !

– Samenwerking tussen uitzendbureau en gebruiker

5. Behandeling van ernstige arbeidsongevallen door TWW


17-9-2014

17


Actie TWW na vaststelling EAO: de hoofdlijnen

Openen van nieuwdossier

Administratieveafhandeling

Dodelijk ?Blijvend

ongeschikt ?

Directter plaatse ?

Onmiddellijkemelding ongeval

Ernstig ?

Inspecteur terplaatse en bevestigen

van afspraken

Inspecteur ter plaatsebevestiging afspraken

Brief aan WG/gebruikeren interimkantoor

Brief aan WG/gebruikeren interimkantoor

neen

ja

neen ja

ja

neenneenja

Onmiddellijke melding ernstig ongeval


Behandeling EAO door TWW (1)

• Bij onmiddellijke aangifte van dodelijk ongeval (= ZEAO)– Inspecteur gaat ter plaatse voor onmiddellijke vaststellingen (geen

uitgebreid onderzoek) (stapt niet af bij verkeersongeval)– Desgevallend schriftelijke bevestiging van de gemaakte afspraken– Uitgebreid onderzoek door IDPB of EDPB op vraag werkgever (cfr. KB)– Binnen 10 dagen (voorlopig) verslag bij TWW-RD– In geval voorlopig verslag wordt termijn omstandig verslag opgelegd in brief– Administratieve evaluatie van verslag(en) door administratieve staf

(controlelijsten) – eventueel brief voor aanvullingen– Technische evaluatie door inspecteur (controlelijst) – eventueel brief voor

aanvullingen– Eventueel bijkomend onderzoek door inspecteur in onderneming met

indien nodig opstellen van PJ (bij vraag van Parket zal zeker een autonoom onderzoek worden uitgevoerd)

– Afsluitende brief naar bedrijf

17-9-2014

18


Behandeling EAO door TWW (2)

• Bij onmiddellijke aangifte van ongeval bijlage I of II met blijvende ongeschiktheid (= ZEAO)– Directiehoofd beslist of inspecteur ter plaatse moet gaan voor onmiddellijke

vaststellingen (geen uitgebreid onderzoek) (niet bij verkeersongeval)– Desgevallend schriftelijke bevestiging van de gemaakte afspraken– Uitgebreid onderzoek door IDPB of EDPB op vraag werkgever (cfr. KB)– Binnen 10 dagen (voorlopig) verslag bij TWW-RD– Indien voorlopig verslag wordt termijn omstandig verslag opgelegd in brief– Administratieve evaluatie van verslag(en) door administratieve staf

(controlelijsten) – eventueel brieven voor aanvullingen– Technische evaluatie door inspecteur (controlelijst) – eventueel brief voor

aanvulling– Eventueel bijkomend onderzoek door inspecteur met indien nodig opstellen van

PJ (bij vraag van Parket zal wellicht een autonoom onde rzoek worden uitgevoerd)

– Afsluitende brief naar bedrijf


Behandeling EAO door TWW (3)• EAO zonder (onmiddellijke) aangifte

– Uitgebreid onderzoek door IDPB of EDPB

– Binnen 10 dagen omstandig verslag bij TWW-RD

– Administratieve en technische evaluatie

– Aandacht voor EAO vanwege inspecteur tijdens normale inspectiebezoeken en aangepaste actie (grondige inspectie, waarschuwing, PJ, corrigerende maatregelen met regularisatietermijn…)

– Bij vaststelling herhaling nalatigheid bij EAO’en n og strenger optreden (inspectie, waarschuwing, PJ, corrigerende maatregelen met regularisatietermijn, …)

– Geen enkele informatie over EAO: normaal niet meer mogelijk vanaf 1/01/2006 wegens melding vanwege FAO

17-9-2014

19


Aanstelling van deskundige

• Bij herhaalde weigeringom onderzoek te laten uitvoeren door IDPB of EDPB (wet art. 94ter §4)

• Bij gebrekkige samenwerkingtussen de verschillende preventiediensten indien meerdere werkgevers betrokken zijn (KB art.

• Bij complexe omstandigheden: indien één of meerdere oorzaken of gevolgen van het ongeval zich situeren buiten de verhoudingen tussen de betrokken werkgevers

Opmerkingde deskundige moet onafhankelijk zijn van het betrokken bedrijf - direct of indirect (concurrentie)

Problemenlijst van deskundigen, lastenboek deskundigen, procedure voor aanstelling


Immuniteit van de werkgever

• Art. 46, §1, 7° van de arbeidsongevallenwet voorziet dat de immuniteit van de werkgever kan ingetrokken worden in-dien deze werkgever de wetgeving zwaarwichtig heeft over-treden en daardoor de werknemers aan risico’s heeft bloot-gesteld. Dit geldt enkel indien de bevoegde ambtena ren de werkgever hiervan schriftelijk heeft ingelicht met expliciete vermelding van:– de vastgestelde gevaren,– de vastgestelde overtredingen,– de te nemen maatregelen,– de opheffing van de immuniteit.

17-9-2014

20

6. Vastgestelde knelpunten



– Opdracht wordt heel laat gegeven aan EDPB

– Onvolledige aangiftes en codes (moeilijk om te coderen)

– Inspectiediensten doen onderzoek als feiten achterhaald

– Andere parameters gebruikt door verschillende partijen (bv. blijvende ongeschiktheid)

– Nieuwe definitie ernstig arbeidsongeval?

– Opdrachtgever verplichten om onderzoek te doen?

– Weinig omstandige verslagen voor buitenlandse werknemers, opdrachtgever omstandig verslag laten maken ?

17-9-2014

21

Vragen?


2014 09 18 - Ernstige ongevallen - presentatie …...Definitie ernstig arbeidsongeval 17-9-2014 AD...

Documents

Transcript of 2014 09 18 - Ernstige ongevallen - presentatie …...Definitie ernstig arbeidsongeval 17-9-2014 AD...