Oud… en wat dan nog!?

Integrale wijkzorg in Zuid-Limburg

Bert Hesdahl GGD Zuid Limburg10 oktober 2013

Programma

• Wettelijke basis• Ontwikkelingen in Zuid-Limburg• Gemeentelijke rol• Wat doet GGD?• Conclusie en discussie

10-10-2013 integrale wijkzorg 2

1. Wettelijke basis

10-10-2013 integrale wijkzorg 3

• Wpg-amendement zegt dat gemeenten verantwoordelijk zijn, maar zegt niet hoe

• 2009: brief Klink en Bussemaker, 3 functies voor gemeenten:– Belang van ouderengezondheidszorg: op welke problemen

is het gericht en wat is de verwachte meerwaarde voor de ouderen?

– Inzicht verwerven in de voorzieningen en preventieve activiteiten die nu al voor ouderen beschikbaar zijn

– Samenhang in de Wpg en andere preventieactiviteiten op basis van de Wpg, Wmo, AWBZ en Zvw

10-1 0-2013 integrale wijkzorg 4

2. Ontwikkelingen in ZL

A. Monitoring: ouderenmonitor, rVTVB. Behoeften aan zorg: ontwikkeling wijkscanC. Vroegsignalering: GOUD, Zorg uit voorzorg,

sociale wijkteamsD. Voorlichting en advies: valpreventie in

gemeenten, wijksteunpunten, zichtbare schakels

E. Maatregelen t.b.v. gzh bedreigingen: ?

10-10-2013 integrale wijkzorg 5

A. Monitoring: gezondheidsinformatie

10-10-2013 integrale wijkzorg 6

Eerste inzicht monitorgegevens

10-10-2013 integrale wijkzorg 7

Tabel 1: Kwetsbaarheid bij ouderen in Zuid Limburg

Kwetsbaar

Nee Enigszins Ja

Totaal (Zuid Limburg; 55+) 63,0 28,3 8,8 Geslacht Man 72,2 22,6 5,2 Vrouw 54,5 33,5 12,0 Leeftijd 55-64 70,1 24,6 5,2

65-74 68,0 25,7 6,3

75-84 46,6 37,1 16,3

85+ 25,3 44,8 29,9 Opleiding Laag 41,3 38,3 20,4

Midden 1 59,9 31,2 8,9

Midden 2 70,7 23,9 5,4

Hoog 80,4 17,5 2,1

10-10-2013 integrale wijkzorg 8

Frail Kwestbaar (obv 5 Fried-criteria)

0 Nee 1 Enigzins 2 Ja Totaal wel eenzaam 34,4 54,2 66,8 42,7 wel emotioneel eenzaam

19,8 40,4 59,9 28,7

wel sociaal eenzaam 37,3 51,9 61,5 43,5

B. Behoeften aan zorg: wijkscan

10-10-2013 integrale wijkzorg 9

C. Vroegsignalering

• GOUD (Maastricht, Parkstad)• Zorg uit voorzorg (Westelijke Mijnstreek)• Voor elkaar in Parkstad• WWZ in Munstergeleen• Project Zorg Welzijnsstandaard (Schinnen)• Sociale wijkteams• …

10-10-2013 integrale wijkzorg 10

10-10-2013 integrale wijkzorg 11

D. Voorlichting en advies

• Samenwerking welzijn-zorg: MSiP, VEiP, WWZ in Munstergeleen, WM pak samen anders aan, Wmo-GOUD

• Financiering: Blauwe zorg, MijnZorg, Anders Beter

• Onderzoek: GOUD, Zorg uit voorzorg, effect- en procesevaluatie VEIP, samenwerking gezondheidscentrum Hoensbroek-Wmo

• Welzijn-zorg: ZEN• ICT: teletechnologie10-10-2013 integrale wijkzorg 12

10-10-2013 integrale wijkzorg 13

10-10-2013 integrale wijkzorg 14

Visie op gezondheid

Nieuwe WHO definitie:• the ability to adapt and to self manage in the

face of social, physical and emotional challenges

• DUS: het vermogen tot aanpassing en zelfmanagement

10-10-2013 integrale wijkzorg 15

De ouderen hebben de toekomst:van vergrijzing naar verzilvering

• Maatschappelijke participatie van ouderen:- 25% van de ouderen verleent informele

hulp aan bekenden- 1/3 van de ouderen is actief in

georganiseerd vrijwilligerswerk• Toekomst verwachting: maatschappelijke

participatie van ouderen zal toenemen

10-10-2013 integrale wijkzorg 16

E. Gezondheidsbedreigingen

• Inrichting publieke ruimte (age-friendly cities): groen, veiligheid, verlichting (beweegtuin)

• Levensloopbestendige woningen en wijken• Infectieziektebestrijding

10-10-2013 integrale wijkzorg 17

3. Gemeentelijke rol & taken: wat betekent dit voor gemeenten?

10-10-2013 integrale wijkzorg 18

Succes leeftijdsvriendelijke gemeente

• Gekanteld denken en werken• Eigen kracht (EigenKrachtWijzer)• Integraal werken integrale indicatie• Goede samenwerking huisartsen• Stimuleren collectieve arrangementen• Uitdragen Wmo-visie• Oplossingen aandragen knelpunten in wijk• Goed bereik kwetsbare ouderen• Levensloopbestendige woningen10-10-2013 integrale wijkzorg 19

Aandachtspunten

• Decentralisaties gaan over alle groepen burgers in een kwetsbare positie

• Dialoog met burger: hoe doe je dat?• Zelfredzaamheid, stimuleren vaardigheden

van burgers• Sociale wijkteams, WWZ-teams etc gaan over

casuïstische preventie, moeten ook nadenken over collectieve preventie

10-10-2013 integrale wijkzorg 20

• Belangrijkste determinant van gezond oud worden is sociale netwerk

• Ouderen en verouderen zijn normale en dynamische processen – vitaliteit!

• Vitaliteit zit in coping en persoonlijkheid – positive framing!

• Gezondheid zit ook in omgevingsfactoren• Een veilige en prettige leefomgeving is

belangrijk – levensloopbestendig!

10-10-2013 integrale wijkzorg 21

4. Wat doet GGD?

1. Onderzoek, kennisontwikkeling en innovatie2. Beleidsadvisering3. Ontwikkelen en onderhouden digitale sociale

kaart (tot op wijkniveau)4. Procesondersteuning5. Uitvoering

10-10-2013 integrale wijkzorg 22

DUS:

• Gezondheidssituatie in beeld: gezondheids-onderzoek, monitorgegevens, ontwikkeling screeningsinstrumenten

• Sociale kaart• Ondersteuning van processen• Verbinding van welzijn en zorg• Advisering gemeente• Verminderen SEGV, burgers in kwetsbare positie• Focus op collectieve preventie

10-10-2013 integrale wijkzorg 23

5. Conclusie:Preventieve ouderenzorg = integrale wijkzorg?

10-10-2013 integrale wijkzorg 24

Discussie

• Wat kan/moet de GGD aanvullend oppakken voor gemeentelijk beleid?

10-10-2013 integrale wijkzorg 25