20130413 Groene.nl - State of the Market: The Rijksmuseum Revisited

7/30/2019 20130413 Groene.nl - State of the Market: The Rijksmuseum Revisited

1/3

04-05-13 15:22De Groene Amsterdammer - Staat van de markt: Vestzak-broekzak rond het Rijksmuseum

Pagina 1 van 3http://www.groene.nl/commentaar/2013-04-13/staat-van-de-markt-vestzak-broekzak-rond-het-rijksmuseum

abonneer klavers nieuwsbrief service & bezorging colofon contact downloadDe Groene

13-04-2013

!"##"$%#&$'($)#*+",$-(."/#+01*2(+/#+$*2&'$3("

456+.)7.(7)CULTUUR

Publieke investeringen laten zich niet

zomaar 'vermarkten', zo bleek vorigeweekin de eerste aflevering van deze

serie. Het Rijksmuseum in Amsterdam

kwam er pas toen de overheid een

substantieel eerste bouwbudget op tafel

legde. Een eerste poging in 1864

mislukte jammerlijk omdat het rijk

hoopte op private geldschieters. Dielieten het afweten: Nederland zuchtte toen onder hoge schulden en economische

stagnatie, net als nu.

JOOST RAMAER

Tweeten 5 0

Ruim een eeuw later, in een periode van groei en voorspoed, trok het kabinet-Kok opnieuw de

portemonnee voor een ingrijpende verbouwing, die uiteindelijk twee keer zo lang zou duren en veel

meer kostte dan gepland: 375 miljoen euro. Net als de oorspronkelijke nieuwbouw tussen 1876 en

1885, overigens.

Gelukkig maar: nu het Rijks eindelijk weer open is, blijkt het mooier en uitnodigender dan ooit

tevoren. Maar het kost ook geld om ons en miljoenen buitenlandse toeristen van deze kunsttempel te

laten genieten. Die exploitatiekosten gaan vrijwel zeker fors omhoog. De lat voor beveiliging,

klimatisering en de ontvangst van het publiek ligt veel hoger dan vroeger. En wat doet de overheid, zo

[email protected]

Like 20
https://twitter.com/intent/tweet?original_referer=http%3A%2F%2Fwww.groene.nl%2Fcommentaar%2F2013-04-13%2Fstaat-van-de-markt-vestzak-broekzak-rond-het-rijksmuseum&text=De%20Groene%20Amsterdammer%20-%20Staat%20van%20de%20markt%3A%20Vestzak-broekzak%20rond%20het%20Rijksmuseum&tw_p=tweetbutton&url=http%3A%2F%2Fwww.groene.nl%2Fcommentaar%2F2013-04-13%2Fstaat-van-de-markt-vestzak-broekzak-rond-het-rijksmuseumhttp://www.groene.nl/zoek?search=&search_author=Joost%20Ramaerhttp://www.groene.nl/commentaar/2013-04-04/staat-van-de-markt-rijksmuseumhttp://www.groene.nl/homehttp://www.groene.nl/homehttp://www.groene.nl/sessiehttp://www.groene.nl/accounthttp://www.groene.nl/commentaar/2013-04-13/staat-van-de-markt-vestzak-broekzak-rond-het-rijksmuseum#http://www.groene.nl/commentaar/2013-04-13/staat-van-de-markt-vestzak-broekzak-rond-het-rijksmuseum#http://www.groene.nl/zoek?search=&search_author=Joost%20Ramaerhttp://www.groene.nl/commentaar/2013-04-04/staat-van-de-markt-rijksmuseumhttp://twitter.com/search?q=http%3A%2F%2Fwww.groene.nl%2Fcommentaar%2F2013-04-13%2Fstaat-van-de-markt-vestzak-broekzak-rond-het-rijksmuseumhttps://twitter.com/intent/tweet?original_referer=http%3A%2F%2Fwww.groene.nl%2Fcommentaar%2F2013-04-13%2Fstaat-van-de-markt-vestzak-broekzak-rond-het-rijksmuseum&text=De%20Groene%20Amsterdammer%20-%20Staat%20van%20de%20markt%3A%20Vestzak-broekzak%20rond%20het%20Rijksmuseum&tw_p=tweetbutton&url=http%3A%2F%2Fwww.groene.nl%2Fcommentaar%2F2013-04-13%2Fstaat-van-de-markt-vestzak-broekzak-rond-het-rijksmuseumhttp://www.groene.nl/homehttp://www.groene.nl/download-de-groenehttp://www.groene.nl/contacthttp://www.groene.nl/colofonhttp://www.groene.nl/servicehttp://www.groene.nl/newsletters/newhttp://www.groene.nl/klavershttp://www.groene.nl/abonneer


2/3



blijkt uit een interessant artikel (pay-wall) inNRC Handelsbladvan zaterdag 6 april. Het rijk verlaagt

de jaarlijkse subsidie voor de exploitatie van het museum van 44,1 naar 38,2 miljoen euro, en vraagt

tegelijkertijd ruim twee keer zo veel huur: 20,6 miljoen per jaar. Een eenvoudige rekensom leert dat

het museum daardoor niet meer, maar slechts half zo veel overhoudt voor de exploitatie: 18 in plaats

van 34 miljoen euro.

De huurverhoging verraadt de gevolgen van de privatiseringsgolf die de afgelopen twintig jaar over de

publieke sector is gespoeld. Tientallen rijksinstellingen en onderdelen van bestuurlijke organisaties

zijn verzelfstandigd, van de loodsdienst voor zeeschepen via de woningcorporaties tot aan de

Autoriteit Financile Markten. Al die entiteiten blijven publieke taken vervullen waarvoor meestal ook

bijdragen nodig blijven uit de publieke middelen - onze belastingcenten. Maar de verzelfstandigingen

hebben ook een soort schaduwmarkt geschapen, waarin de overheid zich rijk rekent door de

verzelfstandigde dochters voor van alles en nog wat 'marktconforme' tarieven in rekening te brengen.

Het zou mij niet verbazen wanneer de huurverhoging voor het Rijksmuseum gebaseerd is op een

hogere WOZ-waarde van het pand: door de renovatie is die aanzienlijk opgevijzeld, waardoor ook de

huur omhoog kan.

Wat ook de rechtvaardiging voor de hogere huur moge zijn, dit soort illusiepolitiek leidt tot een

nieuwe vorm van rondpompen van publiek geld, die hoge en volstrekt nutteloze extra kosten met zich

meebrengt. Door de subsidiekorting annex huurverhoging, zo leert een eenvoudige rekensom, krijgt

het Rijksmuseum per saldo nog maar 18 in plaats van 34 miljoen euro per jaar van ons allemaal. Als

het rijk geheel zou afzien van het heffen van huur en de subsidie gelijk zou houden, dan hield het

museum juist 4 miljoen mr over dan voorheen. Het is onzinnig om daar tegenin te brengen dat de

overheid dan 20,6 miljoen aan 'inkomsten' zou mislopen. Al dat geld vloeit immers in en uit dezelfde

belastingpot. En aan het innen en beheren van die 'inkomsten' zijn ook weer kosten verbonden, die in

het verre van 'marktconforme' rondpomprijk gemakshalve verborgen plegen te blijven.

Voor het Rijksmuseum maaktNRC Handelsbladdie kosten nu wel zichtbaar, door een overzicht bij

het artikel van de inkomsten en uitgaven van het Rijksmuseum vr en na de verbouwing. De

jaarlijkse uitgaven stijgen van 66 naar 74,4 miljoen euro. Veruit de belangrijkste oorzaak is de

huurverdubbeling. Zelf levert het museum een indrukwekkende prestatie. De personeelskosten stijgen

nauwelijks - van 31 naar 32 procent van het totaal. De kosten van het gebouw verdubbelen - van 3 naar

6 procent - maar daar staat tegenover dat de post 'overige lasten' juist drastisch daalt: van 46 naar 29

procent. Veruit de voornaamste oorzaak van de hogere uitgaven is die huurverdubbeling. Zo neemt het

aankoopbudget van het museum wel toe, maar blijft dat procentueel zeer bescheiden.

Met nieuwe aankopen helpen private geldschieters graag, zo leert de internationale museumpraktijk -hetzij met geldelijke bijdragen, hetzij door werken te schenken of in bruikleen te geven. Maar de
http://www.groene.nl/admin/commentaries/staat-van-de-markt-vestzak-broekzak-rond-het-rijksmuseum/Voor%20de%20fondsenwervers%20is%20het%20nu%20oogsttijd


3/3



exploitatiekosten blijven toch echt de eigen verantwoordelijkheid van het museum en zijn eigenaar,

het rijk. Wat de inkomsten betreft laat het museum zich wederom van zijn beste kant zien. Het

verwacht aanzienlijk meer bezoekers dan voorheen: ongeveer 1,5 miljoen per jaar in plaats van

900.000. Daardoor stijgen de bezoekersinkomsten van 20 naar 30 procent van het totaal. Het sleepte

aanzienlijk meer particuliere fondsen in de wacht: die gaan van 9 naar 15 procent, en dat in crisistijd.

Maar het rijk 'beloont' het museum voor zijn inspanningen door dubbel zo veel terug te pakken: de

jaarlijkse subsidie gaat van 67 naar 52 procent van het totale inkomen.

Het rijk rekent zichzelf rijk via een vestzak-broekzak-transactie ten koste van ons aller immaterile

rijkdom: volop genieten van het Rijksmuseum.

Suggesties voor deze serie zijn welkom: [email protected]

Beeld: Iwan Baan

Tweeten 5 0Like 20
http://www.groene.nl/commentaar/2013-04-13/staat-van-de-markt-vestzak-broekzak-rond-het-rijksmuseum#http://www.groene.nl/commentaar/2013-04-13/staat-van-de-markt-vestzak-broekzak-rond-het-rijksmuseum#http://www.iwan.com/iwan_index.phphttp://twitter.com/search?q=http%3A%2F%2Fwww.groene.nl%2Fcommentaar%2F2013-04-13%2Fstaat-van-de-markt-vestzak-broekzak-rond-het-rijksmuseumhttps://twitter.com/intent/tweet?original_referer=http%3A%2F%2Fwww.groene.nl%2Fcommentaar%2F2013-04-13%2Fstaat-van-de-markt-vestzak-broekzak-rond-het-rijksmuseum&text=De%20Groene%20Amsterdammer%20-%20Staat%20van%20de%20markt%3A%20Vestzak-broekzak%20rond%20het%20Rijksmuseum&tw_p=tweetbutton&url=http%3A%2F%2Fwww.groene.nl%2Fcommentaar%2F2013-04-13%2Fstaat-van-de-markt-vestzak-broekzak-rond-het-rijksmuseum

20130413 Groene.nl - State of the Market: The Rijksmuseum Revisited

Documents

Transcript of 20130413 Groene.nl - State of the Market: The Rijksmuseum Revisited