20100604 Waternetwerk

PublieksveiligheidWanneer doe je het goed?

mr. M.R.F. Gerrits4 juni 2010 - Houten

2

Onderwerpen

Juridische relevantie CE-markering voor Waternetwerk leden

Inleiding Juridische betekenis CE-markering

Verdieping (Mogelijke) juridische consequenties CE-markering voorbedrijfsvoering van een Waternetwerk lid:

• In hoedanigheid van eigenaar opstal• In hoedanigheid van fabrikant van een product (bijvoorbeeld RWZI)

• Samenbouw• Modificatie

• In hoedanigheid van werkgever

De informatie in deze presentatie bevat géén concreet juridisch advies; steeds eerst (juridisch) deskundige raadplegen. Alleen voor algemene informatieve doeleinden.

3

CE-markering =

De (juridische) verklaring van de fabrikant dat

• Het product voldoet aan alle essentiële veiligheids- en gezondheidseisen, voortvloeiende uit de toepasselijke CE-markeringsrichtlijnen

• De volgens die CE-richtlijnen vereiste conformiteitbeoordelingsprocedures zijn gevolgd en toegepast.

De juridische verklaring ≠ correct. Consequenties?

• Eigenaar van een opstal, waarin het gebrekkige product (machine/installatie) is gebruikt

• Fabrikant van het betreffende gebrekkige product (machine/installatie)• De werkgever die zijn werknemers met het gebrekkige product

(machine/installatie) laat werken


4

Aansprakelijkheid voor een opstal

Artikel 6:174 Burgerlijk Wetboek

1) De bezitter 2) van een opstal 3) die gebrekkig is en 4) daardoor gevaar voor personen of zaken oplevert, is,5) wanneer dit gevaar zich verwezenlijkt, 6) aansprakelijk


5

Bezitter (lid 5)

Bewijsregel

Degene die is ingeschreven als eigenaar in openbare registers

Uitzonderingen

• Gebruiker van de opstal in uitoefening beroep/bedrijf (art. 6:181 BW)• Erfpachter (lid 2)• Wegbeheerder (lid 2)• Leidingbeheerder (lid 2)


Opstal (lid 1)

Alle gebouwen en werken, die duurzaam met de grond zijn verenigd

• Ruim begrip• Hetzij rechtstreeks, hetzij door vereniging met andere gebouwen of

werken.• Kunstmatig tot stand gekomen

Opstal• Stuwen• Gemalen• Rioolwaterzuiveringsinstallaties• Behandelingsinstallaties voor afvalwater• Duikers• Niet: verplaatsbare en tijdelijke constructies


6

Gebrek - lid 1: eisen

Als de opstal niet voldoet aan de eisen die men daaraan in de gegeven omstandigheden mag stellen

• CE-markering• Stand van de techniek


7

8

Gebrek – lid 1: gegeven omstandigheden

Als de opstal niet voldoet aan de eisen die men daaraan in de gegeven omstandigheden mag stellen

• Publiek(e) terrein/ruimte• Het “te verwachten gebruik” en de “te verwachten bezoekers”• Mogelijk extra veiligheidsmaatregelen

Rechtbank Groningen 5 september 2007 (Bar dancing Bermuda)

• Onderhoud• Beneden de zorg van een goed beheerder

Gerechtshof Den Haag 18 augustus 2009 (HH Delfland)Gerechtshof Den Haag 24 november 2009 (Waterschap Holl. Delta)Gerechtshof Den Haag 19 januari 2010 (HH Schieland)


9

Gebrek – lid 1: gegeven omstandigheden

Eventueel gebrek ‘helen’: • Waarschuwingssignalen (borden o.i.d.)• Bekendheid met de situatie

Bezoeker dient dan passende voorzichtigheid en oplettendheid te betrachten


10

Toegepast: Waternetwerk leden

Waternetwerk leden kunnen

• als bezitter van een opstal aansprakelijk zijn• indien deze niet aan de eisen voldoen die daaraan gesteld mogen

worden (CE-markering), en• daardoor een gevaar ontstaat, dat zich verwezenlijkt.

➩ Conclusie: voldoen aan eisen CE-markering van belang


11

Aansprakelijkheid als ‘fabrikant’

Een gebruiker van een installatie of een machine kan – onderomstandigheden - als ‘fabrikant’ worden beschouwd:

• Zelf (laten) bouwen machine/installatie• Zelf machine/installatie samenstellen • Zelf modificeren

• Bijv.: samenstel = RWZI = CE-markering vereist

• CE + CE + CE hoeft geen CE te zijn.


12

Samenstel

Verantwoordelijkheid aanbrengen CE-markering op het samenstel (RWZI)

• De gebruiker zelf (opdrachtgever/werkgever), tenzij:• Contractuele afspraak (bestek) met:

• civiele,

• werktuigbouwkundige of

• de elektrotechnische aannemer

• Geen contractuele (schriftelijke) afspraken

• Onnodige (juridische) onzekerheid, zelfs aansprakelijkheid

• Wél CE-markering op totale ‘samenstel’


13

Modificatie

• Een modificatie is aanpassing van een machine of installatie met mogelijk nieuwe gevaren en/of risico’s

• Modificatie leidt ALTIJD tot nieuwe risicobeoordeling

• Nieuwe gevaren/risico’s maken oorspronkelijke CE-markering niet meer toereikend;

• Opnieuw CE-markering aanbrengen.

• Modificaties die nieuwe gevaren of risico’s introduceren: • Andere functie bestaande machine/installatie • Substantieel opvoeren productievolume

• Door het zelf uitvoeren van de modificatie en het (opnieuw) moeten aanbrengen van de CE-markering is de gebruiker fabrikant geworden.


14

Verantwoordelijkheid ‘fabrikant’

• Produceren van veilig product (machine/installatie)

• Als een CE-markeringsrichtlijn voorziet in de aanbrenging van CE-markering op ‘zijn’ product, dan is de aanbrenging van CE-markering verplicht

• NB: Andersom is ook het geval!

➩ Controle of voldaan is aan eisen CE-markering voor Waternetwerk leden van juridische importantie.


15

Sancties

Fabrikant

Strafrechtelijk Civiel

Boete (74.000)

Gevangenisstraf (6 maanden)

Ontneming wederrechtelijk verkregen voordeel

StilleggingBedrijfsactiviteiten (1 jaar)

Geleden verlies

Kosten ter voorkoming/beperking van schade

Kosten ter vaststelling vanschade & aansprakelijkheid

Bestuursrecht

Boete

Last onder dwangsom

Stillegging


16

Werkgever

• Verantwoordelijkheid werkgever (artikel 7:658 BW lid 1):

Zorgplicht = veilige werkomgeving en veilige arbeidsmiddelen

• Aansprakelijkheid werkgever (artikel 7:658 lid 2):

De werkgever is jegens de werknemer aansprakelijk voor de schade die de werknemer in de uitoefening van zijn werkzaamheden lijdt, tenzij de werkgever aantoont dat aan zijn zorgplicht heeft voldaan


17

Uitwerking verantwoordelijkheid (I)

Zorgplicht omvat óókvoldoen aan de Arbowetgeving


18

Uitwerking verantwoordelijkheid (II)

Arbowetgeving en CE-markering:

Machines/installaties c.q. arbeidsmiddelen (a.m.’s) dienen te voldoen aan de toepasselijke CE-markeringsrichtlijnen

(artikel 7.2. lid 1 Arbobesluit)


19

Uitwerking verantwoordelijkheid (III)

Vóór terbeschikkingstelling arbeidsmiddel controle werkgever conformiteit aan toepasselijke CE-markeringsrichtlijnen

- Onderzoeksplicht – waaronder beoordeling van:- Risico’s bij gebruik- Veiligheid bij beoogde doel- Gewenste grenzen van de machine- Gebruiksomgeving- “Gegoedheid” machinebouwer- Adequate gebruikershandleiding- Opleidingsniveau werknemer

- Instructieplicht:- Correcte toepassing- Naleving gebruikshandleiding, hoe omgaan met risico’s tijdens het

gebruik;

Tezamen = concrete invulling van zorgplicht De informatie in deze presentatie bevat géén concreet juridisch advies; steeds eerst (juridisch) deskundige raadplegen. Alleen voor algemene informatieve doeleinden.

20

Uitwerking verantwoordelijkheid (IV)

Arbeidsmiddel met CE-markering en EG-vvo ontslaat de werkgever niet van eigen verantwoordelijkheid

• In ieder geval aansprakelijk voor zichtbare gevaren/risico’s

Rechtbank Leeuwarden 2 oktober 2008 (Spinningslijn)

• Mag niet blindvaren op het advies van een Arbodienst/veiligheidskundigeNB: Kan wél leiden tot schadeplichtigheid deskundige

Rechtbank Maastricht, Sector Kanton, 14 oktober 2009 (Intercession B.V.)

• Verwijtbaarheid is geen vereiste voor aansprakelijkheid werkgever


21

Uitwerking verantwoordelijkheid (V)

Zorgplicht houdt in• Onderzoeksplicht, instructieplicht, toezicht:

• Behoorlijk onderhoud (hoog veiligheidsniveau vereist)

Hoge Raad 11 april 2008 (Val in wasstraat)

• Voorzienbaarheid eigenhandige reparatie werknemer

Gerechtshof Leeuwarden 14 mei 2008 (Schoonmaken verfpistool)

Ook instructie hoe niet te handelen

• Voorzienbaarheid onvoorzichtige werknemer

Kantonrechter Amsterdam, 2 november 2007 (Verpakkingsmachine)


22

Aansprakelijkheid werkgever

De werkgever is – in beginsel – aansprakelijk op basis van artikel 7:685 lid 2 BW als hij de werknemer laat werken in een werkomgeving of met a.m.’s die niet voldoen aan de toepasselijke eisen.

In beginsel• zeggenschap over veiligheid werkomgeving

Gerechtshof Den Haag 21 juli 2009 (Zeelandia)

• verwijtbaarheid


23

Aansprakelijkheid

Bij ontbreken verwijtbaarheid wél aansprakelijkheid, mogelijk geen boete!

Arbobeleidsregel 33, negende lid (sinds 1 januari 2007)

Dus voldoe in ieder geval aan artikel 7.2. van het Arbobesluit:

• Verplichting gebruik Am’s met CE-markering:• Check EG-vvo• Instructies, toezicht• Inspanningen goed vastleggen (dossier, óók: koopcontract,

correspondentie m.b.t. de aanschaf, deskundigen)

Bewijs: verwijtbaarheid ontbreekt dan mogelijkerwijs

➩ Voldoen aan eisen CE-markering voor werkgever van juridische importantie



24

Sancties

Werkgever

Strafrechtelijk Bestuursrechtelijk

Boete(74.000)

Gevangenisstraf(2 jaar)

Stilleggingbedrijfsactiviteiten

Boetes

Last onder dwangsom*

Stillegging van het werkof de werkzaamheden*

* of; niet beiden

20100604 Waternetwerk

Technology

Transcript of 20100604 Waternetwerk