2008/12/06 - Low cost

HET GROOTSTE CARRIRE AANBODMEER JOBS OP VACATURE.COM 6 DECEMBER 2008

SUPERPROMO!

DEZE WEEK

GRATISMAGAZINE

LOWCOST

LAGE KOSTEN BODEM-PRIJZEN

KWAKKEL-SERVICE

NEENJA JA NEEN

NEENJA

HONGERLONENJA NEEN

DEFINITIEF IN PRIJS VERLAAGD!Lowcutkapsels, lowbudgethotels en lowcostreclamespots +DOSSIER FINANCE & CONSULTINGBlijven rekruteren, het antwoord van de kleine banken op de crisis

NEEM ME MEE!

HT BUSINESSMODEL IN TIJDEN VAN CRISIS!

LOWCOST

Valerie - Kantoor Roeselare

www.accen t . j obs

VG.13/BU

O

Uitzendjobs optie vast, met garantie.

Kom naar n van onze kantoren en kijk welke job de Sint voor jou meegebracht heeft.

Bek

ijk d

e vo

lled

ige

cam

pag

ne o

p w

ww

.acc

ent.

job

s.

ACCENT 03-12-2008 09:56 Pagina 1

Gedelegeerd bestuurder Dirk Velghe

Algemeen directeur Christophe Glorieux

Office manager Linda De Nutte

Accounting Walter Roos

Operations & distribution manager Inge Van den Bussche

Operations & distribution assistant Ilse Borms

Rapporting & Analyse Dieter Vermander

Redactie Vacature Hoofdredacteur Marian Kin (voor

Kinco) Redactiechef Erik Verreet Redactie Nico Schoofs,

Filip Michiels, Sam De Kegel, Hermien Vanoost

02-482.03.54 Medewerkers: Eric Adams, Karin Eeckhout,

Catherine Nuyttens, An Olaerts, Bart Cabanier, Tom

Dieusaert, Hans Moleman, Petra Quaedvlieg, Evy

Ballegeer, Ad Van Poppel, Jan Stevens, Dirk Blijweert,

Carina Lopez, Tom Ronse, Lore Callens, Matthieu Van

Steenkiste, Dominique Soenens, Goele Geeraert, Lies

Lefever, Annick Claus, Marjorie Blomme

Redactieraad Marianne Dewandeleer (PwC), Johan

Albrecht (Itinera Institute), Mireille Deziron (Jobpunt Vlaan-

deren), Bart Mathe (FIT), Ivo Belet (Europarlementarir)

Grafische vormgeving Art Director Pieter Ver Elst

Assistant Art Director Jon Troch Grafici An Coosemans,

Patricia Kempeneers, Manu Degreef Medewerkers Bob

Haentjens, Sara Sabbe, Yves Deploige, Guido Evens,

Hugo Gielen, Miet Truyers

Advertenties Business manager Nancy Werbrouck

Sales manager Marijke Van Impe Account managers

Ruth Janssens, Sofie Verbrugghe, Karl Van Lathem,

Vronique Geluykens, Lieze Gheysens, Peter Dewever,

Duncan Dilissen 02-482.03.50 Commercieel assistenten

Inge Seghers, Hilde De Wolf, Annemie Detroch, Krista

Verlaeckt, Annick Rega, Sofie Bonneux 02-482.03.38

Ordering & accounting Ann De Lange, An Parewijck, Lieve

De Pauw 02-482.03.71

Marketing & research Marketing & research manager

Diane Devriendt Research marketeer Marjan Desmedt

Product manager Dries Mahieu, Bieke Helsen

Vacature/References Interactive

Interactive Director Marianne Edlund Account Managers

Veerle Cajot, Kim Claesen Internal Sales Siska

Blanckaert, Louise Claeys Bouuaert 02-481.15.09 Client

Services Manager Barbara Daelman Internal Account

Executive Liesbeth Teugels, Annelies Horckmans Client

Services Assistant Vronique Bamford 02-482.03.39

Project Manager Inge Van Dyck Projectleader IT & Develop-

ment Josi Swerts Web Designers Olivier Beauchot, Ward

Meremans, Graham Freeman Marketing Manager Kenny

Spriet Marketing Project Manager Brigitte Vermeulen

Marketing Analyst Christophe Van Puymbroeck Product

Manager Florence Collard Netredactie Mora Lens,

Virginie Moriaux

Verantwoordelijke uitgever

Christophe Glorieux

Pontbeekstraat 4, 1702 Groot-Bijgaarden

Vacature C.V. is erkend als bureau voor private arbeids-bemiddeling in het Vlaamse Gewest, onder het nr VG.1186/B. De rechten van de kandidaat kunnen ten allen tijde worden geraadpleegd opwww.vacature.com/rechtenkandidaat

ADVERTEREN IN VACATURE? Bel 02-481.15.88 of mail naar [email protected]

COLOFON

7.00 uur.Opstaan. Ik ben al even wakker.Sinds mijn zoon begin oktober eenzwaar ongeval gehad heeft, word ik vroeger wakker dan normaal.Mijn ontbijt is klassiek: een kaasje,confituur van frambozen en rabar-ber, een paar sneetjes brood enzwarte koffie.

8.00 uur.Op de stoep staat een wagen vanRadio 1 voor een kort interview over het partijbestuur van deze morgen dat ik zal voorzitten. Ikmoet me daarna haasten om detrein van 8.30 uur te halen. Samenmet onze algemeen secretarisWouter Van Bellingen reis ik naarBrussel. Onderweg lezen we dekranten. We overwegen wat wekunnen besluiten en hoe dat kangenter preteerd worden.

9.30 uur.In Brussel. We stappen naar het partijgebouw waar de pers al staatte wachten. Om 10.10 uur start de vergadering. Een zware vergade-ring, net na het ontslag van onder-

voorzitter Fouad Ahidar. De krantenschrijven dat de leegloop gestart is,maar wij voelen dat niet zo aan.Bert Anciaux heeft nog geen keuzegemaakt. Hij moet beslissen of hijzich al dan niet aansluit bij hetbesluit van de partijraad.

13.00 uur.De vergadering is afgelopen. Depers komt binnen en we geven eenkorte persconferentie. Ik heb vrese-lijke honger en eet een broodje metsoep. We gaan verder met een ver-gadering van het dagelijks bestuur.

15.10 uur.Ik ga weg uit de vergadering,omdat ik mijn zoon in hetMiddelheim ziekenhuis wil bezoe-ken. Ik moet hard lopen om detrein in Brussel-Zuid te halen enspring in de eerste de beste wagon.Mijn gsm rinkelt; ik leg die voor me neer met het idee straks te bel-len. Nu is het te druk. In Brussel-Centraal stap ik snel over in eeneersteklaswagon. Ik merk snel datik mijn gsm in de andere wagonheb laten liggen. Er is geen tussen-

deur, dus moet ik wachten tot hetvolgende station in Dendermondeom de gsm te halen. Die is onder-tussen verdwenen.

16.21 uur.Aankomst in Sinaai. In mijn autoheb ik een ingebouwde telefoon enik bel mijn medewerkers om mijngsm te laten blokkeren. Ik ga snelnaar huis, eet iets behoorlijks enga dan naar Antwerpen.

18.30 uur.Ik bezoek mijn zoon die gelukkig al veel beter is. Ik ben rond 20.00 uur weer thuis, kijk naar hetnieuws en TerZake en lees mails.DHL brengt me nieuwe gsm-kaar-ten. Ik heb een gsm bij mijn zoon gerecupereerd en probeer die aande praat te krijgen.

22.00 uur.Mijn dochter belt vanuit Australi.Ik kijk nog naar Phara waar detwee broers De Wever te gast zijnen ga slapen. Ik ben behoorlijkdown. Het is niet leuk dat we nogsteeds geen duidelijkheid hebben.

Maandag was een belangrijke dag voor de VlaamsProgressieven. Interimvoorzitter Nelly Maes (67) vroeg partijgenoot en Vlaams minister Bert Anciaux om duidelijkheid over zijn politieke toekomst.tekst Ad Van Poppel - foto Ilse Prinsen

De maandag van Nelly Maes,interimvoorzitter Vl.Pro

VMG-20081206-01-MAANDAG (1):Opmaak 1 04-12-2008 20:56 Pagina 1001_GPV1QU_20081206_VMGBI 04-12-2008 20:57 Pagina 1

Abonnees van De Tijd, De Morgen, Gazet van Antwerpen en Het Laatste Nieuws ontvangen Vacature automatisch bij hun krant.

Magazine6 december 2008

Ik wil niet ontkennen dat er al jarenlang kinderen

gesmokkeld en doorverkochtworden vanuit buurlanden

zoals Mali of Burkina Faso.Paul De Petter, manager Africa bij Barry-Callebaut

VacatureDEZE WEEK IN

10 20

INHOUD

En natuurlijk blijft Vacature Interactive de place to be voor een boeiende en uitdagende job!

Hoeveel bent u waard?

Evalueer nu uw loon met het nieuwe salariskompas. Hoeveel verdienen professionals met dezelfde functie in andere sectoren? Wat zal u verdienen binnen vijf jaar? En welke extralegale voordelenhebben uw collega's?

Evalueer uw loon opVacature.com/salariskompas

DEZE WEEK OP

VacatureInteractive

Welke zijn de nieuwste trends inzakenreizen?

Ondanks de economische crisis zijn zakenreizen nog steeds populair, al hebben ze door de jaren een hele evolutie gemaakt.Welke zijn de nieuwste trends? VacatureTV stak zijn licht op bijenkele luxehotels.

Je ziet het op Vacature.com/tv

Vraag van de Week

In uw bedrijf wordt 40 uur per week gewerkt. Krijgt u ter compensatie maandelijks twee rustdagen? Of zijn er andere manieren om deze extra uren te compenseren?

Het antwoord leest u op Vacature.com/vraagvandeweek

Tips voor uw eerste job

U bent klaar voor uw eerste stappen op de arbeidsmarkt, maar uvraagt zich af welke praktische regelingen u moet treffen, waar u zich moet inschrijven en hoe u aan uw zoektocht begint?

U leest het hierVacature.com/eerstejob

24

2 Vacature | zaterdag 6 december 2008

002_GPV1QU_20081206_VMGBI 04-12-2008 20:59 Pagina 2

COVERSTORY

10> LOWCOST, ZALIGMAKEND IN HARDE TIJDEN Men neme een magazijn, men plaatst er enkele rekken in en men sprokkelt een goedkoop maar degelijk assortiment bijeen. Ziedaar het succesrecept voor een supermarkt in moeilijketijden. Onder het motto How low can you go? trekt onze journalist op onderzoek.

WERK & WERELD

24> CHOCOLADE MET EEN BITTERE NASMAAK Van Sinterklaas dromen deze kinderen niet, van chocolade liggen ze dan weer nachtenlang wakker. Kinderarbeid op de cacaoplanta-ges in Ivoorkust, een spijtige maar dagelijkse realiteit.

WERK EN HR

29> STUUR UW CV EENS NAAR EEN OUDE BEKENDE En waarom niet eens solliciteren bij uw vorige werkgever? Veel kansdat hij u met open armen ontvangt. Rekrutering van ex-werknemers,nu al een hit in Amerika, binnenkort ook in Europa?

DOSSIER FINANCE EN CONSULTING

34> OOK KLEINE BANKEN IN CRISIS?

Dat de Belgische grootbanken de tering naar de nering zetten, weet uintussen wel. Of de kleintjes daarvan kunnen profiteren, vroegen weaan Argenta, Deutsche Bank, VDK en Bank J.Van Breda & C.

COLUMN VAN AN OLAERTS

88> FORDLNDIA

Fordlndia oftewel het rubberrijk van Henry Ford. JohannJohannsson zingt er een liedje over, An Olaerts fantaseert er een column bij. Waar bumperen in de file al niet goed voor is.

1> De maandag vanNelly Maes, interimvoorzitterVlaamsProgressieven

4> Wereldbeeld:Verenigde ArabischeEmiraten

6> JunkboxDe salariswatcherIedereen coachGlobalisering light

8> Publieke opinie10> Coververhaal: Lowcost

als businessmodel20> De succestapes:

De kunstboeken vanTaschen

23> Intussen in DenemarkenDe zakenreizigerDe balans

24> Werk en wereld:Kinderarbeid in Ivoorkust

28> Arbeidsklimaat:Informatici blijven gegeerd

29> Werk en hr: Aan de slag bij een ex-werkgever

31> Bien Cuit:Diagonal 97, Antwerpen

32> Werk en wellness: Wie biedt werk aan MS-patinten?

34> Dossier finance en consulting: Kleine ban-ken rekruteren nog

88> Column van An OlaertsDe 180beste carrires in dit magazine.

Kijk snel op p. 84 vooreen overzicht

Vacature van de week:

Ziekenhuisapotheker bij Virga Jesseziekenhuis


WERELDBEELD

Foto: xxx

Land in zicht Verenigde Arabische Emiraten

Sinds enkele jaren investeren de Verenigde Arabische Emiraten zwaar in de uitbouw van toeristische trekpleisters. Dat ze kosten noch moeite sparen, bewijst dit prestigieus landwinningsproject in het zuid-westen van Ras Al Khaimah. Een geknipteopdracht voor onder andere de Belgische baggeraar Deme. Hier zorgen bulldozers voor de egale opbouw van het stort, zo noemen baggeraars de ingedijkte zone waarin land wordt opgespoten. Zand wordt in alle richtingen geschoven en aangedamd. Een delicaat werkje, zo met een zware machine op drijfzand.

Fotograaf Tom DHaenens voer negen maanden in het kielzog van Deme. Het resultaat kunt u bewonderen in zijn pas verschenen fotoboek Creating land for the future.

Foto: Tom DHaenens


Elke week schuimen we dewereldwijde arbeidsmarkt af, opzoek naar exotisch leesvoer. Deglobalisering in licht verteerbarestukken.

DODELIJKE CONSUMENTEen medewerker van de Amerikaanse super-marktketen Wal-Mart is in New York om hetleven gekomen toen een uitzinnige groep koop-jesjagers een winkel binnendrong en hem onder

de voet liep. Dat meldt de New York Times.Afgelopen vrijdag was 'Black Friday', de dag diehet Amerikaanse koopjesseizoen voor de feest-dagen inluidt. Winkeliers stunten met aanbie-dingen die traditioneel een miljoenenpubliektrekken. Voor het filiaal van Wal-Mart stondenvanaf 3.30 uur s nachts al honderden mensente wachten. Vijf minuten voor openingstijd bra-ken de klanten door de deuren heen. Blijkbaarneemt de crisis het laatste greintje fatsoenweg bij de hongerige consument, op zoeknaar het ultieme koopje.

CRISISKORTINGIN BORDEELVan Black Friday

naar Rose Monday.Luxebordeel Boccaccio

in het NederlandseLaren wil zaken-mannen in (kre-diet)crisis tege-moet komen. Het

huis van lichte zedengeeft tijdelijk 30 pro-

DE SALARISWATCHER

In verschillende Russische regio's zet depolitie tegenwoordig geestelijken in omchauffeurs op het rechte pad te brengen. InKoeznetsk krijgen verkeersovertreders nietlanger een boete, maar een preek van depriester. Volgens de lokale politiechef over-treft het resultaat alle verwachtingen. "Sindswe priesters meesturen met de patrouilles, ishet aantal ongevallen met 33 procentgedaald", klinkt het. In andere Russischeregios gaat de politie nog een stapje verder.Zo krijgen verkeerszondaars in Siberi nietlanger een boete maar een beeltenis vanSint-Niklaas, de beschermheilige van de rei-zigers. Elders worden gevaarlijke kruispun-ten met wijwater besprenkeld in de hoop dathet aantal ongevallen zo drastisch zal afne-men. Uit doorgaans goed ingelichte bronvernemen we dat ook de Belgische politie hetbij de traditionele eindejaarscontroles overeen andere boeg wil gooien. De baseline voorhun nieuwe campagne is intussen al uitge-lekt: Glaasje op, laat je wijden. Enwe blijven nog even in het verkeer. DeBraziliaanse lingerieontwerpster Lucia Loroheeft een onontgonnen gat in de markt ont-dekt. Ze brengt een pikant setje op de marktwaarin een gps met trackingsysteem ver-scholen zit. Om nooit meer het noorden teverliezen, zeg maar. Handig voor de vrouwenzelf - dat spreekt voor zich maar ook heelwat Braziliaanse mannen zouden al sterkeinteresse getoond hebben. De pak me danals je kanlingerie zou hen immers toelatenhet traject van mogelijk overspelige echtge-notes op de voet nou ja - te volgen.Feministen schreeuwen moord en brand enhebben het over een moderne kuisheidsgor-del. Wij van onze kant kijken al uit naar onzeeerstvolgende autovakantie. Meer bepaaldnaar het programmeren van de gps. Eindigen doen we, zoals altijd, in alle ernst.Recent onderzoek van IT Job Board bij jawel iters in ons land heeft alweer schrik-wekkende resultaten opgeleverd. Maar liefst77 procent van de ondervraagden beweertdat het werk hun gezondheid negatief ben-vloedt. Paradoxaal genoeg melden zeven optien ondervraagden zich ook minder dan driedagen per jaar ziek, zo vertelt ons hetzelfdepersbericht. Bij deze misschien toch ookeven melden wat ons, journalisten, ziekmaakt: de stortvloed aan irrelevante, verge-zochte en totaal nietszeggende onderzoekendie we dagelijks op ons bord krijgen. En als u me nu kan excuseren, ik ben even hetnoorden kwijt. (FMI)

JUNKBOXElke week remixet onze 2-minuten-dj de junk in zijngeheugen tot een fijne set van120 onproductieve seconden.

Roger De Keersmaeker: Thuis heb ik zo'n twee meter aan kookboeken staan. Geen 'SOS Piet', ik lees liever de boeken van Wout Bru en aanverwanten.


GLOBALISERING LIGHT


In samenwerking met VKW en

de provincie Vlaams-Brabant

geeft Vacature u tien weken

lang een tip om uw collegas

beter te coachen. De laatste

tip krijgt u van Patrick

Verhamme, senior mana-

ger aankoop verse producten van Delhaize Belgi.

TIP10:EVALUEER & COMPLIMENTEER

Schouderklopjes tussendoorzijn het belangrijkst. Bij Delhaize krijgtelke medewerker bij het begin van het jaarzijn doelstellingen mee. Die worden halver-wege en op het einde van het jaar gevalu-eerd. Tijdens die gesprekken kun je positie-ve feedback geven. Maar je hoeft daar nietzo lang mee te wachten. Belangrijker is datje in je dagelijkse werking op tijd en stondeen compliment geeft. Net zoals je niet telang moet wachten om bij te sturen.

Je kunt pas complimenteren alsje weet waarmee je medewerkersbezig zijn. Ik probeer me zo goed moge-lijk van alle projecten op de hoogte te hou-den. Alleen als je weet waar je mensen meebezig zijn, kan je bijsturen en ondersteunenwaar nodig. En als ze op de goede weg zijn,moet je hen dat ook vertellen. Bovendien,wie een compliment krijgt, presteert beter.Iedereen heeft bevestiging nodig. Waar ikook op let: als iets in orde is, is dat zo. Dangeef ik ook geen commentaar over hoe heteventueel toch nog anders kon.

Je hoeft niet voortdurend de lof-trompet te steken. Mensen moeten hetgevoel hebben dat ze nog kunnen groeien.Wie alleen positieve feedback krijgt, heefthet gevoel dat hij alles al kan en niet meerkan evolueren.

Jonge medewerkers willenfeedback op korte termijn, seniorsverwachten een meer algemene evaluatie.Dat betekent dat je beide groepen andersmoet coachen. Een nieuwe werknemerbegeleid je in elke stap die hij zet. Eenancien daarentegen krijgt zijn objectief,maar hij beslist zelf hoe hij dat doel bestkan bereiken. Je evalueert hem niet op elketussenstap, maar eerder op het globaleeindresultaat.

Als coach heb je als taak mede-werkers te ontlasten mochten ze overvraagd zijn, en hen te steunen om een goede balans te vinden tussen werk en priv. (GG)Meer lezen? www.iedereencoach.be

>

>

>

>

>

Naam: Roger DeKeersmaekerLeeftijd: 40Beroep: ProjectleiderSourcing bij Multi NV (Temse)Woonplaats: AntwerpenBurgerlijke staat:SamenwonendNetto maandsalaris:2.000 euroExtralegale voordelen:Firmawagen (Volvo V50),gsm, internetaansluiting,maaltijdcheques, groepsverzekering

Multi NV doet aan projectsourcing enheeft een eigen studiebureau. Ik benvoortdurend op zoek naar hoogopgeleidetechnische profielen voor de bouw. Datgaat om werfleiders, architecten, pro-jectmanagers,... die in de bouw, indus-triebouw of bruggen- en wegenwerkenaan de slag gaan. Ik doe dit werk nutwee jaar. Ik verdien ongeveer evenveelals in mijn vorige job, maar de korf extra-legale voordelen is bij Multi een stuk uit-gebreider. Deze job ligt me veel beter: ikheb nu meer vrijheid en verantwoorde-lijkheid. Ik kan mijn werkdag ook heelflexibel indelen. Ik begin meestal tussen8 en 9 uur en werk tot 18 19 uur. Alshet druk is, kan dat ook 20 of 21 uurworden. Twee derde van de tijd werk ikop kantoor, de rest ben ik op de baan.Onze klanten wonen in heel Belgi, tus-sen Oostende en Aarlen.

CHINEZEN VOOR 100 EUROMijn vriendin en ik gaan graag uit eten.Onze recentste ontdekking is Lam & Yinin de Reyndersstraat in Antwerpen. EenChinees restaurant, maar niet van hettype waar je op nummer kan bestellen.Ze hebben een heel beperkte kaart, de

inrichting is heel sober, maar ze gebrui-ken superverse producten en doen daarongelooflijke dingen mee. Met twee personen kan je er voor 100 euro heellekker eten. De lekkerste vis vanAntwerpen wordt in de Fiskebar aan deMarnixplaats geserveerd. Ze hebben alle soorten vis, bereiden die heel basicen je krijgt fantastische porties. Voorminder dan 100 euro heb je er met zijntween gegeten.

FORNUIS VAN 1.800 EUROWe koken zelf ook graag. Mijn vriendinkookt tijdens de week, ik in het week-end. Twee jaar geleden hebben we ons-zelf verwend met een Smeg-fornuis. Datkostte 1.800 euro, maar is zijn geldmeer dan waard. En wie in de keukenwerkt, heeft een goeie messenset nodig.Ik heb me een messenset van Globalgekocht, dat zijn Japanse messen. Hetchef-mes daarvan alleen kostte bijna180 euro. Ik ben autodidact op culinairvlak. Ik lees wel veel kookboeken. Thuis hebik zo'n twee meter aan kookboeken staan.Geen 'SOS Piet', ik lees liever de boeken vanWout Bru en aanverwanten.

(BC, foto IP)

cent korting voor een wip. Het exclu-sieve sekshuis wordt vooral bezochtdoor zakenlui. Maandag is traditio-neel een topdag. In heel de wereldhangen de vlaggen halfstok boven debordelen. In tijden van crisis houdenveel mannen immers de broekomhoog. In Spanje wordt er normaalgesproken per dag 50 miljoen eurogespendeerd aan prostitutiebezoek.Die omzet is met zo'n 30 40 pro-cent afgenomen.

MAN DOET BEHOEFTE IN SANITAIRWINKELSoms leidt de economische crisis wel tot heelonwelriekende toestanden. In het DuitseBochum heeft een man zijn behoefte gedaanop een toilet in de showroom van eensanitairwinkel. Het toilet was niet aangeslotenen de ontlasting kwam direct onder het toiletop de vloer terecht. Volgens ooggetuigenstond de stomverbaasde Heinz Kessel met rode wangen te kijken waarom het toiletniet doorspoelde, aldus De Telegraaf.

Andere bron-nen gewagendat de mangeen sanitaireaalmoes aan de lokale wc-madam wougeven omwille van zijn precaire financilesituatie. De sanitairwinkel 'beloonde' deman door hem levenslang de toegang totde winkel te ontzeggen. (SDK)

Keukenmesvan 180 euro

Elke week bijt deSalariswatcher zich vastin de portemonnee vaneen m/v. Roger DeKeersmaeker houdt vanculinaire hoogstandjes.

START7Vacature | zaterdag 6 december 2008

IEDEREEN COACH


Onderhandel met verstandIn het jaar dat cash tot koning wordt gekroond, dansen de bedrijvenop de tonen van hun financieel directeur. Zij of hij wordt de held van2009, als die het al niet was in 2008. Het dringt stilaan tot

managers en aandeelhouders door hoe wankel hun bedrijfsbalansenzijn. Zelfs zij die tot hiertoe de kredietcrisis niet voelden, stellen vastdat ze minder vlot aan vers geld geraken. Terwijl de omzet krimpt ende kosten stijgen, moet de financieel directeur de banken en de beur-zen ervan overtuigen dat de onderneming hun vertrouwen tochwaard is. Hij is de sterke hand die de bedrijfsboot door het slechteweer zal loodsen.

Zachte waarden moeten plaats ruimen voor harde cijfers. We wui-ven het woord talent uit. In 2009 gebruiken we opnieuw personeelen natuurlijk headcount of FTE, fulltime equivalent, grinnikt despitse Britse columniste Lucy Kellaway in The Economist. Niet alleenverandert de toon van het discours aan de top, binnen het directie-comit verschuift de macht. In dit klimaat heeft de chief financialofficer (cfo) de tweede stek, vlak onder de algemeen directeur. Hij isde kroonprins. U kan zich verwachten aan een reeks nieuw benoem-de ceos met een financile achtergrond.

Van zijn kant moet de marketingmanager het met een kleiner bud-get stellen. En de duurzaamheidsmanager is al lang blij als zijnfunctie niet geschrapt wordt. Vooral de personeelsdirecteur komtonder vuur, aldus kenners. Want de talentenoorlog verschuift naarde achtergrond. Voor n keer slaan die kenners de bal mis. Op voor-waarde dat hij zijn oorlogstenue aantrekt en mee het strijdgewoelintrekt, krijgt de hr-directeur een sleutelrol. Hij moet met creatieve -lees, goedkope - oplossingen het moreel van de troepen hoog hou-den en de reorganisaties vlot laten verlopen. Hij moet ook voor eenvlotte, interne doorstroom zorgen, want het bedrijf zal voor hetinvullen van topposities meer terugvallen op de vertrouwde mede-werkers uit het eigen huis.

CFO, de nieuwe kroonprins

In dit klimaat heeft de cfo de tweede stek, vlak onder de algemeen directeur. Hij is de kroonprins.

Reactie van de week (op coververhaal 86.782 m/v over hun salaris van 29 november)

BRIEVEN & BLOGS

Gaat u akkoord met Erik Verreet?

vacature.com/standpunt


ERIK VERREET

STANDPUNT

Laten we eerlijk zijn, we willen allemaal meer ver-dienen. Vooraleer je naar je baas stapt, moet jenatuurlijk reden hebben om over je salaris teonderhandelen. Als je er de kantjes af loopt, is dekans op een loonsverhoging nihil. Maar als je niet weet of je loon eerder laag of hoogis, kan je zelf actie ondernemen. Vacatures sala-riskompas is zeker een goede leidraad, maardaarnaast kan je in je eigen bedrijf ook proberente achterhalen hoe loonsonderhandelingen verlo-pen. Met andere woorden, wat is de bedrijfscul-tuur rond loonsonderhandelingen? Hebben colle-gas die er al langer zijn, reeds onderhandeld enwat waren hun ervaringen? Hebben ze een loons-verhoging gekregen en zo ja, waarom? Onmisbareinformatie, al zullen veelcollegas daar liever niet overpraten. Baken voor jezelfzeker ook een boven- enondergrens af. Dat geeft je watmeer ruimte bij de onderhande-lingen. En reken goed het ver-schil uit tussen netto en bruto. Jijdenkt misschien in netto, je baas

in bruto, want hij moet belastingen en RSZ-bij-dragen op je loon betalen. En regel mag je nooit uit het oog verliezen: blijfvriendelijk en professioneel. Liegen over sollicita-ties en een andere job of dreigen dat je zalopstappen, brengt weinig zoden aan de dijk. Geef je baas ook de tijd om er nog even over na te denken.

Denk ten slotte ook na over alternatieve vormenvan beloning, zoals maaltijdcheques, of een lap-top. Vaak komen die vormen van beloning voor-deliger uit voor je baas.Riet Vanneste

Wil u reageren op onze artikels? Scherp uw pen en mail naar

[email protected]

En discussieer mee op de blogs van onze website:

vacature.com/blogsDe m/v met de scherpste pen sturen we een fles wijn op.


Reacties op coververhaal 86.782 m/v over hun salaris van 29 novemberVIJFTIGERS ACTIVEREN OP DE ARBEIDSMARKTEn van de meest in het oog springenderesultaten van de recente salarisenqute vanVacature is ongetwijfeld het zeer lage aandeel(nauwelijks 12 procent) vijftigplussers datbereid is om bij werkloosheid een job aan tenemen waarbij ze minder verdienen dan voor-heen. Een op drie wil zelfs enkel aan de slagals hij meer kan verdienen. Daarmee gevenvijftigplussers in feite aan dat het voor henallemaal niet meer hoeft. Dergelijk laag aan-deel werkwilligen is het zoveelste symptoomvan de chronisch zieke Belgische arbeids-markt. Het toont aan dat de lage kans op rentegratie van vijftigplussers niet alleen eenvraaggestuurd fenomeen (leeftijdsdiscrimina-tie van werkgevers) is, ook het gedrag van debetrokkenen zelf speelt in deze een rol. Dit iseen belangrijk inzicht want heel wat arbeids-marktwatchers verklaren nagenoeg alles watop de arbeidsmarkt gebeurt vanuit het gedragvan werkgevers. Een tweede vaststelling is datde noodzaak van activering van werkloze vijf-tigplussers nu wel bewezen is. Het is eengemiste kans dat hiermee niet werd gestart bijde invoering van het Generatiepact. De huidi-ge economische neergang speelt in deze nietin het voordeel maar dat mag geen reden zijnom verder te talmen. Ten slotte nodigen dezecijfers uit om na te denken over de opbouwvan human capital doorheen de loopbaan.Een typische loopbaanvalkuil van veel werk-nemers bestaat erin dat naarmate de loop-baan vordert veel bedrijfsspecifiek humancapital wordt opgebouwd. Het gaat om com-petenties die wel nuttig zijn binnen het eigenspecifiek bedrijf maar niet of in veel minderemate in andere bedrijven. Dikwijls wordt ditbedrijfsspecifiek human capital gecombi-neerd met ervaringsconcentratie. Deze cock-tail levert natuurlijk grote problemen opindien de betrokkene de gure, externearbeidsmarkt dient op te zoeken.

Op zich hoeft het geen probleem te zijn alswerknemers minstens hetzelfde loon willenverdienen bij een nieuwe werkgever. Maardan moeten ze hiermee wel veel meer reke-ning houden bij de competentieontwikkelingtijdens hun loopbaan.Jan Denys, arbeidsmarktdeskundige Randstad

NIET ONDERHANDELD OVER SALARISAls jonge starter heb ik helemaal niet onder-handeld over mijn eerste salaris. Ik was al blijdat ik kon starten. Als ik sommige vriendenhoor opscheppen over hun salaris en hoe zefors onderhandeld hebben, dan heb ik daartoch mijn twijfels bij. De meeste startsalarissen liggen vast, ook inde priv. Ik heb wel expliciet gevraagd of ereen systeem van glijdende werkuren bestond.Ik pendel immers elke dag van West-Vlaanderen naar Brussel, en dan is het meegenomen dat je iets vroeger of later kanstarten. Mijn werkgever vond dat geen enkelprobleem.Nele Van Lancker

LOON NAAR PRESTATIESIk vind dat loon in verhouding moet staan totde kennis en toegevoegde waarde van eenmedewerker binnen een bedrijf, dus logi-scherwijze niet moet afhangen van leeftijd ofancinniteit.De eerste jaren moet je als starter nog veelleren en ervaring opdoen, maar dat verschil istamelijk snel weggewerkt. Vanaf dan zijn inzet, prestatie, kennis en wiltot leren vl belangrijker dan de leeftijd diemen heeft ( en waar niemand enige verdiensteaan heeft). De voortdurende wil om bij teleren, los van de leeftijd, dat is waar bedrijvenwillen voor tekenen. Dus ja, prestaties moeten meer doorwegendan leeftijd bij de bepaling van het salaris.Koen

POLL VAN DE WEEK

PUBLIEKE OPINIE9Vacature | zaterdag 6 december 2008

Uw mening?

Wat is uw mening? Laat het ons weten op

vacature.com/poll

Vorige week vroegen we of u -ondanks de crisis- een loonsverhoging verwacht.

16%Ik ben al blij met

de indexering.

11%Ik ben al blij datik mijn job kan

houden.

Niemand ontsnapt er nog aan: de dagelijkse e-mail.

Waar leest u uw e-mails?

Enkel op mijn werkplekOok als ik thuis benOok op mijn BlackberryOok op mijn iPhone

73%Crisis of niet,

ik verwacht eenloonsverhoging.



In 1985 stampte de flamboyanteondernemer Tony Ryan de lokaleluchtvaartmaatschappij Ryanair uitde Ierse klei. Met een Embraer-vliegtuig met amper vijftien zetels,startte hij een verbinding tussen hetIerse Waterford en Londen. Jaar najaar stapelde het maatschappijtje deverliezen op elkaar. Tot Tony Ryan in1990 zijn ambitieuze, jonge belas-tingadviseur Michael O'Leary de vrijehand gaf om Ryanair van de onder-gang te redden. O'Leary kopieerdehet businessmodel van de goedkopeTexaanse luchtvaartmaatschappijPacific Southwest Airlines, en her-vormde Ryanair tot een lowcost car-rier. Toen Tony Ryan eind vorig jaar

stierf, was zijn Ryanair onder leidingvan O'Leary uitgegroeid tot de groot-ste Europese lagekostenmastodontdie op 560 routes in 25 verschillen-de landen vloog.

"Twintig jaar geleden zou niemand erin luchtvaartkringen een stuiver omhebben verwed dat Ryanair ooit degrootste internationale luchtvaart-maatschappij zou worden", zegtAdrian Ryans, professor marketing enstrategie aan de Zwitserse business-school International Institute forManagement Development (IMD)."Anno 2008 vervoert de maatschap-pij jaarlijks vijftig miljoen passagiers."Ryans is gefascineerd door het succes

van Ryanair, en heeft de laatste jarenheel wat onderzoek verricht naar hetlowcostmodel. "Lowcost wil zeggendat alle overbodige franjes geschraptworden", doceert Ryans. "Het modelgaat ervan uit dat de prijs gedrukt kanworden door alle niet-essentileonderdelen weg te snijden. 'Niet-essentieel' is belangrijk, want het isniet de bedoeling dat het basispro-duct aan kwaliteit inboet. De essentiemoet behouden blijven, de ballastgaat overboord. Lowcost, of 'NoFrills', is vooral bekend gewordendoor Ryanair. Van bij zijn aantredenging O'Leary lijnrecht in tegen alle totdan geldende 'regels'. Zo verkooptRyanair geen tickets via reisagenten,

tekstJan Stevens

De kassa's van Aldi draaien op volle toeren. De vliegtuigenvan Ryanair zitten volgeboekt. De crisis lijkt geen vat tehebben op de goeroes van de lowcost. Vormt hun 'NoFrills'-filosofie ht antwoord op de recessie? En houdt datantwoord meer in dan: 'Cut the crap'?

LLOOWWCCOOSSTT


vliegt de maatschappij op onbeduidendeluchthavens die soms meer dan honderd kilo-meter van de zogezegde bestemming liggen,bestraft ze klanten die het wagen om te veel inhun bagage te stoppen, heeft ze geen gereser-veerde zetels, bestaat haar catering tijdens devlucht uit onsmakelijke en dure broodjes enstelt de dienst-na-verkoop weinig tot nietsvoor. En toch heeft de maatschappij het hele-maal gemaakt. Dankzij de consequent door-gevoerde lowcostpolitiek bleef Ryanair zelfstijdens de periode van hoge olieprijzen winst-gevend."

Michael O'Leary's succes is volgens AdrianRyans niet meer dan het zegevieren van hetgezonde boerenverstand. "De luchtvaart-maatschappijen van de 'oude stempel' gingenervan uit dat hun klanten in de watten gelegd

wilden worden, dat ze comfortabel wildenvliegen, met een plaats aan het raam, een glaswhisky en een warme maaltijd. Aan dat com-fort hing een stevig prijskaartje. MichaelO'Leary doorprikt dat businessmodel. MetRyanair bewijst hij dat heel veel mensen lakhebben aan luxueuze toeters en bellen, en

bewust kiezen voor een goedkope'Spartaanse', veilige en tijdige vlucht. Om zijnbusinessmodel rendabel te maken, snoeitO'Leary op alle mogelijke kosten en probeerthij zoveel mogelijk extra geld te verdienen doormensen te laten betalen voor elke 'optie', ofdoor zijn businesspartners flink te laten dok-ken voor links op zijn site."

O'Leary haalde zijn mosterd bij lowcostpio-nier Kenny Friedkin. Vlak na de TweedeWereldoorlog startte de Texaanse vliegin-structeur met Friedkin Aeronautics, eenvliegschool die oorlogspiloten omschoolde totpiloten voor de burgerluchtvaart. Toen eindjaren veertig de toevloed van oorlogsvetera-nen stokte, timmerde Friedkin zijn bedrijfje inSan Diego om tot een luchtvaartmaatschap-pij en doopte haar Pacific Southwest Airlines

(PSA). Hij investeerde zijn luttele spaarcentenin een aftandse DC-3, maakte reclame inplaatselijke blaadjes voor zijn 'LuxuriousSkyliner' en vloog op 6 mei 1949 voor heteerst van San Diego naar Oakland voor despotprijs van 9,95 dollar, of driemaal minderdan wat de concurrentie aanrekende. Een jaar

later had PSA15.000 passagiers vervoerd en 12.000 dollar winst gemaakt.

MR DAN LAGE PRIJZENDoor het succes van Ryanair lijkt het alsofhet lowcostmodel een uitvinding is van deluchtvaartindustrie. "Dat is niet zo", nuan-ceert professor Ryans. "Eigenlijk is lowcostzo oud als de mensheid zelf. De 'No Frills'-filosofie vind je ook terug bij supermarktke-tens zoals het Duitse Aldi en hetAmerikaanse Wal-Mart. De laatste jarenzie je het model in de hele retailsectoropduiken, maar ook in de bankwereld. Eengoed voorbeeld daarvan is het NederlandseING Direct. De internetbank biedt eenbeperkt aantal financile producten aantegen een scherpe prijs. Aan klanten diemoeilijk doen over de service heeft INGDirect geen boodschap: de Amerikaanseafdeling heeft de reputatie dat ze lastigeklanten er gewoon uitflikkert."Zelfs grote multinationals uit de chemischenijverheid kopiren het lowcostmodel.Adrian Ryans: "Dow Corning, 's wereldsgrootste producent van siliconen, gebruiktde principes van lowcost om zijn productente slijten. Veeleisende klanten waarvoordienstverlening en kwaliteit primeert, kun-nen terecht bij Dow Corning zelf. Voor nietal te veeleisende klanten die op zoek zijnnaar goedkope siliconen heeft het bedrijfhet merk Xiameter ontwikkeld. Xiameter

verkoopt alleen grote hoeveelheden van eenbeperkt gamma tegen een relatief lage prijsvia het internet. Grote Xiameter-afnemersbetalen zo voor identieke producten tot 15

COVERSTORY11Vacature | zaterdag 6 december 2008

Een eenvoudig prijsschemavoor vliegtickets

Reserveren is alleen moge-lijk via internet

Cash betalen voor broodjesen drankjes

Geen transfers tussenluchthaven en hotel

Geen entertainment op devlucht

Geen gereserveerde plaatsen

Dankzij de consequent doorgevoerdelowcostpolitiek bleef Ryanair zelfs bijhoge olieprijzen winstgevend."Adrian Ryans, professor aan de Zwitserse businessschool IMD

Een bedrijf dat volgens hetlowcost of no frills-principewerkt, ruimt alle niet-essen-tile onderdelen genadeloosop. Door alle overbodige kos-ten weg te snijden, zullen deprijzen dalen.

Wat is lowcos

t?Wat is

lowcost?

Hoe herkent u

een lowcost

luchtvaartmaa

t-

schappij?

Hoe herkent u

een lowcost

luchtvaartmaa

t-

schappij?

lage prijzen, maar niet per se lage lonen

>


Aantal passagiers 2007: 49,03 miljoen (2004: 25 miljoen)

Aantal werknemers: 2.700 (2004: 2.288)

Aantal bestemmingen: 26 Omzet eerste helft 2008: 1,8

miljard euro (+16%) Winst eerste halfjaar 2008:

95,3 miljoen euro Een reiziger kost Ryanair gemid-

deld 37 euro terwijl de gemiddeldeprijs voor een ticket 44 eurobedraagt.


>

procent minder dan de klanten van het'reguliere' moederbedrijf Dow Corning."

Zijn de lowcostprincipes dezelfde voor allebedrijven uit die verschillende sectoren?"Eigenlijk wel. Alle spelers op de lowcost-markt, of het nu Aldi, ING Direct ofRyanair is, bieden hun klanten meer aandan louter lage prijzen. Een keten als Aldiheeft winkels op strategisch interessanteplaatsen. 90 procent van de Duitserswoont op wandelafstand van een Aldi.Winkelen in Aldi gaat ook twee keer zosnel als in een Carrefour. Je hoeft nooit tetwijfelen tussen meerdere variteiten ofmerken van hetzelfde product. Meestalheb je de keuze tussen twee 'merken'. Jehoeft je ook geen zorgen te maken over dekwaliteit: de producten van Aldi zijn nietslechter dan die van de gerenommeerdemerken. Je moet ook nooit lang aanschui-ven aan de kassa. Het personeel is eropgetraind om alles zo snel mogelijk te latenverlopen. Als je met Ryanair vliegt, heb jedan weer het voordeel dat je op luchtha-vens met goedkope parkeermogelijkhedenkan inchecken, waar je geen nodeloze tijdverliest met inchecken en geen kilometershoeft af te leggen eer je aan je gate arri-veert. Lowcostmaatschappijen vliegen ookveel stipter dan traditionele luchtvaart-maatschappijen, en hebben minder pro-blemen met verloren bagage."

WERKEN AAN LOWCOST-TARIEVEN?Zijn er dan geen nadelen? "Natuurlijkwel", knikt professor Ryans. "Als consu-ment verlies je een deel van je keuzevrij-heid. Je kunt niet kiezen tussen vijf ver-schillende soorten koffie, en je kan er ookniet voor kiezen om vlakbij Brussel te lan-den als je met Ryanair vliegt. Je krijgt ookniet de dienstverlening die je bij gewoneketens of luchtvaartmaatschappijen welkrijgt. Al wil ik daar wel een kanttekeningbij maken: soms zijn mensen gewoon blijdat ze de zogenaamde duurbetaalde'dienstverlening' niet krijgen, want vaakdeugt die toch van geen kanten.Misschien is het wel verstandiger om jebankverrichtingen in alle kalmte en rustonline bij ING Direct te verrichten, danuren te moeten aanschuiven voor een

regulier bankloket, bemand door een over-werkte bediende."Wat betekent het voor het personeel omte werken in een lowcostbedrijf? Wordenzij ook lowcost betaald? Ryans: "Datvarieert. Het pilotenbestand bij Ryanairgroeit aan een even groot tempo als hunpassagiers. Veel Ryanairpiloten komen uitOost-Europa. Maar daar zal veranderingin komen, nu veel westerse gewone lucht-vaartmaatschappijen het door de crisislastig krijgen. Binnen afzienbare tijd zullenwesterse piloten blij zijn dat ze bij Ryanairof easyJet terecht kunnen. Ryanair betaaltniet de hoogste lonen in de luchtvaartin-dustrie, maar vergeleken met een dikbe-taalde KLM-langeafstandspiloot hebbende Ryanairploten een beter leven. EenRyanairpiloot keert elke avond terug naarpartner en kinderen. Hij is geen dagen wegvan huis. Voor sommige mensen is dielevenskwaliteit meer waard dan een hogerloon. Aldi betaalt zijn personeel dan weerbeter dan de concurrentie. (Bij Aldi zou-den werknemers evenveel verdienen als bijColruyt, en zelfs meer dan bij Delhaize.Voglens Fedis schommelen de lonen tus-sen 1.300 en 2.000 euro bruto. Hoe deverhoudingen precies liggen, wou debelangenorganisatie niet kwijt, nvdr.) Hetmanagement wil in de eerste plaats perso-neel dat bereid is om zeer hard te werken,en dat in staat is om te 'multitasken' hetene moment zitten de mensen aan dekassa, het andere moment slepen ze nieu-we palletten vol voedingswaren naar binnen en vullen ze rekken aan."Een ding hebben alle lowcostonderne-mingen gemeen: het zijn keien in het ver-zinnen van nieuwe manieren om kosten tedrukken. Elk jaar opnieuw slaagt Ryanairerin om de kosten met 5 procent te ver-minderen. Adrian Ryans: "Lowcostersdenken voortdurend na over wat het abso-lute minimum is dat ze hun klanten kun-nen aanbieden, zonder hen helemaal af tezeiken. Je kunt Michael O'Leary een ettervinden, maar hij heeft zijn klanten welgeleerd om tevreden te zijn met een mini-mum aan service voor een minimum aangeld, zonder dat ze zich compleet bela-zerd voelen. Dat is een hele prestatie,want zoiets was twintig jaar geledentotaal ondenkbaar."

1. Ryanair

Aantal werknemers: 20.380 (3.009 meer dan eenjaar eerder)

Omzet 2007: 5,7 miljard euro,een groei op jaarbasis van 8,9procent.

Marktaandeel 2007: 21% Nettowinst 2007:

288 miljoen euro

2. Colruyt

Omzet tot en met oktober2008: 292 miljard dollar(+8,3%)

Aantal werknemers 2007:1,9 miljoen (de grootste private werkgever in de wereld)

3. Wal-Mart

De internetbankactiviteiten van INGGroup, verzameld onder de merk-naam ING Direct, dragen voor 11procent bij aan het bedrijfsresultaatvan de bankafdeling van ING.

Actief in: 9 landen Aantal klanten: 20,8 miljoen

(betaal-, spaar- en hypotheek-producten). ING Direct won tot eind maart 2008 581.000 nieuweklanten. (+ 2,9%).

Nettowinst 2007:97 miljoen euro (-15,7%)

Toevertrouwd vermogen: 307 miljard euro

4. ING Direct

4x4xsucces

vol met lowc

ost:

succesvol me

t lowcost:


COVERSTORY13Vacature | zaterdag 6 december 2008

De chique supermarkt versus...Wie Delhaize zegt, zegt aangename, nette winkels meteen ruim en iets duurder assortiment. Vraag blijft of hetsucces van lowcost ook de full service supermarkt treft.

tekstJan Stevens

Als ik de Delhaize binnenstap, weet ik hetmeteen: hier raak ik het eerstkomende uurniet buiten. Volgestouwde schappen metkeuze uit ontelbare soorten confituur, kof-fie, koekjes en snoepjes beloven minuten-lang getob en getwijfel. Het meest verlei-delijke grijnst me al meteen toe: een gigan-tische wijnafdeling met honderden lekkereflessen uit alle windstreken. Wordt het eenArgentijn, een Chileen, een Zuid-Afrikaanof toch maar weer een Bordeaux? Of misschien een Portugees? Delhaize,wat doe je me aan?

"Keuzevrijheid vinden wij ontzettendbelangrijk", zegt communication managerLiesbeth Rogiers. "Ons ruim, kwalitatiefhoogstaand aanbod, onze aangename win-kels en onze vriendelijke medewerkers zijnonze grootste troeven." Maar met die troe-ven alleen haalt Delhaize het de laatstemaanden blijkbaar niet langer. Discountersals Aldi, Lidl en Colruyt zijn de voorbije jarengestaag opgerukt, en hebben ondertusseneen derde van de markt in handen. Denakende recessie lijkt hen nog extra vleugelste geven, want in tijden van crisis wordt voor

nog meer mensen de prijs levensbelangrijk.Test-Aankoop noemde Delhaize een tijdjegeleden de duurste supermarkt. Volgens

onderzoek worden zelfs goedboerende klan-ten steeds minder trouw aan hun 'warenhuisvan vertrouwen', en gaan ook zij bewust opzoek naar winkels die de laagste prijzen affi-

cheren. Op de parking van Aldi en Lidl staantegenwoordig evenveel of zelfs meer dureBMW's als bescheiden Starletjes. Is hetdaarom dat de Delhaize nu volhangt met flyers die de boodschap verkondigen:'Vergelijkbare prijs en kwaliteit als bij Aldi.Per slot van rekening is het hier beter.'Liesbeth Rogiers: "We ontkennen niet datdoor de dalende koopkracht de prijs belang-rijker geworden is. Maar dat is niet de eerstebedoeling van deze campagne. De mediazoomen in op de prijs, terwijl dat eigenlijkmaar n aspect is. Met 'Per slot van

Door de dalende koopkracht gooit ook Delhaize zich in de oorlog om de laagste prijzen

>

"Overuren zijn bijDelhaize taboe.Ingrid, kassabediende

Wijnen uit alle mogelijke windstreken. Keuzevrijheid is een van de grootste troeven van een full service supermarkt als Delhaize.

Omzet 2007:4,4 miljard euro

Marktaandeel:25,7%

Aantal werk-nemers: 18.000

Delhaizein cijfers


rekening is het hier beter' willen we al onzetroeven in de kijker zetten, en dat is behalveonze competitieve prijzen ook datgene watons van de concurrentie onderscheidt: kwaliteit, dat ruim aanbod, die aangenamewinkels, en onze fijne medewerkers."

MEER FLEXIBILITEIT GEVRAAGDEen van die fijne medewerkers is Ingrid,kassabediende. Ze werkt sinds 1980 bijDelhaize en heeft de laatste jaren de werk-druk alleen maar zien toenemen. "Wie oppensioen gaat, wordt niet vervangen. Hetgevolg is dat de achterblijvers steeds har-der uit hun pijp moeten komen. Vroegerkonden we nog overuren maken, maar datsysteem is aangepast. Overuren zijn zogoed als taboe al het werk moet tijdensonze normale shifts gebeuren." Is een personeelslid van Delhaize vooralles inzetbaar? "Binnen het team waar-toe hij behoort wel. Maar het is niet zo datik naast mijn kassawerk ook nog eens dewinkel moet schoonmaken. Er wordt welvan iedereen meer flexibiliteit gevraagd.We merken ook dat de directie steeds

stipter wordt in het doen naleven van deregels. Jarenlang maakte niemand opmer-kingen over het arbeidsreglement; numerken we dat er bij kleine overtredingenhard opgetreden wordt. Een paar maan-den geleden werd een collega in deDelhaize in Sint-Niklaas ontslagen omdatze tijdens de werkuren een flesje frisdrankhad 'gestolen'. Een winkeldetective zaghoe ze een flesje Fanta uit de winkelrek-ken nam en dat niet onmiddellijk aan dekassa afrekende. Ze had het op datmoment te druk, en liet aan een collegaweten dat ze het flesje later op de dag zoubetalen. Na haar ontslag is er een sponta-ne staking uitgebroken. Ze is uiteindelijkterug aangenomen."

Merkt Ingrid toenemende zenuwachtig-heid bij de directie over het succes vanAldi en Lidl? "Zeer zeker. Aldi en Lidlknabbelen aan ons marktaandeel, en datvertaalt zich in budgetten die niet gehaaldworden. Het personeel wordt daardoornog meer onder druk gezet om nog harderte werken. Gelukkig heerst er onderling

een goeie sfeer, maar ik ben bang dat detoenemende werkdruk op termijn voorwrevel tussen collega's zal zorgen."Ondertussen timmert Delhaize ijverigaan de weg om de concurrentie met Aldien Lidl rechtstreeks aan te gaan met eennieuw lowcost winkelconcept. De eerstehard discounter van Delhaize moet injanuari zijn deuren openen in het WaalseGembloux. Ingrid: "Onze bazen sprekenliever niet over een discounter, maar heb-ben het over een 'gloednieuw conceptwaar versheid en kwaliteit centraal zullenstaan'. Voor de nieuwe winkel wordennieuwe mensen aangenomen, alleen zul-len zij niet aan de voorwaarden vanDelhaize tewerk gesteld worden. Erwordt een nieuwe NV opgericht die toteen ander paritair comit zal horen. Ikvrees dat de nieuwkomers minder zullenverdienen, al beweert de directie bij hoogen bij laag van niet. Er zijn nu besprekin-gen aan de gang om de werknemers tochdezelfde loon- en arbeidsvoorwaardentoe te kennen. Misschien komt het dustoch nog goed."


Hoe verstandig is het van een full servicespeler als Delhaize om een lowcostgigant als Aldi op zijn eigen terrein te beconcurreren?Adrian Ryans, professor aan deZwitserse businessschool (IMD):

"Dat is een goeie strategie, op n voorwaarde: zemoeten het meteen goed doen en er 'all the way'voor gaan, of het komt als een boemerang terugin hun gezicht. Als je als kwaliteitsvolle super-markt het gevecht met een lowcostspeler als Aldiwil aangaan, is het niet slim om in je aanbod tesnijden. Als mensen je kennen als een keten meteen grote keuzevrijheid, moet je dat zo laten. HetBritse Tesco is vergelijkbaar met Delhaize. Tesco iserin geslaagd om Aldi behoorlijk veel pijn te doen.Al in de vroege jaren negentig introduceerde Tescoeen lijn van extreem laaggeprijsde producten. Veel andere ketens zijn hen daarin later gevolgd.

Bij Tesco werkte het, maar bij veel andere niet. Het probleem met die goedkope lijnen is dat veelklanten niet geloven dat de kwaliteit even goed isals die van de Aldiproducten. Nogal wat basic-merken zien er gewoon goedkoop uit. VanAldi is dan weer geweten dat ze van hunleveranciers eisen dat ze goeie kwaliteitvoor weinig geld leveren. Delhaize kan weliets leren van de manier waarop Tesco gebruikgemaakt heeft van zijn klantenkaarten. Aldi enLidl hebben die niet. Klantenkaarten herbergeneen schat aan informatie over het koopgedragvan het clinteel. Tesco geeft zijn trouwe klan-ten elk kwartaal een fikse korting, maar hetgrootste voordeel van die kaarten is dat Tescoeen perfect zicht heeft op het koopgedrag vanhet clinteel, gericht met de klanten kan com-municeren en op hun lijf geschreven kortingenop producten kan aanbieden.

>

COVERSTORY

Delhaize bind

t de

strijd aan met

AldiDelhaize bind

t de

strijd aan met

Aldi


Ik parkeer mijn auto behoed-zaam op de parking van Aldi tus-

sen twee stevig uit de kluiten gewas-sen SUV's. De tijd dat alleen maar bezit-

ters van bromkarren of proletarische Lada'shun inkopen bij Aldi deden, ligt duidelijk achterons. Zoals afgesproken sms ik een bericht naarfiliaalleidster Nadja. "Ik ben gearriveerd.

Ik wacht op je in een zwarte Toyota." Tien minu-ten later opent Nadja het portier en komt ze ver-kleumd naast me zitten. "Sorry dat we op zonidiote manier moeten afspreken, maar als mijnbazen erachter komen dat ik met een journalistgesproken heb, zetten ze me aan de deur. In onscontract staat zwart op wit dat spreken met depers ontslag betekent."

Aan communiceren met perslui heeft de directievan Aldi duidelijk een broertje dood. "Dat past helemaal in hun beleid om de totale contro-le in handen te houden en ons klein te houden", zegt Nadja. "Onze bazen zijn controle-freaks. Ze zijn als de dood voor interne lekken.Alle winkels hebben een privtelefoonnummerdat alleen gekend is door de directie.

... de soberediscounter

Lage prijzen maar geen lage lonen bij Aldi

Aldi is zowat het prototype van de lowcostsupermarkt. Of de directie dielowcoststrategie ook doortrekt in de werkvoorwaarden van zijn eigen werk-

nemers, vroegen we aan een van de filiaalleidsters.

Aldiin cijfers

In twintig jaartijd groeide Aldivan 241 naar 431vestigingen. Geenenkele formuleheeft meer winkelsin ons land. Marktaandeel:

11 procent Geschatte omzet:2,57 miljard euro

>



Het is niet de bedoeling dat klanten ons daar-op bellen. Hirarchie en regeltjes voeren deboventoon. Letterlijk alles is gereglementeerd;de meest onnozele handelingen moeten vol-gens vaststaande regels gebeuren. Daar komtnog eens bij dat heel wat collega-filiaalleidershun eigen regels opleggen, of de bestaanderegels een eigen, unieke wending geven. Wiezich niet aan al die regels houdt, vliegt eronherroepelijk uit. Als klanten verpakkingenvan koekjes openscheuren, moeten wij diekoekjes onmiddellijk in de container gooien.Wie het waagt om een koekje op te eten,wordt op staande voet voor diefstal ontslagen."

Toch blijven de meeste personeelsledenlange tijd bij Aldi. Nadja zelf werkt er tienjaar. "Dat komt omdat de keten in vergelij-king met zijn concurrenten goed betaalt. Wijverdienen hier evenveel als onze collega's bijColruyt. We worden er financieel alleen maarslechter van als we overstappen naar eenander grootwarenhuis. In ruil voor dat goedeloon moeten we keihard werken. Er wordtvan ons verwacht dat we alle taken aankun-nen, tot en met het kuisen van de winkel en

de refter. Bij Aldi wordt er niets, maar danook niets uitbesteed. Dit is de meestgesloten onderneming van heel Belgi. Hetis hier net als in een sekte. Er werkt in elkfiliaal ook geen man te veel. Integendeel, dewinkels zijn bewust krap bezet. Als eriemand ziek wordt, is dat een ramp. Demeeste werknemers hebben ondertussenmassa's overuren verzameld."

Worden leveranciers van Aldi zwaar onderdruk gezet om scherpe prijzen te leveren?Nadja: "Vanzelfsprekend. Maar het gaat nogverder dan druk op de prijzen. Palletten dieniet op een 'reglementaire wijze' in foliegedraaid zijn, worden gewoon geweigerd. Allesdraait bij Aldi rond geld. De prijs voor het low-costbeleid wordt betaald door de leveranciers.Je kunt het je echt niet voorstellen: Aldi isalleen maar zo groot kunnen worden doordatze het personeel altijd zwaar hebben kunnenonderdrukken."

GEEN INTERNETAANSLUITINGPatrick Boschmans, filiaalleider van Aldi-Zemst is niet bang om met zijn naam inVacature te staan. "Ik ben vakbondsafgevaar-digde voor het LBC. Ik heb al vaker met jour-nalisten gepraat, en ben daarvoor nog nooit ophet matje geroepen." Staat er dan geen clausule in zijn contract dathij niet met de pers mag praten? "Geen idee.Misschien moet ik het maar eens nalezen."

Hoe verloopt de communicatie tussen dedirectie en de winkels? Via mail? "Nee. ElkeAldi heeft wel een pc, maar met strikt beperk-te gebruiksmogelijkheden. Er is geen internet -aansluiting, maar als het moet, kan er via hetintranet met het hoofdkantoor gecommuni-ceerd worden. Of met de privtelefoon,natuurlijk. Die nummers zijn geheim omdat dedirectie wil vermijden dat klanten ons opbellenom eenmalige aanbiedingen te reserveren. Eenmedewerker die de telefoon beantwoordt, kanondertussen niet actief zijn in de winkel."Want het is de bedoeling dat het personeeloptimaal rendeert? "Ja. We hanteren een sys-teem waarbij de filiaalleiders aan de hand vaneen aantal parameters - zoals omzet vandezelfde periode vorig jaar en de tijd die nodigis om bepaalde handelingen te verrichten -week per week vastleggen hoeveel mensen zeexact in hun winkel nodig hebben. Eerlijkgezegd klopt dat bij mij altijd vrij aardig, alvalt het in tijden van onvoorziene druktesoms wel eens tegen. Van de medewerkerswordt verwacht dat ze allrounders zijn, enalle taken in de winkel aankunnen."Maar ze worden wel beter betaald dan bij deconcurrentie? "Ja, maar we moeten er veelharder voor werken. Het salaris bij Delhaizeligt dan misschien lager; de mensen hebben erwel betere randvoorwaarden." Moeten Aldi-medewerkers ook zelf hun win-kel schoonmaken? "Ja. Dat wordt ook duide-lijk gezegd tegen elke sollicitant. Ik heb daargeen probleem mee, want doordat je overalinzetbaar bent, heb je een afwisselende job.

Het is juist dat de mensen zich aan regelsmoeten houden, maar veel procedures hebbenwel degelijk zin. Zo mag je nooit alleen het geldtellen als je een kassa afsluit. Dat lijkt absurd,maar je bent er wel door ingedekt als je reke-ning niet blijkt te kloppen."Riskeren mensen hun job als ze een koekje uiteen beschadigde verpakking opeten? "Daarbestaan strikte regels over, om te vermijden datmedewerkers zelf verpakkingen zoudenbeschadigen. Wie een beschadigde verpakkingvindt, moet dat in een speciaal register note-ren. Ofwel worden die verpakkingen vernie-tigd, ofwel kan het personeel ze op het eindevan de dag aan verminderde prijs kopen."Patrick Boschmans heeft er nog nooit aangedacht om elders te solliciteren? "Nee, wantik doe dit werk ontzettend graag."

De directie van Aldi heeft eenslechte reputatie als het opcommuniceren aankomt. Tegen beter weten in ondernamen we een poging. Een reconstructie:- Aldi, goeie dag, met Katrien.- Kunt u me doorverbinden

met de communicatie-verantwoordelijke?

- Die is er niet vandaag.- Kunt u me dan zijn mailadres

bezorgen?- Wij werken niet via mail,

alleen via fax. Wij versturenalleen etiketten via mail.

- Pardon?- Kunt u uw vragen op fax

zetten? Het is niet mogelijkom met iemand te spreken.

Geen communicatie inde pers over ons beleid

De directie va

n

Aldi reageert

:De directie va

n

Aldi reageert

:

We probeerden het via een andere weg en kregen uiteindelijk toch iemand van de directie aan de lijn. Die stuurde ons even later volgende fax met daarin een minimum aan uitleg over hun beleid.

Bij Aldi werktgeen man te veel."Nadja, filiaalleidster

>


Van kapperszaak tot reclamebureau: iedereen slaat munt uit lowcost

3xSteeds meer ondernemers uit verschillende sectoren zoeken hun heil bij het lowcostmodel. Vacature ging op zoek naar opmerkelijke lowcostbedrijven van de nieuwe generatie.

17Vacature | zaterdag 6 december 2008

COVERSTORY

GoedkoopGoedkoperGoedkoopst

1. Brainwash,

Eind mei 2006 opende deNederlandse ondernemer Mari De

Kort in Breda zijn eersteBrainWashsalon. Een jaar later

opende Cathrine Coenjaerts de eerste Belgische BrainWash-

vestiging in het centrum vanLeuven. Nu leidt ze drie

zaken in Leuven, Mechelen enBoortmeerbeek. BrainWash

Nederland telt bijna veertig vestigin-gen, en mikt op korte termijn op200 salons. BrainWash Belgi en

Luxemburg wil in vijf jaar tijd uitgroeien tot zestig salons.

de Ryanhair onder de kapperszaken

PERSONEEL"We betalen ons personeel correct, volgens de barema's die inonze sector gelden. We weigeren in het zwart te werken.Zwartwerk is een plaag in de Belgische kappersbranche.BrainWash distantieert zich daar uitdrukkelijk van.""We zorgen zelf voor opleidingen. Want de officile Belgische kap-persscholen leveren geen goed werk. Het niveau is van technischnaar beroepsonderwijs verlaagd, en dat heeft voor een serieuzekwaliteitsdaling onder pas afgestudeerde kappers gezorgd."

LOWCOSTCathrine Coen-jaerts: "We zijnopen van 8 uur 'smorgens tot 8 uur's avonds, en wer-ken nooit op

afspraak. Onze prijs is all-in, datwil zeggen dat er niet extra betaaldmoet worden voor een crmespoe-ling of een haargel. Onze stan-daardprijs is 16 euro. Voor eenaparte handeling, zoals kleuren ofeen extra brushing, betaal je nogeens 16 euro. De klant weet altijdperfect op voorhand wat hij zal betalen."

KWALITEIT"Er is heel wat mogelijk in eenBrainWashsalon. We hebben eenaantal boeken met modellen waar-uit onze klanten kunnen kiezen.Ze mogen ook zelf voorstellendoen. We denken er zelfs aan omons eigen BrainWashboek temaken dat zal heel creatiefsamengesteld zijn, en meer biedendan de doorsnee standaardsnits.""Ook al werken we lowcost, tochzijn we volwaardige kappers diekwaliteit afleveren. Net als inandere kapsalons krijgen klantenook bij ons een gratis kopje koffieaangeboden."

KLANDIZIE"We gingen er oorspronkelijk van uit dat we vooral jonge men-sen zouden aanspreken, maar dat blijkt absoluut niet waar tezijn. Onze klanten komen uit alle geledingen van de samenle-ving, uit verschillende klassen, van piepjong tot stokoud."

>

tekstJan Stevens


luxehotel voor een betaalbare prijs

De lowcosthotelketen Yotel werdin juli 2007 opgestart door

Simon Woodroffe. De eerste Yotelopende zijn deuren op de

Londense luchthaven Gatwick. Inde winter van datzelfde jaar

kwam er een Yotel bij inHeathrow, en vorige maand ging

Yotel internationaal met een eerste budgethotel in Schiphol.Yotel wil binnen afzienbare tijd

hotels openen op elke groteluchthaven, en in het centrum

van elke grote stad. PERSONEEL"De meeste mensen hebben er geen behoefte aan omtijdens hun korte verblijf iemand van onze hotelstaf tespreken, maar in onze Yotels zijn wel 24 uur op 24 uurtwee personeelsleden aanwezig. Zij helpen klanten diekoffie of een ontbijt willen bestellen, of assisteren bij hetin- en uitchecken."

LOWCOSTSimon Woodroffe: "Tien jaar geleden bracht ik mijn'Yo!-filosofie' voor het eerst in de praktijk. Ik opendetoen met mijn spaarcenten mijn eerste Yo!Sushi-zaak.Je kon er voor weinig geld lekkere, kwaliteitsvolle sushieten. In een Yo!Sushi liggen de gerechten op een lopen-de band, en kunnen de klanten zelf kiezen wat ze wil-

len eten. Dat was toen een totaal nieuw concept. Het restaurant groeidein geen tijd uit tot een internationale keten. Sinds vorig jaar investeer ik almijn tijd in een nieuw concept: Yotel. Ik ontwikkel hotels die betaalbaarzijn, maar toch veel luxe en kwaliteit bieden."

KWALITEIT"Ik kwam op het idee voor Yotel toen ik tijdens een vlieg-tuigreis een upgrade kreeg van economy naar business,en zag hoe het mogelijk was om op een kleine plaats tochveel comfort en luxe aan te bieden. Yotel bezuinigt nietop luxe en kwaliteit, maar wel op de beschikbare plaatsvoor de kamers. Onze Yotels liggen op uitzonderlijkgoede locaties, alle kamers hebben douches, ruime bed-den, breedbeeldtelevisies, gratis wifi, zeep, shampoo,zachte handdoeken, en dat allemaal op een beperkteruimte van 10m

2."

KLANDIZIE"Onze kamers in Heathrow zijn elke dag voor 200 procent bezet.Mensen boeken per uur. Reizigers die stranden in de transitzone kunnenoverdag een paar uur in ons hotel slapen. Ze kopen alleen wat ze nodighebben. Het minimum is vier uur voor 25 pond (28 euro). Een nacht kost 95 pond (109 euro). In- en uitchecken is geautomati-seerd. Je kan reserveren via internet of aan de automaten in de lobby."

2. Yotel,

>


TvLowcost Brussel is sinds 2002actief op de Belgische televisie -reclamemarkt. Samen met zijn

team wil general manager Jean-Marc Segati tv-reclame betaalbaar maken voor

ondernemingen met een beperktbudget. Momenteel draait

TvLowcost twee campagnes permaand. Het doel is om binnenafzienbare tijd n campagne

per week in te blikken.

reclame tussen Porsche en fiets

PERSONEEL"We werken momenteel met een twaalftal mensen, waar-onder veel freelancers. Lowcost impliceert dat we ons personeelsbestand afstemmen op de opdrachten die webinnenkrijgen. In drukke tijden werken we soms met 25mensen. Onze medewerkers worden naar behoren betaalden presteren normale uren."

LOWCOSTJean-Marc Segati: "'Lowcost' klinktvoor veel reclamebureaus als vloeken inde kerk. Ze zweren bij prestigieuze,dure projecten en halen hun neus opvoor kleinere ondernemingen. Wij vin-den dat belachelijk, want de meeste

Belgische ondernemingen zijn relatief klein en beschikkenniet over onuitputtelijke budgetten. Wij zijn in dat gat in demarkt gesprongen. We hebben al lang erg goeie contactenmet zenders als VTM of RTL, we hebben keiharde onderhandelingen gevoerd met alle reclameregies, met deproducenten en de creatievelingen die voor ons werken.Daardoor zijn we erin geslaagd om goedkope standaard-pakketten uit te werken."

KWALITEIT"Niet alle reclameboodschappen moeten in prime time uit-gezonden worden. Wij focussen ons in de eerste plaats ophet product en de redenen om het te kopen. Lowcost is voorons geen synoniem voor dumping of minderwaardige kwa-liteit, maar vertrekt in de eerste plaats vanuit kleinere teams,een beperkter gamma, een eenvoudig kantoor. Grotebureaus verkopen zichzelf alsof ze Porsches zijn. Wij moe-ten daar een beetje mee lachen. Alsof bedrijven die reclamewillen voeren alleen maar de keuze hebben tussen eenPorsche en een fiets. Wij willen een product leveren datdaartussenin zit."

KLANDIZIE"We richten ons op lokale bedrijven, groot en klein. Wij wil-len niet dat onze klanten voor onaangename verrassingenkomen te staan. En dat gebeurt vaak bij tv-reclame. Bij grotereclamebureaus kunnen de kosten soms de pan uitswingen.Met ons 'All-in tv-pakket' stellen wij ons garant dat we voor100.000 euro een volledige campagne zonder nare verras -singen zullen voeren. Veel grote agentschappen vinden hetniet de moeite om zich moe te maken voor 100.000 euro."


COVERSTORY

3. TVLowcost Brussel,

foto: Christophe Vander Eecken

Gelooft u in het lowcostbusinessmodel?

vacature.com/lowcost


September 2006. De eerste e-mail richtingKeulen gaat de deur uit. Bestemming: uit-geverij Taschen, ontvanger: stichterBenedikt Taschen. November 2008. Plotsgejuich maakt zich meester van ondergete-kende, bij de communicatiedienst vanTaschen intussen bekend als your favouritestalker. De man die de wereld kunstboekenleerde lezen, maar bovenal de man die altijdreist, blijkt plots wl interviewbaar. DatTaschen volgende week haar winkel aan deBrusselse Zavel na tien maanden verbou-wingswerken opnieuw opent, zit er allichtvoor iets tussen (die eerste Belgische winkelwas eerder kortstondig open tussen decem-ber 2007 en februari 2008, nvdr). Eerlijkgezegd, het zal me wrst wezen.

LIEFDE VOOR VAMPIEREN EN STRIPSTaschen huist in het centrum van Keulen,in n van de weinige achttiende-eeuwsegebouwen die de Tweede Wereldoorlogheelhuids overleefden. Benedikt Taschenkoos het gebouw voor de hoge plafonds.Altijd handig als je een indrukwekkendecollectie eigentijdse kunst hebt. Wanneerwe de deur openzwaaien, pronkt links deoriginele naaktserie van de wereldberoemdefotograaf Helmut Newton. Blikvanger in destatige traphal is een houten boot dieTaschen van een andere vriend kreeg, kun-stenaar Martin Kippenberger. Vanop detweede verdieping glimt een borstbeeld vande hand van de Amerikaanse artiest JeffKoons. Benedikt Taschen soigneert zijnmensen. Mooie boeken kan je maar uitge-ven in een mooie werkomgeving, luidt zijnmotto. Omdat hij zijn personeel weigert te

veroordelen tot een fletse brasserie, serveerteen kok er dagelijks verse gerechten. Deeetruimte van Taschen lijkt veeleer het cafvan een museum voor moderne kunst. Driejaar terug nodigde Benedikt Taschen nogalle medewerkers uit, de stomverbaasdepoetsvrouw incluis, voor een weekend inhet mondaine Italiaanse Capri. De idealemedewerker? Iemand die kan lezen. God, ikdenk dat je vooral een open geest moethebben, anders pas je niet in dit huis.

Die open geest kreeg de zoon van tweeKeulense artsen met de paplepel ingegeven.Ik genoot een erg vrije opvoeding. Thuiswas het een komen en gaan van onconven-tionele geesten. De jonge BenediktTaschen tekende graag vampieren. Debronzen deurknop in de vorm van een eendaan de hoofdingang blijkt n brok jeugd-sentiment. Ik was gebiologeerd door nartiest: Carl Barks, de man die de DonaldDuck-familie heeft bedacht in de studiosvan Walt Disney. Benedikt Taschen verza-melde oude strips. Zijn neus voor zakenbleek toen al sterk ontwikkeld. Ik steldemijn ouders voor dat ik ons huis zou poet-sen, op voorwaarde dat ze me evenveelzouden betalen als een poetsvrouw. Metdat geld legde ik een collectie stripverhalenaan, die ik via mijn postorderbedrijfje metwinst doorverkocht. Op mijn tiendeschuimde ik twee keer per dag de stripver-halenwinkels af.

Op zijn vijftiende zat Benedikt Taschen meteen schuur vol stripboeken. Drie jaar latersprak hij al zijn spaarcenten aan om inKeulen een stripverhalenwinkel te openen.

Maar ook kunst kon hem bekoren. Deschilders Ren Magritte en Salvador Daliwaren mijn eerste helden. Ik raakte er al opmijn zesde mee in contact. Ulli, de echtge-noot van mijn oudste zus, was een echtekunstliefhebber. Hij nam me mee naar ten-toonstellingen. Ik vroeg altijd kunstboeken

met Kerstmis en voor mijn verjaardag. Maardie bleken steevast bijzonder duur. Je raak-te er moeilijk bij, het kunstboekencircuitwas hoogdrempelig en snobistisch.Kunstboeken lagen doorgaans op een hoogschap. Onzichtbaar voor het doorsnee oog,onbetaalbaar voor de doorsnee beurs. Nietnaar de zin van Taschen. Ik hield niet vandie prijzen. En ik hield nog minder van dieattitude.

KUNSTBOEKEN VAN 1 DOLLARDe al bij al marginale stripverhalenmarktbleek geen partij voor de dadendrang vanBenedikt Taschen. Ik wou me nooit beper-ken tot strips en Keulen. Dankzij eenlening van zijn familie kocht hij in 198240.000 kunstboeken over de Belgischesurrealistische schilder Ren Magritte. Aande spotprijs van n dollar per stuk. Wekonden ze verkopen aan 9,95 mark (onge-veer 5 euro) per stuk bij een paar boeken-winkels in Keulen. In drie maanden tijd

vloog alles de deur uit. Een fantastischeverkoop. Kunstboeken waren in die tijddoorgaans duur omdat ze in een kleineoplage gedrukt werden. Het Magritte-succes leerde Benedikt Taschen dat heelwat meer mensen bereid zijn kunstboekente kopen, als de prijs maar verteerbaar is en

als de boeken makkelijk verkrijgbaar zijn.Benedikt Taschen onthield nog n belang-rijke les: kunst kent geen taal. DieMagritte-boeken waren in het Engelsgeschreven. Als die al in Duitsland vlot ver-kopen, dacht ik, dan zullen Duitstaligekunstboeken het zeker goed doen.

De bloedhond in Benedikt Taschen beetzich vast in zijn prooi. Hij kocht de rechtenvan geflopte kant-en-klare boeken. Zoalseen fotoboek over wolkenkrabbers dat eencollega-uitgever voor 168 mark (86 euro)in de markt had gezet. Taschen deed het-zelfde, maar dan aan 30 mark (15 euro).De verkoop knalde. Naarmate Taschen desuccessen opstapelde, weigerden boeken-uitgevers hem nog langer licenties van eer-der verschenen werk te verkopen. De olifantin de porseleinen kunstboekenkast zagmaar n uitweg. Als niemand je de boe-ken wil verkopen, moet je ze zelf maken.De 40.000 exemplaren van zijn eerste

tekstNico SchoofsfotosLies Willaert

Elke 2 seconden gaat ergens ter wereld een Taschen over de toonbank

Benedikt Taschen, een punker in kunstboekenland

De zeldzame keren dat we een boek omcommercile redenen maakten, liep het faliekant af.Benedikt Taschen, uitgever

Van Picasso tot pin-ups, van Franse impressionisten en voetfetisjisme tot Americanfootball. Chique eigen winkels ingericht door Philippe Starck n ramsjverkoop in eenkelder: Benedikt Taschen van de gelijknamige Duitse uitgeverij sloopt al meer dan 25jaar grenzen. Ik volg mijn intutie. En ik verdien er nog geld mee ook.

DE SUCCESTAPES21Vacature | zaterdag 6 december 2008

Het wereldberoemde Sumo-boek een serie naaktfotos van Helmut Newton - was met 76 op 46 centimeter het grootste boek van de twintigsteeeuw. Kostprijs: 3.000 euro. Uitgegeven door Benedikt Taschen.

>



DE SUCCESTAPES

boek in 1985, een klein formaat overPicasso in drie talen, vlogen in viermaanden de deur uit. Het begin vanTaschens uiterst succesvolle BasicSeries. Dali, Van Gogh en andere iconenaan 6,99 euro: de houdbaarheidsdatumlijkt wel eindeloos. De tactiek vanTaschen: hoe marginaal ook de titel, ver-koop het werk wereldwijd aan alle typesmensen en leeftijden. Een oplage in ver-schillende talen garandeert een lageprijs. Taschen start nooit met een hogeoplage. Taschen herdrukt. Het achterlig-gende idee: als je een boek niet herdrukt,is het geen groot succes. Maar evenmineen grote mislukking. Taschen catertlang niet alleen voor de kunstnoden vanJan met de pet. Ook de rijkere kunstmin-naars komen aan hun trekken. Hetwereldberoemde Sumo-boek een serienaaktfotos van de Amerikaanse topper

en vriend Helmut Newton - was met 76op 46 centimeter het grootste boek vande twintigste eeuw. Dat opus van dertigkilo, uitgegeven op 10.000 handgesig-neerde exemplaren, kostte 3.000 euro.Ironisch genoeg bleek alleen de boekbin-derij van het Vaticaan in staat dezemonumentale naaktfotos tot een goedeinde te brengen.

PRIJSBREKER LA ALDIDe gevestigde kunstboekenuitgevershebben het niet zo op Benedikt Taschenbegrepen. Ze vinden hem een vreemdesnuiter. Wij doen alles anders. We wil-len tonnen boeken verkopen. De concur-renten hebben een snobistische, stupidehouding. Ze beperken zich tot de lokalemarkten. Ik heb me altijd een burger vande wereld gevoeld. Ik heb niets van doenmet nationalisme. Toen we succes in

Keulen hadden, wist ik dat we eenzelfdepubliek in pakweg Parijs of Londen zou-den kunnen bereiken. Taschen doet het met een dubbelzinnigimago: dat van een prijsbreker la Aldi,maar dan wel met een resem A-produc-ten in de rekken. Hoe moeilijk dansen ishet op zon slappe koord? Net daaromletten we altijd enorm op de details, ofhet nu een boek van 5 of 5.000 euro is.Ons divers aanbod weerspiegelt mijnbrede interesse. Ik volg mijn intutie. Enik word er nog voor betaald ook. Eenklant voelt of een boek met passiegemaakt is. De zeldzame keren dat weeen boek maakten omwille van commer-cile redenen, is het faliekant afgelopen.Je kan onmogelijk voorspellen welk boekeen topper of een flopper wordt. Heelvaak draait het compleet anders uit.

Grenzen, Benedikt Taschen heeft er lakaan. Het verschil tussen hoge en lagecultuur, tussen de ramsjverkoop in eenstadskelder of chique eigen winkelsingericht door de Franse huisdesignerPhilippe Starck: het interesseert hemgeen moer. Natuurlijk zal een bepaaldcanon van artiesten zoals Picasso of Van

Gogh binnen honderd jaar nog interes-sant zijn. Maar daarnaast heb je hippearchitecten of schilders die niemand bin-nen twintig jaar nog kent, en die willenwe ook brengen. Daarom willen we meereigen winkels, precies om dat volledigeaanbod te kunnen tonen. Ik beschouwhet als mijn persoonlijke missie om hori-

zonten te verbreden. Het is de mix vanhet bekende en het onverwachte dat hetspannend houdt. De introductie vanmeer obscure titels weerspiegelt gewooneen evolutie. Pas als je je klassiekerskent, kijk je naar het onbekende. Hetwas zeker geen strategie om met grotenamen te beginnen.

KLEINE MARKTArchitectuur, schilderkunst, sport,design: de themalijst in Taschens cata-logus lijkt eindeloos, al blijft kunst hethart van de verkoop. Benedikt Taschen:Kunst is goed voor 50 procent van deverkoop, alle andere categorien schom-melen rond de 8 procent. Taschenserotisch arsenaal vertegenwoordigtamper 10 procent van de omzet en deproductie. En neen, de Chinas van dezewereld gaan vooralsnog niet overstag.Taschen: Je mag niet uit het oog verlie-zen dat het over een kleine markt gaat.We spreken hier niet over computers.Vooral West-Europa en Amerika scorengoed. Het is zeker niet zo dat er plotsmiljoenen boeken in China en Ruslandworden verkocht. China wordt niet onzebelangrijkste markt. Je hebt toch een

gezamenlijke culturele achtergrondnodig; onze West-Europese musea,schrijvers, architecten enzovoort zijn inniets te vergelijken met de Chineserealiteit. En het is een puur financilekwestie. Als je maar 300 euro permaand verdient, is een kunstboek van30 euro wel het laatste dat je koopt.

Benedikt Taschen, uitgever: Je kan onmogelijk voorspellen welk boek een topper of een flopper wordt.

Taschen-kloon

We zijn de meest gekopieerde uit-geverij ter wereld. Gelukkig hebbende meeste andere uitgevers in dezesowieso al erg kleine markt geenflauw benul van waar ze mee bezigzijn. Neem nu de trend om groteboeken uit te geven. Wij deden dat niet omdat we per se grote boeken wilden maken. De enigechte Taschen-kloon, het KeulenseKnemann, van oud-Taschen werk-nemer Ludwig Knemann, gingbegin jaren 2000 al op de fles.

Het bedrijf

Eigen flagshipstores of boekhandels: New York, Los Angeles, Beverly Hills, Keulen,Parijs, en vanaf volgende week terug aan de Brusselse Zavel. Alle interieurs wordenverzorgd door de Franse topdesigner PhilippeStarck.

Verkoop: Elke twee seconden gaat ergens ter wereld een boek van Taschen over detoonbank. Rond omzet en winst hangt eenwaas van geheimzinnigheid. Om u toch eenidee te geven: van de zestigdelige Basic Art-serie worden er elk jaar drie miljoenexemplaren verkocht.

De man

Over Helmut Newton: Ik werkte pas eeneerste keer met hem samen dertien jaar na onseerste contact. Timing is erg belangrijk. Je magnog de beste ideen hebben, ze floppen als jetiming slecht zit.

Over zijn eigen kunstcollectie: Begin jarentachtig was Keulen naast New York ht centrumvan de kunstwereld. Je had hier toen drie tentoon-stellingen met de Amerikaanse kunstenaar JeffKoons, wat nooit eerder vertoond was. Die blijven-de contacten met artiesten hebben mijn leven enmanier van denken voorgoed veranderd. Ik bengeen artiest, maar denk als een artiest.

Benedikt Taschen: grootse kunstboeken voor een appel en een ei

We zijn de meest gekopieerde uitgeverij ter wereld. Benedikt Taschen, uitgever

>



DAG VAN DE ARBEID

Biomedical Systems is een CRO(Contract research organisator) die in klinische studies vooral het elektrocardio-gram (EKG) voor zich neemt. Wij sturenonze machines uit en daarna komen deEKGs naar ons zodat wij de data kunnenverwerken. Ik vertrek straks naar Athenewaar een meeting plaatsvindt van eenvan onze sponsors. Ik ga daar uitleggenwat wij aanbieden aan service, zowel aandokters als aan de personen die de EKGszullen afnemen bij de patinten.

Ik begin meer en meer dat soort presen-taties te geven in het buitenland. Tochwel twee tot drie keer per maand. Deeerste reizen waren nog vrij dichtbij,maar in januari staat Boston op het programma en daarna komt Singapore.

Ik ben vrijgezel, dus dat maakt al hetreizen makkelijker. Er wacht alleen eenkat op mij en die wordt tijdens mijnafwezigheid gevoed door de buren.

De leukste reis tot nog toe was Portugal.Veel hangt af van de aanwezigen: luiste-ren ze aandachtig of niet? De sfeer inPortugal was bovendien heel gezellig.Helaas is er meestal weinig tijd om iets tebezoeken. Heel af en toe blijft er eenhalve dag over, maar er wordt verwachtdat je dan ook blijft werken en je e-mailsbeantwoordt.

Ik werk nu tien maanden bij deze werk-gever. Daarvoor woonde ik in Zuid-Frankrijk en deed ik labo-onderzoek ophet vlak van schizofrenie. Hersencelletjesdissecteren. Na drie jaar daar begon ikmijn vrienden en familie te missen. Ikheb daarom besloten om terug te kerennaar Belgi, en om een job te kiezen dieme toelaat om veel te reizen. (EB, foto LW)

Heidi Lewyllie (38) is grafisch vormgeefsterbij Big Bazart in Brussel. Ze is gehuwd metHans Degrauwe (42), die als onderwijzer inWakkerzeel werkt. Het koppel heeft tweekinderen Emma (13) en Lars (10) en woontin Wakkerzeel (Haacht).

FIETS-TREINGewapend met mijn iPod fiets ik drie kilo-meter naar het station. Vervolgens spoor iknaar Brussel. Vroeger las ik een boek of luis-terde ik naar muziek, maar na al die jaren leerje je vaste treinpartners kennen. Sommigenervan zijn echt leuke vriendinnen gewordenwaarmee ik nu allerhande hobbys beoefen.Fileleed is aan mij gelukkig niet besteed.

WERKURENIk werk vier vijfde en ben thuis op vrijdag.Een doorsnee werkdag start in de praktijkrond 8.30 uur en eindigt om 17.10 uur. Ikbegin iets vroeger en stop iets later, wat metoelaat om me tijdens de lunchpauze watextra te onthaasten.

KINDERENMijn man geeft les in het zesde leerjaar inhet schooltje naast onze deur. Dat is altijdideaal geweest voor de kinderen aangezienhun uren compatibel zijn. Wij moeten nooitkrampachtig naar allerlei opvang zoeken ofnichtjes en grootouders optrommelen omvoor de kinderen te zorgen. Af en toe komt ereen babysit, maar Emma komt stilaan op deleeftijd dat ze zelf al eens babysit wil zijn.

CREATIEF GENIETEN Een boeiende maar soms ook stresserendejob zorgt ervoor dat ik af en toe wat spannin-gen opstapel. Daarom ga ik regelmatig vooreen groot onderhoud naar de chiropractor,zodat ik ook mijn lijf in balans kan houden. Ikvolg al zeven jaar flamenco en ben dit jaar ookaan tai chi begonnen. Verder leef ik me ook

uit in workshops keramiek en maak ik juwe-len die ik op de lokale kerstmarkt verkoop.

2X PER JAAR NAAR ARDENNENHans en ik zijn dol op muziek. We gaan danook vaak naar concerten. De kinderen doenaan sport en zijn lid van de jeugdbeweging.Daardoor kunnen we niet zo vaak tripsmaken. Maar we proberen toch tweemaalper jaar een weekendje Ardennen in te plannen. Tijdens de zomervakantie gaan wemeestal kamperen ergens in het zuiden.

BALANS?Ik besef dat ik geluk heb dat Hans vlakbijhuis werkt en thuis is om 16 uur. Zo kan ikme vier dagen per week probleemloos con-centreren op mijn job. Dankzij de poetshulpheb ik tijd en energie over om te dansen, tesporten en me creatief uit te leven.

BALANS IN EUROPoetshulp: ongeveer 30 euro/week dankzij dienstenchequesBabysit: 25 euro/avondHobby: 400 euro/jaar (CN, foto IP)

Soms ga ik op groot onderhoud bij de chiropractor

Er wacht alleen een kat op mij

Naam: Femke SalembierLeeftijd: 28Woonplaats: OostkampFunctie: ProjectmanagerBedrijf: Biomedical SystemsVertrekt van: Zaventem naar Athene

Hoe vindt u de balans in uw leven?

[email protected]

DE BALANS

DE ZAKENREIZIGER

Wie? Burgerlijk ingenieurAnn Janssens (36) woontin Kopenhagen waar zewerkt voor de VerenigdeNaties.

Wat? Vijf jaar geleden begon ik bij deUnited Nations in New York.Ondertussen is mijn uitvalsbasisDenemarken, waar ik werk voor hetUN Development Programme alsprocurement advisor. Ik geef adviesaan 26 landen, waaronder Angola,Congo, Irak en Sudan.Wekker? Tussen 6 en 6.30 uur. Pendelt? In Kopenhagen kies ik zon-der twijfel het openbaar vervoer: datwerkt hier superefficint. Als ik opmissie ben in het buitenland staat ereen dienstwagen van de UN mtchauffeur ter beschikking.Begint om? Tussen 8.30 en 9.00 uur. Kantoor? Het UN House in Kopenhagenis vlakbij de kade waar veel cruisesche-pen aanmeren. Het kantoor kijkt langsbeide kanten uit op het water.

Lunch? Het kantoor ligt een eindjebuiten de stad: veel restaurants zijn erniet. Ik eet dus regelmatig in onzekantine, soms haal ik een broodje bijeen sandwichbar aan het water.Collegas praten over? Het voorbijeweekend, de familie, het weer, de politie-ke situatie in een bepaald land, etc. Doorzakken? Elke vrijdagavond is erin het UN House een borreluurtje. Enkeer per maand wordt er door n vande andere UN-organisaties een geza-menlijke drink georganiseerd. Kledij? Op kantoor draag ik een pak,vrijdag meestal casual.Taboes? Binnen de UN is er een enor-me diversiteit aan culturen, achter-gronden, religies, overtuigingen engewoontes. Seksistische opmerkingenzijn uit den boze. Met uitgesprokenpolitieke, religieuze en sociale opiniesmoet je voorzichtig omgaan. Do in Kopenhagen? Een bezoekjeaan de nieuwe opera, een boottochtrond de stad, een wandeling in deBotanische tuin of gewoon een dagjekuieren in de fraaie stadskern. (DB)

INTUSSEN IN ...KOPENHAGEN


Op deze stevig bewaakte bedrijfssite in Abidjan voeren tientallen vrachtwagens dagelijks de vers geplukte cacaobonen v

Zuurzoete chocolade uit Ivoorkust

Kinderarbeid in de West-Afrikaanse cacaoteelt, een moeilijk uit te roeien kwaal

Ab


n vanuit het ontoegankelijke Ivoriaanse binnenland aan. Gespierde dagloners lossen de juten zakken.

t

Ukjes van acht of jonger zwoegen er op de cacaoplantages, of worden gesmokkeld en ver-kocht. Kinderen raken er verminkt of overlijden omdat ze gevaarlijke pesticiden moetengebruiken. Voor hen geen Sinterklaas, en als die al bestaat, dan komt die kindervriend zekerniet uit Ivoorkust.

>


tekstFilip Michiels -

Abidjan, Ivoorkustfotos

Isabel Pousset

WERK & WERELD

Met een doffe klap ploffen de juten zakken boor-devol cacaobonen op een groot zeil. Tientallenzakken per vrachtwagen zestig tot zeventigkilo zwaar - duizenden per dag. Terwijl deploegleider, een beer van een vent met handenals kolenschoppen, hen instructies toe-schreeuwt, zwoegt een handvol gespierde daglo-ners zwijgend verder in de felle ochtendzon.Hier, op een uitgestrekte en stevig bewaaktebedrijfssite in een wat gore buitenwijk van

Abidjan, voeren tientallen vrachtwagens de versgeplukte cacaobonen vanuit het ontoegankelij-ke Ivoriaanse binnenland aan. In volle oogst-seizoen kan dat oplopen tot duizend ton perdag, vertelt Marcel Assemien van SACO,Socit Africaine de Cacao, een Ivoriaansedochteronderneming van multinational Barry-Callebaut. En ik kan je verzekeren: dit is heelzwaar labeur. Toen er een paar maandengeleden een staking uitbrak onder de daglo-

ners, dachten we hun werk even over tenemen. Na twee uur was ik gebroken.

Ivoorkust ademt cacao, en dat mag je in de loka-le fabrieken van Barry-Callebaut waar voorna-melijk chocoladepoeder en chocoladeboter wor-den geproduceerd best letterlijk nemen. Dewee, wat bittere cacaogeur komt je van tiental-len meters verderop tegemoet. Naar schattingtwee miljoen Ivorianen verdienen hun dagelijkse

boterham in de cacao-industrie. Met een markt-aandeel van ruim 35 procent is het land veruit s werelds belangrijkste producent van cacao-bonen, en het zwarte goud is er goed voor dehelft van alle exportinkomsten. Onnodig te zeg-gen dat kritische vragen of rapporten over dewerkomstandigheden op de uitgestrekte planta-ges in het binnenland er niet op gul applaus ont-haald worden. Toen eind jaren negentig de eer-ste berichten opdoken over kinderhandel en


kinderarbeid op de cacaoplantages, werden dieaanvankelijk dan ook als goedkope sensatie-zucht afgedaan. Kort daarop pakte hetInternational Institute of Tropical Agriculture,dat in Afrika een stevige reputatie geniet, uit metheel concrete cijfers. Minstens 210.000 kinde-ren zouden al dan niet gedwongen aan het werkworden gezet op de Ivoriaanse cacaoplantages.Meestal in gevaarlijke omstandigheden. Volgensverschillende ngos waren minstens 10.000 vandie kinderen afkomstig uit buurlanden alsBurkina Faso en Mali, waar ze door handelaarsgekocht en over de grens gesmokkeld werden.Ook in buurland Ghana, de tweede grootstecacaoproducent ter wereld, zou kinderarbeiden handel in kindslaafjes een wijdverspreidfenomeen zijn.

CACAO PROTOCOLKinderarbeid in de corebusiness van Sinterklaas:het moet zowat de grootste nachtmerrie van elkechocoladefabrikant zijn. De reactie liet dan ookniet lang op zich wachten: in september 2001verbonden de toplui van s werelds grootste cho-coladefabrikanten er zich toe om de zwaarstevormen van kinderarbeid zo snel mogelijk uit dechocolade-industrie te bannen. Het protocolwerd onder meer ondertekend door toplui vanmultinationals als Barry-Callebaut, Nestl

Chocolate & Confections USA, Mars en deHershey Food Corporation. Ook de leden van deInternational Cocoa Organisation, dat onderauspicin van de Verenigde Naties 42 groteimporteurs en exporteurs van cacao verenigt,ondertekenden het protocol. Tegen 2005moest de helft van alle cacaoplantages inIvoorkust en Ghana over een keurmerkbeschikken. Een garantie voor de consumentdat die chocolade in correcte omstandighedengeproduceerd was, zeg maar. Mede door deburgeroorlog die het land intussen verscheur-de, werd die deadline in Ivoorkust nietgehaald. En intussen bleven de kritische rap-porten en getuigenissen over de belabberdewerkomstandigheden daar elkaar in sneltem-po opvolgen. En de reactie van zowel deIvoriaanse regering als enkele grote multina-tionals was even voorspelbaar als veelzeg-gend: journalisten die ter plekke poolshoogtewilden nemen, werden met een kluitje in hetriet gestuurd of zelfs openlijk bedreigd.Kritische reportages, onder meer in hetAmerikaanse Fortune, werden afgedaan alsgoedkope sensatiezucht.Enkele maanden terug stelde de Ivoriaanseregering met drie jaar vertraging eindelijk hetlangverwachte certificatierapport voor. Eenbeslissende stap in de strijd tegen de kinderar-

beid in de chocolade-industrie, klonk het inAbidjan. Ook vertegenwoordigers van de indus-trie waren er als de kippen bij om het historischebelang van het rapport te onderstrepen. Tot van-daag trekken ngos zoals Stop The Traffik enAnti Slavery International die goednieuwsshowopenlijk in twijfel, en dat is wellicht niet eensonterecht, zo mochten we in Ivoorkust zelf erva-ren. Op onze vraag om enkele plantages tebezoeken en daar de vooruitgang met eigenogen vast te stellen, kregen we bij hetInternational Cocoa Initiative (ICI) in Genve eenvriendelijk maar resoluut njet te horen. Te deli-caat voor onze betrekkingen met de plaatselijkeautoriteiten, klonk het.

Nogal potsierlijk, zeker als je weet op wie grotespelers als Nestl of Barry-Callebaut zich op hunwebsite beroepen om aan te tonen dat het henwel degelijk menens is in de strijd tegen de kin-derarbeid in Ivoorkust. Inderdaad: op theInternational Cocoa Initiative. Het belangrijksteprogramma van de indust

2008/12/06 - Low cost

Documents

Transcript of 2008/12/06 - Low cost