1

(H)erkennen van (H)erkennen van psychisch geweld op psychisch geweld op het werkhet werk

Bob KoningBob KoningSecretaris arbeidsomstandighedenSecretaris arbeidsomstandighedenVNO-NCWVNO-NCW

Zoetermeer, 7 november 2008Zoetermeer, 7 november 2008

Waarom aandacht voor veiligheid en Waarom aandacht voor veiligheid en gezondheid op het werk?gezondheid op het werk?

Ethisch besefEthisch besef Norm is dat aan derden noch Norm is dat aan derden noch

opzettelijk noch door nalatigheid opzettelijk noch door nalatigheid schade wordt berokkendschade wordt berokkend

Maatschappelijk verantwoord Maatschappelijk verantwoord ondernemenondernemen

Behoud van inzetbaarheid van Behoud van inzetbaarheid van werknemerwerknemer

ProductiviteitsaspectenProductiviteitsaspecten

2

3

Waarom aandacht voor veiligheid en Waarom aandacht voor veiligheid en gezondheid op het werk?gezondheid op het werk?

Kwaliteit van product en dienst ook Kwaliteit van product en dienst ook afhankelijk van kwaliteit van de arbeidafhankelijk van kwaliteit van de arbeid

Vrees voor imagoschadeVrees voor imagoschade Wettelijke verplichtingWettelijke verplichting Sancties ArbeidsinspectieSancties Arbeidsinspectie WerkgeversaansprakelijkheidWerkgeversaansprakelijkheid ArbeidsmarktoverwegingenArbeidsmarktoverwegingen

Signaleringsrapport beroepsziekten 2000

Rond 2000 circa 30% van instroom in WAO gevolg van psychische klachten

Aandeel psychische aandoeningen bij vrouwen groter dan bij mannen (32% vs 28%)

Aantal meldingen in gezondheids- en welzijnssector en in onderwijs relatief hoog (28 resp. 20 meldingen per 100.000 werknemers)

Europese Stichting voor Verbetering van Leef- en werkomstandigheden:

Trends in quality of work in the Netherlands (2006)

TNO Kwaliteit van LevenArbobalans 2005

Europese Stichting voor Verbetering van Leef- en werkomstandigheden:

Violence in the education sector (2008)

SCP – CBS – TNO Kwaliteit van leven‘Beter aan het werk’

(trendrapportage 2007)

De belangrijkste werkgebonden determinanten van het verzuimpercentage zijn: intimidatie door chefs en/of collega’s, werkdruk, gebrek aan zelfstandigheid in het werk, emotioneel zwaar werk, geen goede arbeidsvoorwaarden, gevaarlijk werk en geen overwerk en weekendwerk doen.

Europese initiatieven

Nederlandse initiatieven

Arbobesluit Afdeling 4. Psychosociale arbeidsbelasting

Artikel 2.15. Maatregelen ter voorkoming of beperking van psychosociale arbeidsbelasting

1. Indien werknemers worden of kunnen worden blootgesteld aan psychosociale arbeidsbelasting worden in het kader van de risico-inventarisatie en -evaluatie, bedoeld in artikel 5 van de wet, de risico’s ten aanzien van psychosociale arbeidsbelasting beoordeeld en worden in het plan van aanpak, bedoeld in artikel 5 van de wet, met inachtneming van de stand van de wetenschap maatregelen vastgesteld en uitgevoerd om psychosociale arbeidsbelasting te voorkomen of indien dat niet mogelijk is te beperken.

2. Aan werknemers die arbeid verrichten waarbij gevaar bestaat voor blootstelling aan psychosociale belasting wordt voorlichting en onderricht gegeven over de risico’s voor psychosociale arbeidsbelasting alsmede over de maatregelen die er op zijn gericht die belasting te voorkomen of te beperken.

RI&E en Plan van Aanpak

RI&E: Is pesten een risico op het werk? Vermeld dit risico zonodig expliciet bij de psychosociale risico’s in

de RI&E Plan van aanpak:

Pas zo nodig en zo mogelijk de organisatie van het werk aan om risico van pesten te voorkomen of te verminderen

Zorg voor een cultuur van open communicatie Maak pesten op het werk bespreekbaar Zorg voor een heldere communicatie over ongewenst gedrag Toon als leidinggevende goed voorbeeldgedrag Geef voorlichting en instructie Creëer een meldpunt / wijs een vertrouwenspersoon aan Zorg voor een klachtencommissie Zorg voor goede opvang van gepeste persoon Grijp bij eerste signalering onmiddellijk in Voer een sanctiebeleid in Evalueer het beleid en pas het zonodig aan