1Nanodeeltjes in voeding en consumentenproducten 09 november 2010 Nanodeeltjes in voeding en...

1 Nanodeeltjes in voeding en consumentenproducten 09 november 2010

Nanodeeltjes in voeding en consumentenproducten

Het risicobeoordelings- perspectief

Nanodeeltjes in voeding en consumentenproducten 09 november 2010

2

Veilige producten met nanotechnologie: rollen en verantwoordelijkhedenHuidige kennis onvoldoende om risico’s in te schatten met dezelfde mate van zekerheid als voor ‘niet-nano’ stoffen.

● Fabrikant is verantwoordelijk voor veilige producten● Ministeries nemen eventuele beleidsmaatregelen ● VWA voor toezicht en handhaving ● Onderzoek levert wetenschappelijke data

RIVM: - onderzoek en risicobeoordeling (bv voeding, consumentenproducten, milieu) - beleidsondersteuning (bv Kennis- en Informatiepunt Risico’s van nanotechnologie)- kennis leveren (bv MKB-vraagbaak)


3

RIVM en nanotechnologie

● Gefabriceerde, vrije, onoplosbare en niet afbreekbare nanodeeltjes, verwerkt in zgn. 1e (en 2e) generatie nanotechnologieproducten, wijd verbreid op de markt

● Mogelijke toxicologische (gevaar) en ecotoxicologische risico’s

● Dus NIET: beoordelen van generatie 3 en 4 incl. synthethische biologie en daarmee samenhangende risico’s (bv ethische)


4

Uitzonderlijke eigenschappen van nano

● Uitzonderlijke eigenschappen

(mechanische, optische, elektrische, magnetische)

=> uitzonderlijke effecten

● Uitzonderlijke eigenschappen (bv ontstekingsreacties, passeren barrières zoals bloed-hersen barrière, placenta, …)

=> uitzonderlijke effecten


5

Groot gevaar


6

Groot gevaar, laag risico


7

Risicobeoordeling: Risico = Blootstelling x Gevaar (toxiciteit)

Risico beoordeling

Toxiciteit

Interne dosis

Blootstelling (schatting)


8

Risicobeoordeling nanoKarakteristieken

nanodeeltjes

Risico beoordeling

Toxiciteit

Interne dosis

Blootstelling (schatting)


9

Nano-toxiciteit● Afhankelijk van type nanodeeltje

– Chemische samenstelling bijv zilver of koolstof – Grootte bijvoorbeeld fijn stof (deeltjestoxiciteit)– Vorm bijvoorbeeld bucky ball, buisje, of fiber*

* met speciale, bekende vorm: asbest-werking

Risicobeoordeling nano


10

● Afhankelijk van hoe deeltje in product zit – Ingebouwd in vaste stof (tennisracket)– Als los deeltje in vloeistof (vb sprays/ zonnebrand)

●Gebruik van het product?– Smeren op de huid– Spray via inademing– Voedsel (opeten)– Gebruiksvoorwerp (via huid/mond)

Blootstelling



11

• Via huid (TiO2 lijkt niet opgenomen te worden, Zn wel?)

• Via lucht (afhankelijk van deeltjesgrootte)

• Via maag-darm-kanaal (opgelost of als deeltje)

iStockphoto

Interne dosis (opname)



12

Maynard (2005): The nanotechnology consumer products inventory

Nano wordt geclaimd in een groot aantal verschillende consumenten- en voedingsproducten


13

Periode 2005-2009: 54 -1015 productenhttp://www.nanotechproject.org/inventories/consumer

Dit wil zeggen dat de fabrikant het op de verpakking zet, maar het hoeft er niet persé in te

zitten.

Woodrow Wilson internet database: consumentenproducten met een nano-claim


14

Product categorieën met nano-claim●Electronica en computers●Huishoud- en doe-het-zelf

producten●Voeding en dranken●Persoonlijke

verzorgingsproducten en cosmetica

●Motorvoertuigen●Sportartikelen●Textiel en schoenen●Babyartikelen●Filtratie, zuivering, neutralisatie

en reiniging

http://www.nanotechproject.org/inventories/consumer


15

ANEC-BEUC database:http://www.beuc.eu/Content/Default.asp?PageID=1121

CONCLUSIONS

CategoriesNumber of products

investigatedPercentage

APPLIANCES 27 5,68

AUTOMOTIVE 72 15,16

CROSS CUTTING 66 13,89

ELECTRONIC & COMPUTERS 6 1,26

FOOD & DRINK 27 5,68

PRODUCTS FOR CHILDREN 18 3,79

HEALTH & FITNESS 199 41,89

HOME & GARDEN 60 12,63

TOTAL 475


16

Een risico?Voorbeelden:

● Tennisrackets (nauwelijks voor mens, maar voor milieu?)● Verf (nauwelijks voor mens, maar in spray-vorm ook?)● Voeding (opname onbekend)● Zonnebrand (opname gering)

NB risicobeoordeling RIVM staat los van een (persoonlijke) afweging van de voor- en nadelen van het gebruik.


17

RIVM onderzoek consumentenproducten

● In opdracht van de interdepartementale werkgroep nanotechnologie● Verschijnt dec 2010● In samenwerking met VWA producten geselecteerd (basis = claim)● Metingen laten verrichten door MESA+

NB: ● Metingen: duur, nog geen routine, geen concentratie (alleen

wel/niet aanwezig), niet voor alle materialen geschikt● Vals negatieve uitkomsten mogelijk (= niks gevonden, maar het zit

er wel in): nadeel voor risicobeoordeling en handhaving● Voor risicobeoordeling noodzakelijk dat (meer) gegevens van alle

producten bekend zijn!


18

Producten met E551 op de Nederlandse markt

RIVM onderzoek nanosilica in voeding


19

RIVM onderzoek nanosilica in voeding● In samenwerking met RIKILT, in opdracht van VWA

(gepubliceerd in sept 2010)

● Nanosilica deeltjes zijn aanwezig in voedingsproducten

● Onvoldoende data beschikbaar om te kunnen zeggen of nanosilica als dan niet oplost in het maagdarmkanaal

- Als deeltjes oplossen: normen zoals voor “normaal” silica gelden

- Als silica als nano-deeltjes wordt opgenomen: te veel kennishiaten en onzekerheden om een goede

risicobeoordeling uit te kunnen voeren

● Vervolgonderzoek (opdr: VWA) naar oplosbaarheid is gestart


20

Additionele screening: geen E551 in babyvoeding


21

www.rivm.nl/rvs/075_nanotechnologie

1Nanodeeltjes in voeding en consumentenproducten 09 november 2010 Nanodeeltjes in voeding en...

Documents

Transcript of 1Nanodeeltjes in voeding en consumentenproducten 09 november 2010 Nanodeeltjes in voeding en...