17-3-2017

1

Energieke lenteborrel

15 maart 2017 - Merksplas

Agro Energie Netwerk Noorderkempen is een project van RURANT, IOK, IGEAN, Innovatiesteunpunt, Thomas More

en het Proefbedrijf Pluimveehouderij ism de gemeenten Essen, Hoogstraten, Rijkevorsel, Merksplas en Wuustwezel

met steun van

Welkom door Frans Dielis

Schepen van Landbouw

17-3-2017

2

Land- en tuinbouw is een sector met een grote

energiebehoefte

Land- en tuinbouw heeft enorm potentieel om zelf

energie te produceren

De sector heeft er dus belang bij om zo efficiënt

mogelijk om te gaan met energie en ze heeft heel wat te

betekenen voor de maatschappij op vlak van energie!

Het belang van energie

Een blik op DUURZAME ENERGIE

Energie heeft een grote impact op het

kostenplaatje van elk bedrijf.

Zuiniger omgaan met energie is dus een grote

uitdaging voor elk bedrijf.

Moet dat altijd veel kosten of kan het ook via

eenvoudige ingrepen? En hoe begin je er aan?

Het belang van energie

…

17-3-2017

3

Energieverliezen in de vleeskuikenhouderij:

door ventilatie of isolatie?

Simulaties geven aan dat zowel via isolatie als via

optimalisatie van ventilatie nog heel wat energiewinst te

behalen is !

Het belang van energie

Warmteverliezen: ventilatie of isolatie?

Ventilatie

• Goede werking

• Juiste instelling minimumventilatie

• Controle staltemperatuur

• Debietsturing en meetwaaiers

Ook invloed op energieverbruik

Isolatie

• Kieren en spleten

• Poorten en deuren

• Nok

• Overgang vloer naar muur

• Overgang muur naar plafond

Het belang van energie

17-3-2017

4

Het belang van energie

Wat weten we zelf al over energie?

Het belang van energie

17-3-2017

5

Vraag 1:

Wat is het grootste vermogen?

1 pk 1 kW

Vraag 2:

Elektriciteit in de landbouw

Netto-producent Netto-afnemer

17-3-2017

6

Vraag 3:

Tot welk vermogen kan je gebruik

maken van een terugdraaiende

teller?

10 kW 20 kW

Vraag 4:

Hoogste rendement van warmtepomp

Klein temperatuurverschil tussen bron en vraag

Groot

temperatuurverschil

tussen bron en vraag

17-3-2017

7

Vraag 5:

Hoogste opbrengst zonnepaneel

Hoge temperatuur Lage temperatuur

Vraag 6:

Doelstelling Europa

27% HEB tegen 2030 37% HEB tegen 2030

17-3-2017

8

Vraag 7:

Energie-inhoud biogas

1 m³ biogas ≈ 0,6 m³

aardgas

1 m³ biogas ≈ 1,6 m³

aardgas

Vraag 8:

Lichtopbrengst TL-lamp

80 lumen/Watt 800 lumen/Watt

17-3-2017

9

Vraag 9:

Omzetting brandstof WKK

35% elektriciteit en

50% warmte

50% elektriciteit en 35%

warmte

Vraag 10:

Wind: bij 4 m/s 6.000 kWh

Hoeveel bij 5 m/s?

7.500 kWh 11.000 kWh

17-3-2017

10

Agro Energie Netwerk

Noorderkempen

Aanleiding

17-3-2017

11

– Europees initiatief

– 20% CO2 besparen tegen 2020

– vrijwillig gemeentelijke engagement actieplannen

Aanleiding

Aanleiding

Hoe aanpakken?

diverse fronten – sectoren

ook landbouwsector (energiegebonden)

17-3-2017

12

Aanleiding

Energie besparen

Hernieuwbare energie

• Zon

• Wind

• Biomassa

• Aardwarmte

• …

Aan de slag? Kennis naar Noorderkempen trekken

Samen met de sector een traject aanbieden

Aanleiding

17-3-2017

13

SAMEN VOOR MEER DUURZAME ENERGIETECHNIEKEN OP LAND- EN TUINBOUW

BEDRIJVEN IN DE NOORDERKEMPEN

Project

Resultaatgericht begeleiden (energie- en warmtescans)

Kennisdeling en overdracht (groepsscans - energiegroepen)

Informeren op maat van wensen (energie-avonden)

Inspanningen valoriseren en communiceren

Essen, Hoogstraten, Merksplas, Rijkevorsel, Wuustwezel

Partners

Proef- en praktijkcentra in de provincie Antwerpen

17-3-2017

14

• 25 energiescans en 15 warmtescans (ISP - Thomas More Kempen - Proefbedrijf Pluimveehouderij)

Acties

Resultaatgericht begeleiden (energie- en warmtescans)

• Organisatie van 5 lokale ‘energie-events’ (RURANT - IOK)

• Opzetten van 15 ‘Energiegroepen’ (ISP - Thomas More Kempen)

Kennisdeling en overdracht (groepsscans - energiegroepen)

• Organisatie 5 Thematische energieavonden (RURANT - IOK)

Informeren op maat van wensen (energie-avonden)

• In beeld brengen van reeds geleverde inspanningen en

besparingspotentieel : correcte informatie

• Begeleiding gemeenten in verankering van bijdragen

landbouw aan klimaatdoelstellingen

(klimaatactieplannen)

• Informatieverspreiding naar de regio (IGEAN) ( IOK)

• Artikels (duurzaamheidskrant), persmoment, brochure,… (RURANT) ( IOK)

Acties

Inspanningen valoriseren en communiceren

17-3-2017

15

Timing

Jan ’17 - - - - - - - juni ‘18

Jan – april ‘17

5 lokale energie-events

Apr‘17 – jun‘18

Thematische energie-avonden

Feb’17 – dec’17 (& okt’17 – ma’18 warmtescans)

Uitvoeren energie -en warmtescans

Jul‘17-jun’18

Energiegroepen - groepsscans

Jan‘17-jun’18

Besparingspotentieel in beeld brengen en verankeren in het beleid

Jan‘17-jun’18

Communicatie

DE ACTIE’S UITGESPIT

17-3-2017

16

ENERGIESCANS

Wat houdt een energiescan in?

ENERGIESCANS

Wat levert een energiescan op?

energie

rapport

17-3-2017

17

Energie besparing

Voor energiescan Na energiescan

Analyse Realisatie Opvolging

Eigen energie-productie

ENERGIESCANS

Wat levert een energiescan op?

Voorbeeld besparingsmogelijkheden melkkoeling

ENERGIESCANS

Wat levert een energiescan op?

17-3-2017

18

ENERGIESCANS

Wat levert een energiescan op?

Voorbeeld besparingsmogelijkheden biggenlampen

ENERGIESCANS

Wat levert een energiescan op?

17-3-2017

19

ENERGIESCANS

Wat levert een energiescan op?

“Warmteverliezen lokaliseren in pluimveestallen”

WARMTESCANS

Wat houdt een warmtescan in?

17-3-2017

20

ENERGIE- en WARMTESCANS

Waar en wanneer

energiescans

• 25 energiescans

• 5 per gemeente

• verdeeld over

verschillende sectoren

• vanaf juni 2017

warmtescans

• 15 warmtescans

• enkel voor

pluimveebedrijven

• enkel in de winter: okt

2017 - febr 2018

17-3-2017

21

Kandidaten

ENERGIE- en WARMTESCANS

• Kandidaat stellen via aanmeldformulier energie- en

warmtescans

– Tijdens gemeentelijke energieborrel

– Rechtstreeks bij Innovatiesteunpunt of Proefbedrijf

• Criteria: bereid zijn om

– energiegegevens kenbaar te maken bij energiescan

– mee te werken aan de groepsscans

• Deadline kandidaatstelling = 1 mei 2017

• Selectie kandidaten

– tijdens projectgroep begin mei op basis van overzicht

• Alternatieven indien kandidatuur niet weerhouden: aan

kostprijs:

– Energiescan: kostprijs ISP = € 500 (ex 21% BTW)

– Warmtescan: kostprijs Proefbedrijf Pluimvee = € 360 +

kmvergoeding (ex 21% BTW)

Kandidaten

ENERGIE- en WARMTESCANS

17-3-2017

22

GROEPSSCANS

• Aanmelden interesse groepsscans

– via formulier deelnemersbundel

• Waar en wanneer:

– bij ondernemer die energiescan liet uitvoeren -

keukentafelgesprekken

– Max 10 tot 15 groepen en per groep max 10 deelnemers

– Telkens 1 namiddag tijdens najaar 2017 of voorjaar 2018

• Randvoorwaarden om mee te doen:

– eigen energiegegevens willen openstellen

GROEPSSCANS

17-3-2017

23

• Verdiepend werken rond energiethema’s

• 5 avonden met uitgekiende werkvormen en goed concept

• Samen thema’s kiezen

• Jullie keuze kenbaar maken !

THEMATISCHE ENERGIE-AVONDEN

Energieverliezen door ventilatie en isolatie

Conditioneren van inkomende lucht (koelen en verwarmen)

Warmtekrachtkoppeling: micro-WWK's en WWK

Investeren in warmtekrachtkoppeling

Warmterecuperatie op het bedrijf

Aansturen van energieverbruikers op het bedrijf

Batterijopslag

Zuinig ventileren

Zuinig verlichten

Goed isoleren

Optimaal bewaren

Zonnepanelen plaatsen

Windturbine plaatsen

Investeren in warmtepomp

Investeren in verbranding van biomassa (miscanthus, korte omloop hout)

Microvergister – biogasinstallatie

Samenwerken met industrie om restwarmte te recupereren

Coöperatie voor energiewinning opstarten met omwonenden

17-3-2017

24