diagnosebehandelingcombinaties/wet maatschappelijke ondersteuning

77zorg & financiering > 10-2007

Op 1 oktober jl. leverde DBC-Onderhoud hetDBC-pakket 2008 aan het veld uit. In dit pakketzijn knelpunten rondom de normtijden gecon-stateerd. Daarnaast zijn de indexcijfers waaropde trendmatige aanpassing van de tarieven isgebaseerd herzien. Deze knelpunten zijn in deogen van onderhoudspartijen en branchepartij-en belangrijk genoeg om op 1 december 2007een corrigerende uitlevering te verzorgen.

De Orde van Medisch Specialisten en DBC-Onderhoud hebben kanttekeningen geplaatst bijde omzetting van de normtijden 2007 naar 2008als gevolg van het verdwijnen van zorgtype 12(SEH, spoedeisende hulp). In de komende peri-ode worden de normtijden in overleg met debetrokken partijen daarom kritisch tegen hetlicht gehouden. Dit zal naar verwachting zoweleffect hebben op de kostenbedragen als dehonorariumbedragen.Bronnen: DBC-Onderhoud en ZN Journaal, 2007, nr. 42<

> diagnosebehandelingcombinaties

1260 nieuwe uitlevering dbc-pakket 2008

> wet maatschappelijke ondersteuning

1261 tweede voortgangsrapportage wmo

Onlangs heeft staatssecretaris Bussemaker deTweede Voortgangsrapportage Wmo (Wet maat-schappelijke ontwikkeling) naar de TweedeKamer gestuurd.

De Wmo is een participatiewet voor alle burgers,meer specifiek voor burgers met beperkingen.Gemeenten werken inmiddels negen maandenaan het realiseren van de doelstellingen van dewet. De meeste aandacht gaat nog steeds uitnaar de hulp bij het huishouden, het contrac-teerbeleid van gemeenten, de indicatiestellingen de lokale arbeidsmarktproblematiek.

Indicatiestelling en compensatieplicht

De verschuivingen in indicaties van HH2 naarHH1 waarover in de media wordt geschreven, isgeen verschuiving in de indicatiestelling. Gemeen-ten indiceren niet scherper dan dat er in deAWBZ werd geïndiceerd. Zorgaanbieders krij-gen nu alleen geen hogere vergoeding meerindien zij zwaardere hulp leveren dan de indica-tie aangeeft. Dat laat onverlet dat er lokale

arbeidsmarktproblemen ontstaan vanwege deverschuiving, maar die moeten op een heelandere manier opgelost worden.

In de discussie over de veronderstelde verschui-vingen in de indicatiestelling rees vervolgens devraag of de indicatiestelling voor HH doorgemeenten recht doet aan de compensatieplichtvan gemeenten. De algemene conclusie van het onderzoek vanResearch en Beleid begin 2007 is dat gemeentenvoldoen aan hun compensatieplicht bij de hulpbij het huishouden. Gemeenten verschillen wel-iswaar in de wijze waarop zij de indicatiestellinghebben vormgegeven en de afspraken die zij metaanbieders hebben gemaakt, maar binnen dezediversiteit is het resultaat positief. Het percenta-ge cliënten dat de geïndiceerde zorg toereikendvindt, wijkt in 2007 niet af van 2006. Dat steltgerust, aldus de staatssecretaris.

Een tweede actiepunt betreft de constatering datde helft van de aanbieders van mening is dat degestelde indicaties – wat betreft de geïndiceerde

ZenF-1007 cyaan.qxd 29-11-07 12:18 Pagina 77

financiën

78 10-2007 > zorg & financiering

taken en/of uren – niet toereikend zouden zijn.Mogelijk hangt dit samen met de wijze van indi-ceren. Die is meer bepalend dan door wie deindicaties worden gesteld (gemeente, CIZ ofander indicatieorgaan). In veel gevallen wordende indicaties telefonisch gesteld, vanuit doelma-tigheid en klantperspectief een goed vertrek-punt, aldus de staatssecretaris. Maar zij kan zichook voorstellen dat een telefonisch onderzoekniet in alle gevallen een volledig beeld geeft vande situatie van de cliënt.

Een derde actiepunt is het laten ontwikkelen vaneen factsheet op basis waarvan gemeenten deregiefunctie van de cliënt kunnen beoordelen encontra-indicaties voor alfahulp kunnen opstel-len. Daarbij wordt expliciet aandacht gegevenaan speciale doelgroepen. Die factsheet zal opverzoek van de staatssecretaris worden ontwik-keld.

Sociaal overwogen aanbesteden

De staatssecretaris heeft een onderzoek latenuitvoeren naar de mogelijkheden om onvoorzie-ne/ongewenste effecten van aanbesteding huis-houdelijke hulp bij te stellen of in de toekomstte voorkomen. Maar ook om aanbieders engemeenten tot een meer sociaal overwogeninkoop te stimuleren. In het onderzoek wordenconcrete varianten beschreven die het mogelijkmaken om aspecten als kwaliteit van de dienst-verlening, de keuzevrijheid van de klant, de kwa-liteit van de rechtspositie van de medewerker ende administratieve en financiële afhandelingenop een creatieve en verantwoorde manier in hetaanbestedingsproces vorm te geven. Eenpublieksversie van het onderzoek is verspreidonder alle gemeenten

Lokale arbeidsmarktproblematiek

Bij veel medewerkers in de thuiszorg zijn degevolgen van de invoering van de Wmo rauw ophet dak gevallen. Medewerkers die vaak al jaren-

lang zeer betrokken naar grote tevredenheid vanhun klanten in de thuiszorg werken, wordenbedreigd met ontslag. De staatssecretaris trektzich dat zeer aan. Niet alleen omdat, in macro-termen, deze mensen voor de zorg behoudenmoeten blijven, maar juist ook omdat achter elkindividueel ontslag of achter elke individueleverslechtering van de arbeidsmarktpositie per-soonlijk leed schuilt. Zij wil dit tot een mini-mum beperken. En dan gaat het niet alleen omde mogelijke ontslagen, ook gedwongen wor-den om je huidige arbeidscontract om te zettenin een alfahulpcontract is ongewenst, aldus destaatssecretaris. Mensen die zich inzetten voorde zorg moeten net als iedereen kunnen rekenenop fatsoenlijke arbeidsvoorwaarden

De beelden over aantallen (dreigende) ontslagenlopen nog steeds sterk uiteen. Het (met werkgevers, werknemers en de Vereni-ging van Nederlandse Gemeenten (VNG) opge-richte) schakelpunt krijgt berichten van thuis-zorginstellingen waar, vanwege de aanbestedingvan de hulp bij het huishouden, werkgelegen-heidseffecten (kunnen gaan) optreden. Het gaatdaarbij niet louter om (collectieve) ontslagen,maar ook om verschuivingen onder bestaandcao-personeel. Deze meldingen zijn inschattin-gen en zijn in die zin waardevol. Aan de anderekant blijken deze cijfers ook weer niet honderdprocent dekkend. Het is van de thuiszorg-organisatie afhankelijk of ze besluit al dan nieteen melding te doen uitgaan richting het scha-kelpunt. Daarnaast hebben de meldingen ookeen statisch karakter. Ze komen op enigmoment binnen en geven dan een moment-opname.

Het persoonsgebonden budget

De persoonsgebonden budgetten (PGB’s) in deWmo zijn de laatste maanden een bijzonderpunt van aandacht geweest. De staatssecretarisontving diverse signalen dat getwijfeld werd aande hoogte van de tarieven – en daarmee de toe-

ZenF-1007 cyaan.qxd 29-11-07 12:18 Pagina 78

wet maatschappelijke ondersteuning

79zorg & financiering > 10-2007

reikendheid – van de persoonsgebonden bud-getten die gemeenten verstrekken. De VNG heeft bij de genoemde gemeentennavraag gedaan. In die gemeenten waar ten aan-zien van de hoogte van het tarief voor de PGB’svoor hulp bij het huishouden in strijd met deWmo gehandeld werd, wordt het tarief aange-past. De staatssecretaris heeft inmiddels metPer Saldo en de VNG afgesproken dat als ertarieven vastgesteld worden die niet voldoenaan de Wmo-eisen, zij na melding van Per Saldovanuit het ministerie direct actie zal onderne-men.

Cliëntparticipatie

Om cliëntparticipatie te bevorderen zijn er in2006 twee programma’s in het leven geroepen;het programma Lokaal Centraal en het pro-gramma Lokale Versterking. Beide programma-’s lopen tot en met 2008 en hebben als doel delokale cliëntparticipatie te ondersteunen enstimuleren. Deze programma’s zijn aanvullendop het bestaande aanbod en gericht op samen-werking met andere patiënten/cliëntenorga-nisaties.

Cliëntondersteuning

Evaluatie SPD-Nieuwe Stijl

Uit de Evaluatie SPD-Nieuwe Stijl komt de alge-mene conclusie naar voren dat de MEE-organi-saties in de daaraan voorafgaande anderhalf jaarhard gewerkt hebben aan de omvorming naarSPD Nieuwe Stijl. De omvorming is echter nogniet op alle aspecten afgerond.

Cliëntondersteuning in de Wmo

Gemeenten zorgen ervoor dat cliëntondersteu-ning aansluit op de andere lokale voorzieningenvoor zorg en welzijn. Het ‘gemeenteloket’draagt bij aan een centrale toegang tot cliënt-ondersteuning. Door samenwerking op lokaal

niveau te organiseren, komt een integrale aan-pak van cliëntondersteuning tot stand. Ook de deskundigheid van organisaties voorcliëntondersteuning en hun onafhankelijkheidvan (zorg)aanbieders zijn van groot belang omde cliënt te kunnen ondersteunen. De in te zet-ten deskundigheid is niet voor alle doelgroepenhetzelfde. Voor ggz-cliënten is bijvoorbeeldervaringsdeskundigheid van de cliëntondersteu-ner van grote waarde. In de ggz-sector wordtveel met ervaringsdeskundigen gewerkt, terwijlde MEE-consulenten een opleiding op sociaal/pedagogisch gebied hebben. Samenwerkingtussen de verschillende organisaties kan bijdra-gen aan de uitwisseling van kennis en daardoortot (nog) meer maatwerk voor de cliënt. Onaf-hankelijkheid houdt in dat het belang van decliënt het enige belang is dat telt. De gemeentemoet – als regisseur – waarborgen inbouwenvoor genoemde onafhankelijkheid en kwaliteit. De MEE-organisaties worden vanuit de AWBZgefinancierd. Om de samenwerking op lokaalniveau te bevorderen, zullen in de AWBZ-subsi-dieregeling voor de MEE-organisaties voor-waarden worden opgenomen over samenwer-king tussen MEE-organisaties en gemeenten.

Samenloop Wmo-Awbz

Tijdens de behandeling van de Wmo is eenamendement aangenomen dat ertoe strekt datgemeenten ervoor zorgen dat de toegang totAWBZ en Wmo-voorzieningen op elkaar zijnafgestemd. Nagenoeg alle gemeenten hebbenhierover afspraken gemaakt met het Centrumvoor indicatiestelling zorg (CIZ). Deze afspra-ken kunnen echter niet voorkomen dat somscliënten tweemaal worden geïndiceerd, waarbijdeels dezelfde vragen aan de orde kunnen zijn.Dit, omdat de gegevensoverdracht tussengemeenten en CIZ van gegevens die in het kadervan respectievelijk de Wmo en AWBZ zijn ver-kregen, niet zonder meer mogelijk is. Om te voorkomen dat cliënten onnodig twee-maal hetzelfde verhaal moeten vertellen, wordt

ZenF-1007 cyaan.qxd 29-11-07 12:18 Pagina 79

financiën

80 10-2007 > zorg & financiering

de mogelijkheid onderzocht om de Wmo op ditpunt aan te passen en het wettelijk mogelijk temaken dat relevante Wmo- en AWBZ-gegevensworden uitgewisseld.

Kwaliteit Hulp bij het huishouden

Op de hulp bij het huishouden is de Kwaliteits-wet zorginstellingen van toepassing. Aanbiedersvan hulp bij het huishouden moeten voldoenaan de eisen van de Kwaliteitswet. De wet leidtvoor de zorgaanbieder onder andere tot de ver-plichting verantwoorde zorg aan te bieden, datwil zeggen zorg van goed niveau, die doeltref-fend en doelmatig wordt verleend, afgestemd opde reële behoeften van de cliënt. Zorgaanbiedersverzamelen op systematische wijze gegevensover de kwaliteit van de geleverde zorg. DeInspectie voor de Gezondheidszorg (IGZ) ziettoe op de naleving van de verplichting om ver-antwoorde zorg te leveren.

Evaluatie Wmo

In de afgelopen periode heeft overleg plaatsge-vonden met het Sociaal en Cultureel Planbureau

(SCP) en de VNG over de opzet van het eersteevaluatieonderzoek van de Wmo. Hierin is uit-voerig gesproken over de mogelijke opzet van deevaluatie. Op basis van dit overleg is aan het SCPopdracht gegeven een uitgewerkt voorstel voorde evaluatie op te stellen.

ICT en Wmo

Het ministerie van VWS heeft in nauwe samen-werking met de VNG voorbereidingen getroffenvoor uitvoering van een businesscase ICT enWmo. De businesscase heeft ten doel onderzoekte doen naar het berichtenverkeer, de bruikbare(gegevens)standaarden, de kosten en opbreng-sten van geautomatiseerde gegevensuitwisselingin het Wmo-domein en het benodigde stelselvan afspraken tussen de betrokken partijen. Erzullen pilots worden ingericht, met het doel debevindingen in de praktijk te kunnen toetsen.Een aantal gemeenten heeft zich hiervoor reedsaangemeld. Bron: ministerie van VWS, 26 september 2007<

1262 geen normen voor aanbesteden in wmo

Staatssecretaris Bussemaker zal geen wettelijkeaanpassingen in de Wet maatschappelijkeondersteuning (Wmo) doorvoeren.

In een overleg met de Tweede Kamer over deWmo op 4 oktober jl. heeft Vendrik (Groen-Links) aangedrongen op het opnemen van mini-male normen in de Wmo om ongewenste effec-ten, zoals het aanbesteden onder de kostprijs, ofhet inzetten van alfahulpconstructies, tegen tegaan. Bussemaker wil de gemeenten wel stimu-leren om sociaal aan te besteden, maar zal geendwangmaatregelen treffen. De wettelijke veran-kering van normen voor de aanbesteding staatvolgens haar haaks op de geest van de Wmo,

omdat het de ruimte voor gemeenten beperktom lokaal tot goede oplossingen te komen. Eenmeerderheid van de Tweede Kamer steunt destaatssecretaris in deze lijn, maar stelde tegelij-kertijd dat de gemeenten een socialere koersmoeten gaan varen in de aanbesteding. Mochtende problemen aanhouden, dan kan er volgensWolbert (PvdA) alsnog worden bekeken of erminimumtarieven moeten worden vastgelegd.Volgens Wolbert hebben de zorginstellingenzelf ook de verantwoordelijkheid om niet onderde kostprijs te gaan werken. Bussemaker haaldeuit naar thuiszorginstellingen die klagen overtekorten, maar vooral bezig zijn van dure krach-ten af te komen. Ze onderschreef de analyse van

ZenF-1007 cyaan.qxd 29-11-07 12:18 Pagina 80