113146 bonsai.qxd 10-01-2012 14:02 Pagina 4 Inhoud3A%2F%2Fdb... · 113146_bonsai.qxd 10-01-2012...
Transcript of 113146 bonsai.qxd 10-01-2012 14:02 Pagina 4 Inhoud3A%2F%2Fdb... · 113146_bonsai.qxd 10-01-2012...
52
60
3436
44
6
4
113146_bonsai.qxd 10-01-2012 14:02 Pagina 4
Inhoud
Den en lariks56 De juiste verzorging
58 Tips van de expert
Jeneverbes62 De juiste verzorging
64 Tips van de expert
BoomsoortenBonsais met bloemen
40 De juiste verzorging
42 Tips van de expert
Bonsais met bloemen en vruchten48 De juiste verzorging
50 Tips van de expert
Inleiding 8 Bonsais kopen, verzorgen en vormen
10 Wat zijn bonsais?
12 De gekochte bonsaiIdeaal: een bonsai in ontwikkeling 12 - Speciaalzaak, tuincentrum of internet?12 - Kamer- of buitenbonsai? 13 - Wat kost een bonsai? 13
14 Zelf bonsais kwekenBonsais uit zaailingen of stekken 14 - Bonsais uit starterplanten 15 - Bonsaisuit ‘yamadori’ 16
17 De juiste verzorgingDe ideale standplaats 17 - De plantaarde 19 - Het gietwater 21 - De voedings-stoffen 23 - Goed overwinteren 24 - Gereedschap voor bonsai 26
27 Bonsais vormenBonsaistijlen 27 - Vormingstechnieken 30
113146_bonsai.qxd 10-01-2012 14:02 Pagina 4
66
72
78
86
94
102
118
5
113146_bonsai.qxd 10-01-2012 14:02 Pagina 5
Spar en taxusDe juiste verzorging 68
Tips van de expert 70
Iep en soortgenoten
De juiste verzorging 74
Tips van de expert 76
Beuk en soortgenoten
De juiste verzorging 82
Tips van de expert 84
Berk en soortgenoten
De juiste verzorging 90
Tips van de expert 92
Esdoorn
De juiste verzorging 98
Tips van de expert 100
Kamerbonsais
Planten uit de warme kas 102
De juiste verzorging 104
Tips van de expert 106
Planten uit de koude kas 108
De juiste verzorging 114
Tips van de expert 116
Register
I n h o u d
113146_bonsai.qxd 10-01-2012 14:02 Pagina 5
113146_bonsai.qxd 10-01-2012 14:03 Pagina 6
Inleiding
� J a p a n s e a z a l e a
( R h o d o n d e n d r o n i n d i -
c u m ‘ K a h o ’ ) , c a . 6 0
j a a r o u d , h o o g t e c a .
8 0 c e n t i m e t e r
113146_bonsai.qxd 10-01-2012 14:03 Pagina 6
113146_bonsai.qxd 10-01-2012 14:03 Pagina 7113146_bonsai.qxd 10-01-2012 14:03 Pagina 7
8
113146_bonsai.qxd 10-01-2012 14:03 Pagina 8
Tot voor enkele jaren moesten liefhebbers heelvaak nog uitleggen wat een bonsai precies was,omdat er in Europa slechts een kleine elitairegroep was die zich bezighield met deze planten.Tegenwoordig ziet men kleine boompjes methet opschrift ‘bonsai’ op de verpakking in bijnaieder tuincentrum of zelfs in de bouwmarkt envrijwel iedereen heeft wel een idee wat dezenaam inhoudt.Toch zijn de meningen over hoe een plant diede naam ‘bonsai’ verdient, eruit moet zien, nog
altijd zeer verdeeld. In de meeste gevallenwordt daarmee een boompje in miniatuurvormbedoeld, dat in een bijzondere, decoratievepot, de bonsaischaal, staat.Door de juiste vormende ingrepen krijgt hij hetuiterlijk van een oude boom. Dit fenomeen, datin zo’n kleine plant een grote boom kan wor-den herkend, is een wezenlijk deel van de aan-trekkingskracht van de bonsai.De geringe grootte van deze miniatuurboom-pjes – bonsais zijn tussen 10 en 100 centimeter
I n l e i d i n g
Bonsais kopen, verzorgen en vormen
� K a rd i n a a l s m u t s
( E u o n y m u s
e u r o p a e u s ) , c a . 8
j a a r o u d , h o o g t e 4 0
c e n t i m e t e r. D e e e r -
s t e j a r e n v a n z i j n
o n t w i k ke l i n g i s e e n
b o n s a i n o g l a n g n i e t
p e r f e c t . To c h i s h e t
o o k n u a l h e e l p l e -
z i e r i g e r a a n e n e r -
m e e t e we r ke n .
113146_bonsai.qxd 10-01-2012 14:03 Pagina 8
9
113146_bonsai.qxd 10-01-2012 14:03 Pagina 9
Daarnaast is het vormende aspect voor veelmensen een reden om zich bezig te houdenmet bonsai. In de resultaten weerspiegelen zichde eigen relatie met de natuur en de instellingin het leven zelf.Theoretisch is het mogelijk om van iedereboom een bonsai te maken. Het eventuele re-sultaat is echter heel erg afhankelijk van de ge-kozen boomsoort. Planten die van nature alkleine blaadjes hebben, zijn natuurlijk geschik-ter, omdat de proporties bij de bonsai dan ge-loofwaardiger worden.
groot – maakt het mogelijk een boom die an-ders in de natuur alleen vol ontzag vanaf een af-stand kan worden bekeken, van heel dichtbij tebestuderen.Veel mensen hebben namelijk eenbijzondere band met een bepaalde boomsoort.Als ze de kans krijgen deze boom te verzorgenals bonsai, leren ze de behoeftes, reacties enhet levensritme ervan heel intensief kennen.Met een eik of beuk in miniatuurvorm kan meneen gezamenlijke levensweg volgen, die overi-gens ook niet hoeft te worden onderbroken alsmen gaat verhuizen.
B o n s a i s k o p e n , v e r z o r g e n e n v o r m e n
� J a p a n s e e s d o o r n
( A c e r p a l m a t u m ) ,
d r i e s t a m , c a . 8 0 j a a r
o u d , h o o g t e c a . 9 0
c e n t i m e t e r. D e
vo r m , s t r u c t u u r e n
h e t k a r a k t e r v a n d e
b o o m r i j p e n m e t h e t
t o e n e m e n v a n d e
l e e f t i j d .
113146_bonsai.qxd 10-01-2012 14:03 Pagina 9
10
113146_bonsai.qxd 10-01-2012 14:03 Pagina 10
Iedere bonsai ontwikkelt zich en verandertvoortdurend. De verschillende elementenwaaruit een bonsai is opgebouwd, moetendaarom ieder jaar verder worden ontwikkeld.
Bonsaischaal: de grootte, vorm en kleur vaneen bonsaischaal moeten optisch een eenheidvormen met de boom. In het begin van zijn ont-wikkeling staat een bonsai vaak in een te groteschaal, die qua vorm niet passend, maar biolo- gisch wel beter is. Pas vanaf een bepaalde ont-
wikkelingsfase wordt bij de keuze van de bon-saischaal meer gelet op decoratieve aspecten.
Aardoppervlak: het aardoppervlak is traditio-neel begroeid met een gesloten mostapijt. Datontstaat vaak vanzelf. Het mos kan echter ookin de natuur worden gezocht. Mos dat groeitop zonnige plekken is steviger dan schaduw-mos, dat meteen zou afsterven als de bonsai inde zon geplaatst wordt. Voor het vormen vaneen fraai aardoppervlak kunnen ook stenenworden gebruikt.
Wortelaanzet of wortelhals: met wortel-aanzet of wortelhals bedoelt men de wortelsdie uit de onderkant van de stam komen enzichtbaar in de aarde verdwijnen. Het is hetmooist als ze op hetzelfde niveau en gelijkmatigin alle richtingen groeien, maar niet direct in derichting van de kijker.
Stam: de ideale stam begint met een krachtigebasis en verjongt zich naar de top toe vloeiend,zonder duidelijk zichtbare sprongen. Dat wordtbereikt door de stam de eerste jaren meerderekeren sterk in te korten en dan de hoogste zij-tak de top te laten vormen.
I n l e i d i n g
Wat zijn bonsais?� O o k d e z e a l g o e d
o n t w i k ke l d e wo r t e l -
a a n z e t z o u m e t m e e r
ve r t a k k i n g e n n o g
vo l w a s s e n e r l i j ke n .
� Vo o r i e d e re b o n -
s a i i s e r e e n s c h a a l
d i e h e t b e s t e p a s t
b i j z i j n k a r a k t e r.
� E e n m o o i e , k r a c h -
t i g e s t a m , d i e g e l i j k -
m a t i g n a a r b o ve n
t o e s t e e d s d u n n e r
wo rd t
113146_bonsai.qxd 10-01-2012 14:03 Pagina 10
11
113146_bonsai.qxd 10-01-2012 14:03 Pagina 11
Takken: bij een volwassen bonsai ontspringende takken duidelijk zichtbaar en aan de basiskrachtig uit de stam om zich dan naar buitentoe te verjongen en steeds verder te vertakken.Door het regelmatig terugsnoeien ontstaat ditop den duur vanzelf. De takken die onder aande stam zitten, moeten de krachtigste zijn ende takken erboven moeten steeds dunner zijn.Naar boven toe kunnen de ruimtes tussen detakken steeds kleiner worden.
Bladeren: de beste proporties worden bereiktmet zo klein mogelijke blaadjes. Daarom geeftmen vaak de voorkeur aan kleinbladige boom-soorten. De bladeren worden echter met eentoenemende vertakking automatisch kleiner.
Bloemen en vruchten: door hun kleuren-pracht zijn bloemen en vruchten belangrijkevormingselementen. Ze hebben bij bonsaimeestal dezelfde of een vergelijkbare grootteals bij de volgroeide boom in de natuur.Planten die gelijktijdig mannelijke en vrouwelij-ke bloemen ontwikkelen, noemt men ‘eenhui-zig’. Zijn er daarentegen van een soort manne-lijke en vrouwelijke planten, dan heet dezesoort ‘tweehuizig’. Zo dragen bijvoorbeeld al-leen vrouwelijke taxussen ook later vruchten.
W a t z i j n b o n s a i s ?
Om geloofwaardige proporties te
krijgen tussen de grootte van de
bonsai en zijn vruchten, kan men het beste
soorten uitzoeken met kleine vruchten, bij-
voorbeeld de dwergmispel, meidoorn, kor-
noelje of sierappelsoorten.
TIP� D o o r e e n f i j n e
ve r t a k k i n g l i j k t e e n
b o n s a i o u d e r.
� � H o e f i j n e r d e
ve r t a k k i n g , h o e k l e i -
n e r d e b l a a d j e s b l i j -
v e n .
� S i e r a p p e l s m e t
k l e i n e v r u c h t j e s z i j n
e r i n v e e l s o o r t e n .
113146_bonsai.qxd 10-01-2012 14:03 Pagina 11