10:10 Nederland Boekje
14
description
10:10 Netherlands' look book, November 2011
Transcript of 10:10 Nederland Boekje
Menno Bentveld ondersteunt 10:10 The Energy ChallengeLees meer op www.watdoejijuit.nl
Nicolette Kluijver ondersteunt 10:10 The Energy ChallengeLees meer op www.watdoejijuit.nl
1010nl.org
10:10 is een initiatief om heel Nederland achter één idee te krijgen: bespaar 10% op je energieverbruik en verlaag de CO2-uitstoot! Gestart in Engeland is de campagne wereldwijd met succes geïntroduceerd van Finland tot Bangladesh en Frankrijk tot China . Wie meedoet met 10:10, zet daadwerkelijk zelf een stap en bespaart 10 procent. Thuis, op school, op het werk, in de gemeente. Het is simpel en voor iedereen. 10:10 heeft een positief e!ect, niet alleen op het klimaat, maar ook op je portemonnee, je gezondheid, en je humeur. 10:10 is ook een signaal aan de wereld, bedrijven en de politiek: ‘energiebesparing is mogelijk en noodzakelijk’.
Individuele acties onder één collectieve paraplu, dat is 10:10
NAAM
MEEDOEN ALS
POSTCODE
OK
ONDERWIJSORGANISATIES
BEDRIJVEN
THUIS
LAAT WETEN DAT JE MEEDOET
ONTVANG TIPS EN TOOLS
BESPAAR! VERTEL HET VERDER
SAMEN OP WEG NAAR EEN SCHONE TOEKOMST
1010nl.org
As at 21/01/2011
Naast de gratis online tools en nieuwsbrieven die 10:10 biedt worden regelmatig checklists, tips , flyers en posters samengesteld voor diverse doelgroepen (gratis te downloaden via de website).
In Nederland wordt 10:10 gefaciliteerd door een klein projectteam onder de titel 10:10 The Energy Challenge. Deelnemende partnerbedrijven, -organisaties en overheden maken het werk van 10:10 in Nederland mogelijk. 10:10 is een ‘maatschappelijke beweging’ waarvan het projectteam energiebesparende tips en tools verspreidt, personen/organisaties inspireert en motiveert om zich aan te sluiten en mee te doen. De strategie: het sneeuwbale!ect! Want iedere deelnemer creeërt een nieuw platform voor uitbreiding van de campagne. 10:10 levert een indrukwekkende hoeveelheid tools voor energiebesparing: checklists, CO"-monitor voor huishoudens, CO"-reductiecalculator voor bedrijven, Mijn 10:10 Stappenplanner, etc. Via de website van 10:10 zijn ook ondersteunende teksten, illustraties, banners, widgets, etc. te downloaden.10:10 faciliteert, inspireert en motiveert! Met behulp van 10:10 weet iedereen hoe hij/zij kan besparen en kan iedereen dit verhaal ook weer door vertellen.
Mijn 10:10 stappenplanner
Onine klimaatscan voor personen
CO2 reductie calculator tool voor bedrijven en organisaties
1010nl.org
Elk jaar ontwikkelt het creatieve team van 10:10 samen met haar partners de 10/10 (10 okt) najaarscampagne 10:10 The Energy Challenge. Dit is het jaarlijkse kristallisatiepunt waarbij we laten zien en ervaren dat energiebesparing noodzakelijk, mogelijk en vaak heel gemakkelijk is! Nevendoel is om de naamsbekendheid van 10:10 te vergroten en nog meer participanten te betrekken.
LIVE: De grote 10:10 test In 2010 was de 10:10 Challenge de Grote ’10:10’-Test bij de VARA op Nederland 1, waar de kijker thuis aan mee kon doen. Bijna 1 miljoen mensen volgden deze quizshow op Nederland 1.
De test werd gepresenteerd door Jeroen Pauw en Menno Bentveld. In het panel zaten onder andere Astrid Joosten, Pierre Wind en Prem.
10/10/2010DE GROTE 10:10 TEST ! ZET HET KLIMAAT OP 1
1010nl.org
In 2011 stond de uitdaging in het teken van elektriciteit besparen. 10:10 lanceerde met haar partners de Nationale Elektriciteitsmeter en daagde heel Nederland uit om deze omlaag te brengen. Circa 500.000 mensen deden deze dag iets uit!
10/10/2011
WATDOE JIJ UIT? + DE NATIONALE ELEKTRICITEITSMETER
Op de druk bezochte actie website www.watdoejijuit.nl kon men o.a. speciale checklists met tips downloaden, voorbeeldverhalen van deelnemers lezen en spelen met de ludieke fruitmachine.
In het hele land werden posters gemaakt door zowel personen als bedrijven/organisaties met de online Wat doe jij uit postermaker.
1010nl.org
POSTERCAMPAGNE
Nicolette Kluijver ondersteunt 10:10 The Energy ChallengeLees meer op www.watdoejijuit.nl
In het hele land doen mensen iets uit op 10 oktober, onder wie volkszanger Dries Roelvink, BNN presentatrice Nicolette Kluijver, VARA Kassa-presentator Brecht van Hulten, Menno Bentveld presentator VARA Vroege Vogels en cabaretier/columnist Harm Edens.
1010nl.org
DE NATIONALE 10:10 ELEKTRICITEITSMETER
10:10 lanceert de eerste nationale elektriciteitsmetere met (input van TenneT ) en twee lokale meters: een in het Stadhuis-Muziektheater Amsterdam en een in de Haarlemmermeer (i.s.m. Liander) Deze meters geven inzicht in het verbruik op landelijk wijk-, en kantoorniveau.
Onthulling van de 10:10 elektriciteitsmeter in het Stadhuis-Muziektheater Amsterdam
De wijkmeter van Hoofddorp werd geplaatste bij de Freinetschool. Het was een hele happening voor de kinderen.
1010nl.org
10:10 levert een online tool waarmee organisaties hun activiteiten via een interne postercampagne kunnen communiceren.Microsoft zette haar collega’s op de foto, van de Co!ee Company tot en met de directie: iedereen deed mee!
Wat blijkt? Meer dan de helft van de beeldschermen en/of computers blijft na werktijd gewoon aan of standby staan. Met een interne post-it actie (gefaciliteerd door 10:10) kun je je collega’s op originele wijze aanmoedigen om het apparaat na gebruik uit te zetten.
Organisaties slaan massaal aan het plakken: Hivos, de VARA, Universiteiten van Maastricht, Utrecht, Amsterdam en Wageningen, Mondial Movers, Het Dorint Hotel, Rabobank Schiphol, de Gemeente Den Bosch, ROC Zeeland, Plugwise en Greenchoice, en vele anderen!
1010nl.org
maandag3 oktober 20118 Energy Challenge
ElektriciteitsmeterTenneT, de beheerder van het Nederland-se elektriciteitsnetwerk, gaat op 10oktober meten hoeveel stroom er met deactie Wat doe jij uit? bespaard zalworden. Ook bij de gemeente Amsterdamen hele wijk in Hoofddorp komt eenbespaarmeter. Deze Nationale Elektrici-teitsmeter en de andere meters kan jevolgende week live volgen op internet.
ProefdraaienOm te zien hoeveel minder energie ergebruikt wordt op 10 oktober, moet jenatuurlijk wel weten hoe groot hetnormale verbruik is. Daarom wordtvandaag proefgedraaid met de NationeleElektriciteitsmeter.
Post-it actieBij ongeveer dertig grote bedrijven eninstellingen worden vrijdag memo’sopgehangen op apparaten die nietgebruikt worden, maar wel aan staan. Debedoeling is dat deze maandag (endaarna) wél worden uitgezet, om onnodigenergieverbruik terug te dringen.
SluipverbruikIedereen wordt uitgedaagd om zuinig tezijn met energie. De makkelijkste manierom dit te doen, is kijken welke apparatenveel energie verbruiken in hun standbyfunctie. Gebruik je ze niet? Trek destekker uit het stopcontact!
BespaartipHet is natuurlijk even de vraag of hetweer het toelaat, maar wie zelf in éénklap flink wat energie wil besparen, moetvolgende week maandag de was niet in dedroger stoppen, maar gewoon aan dewaslijn hangen. De wasdroger is gemid-deld goed voor 11 procent van het jaarlijk-se energieverbruikt (en dat kost je 70euro).
VentilerenCongrescentrum World Forum in DenHaag doet ook mee aan de uitdaging om10 procent energie te besparen. Hoe?Door de ventilatie uit te zetten, ennatuurlijke manieren van luchtdoor-stroom te benutten
10:10 KORT
AMSTERDAM – Europa wil zich welverbinden aan nieuwe afspraken voorhet reduceren van broeikasgassen,maar China wil niks op papier zetten.Obama wil wel meedoen, maar looptvast op de Republikeinse meerderheidin het Huis van Afgevaardigden. Rus-land, Brazilië en Zuid-Afrika zien hetnut wel in van zuiniger omgaan metenergiebronnen, maar willen wel dathun economie op hetzelfde hogetempo blijft draaien. En dan is er nogde wereldwijde economische crisis.
Zo kan het gebeuren dat bijna nie-mand nog geloof heeft in succesvolleonderhandelingen over een nieuwVN-klimaatverdrag, dat de opvolgervan het Kyotoprotocol moet worden.Dit verdrag uit 1997 was een door-braak: voor het eerst spraken de wes-terse industrielanden af dat ze minderbroeikasgassen uit zouden stoten.Ontwikkelingslanden (waaronderRusland en China) hoefden niet mee tedoen aan deze afspraken. Nu moetende snelgroeiende economieën welmeedoen
Eind november beginnen de crucialebesprekingen tijdens de volgendeVN-klimaattop in Durban. De stem-ming is weinig hoopvol; de economi-sche crisis vraagt alle aandacht van dewereldleiders. En de economie gaatnog altijd boven de opwarming van deaarde.
Toch zit achter het klimaatvraagstukook een oerprobleem uit de economie:de toekomstige schaarste aan energie-bronnen en andere grondstoffen. Is deaarde groot genoeg om iedereen teonderhouden?
In 2009 had er al een opvolger voorhet Kyotoprotocol moeten komen.Maar in Kopenhagen mislukte de top.Terwijl de besprekingen op diploma-tiek niveau daarna instortten, ging hetbedrijfsleven wél door met het zoeken
naar een energiezuinige toekomst. Zolobbyde Philips met succes voor eenEuropees verbod op gloeilampen. Enstroomverkopers adverteren tegen-woordig steeds meer met de verkoopvan isolatiematerialen.
Hoe anders is dat beeld dan hetbeginfilmpje van de klimaattop inKopenhagen, vol rampspoed. Eenveelbekritiseerde zet, die voroal domwas omdat doemdenkers in de ge-schiedenis altijd ongelijk hebbengekregen.
Want als er schaarste is, wordenmensen juist inventiever, is haar ver-haal. Juist dat is de reden dat het be-drijfsleven nu doorzet waar de politiek
het laat liggen. Ook de overheid ziet ditnu in. Vandaag presenteren ministerVerhagen en staatssecretaris Atsma in
IJsselstein de Green Deals: projectendie goed zijn voor het milieu én voorde economie.
De discussie over kli-maatverandering bin-nen de Verenigde Na-ties is compleet vast-gelopen. Maar dat be-tekent niet dat hetonderwerp van tafelis. Het bedrijfslevengaat wel door metverduurzaming. DOOR JAN-WILLEM NAVIS
Bedrijven nemen voortouw
10:10 The Energy Challenge is een wereldwijd klimaatinitiatief dat personen en organi-saties helpt bij het terugbrengen van hun CO2 uitstoot. Dat gebeurt met inspirerendevoorbeelden, een online besparingscalculator voor bedrijven en een speciale ’Mijn1010 stappenplanner’. Dit najaar voert 10:10 campagne voor elektriciteitsbesparing enintroduceert de Nationale Elektriciteitsmeter. Met de oproep ’Wat doe jij uit?’ wordtheel Nederland uitgedaagd om op de actiedag (10/10) elektrische apparaten uit tedoen (of laten) en zo samen de Nationale Elektriciteitsmeter omlaag te brengen.Goed voor het klimaat, goed voor de portemonnee.!Kijk op Watdoejijuit.nl
De uitdaging: die meter omlaag!
10 OKTOBER TREKT HIVOS DE STEKKER ERUIT! Wat doe jij uit?DOE OOK MEE MET DE LANDELIJKE ACTIE www.watdoejijuit.nl
Dries Roelvink ondersteunt 10:10, The Energy Challenge. Zo te zien kan hij best een dag je zonder zonnebank. FOTO: WWW.WATDOEJIJUIT.NL
dinsdag4 oktober 20116 Energy Challenge
10 OKTOBER TREKT HIVOS DE STEKKER ERUIT! Wat doe jij uit?DOE OOK MEE MET DE LANDELIJKE ACTIE www.watdoejijuit.nl
AMSTERDAM – Volgens het platformvoor duurzame ondernemers DeGroene Zaak ontbreken structurelemaatregelen die hard nodig zijn vooreen transitie naar een duurzameeconomie. Het platform, dat meerdan 100 duurzame ondernemersvertegenwoordigt, zal de Green Dealdan ook niet meetekenen. Volgens hetplatform lijkt de Green Deal vooral inte steken op inspanningen die doorhet bedrijfsleven moeten wordengepleegd. Het is de organisatie echteronduidelijk onder welke voorwaardende overheid instapt.
Het is de bedoeling van het kabinetdat niet zomaar met subsidies wordtgestrooid, maar dat ook obstakels inwet- en regelgeving worden aange-pakt. „En soms gaat het er ook ge-woon om dat partijen bij elkaar wor-den gebracht”, zegt een woordvoer-der van staatssecretaris Atsma (mi-
lieu). In ruil voor meer groeneenergieopwekking versoepelt deoverheid waar mogelijk de regels.
Dat wil niet zeggen dat er helemaalgeen subsidie komt. Zo stelt het rijk150.000 euro per jaar beschikbaarvoor het ontwikkelen van efficiëntemanieren voor het maken van biogas.Hiervoor betaalt het rijk ook ander-halve arbeidsplaats. Bovendien was eral veel geld voor het steunen van deontwikkeling van duurzame energie.Gisteren werd duidelijk dat het vooralom de bouw van windmolenparkengaat. „De kostprijs voor windmolensmoet flink omlaag”, stelt brancheor-ganisatie NWEA. Voor dergelijkeprojecten is dit jaar anderhalf miljardeuro beschikbaar.
Maar er zijn ook totaal andereprojecten die de komende jaren opweg moeten worden geholpen. Zo wilAmsterdam in vijf jaar 24.000 ener-gieneutrale woningen bouwen enmoeten er in 2025 een miljoen elek-trische auto’s rijden in ons land. Ookmoeten minstens twaalf grote water-zuiveringsinstallaties omgebouwdzijn tot fabrieken waar uit rioolwaterstroom kan worden opgewekt.
Ondanks de opeenstapeling vanplannen is er niet overal enthousias-me. GroenLinks vindt de Green Dealeen gemiste kans. „Deze deal is tevrijblijvend, echte keuzes blijven uit.Waar zijn de stevige normen dieinnovatie stimuleren en de afrekenba-re doelen”, aldus fractievoorzitterJolande Sap. Volgens D66-Kamerlid
Stientje van Veldhoven is het nietmeer dan „een gerecyclede versie vande voorstellen uit het kabinet-Balke-nende II”, en daarmee oude wijn innieuwe zakken.
De VVD is tevreden met de maan-dag bekendgemaakte Green Deal. „Inplaats van het weggeven van subsi-dies, daagt dit ondernemers veel meeruit te zoeken naar echte oplossin-
gen”, aldus VVD-Tweede KamerlidRené Leegte. Het CDA noemt deGreen Deal een ’win-win situatie’, dieniet uitgaat van een subsidiepot, maarmaatwerk levert inzake regelgeving.
Green Deals oogsten kritiekOude wijn in nieuwe zakken. Dat is overwe-gend het oordeel over de Green Deals die hetkabinet gisteren sloot met bedrijven en instel-lingen die duurzamer willen werken. Niet al-leen linkse politici reageren sceptisch, ookbedrijven hebben kritiek. VAN ONZE BINNENLANDREDACTIE
WedstrijdDen Bosch wil een klimaatneutralestad zijn en heeft daarom een wed-strijd uitgeschreven. Veertien teamsdoen mee in een strijd om zoveelmogelijk te besparen.
GuerillaDe Universiteit van Amsterdam en deHogeschool van Amsterdam doen ookmee met 10:10. Daar zijn al specialeguerillateams in de weer die onnodigstroomverbruik in kaart brengen.Vooral studenten die de monitor vande pc aan laten staan zijn doelwit.
Sexy campagneNa de kritiek op het filmpje vorig jaarwaarin op Monty-Pythonachtigemanier hoofden ontploften, heeft10:10 dit jaar voor een sexy campagnegekozen. Op www.watdoejijuit.nl vindje de opwindende spot.
10:10 KORT
Nicolette Kluijver ondersteunt de actie 10:10 en zit maandagavond in een donker huis. FOTO WWW.WATDOEJIJUIT.NL
woensdag5 oktober 2011 Energy Challenge 9
Niet langer de juf napratenAlle investeringen in duurzame ener-gie zetten ons alleen maar op achter-stand ten opzichte van landen alsChina, vreest de hoofdredacteur vanhet sceptische klimaatblog Climate-gate.nl. DOOR JAN-WILLEM NAVIS
KROMMENIE – Het is een grotemisvatting dat mensen die sceptischzijn over klimaatverandering, natuurha-ters zijn. „Ik doe niets liever dan met deverrekijker de wei in wandelen”, zegthoofdredacteur Hajo Smit van Climate-gate.nl terwijl hij vanuit zijn woonka-mer het polderlandschap overziet. Smitergert zich wild aan het feit sommigekinderen uit de buurt niet eens eenkievit kunnen herkennen.!„Maar danpraten ze wel netjes de juf na die zegtdat Nederland over 50 jaar onder waterstaat omdat wij allemaal autorijden.”
De site Climategate.nl bestaat sindsnovember 2009, toen bleek dat vooraan-staande klimaatwetenschappers rondPhil Jones van de Britse University EastAnglia rommelden met onderzoeksda-ta, en er bovendien alles aan deden omonderzoek met onwelgevallige conclu-sies te weren uit de academische tijd-schriften.
„Terwijl kritiek van vakgenoten nujuist de kurk is waarop wetenschapdrijft”, zegt Smit.!„Neem het voorbeeldvan de Italiaanse onderzoekers vanCERN die vaststelden dat neutrino’ssneller gaan dan het licht.” Dat wasvorige week wereldnieuws, omdat dezewaarnemingen in strijd zijn met deonomstreden relativiteitstheorie vanEinstein.
„De wetenschappers vonden dat aljaren geleden en hebben eerst eindeloosalles nagelopen op meetfouten of fou-ten in het systeem. Toen ze die nietvonden publiceerden ze hun bevindin-gen en maakten zijn hun data openbaarmet de vraag: collega’s, zien jullie ietsdat wij fout doen? Als dat niet zo is, danis misschien de theorie onjuist.”
In de nog zeer jonge klimaatweten-schap, waar vele wetenschappers doorhun verbintenis met de milieubewegingrocksterstatus verwierven, ging het erheel anders aan toe. Wie om de ruwedata vroeg, kreeg niets, wie kritiekwaagde te hebben, werd geschoffeerd.Tot er een grote hoeveelheid internemails online werd gezet. Daarin werd
gesproken van het ‘verbergen’ vanonderzoeksgegevens die niet in deopwarmingstrend pasten, met ‘eentrucje’.
Deze rel werd ‘climategate’ gedoopten die domeinnaam legde Smit meteenvast. Sindsdien discussiëren zo’n dui-zend bezoekers per dag over ‘alarmis-ten’, slechte data en veel te harde con-clusies. Het toontje doet steeds meerdenken aan dat van GeenStijl, maar danmet een wetenschappelijk sausje. „Alsik te kort door de bocht ga, krijg ik daarmeteen reacties op.” Maar een beetjehumor is best welkom in het klimaatde-bat.
Hajo Smit studeerde cum laude af opklimaatverandering. Maar hij stelt nudat de milieubeweging eigenlijk eenreligie is die met dank aan de media ende politiek de wetenschap grof mis-bruikt.!„Milieuclubs prikkelen weten-schappers om alarm te slaan, wat weerleidt tot tamtam in de media waardoorde politiek weer dikke subsidies naar dewetenschap en de milieuclubs schuift.Dit vliegwieleffect houdt onze helesamenleving in een ijzeren groenegreep.”
Smit vreest economische achterstanddoor de huidige focus op groene ener-gie. „Over China roepen alle alarmistendat dat land zo goed bezig is met groe-ne energie. Tja, dat land heeft zoveelenergie nodig, dat waterkracht, wind enzon gewoon in gelijke mate meegroeienmet kernenergie en kolen. De Chinese
overheid zal best afspraken over hetklimaat willen maken, want hoe gekkerEuropa gaat doen over windmolens,hoe meer zij verdienen, waar anders kanje die dingen goedkoper produceren?De economische schade is groot. Wistje dat dit kabinet miljarden minderhoeft te bezuinigen als de subsidies op
groene energie worden ingetrokken?” Door de wereldwijde aandacht voor
Climategate is volgens Smit er weerbalans gekomen in de wetenschap. „Geen serieuze wetenschapper claimtmeer dat er consensus is over klimaat-verandering. De media doen het ook aleen stuk rustiger aan.”
„Wat nu nog op volle toeren draait ishet duurzaamheidcircus in het bedrijfs-leven. Ik hoop dat onze managers in2012 als Kyoto afloopt en Amerika eennieuwe president kiest, snel weer bijzinnen komen. Anders gaan we deeconomische strijd tegen China dikverliezen.”
10 OKTOBER TREKT HIVOS DE STEKKER ERUIT! Wat doe jij uit?DOE OOK MEE MET DE LANDELIJKE ACTIE www.watdoejijuit.nl
Menno Bentveld presenteert Vroege Vogels op Radio 1 en ondersteunt de Energy Challenge. FOTO: WWW.WATDOEJIJUIT.NL
Stroomdip na kusGemiddeld
windmolens
Pieken en dalen
kus
donderdag6 oktober 201110 Energy Challenge
10 OKTOBER TREKT HIVOS DE STEKKER ERUIT! Wat doe jij uit?DOE OOK MEE MET DE LANDELIJKE ACTIE www.watdoejijuit.nl
ARNHEM – Vanuit Noorwegen wordtop vol vermogen (700 megawatt)stroom uit waterkrachtcentrales hetland ingevoerd, via een zeekabel. Ookvanuit Groot-Brittannie wordt dezeochtend elektriciteit naar Nederlandgetransporteerd via een ondergrondsekabel, de ochtendspits komt daar altijdwat later op gang, legt Jan Vorrink uit.Ondanks al die import, exporteert onsland weer stroom naar Duitsland. Eenkwestie van vraag en aanbod: omdathet in Noorwegen veel heeft geregend,kunnen de waterkrachtcentrales daarbakken goedkope stroom leveren. Enin Nederland opgewekte stroom isweer net iets goedkoper dan Duitse.De centrale commandokamer van het
Nederlandse stroomnet in Arnhem isop het oog een saaie controlekamer,maar er gaat een fascinerende wereldschuil achter de getallen en lijntjes opde schermen van de operators.
TenneT is verantwoordelijk voor hettransport van elektriciteit over hethoogspanningsnet in Nederland, datis gekoppeld aan de netten in de restvan Europa, tot Turkije en Libië aantoe. De frequentie van de wisselstroommoet 50,00 hertz zijn, maar verandertcontinu. 49,97 hertz betekent dat er1000 megawatt (1 miljoen kilowatt) teweinig elektriciteit is. Dat tekort wordtautomatisch opgevangen door een vande aangesloten centrales.
Vanuit Arnhem wordt vanaf maan-dag om de vier seconden doorgegevenhoe groot het energieverbruik is, omte kunnen meten wat het succes van10:10 is. „Dat is ook voor ons eenvernieuwing, eerder kregen we dieinformatie per kwartier door. We zijndus erg blij met de actie, zo zien we inde toekomst storingen nog sneller",vertelt Vorrink.
Afgelopen maandag is de nulmetingvoor de actie gedaan. Het was quaenergieverbruik een normale dag, metde gebruikelijke dip tussen midder-nacht en een uur of zeven ’s ochtends,als het verbruik langzaam weer op-loopt.
Toch is er een probleem met hetvergelijken. Want maandag was heterg warm, wellicht tien graden warmerdan komende maandag. Vorrink:„Misschien stond bij veel bedrijven deairco te blazen." Aan de andere kant
11,7 miljoen kW elektriciteitBij beheerder TenneT van het Nederlandseelektriciteitsnetwerk zijn ze blij met de 10:10Energy Challenge. Want sinds kort kan hetpersoneel bijna tot op de seconde nauw-keurig het verbruik aflezen. DOOR JAN-WILLEM NAVIS
zullen veel mensen de was weer buitenhebben gehangen, in plaats van die inde droger te stoppen.
Op 10 oktober zal professor WilKling dit soort verschillen om de paaruur gaan duiden. De invloed van de
wind wordt automatisch verrekend.Kleine windparken leveren vaak recht-streeks energie aan het lokale net.Omdat niet in realtime te volgen ishoeveel die leveren, wordt dit doorTenneT en 10:10 berekend aan de hand
van de windkracht. Gisterochtenddraaiden de molens op ongeveer 60procent van hun vermogen. Dat levert350 mW op, 3 procent van het ver-bruik.
FOTO: WWW.WATDOEJIJUIT.NL
VolksverhuizingHet mag voor de Nederlandse natuurgoed klinken, al die nieuwe soorten,maar volgens milieusysteemanalistArnold van Vliet is de situatie zorgelijk.„Leuk, twee nieuwe vlindersoorten,maar tweederde van de vlinders inNederland wordt met uitstervenbedreigd”, zegt de wetenschapper vande Wageningen Universiteit.
In de natuur vindt een ware volks-verhuizing plaats, is zijn stokpaardje.„Planten en dieren passen zich altijdaan veranderende omstandighedenaan. Alleen gaan de veranderingen voorsommige soorten te snel. Zo kunnenvogels die in Afrika overwinteren, nietweten dat het groeiseizoen de afgelo-pen vijftig jaar een maand langer isgeworden.” Jonge eendjes wordeneerder geboren, maar de bonte kieken-dief is soms te laat voor de insecten-piek.
Maar Van Vliet maakt zich metmeest zorgen over de 30 hotspots in dewereld, de plekken die samen maar 2procent van het aardoppervlak vor-men, maar waar wel de helft van alleplant- en diersoorten voorkomt. „Uitdie gebieden kan je niet verhuizen, wantze krimpen steeds meer en wordenomringd door cultuurland en bebou-wing. Ik houd mijn hart vast voor wat deopwarming daar gaat betekenen.”
vrijdag7 oktober 20116 Energy Challenge
De gemeente Amsterdam is enthousiast deelnemer aan de actie ‘Wat doe jij uit op 10 oktober?’.Al langer is Amsterdam actief bezig het energiegebruik in de gemeentelijke gebouwen terug tedringen. Het stadhuis heeft bijvoorbeeld al een groen dak en een ‘groen’ datacentrum.
Op maandag 10 oktober gaat iedereen nog meer zijn best doen om het energieverbruik terug tedringen. De monitors op het stadhuis gaan na gebruik uit, ambtenaren pakken de trap in plaats vande lift en schakelen het licht uit zodra dat kan.
In de entreehal van het stadhuis/Muziektheater staat op 10 oktober een elektriciteitsmeter die laatzien wat die acties aan besparing opleveren. De meter is te volgen op http://www.watdoejijuit.nl,maar iedereen kan zelf komen kijken in de hal.
U bent van harte welkom.
Energieverbruik stadhuis Amsterdamzichtbaar op 10-10
foto:E
dwin
vanEis
AMSTERDAM – Drieëntwintig nieu-we insectensoorten en een kwal. Datwas de oogst aan dieren die vorigjaar voor het eerst werden waargeno-men in ons land. Van de insecten-soorten waren er zeventien een wes-pensoort. Maar ook de luzernebe-hangersbij en de schubhaarkegelbij.!
Niet elke nieuwe soort die er inons land bijkomt, is het gevolg van
klimaatverandering. Maar het feit dathet de laatste dertig jaar wat warmeris geworden heeft duidelijk uitwer-king op de natuur, zegt insectenon-derzoeker Roy Kleukers van de Uni-versiteit Leiden.
„Insecten vermenigvuldigen zichheel sterk, en er zijn er daarom altijddie het verderop zoeken. Het is al-leen de vraag of ze in die verdergelegen gebieden kunnen overle-ven.” En dat lukt sommige soortensteeds beter. Neem de wespspin, eensoort die je rond 1980 hoogstens inNoord-Frankrijk kon vinden. „Nu isdie alomtegenwoordig in Neder-land.”
Of een insect dat noordwaartstrekt, in ons klimaat kan overleven,hangt niet zozeer af van hoe strengde winter is. Volgens Kleukers kun-nen de beestjes over het algemeengoed tegen de kou. „Een warmezomer is belangrijker. Uit Brits on-derzoek is gebleken dat er twee jaarna een warme zomer een veel groteresprinkhanenpopulatie is. In de war-me zomer kunnen de vrouwtjes zichgoed voortplanten.
Een dier dat wel een hekel heeftaan koude winters, is het wild zwijn.Vooral de jongen kunnen niet zogoed tegen vorst, vertelt Johan This-sen van de Zoogdiervereniging. Datdeze soort zo snel groeit in onzestreken, wijten onderzoekers aan hetwarmer worden. „Zwijnen eten voor-al eikels en beukennootjes. Die laat-ste zijn er steeds meer, omdat plan-ten door de opwarming snellergroeien. Vroeger had een beuk eensin de zes jaar een zogenaamd mast-jaar, een jaar waarin de nootproduc-tie heel hoog is, nu is dat om hetjaar.”
Ook vleermuizen profiteren vol-gens Thissen van het warmere kli-maat. „Sinds de jaren tachtig zien weeen toename van soorten en aantal-
len. Die wordt door wetenschappersvoor een deel toegeschreven aan hetwarmere klimaat. Dat is vooral voorde jongen belangrijk, zij kunnenbeter overleven als het warmer is.”
In het vogelrijk zijn de cetti zang-vogel en de ijsvogel voorbeelden vanvogels die vaker voorkomen. Devogelonderzoekers van Sovon ver-wachten dat grotere vogels die ver-
blijven in of bij kust, moeras en openwater minder zullen voorkomen inNederland, maar daar staat tegen-over dat er meer zangvogels bijko-men. Dit zijn vaak kleinere vogeltjes.
Meer zwijnen en insectenWat is er in Neder-land al te merkenvan klimaatverande-ring? In de natuurvan alles: het wordteen steeds drukkerebeestenboel.
DOOR JAN-WILLEM NAVIS
Brecht van Hulten ondersteunt de 10:10 Engergy Challenge. Maar dat niet alleen: morgen presenteert ze een speciale aflevering vanKassa over electriciteitsbesparing. Om vijf voor zeven op Nederland 1. FOTO: WWW.WATDOEJIJUIT.NL
SP!TS krant
Nu.nl
Ko"etijd.nl BNDeStem.nl kassa.vara.nl
Nos.nl Microsoft.nl
Flaironline.nl
1010nl.orgASN Bank
Omroep Groningen
Duurzamestudent.nl
Groenlinks.nl
Gemeente Leeuwarden
De Gelderlander
Den Bosch politiek
Gemeente Haarlemmermeer
Liander
1010nl.org
RTL4 19.30 NieuwsPrime time aandacht voor de campagne en elektriciteitsmeter
Omroep MaxMenno Bentveld praat in Tijd voor MAX vanuit een gedimde studio.
Jeugdjournaal onlineLotte vertelt in het Jeugdjournaal over de elektriciteitsmeter bij de Freinetschool in Haarlemmermeer.
Ko"etijd (RTL)Wijnand Duyvendak licht 10:10 toe en geeft bespaartips
De Heer ontwaakt - Radio 2Van uit een donkere studio fietsten Sander de Heer en zijn redactie de plaatjes aan
Giel - 3FMWijnand Duyvendak is te gast bij Giel Beelen in de vroege ochtend.
Radio M UtrechtIn het lunchtprogramma ‘Aan tafel’, vertelt Henriette Brons over de actie ‘ Wat doe jij uit?’ en geeft bespaartips.
Editie NL (RTL)De redactie van Editie NL doet zelf ook actief mee. Samen met Milieu Centraal geeft 10:10 tips aan redactie en publiek.
Omroep BrabantBij Omroep Brabant staat de Gemeente Den Bosch centraal. Koploper van ‘Wat doe jij uit?’ .
1010nl.org
WAT IS 10:10 NIET
WAT IS 10:10 WEL
Doe mee en schrijf je in bij 10:10. Hiermee laat je zien dat jij ook energie wilt besparen. Doe de klimaatscan, gebruik Mijn 10:10 en geef aan of je de twee-wekelijkse nieuwsbrief met tips wilt ontvangen.
Doe mee en schrijf de organisatie in! Je kunt dan kosteloos gebruik maken van de CO2 reductiecalculator. Wij helpen elkaar op weg naar 10% besparing. Deel jouw inspirirende verhaal met andere organisaties. Maak gebruik van al onze materialen voor interne en/of externe campagnes.
DOE MEE!10:10 The Energy Challenge is er voor iedereen! Gebruik het materiaal op je eigen manier en ga op weg naar 10% minder CO2.
1010nl.org
Sanne TiekeOnderwijs([email protected])
Maarten [email protected]
Nicole [email protected]
Volkan KorkmazDesign & [email protected]
Wijnand DuyvendakProjectleider [email protected]
Henriëtte BronsCoördinatie communicatie & pers [email protected]
Chrisje Simon-Van OosterhoutCommunicatie en [email protected]
Zie www.1010nl.org voor een uitgebreide deelnemerslijst organisaties, bedrijven en onderwijs.Geinteresseerd in partnerschap? Neem dan contact op met Wijnand Duyvendak ([email protected])
