ID-project 9e en 10e klassen

Periode klas 12

Grondstof, geen afval

Duurzame ontwikkeling

Bezuinigen op grondstoffen

• Hoeveel grondstof verbruikt een ………– …. bij de productie– …. bij het gebruik– …. bij de ombouw/afbouw/vernietiging– …. bij de opslag van afval

• Waar haalt een boom zijn grondstoffen vandaan?

• Kunnen we een duurzame wereld uitvinden waar we tegelijkertijd meer grondstoffen gebruiken, hebben èn bijmaken?

Grondstoffen

• Primair– Fossiele brandstoffen– Ertsen metalen, niet-metalen, mineralen– Bouwstoffen– Planten, dieren, water

• Secundair – De vorige, gezien van uit eigen omgeving– Papier/karton, glas, kunststoffen, textiel, …– Afval (?)

Hergebruik, recyclen, downcyclen

• afval is grondstof

• grondstof gebruiken van

‘wieg tot wieg’ cradle-to-cradle C2C

Cradle to Cradle• Neem de natuur als richtsnoer overvloedig, levendig

• Afval is voeding productie leidt tot grondstof

• Houd bij het ontwerp rekening met de cyclus

• Scheidt biologische en technische componenten

• Groei, overvloed, economische groei en een schoon milieu gaan zeer goed hand in hand ALS …

• ketens veranderen in kringlopen

ketens veranderen in kringlopen

C2C

• Een product moet volledig afbreekbaar zijn in de biosfeer en daar als voedsel dienen voor bio-organismen

• Alle niet afbreekbare stoffen moeten beschouwd worden als een hoogwaardige grondstof voor nieuwe producten in de technosfeer.

• Zorg ervoor dat er tijdens de fabricage van een product op geen enkele wijze schadelijke afvalstoffen ontstaan.

C2C

• Bedrijven als NIKE, Ford-motor company, kantoormeubel fabrikant Herman Miller en andere Fortune 500 ondernemingen.

• Chinese overheid heeft het duo gevraagd hun ontwerpstrategie los te laten op de bouw van nieuwe huizen. China moet de komende 15 jaar voor 400 miljoen mensen nieuwe huizen bouwen. Als je dat met bakstenen zou doen zou China snel door zijn klei en zijn kolenvoorraden heen zijn. De Chinese president Hu Jintao citeert graag uit het werk van McDonough en Braungart. Hun strategie is uitgangspunt voor het officiële Chinese regeringsbeleid om te komen tot een Circular economy.

C2C in Nederland• Den Haag

De Zeemeeuw met warmte uit zeewater, etc

• Hoofddorphet eerste ‘cradle to cradle’ kantoorpand van NLontworpen door William McDonoughin het gloednieuwe kantorenpark Park 20/20BSH (o.a. Bosch en Siemens)

• Overige laterDesso, binnenbanden, Satino Nature toiletpapier in B2B-markt, etc, etc.

C2C in Nederland

• Venlo: Floriade 2012 gezond en stofvrij groen binnenklimaatvoorziet in haar eigen energiebehoefte,

CO2-neutraalorganisch afval vergist tot biogasFiwihex-warmtewisselaar, met

seizoensopslag van warmte en koude in de bodem

groene planten en scheidingspanelen verbeteren de akoestiek

ademende ramen

• Ameland en Terschelling: Cradle to Cradle Islands

Binnen 20 jaar tien Noordzee-eilanden zelfvoorzienend. Een jaar geleden gestart in Den Haag als Europees project10 eilanden uit het Noordzeegebied3,5 miljoen euro komende 4 jaar voor voorbeeldprojecten qua water, energie en afval.

(R)evoluties

• Agrarisch van menskracht naar dierkracht

(hernieuwbare natuurlijke hulpbronnen )

• Industrieel stoom- diesel- electro- kernaandrijving

(niet-hernieuwbare natuurlijke hulpbronnen )

• Ecologisch energie, afval en grondstoffen: reduce, recycle, reuse

(grenzen aan de groei)

• Design ipv afval: biologische voeding - technologische voeding

(naar een werkelijk duurzame wereld)

C2C ontwerp gereedschap -dinsdag voorbereiden

• Twee kringlopen de biosfeer en de technosfeer

• Reststromen tot grondstof maken: waswater, verpakking

gassen die vrijkomen, snijresten, …

• (Dis-)Assembleren één verbinding per sub-assembly

één kringloop per sub-assembly

• Radical Rethink wat kan de functie anders vervullen?

wat kan de behoefte anders vervullen?

Kies een product en haal het uit elkaar…

Documentaire 50 min.

• http://www.vpro.nl/programma/tegenlicht/afleveringen/30458986/

• Of via http://www.bebeneficial.nl/ bij links

Wat is duurzame ontwikkeling?

“Sustainable development is development that meets the need

for the present

without compromising the ability

of future generations

to meet their own needs.”

Uit ‘Our Common Future”,

Brundlandt rapport, 1987)

(vertaling)

• Duurzame ontwikkeling is een ontwikkeling waarbij de huidige wereldbevolking in haar behoeften voorziet zonder de komende generaties te beperken om in hun behoeften te voorzien.

sustainable=kan volgehouden worden

• Grenzen aan de groei• Grote invloed op

regeringsleiders, maar er is ook veel terechte kritiek (bijv. basis =gepubliceerde voorraden)

• Maakte als eerste gebruik van het begrip ‘duurzaamheid’ voor productieprocessen die het milieu niet belasten en de grondstoffen niet uitputten.

Club van Rome (1972)

triple P triple E

Sociaal People Equity

Ecologisch Planet Ecology

Economisch Profit/Prosperity Economy

Evenwichts-factoren

Evenwichts-factoren

triple P triple E

• Sociaal (People) Equity

• Ecologisch (Planet) Ecology

• Economisch (Profit /Prosperity) Economy

Ecologie – TechnologieEconomie – Politiek/Sociaal

Grondstoffen

biologisch – scheikundigeconomisch - geografisch

People, planet, profit

• Gelijkheid (rechtvaardiger verdeling?)

• Milieu (geen aantasting?)

• Welvaart (toename van productie?)

People, profit, planet

• Welke mensen? • Wie zijn welvaart?

• Wie zijn milieu? • Welke natuur?

• In Nederland geen natuurlijk landschap

• Half-natuurlijke landschappen

• Cultuurlandschap

• Ratten, kraaien en kakkerlakken

Planet, people, profit

(Morele-) verantwoordelijkheid

• Recht Plicht?

• Hier versus daar– Morele wederkerigheid

• Nu versus later– Intergenerationele plicht

• Mens versus natuur

Sociale aspecten van duurzame ontwikkeling

• (vluchtelingen-) immigratie & allochtonenproblematiek

• Uitbuiting & onderdrukking

• Mishandeling

• Corruptie

Sociale aspecten van duurzame ontwikkeling

• 800 miljoen mensen ondervoed= 17 % van wereldbevolking

• 2,9 miljard mensen zonder basale sanitaire voorzieningen

• 1 miljard kinderen gaat niet naar school

• ½ mensheid leeft van <$2,-

ACTIE

• Top-down versus bottom-up• Globale problemen versus locale

aanpak

Samenwerking om tot duurzame ontwikkeling te komen

Korte termijn Lange termijn

www.freerice.com

Zijn ecosystemen duurzaam?

• Grootschalig en op lange termijn wel!

• Ecosystemen houden de wereld leefbaar in termen van klimaat, bodem, nutriëntenkringloop etc.

Processen in de natuur zijn van essentieel belang voor het voortbestaan van de levensgemeenschap (op aarde).

Toestand van de natuur

Uitsterven en habitatverlies

Uitputting genenreservoir en de andere

functies van de natuur Gevaar voor de wereldontwikkeling

• Overexploitatie

• Aantasting

• Vervuiling

Keuzes

• Fabriek verplaatsen naar China. OK?

• Mais verbouwen om er bioethanol van te maken. OK?

• Aardgas boren onder Waddenzee. OK?

• Voetballen in Bangladesh in elkaar laten naaien door kinderen (12-16 jaar). OK?

• Kernenergie importeren uit Frankrijk. OK?

Keuzes

• Snijbloemen verbouwen in Kenya voor westerse markt. OK?

• Sperziebonen verbouwen in Egypte voor Nederlandse markt. OK?

• Snelweg aanleggen door natuurgebied. OK?

• Spoorlijn aanleggen door natuurgebied. OK?

• Rivieren rechttrekken ten behoeve van scheepvaart. OK?

Keuzes

• Vliegen en dan tegelijkertijd bomen planten. OK?

• Nieuwe kerncentrale bouwen. OK?

• Tomaten eten in de winter. OK?

• Vuurwerk. OK?• Biomassa importeren om

onze energiecebntrales mee te stoken. OK?

Ecologische voetafdruk

http://dier-en-natuur.infonu.nl/milieu/5058-hoe-groot-is-jouw-ecologische-voetafdruk.html

• www.voetafdruk.nl/

• www.pgsim.nl/evaquickscan/

• www.milieudefensie.nl/publicaties/magazine/1999/

september/voetafdruk.htm