11

Oosterweel en het Oosterweel en het Milieu Effecten Milieu Effecten Rapport (MER)Rapport (MER)

Dirk AvontsDirk AvontsHuisarts in ZurenborgHuisarts in Zurenborg

Prof Huisartsgeneeskunde Prof Huisartsgeneeskunde UA.UA.

22

Wat bepaalt onze leefkwaliteit?Wat bepaalt onze leefkwaliteit?

Geluid, Geur en Groen (Geluid, Geur en Groen (Studie Vl. Reg. 2009Studie Vl. Reg. 2009))

– Geluidshinder van Geluidshinder van verkeerverkeer..– Geurhinder: Geurhinder: verkeerverkeer..– Hoeveelheid Hoeveelheid verkeerverkeer..– Geluidshinder van industrie.Geluidshinder van industrie.– Geluidshinder van buren.Geluidshinder van buren.– Milieu/natuur: groene omgeving, geen afval.Milieu/natuur: groene omgeving, geen afval.– Veiligheid: o.a. Veiligheid: o.a. verkeersveiligheidverkeersveiligheid..

33

Levenskwaliteit scannen en Levenskwaliteit scannen en voorspellen.voorspellen.

Gezondheidsindicatoren.Gezondheidsindicatoren.– Ziekte, sterfte.Ziekte, sterfte.– Gebruik van medicijnen.Gebruik van medicijnen.

Milieuparameters.Milieuparameters.– Geluid.Geluid.– Lucht.Lucht.– Water en voedsel.Water en voedsel.– Groen.Groen.

44

Milieu Effect Rapport (MER)Milieu Effect Rapport (MER)

Scant: De situatie nu.Scant: De situatie nu.– Bestuderen van metingen.Bestuderen van metingen.– Studie van epidemiologische gegevens.Studie van epidemiologische gegevens.– Nieuwe indicatoren evalueren.Nieuwe indicatoren evalueren.

Voorspelt: De situatie nadien.Voorspelt: De situatie nadien.– Projecties.Projecties.– Simulaties, vergelijkingen.Simulaties, vergelijkingen.

55

Eindconclusie MER.Eindconclusie MER.

Indicator VOOR NA Opmerking

Sterfte

Ziekte

Geluid

Lucht

Water

Voedsel

Groen

66

MER-evaluatie BAM-tracé.MER-evaluatie BAM-tracé.

Indicator Bestaande situatie

Nulalternatief Geplande situatie

Lucht (NO2) Sterk negatief Matig negatief Matig negatief

Lucht (PM10) Sterk negatief Matig negatief Matig negatief

Lawaai ‘s nachts Matig negatief Matig negatief Matig negatief

77

Ziekte en sterfte in Antwerpen.Ziekte en sterfte in Antwerpen.

MER: “geen gegevens beschikbaar”.MER: “geen gegevens beschikbaar”. Sterfteatlas ‘Zorg en Gezondheid’.Sterfteatlas ‘Zorg en Gezondheid’.

– Meer kanker bij vrouwen: luchtwegen.Meer kanker bij vrouwen: luchtwegen.– Meer hart en vaat doden bij mannen.Meer hart en vaat doden bij mannen.– Meer chronisch longlijden bij vrouwen.Meer chronisch longlijden bij vrouwen.– Meer meisjes sterven na de geboorte.Meer meisjes sterven na de geboorte.– Meer doodgeboren meisjes.Meer doodgeboren meisjes.

Cijfer voor MER-rapport: onvoldoendeCijfer voor MER-rapport: onvoldoende..

88

Hoe ernstig is geluidsoverlast?Hoe ernstig is geluidsoverlast?

Je kunt je ogen er niet voor sluiten.Je kunt je ogen er niet voor sluiten.– Alarmfunctie.Alarmfunctie.– Het went niet…Het went niet…

Verstoring van de slaap.Verstoring van de slaap.– Wakker worden: slechte nachtrust.Wakker worden: slechte nachtrust.– Doorslapen: ‘onbewust’ toch nadelig.Doorslapen: ‘onbewust’ toch nadelig.

Geluidsoverlast overdag.Geluidsoverlast overdag.– Concentratiestoornissen, hinder.Concentratiestoornissen, hinder.

99

Hoe ernstig is slaapverstoring?Hoe ernstig is slaapverstoring?

Verstoring van essentiële herstelfuncties.Verstoring van essentiële herstelfuncties.– GeheugenGeheugen– Afweersysteem: infecties, kankers.Afweersysteem: infecties, kankers.– Stofwisseling: suikerziekte en obesitas.Stofwisseling: suikerziekte en obesitas.

Verhoging van de bloeddruk.Verhoging van de bloeddruk.– Lawaai overdag.Lawaai overdag.– Overlast ‘s nachts.Overlast ‘s nachts.

1100

Geluid weren verbetert de Geluid weren verbetert de leefkwaliteit het meest!leefkwaliteit het meest!

Verkeersgeluid bedwingen aan de bron.Verkeersgeluid bedwingen aan de bron.– Ondergrond van de rijweg.Ondergrond van de rijweg.– Snelheid van het verkeer.Snelheid van het verkeer.– Intensiteit van de verkeersstroom.Intensiteit van de verkeersstroom.– Samenstelling van het verkeer.Samenstelling van het verkeer.

Verkeersgeluid indammen.Verkeersgeluid indammen.– Geluidsmuren.Geluidsmuren.– Tunnels: b.v. Middelheim-Nachtegalenpark.Tunnels: b.v. Middelheim-Nachtegalenpark.

1111

Geluidsoverlast.Geluidsoverlast.

MER: geluidsbelasting ‘s nachts.MER: geluidsbelasting ‘s nachts.– Verschuiving van de overlast.Verschuiving van de overlast.– 255 157 personen > 42 dB.255 157 personen > 42 dB.– Aanbeveling WHO: <30 dB.Aanbeveling WHO: <30 dB.

Vergeten indicatoren:Vergeten indicatoren:– Geluidsbelasting overdag.Geluidsbelasting overdag.– Gewogen gemiddelde geluidsbelasting.Gewogen gemiddelde geluidsbelasting.

Cijfer voor het MER-rapport BAM-tracé: herkansingCijfer voor het MER-rapport BAM-tracé: herkansing..

1122

Luchtvervuiling.Luchtvervuiling.

Stikstofoxiden.Stikstofoxiden. Zwaveloxiden.Zwaveloxiden. Koolstofdioxide.Koolstofdioxide. Koolstofmonoxide.Koolstofmonoxide. Ozon.Ozon. Koolwaterstoffen (benzeen)Koolwaterstoffen (benzeen) Zware metalen.Zware metalen. Zwevend stof….Zwevend stof….

1133

Fijn stof in de longen.Fijn stof in de longen.

Hoe fijner, hoe dieper.Hoe fijner, hoe dieper.– Grof (zichtbaar) stof: neus en sinussen.Grof (zichtbaar) stof: neus en sinussen.– PM 10: grote luchtwegen.PM 10: grote luchtwegen.– PM 2,5-10: kleine luchtwegen.PM 2,5-10: kleine luchtwegen.– PM <2,5: longblaasjes.PM <2,5: longblaasjes.

Hoe dieper, hoe schadelijker.Hoe dieper, hoe schadelijker.– Ontstekingsreactie in de longblaasjes.Ontstekingsreactie in de longblaasjes.– Effect op bloeddruk en bloedvaten.Effect op bloeddruk en bloedvaten.

1144

Luchtkwaliteit evalueren.Luchtkwaliteit evalueren.

MER: stikstofoxiden en PM10.MER: stikstofoxiden en PM10.– Geen verschil voor en na.Geen verschil voor en na.

Vergeten indicatoren.Vergeten indicatoren.– PM10, ultrafijn stof, koolstof.PM10, ultrafijn stof, koolstof.– Ozon.Ozon.– Zware metalen (lood).Zware metalen (lood).– Vluchtige organische stoffen (benzeen).Vluchtige organische stoffen (benzeen).

Evaluatie MER-rapport BAM-tracé: helemaal opnieuw!Evaluatie MER-rapport BAM-tracé: helemaal opnieuw!

1155

Saneren heeft zin! (NEJM 2009)Saneren heeft zin! (NEJM 2009)

Luchtkwaliteit en de levensverwachtingLuchtkwaliteit en de levensverwachting – Periode van 1980 tot 2000.Periode van 1980 tot 2000.– 51 grootstedelijke gebieden in de USA.51 grootstedelijke gebieden in de USA.– Correctie voor ‘gezonder leven’.Correctie voor ‘gezonder leven’.– Correctie voor ‘socio-economische factoren’.Correctie voor ‘socio-economische factoren’.

Het effect:Het effect: – 15 % puur door verbetering van de lucht.15 % puur door verbetering van de lucht.– 10 microgram PM2,5 daling: 10 microgram PM2,5 daling:

5 tot 10 maanden extra leven.5 tot 10 maanden extra leven.

1166

Water, voedsel en groen.Water, voedsel en groen.

MER: niet bestudeerd.MER: niet bestudeerd. Vragen om een antwoord:Vragen om een antwoord:

– Welke milieu en gezondheidseffecten Welke milieu en gezondheidseffecten hebben de 14 bouwwerven?hebben de 14 bouwwerven?

– Waar komen de bouwwerven precies?Waar komen de bouwwerven precies?– Welke activiteiten op de bouwwerven en Welke activiteiten op de bouwwerven en

hoe intens?hoe intens? Evaluatie MER-rapport BAM-tracé: onvoldoende.Evaluatie MER-rapport BAM-tracé: onvoldoende.

1177

VerkeersveiligheidVerkeersveiligheid

MER: geen gegevens.MER: geen gegevens. Vragen om een antwoord:Vragen om een antwoord:

– De kans op ongevallen: projecties.De kans op ongevallen: projecties.– Risico’s van het ‘inweven’ van het Risico’s van het ‘inweven’ van het

verkeer, veranderen van rijstrook?verkeer, veranderen van rijstrook?– Welke (onveilige) verkeerssituaties Welke (onveilige) verkeerssituaties

ontstaan er rondom het BAM-tracé?ontstaan er rondom het BAM-tracé? Evaluatie MER-rapport BAM-tracé: onvoldoende.Evaluatie MER-rapport BAM-tracé: onvoldoende.

1188

Eindevaluatie MER-rapport.Eindevaluatie MER-rapport.Indicator Bestudeerd in MER Opmerking.

Ziekte en sterfte Neen Wel beschikbaar.

Kwetsbare groepen Ja Foute cijfers.

Nachtgeluid Ja Simulatie

Geluid overdag Neen

Lucht: PM10 Ja Meetstations slecht geplaatst.

Ultrafijn stof en koolstofpartikels

Neen Te weinig meetgegevens.

Stikstofoxiden Ja

Ozon Neen

Vluchtige stoffen Neen

Zware metalen Neen

Groen Neen

Verkeersveiligheid Neen

1199

Het BAM tracé:Het BAM tracé:Op uw gezondheid! .Op uw gezondheid! .

Indicator VOOR NA Opmerking

Sterfte Hart en luchtwegen

Geen verandering.

Saneren: sterfte daalt.

Geluid Ernstige overlast. Verschuiving van de last.

Saneren kan.

Lucht Ernstige vervuiling.

Geen verandering.

Onvoldoende metingen.

Groen Geïsoleerde delen

Minder groen. Bouwwerven, op-en afritten.

2200

Besluit.Besluit.

BAM-tracé: niet ambitieus genoeg!BAM-tracé: niet ambitieus genoeg!– Gemiste kansen om gezondheid Gemiste kansen om gezondheid

bevolking te verbeteren.bevolking te verbeteren.– Gemiste kansen om levenskwaliteit te Gemiste kansen om levenskwaliteit te

optimaliseren.optimaliseren.– Gemiste kansen om Europese normen Gemiste kansen om Europese normen

voor een gezonde omgeving na te voor een gezonde omgeving na te streven.streven.

2211

Verkeer en de stad.Verkeer en de stad.

Niet IN de stad.Niet IN de stad. Niet BOVEN de stad.Niet BOVEN de stad. Niet OP de stad.Niet OP de stad. Verkeer ONDER de stad.Verkeer ONDER de stad.

– Tunnels zijn het enige alternatief om de Tunnels zijn het enige alternatief om de leefomgeving in Antwerpen drastisch te leefomgeving in Antwerpen drastisch te verbeteren.verbeteren.