VAN 2D NAAR 3D/4D BOUWPROCESVISUALISATIES VOORBEELDEN UIT TWENTE

Ir. Léon olde Scholtenhuis, Dr. Timo Hartmann, Prof. Dr. Ir. Ing. André Dorée

University of Twente, the Netherlands

AGENDA

Binnenstedelijke riool- en nutsprojecten

Afstemming en planning

HRO-lens

Implementatie 3D/4D

Conclusie

3

4

FRAGMENTATIE ONTWERP, PLANNING, UITVOERING

Netbeheerder (OG) Nutsaannemers Civiele Aannemer Publiek (OG)

TRADITIONELE WERKPLANNING ANNO 2014

Ingewikkeld om raakvlakken te overzien en potentiële conflicten op te sporen

Tijdsdruk afhankelijkheden, raakvlakken genegeerd / over het hoofd gezien

COORDINATIEPROBLEMEN

3D/4D-CAD systems GPS excavation GIS Augmented Reality Ground Penetrating Radar Information exchange platforms Location-based services … …

7

TECHNOLOGIE-ONTWIKKELING

Integratie van 3D-tekening en planning

Voordelen van 4D-CAD volgens literatuur:

Ruimtelijk inzicht in raakvlakken en knelpunten

Alternatieve planningen

Vroegtijdig, gesructureerde uitwerking van uitvoeringsplannen

Hoe beïnvloedt 3D/4D de betrouwbaarheid van rioleringsprojectplanningen?

3D/4D-CAD

Mindful organizing (Weick, Sutcliffe Obstfeld, 1999 & Weick, Sutcliffe 2007):

Vergrote aandacht voor onderscheidende details and capaciteit om actie te ondernemen tegen ongewenste situaties

BETROUWBAARHEID VERGROTEN HIGH RELIABILITY ORGANIZING-LENS

Anticipatie 1. Sterke focus op fouten 2. Aandacht gericht op uitvoering 3. Weerstand bieden tegen vereenvoudiging Beheersing 4. Respecteren van expertise 5. Veerkrachtig zijn

Vier binnenstedelijke rioleringsprojecen:

Eén ‘traditioneel gecoordineerd project’ geobserveerd

Drie andere projecten ondersteund met 4D-CAD

Geluidsopnames, aantekeningen

Gebruik 4D-CAD geobserveerd

Gegevens geanalyseerd m.b.v. HRO-lens

ONDERZOEKSAANPAK

Koningsplein, Enschede Toekomststraat, Enschede Sportlaan, Delden

PRAKTIJKVOORBEELDEN (KLIK HIER)

TRADITIONEEL – 4D-CAD ONDERSTEUND Huidige werkwijze

(‘minder’ mindfulness gedrag) 3D/4D-CAD (vergroot mindfulness gedrag)

Aandacht voor operationele processen

Afstemmingen ‘uit het hoofd’ Weinig projectplannen expliciet

gemaakt

Raakvlakken visueel inzichtelijk. Formeel/expliciete documentatie

beschikbaar

Alertheid op verstoringen Verstoringen worden benoemd, geen gevolgactie

Onnauwkeurigheden en uitvoeringsconflicten besproken

Weerstand tegen vereenvoudiging

Ideale werkomstandigheden Visualisaties prikkelen partijen om gedetailleerdere planningen af te geven

Nastreven van veerkrachtigheid

Tijdsdruk: weinig tijd voor raakvlakanalyse en buffering

Alternatieve plannen en beheersmaatregelen geëvalueerd.

13

IMPLEMENTATIE 4D-TRAINING I.S.M. ITANNEX

“ Bij complexe werken met veel raakvlakken.” [hoofdontwerper bij een civiele aannemer]

“In de voorbereidingsfase voor afstemming van werkzaamheden kabelbeheerder en civiele aannemer.” [ontwerper bij een civiele aannemer]

“Bij de eerste bouwvergadering, nadat alle aannemers bekend zijn en planningen verwerkt zijn.” [civiele werkvoorbereider bij een gemeente]

REACTIES: TOEPASSING

modelontwerp voor alle verschillende disciplines [stedenbouwkundig tekenaar bij en gemeente]

“ (Ten behoeve van verfijnde) afstemming van de planningen van de werkzaamheden van verschillende disciplines.” [civiele werkvoorbereider bij een gemeente]

Om knelpunten te ontdekken en elimineren. Dit levert tijdswinst op. [civiele werkvoorbereider bij een gemeente]

“(als) visuele weergave externen/derden om begrip te creëren.” [sr. projectleider bij een gemeente]

“voor onze planning m.b.t. reconstructiewerkzaamheden.” [projectcoördinator bij een nutsaannemer]

Om tenders te kunnen voorbereiden. [ontwerpers bij een civiele aannemer]

REACTIES: VOORDELEN

De nauwkeurigheid en betrouwbaarheid van de projectgegevens moet hoog genoeg zijn. [civiele werkvoorbereider bij een gemeente]

“Alle partijen (moeten) al in een vroegtijdig stadium om tafel zitten. (bijv. bouwteam)” [hoofdontwerper bij een civiele aannemer]

“inspanning voor een 4D planning nog te hoog.” [civiele werkvoorbereider van een gemeente]

“4D is voor mij ongeschikt, omdat de aannemer of de projectleider de planning maakt.” [stedenbouwkundig tekenaar bij een gemeente]

Een uitdaging is dat alle partijen beschikking moeten hebben over de software.

Gemeenten vragen (nog) niet naar 3D-modellen en tekenaars kunnen gemakkelijker en sneller tekeningen in 2D maken. [directeur van adviesbureau, een ontwerper bij een gemeente]

REACTIES: KANTTEKENINGEN

Vergelijking traditioneel geplande rioleringsprojecten en 4D-CAD-pilots

4D stimuleert mindfulnessgedragingen: meer aandacht voor operationele processen, altertheid op verstoring, minder vereenvoudigingen, veerkracht

Vergroot mindfulness-gedrag vergroot betrouwbaarheid

4D-implementatie komt langzaam op gang

Kans en taak voor de stadsingenieurs in de rest van Nederland!

CONCLUSIES

HARTELIJK DANK VOOR UW AANDACHT L.L.OLDESCHOLTENHUIS@UTWENTE.NL

T.HARTMANN@UTWENTE.NL A.G.DOREE@UTWENTE.NL