PPP-NIEUWSBRIEF

Mei 20085Jaargang 2

InleidingIn mei leggen alle vogels een ei Zou het Zorgprogramma een grote vogel zijn Misschien nog niet zorsquon gek beeld een grote vogel cirkelend rond de voorzieningen van Lentis en het UCP Vorige maand hebben we de eerste bijeenkomsten gehad met de leidinggevenden van allerlei pluimage en deze maand is de Cursus Zorgprogramma Psychotische Stoor-nissen van start gegaan in het prachtige Onderwijscentrum van het UMCG

Verderop leest u een reportage van Marja Hillenga Wat met name bijbleef uit het verhaal van Rikus Knegtering (en ik parafraseer) is dat wij een ei kunnen leggen vanuit het Zorgprogramma maar dat het aan u is om het uit te broeden Kortom als denken doen wordt moeten we dat met zijn allen realiseren Wij rekenen op u en wensen u veel leesplezier (en voor de elektronische versie veel klikplezier)

Verslag van de eerste middag op 14 mei 2008 van module 1 ndash 4 van de Cursus Zorgprogramma Psychotische Stoornissen

Op 14 mei 2008 begint de eerste module van de Cursus Zorgprogramma Psychotische Stoornissen die in het Universitair Medische Centrum Groningen (UMCG) wordt gehoudenProgrammaleider en dagvoorzitter Rob Versteden heet iedereen welkom op deze middag en verheugt zich in het feit dat er een zeer goede opkomst van cursisten is namelijk ruim 100

Zorgprogrammering en State of the ArtZorgprogrammering en State of the Art zijn de themarsquos voor deze middag Rikus Knegtering psychiater in het Universitair Centrum Psychiatrie vertelt met verve wat de uitgangspunten van het Zorgprogramma Psychotische Stoornissen zijn namelijk De patieumlnt staat centraal

U leest de maandelijkse nieuwsbrief van de Provinciale Programmagroep Psychotische stoornissen (kortweg PPP) De programmagroep is een

samenwerkingsverband tussen LentisLinis UMCGUCP

en het RGOC Deze samenwerking heeft als

doel een gezamenlijk zorgprogramma te

implementeren en te komen tot een clieumlntvolgsysteem voor

mensen met een psychotische stoornis

Programma Psychotische Stoornissen

ProgrammaleiderRob Versteden

Voorzitter Provinciale Programmagroep

Rikus KnegteringSecretariaatMarja Hillenga

Leden van de Provinciale Programmagroep Psychotische

stoornissen

Wim BloemersAgnes Glastra

Henny ten HoveSarwar JoanroyAnita Jonkers

Anneke van der Krieke Astrid KusterAnne Miedema

Pieter Jan MulderJanneke NieuwlandNynke van der Ploeg

Inge RinzemaHarald Schneider

Ellen SiegertGosse Venema

E-mailProgramma PsychoseGGZGRN

ppplentisnl

PPP archief

RedactieHereweg 80

9725 AG Groningen050-5223109

Rob Versteden

Cure (behandelen) en Care (zorg) Zorgprogramma

Zo lang als nodig tot levenslang Aangepast aan de levensfase en aan de behoefte

Ook gaat hij dieper in op epidemiologie bij het Zorgprogramma Psychotische Stoornissen Groningen Weet u dat Er 40-60 patieumlnten met een eerste psychose in zorg per

jaar (incidentie) zijn Er 4950 patieumlnten met schizofrenie in de provincie

Groningen zijn waarvan de helft ongeveer in zorgHet aantal inwoners provincie Groningen is 650000 en daarmee is de prevalentie schizofrenie 07 Uit deze getallen blijkt dat veel mensen hulp nodig hebben en dat we nog veel werk hebben te verrichten met het Zorgprogramma Psychotische Stoornissen binnen het Universitair Centrum Psychiatrie en Lentis

Rikus vertelt waarom het Registratie- en Volgsysteem Psychotische Stoornissen (RVPS) zo belangrijk is Na het invoeren van een aantal gegevens van de patieumlnt wordt er een conceptbrief gegenereerd met alle informatie over de patieumlnt Wilt u meer weten over het RVPS (ook wel Phamous genoemd) kijk dan eens op wwwphamouseu

Na een boeiend verhaal van Rikus Knegtering moeten de cursisten even op adem komen met een kopje koffie of thee en iets lekker Commentaar van Coosje Klootwijk verpleegkundige in de Kliniek Delfzijl op de cursus tot nu toe ldquoInteressant verhaalrdquo Coosje start in

Delfzijl waarschijnlijk met cognitieve therapie Haar collega Atty Rijzenga is blij dat ze de kick-off bijeenkomst (september-oktober 2008) heeft bijgewoond Ze vindt het verhaal van Rikus Knegtering duidelijk helder en pakkend Het houdt je scherp In Delfzijl is men erg actief met het opzetten van modules

Na een korte pauze maken de cursisten kennis met de docenten van deze cursusmiddag Het zijn Richard Bruggeman en Hans Klein van het Rob Giel Onderzoekcentrum Het Rob Giel Onderzoekcentrum heeft het RVPS ontwikkeld Richard Bruggeman houdt een boeiend verhaal over diagnostiek waarin de anamnese de biografie en het lichamelijk onderzoek van belang zijn Er vinden nog aanvullende onderzoeken plaats zoals de scan-interview Dit

VERWIJZERTJES

SAMENWERKING

LentisLinis

UMCGUniversitair Centrum Psychiatrie

Rob Giel Onderzoekcentrum

KENNISCENTRA

Kenniscentrum SchizofrenieKenniscentrum Rehabilitatie

CLIEumlNTEN PATIEumlNTEN EN NAASTBETROKKENEN

PsychosepleinYpsilonAnoiksis

labyrint in perspectief Tien sleutelfactoren voor herstelStichting Recovery Nederland

Meer weten over psychosen en schizofrenie

Kinderen van ouders met psychiatrische problemen

Stichting Nieuw NabuurschapMaatjesproject van Humanitas

ALGEMENE INFO

Netwerk Vroege PsychosePandora

ONDERZOEK EN WETENSCHAP

medscapeRichtlijn schizofrenieZORGPROGRAMMA

PSYCHOTISCHE STOORNISSENKlik hier voor het rapport

Registratie- en Volgsysteem Psychotische Stoornissen

Coosje Klootwijk

is een gestructureerd interview bedoeld om tot een diagnose te komen Er vinden nog veel meer onderzoeken plaats maar hier gaan we verder niet op in Na 8 weken wordt er een diagnostieke bespreking met de clieumlnt gehouden De clieumlnt wordt zich bewust van het feit dat hij of zij schizofrenie heeft en dat roept weerstanden op Na een jaar wordt oa gekeken naar MANSA (dit is een lijst die door de clieumlnt zelf wordt ingevuld en gaat over de kwaliteit van het leven) De SRA is een lijst over medicatie Allemaal ingewikkelde begrippen die we u zullen besparen Maar met deze informatie wordt duidelijk welke zorg de clieumlnt nodig heeft Ook blijft de clieumlnt in beeldRichard houdt een interactief verhaal met de cursisten Eigenlijk moet hij al stoppen met zijn verhaal maar hij vertelt zo enthousiast dat dit moeilijk wordt

Richard Bruggeman geeft het stokje door aan Hans Klein Hans vertelt ons iets over psychosen die door microben kunnen worden veroorzaakt Duidingen van microben zijn epidemisch voorkomen acuut ontstaan imiteren bij psych syndromen ontstekingen sporenonderzoeketcMet behulp van MRI en PET scans kunnen ontstekingen in de hersenen worden opgespoord die verlies van hersenweefsel kunnen veroorzaken en uiteindelijk beschadiging van de hersenen

Dagvoorzitter Rob Versteden bedankt de heren voor hun bijdrage in de vorm van een boeket bloemen Hiermee is de eerste cursusmiddag tot een einde gekomen

Enthousiast geworden over onze scholing of werkt u met clieumlnten met schizofrenie of in een FACT team In het najaar start er een nieuwe cursus namelijk op 29 oktober 2008 5 november 2008 19 november 2008 en 26 november 2008 Aan bod komen oa Zorgprogrammering en State of the Art Prognose handicaps en ervaringen Interventies Organisatorische consequenties en RVPS

U kunt een inschrijfformulier opvragen bij ppplentisnl

Meer informatieBel het secretariaat

Marja HillengaTelefoon 050-5223109

Richard Bruggeman en Hans Klein

AnoiksisAnoiksis houdt een open lezing en iedereen is van harte welkom Het gaat over

Verlies en verlangen over verliesverwerking bij schizofrenie

Wanneer Woensdag 18 juni 2008 van 1400 tot 1600 uurWaar Universitair Medisch Centrum (UMCG) Rode Zaal (volg de bordjes vanaf de hoofdingang)Spreker Hanneke Muthert geestelijk verzorger bij GGz DrentheOpgave bij Peter Reuvekamp 050-5491248In verband met vlaai is opgeven gewenst

Bron wwwanoiksisnl

Ypsilon

Nieuw kookboek

Iedere gek kan kokenGezonde voeding is een belangrijk onderdeel van ons leven Daarnaast bieden maaltijden structuur in de dag en zijn het momenten van sociale interactie Voor mensen met schizofrenie is het vaak moeilijk om de draad weer op te pakken na en tijdens de behandeling van hun ziekte Koken samen eten en goed voor jezelf zorgen helpt ze met hun herstel en helpt om hun ziekte op de achtergrond te plaatsen Voor hen heeft de arts Marcel van Kooten het boek Iedere gek kan koken samengesteld Goed voor jezelf zorgen is voor mensen met een psychische stoornis gemakkelijker gezegd dan gedaan Voeding is een van de aspecten die er vaak als eerste bij inschiet Met het boek Iedere gek kan koken biedt Marcel van Kooten deze mensen recepten voor gezonde en eenvoudig te bereiden gerechten Daarnaast staan er in het boek allerlei praktische tips voor patieumlnten met schizofrenie om structuur in hun leven te bieden Van Kooten In de afgelopen 20 jaar dat ik patieumlnten behandelde met psychotische ziekten kwam ik tot de ontdekking dat het enorm gewaardeerd wordt als je tips geeft hoe je lekkerder kan eten en dat het bereiden van een maaltijd ook plezier kan opleveren De mens achter de psychose komt tevoorschijn en blijkt over veel creativiteit te beschikken mits deze maar even gestimuleerd wordt

Psychiaters kunnen het boek gratis voor hun patieumlnten opvragen Telefoon 079-3632142Bron wwwypsilonorg

Kijk eens op de website van Anoiksis

Kijk eens op de website van Ypsilon

CochraneOnderwerpAntidepressiva voor negatieve symptomen bij schizofrenie

AchtergrondNegatieve symptomen zijn gebruikelijk bij mensen met schizofrenie en vaak moeilijk te behandelen met antipsychotica Bij de behandeling van negatieve symptomen worden verschillende medicamenten zoals antidepressiva aan de bestaande antipsychotische medicatie toegevoegdDoelenHet vergelijken van de effecten van combinaties van antipsychotische en antidepressieve medicatie in de behandeling van negatieve symptomen bij schizofrenie en schizofreniforme psychosen Selectiewijze en aantal onderzoekenDe onderzoekers hebben vanuit het Cochrane Schizophrenia Grouprsquos register (January 2004) alle RCTrsquos (randomised controlled trials) geiumlncludeerd waarin combinaties van antipsychotica met antidepressiva werden vergeleken met alleen antipsychotische medicatie bij mensen met schizofrenie of schizofreniforme psychosenResultatenEr werden vijf studies geiumlncludeerd (alle korte termijn totaal N=190) Er werd geen significant verschil in reden gevonden de studie te verlaten Patieumlnten met een combinatie van antipsychotica en antidepressiva hadden een significant hogere verbetering van hun symptomatologie en een significant minder ernstige symptomatologie aan het einde van de studie dan patieumlnten met alleen antipsychotica De verbetering was bij combinatiebehandeling ook hoger in vergelijking met antipsychotica plus placebo Significante verschillen in het voordeel van de combinatietherapie waren bij de volgende negatieve symptomen te zien affectieve vlakheid alogia (gedachte en spraakverarming) en avolition (initiatiefloosheid) Er werd geen significant verschil gevonden tussen de twee groepen als het gaat om bijwerkingen (bv bewegingstoornissen) Geen van de studies gaf informatie over compliance kosten sociaal en cognitief functioneren decompensaties opnames of kwaliteit van leven Er was geen data over ontwikkelingen op middellange of lange termijnConclusieDe combinatie van antipsychotica en antidepressiva zou effectief kunnen zijn in de behandeling van negatieve symptomen bij schizofrenie maar er is nog te weinig informatie beschikbaar om harde conclusies te kunnen trekken Grote pragmatische lange termijn studies met een goed onderzoek design zijn hiervoor noodzakelijkCochrane-auteursRummel C Kissling W Leucht S Antidepressants for the negative symptoms of schizophrenia [Systematic Review] Cochrane Schizophrenia Group Cochrane Database of Systematic Reviews 1 2008 Andere literatuur Schizophr Res 2005 Dec 180(1)85-97 Epub 2005 Sep 22

Deze Cochrane werd verzorgd door Harald Schneider

Congressen

Handboek rehabilitatie voor zorg en welzijnAuteurs Lies Korevaar Jos Droeumls (red)

Mensen met een psychische of cognitieve beperking kunnen moeite hebben met het functioneren in de maatschappij Zij worden dan door hun beperking belemmerd in het vervullen van sociale rollen zoals de rol van huurder of werknemer en in het uitvoeren van dagelijkse activiteiten zoals boodschappen doen of studeren Rehabilitatie is een vorm van zorg- of hulpverlening aan deze mensen die zich richt op het functioneren in het dagelijks leven De zorg- of hulpverlener ondersteunt de clieumlnten bij het ontdekken van mogelijkheden om zo zelfstandig mogelijk als burger te functioneren

Met dit Handboek rehabilitatie voor zorg en welzijn kunnen studenten de competenties verwerven die nodig zijn om te werken met rehabilitatie Dat houdt in dat zij kennis nemen van relevante theoretische concepten maar ook dat zij een werkbare visie ontwikkelen op het leven met een beperking Ten slotte moeten zij vaardig worden in de praktische toepassing van methoden en technieken op het gebied van empowerment en herstel Deze drie onderdelen komen in ieder hoofdstuk aan bod naast theoretische kennis wordt telkens aandacht besteed aan reflectie en worden casuiumlstiek en opdrachten gegeven

Hiermee is dit Handboek rehabilitatie voor zorg en welzijn een compleet studieboek voor studenten die een opleiding voor zorg- of hulpverlener volgen en voor clieumlntgebonden werkers in zorg en welzijn bijvoorbeeld maatschappelijk werkers sociaalpedagogisch hulpverleners (sociaal)psychiatrisch verpleegkundigen en ergotherapeuten

De boekpresentatie wordt op 4 juni 2008 gehouden bij Uitgeverij Coutinho Slochterenlaan 71400 AH Bussum tel 035 6949991

Groepen

LibermanmodulesEr zijn 6 Libermanmodules namelijkModule 1 Omgaan met antipsychotische medicatieModule 2 Omgaan met psychotische symptomenModule 3 Omgaan met vrije tijdModule 4 Omgaan met verslavingModule 5 Omgaan met werkModule 6 Omgaan met sociale relaties en intimiteitDeel 1 het aangaan en onderhouden van sociale relatiesDeel 2 het aangaan en onderhouden van een intieme relatie

Meer weten over dit boek klik op dit verwijzertje

Handboek voor rehabilitatieVoor zorg en welzijn 2008 Circa 240 paginarsquosPrijs circa euro 2500ISBN 9789062834556

Meer informatie over Liberman klik op deze link

Aanmelden bij enhofmanlentisnl

Herstellen doe jezelfDit aanbod is momenteel niet beschikbaar

Health 4UHealth 4U voor wie is hetHealth 4U is speciaal ontwikkeld voor mensen die medicatie gebruiken omdat ze last hebben van psychische klachten Vaak leiden deze klachten in combinatie met medicatie tot een ongezonde levensstijlwaardoor mensen zwaarder worden en de lichamelijke conditie kan verslechteren Deze training is ontwikkeld om hier wat aan te doen

Health 4U wat is hetHealth 4U is een unieke combinatie van verschillende trainingen die kunnen helpen om ongezonde gewoonten te veranderen overgewicht te bestrijden en uw conditie te verbeteren Het uitgangspunt is dat overgewicht en de kans op ziekte ook als deze ontstaan door bijwerkingen van medicatie vooral samenhangen met eenzaamheid negatieve gevoelens en vervelende gedachten Deze leiden vaak tot ongezonde gewoonten zoals veel roken teveel eten en onvoldoende beweging

LotgenotengroepDe afdeling Psychosen van het UCP organiseert lotgenotencontact voor patieumlnten die een psychose hebben meegemaakt en die graag in contact willen komen met anderen Lotgenotencontact is voor veel patieumlnten een bron van herkenning erkenning steun en informatie Het kan ondersteuning bieden bij het verwerken van een psychotische stoornis en bij het leren leven met een deze stoornis

Bijeenkomsten In aanwezigheid van een hulpverlener wordt tijdens acht of meer bijeenkomsten in een ontspannen sfeer gesproken over onderwerpen die door de groep worden ingebracht Iedereen kan op zijn eigen manier meedoen Als u vooral veel wilt luisteren of juist vertellen is dat mogelijk Als u het moeilijk vindt om in een groep te praten dan wordt daar rekening mee gehouden Waar en wanneer Eens per twee weken is er op dinsdag van 1700 tot 1830 uur een bijeenkomst De bijeenkomsten vinden plaats in het UCP

Familieavonden De afdeling Psychosen van het UCP organiseert regelmatig informatie-bijeenkomsten voor familieleden van patieumlnten die psychotisch zijn of zijn geweest U vindt hier meer informatie over deze bijeenkomsten

Voor wie en waarom Psychotische klachten beiumlnvloeden niet alleen het leven van de patieumlnt maar ook dat van de mensen uit zijn omgeving De psychotische klachten kunnen bij de partner kinderen ouders broers en zussen bijvoorbeeld leiden tot zorg onzekerheid spanning en angst Voorlichting over psychosen en het uitwisselen van ervaringen met

Meer informatie Marja Hillenga 050-5223109

Meer weten over Health 4U klik op deze link

AanmeldenLentis ZorgcooumlrdinatieTelefoon 3682311

Klik op deze link voor meer informatie over de lotgenotengroep

Aanmelden bijSecretariaat Psychosen van het Universitair Centrum PsychiatrieTelefoon 050-3612132of via e-mailpsychosenpsyumcgnl

Klik op deze link voor meer informatie over de familieavonden

Aanmelden bijSecretariaat Psychosen van het Universitair Centrum PsychiatrieTelefoon 050-3612132of via e-mailpsychosenpsyumcgnl

anderen kunnen dan nuttig zijn en steun bieden De familieavonden kunnen helpen beter met eventuele problemen om te gaan

Tijdens de familieavonden zijn er leden van Ypsilon aanwezig Dit is de patieumlntenvereniging voor familieleden van psychotische patieumlnten De leden houden voordrachten en beantwoorden vragen vanuit hun eigen ervaringen Ook vertellen zij welke activiteiten de vereniging organiseert

Psycho-educatieDe afdeling Psychosen van het UCP organiseert wekelijks voorlichtings-bijeenkomsten Tijdens deze bijeenkomsten krijgt u informatie over de oorzaken de behandeling en de preventie van psychosen

Voor wie De voorlichtingsbijeenkomsten zijn bedoeld voor mensen die mogelijk psychotische verschijnselen hebben of hebben gehad De gegeven informatie helpt bij het uitzoeken of er psychotische symptomen zijn of zijn geweest Ook helpt de informatie beter met psychische klachten om te gaan en te weten wat er aan te doen is De bijeenkomsten zijn vrij toegankelijk voor patieumlnten van het UCP en daarbuiten

Waar en wanneer De bijeenkomsten zijn elke vrijdagmiddag (muv van feestdagen) van 1330 tot 1430 in het Universitair Centrum Psychiatrie van het UMCG

Klik op deze link voor meer informatie over Ypsilon

Klik op deze link voor meer informatie over de voorlichtingsbijeenkomsten

Aanmelden bijSecretariaat Psychosen van het Universitair Centrum PsychiatrieTelefoon 050-3612132of via e-mailpsychosenpsyumcgnl