Geschiedeniswerkplaats – 1h/v – 6.26.2 Zelfstandige burgers

Begrippen

Burgemeester: hoogste bestuurder van een stadBurgerij: de gezamenlijke burgersBurgers: stadsbewoners met rechten van de stadKeur: wet van een stadRaadhuis: stadhuis, gemeentehuisSchepenen: middeleeuwse stadsbestuurder en rechterStadsrechten: privileges van een stadVroedschap: stadsbestuur

Tijdvak 4 – Steden en staten 1000 tot 1500

Samenvatting

Stadsbewoners hadden meer vrijheid dan horigen op het platteland. Boeren moesten herendiensten verrichten en mochten het domein van de landheer niet verlaten.

Stadsbewoners kozen een eigen ambacht en konden vrij door de stad lopen. Steden werden steeds zelfstandiger en de adel werd minder machtig.

Officieel was de landheer nog de baas in de stad. Stadsbewoners kochten voor veel geld stadsrechten van de landheer. Voortaan regelden ze hun eigen bestuur en rechtspraak. Stadsrechten het recht van burgers om zelf hun stad te besturen

Stadsrecht- Bouwen van stadsmuur- Belasting en tol heffen- Zelf stad besturen- Steden werden zelfstandiger

Alle burgers samen werden de burgerij genoemd, zij werden de nieuwe machthebbers in de stad. Alleen rijke mannen behoorden hiertoe.

Wanneer kon je burgerrecht krijgen? Als je meer dan een jaar en een dag in de stad woonde. Een beroep had. Een geldbedrag kon betalen.

Steden moesten voor stadsrechten betalen. Met dit geld werd bijvoorbeeld oorlog gevoerd. Koningen, hertogen en graven verkochten stadsrechten.

“Stadslucht maakt vrij” de stad was een aantrekkelijke plaats, er hoefden geen herendiensten gedaan te worden. Je was vrij van verplichtingen en beperkingen.

De schepenen en de schout zorgden voor orde en rust. Schepenen: rechtspraak en bestuur (Zij maakten de keuren, de wetten van de stad)Schout: voorzitter van de schepenenbank

De belangrijkste burgers waren de burgemeesters. Zij bestuurden de stad vanuit het raadhuis.

In Holland kwam het bestuur in handen van burgemeesters, die werden aangesteld en gecontroleerd door de vroedschap.

De burgemeesters werden gekozen door een vergadering van rijke burgers, de vroedschap. Zij controleerden of de burgemeesters hun werk wel goed deden.Vroedschap: bestond uit vooraanstaande burgers.

Rijke en aanzienlijke burgers maakten de dienst uit in bijna alle steden.

Middeleeuwse steden hadden een muur om de bevolking van de stad te beschermen. Steden legden voedselvoorraden aan, zodat de bevolking genoeg te eten had als de stadspoort dicht was.

Misdaad en strafLichte misdrijven: boete in de vorm van geld, goederen of werkzaamheden. Soms vastgebonden aan schandpaal.Gevangenisstraffen kwamen niet veel voor: te duur.Redelijk zware misdrijven: verbanningZware misdrijven: doodstraf

“Voor paal staan”: veroordeelden werden aan een schandpaal gebonden, ze stonden dan letterlijk voor paal. Als ze pech hadden werden ze bekogeld, soms met de dood tot gevolg.