Goede morgen zusteren broers,Was je gisteren blij of jaloers,Ja hoe was uw feest van SinterklaasEn zijn al dan niet zwarte pieterbaas.Vanmorgen terug op aarde,En luisteren naar dingen van echte waarde,Ach, denk je nu, gaat alles straks op rijm?wees gerust dat zou voor mij te moeilijk zijn.Maar een grapje, zo voor we beginnenVerzet misschien even de zinnen.Dus maak je je maar geen zorgen.Trouwens, Fijn dat je er bent vanmorgen.Maar voor we nu verder gaan,Zou ik je willen vragen te gaan staan.

Votum…Genade, barmhartigheid en vrede van God, de Vader, en van Christus Jezus, onze Heer!… amen

laten we beginnen met een loflied: Ps. 148:1, 51 Looft, halleluja, looft de HEER,

hoog in de hemel van zijn eer.Looft Hem, die in de hoge troont,gij engelen, die bij Hem woont.Looft Hem, des HEREN legermachten,

gij die Hem dient met al uw krachten,Gij zon en maan, looft nu de HEER,gij sterrenlichten, geeft Hem eer.

5 Looft, halleluja, looft te zaamdes HEREN hoogverheven naam.De luister van zijn majesteitligt over alles uitgespreid.Hij heeft zijn volk een hoorn verheven,een lofzang Israël gegeven.Dit volk is steeds nabij de HEER.Looft halleluja, geeft Hem eer.

De wetGod heeft ons geroepen, Ja al vanaf onze geboorte, onze doop. Daarvoor gaf Hij Zijn 10 woorden aan ons, zodat we Hem kunnen dienen in vrijheid. Ik lees met jullie een versie, een nieuwe versie ook, speciaal voor de jongeren geschreven. En ook al is de ihoud precies gelijk, door d ander woorden kan hat misschien opnieuw bij je binnen komen. Hoor je misschien beter wat God tegen je zegt.Het eerste gebod, Geef God alle eer. Want zo vier je de vrijheid al meer en meer. Maak God niet zo klein als jouw beeld van Hem. Want Hij is veel groter.

Hij is: Ik ben die Ik ben. We mogen God noemen bij zijn eigen naam. Zo wil Hij met ons meegaan. Misbruik die naam niet. Want zo doe je God verdriet. Vier op de dag van God, Gods bevrijdend feest. Tijd om te genieten van hoe goed God voor ons is geweest. Heb respect voor je ouders en de oudere generatie. Want zij vertellen de verhalen van Gods gratie.Ontneem niemand de ruimte om te leven. Want ook die ander is geschapen naar Gods beeld. En aan jou gegeven. Ga zorgvuldig om met het verbond van liefde en trouw. Want dat is het fundament van het levensgebouw.Neem niet wat van een ander is. Maar deel van al je gaven uit. Zorg voor elkaar, is Gods besluit.Liegen en slechte dingen zeggen breekt de ander af. Zeg wat opbouwt en wat goed doet. Dat is Gods maatstaf.Wees niet jaloers en hebzuchtig. Dat maakt het leven zinloos en vluchtig. Sta open voor wat je hebt ontvangen, zodat je bidden begint met danken. Deze geboden mogen wij waarmaken uit liefde voor God, uit liefde voor onze naaste.

Laten we God bidden met psalm 119 vers 13-15. En hem vragen om kracht om te leven tot Zijn eer.

13Geef mij een hart dat U met vreugde groet,geef mij verstand - daar zal ik wel bij varen -,dat ik niet haak naar zilver, goud en goed,niet gretig schatten om mij heen vergare.Als Gij de weg der wet mij weten doet,dan zal ik die ten einde toe bewaren.

14Bewaar mijn oog, dat niet de valse schijn,dat niet de lege vreugd mijn hart bewege.Slechts in uw spoor kan leven leven zijn.Vestig mijn aandacht op de rechte wegen.Doe uw beloften onverwrikbaar zijn,immers uw knecht is tot uw dienst genegen.

15Doe van mij weg de schande en de smaad,want Gij hebt uw geboden mij gegevendat ik zou onderkennen goed en kwaaddoor uw gerechtigheid die staat geschreven.Vreugde der Wet! God is mijn toeverlaat.Alleen bij uw bevelen zal ik leven.

Gebed

Here God, Vader. We hebben net gezongen dat uw wet onze vreugde is. Dat we graag doen wat God beveelt. En U kent ons. U weet dat dat voor een gedeelte waar

is. Ja, wij willen U dienen, wij willen U volgen. Maar U kent ook de donkere plekjes in ons hart. Daar waar we weg kijken van U. Daar waar we ons eigen hart, onze eigen trots, onze eigen verlangens volgen. Wilt u ons overtuigen dat Uw wet goed is. Dat het goed en bevrijdend is U te volgen. En dat we ons overgeven aan U. Aan uw wil, die ons alleen maar vrijheid garandeert. Vader, overtuig ons van uw goedheid, zodat wij kunnen volgen. En wilt u ook ons onze zonden vergeven. Vergeef al die donkere plekjes, al die vlekken in onze levens. En maak ons heel. Dat bidden we niet alleen voor onszelf, dat bidden we ook voor deze wereld. Een wereld die zucht, die kreunt. Een wereld met zoveel ellende. Wat gebeuren er erge dingen. Ook deze week weer……..Heer de wereld is een gebroken plaats. Door en door kapot. Als het uw wil is, wilt u dan bekering geven in Europa. Wilt u ons een continent maken van licht, liefde, vreugde. Wilt u ons dragen door dit leven. Wij bidden ook voor deze eredienst. Vul ons met uw Geest. Help ons om te luisteren. En wilt U deze dienst gebruiken om Uw Naam groot te maken. Wij bidden en vragen deze dingen in Jezus naam. Amen.

Vandaag lees ik een preek van ds. Stolper, predikant te Zaamslag, met als thema Luisteren. We hebben twee

Schriftgedeelten die we zullen lezen, maar die ook tekens weer terug zullen komen.

We lezen: Marcus 4:1-9 en dan 13-20. En daarna Rom. 10:14-17 Marcus 41 Weer ging hij naar het meer om de mensen te onderwijzen; er kwam een enorme menigte om hem heen staan. Daarom ging hij in de boot op het meer zitten, terwijl de menigte op de oever bleef staan. 2 Hij onderwees hen uitvoerig en sprak hen toe in gelijkenissen. Hij zei:3 ‘Luister. Iemand ging eens naar zijn land om te zaaien. 4 Tijdens het zaaien viel een deel van het zaad op de weg, en de vogels kwamen en aten het op. 5 Een ander deel viel op rotsachtige grond, waar maar weinig aarde was, en het schoot meteen op omdat het niet diep in de grond kon doordringen; 6 en toen de zon opkwam verschroeide het jonge groen, en omdat het geen wortel had droogde het uit. 7 Weer ander zaad viel tussen de distels, en de distels schoten op en verstikten het en het bracht geen vrucht voort. 8 Maar er waren ook zaadjes die in goede grond vielen en wel vrucht voortbrachten: ze schoten op en groeiden en droegen vrucht. Sommige leverden het dertigvoudige op, andere het zestigvoudige en weer andere het honderdvoudige.’ 9 En hij zei: ‘Wie oren heeft om te horen, moet goed luisteren!’

13 Hij zei tegen hen: ‘Begrijpen jullie deze gelijkenis niet? Hoe zullen jullie alle andere gelijkenissen dan

begrijpen? 14 De zaaier zaait het woord. 15 Sommigen zijn als het zaad dat op de weg valt: het woord wordt wel gezaaid, maar wanneer ze het gehoord hebben, komt meteenSatan om het woord weg te graaien dat in hen gezaaid is. 16 Anderen zijn als het zaad dat op rotsgrond is gezaaid: wanneer zij het woord hebben gehoord, nemen ze het meteen met vreugde in zich op, 17 maar in hen schiet het geen wortel, ze zijn te oppervlakkig, en als ze vanwege het woord worden beproefd of vervolgd, houden ze geen ogenblik stand. 18 Weer anderen zijn als het zaad dat tussen de distels is gezaaid: ze hebben het woord wel gehoord, 19 maar de zorgen om het dagelijks bestaan en de verleiding van de rijkdom en hun verlangens naar allerlei andere dingen komen ertussen en verstikken het woord, zodat het zonder vrucht blijft. 20 Maar er zijn ook mensen die zijn als het zaad dat op goede grond is gezaaid: zij horen het woord en aanvaarden het en dragen vrucht, sommigen dertigvoudig, anderen zestigvoudig en weer anderen honderdvoudig.’

Romeinen 1014 Maar hoe kunnen ze hem aanroepen als ze niet in hem geloven? En hoe kunnen ze in hem geloven als ze niet over hem hebben gehoord? En hoe kunnen ze over hem horen als hij niet verkondigd wordt? 15 En hoe kan iemand verkondigen als hij niet is uitgezonden? Het is zoals geschreven staat: ‘Welkom zijn zij die goed

nieuws verkondigen.’ 16 Toch hebben slechts weinigen aan het evangelie gehoor gegeven, want Jesaja vraagt: ‘Heer, heeft iemand geloofd wat wij hebben gezegd?’ 17 Dus door te luisteren komt men tot geloof, en wat men hoort is de verkondiging van Christus.

Na de lezing.We gaan zo samen zingen, een psalm waar het gaat over het luisteren, het horen en waarin het doorgeven van Gods Woord, ook aan het volgende geslacht, centraal staat. Na het zingen blijf ik zitten en dan houden we een halve minuut stilte. En neem die tijd om zelf tot rust te komen en God te bidden en te vragen om deze preek voor jou te zegenen. Want als er een ding is wat we misschien allemaal ontdekken, wat we ook zeggen of wat we ook preken, zelf kunnen mensen niet tot bekering brengen. Zelf kunnen we mensen niet verwonderen. God moet het doen. En om verwonderd te worden, moet jij gereed zijn, moet je tegen God zeggen. Here God ik wil luisteren, help mij, geef mij kracht, wees met mij, zegen degene die het woord brengt. Het vraagt van jou actief meebidden. Gebruik die halve minuut daarvoor om voor God jezelf gereed te maken om Zijn woord en de uitleg van Zijn woord te

horen. Dus we zingen nu psalm 78: 1 en 2. Daarna blijven we zitten en is het tijd voor het stille gebed.

Bijzonder zo’n stilte toch?Vaak hoor je meer in zo’n stilte dan wanneer je het spreekt.

Even het plaatje op de beamer. Over geloofsopvoeding.Deze preek is het eerste deel van een serie van twee. Met als thema geloofsopvoeding. Hoe geef je het geloof door aan de volgende geslachten, aan je eigen kinderen, maar ook hoe geef je het door aan je kleinkinderen. En ook, als je geen kinderen hebt, hoe geef je het door aan de mensen om je heen. Dus dat wat jij hebt, dat geloof, hoe geef je het verder. Vandaar ook dat we net psalm 78 zongen. Een psalm die gaat over ‘Ik vertel uw wet door aan andere mensen, ik geef het door.

Geloofsopvoeding.

Ik heb hier een plaatje met iemand in het midden en twee megafoons, twee mensen die schreeuwen van twee kanten. En eigenlijk lijkt dit wel op de mensen in onze tijd.Stel dat dit jouw kind is in het midden. Die worden overdonderd van alle kanten met meningen. Hier in de kerk hoort hij over Christus, Jezus is Heer. Hij is koning. Op school leert hij of zij: er zijn vele religies, Je weet niet welke de waarheid is, iedereen heeft wel wat.En weer een ander zegt, nee, nee. Hindoeïsme is waar. Een ander zegt, er is helemaal niets. Eindeloos, van overal, komen meningen op ons af.

Vroeger was het wat veiliger, je had de veilige driehoek, School-Kerk-Gezin. Daar was het iets veiliger. Maar nu van alle kanten, meningen. Ja, hoe moet je kind nu weten welke waar is. Zoveel mensen die vinden dat ze de waarheid hebben. En hoe, hoe overtuig je jouw kind, jouw kleinkind van het geloof, het evangelie.

Is dat door, door zelf een nog grotere megafoon te kopen? En nog harder te schreeuwen. Te zorgen dat jij alle andere stemmen overschreeuwt en dat jij het

hardste schreeuwt en dat is dan voor je kind - om te geloven.

Vandaag zeg ik als eerste: nee. Geloof geef je niet door -aan vrienden, aan kinderen - door hard te schreeuwen. Geloof geef je door aan je kinderen, je vrienden, enzovoort, door als eerste te leren luisteren. Leren luisteren. Je kunt namelijk spreken, je kunt schreeuwen als een brugman, maar als die ander niet luistert, dan heeft het geen enkele zin. Dus luisteren is de voorwaarde om te horen wat je zegt. De tweede preek in deze serie gaat over het geloof overdragen, vertellen. Maar om dat te kunnen doen moet er geluisterd worden. Het geloof komt namelijk door het gehoor, zegt Paulus. Door te luisteren komt men tot geloof.Wat wij dus kunnen doen en mogen doen voor de mensen om ons heen is – te leren luisteren.

Maar hoe doe je dat. Hoe leer je nu iemand te luisteren.Het is heel eenvoudig. Je gaat niet iets zeggen, je moet beter luisteren.Je luistert zelf.

Je moet zelf leren luisteren, voordat anderen leren wat luisteren is.En dat is een hele moeilijke kunst. Een kunst die wij vaak niet meer kennen. Luisteren.Ik durf te zeggen dat wij erg slecht kunnen luisteren. Ik kom er later nog op terug.Maar het is iets wat je weer moet, moet leren. En dat leer je je kinderen, je kleinkinderen door het gewoon zelf te doen.

Deze preek is een preek die zal gaan over luisteren. Allereerst over ‘Hoe luister jij’.‘Hoe luister jij’.En daarna het tweede punt … over hoe je anderen kunt leren luisteren.Als eerste 4 manieren van luisteren. Hoe jij luistert en daarna de kunst van goed luisteren.

Jezus vertelt een gelijkenis. Een heel bekende gelijkenis. En die zullen de meeste wel kennen, dus leg ik het even nog kort uit. Jezus schetst een zaaier die uitgaat op zijn land met zaad en dat zaait op de akker. De zaaier staat als eerste symbool voor hem. Hij is het die Gods Woord brengt. het zaad, dat is Gods Woord. Hij zaait het woord. En de akker is het mensenhart, de mens die luistert.

Al met al, in het hier en nu: ik zaai het woord en zo ben ik de zaaier hier en ik vertel Gods Woord. Het woord, de Bijbel, de preek, dat is het zaad. En jij, jij bent de akker.

En Jezus schetst in deze gelijkenis 4 verschillende akkers, vier verschillende typen land. En hij schetst het met als doel om aan het eind te zeggen: Let op hoe je luistert. Dat zegt hij, twee keer. Let op hoe je luistert.Daar gaat het in deze gelijkenis om. Hoe luister jij!Welk type land, welke akker ben jij. De eerste, de tweede, de derde of de vierde.Let op hoe je luistert.En dat is mijn vraag aan jullie. Ik ga het nu uitleggen, elk type akker. En de vraag aan jou is: wat ben jij. Waar lijk jij het meest op.

Als eerste schetst Jezus een hoorder die wel het woord hoort, je zit in de kerk. Je hoort iets, maar het zaad

landt op een harde weg. Het is hard, er dringt niets door. Het zaad blijft gewoon liggen. Het ligt hier ergens. Je bent zo’n hoorder als je hier zit en je hoort niets van wat ik hier zeg. Dan ben je zo iemand, Je bent zo’n hoorder als je straks naar huis gaat en je weet precies wat voor sjaal iemand aan had, maar de preek, dat is helemaal weg. Je bent zo’n hoorder als je precies weet wie er in de kerk niet goed stil zat. Maar de rest.. ja.. dat weet ik niet meer zo goed. Je bent zo’n hoorder als je weet wie niet in de kerk is, maar zelf niets gehoord hebt. Je bent zo’n hoorder als je thuis, ja het gaat ook over thuis, als je Bijbel leest, het moet, de Bijbel gaat open. Je leest ff iets… maar als iemand je 5 minuten daarna vraagt: ‘Wat heb je gelezen’. NIETS. Het is hard. Het zaad landt wel maar … het komt niet binnen. Totaal niets. En dit is de meest oppervlakkige kant van die hoorder. Maar je bent ook zo’n hoorder, als jij hier zit, zondag aan zondag, en je vraagt jezelf nooit af: ‘Gaat dit over mij’. ‘Gaat dit over mij’.Met andere woorden. Je hoort het wel ergens, maar het komt niet binnen. Wat mooi die vraag ‘Gaat dit over mij’., maar ja ben jij ook zo iemand die zegt.… die persoon, het gaat over hem… Hij zal moeten leren luisteren. Maar zelf, het komt niet binnen. Dan ben je ook zo’n hoorder. Je hoort, maar je hoort … niets.

En Jezus betrekt ook satan hierbij. Hij zegt satan komt en hij haalt dit zaad zo snel mogelijk weg. Hij wil dat je hier komt zitten en de haardos van iemand ziet en denkt: ‘Zo wat een bijzonder haar heeft die.’ Hij heeft gewonnen. Het zaad komt niet binnen.

Ik ben bang, dat deze type hoorder, het niet binnen laten komen, steeds meer in opkomst is hier onder ons, in Nederland. En dat wil ik uitleggen met een. met een voorbeeld uit het leven van ds Stolper, van wie ik deze preek lees. Hij is geboren in Zuid-Afrika, Heeft tot zijn 20ste in Zuid-Afrika gewoond. Veel mensen zeggen dat Zuid-Afrika nog een beetje lijkt op Nederland van 30 jaar geleden. Als daar al iets vandaan komt, misschien dat de ouderen onder ons hierin iets herkennen van toen. Hij is opgevoed met ‘je gaat vroeg naar de kerk’. Best jong zaten ze in de kerk. En dat herken ik zelf ook. Het was geen discussie of we naar de kerk gingen. Je ging gewoon. En de preek duurde niet 20 minuten, maar een preek was 40 minuten. En een dienst anderhalf uur. En je zit stil. Je zit stil. En of je het nu fijn vindt of niet, maar je zit gewoon stil. En de taak van jou als luisteraar was, en dat kreeg je gewoon van jongs af aan mee: Luister. Neem een boekje mee, neem een papier mee, schrijf op, al is het maar 1 zin, maar jij moet actief meeluisteren, jij hebt de taak om te luisteren. En … je deed het. En je was stil.

Misschien niet altijd om de goede redenen. Zo was er een vriend van hem die de kerk uitging en een pak slaag kreeg omdat hij niet stil was. Maar zo ging het. Jij bent stil. En jij luistert. Onze cultuur kan soms veranderen. Wij leven nu in een cultuur, ik zou het de TV-cultuur willen noemen. Ds Stolper heeft zelf geen TV thuis, maar ging een weekend naar een huisje waar wel een TV was en daar werd even ingehaald om te kijken wat er allemaal op TV is. Je bent aan het zappen, de hele tijd. Tenminste dat deed hij. Hij kijkt 5 minuten en dacht dan.. o, ik ga weer naar de volgende. En ook reclame, dan is het al weer weg en dus weer naar het volgende. En eindeloos ben je aan het doorzappen. Herkent u dat ook bij uzelf? Ik wel… zeker met die reclame. Ik wordt daar gek van… Je vraagt constant ‘vind ik dit leuk, vind ik dit niet leuk. Oh en dan ga ik weer weg. Dan volg ik het niet meer. En die houding zie je terug in hoe er geluisterd wordt. Vind ik die dominee leuk (of de persoon die een preek leest) O, dan kom ik wel. Vind ik hem niet leuk, dan ja. Sorry, dan kom ik gewoon ff niet meer. Of ik ga hier zitten en ja dan ga ik zitten tekenen vanaf het begin. Saai, joh, ja saai. Wordt ik afgeleid? Oh, dat is dan zijn schuld, dan moet hij maar stil zitten. Zie je? Dat is geen actieve houding meer. Wij worden steeds meer die TV-cultuur, van achterover zitten en dominee of preeklezer, vermaak ons nu maar. Maar houd een preek die mij trekt, die mij aanspreekt. Dat is

jouw verantwoordelijkheid dominee, en ja als het niet leuk is dan zap ik weg. Ik kan dan wel niet opstaan, maar dan pak ik mijn mobieltje of ik ga naar het dak kijken, of ik ga stenen tellen, maar ik doe iets om … snappen jullie het.

Onze cultuur waar die TV zo’n grote invloed heeft, waar IK zo’n grote invloed heeft, heeft tot gevolg dat je vaak …heel erg slecht luistert. Daardoor landt het niet. Hoor je misschien woorden, maar het komt niet binnen. En Jezus oordeel hierover is vrij duidelijk. Als je zo luistert, als het niet binnen komt, dan gaat het weg. Dan gaat alles weg. Het beetje dat je hebt zal weggenomen worden. zegt Jezus en er blijft helemaal niets over. Dat was de eerste manier van luisteren.

Nu de tweede.Jezus schetst hier het zaad wat op de grond valt, wat ook heel snel ontkiemt, De grond is oppervlakkig, maar ook nog een beetje warm. En als je een iets weet van tuinbouw, dan weet je dat zaad dat moet ontkiemen grond nodig heeft, maar ook een beetje warmte. Het is oppervlakkige grond, er zitten rotsen onder. Die rosten hebben nog wat hitte van de afgelopen zomer. Dus het ontkiemt snel. Het plantje schiet de lucht in. En dat gaat heel snel, want hij heeft niet veel ruimte om

wortels te maken, dus alle kracht gaat naar boven. En dan komt de zon en dan is heel snel - plantje weg, verdort, klaar. Jij bent zo’n hoorder, of nee. Laat ik het anders doen. Iemand die zo is als dit, is iemand die belijdenis doet, hier in de kerk, op een gegeven moment. Vol vuur, vol passie. Ja, God houdt van mij en dat is heerlijk, het is heerlijk. Een mooie gemeenschap, geweldig joh. Geweldig om al die mooie woorden te horen, enzovoort…Maar dan komt het leven. Er gebeuren erge dingen. Het leven zit tegen. Je begrijpt God niet. Je snapt helemaal niets meer van Hem. De zon schijnt als het ware. Het verdort. En het gaat weg. Je zegt: ‘Ik ervaar God niet meer’. Ooit heb ik gelooft, maar ja, ik snap er niks van. Ik voel niks meer. Ik ervaar niks meer. Het is over. Dat is deze luisteraar. En Jezus schetst het als oppervlakkig. Het woord van God, het zaad, is nooit diep doorgedrongen. Nooit tot in het diepste van je wezen. En ook hiervoor ben ik bang. ook hiervoor ben ik bang.Ik zie om mij heen dat wij constant bezig zijn met vragen als ‘Wat doet het met mij’. Vind ik het leuk. Vind ik het mooi.’ En als je iets niet snapt dat zeg je ‘Ja, ik snap het niet. En dan ga je het niet eens meer verder onderzoeken. En zo blijft dat geloof zo vaak zo oppervlakkig. Het blijft bij ‘Ja, Jezus houdt van mij en mijn zonden zijn me

vergeven. Maar dat is ECHT niet genoeg om door pijn en lijden heen te komen. Dat weten we. Als die zon schijnt. Je moet diepe wortels krijgen. Hoe zit het hier in Haulerwijk met Bijbelstudie. Luisteren wij nog. Doen we nog mee aan Bijbelkringen of gemeentekringen of hoe je het ook maar noemt? Maar gaat de Bijbel nog open en luister jij. Echt luisteren. En niet van: Oh.. een raar gedeelte, en dit vind ik niet leuk, dit vind ik niet leuk en dit snap ik niet. Luisteren. Wat zegt God hier. Wat zegt Hij tegen mij. Wat kan ik hiervan leren. Strek jij je wortels nog diep uit. Of is het oppervlakkig, heel oppervlakkig. Wat houd je in stand .Als het moeilijk wordt en het houd niet stand, dan heb je niet de wortels daarvoor. Het is goed om er over na te denken, over pijn en lijden. Je moet er over nadenken over de pijn en het lijden. Hoe zit dat…. De wortels moeten diep groeien. Wat dan, dan houd je het vol, als het tegen zit. Maar Jezus is dus ook heel duidelijk over deze luisteraar. Als je zo luistert, dan houd je het niet vol, zegt hij. Als de zon komt, dat verschroei je en is alles weg.

En nu de derde luisteraar.Dat is iemand die hier zit, in de kerk, die het echt gelooft. Jij bent zo iemand, als je hier zit en je gelooft

het allemaal echt. Je begrijpt het zelfs. Het is doorgedrongen. Maar je bent zo druk. Je hebt het zo druk, je hebt geen tijd om te geloven. Elke dag van de week staat je agenda vol. ’s Avonds val je moe in bed. Geen tijd, geen energie over om nog Bijbel te lezen, om nog na te denken. En zondags in de kerk ben je zo moe, je moet moeite doen om je ogen nog open te houden. Dat is dan je grootste strijd. Druk, druk, druk. Is dat ook niet het woord van onze tijd? Altijd maar bezig en dat is wat Jezus hier schetst. Het zaadje valt. Het komt op. Het gaat goed. Het wordt begrepen. Maar om hem heen is het allemaal onkruid, distels. En dat komt even hard op. En dat verstrengelt het. Dit is dus iemand die niet kan kiezen, ten diepste. Iemand die zegt: Ja, ik geloof in God. Ik geloof echt in Hem. Ik geloof het helemaal. Maar ik vind een mooi huis even belangrijk. En ik moet dus keihard werken om een mooi huis te hebben. Ik vind vakanties even belangrijk. Ga maar door. Druk. En geen tijd. Maar ten diepste, ten diepste - niet de wil om echt te kiezen. En hier bij de derde schetst Jezus niet wat er gebeurd. Hier zegt hij niet - het zaad gaat kapot.

Hier houdt hij het open. En misschien juist ook, omdat het die vraag is aan jou. Wat doe jij? Jij begrijpt het, maar maak je de keuze. De keuze om Gods zaad de ruimte te geven.Om te luisteren naar Zijn Woord.

En nu de vierde luisteraar.Dat is iemand die het hoort, die neemt het in zich op, geduldig. Het zaad komt, het wordt ontvangen, er wordt geluisterd, begrepen.En dan, langzamerhand, geeft het vrucht.Matheus zegt, het is luisteren en begrijpen. Het is hier zitten en denken: Gaat dit over mij? Wat betekent het voor mijn leven. Twee dingen, niet alleen maar luisteren, maar ook begrijpen.Lukas zegt: het is luisteren met een goed en eerlijk hart. Een goed en eerlijk hart, open voor God: Hier ben ik God, wat wilt U zeggen tegen mij. Als je zo luistert, dan groeit het plantje. Geeft het heel veel vrucht. 30, 60, 100-voudig.Wat is die vrucht?

Die vrucht is natuurlijk een goed leven. Een heilig leven. Maar ook meer. De vrucht van de Geest noemt Paulus ook vreugde, blijdschap, En daarbij wil ik even stilstaan.Dat is ook de vrucht van luisteren.Als jij goed kan luisteren, als je naar God kan luisteren, echt luisteren, dan krijg je in je leven zo’n diepe relatie met God. Daar komt ongelooflijk veel vreugde en blijdschap van.

Dat is net zo als bij een gewone relatie. Als je allemaal gewoon praat over het weer, dan kun je allemaal mooi bij elkaar zijn en je kunt tot zekere mate gelukkig zijn. Maar als je echt elkaar begrijpt, doorvraagt, naar elkaar luistert, dan ontstaat er zo’n diepe liefde, zo’n diepe vreugde vanuit die liefde. En dat nu is ook hiervan de vrucht. Vreugde en blijdschap in die heerlijke relatie met God. Dus waarom zou je luisteren? Waarom moet je leren luisteren, Om die vreugde, om die blijdschap,

Maar niet alleen daarom. Jezus koppelt ook heel duidelijk een waarschuwing aan deze gelijkenis. Let op hoe je luistert. Als je niet goed luistert, dan wordt het zaad weggehaald en houd je niets over. Dus ter wille van je zieleheil, ter wille van je kinderen, ter wille van de mensen om je heen. Let op … hoe je luistert.

Er zijn heel veel goede redenen om te luisteren. In de kerk en naar elkaar. En naar de Bijbel. En toch is het ongelooflijk moeilijk voor ons. Ik durf te zeggen dat de meeste van ons slechte luisteraars zijn. En als je dat niet denkt en je denkt ‘ik ben anders’ vraag het dan even aan je man of je vrouw, of aan je vader en moeder, en dan hoor je meestal wat anders.

Waarom is het zo… ongelooflijk moeilijk om te luisteren. Is de reden niet, dat luisteren om zelfverloochening vraagt.

Ik geloof dat jullie dat allemaal wel eens mee hebt gemaakt. Je bent een verhaal aan het vertellen. En je vertelt over je heerlijke vakantie en hoe je bij die grote berg kwam en een meer zag en je wou net vertellen hoe mooi dat meer is. En dan komt degene tegen wie je het vertelt en die zegt ‘ja, ja ja, weet je ik ben ook op vakantie geweest en daar gaat het verhaal 10 minuten over zijn meer, en zijn berg en zijn gedoe en je denkt. “Mag ik mijn verhaal een keer …. Kun je niet gewoon een keer luisteren naar mij.’Snappen jullie het. We luisteren niet, of we luisteren slecht. We hebben dit allemaal wel een keer meegemaakt dit. En waarom is dit zo moeilijk. Omdat je op dat moment, degene die dat doet, en dat doen we

allemaal, hebben we allemaal wel meegemaakt, dat je zo graag zelf jouw verhaal wil vertellen. Je zit te popelen: ‘ik wil ook. ik wil ook’. En daar ga je alweer. Maar door ondertussen te luisteren en zeggen ‘weet je, ik wil graag mijn verhaal vertellen aan jou, maar ik vind jouw verhaal belangrijker. ik vind jouw verhaal belangrijker, ik luister.

Meningsverschillen. Dat gaat ook zo. We luisteren meestal ongelooflijk slecht als we een discussie hebben. We luisteren niet. De een geeft een mening en ondertussen zit jij al weer te denken ‘wat wil ik zeggen, moet ik zeggen.’ Jouw mening. Om te luisteren bij discussies, meningsverschillen, dan moet de ander belangrijker zijn. Dan moet je zeggen: ‘zijn mening is belangrijker dan mijn mening, ik luister. En dat is dus waarom luisteren, zo, zo moeilijk is. Het vraagt het tweede, de ander hoger achten dan mezelf. Maar dat is dus hoe Gods koninkrijk werkt.

Jezus zegt. Het zaad moet op de grond vallen en sterven om te kunnen ontkiemen en vrucht te dragen. Wil je geloof krijgen, wil je dat zaad en die vrucht krijgen, dan moet je sterven. En dat betekent luisteren. Ff niet IK, ff niet Bijbellezen en zeggen ‘o, o, maar ik vind daarvan … ‘ maar eerst wat zegt God daarvan eigenlijk.

Luisteren.

En hoe. Over de kunst van het goed luisteren, gaat het tweede punt.Hoe kun je anderen leren om te luisteren. Dit is dus een preek over geloofsopvoeding. Hoe leer je je kinderen om te luisteren. Het eerste punt maakte duidelijk door zelf goed te luisteren. Maar vervolgens mag je ook nog wat dingen leren over luisteren. En dat zijn de volgende vier.

Als eerste, leer je kinderen, leer de mensen om je heen dat … luisteren een gevecht is. Jezus schetst in de gelijkenis hoe het zaad valt en hoe satan komt om het weg te pikken. Satan zit als het ware, zeg maar, hier boven ons en hij probeert ons, probeert jou op alle manieren af te leiden. Op allerlei manieren probeert hij dat je ff denkt hoe moe jij bent, of ff over dat je over gisteren denkt of ga maar door. Jullie kennen we die afleidingen. Hij vecht er voor.

En de vraag is: wat doe jij? Ben jij een pasiefeling die denkt: ‘Oh, ja.. ik wordt afgeleid, sorry. Arme ik, dat gebeurt nu eenmaal. Of vecht je. Ik vecht er voor om te luisteren. En dan zijn er heel veel manieren om zo te vechten.Een manier is neem een pen en papier mee als je zo afgeleid wordt. Schrijf de hoofdgedachte op. Zit op een andere plek. En ga zo maar door, maar vecht er voor. Vecht tegen jezelf in de allereerste plaats. Je zelfverloochening.Dat is niet gemakkelijk. Dat was nog nooit makkelijk. Maar vecht ervoor.Ter wille van Gods zaad. Ter wille van je relatie met Hem. Leer dus dat luisteren een gevecht is. Actief. Doe je best. En één belangrijke manier om dit aan je kinderen, aan de mensen om je heen te leren is: Hoe kom je naar de kerk. Komen we niet vaak even snel, oh de wekker gaat en rennen rennen, ff snel even eten. En als je kinderen hebt: ‘Boem, naar de kerk’.Hoe kom je naar de kerk. Leer ze om vechtend te komen. Met andere woorden, ga op je knieën voor je naar de kerk gaat. Het is heel lastig om te zien, en in begin heel lastig om te ontdekken, maar toch.. 1 minuut, even voor de kerk, stilte in de auto als je aankomt. Samen bidden. “Here, wilt u vandaag tot ons spreken. Wilt u Piet, wilt u tot hem spreken. Hij twijfelt zo. Alstublieft Here” Op je knieën. luisterend. “En ga

ons gevecht in Heer. Wilt u ons helpen om te luisteren.“Dat is het eerste.

Leer ze dat luisteren jezelf op de tweede plaats zetten is. Dat heb ik al duidelijk genoeg gemaakt, maar even nog een kort iets. Wij komen vaak naar de kerk met de vraag: Heb ik er wat aan? Vind ik het leuk. Maar de kerk hoeft niet leuk te zijn. kerk hoeft niet leuk te zijn. De kerk hoeft jou niet persé aan te spreken. Jij bent hier niet voor jezelf. Je bent er voor Hem. Dat is waarom je hier bent. Niet voor jezelf. Niet omdat jij zo’n fijne dienst wil hebben, zo lekker zacht wil zitten. Het gaat over Hem. En kerk mag daarom leuk zijn, maar dat hoeft niet. Ik bedoel, als je naar de koning gaat, want je bent uitgenodigd, dan zeg je toch niet: ‘Ja sorry koning, eerst ff een lekker zacht bankje en een mooi muziekje op de achtergrond en ik wil me fijn voelen en dan… dan mag u misschien wel wat zeggen tegen mij. Nee, je luistert, want hij heeft je uitgenodigd. Het gaat over hem. Leer je kinderen dat, leer dat de mensen om je heen. Het gaat niet over jou in de kerk. En daarom zet je zelf

een keer op de tweede plaats en luister. Dat is heel belangrijk dit.

Het derde. Leer ze dat luisteren en doen samengaan. Als je met catechisanten praat over het geloof en waarom geloof je, dan is een van de belangrijkste redenen om niet te geloven ‘de volwassenen’. Zij zeggen: die zijn zo vreselijk hypocriet. Die zeggen het wel, maar ze doen het niet. Wil jij het geloof overdragen… doe het ook. Vanmiddag, straks als je thuis bent. Vraag aan je kind, Heb ik geluisterd? Luister ik naar jou? Doe het. Kijk in je eigen leven. Doe ik wat ik zeg. Ik zeg: ‘Jezus is Heer’ maar doe ik het ook echt. Geloof me, de kinderen en de mensen om je heen, zien dwars door je heen. En waarom zou je kind naar je luisteren als jij met een hand zegt: ‘Jezus is Heer’ maar je tweede hand iets anders doet? Het zou heel dwaas zijn als ze luisteren naar zo iemand. Luisteren is doen. En dat betekent niet dat je perfect hoeft te zijn. Maar praat met hen daarover. Ik luister niet altijd goed, wil je mij vergeven? Wil je me helpen?

Ik zondig soms, dat zie je, ik word soms te boos toch… wil je mij vergeven…Niet perfect, maar doen, in alle kwetsbaarheid.

Als laatste. Leer ze te horen en te begrijpen.Dat zijn woorden die Mattheus dus gebruikt en Jezus gebruikt bij de gelijkenis. Horen, begrijpen. Horen, begrijpen is twee. Je kunt in de kerk zitten en je kunt horen, maar je kunt het niet begrijpen.Om het te begrijpen, een algemeen pedagogische wijsheid, moet je doorvragen, er over doorpraten: ‘wat betekent het voor jou in je leven’ en doe dat nou ook.Even een voorbeeld van een vader, zo hoef jij het niet te doen, maar het is een voorbeeld hoe een ouder zijn kind probeert groot te brengen. Achteraf kun je dat heel goed vinden. Het was niet leuk, maar wel goed. Na een dienst kom je thuis, dan ga je samen koffie drinken en dan op een gegeven begint vader ‘Ja, wat een mooie preek hé’ of ‘wat vond je daarvan’. Maar op een manier om daarover door te praten. Want horen en begrijpen is twee. Je moet het verwerken. En ja… kinderen vinden dat niet altijd leuk, maar zullen er achteraf blij en dankbaar voor zijn. Maar leer ze zo om te horen en te begrijpen.

Dat kunnen we ook samen doen… straks bij het koffiedrinken hierin de kerk. Praat er ook dan met elkaar over door. Probeer samen door te vragen en zo te verwerken wat je gehoord hebt en te begrijpen.

Dat waren de vier lessen. En ze grijpen alle vier weer terug op die vier zaden en dus de vier verschillende manieren van luisteren. Hierbij houd ik het vandaag.

Ik sluit af met een kort, zeg maar profetische vooruitblik. Als wij leren luisteren, als kerk hier in Haulerwijk, dan zullen we groeien, bloeien en zullen we met elkaar een vreugde en liefde leren kennen die we nu nog niet kennen. Echt.Er zijn weinig dingen zo goed voor een relatie met elkaar, met je man, met je vrouw, maar net zo goed met God en met je broer en zus in de kerk, als luisteren. Dat geeft schittering, dat geeft liefde. Luister. En we zullen echt een hele kerk zijn.

Maar als we niet luisteren, en ik zou bijna zeggen, als we voortgaan op deze weg van onze cultuur, dan gaat het totaal mis. Dan kom je op een gegeven moment zover ‘ja, bij die dominee kom ik niet. En op een

gegeven moment zeg je. Ja, ik kom maar 1 keer. Want ja... ik moet ook spreken. Om nu 3 uren te luisteren… En dan... later... ja vandaag ben ik een beetje moe. Ik kom gewoon ff niet. Langzamerhand wil je steeds minder luisteren. In de woorden van Jezus: het beetje wat je hebt zal worden weggenomen.

Twee wegen. Wat kies jij.Let op hoe je luistert, zegt Jezus.

Met een quote van Schilder, als laatste, en daarmee sluit ik af. Schilder zegt in 1945 al tegen de mensen: Wij leven in een cultuur die zegt: ‘Luister Heer, uw dienaar spreekt’Deze woorden grijpen terug op Samuel. Samuel die tegen God zegt: ‘Spreek hier, uw dienaar luistert.En Hij zegt, wij draaien het precies om. Wij zeggen ‘luister Heer’. We bestormen de Heer, eindeloos met onze gebeden, met onze wensen, enzovoort…. Hij zegt, maar laat het zijn, in de allereerste plaats: ‘Spreek Heer, uw dienaar luistert’. En dat betekent niet dat jij niet mag spreken of helemaal niets mag zeggen. Maar je hebt twee oren, één mond.

Luister dubbel zoveel. Amen.

We zingen Gods rijke Woord waarnaar we mogen luisteren. Lb. 326:1, 2, 5 1 Een rijke schat van wijsheid

schonk God ons in zijn woord.Hebt moed, gij die op reis zijt,want daarmee kunt gij voort.Gods woord is ons een licht,en elk die in vertrouwendaarnaar zijn leven richt,die zal er in aanschouwendes Heren aangezicht.

2 God opent hart en oren,opdat wij in geloofzijn roepstem zouden horen,voor andre stemmen doof.Gods woord gordt mensen aan,om zonder te versagenhet smalle pad te gaanen stil het kruis te dragenachter hun Heiland aan.

5 O Gij die wilt ontmoeten

wie vragen naar uw wil,zie hoe wij aan uw voetenzitten en luistren stil.Geef dat tot U, o Heer,'t woord van uw welbehagenniet ledig wederkeer',maar dat het vrucht mag dragen,uw grote naam ter eer.

GebedBarmhartige God, u kijkt om naar uw volk, en wij, naar uw beeld geschapen, hebben veel omkijken naar elkaar. Wil ons dan helpen, niet om tegenover elkaar, maar om naast de ander te staan, te luisteren, en te bidden voor elkaar.

Zo bidden we voor zuster Leeuw die deze week in rouw is, nu iemand uit haar naaste familie, haar schoonzus, is overleden. Bij het ouder worden ontvallen steeds meer geleiden ons, Heer, u kent ons verdriet, wees ons daarin tot troost. Uw nabijheid werkt heilzaam. Kom met uw Geest als trooster, in onze pijn van het gemis, in ons verdriet.

Geef onze ouderlingen, diakenen, en pastorale bezoekers de moed om hun werk in de wijk te doen.

Geef dat zij volhouden en wil hun ook bij teleurstelling en tegenstand heilige kracht geven. Zegen het werk van de gemeentekringen in het omzien naar elkaar

Dank u dat we zo kerk mogen zijn.Wat bent u een geweldige God.En wilt u ons helpen om aan de kinderen, elkaar en de mensen om ons heen het geloof door te geven Wilt u ons helpen om te luisteren, zodat zij ook kunnen luisteren. Help ons om naar U te willen luisteren. Wilt u onze relatie met u verdiepen, zodat wij, als kerk, vrucht mogen dragen en echt een kerk mogen zijn van luisteraars. Tot uw eer.Amen.

Collecte

Gez. 161

1 Heer, U bent mijn leven, de grond waar op ik sta.Heer, U bent mijn weg, de waarheid die mij leidt.Uw woord is het pad, de weg waar op ik ga,zolang U mij adem geeft, zolang als ik besta.Ik zal niet meer vrezen, want U bent bij mij.Heer, ik bid U, blijf mij nabij.

2 'k Geloof in U, Heer Jezus, geboren uit de maagd,eeuw'ge Zoon van God, die mens werd zoals wij.U die stierf uit liefde, leeft nu onder ons:één met God de Vader en verenigd met uw volk.Tot de dag gekomen is van uw wederkomst,dan brengt U ons thuis in Gods rijk.

3 Heer, U bent mijn kracht, de rots waarop ik bouw.Heer, U bent mijn waarheid, de vrede van mijn

hart.En niets in dit leven zal ons scheiden, Heer.Zo weet ik mij veilig, want uw hand laat mij nooit

los.Van wat ik misdaan heb, heeft U mij bevrijd,en in uw vergeving leef ik nu.

4 Vader van het leven, ik geloof in U.Jezus, de Verlosser, wij hopen steeds op U.Kom hier in ons midden, Geest van liefd' en kracht.U die via duizend wegen ons hier samenbracht;en op duizend wegen zendt U ons weer uit,om het zaad te zijn van Gods rijk.

ZegenOntvangt nu de zegen in de naam van de Vader, de zoon en de Heilige Geest.

De Here zegene u en behoede u. De Here doe zijn aangezicht over u lichten en zij u genadig.De Here wende u zijn aangezicht toe en geve u zijn vrede.

Amen.