lottebakker.weebly.comlottebakker.weebly.com/uploads/1/9/7/3/19734421/dossier_minor.docx · Web...

Dossier

Minor Psychiatrie, medicatie en voeding

Groep: A1/T1Namen: Dudu Akça (11007567)

Lotte Bakker (11053852)Samantha Brakus (10070540)Edith van der Kraan (11103248)

Tutor: Ben van GalenOsiriscode: GZH-HM12-PSYVERDatum: januari 2013

InhoudsopgaveInleiding..................................................................................................................................................3

Wekelijkse opdrachten...........................................................................................................................5

Week 1 Discussie................................................................................................................................7

Week 2 Presentaties andere klasgenoten..........................................................................................8

Week 3 Wetenschappelijk artikel over vroegdetectie........................................................................9

Week 4 Voorlichting familie over depressie.....................................................................................10

Week 5 Discussie..............................................................................................................................10

Week 6 Presentaties andere klasgenoten........................................................................................11

Week 7 Wetenschappelijk artikel over Pica......................................................................................12

Week 8 Inhoud presentatie langlopende opdracht..........................................................................13

Langlopende opdracht.........................................................................................................................19

Inleiding............................................................................................................................................21

Methode...........................................................................................................................................21

Literatuuronderzoek.........................................................................................................................21

Wat is postpartum depressie........................................................................................................21

Postnatale depressie versus postpartum depressie.....................................................................22

Risicofactoren postpartum depressie...........................................................................................22

Behandeling postpartum depressie..............................................................................................23

Hechting moeder en kind.............................................................................................................23

Gevolgen postpartum depressie moeder en kind........................................................................24

Interview..........................................................................................................................................25

Postpartum depressie en psychose..............................................................................................25

Persoonlijkheid en kenmerken.....................................................................................................25

Behandeling..................................................................................................................................26

Relatie tussen moeder en kind.....................................................................................................26

Ervaringsverhaal...............................................................................................................................27

Conclusie..........................................................................................................................................28

Verbanden literatuur, interview en ervaringsverhaal...................................................................28

Onderzoeksvragen........................................................................................................................29

Discussie...........................................................................................................................................30

Oefentoetsvragen................................................................................................................................31

Onderbouwing vragen verslaving.....................................................................................................33

Vragen oefentoets verslaving...........................................................................................................33

Open vragen.................................................................................................................................33

Gesloten vragen...........................................................................................................................33

1

Procesverslag.......................................................................................................................................35

Samenwerking..................................................................................................................................37

Werkproces......................................................................................................................................37

Individuele verantwoording.................................................................................................................39

Dudu Akça........................................................................................................................................41

Activiteiten per week....................................................................................................................41

Leerdoelen....................................................................................................................................42

Feedback......................................................................................................................................42

Leerdoelen volgend project..........................................................................................................43

Lotte Bakker.....................................................................................................................................44


Leerdoelen....................................................................................................................................45

Feedback......................................................................................................................................46


Samantha Brakus..............................................................................................................................47


Leerdoelen....................................................................................................................................48

Feedback......................................................................................................................................48


Edith van der Kraan..........................................................................................................................50


Leerdoelen....................................................................................................................................51

Feedback......................................................................................................................................52


Literatuur.............................................................................................................................................53

Bijlagen.................................................................................................................................................55

Bijlage 1 Presentatie week 1.............................................................................................................57






Bijlage 7 Interviewvragen behandelaar............................................................................................67

2

InleidingDit is het projectdossier voor de minor Psychiatrie, medicatie en voeding van tutorgroep 1 klas A1. In dit dossier worden de volgende onderwerpen behandeld:

Wekelijkse opdrachten Langlopende opdracht Oefentoetsvragen Procesverslag Individuele verantwoording

De wekelijkse opdrachten zijn de verschillende presentaties, die elke week gemaakt zijn. Er waren drie verschillende opdrachten: discussie, wetenschappelijk artikel en voorlichting. Het onderwerp van de wekelijkse opdracht was het onderwerp dat die week in de minor centraal stond. In week twee en zes hoefde er geen opdracht gemaakt te worden en zijn de presentaties van de andere groepen in de klas besproken.

De langlopende opdracht is een onderzoek naar een onderwerp, die de groep zelf gekozen heeft. Onze groep heeft voor postpartum depressie gekozen. Het onderzoek bestaat uit een literatuuronderzoek, een ervaringsverhaal en een interview.

De oefentoetsvragen zijn de vragen die bedacht zijn voor de oefentoets in week vijf. In die week werd getoetst hoeveel kennis er al is opgedaan over de behandelde onderwerpen in de minor. Onze groep heeft vragen bedacht over verslaving, het onderwerp waarvoor wij geen wekelijkse opdracht hoefden uit te voeren.

In het procesverslag staat hoe de samenwerking binnen de groep is verlopen. Tevens heeft elk groepslid een individuele verantwoording geschreven, waarin staat op welke manier zij hebben bijgedragen aan het project.

3

Wekelijkse opdrachten

5

In deze tabel worden de wekelijkse opdracht besproken. Aan het begin van de bespreking van de presentatie staat om wat voor een soort opdracht het ging.

Onderwerp Week, soort presentatie en bespreking presentatieCognitieve stoornissen en stoornissen die samenhangen met ouder worden

Week 1 DiscussieOns dilemma was als volgt: “Zodra iemand gediagnosticeerd is met dementie, zijn zij dan nog zelf wilsbekwaam, of moet iemand anders dat overnemen?”

Wij hebben voor dit dilemma gekozen, omdat wij na het lezen van de literatuur dachten dat dit het grootste probleem was waar de omgeving van iemand met dementie tegenaan loopt.

We hebben voor de stellingen “Advocaat van de duivel” gekozen, om mensen te provoceren en zo een reactie te ontlokken. Het bleek dat dit werkte, er brak een discussie los onder de mensen.Stellingen met onze mening:

- “Betaalmiddel moet afgepakt worden.”- “Rijbewijs moet ingenomen worden.”- “Ze mogen zelf niet meer beslissen wanneer ze opgenomen moeten

worden.”Met deze stellingen zijn wij het niet eens. Pas als iemand in een gevorderd stadium van dementie zit, zou dit van toepassing kunnen zijn.

Naast de stellingen hadden we een sheet met “kritische vragen” die tijdens het maken van de presentatie in ons op kwamen en die wij graag met de groep wilden bespreken.Stellingen met onze mening:

- “Zodra iemand gediagnosticeerd is met dementie, zijn zij dan nog zelf wilsbekwaam, of moet iemand anders dat overnemen?”

Meestal zijn ze bij diagnose nog wilsbekwaam. Een arts zou bij moeten houden vanaf wanneer iemand niet meer wilsbekwaam is.

- “In hoeverre kan er bepaald worden wanneer iemand nog wel zelfstandig dingen kan beslissen of niet meer?”

Het is ook een deel de beslissing van de familie, die kennen de patiënt het beste en zien hem of haar ook in het dagelijks leven. Hierdoor kan een goede inschatting worden gemaakt over de toestand van de patiënt.

- “Welke dingen worden dan wel voor hun besloten en welke dingen niet?”Het is wel zaak om bij dingen als administratie, een familielid aanwezig te hebben. Dit familielid kan dan kijken of alles goed gaat en dat er geen fouten worden gemaakt of dingen worden vergeten.

- “Wie gaat dit dan bepalen? Familie, arts, verpleegkundige of andere behandelaars.”

De huisarts blijft de hoofdbehandelaar, maar er bestaat een specialist in ouderengeneeskunde. De specialist in ouderengeneeskunde kan helpen met het bepalen of iemand opgenomen moet worden, onderneemt actie als mantelzorger overbelast is en zorgt voor een goede samenwerking via multidisciplinair overleg.

7

Onze mening staat weergegeven op de laatste sheet van onze PowerPointpresentatie. Wij vinden het een goed idee, als er een team wordt gevormd die de patiënt en familie ondersteund en begeleid in het proces. Het in de PowerPointpresentatie beschreven DOC-team is hier een goed voorbeeld van. Voor de familie is het moeilijk om bepaalde beslissingen te nemen en daar kan zo een team goed begeleiding bij aanbieden. (Draijerr, 2010)

Als feedback kregen we dat we de stellingen beter één voor één hadden kunnen behandelen. Op die manier was de discussie misschien beter op gang gekomen en langer door gegaan.

Presentatie staat in Bijlage 1.

Verslaving en afhankelijk-heid

Week 2 Presentaties andere klasgenotenVoorlichting gokverslavingPresentatie zogenaamd door Jellinek gegeven en het publiek is familie/vrienden van iemand waarvan je vermoed dat die een gokverslaving heeft. De kenmerken van een gokverslaving werden gegeven. Iemand van het groepje deed net alsof haar zoon gokverslaafd is. Ze lieten ook een paar DSM vragen zien, waarmee je kunt meten of iemand gokverslaafd is. Ook lieten ze de behandelingen zien die Jellinek geeft (zelfhulp, poliklinische of gokgroep bijeenkomsten). Daarna gaven ze tips hoe je met een gokverslaafde om gaat: kwam neer op veel praten met elkaar. Tot slot lieten ze een filmpje zien van iemand die zogenaamd bij Jellinek in behandeling is geweest en ‘genezen’ is van zijn gokverslaving.

Discussie alcoholverslavingEerst wat feiten sheets. Hoeveel mensen alcoholverslaafd zijn en dat de leeftijd om alcohol te kopen verhoogd is. Wat de consequenties zijn van alcoholverslaving en dat het daarom belangrijk is om het er over te hebben. Filmpje met feiten over alcohol die je moet oplezen. Gezondheidsrisico’s jongeren: hersenen, prestatievermogen, comazuipen, verslaving. Duurt voor jongere langer voordat hersteld is van ingenomen alcohol. Verhoogde kans latere leven verslaving. Waarom kabinet leeftijd verhoogd heeft, geld vrijgemaakt om jongeren bewuster te maken over risico’s. Discussiepunt of het zin heeft om leeftijd te verhogen dat je alcohol mag kopen, conclusie discussie denkt dat het geen zin heeft, komt er toch wel aan. Leeftijd verhogen naar 21: verdeelde meningen. Zal leeftijdsverhoging voor minder verslaafden zorgen: denken misschien latere leeftijd, maar waarschijnlijk niet minder. Waar ligt de verantwoordelijkheid, ouder of overheid: meningen verdeeld.

Bespreken artikel seksdrugs in het uitgaanslevenWat het is, welke er zijn (GHB, Viagra, yohimbine (bast boom: afrodisiac)). Meeste die het kopen zijn hetero, daarna homo, dan biseksueel. Medisch gebruik neemt toe. Er kunnen problemen door ontstaan (relatie, grensoverschrijdend gedrag), maar Viagra helpt tegen stoornissen. Veel mythische verhalen over, daarom door teleurgesteld. Seksuologen denken meer slachtoffers te gaan zien.

8

Er was niet veel nieuwe informatie, maar de discussie was wel leuk, omdat veel een stellige mening hadden. De voorlichting was in duidelijke taal gegeven, waardoor het makkelijk te begrijpen zou zijn voor de doelgroep. Bij het bespreken van het artikel waren er soms onduidelijke sheets en werd er snel gesproken, waardoor het lastig te volgen was.

Schizofrenie en andere psychotische stoornissen

Week 3 Wetenschappelijk artikel over vroegdetectie (Klaassen &Wierenga, 2010)Het artikel ging over de speurtocht naar de voorboden van een psychose bij jongeren. We hebben gekozen voor dit artikel omdat wij benieuwd waren over er voortekenen zijn voor het ontwikkelen van schizofrenie en zo ja welke dit zijn. In het artikel worden de verschillende stadia in aanloop van een psychose behandeld en wordt er besproken wanneer er ingegrepen zou moeten worden door middel van professionele hulp.

Samenvatting artikel:Bij schizofrenie is er sprake van minstens twee van de volgende symptomen: wanen, hallucinaties, negatieve symptomen (vlak gevoelsleven, gebrek aan energie en motivatie), onsamenhangend gedrag en/of ernstig chaotisch gedrag en lichaamsbewegingen die vreemd overkomen. Dit laatste wordt katatoon gedrag genoemd.Iemand met schizofrenie kan in een psychose terechtkomen. Dan heeft hij last van bijvoorbeeld stemmen horen, hallucinaties, onsamenhangend praten, chaotisch gedrag of vreemde lichaamsbewegingen. Een psychose komt niet alleen voor bij schizofrenie, maar ook bij andere psychische stoornissen voorkomen.

Vroeger en nuTot de jaren 90 werden psychosen en schizofrenie vaak pas laat behandeld. Hierbij werden hoge doseringen antipsychotica gegeven, waren vaak opnames nodig en werd de prognose als slecht ingeschat.Nu worden psychosen en schizofrenie vaak eerder opgemerkt door artsen en hulpverleners. Dit komt doordat er meer bekendheid is over de kenmerken van schizofrenie.

Staging bij psychoseWat zijn de voorboden van schizofrenie? Daling functioneren in dagelijks leven, kan zich uiten door: depressieve klachten, suïcidale uitingen, angstige gevoelens, vermijdende of ontwijkende houding, sociale isolatie en waarnemingsstoornissen.

Waarom is vroegdetectie zo belangrijk ?Dit zorgt voor een effectievere behandeling en verbeterde prognose. Ook hoeven er minder antipsychotica genomen te worden.

De kans op psychotische stoornis wordt verminderd van 40% naar 10 tot 30%;

minder antipsychotica gebruik, dus minder bijwerkingen zoals: bewegingsstoornissen en metabool syndroom;

Vroegere en effectievere behandeling; Beter functioneren in de maatschappij; Preventieve functie.

9

Onze mening:Wij zijn het eens met de bevindingen van het artikel omdat vroeg detectie er voor kan zorgen dat een psychose niet chronisch wordt. Ook verloopt de behandeling voorspoediger als de psychose in een vroeg stadium wordt opgemerkt. Wel is er een valkuil aan vroeg detectie, vroeg detectie kan er namelijk voor zorgen dat mensen die geen psychose hebben toch worden gediagnostiseerd met psychose.

De presentatie is goed gegaan en de klas gaf aan dat ze het leuk vonden dat we nieuwe informatie vertelde. Wel vonden ze dat we wat meer op de inhoud van het artikel hadden in moeten gaan.


Stemmings-stoornissen

Week 4 Voorlichting familie over depressie (Depressie Alliantie) (ConsuMed) (PsyQ)Doel van deze presentatie was om de naasten te informeren over hoe ze het beste met een depressieve persoon om kunnen gaan. Tevens werden de bijwerkingen en het belang van medicatie toegelicht, alsmede therapietrouw.

Het doel is behaald. De presentatie was duidelijk en makkelijk te volgen voor familieleden. De tips waren praktisch. Het was alleen beter geweest om aan het einde van de presentatie samen te vatten.

We wilden een fragment uit de film “De gelukkige huisvrouw” laten zien ter illustratie van het onbegrip wat de familie kan hebben bij iemand met een depressie. Het was alleen jammer dat we het niet hebben kunnen afspelen. De dvd werkte niet op de computer. Top van onze presentatie was dat het duidelijk toegelicht was. Tip was dat we het publiek echt hadden moeten benaderen als familie en hen met U hadden moeten aanspreken.


Borderline persoonlijk-heidsstoornis

Week 5 DiscussieWe hadden een andere aanpak dan bij de discussie in week één. We hadden de stellingen verdeeld over sheets. Hierdoor was de presentatie overzichtelijk. Daarnaast was er meer discussie binnen de groep, dan de eerste keer dat we een discussie presenteerden.

Bij het maken van de presentatie was er al sprake van een discussie binnen de project groep over de stelling: “Iemand met een borderline persoonlijkheidsstoornis die een misdaad begaat hoeft niet de gevangenis in”. Wij verwachtten dat dit ook zou gebeuren in de klas en dat was precies wat er gebeurde.

Over de overige stellingen werd minder gediscussieerd, omdat deze in een vraag vorm waren gesteld en daarbij minder prikkelend waren dan de eerste stelling.

10

Stellingen met onze mening:- “Iemand met borderline, die een misdaad begaat, hoeft niet de

gevangenis in.”Over deze stelling is de groep erg verdeeld. Lotte en Dudu vinden dat deze mensen wel naar de gevangenis moeten, omdat zij niet vinden dat iemand zijn/haar straf kan of mag ontlopen. Iedereen heeft zijn eigen verhaal en geschiedenis. Ze vinden dat er ergens een grens getrokken moet worden met betrekking tot toerekeningsvatbaarheid. Samantha en Edith vinden dat mensen met een psychische stoornis opgenomen moeten worden in een instelling. Hier kunnen ze geholpen worden met hun probleem en in de gevangenis niet.

- “Zouden jullie vrienden zijn met iemand die een borderline persoonlijkheidsstoornis heeft?”

Samantha, Lotte en Dudu zouden wel vrienden kunnen zijn met iemand met een borderlinepersoonlijkheidsstoornis, maar wel heel oppervlakkig. Edith geeft aan geen vrienden te kunnen zijn met iemand met een borderlinepersoonlijkheidsstoornis. Zij houdt niet van onvoorspelbaarheid en zij vindt vertrouwen heel belangrijk. Volgens haar zou een vriendschap met iemand met een borderlinepersoonlijkheidsstoornis niet aan die voorwaarden kan voldoen.

- “Zijn mensen met borderline op emotioneel niveau gelijk aan een kleuter?”

Wij vinden niet dat iemand met borderline gelijk is aan een kleuter. Ze zijn meer ontwikkeld en hebben meer levenservaring. Wel vinden wij dat ze zich op bepaalde momenten kunnen gedragen als een kleuter.

- “Denk je dat iemand met borderline normaal in de maatschappij kan functioneren?”

Met medicatie en begeleiding kunnen ze waarschijnlijk wel werken. Maar wij vinden dan deze mensen niet “normaal” kunnen functioneren.


Angststoornis-sen

Week 6 Presentaties andere klasgenotenVoorlichting familie over fobische stoornisZe spraken de klas aan alsof het echt de familie was van iemand met een fobische stoornis. Eerst werd een uitleg gegeven over fobische stoornissen, er werd verteld welke soorten er allemaal zijn. Ook werd een filmpje getoond over een man die een sociale fobie heeft. Hij kan niet eten en drinken in bijzijn van vreemden. Er werd advies gegeven over hoe er omgegaan kan worden met een familielid met een fobie. Vervolgens werden de behandelmethoden uitgelegd. Het was goed voorbereid en duidelijk. Het was voorlichting in de vorm van een presentatie. Bij een voorlichting met de familie moet het interactief zijn en de familie moet mee kunnen praten. Familie komt vaak naar een voorlichting voor erkenning, acceptatie en bevestiging. Er kan gevraagd worden wat voor stoornis hun familielid precies heeft, zodat tijdens de voorlichting erop ingespeeld kan worden.

11

Discussie fobie. Pillen of praten.Er werd achtergrond informatie gegeven over het onderwerp. Uit de achtergrondinformatie bleek dat psychiaters verschillende meningen hebben over deze dilemma’s. Stelling 1: “Door pillen voor te schrijven aan patiënten met een angststoornis hoeven zij niet meer naar een psycholoog”. De gehele groep was het hiermee oneens. Hiermee was het geen prikkelende stelling. Stelling 2: “Mensen die praten liegen dus pillen zijn effectiever”. Bij deze stelling werd de groep in tweeën verdeeld. De ene groep was voor en de andere groep was tegen. Er moesten argumenten bedacht worden waarover later werd gediscussieerd. Stelling 3: “Pillen helpen niet farmaceutische industrie is alleen uit op geld”. Bij deze stelling was er geen debat, maar er ontstond wel een discussie.

Wetenschappelijk artikel: “Angststoornis tandheelkundige behandelingen”.Eerst werd er een inleiding gegeven waarbij het doel van de onderzoek werd besproken. Het doel van de onderzoek was het bepalen van de effectiviteit van verschillende behandelmethodes bij een angststoornis m.b.t. tandheelkundige behandelingen. Ook werden de gebruikte methoden en de resultaten besproken. Conclusie van het onderzoek was dat mensen die een behandelingen hadden gehad minder angst hadden voor een tandarts, maar nog steeds een hoger angstniveau hadden dan gemiddeld. Het onderzoek weinig volledig. Er miste veel informatie. Denk na over de resultaten. Geef aan wat nog verder onderzocht moet worden. Kijk er kritisch baar. Bekijk de vragenlijst. Dan kan je kijken of het een goed artikel/ onderzoek is.

Eetstoornissen Week 7 Wetenschappelijk artikel over Pica (Stiegler, 2005)Het artikel dat wij gebruikt hebben is een literatuuronderzoek (een review). Volgens de schrijver zijn er verschillende onderzoeken gedaan naar Pica, maar was er nog geen samenhangend review voor verschillende disciplines.

Pica is het compulsief herhaaldelijk eten van niet-eetbare objecten. Pica komt uit het Latijn en het betekent ekster. De ekster staat bekent als een vogel die vraatzuchtig eetbare- en niet eetbare objecten eet.

Pica bij ontwikkelende kinderenNormaal: bij kinderen die in de orale-fase zitten, is het normaal om oneetbare dingen in hun mond te stoppen. Jonge kinderen doen dit om objecten te verkennen.

Abnormaal: op een gegeven moment wordt het gedrag wel als abnormaal gezien. Er is sprake van Pica als het kind dit gedrag nog vertoond als het ouder is dan achttien maanden, het gedrag cultureel niet wordt geaccepteerd en als het gedrag een symptoom is van een andere mentale stoornis en medische aandacht behoeft.

Ontwikkelingsstoornis: Pica komt hier relatief vaak voor. Uit verschillende onderzoeken komen cijfers naar voren tussen de 9% en 26%. Pica komt vooral bij autisme en een erge vorm van verstandelijke beperking voor. Er is een lange lijst van dingen die mogelijk gegeten kunnen worden door deze mensen. Lijst met oneetbare dingen die mogelijk gegeten worden: bladeren, dennenappels, lucifers, verfschilfers, papier, stof, spijkers, muntjes, haar, menselijke poep, uiteinden sigaretten, waspoeder, rauwe aardappelen, zand, stenen, klei en hout.

12

Medische aandoeningen, door bepaalde medische aandoeningen kan Pica ontstaan: bijvoorbeeld het eten van ijs als gevolg van nierziekte.Culturele groepen, bij sommige culturele groepen is het geaccepteerd om bepaalde niet-eetbare objecten te eten. Bijvoorbeeld dat bepaalde stammen in Peru en Bolivia accepteren het eten van klei tegen toxinen in bepaald voedsel

Er zijn verschillende theorieën over de oorzaak van Pica: Voeding: bijvoorbeeld ijzer en zinktekort, omgevingsfactoren: bijvoorbeeld stress of weinig motivatie, mentale gezondheid: bijvoorbeeld OCD, angststoornissen, schizofrenie en emotionele stoornissen, sensorische en fysiologische factoren: bijvoorbeeld plezier er uit halen of het lekker vinden.

Gezondheidsrisico’s van Picavergiftiging: stoffen die gegeten worden kunnen giftig zijn.Parasitische infectie: parasieten kunnen met bijvoorbeeld menselijke ontlasting mee het lichaam in komenOndervoeding: voedingsstoffen kunnen slechter opgenomen worden bij het eten van sommige objecten.Mond en tand bederf: sommige objecten maken de tanden en het tandvlees kapot.Obstructie en perforatie van de darmen: het eten van bijvoorbeeld haar kan in de maag blijven zitten, die de maag dan afsluit. Dit haar moet dan chirurgisch worden verwijderd. Andere objecten als naalden en glas kunnen perforaties veroorzaken die operatief gedicht moeten worden.

Tijdens de presentatie hebben we een filmpje laten zien. Het filmpje ging over een driejarig meisje dat Pica heeft. Haar moeder vertelde wat zij allemaal at en wat zij het liefste at. Het meisje at vooral papieren en houtachtige dingen.

Aan het einde van de presentatie mochten er vragen gesteld worden en was er een feedback moment. Er was een vraag over de behandeling van Pica. Er zijn wel behandelingen voor Pica, maar daar hebben wij ons verder niet in verdiept. Verder was er nog een vraag over het meisje in het filmpje. Ze wilde weten wat er dan mis was met het meisje in de film aangezien wij vertelde dat er naast de Pica vaak nog een andere stoornis aanwezig is. Ook hier konden wij geen antwoord op geven. Tijdens de feedback ronde kregen we als feedback dat ons artikel geen kwalitatief en ook geen kwantitatief onderzoek is, maar een literatuur onderzoek.


Langlopende opdracht: postpartum depressie

Week 8 Inhoud presentatie langlopende opdrachtTijdens de presentatie van de langlopende opdracht zal het volgende verteld worden:

InleidingDe reden waarom er voor dit onderwerp is gekozen is, omdat een geboorte iets heel bijzonders is. Dat een moeder de vreugde van de geboorte niet voelt is een aangrijpende gebeurtenis. Het is moeilijk te begrijpen waarom een moeder zo iets voelt en het is sociaal niet geaccepteerd. Het is dus belangrijk om te weten wat de achterliggende oorzaken zijn voor het ontwikkelen van een postpartum depressie.

13

Het doel van dit onderzoek is: Mensen inlichten die nog niet zoveel weten over postpartum depressie en die niet begrijpen hoe een moeder haar eigen kind iets aan kan doen. Als mensen meer te weten komen over postpartum depressie kan hier verandering in komen.

De hoofdonderzoeksvraag is: “Hoe is de relatie/hechting tussen een moeder met postpartum depressie en haar kind?”.

MethodeHet onderzoek bestaat uit drie verschillende delen, een literatuuronderzoek, een semi gestructureerd interview met een behandelaar die onder andere mensen met een postpartum depressie behandelt en een ervaringsverhaal de film: De gelukkige huisvrouw.

LiteratuuronderzoekWat is postpartum depressieEen postpartum depressie is een stemmingsstoornis binnen vier weken na de bevalling begint. Een postpartum depressie kan zowel psychotisch als niet-psychotisch van aard zijn. De symptomen zijn gevoelens van depressie, eenzaamheid, verdriet en angst. Een postpartum depressie kan zowel psychotisch als niet-psychotisch van aard zijn.

Postnataal versus postpartumEen postpartum depressie wordt in de volksmond vaak postnatale depressie genoemd, maar dit is verkeerd. Postnatale depressie is een depressie die volgt na de geboorte, wat betekent dat het geboren kind een depressie zou hebben als gevolg van de geboorte. Postpartum depressie is een depressie die volgt na een bevalling, wat betekent dat de moeder na een bevalling een depressie krijgt.

RisicofactorenDe belangrijkste risicofactor is een psychiatrische stoornis in de anamnese. Risicofactoren voor een depressie zijn: • ongeplande of ongewenste zwangerschap• zwangerschapshypertensie• een spoedsectio-caesarea• een vroeg ontslag uit het ziekenhuis

Overige factoren zijn:• lage sociaal-economische status• recent ‘life event’• negatief zelfbeeld• weinig sociale ondersteuning• immigratie in de laatste vijf jaar• een gevoel van controleverlies tijdens de bevalling• voedingsproblemen met het kind

BehandelingEr wordt antidepressiva voorgeschreven. Dit werkt echter niet altijd in voldoende mate. Wanneer dit het geval is, wordt de patiënt doorverwezen naar een psychiater, psycholoog of praatgroep. In ernstige gevallen wordt een antipsychoticum voorgeschreven.

14

Buiten medicamenteuze behandeling is ook aandacht en begeleiding erg belangrijk, van zowel behandelaar als van vrienden en familie. Maatschappelijke zorg of erkenning van de ziekte op het consultatiebureau is onvoldoende.

HechtingHechting is de sterke band die een zuigeling heeft met een speciaal persoon uit zijn/haar leven, die een veilig en plezierig gevoel kan geven door aanwezig te zijn. Deze persoon moet vertrouwd zijn en moet reageren op de behoeften van de zuigeling. De eerste fase wordt pre-attachment (voor- gehechtheid) genoemd. In de eerste twee à drie maanden na de geboorte worden de blikken van de baby gericht op beelden die lijken op een gezicht, maar kan deze nog niet individueel onderscheiden. Hierdoor kan de baby nog geen reacties geven die specifiek voor een bepaald persoon bedoelt zijn. De tweede fase wordt attachment-in-the-making (hechting in de maak) genoemd. Tussen de derde en zesde maand, ontwikkelt de baby een voorkeur voor één of enkele personen. Dit is/zijn de personen die het meest in contact komen met de baby.De derde fase wordt clear-cut attachment (scherpomlijnde hechting) genoemd. Dit is de fase vanaf de zesde à zevende maand, tot het tweede of derde levensjaar. In deze fase is alleen nog de persoon waar mee de baby gehecht is, in staat om de baby tot rust te brengen wanneer hij of zij huilt.De vierde fase begint meestal wanneer het kind drie jaar is. In deze fase is het kind in staat om andere mensen te begrijpen en snapt dat niet altijd de zin gegeven kan worden.

Gevolgen moeder en kindDoor de depressie heeft de moeder problemen met de opvoeding van het kind en problemen om een positieve sociale interactie met het kind te hebben.Het blijkt dat kinderen van moeders met een postpartum depressie zich cognitief slechter ontwikkelen dan kinderen met een moeder die niet depressief is. Het kind kan ook verschillende emotionele problemen ontwikkelen, interpersoonlijk slechter functioneren en gedragsproblemen hebben. Deze problemen kunnen verholpen worden door behandeling van de moeder voor de postpartum depressie en aan de hechtingsrelatie tussen moeder en kind te werken.

InterviewPostpartum depressie en psychosePsychose kan een onderdeel zijn van postpartum depressie, maar komt bij een minderheid van de patiënten voor. Bij een postpartum depressie kunnen zich dwanggedachten voordoen, echter als er sprake is van waanideeën/gedachten, die niet op de realiteit gebaseerd zijn, spreken we van een postpartum psychose.

Persoonlijkheid en kenmerkenVrouwen, die voor de geboorte van hun kind al kampen met een gering gevoel van eigenwaarde, weinig zelfvertrouwen, persoonlijke tegenslagen in het leven en een familiaire belasting voor depressie, hebben een grotere kans op het ontwikkelen van postpartum depressie. Indien de kraamvrouw eerder een depressie of psychose heeft gehad is zij kwetsbaarder dan een ander.

15

BehandelingIn de omgeving van de moeder is het belangrijk om optimale en liefdevolle steun van partner en familie te krijgen, deze moet echter niet doorslaan in overbetrokkenheid. Er moet gezorgd worden voor een adequaat contact tussen moeder en kind. Om deze reden heeft het de voorkeur om de moeder juist niet op te nemen, aangezien moeder en baby dan van elkaar gescheiden worden.

Relatie tussen moeder en kindDoor adequate behandeling van de postpartum depressie en goede mantelzorg kunnen de gevolgen voor zowel moeder als kind beperkt blijven. Het pasgeboren kind heeft weinig besef van wat er aan de hand is en zal weinig negatieve gevolgen ondervinden van de postpartum depressie van de moeder. Naarmate het herstel van de depressie vordert, zal de moeder steeds meer moederlijke taken zelf gaan uitvoeren. Zo nodig kan men thuiszorg en/of Psychiatrische Intensieve Thuiszorg (P.I.T.) vanuit een GGZ-instelling inzetten.

ErvaringsverhaalDe film: De gelukkige huisvrouw.Is gebaseerd op een waargebeurd verhaal.Lea krijgt postpartum depressie na de bevalling van haar eerste kind. Haar bevalling ervaart zij als traumatisch. Tijdens haar bevalling is zij in paniek waarna de arts opmerkt: ‘U wilt toch niet uitscheuren mevrouw?’. Na de bevalling kan Lea geen vreugde ervaren aan haar pasgeboren kind. Direct na haar bevalling zegt zij: ‘Doe maar gewoon weg, begrafenis, we nemen wel zo’n spleetoog’ Haar omgeving reageert hier voornamelijk op met onbegrip. Uiteindelijk mondt Lea’s depressie uit in een psychose, waarbij zij in staat is haar kind iets aan te doen. Als gevolg van haar psychose wordt zij opgenomen waar ze wordt behandeld door middel van therapie en medicatie. Gedurende haar therapie leert zij eveneens om te gaan met de dood van haar vader. Na behandeling keert zij terug naar man en kind.

ConclusieIn alle drie de onderzoeken kwam naar voren dat postpartum depressie kan uit monden in een psychose.Risico factor: postpartum depressie is een ingrijpende gebeurtenis.Behandeling: praten en pillen.Gevolg: adequate behandeling, goede uitkomst.

Hoofdonderzoeksvraag: “Hoe is de relatie/hechting tussen een moeder met postpartum depressie en haar kind?”Met behulp van het literatuuronderzoek, het interview en het ervaringsverhaal wordt de hoofdvraag beantwoordt. Uit het interview is gebleken dat door adequate behandeling van de postpartum depressie en goede mantelzorg de gevolgen voor de relatie tussen moeder en kind voor beide beperkt kunnen blijven. Uit het ervaringsverhaal kan geconcludeerd worden dat voor de behandeling de relatie tussen moeder en kind moeizaam verliep, maar na intensieve behandeling zijn de vooruitzichten voorspoedig. Uit de literatuur is gebleken dat de moeder zich onverschillig opstelt tegenover haar kind. De moeder is vaak angstig, reageert minder op signalen van het kind, uit zich minder tegenover het kind, is minder tolerant en biedt minder structuur en discipline.

16

DiscussieInterview voormalig patiënt postpartum depressie. Ervaringsverhaal is mogelijk gedramatiseerde weergave van de werkelijkheid. Om deze reden is het wellicht wenselijk om meer waarheidsgetrouwe ervaringsverhalen te bestuderen.

Mogelijkheid tot vragen stellen


17

Langlopende opdracht

19

http://www.google.nl/imgres?q=moeder+en+baby+tekening&hl=nl&tbo=d&biw=1366&bih=612&tbm=isch&tbnid=HMH-1jGoQFyS4M:&imgrefurl=http://opvoeden21eeuw.blogspot.com/&docid=42Y1QAbbYlCzrM&imgurl=http://2.bp.blogspot.com/-H3YeMNo9wmg/UIffMLkY2kI/AAAAAAAAAGQ/D0Kae7Co6lU/s1600/Moeder&kind_tekening.jpg&w=186&h=271&ei=K2X9UJznI4yU0QW60oDgDA&zoom=1&iact=hc&vpx=107&vpy=2&dur=876&hovh=216&hovw=148&tx=77&ty=71&sig=113741736614857824995&page=2&tbnh=138&tbnw=93&start=26&ndsp=36&ved=1t:429,r:27,s:0,i:165

InleidingDe reden waarom er voor het onderwerp postpartum depressie gekozen is, is omdat een geboorte iets heel bijzonders is. Dat een moeder de vreugde van de geboorte niet voelt, is een ingrijpende gebeurtenis. Het is moeilijk te begrijpen waarom een moeder zo iets doet. Dit wordt sociaal niet geaccepteerd. Het is dus belangrijk om te weten wat de achterliggende oorzaken zijn voor het ontwikkelen van een postpartum depressie.

Het doel van dit onderzoek is: mensen inlichten die nog niet zoveel weten over postpartum depressie en die niet begrijpen hoe een moeder haar eigen kind iets aan kan doen. Als mensen meer te weten komen over postpartum depressie, kan hier verandering in komen.

Er is een hoofdonderzoeksvraag en er zijn een aantal deelvragen gemaakt naar aanleiding van het onderzoek. De hoofdonderzoeksvraag is als volgt: “Hoe is de relatie/hechting tussen een moeder met postpartum depressie en haar kind?” en de deelvragen zijn: “Wat is postpartum depressie?”, “Hoe is het geclassificeerd?”, “Wat zijn de risicofactoren voor het ontwikkelen van een postpartum depressie?”, “Hoe is de behandeling van postpartum depressie?”, “Wat is hechting en waarom is het belangrijk?” en “Wat zijn de gevolgen van een postpartum depressie voor moeder en kind?”

Het onderzoek dat uitgevoerd, is een literatuuronderzoek en kwalitatief onderzoek in de vorm van een interview en een ervaringsverhaal. In de conclusie worden de verbanden tussen de gevonden literatuur, het interview en het ervaringsverhaal weergegeven. Tevens worden er antwoorden gegeven op de deelvragen en de hoofdvraag. De discussie bevat punten, die tot een beter onderzoek zouden hebben geleid.

MethodeHet onderzoek bestaat uit drie verschillende delen. Het eerste deel bestaat uit een literatuuronderzoek. Er werden verschillende databanken gebruikt waaronder: google, google scholar, BSL vakbibliotheek, de boeken psychiatrie een inleiding, DSM-IV en Child Development. De criteria waar de artikelen aan moeten voldoen zijn: relevant aan het onderwerp, betrouwbare bron (bijvoorbeeld zonder winstbelang) en Engels- of Nederlandstalig. Voor het literatuuronderzoek zijn binnen de postpartum depressie een aantal onderwerpen gekozen, die door elk projectlid afzonderlijk zijn uitgewerkt.

Het tweede deel bestaat uit een semi-gestructureerd interview. Binnen het sociale netwerk is een behandelaar benaderd om te interviewen. Voor dit interview is een vragenlijst ontwikkeld, die bestond uit vragen om de gevonden literatuur verder te verduidelijken (zie Bijlage 7). Het interview is afgenomen door één projectlid, in het huis van de behandelaar. Tijdens het interview zijn er aantekeningen gemaakt, die later door de hele projectgroep zijn uitgewerkt.

Het derde deel bestaat uit een analyse van een ervaringsverhaal, de film de Gelukkige Huisvrouw. Dit ervaringsverhaal is gekozen, omdat een aantal projectleden deze film al eerder hadden gezien. Er is een samenvatting gemaakt van het ervaringsverhaal en er zijn een aantal citaten uit ervaringsverhaal weergegeven.

Literatuuronderzoek

Wat is postpartum depressieDe incidentie van depressie bij pas bevallen vrouwen, ten opzichte van vrouwen die niet onlangs bevallen zijn, neemt sterk toe. Tien tot twintig procent van de vrouwen die onlangs moeder zijn

21

geworden ervaren symptomen die verder gaan dan de zogenaamde ‘zwangerschapsblues’ (een kortdurende micro-stemmingsstoornis die 50 tot 70% van de kraamvrouwen treft en waarbij de vrouw voor korte tijd emotioneel uit evenwicht is). (Klompenhouwer & van Hulst, 1994) Bij een postpartum depressie zal de moeder gevoelens van depressie en verdriet ervaren, maar ook gevoelens van woede, schuld, paniek, angst en eenzaamheid kunnen voor komen. Sommige moeders met postpartum depressie hebben dwanggedachten of willen zichzelf of hun kind iets aandoen. (Beck, 2002) Overige symptomen zijn onder andere hulpeloosheid, een laag zelfbeeld en uitputting (The Boston Women's Health Book Collective, 2005). Een postpartum depressie kan zowel psychotisch als niet-psychotisch van aard zijn (Task Force on DSM IV, 1995).

De postpartum depressie is een specificatie binnen de stemmingsstoornissen. De definitie van een postpartum depressie volgens de DSMIV luidt als volgt: ‘Met begin postpartum’ kan gebruikt worden voor de huidige of laatste depressieve, manische of gemengde episode bij een depressieve stoornis, bipolaire I stoornis of bipolaire II stoornis; of voor de kortdurende psychotische stoornis. Begin van de episode binnen vier weken na de partus. (Task Force on DSM IV, 1995)

Er is nog weinig duidelijkheid over de precieze oorzaken van postpartum depressie. Een mogelijke oorzaak zouden de hormonale veranderingen die het lichaam na de zwangerschap ondergaat kunnen zijn. Er is echter geen causaal verband tussen hormonale veranderingen en het krijgen van een postpartum depressie gevonden. Ook bij andere mogelijke oorzaken, zoals een tekort aan bepaalde vitamines of een zware bevalling, is geen causale relatie gevonden. (Klompenhouwer & van Hulst, 1994)

Postnatale depressie versus postpartum depressieDe uitdrukkingen postnatale depressie en postpartum depressie worden gebruikt voor hetzelfde ziektebeeld maar betekenen beiden iets anders. Postnatale depressie is een depressie die volgt na de geboorte, wat betekent dat het geboren kind een depressie zou hebben als gevolg van de geboorte. Postpartum depressie is een depressie die volgt na een bevalling, wat betekent dat de moeder na een bevalling een depressie krijgt. Met beide uitdrukkingen wordt dus hetzelfde bedoeld, alleen wordt de benaming postnatale depressie verkeerd gebruikt. (Landelijk Kenniscentrum Psychiatrie en Zwangerschap)

Een postpartum depressie kan ook ontstaan door een miskraam of abortus. Een postnatale depressie betekent echter dat de depressie bij de baby direct na de geboorte ontstaat. Ook dit is een reden waarom postnatale depressie niet de juiste benaming is voor het ziektebeeld. (Landelijk Kenniscentrum Psychiatrie en Zwangerschap) Uit de bestudeerde literatuur is niet bevonden of een postnatale depressie bij een pas geboren kind kan voorkomen.

Risicofactoren postpartum depressieAangezien een psychiatrische stoornis post partum belangrijke consequenties kan hebben voor moeder en kind, is het belangrijk deze aandoening of het risico hierop vroegtijdig te herkennen en zo mogelijk te behandelen. Vroegtijdige herkenning van een post-partumdepressie is moeilijk, omdat slechts een klein deel van de patiënten hulp zoekt. Daarnaast wordt de aandoening bij de helft van de hulpzoekende patiënten niet herkend. Van degenen bij wie de diagnose wel wordt gesteld en bij wie behandeling volgt, komt 30% follow-upafspraken niet na. Om te voorkomen dat jonge moeders met een psychiatrische aandoening te lang onbehandeld blijven, moet de stoornis tijdig worden geïdentificeerd. Alert zijn op de symptomen en risicofactoren voor het ontstaan van een psychiatrische stoornis post partum kan vroege opsporing van psychiatrische ziektebeelden bevorderen. (Wewerinke, Honig, Heres, & Wennink, 2006)

22

De belangrijkste risicofactor is een psychiatrische stoornis in de anamnese. Risicofactoren voor een depressie zijn:

ongeplande of ongewenste zwangerschap zwangerschapshypertensie een spoedsectio-caesarea een vroeg ontslag uit het ziekenhuis (Wewerinke, Honig, Heres, & Wennink, 2006)

Overige factoren zijn: lage sociaaleconomische status recent ‘life event’ negatief zelfbeeld weinig sociale ondersteuning immigratie in de laatste vijf jaar een gevoel van controleverlies tijdens de bevalling voedingsproblemen met het kind (Wewerinke, Honig, Heres, & Wennink, 2006)

Behandeling postpartum depressieJaarlijks melden 22.000 vrouwen met een postpartum depressie zich bij de huisarts. Als de klachten door de huisarts worden gediagnosticeerd als postpartum depressie, wordt er antidepressiva voorgeschreven. Dit werkt echter niet altijd in voldoende mate. Wanneer dit het geval is, wordt de patiënt doorverwezen naar een psychiater, psycholoog of praatgroep. Het is belangrijk dat de behandeling zo snel mogelijk wordt gestart na het vaststellen van de diagnose. (Engels & Haspels, 2003)

Er kunnen verschillende medicijnen worden toegediend, maar dit hangt af van de situatie van de vrouw. Het meest voorgeschreven middel is antidepressiva. In ernstige gevallen wordt een antipsychoticum voorgeschreven. De kans op herhaling van postpartum depressie is ongeveer 40-60%. Bij een eerdere postpartum depressie is het belangrijk om bij de volgende zwangerschap preventief te handelen. Dit verkleint de kans op herhaling tot zeven procent. Deze preventieve behandeling bestaat uit een combinatie van de medicijnen: ”dydrogesteron en pyridoxine”. (Engels &Haspels, 2003)

Er zijn vrouwen met een postpartum depressie die erg veel piekeren en hierdoor een slechte nachtrust hebben. Naast de antidepressiva wordt er dan ook een slaapmiddel voorgeschreven zodat de algemene gesteldheid overdag beter is. (Engels & Haspels, 2003)

Buiten medicamenteuze behandeling is ook aandacht en begeleiding erg belangrijk, van zowel behandelaar als van vrienden en familie. Maatschappelijke zorg of erkenning van de ziekte op het consultatiebureau is onvoldoende. (Engels & Haspels, 2003)

Hechting moeder en kindHechting is de sterke band die een zuigeling heeft met een speciaal persoon uit zijn/haar leven, die een veilig en plezierig gevoel kan geven door aanwezig te zijn. Deze persoon moet vertrouwd zijn en moet reageren op de behoeften van de zuigeling. (Berk, 2003)

Pasgeborenen hechten in eerste instantie niet aan een moeder of verzorger omdat er behoefte is aan genegenheid, maar omdat er sprake is van een afhankelijkheid voor hun levensbehoeften en omdat er bescherming nodig is in tijden van angst, stress of gevaar (Tavecchio & van IJzendoorn, 1984). Na een bepaalde tijd ontstaat er een affectieve band met de moeder of andere opvoeder (Berk, 2003).

23

Het ontstaan van hechting tussen de baby en de moeder of verzorger verloopt in vier fasen. (Tavecchio & van IJzendoorn, 1984) De eerste fase wordt pre-attachment (voor- gehechtheid) genoemd. In de eerste twee à drie maanden na de geboorte worden de blikken van de baby gericht op beelden die lijken op een gezicht, maar kan deze nog niet individueel onderscheiden. Hierdoor kan de baby nog geen reacties geven die specifiek voor een bepaald persoon bedoelt zijn.

De tweede fase wordt attachment-in-the-making (hechting in de maak) genoemd. Tussen de derde en zesde maand, ontwikkelt de baby een voorkeur voor één of enkele personen. Dit is/zijn de personen die het meest in contact komen met de baby. Het gedrag van de baby verandert door selectief te glimlachen of te stoppen met huilen wanneer deze persoon de baby oppakt.

De derde fase wordt clear-cut attachment (scherpomlijnde hechting) genoemd. Dit is de fase vanaf de zesde à zevende maand, tot het tweede of derde levensjaar. In deze fase is alleen nog de persoon waar mee de baby gehecht is, in staat om de baby tot rust te brengen wanneer hij of zij huilt. Ook zoekt het kind zelf actief contact met de moeder of verzorger door deze achterna te kruipen. De hechting is niet de enige reden waarom de baby rond kruipt. De baby wil de omgeving verkennen of is bang voor een confrontatie met een vreemd persoon of vreemde omgeving. Verder leert het kind in deze fase dat de ouders niet altijd beschikbaar zijn.

De vierde fase begint meestal wanneer het kind drie jaar is. In deze fase is het kind in staat om andere mensen te begrijpen en snapt dat niet altijd de zin gegeven kan worden. Natuurlijk probeert het kind de plannen van de ouders te beïnvloeden, maar als het goed is kan het kind steeds beter omgaan met tijdelijke scheidingen met de ouders, omdat het kind weet dat de ouders weer terug komen. De relatie die ontstaat wordt ‘doelgecorrigeerd partnerschap’ genoemd. Dit houdt in dat het kind wel gehecht is, maar ook rekening houdt met de plannen en doelen van de ouders.

Het is voor een kind erg belangrijk om een veilige hechting te hebben met de moeder of verzorger, omdat een goede hechting een fundament is voor alle andere relaties die het kind in de toekomst zal krijgen. Goede hechting resulteert in een beter zelfbeeld, waardoor er eerder een vertrouwensband opgebouwd wordt met leeftijdsgenoten en andere opvoeders. Niet goed gehechte kinderen kunnen soms agressief gedrag vertonen tegen leeftijdsgenoten en zoeken minder snel hulp bij (andere) volwassenen. Een veilig gehecht kind is dus op sociaal vlak beter ontwikkeld dan een kind dat geen goede hechting heeft gehad. (de Wolff, 2002)

Gevolgen postpartum depressie moeder en kindDoor de depressie heeft de moeder problemen met de opvoeding van het kind en problemen om een positieve sociale interactie met het kind te hebben. In verschillende studies komt naar voren dat de depressie van de moeder leidt tot verschillende verstoringen in de ontwikkeling van cognitieve en emotionele vaardigheden bij het kind. (Poobalan, et al., 2007) (Brok & van Doesum, 1998)Problemen, die moeders hebben bij de interactie met het kind, zijn bijvoorbeeld:

Ze zijn vaak angstig, niet responsief, minder affectief betrokken en soms vijandig; Ze reageren minder op signalen van het kind; Ze uiten zich minder en minder positief tegen hun kind; Ze spreken minder frequent en reageren langzamer op geluiden van het kind; Ze zijn minder tolerant; Ze bieden minder structuur en discipline. (Brok & van Doesum, 1998)

Er zijn verschillende onderzoeken gedaan naar de gevolgen van een depressieve moeder op het kind. Het blijkt dat kinderen van moeders met een postpartum depressie zich cognitief slechter ontwikkelen dan kinderen met een moeder die niet depressief is. Dit blijkt met name bij jongens het geval te zijn. Het kind kan ook verschillende emotionele problemen ontwikkelen. Op het gebied van

24

interpersoonlijk functioneren is het volgende gevonden: het kind deelt zijn/haar emoties minder, vertonen minder interactief gedrag, zijn minder geconcentreerd, reageren negatiever, zijn minder sociaal tegenover vreemden. Deze problemen blijven bestaan, zelfs als de moeder minder depressief wordt. Door de depressie van de moeder, kan het zijn dat er geen goede hechtingsrelatie ontstaat. De slechte hechting kan zorgen voor: negatief zelfbeeld en onveilige vorm van gehechtheid. Tot slot kunnen er ook gedragsproblemen ontstaan, zoals: slaapproblemen, eetproblemen, driftbuien en scheidingsangst. (Brok & van Doesum, 1998) Ook krijgen kinderen van depressieve moeders sneller een depressie dan kinderen waarvan de moeder geen depressie heeft. (Casalin & Vliegen, 2006) 40% van de kinderen met een depressieve moeder heeft voor zijn/haar achttiende een depressie van minstens zes maanden. Voor kinderen zonder een depressieve moeder is dit twaalf procent. De kinderen met een depressieve moeder hebben ook op jongere leeftijd een depressie.

Doordat de moeder depressief is, hebben de kinderen een verhoogd risico op gebrekkige moeder-kind interacties en een onveilige moeder-kind hechting. Dit kan een negatief effect hebben op de ontwikkeling van de hersenen, wat lange termijn consequenties tot gevolg kan hebben. De postpartum depressie van de moeder heeft dus waarschijnlijk ook negatieve lange termijn effecten op het kind. In Nederland is daarom een studie gedaan naar de gevolgen van een postpartum depressie voor het kind. Kinderen van moeders met postpartum depressie zijn minder veerkrachtig en hebben minder sociale vaardigheden. Ook konden die kinderen zich minder goed aan school aanpassen dan andere kinderen. De dochters hadden daarnaast nog een lagere verbale intelligentie en minder externaliserende problemen. (Kersten-Alvarez, et al., 2012)

Het lijkt belangrijk te zijn om niet alleen de depressie te behandelen, maar ook de hechtingsrelatie van moeder en kind. (Brok & van Doesum, 1998) Als alleen de depressie wordt behandeld, is het mogelijk dat er problemen met het kind van de depressieve moeder ontstaan.

InterviewOm aan informatie te komen over postpartum depressie is een behandelaar geïnterviewd, die onder andere vrouwen met een postpartum depressie heeft behandeld. Wat volgt is een samenvatting van het interview.

Postpartum depressie en psychosePsychose kan een onderdeel zijn van postpartum depressie, maar komt bij een minderheid van de patiënten voor. De depressieve stemming en andere depressieve kenmerken ontstaan binnen vier weken na de geboorte van het kind. Bij een postpartum depressie kunnen zich dwanggedachten voordoen, echter als er sprake is van waanideeën/gedachten, die niet op de realiteit gebaseerd zijn, spreken we van een postpartum psychose. Het kan zo zijn dat de moeder denkt, dat de baby niet van haar is als zij een waan heeft en de baby daarom niet verder mag leven. Door deze waan kan zij de baby negeren of verwaarlozen.

Persoonlijkheid en kenmerkenVrouwen, die voor de geboorte van hun kind al kampen met een gering gevoel van eigenwaarde, weinig zelfvertrouwen, persoonlijke tegenslagen in het leven en een familiaire belasting voor depressie, hebben een grotere kans op het ontwikkelen van postpartum depressie. Indien de kraamvrouw eerder een depressie of psychose heeft gehad is zij kwetsbaarder dan een ander.

25

Een zwangerschap en de bevalling vergen veel van het lichaam van de vrouw. Bij complicaties, lichamelijk als wel op sociaal gebied, bijvoorbeeld bij het ontbreken van een gebrekkig steunsysteem kan de stress toenemen. Kenmerken hiervan zijn: in- en doorslaapstoornissen, vroeg wakker worden, het niet meer ervaren van vreugde, geen eetlust of juist veel eten, geen toekomstperspectief zien en dergelijke.

BehandelingDe behandeling van postpartum depressie bestaat uit gesprekken en medicatie. Orde, rust, regelmaat en vervulde basisbehoeften zijn belangrijk voor de vrouw met postpartum depressie. Er moet gezorgd worden voor een adequaat contact tussen moeder en kind. Met betrekking tot de omgeving is het belangrijk om optimale en liefdevolle steun van partner en familie, deze moet echter niet doorslaan in overbetrokkenheid.

Indien er door een deskundige een depressie als diagnose is vastgesteld is medicatie geïndiceerd. Uit onderzoek is gebleken dat een vrouw met postpartum depressie sneller hersteld indien zij medicatie gebruikt.

Het heeft de voorkeur om juist niet tot een opname over te gaan, aangezien moeder en baby dan van elkaar gescheiden worden. Indien het thuis onhoudbaar is, dan is een opname van zowel moeder als kind gewenst. Op veel plaatsen in Nederland bestaat deze mogelijkheid.

Als behandelaar kun je zowel aan het gedrag van de moeder als tijdens het gesprek met de moeder beoordelen of de medicatie effectief is en observeren of de depressieve symptomen zijn verminderd.Daarnaast wordt de behandelaar door het steunsysteem (naasten) geïnformeerd.

Relatie tussen moeder en kindDoor adequate behandeling van de postpartum depressie en goede mantelzorg kunnen de gevolgen voor zowel moeder als kind beperkt blijven. Het pasgeboren kind heeft weinig besef van wat er aan de hand is en zal weinig negatieve gevolgen ondervinden van de postpartum depressie van de moeder. Of er negatieve gevolgen optreden indien de postpartum depressie enige tijd voortduurt, is niet bekend bij de geïnterviewde.

Het is aannemelijk dat het voorkomen van een postpartum depressie invloed zal kunnen hebben op de band tussen moeder en kind, er zijn echter nog veel andere factoren die hierop van invloed zijn. Het is heel belangrijk dat de overige kinderen in het gezin goed geïnformeerd worden over postpartum depressie en dat zij nauw betrokken worden bij hun moeder. De uitleg moet passend zijn bij de leeftijd van de kinderen. Hun vragen dienen beantwoord te worden en zo mogelijk dient er gezorgd te worden voor een ontspannen gelukkige sfeer, want er is immers een baby geboren.

De nazorg van postpartum depressie is gelijk aan de nazorg bij depressies. Dit houdt in: gesprekstherapie en continuering van de medicatie en op geleide van het toestandsbeeld de medicatie aanpassen/afbouwen. Daarbij is het van belang dat het consultatiebureau goed geïnformeerd wordt over de conditie van moeder en kind.

Naarmate het herstel van de depressie vordert, zal de moeder steeds meer moederlijke taken zelf gaan uitvoeren. In het begin is er kraamzorg en mogelijk intensieve zorg van de partner en familie. Het is echter belangrijk dat de omgeving niet te zwaar belast wordt. Zo nodig kan men thuiszorg en/of Psychiatrische Intensieve Thuiszorg (P.I.T.) vanuit een GGZ-instelling inzetten. Deze P.I.T.-verpleegkundigen komen zo vaak als nodig is op huisbezoek om moeder en baby en het steunsysteem met raad en daad terzijde te staan.

26

ErvaringsverhaalDe gelukkige huisvrouw is een film, gebaseerd op een waargebeurd verhaal. Het gaat over Lea, die een postpartum depressie krijgt. Lea is getrouwd met Harry, het stel komt over als een jong en hip stel. Zij is stewardess en hij heeft een baan waarvoor hij strak in een pak rondloopt. Harry geeft aan een kind met haar te willen. In eerste instantie zegt Lea dat zij liever een kind wil adopteren. Tijdens de zwangerschap geeft zij ook een aantal keer aan dat ze er niet uit ziet met een dikke buik.

De bevalling verloopt erg zwaar en langzaam. De vroedvrouw wil het stel alleen laten, omdat Lea volgens haar nog lang niet klaar is om te bevallen. Dit vinden Lea en haar man maar niets en halen haar over om te blijven. Als het eenmaal zo ver is dat Lea mag beginnen met persen, is zij al aan het einde van haar Latijn. Ze wordt ingeknipt door de vroedvrouw, waar Lea zich tegen probeert te verzetten. Zij maakt zich grote zorgen hoe zij ‘daar beneden’ er uit zal komen te zien. Lea doet ook een verzoek om een keizersnede, maar de vroedvrouw wil daar niets van weten. De bevalling wordt zo gecompliceerd dat de vroedvrouw de arts er bij moet halen, die Lea nogmaals inknipt. Lea is hierdoor overstuur, maar de arts reageert hier zonder begrip op en zegt: ‘U wilt toch niet uitscheuren mevrouw?’ Ook worden er een vacuümpomp en een verlostang gebruikt bij de bevalling, Lea is het hier allemaal niet mee eens, maar zonder echt met haar te praten wordt dit allemaal maar toegepast . Bij de geboorte van het kind, die Junior wordt genoemd, zegt Lea: ‘Doe maar gewoon weg, begrafenis. We nemen wel zo’n spleetoog.’ Hierna heeft zij een droom waarin zij verdrinkt.

Als de moeder van Lea op bezoek is, ziet zij dat Lea geen borstvoeding geeft en zegt dan tegen Lea: ‘Geef je geen borstvoeding? Lea wil jou niet aan de borst!’ Het lijkt er op dat Lea het niets vindt dat Junior alle aandacht krijgt en dat ze het gevoel heeft dat het zijn schuld is dat haar vagina helemaal kapot is. Ze moet niets van hem hebben en doet ook niets/weinig met hem. Lea en Harry leken voor de geboorte een actief seksleven te hebben, maar na de geboorte wijst Harry haar zonder duidelijke reden af wanneer zij seks met hem wilt. Het was echter wel logisch om geen seks te hebben, aangezien Lea helemaal ingescheurd was.

Lea begint ook dingen te zien die er niet zijn. Zo ziet ze een foto van een vrouw, die eerst opzij keek en haar nu aanstaart. Ze denkt dat ze een opdracht van een presentator op tv krijgt om naar de overleden pater Leo te gaan, die haar dan zal zeggen wat ze moet gaan doen. Ze gaat ook naar de wake en rijdt dan bijna een stel nonnen aan en laat Junior alleen in de auto zitten. Pater Leo praat dan tegen haar, maar geeft geen duidelijke opdracht. Zodra ze thuis is wast ze Junior. Ze staart in de spiegel en probeert met beide handen er iets van af te vegen, maar ondertussen is Junior aan het verdrinken. Plots hoort ze iemand bij de voordeur en beseft wat ze aan het doen is. Ze heeft net op tijd Junior uit het water kunnen halen voordat Harry de badkamer binnen loopt.

Dan volgt er een ernstig incident, Lea pakt Junior ’s nachts uit zijn bed en stopt hem in een doos in de kelder. Die doos zet zij weer terug in een stellage. Harry wordt wakker als Lea terug in bed stapt en vertrouwt het niet. Hij wordt boos op Lea als hij er achter komt dat Junior is verdwenen. Lea helpt niet met zoeken en geeft verkeerde aanwijzingen. Na veel zoeken vindt Harry Junior en de crisisdienst wordt er bij gehaald. Heel even is Lea toch in paniek als ze even niet weet dat Junior weg is, maar verder toont ze weinig liefde voor hem. Enkele uitspraken die zij doet als de crisisdienst er is: ‘Harry heeft niets gedaan’, ‘Kleine mannetje is dood’ (heeft daar verdriet om) en ‘Ben helemaal kapot daaronder’.

Lea wordt opgenomen in een psychiatrische instelling en begrijpt in eerste instantie niet waarom. Tijdens de therapie zegt ze dan ook: ‘Ik heb geen idee wat ik hier doe.’ Ze probeert tijdens de hoorzitting om er uit te komen, maar Harry en haar moeder vinden het beter als ze blijft. Ze lijkt zich door hen verraden te voelen. Ze probeert erg professioneel te doen tijdens de hoorzitting, ze heeft

27

een net pakje aan, maar ze gedraagt zich erg vreemd. Ze staat bijvoorbeeld met een opblaasband te spelen waar ze eigenlijk op zou moeten zitten.Tijdens haar opname wordt duidelijk dat de vader van Lea ook depressief was en waarschijnlijk daarom zelfmoord heeft gepleegd. Dit heeft zij nooit goed verwerkt en, zij dacht onder andere dat haar vader niet van haar hield. Door de therapie is het proces van rouw in werking gezet. In eerste instantie wil zij ook niet meedoen met de activiteiten in de inrichting, maar werkt steeds beter mee en op een gegeven moment gaat het zo goed dat ze naar huis mag. Thuis komt ze er achter dat haar moeder alle huishoudelijke taken en de zorg voor Junior heeft overgenomen. Het gaat niet helemaal lekker tussen Lea en haar moeder, haar moeder zegt bijvoorbeeld tegen Lea: ‘Jij hebt lekker uitgeslapen, het kleine mormel was al om 5:30 uur wakker.’ Lea gaat intussen door met het rouwproces om haar vader, maar stuit op onbegrip bij haar moeder en man. Een ruzie met haar moeder loopt uit de hand, waarbij Lea er vandoor gaat. Als Harry thuis komt wordt hij boos op Lea’s moeder, omdat zij Lea weg heeft laten gaan. Harry vindt Lea uiteindelijk bij het meertje waar haar vader zelfmoord heeft gepleegd. Zij staat daar te rouwen over haar vader en dan gaan ze samen naar huis. De film eindigt met dat het gezinnetje samen is en dat alles goed lijkt te gaan.

Conclusie

Verbanden literatuur, interview en ervaringsverhaalGedurende dit project is er op verschillende manieren informatie vergaard, namelijk door het bestuderen van een ervaringsverhaal (de film De gelukkige huisvrouw), het houden van een interview met een behandelaar van postpartum depressie en door middel van literatuuronderzoek. Hierin zijn verschillende overeenkomsten en verbanden gevonden, die in onderstaand stuk staan weergegeven.

Postpartum depressie Uit het literatuuronderzoek is gebleken dat een postpartum depressie, een depressie is die optreedt binnen vier weken na de partus. Een vrouw met postpartum depressie zal onder andere gevoelens van verdriet, woede, schuld, paniek, angst en eenzaamheid kunnen ervaren. In de film is te zien dat hoofdpersoon Lea wisselende en gemengde gevoelens heeft bij het krijgen van haar zoontje. Uit het interview met de behandelaar is gebleken dat bij een postpartum depressie dwanggedachten kunnen voorkomen. Als er echter sprake is van waanideeën, die niet op de realiteit gebaseerd zijn, wordt er gesproken van een postpartum psychose. In het ervaringsverhaal komt dit duidelijk naar voren, daar Lea hevige hallucinaties ervaart, en meent dat zij opdrachten krijgt van een inmiddels overleden persoon.

RisicofactorenEr is nog weinig duidelijkheid over de precieze oorzaken van postpartum depressie. Wel is uit het literatuuronderzoek gebleken dat er enkele risicofactoren zijn voor het ontwikkelen van een postpartum depressie. Voorbeelden hiervan zijn een negatief zelfbeeld, een ongewenste of ongeplande zwangerschap, weinig sociale ondersteuning en een gevoel van controleverlies tijdens de bevalling. Bij de hoofdpersoon in het ervaringsverhaal zijn vooral de zeer zware bevalling (controleverlies) en het gegeven dat zij zelf in eerste instantie niet zwanger wilde worden, maar liever een kind wilde adopteren, belangrijke risicofactoren. De geïnterviewde behandelaar gaf eveneens aan dat vrouwen met persoonlijke tegenslagen in het leven en een familiaire belasting voor depressie, een grotere kans hebben op het ontwikkelen van postpartum depressie. De vader van Lea had zelfmoord gepleegd, een gebeurtenis die wijst op een familiaire belasting voor depressie.

BehandelingIn het ervaringsverhaal werd de postpartum depressie van Lea behandeld door middel van opname en het gebruik van antidepressiva. Zowel uit het literatuuronderzoek, als uit het interview blijkt dat

28

een combinatie van gesprekken en medicatie de aangewezen manier is om een postpartum depressie te behandelen. Het is belangrijk om het contact tussen moeder en kind te behouden. Een opname, zoals te zien is in het ervaringsverhaal, heeft om deze reden niet de voorkeur. Optimale en liefdevolle steun van partner en familie zijn zeer belangrijk, deze moet echter niet doorslaan in overbetrokkenheid. In de film was goed te zien dat met name Lea’s moeder overbetrokken was en te veel de moederrol van Lea overnam.

Gevolgen voor moeder en kindMoeders met een postpartum depressie hebben verschillende problemen bij de interactie met hun kind, zoals weinig responsief en tolerant zijn. Tevens bieden zij hun kind weinig structuur en discipline. In het bekeken ervaringsverhaal vertoonde moeder Lea onder andere dit gedrag naar haar pasgeboren zoon. De geïnterviewde behandelaar geeft aan dat door adequate behandeling en de goede mantelzorg de gevolgen van een postpartum depressie voor zowel moeder als kind beperkt kunnen blijven. Het pasgeboren kind heeft nog weinig besef en zal niet veel meekrijgen van de situatie waarin de moeder verkeert, doordat pasgeboren kinderen in de eerste twee à drie maanden na de geboorte nog geen reacties geven die specifiek voor een bepaald persoon bedoeld zijn, zoals is ondervonden in het literatuuronderzoek. Zolang de zorg voor de baby adequaat wordt overgenomen, is er geen indicatie voor ernstige gevolgen voor het kind. Naar mate het herstel van de depressie vordert, zal de moeder steeds meer moederlijke taken zelf gaan uitvoeren.

OnderzoeksvragenEerst worden de deelvragen behandeld en daarna wordt de hoofdonderzoeksvraag beantwoord.

“Wat is postpartum depressie?” Het is een depressie die ontstaat binnen vier weken na de bevalling. Klachten die kunnen voorkomen zijn onder andere: depressie, verdriet, paniek, angst, eenzaamheid en woede. Een postpartum depressie kan zowel psychotisch als niet- psychotisch van aard zijn. In het ervaringsverhaal is er bijvoorbeeld sprake van een postpartum psychose. Er is nog weinig duidelijk over de oorzaken van een postpartum depressie.

“Hoe is het geclassificeerd?” De definitie van een post partum depressie volgens de DSMIV luidt als volgt: ‘Met begin postpartum’ kan gebruikt worden voor de huidige of laatste depressieve, manische of gemengde episode bij een depressieve stoornis, bipolaire I stoornis of bipolaire II stoornis; of voor de kortdurende psychotische stoornis.

“Wat zijn de risicofactoren voor het ontwikkelen van een postpartum depressie?” De belangrijkste risicofactor is een psychiatrische stoornis in de anamnese. Risicofactoren voor een depressie zijn onder andere: ongeplande of ongewenste zwangerschap, zwangerschapshypertensie, een spoedsectio-caesarea en een vroeg ontslag uit het ziekenhuis. De geïnterviewde behandelaar gaf aan, dat vrouwen met persoonlijke tegenslagen in het leven en een familiaire belasting voor depressie, een grotere kans op het ontwikkelen van postpartum depressie hebben. In het ervaringsverhaal heeft bijvoorbeeld de vader van Lea zelfmoord gepleegd. Dit wijst op een familiaire belasting voor depressie.

“Hoe is de behandeling van postpartum depressie?” Het is belangrijk dat de behandeling zo snel mogelijk wordt gestart na het vaststellen van de diagnose. Er kunnen verschillende medicijnen worden toegediend, maar dit hangt af van de situatie van de vrouw. Het meest voorgeschreven middel is antidepressiva. In ernstige gevallen wordt er antipsychoticum voorgeschreven. Bij een eerdere postpartum depressie is het belangrijk om bij de volgende zwangerschap preventief te handelen. Buiten medicamenteuze behandeling is ook aandacht en begeleiding erg belangrijk, van zowel behandelaar als van vrienden en familie. Echter, overbetrokkenheid moet voorkomen worden.

29

In het ervaringsverhaal was er sprake van overbetrokkenheid vanuit de moeder van het hoofdpersonage.

“Wat is hechting en waarom is het belangrijk?” Hechting is de sterke band die een zuigeling heeft met een speciaal persoon uit zijn/haar leven, die een veilig en plezierig gevoel kan geven door aanwezig te zijn. Deze persoon moet vertrouwd zijn en moet reageren op de behoeften van de zuigeling. Het is voor een kind erg belangrijk om een veilige hechting te hebben met de moeder of verzorger, omdat een goede hechting een fundament is voor alle andere relaties die het kind in de toekomst zal krijgen.

“Wat zijn de gevolgen van een postpartum depressie voor moeder en kind?” Door de depressie heeft de moeder problemen met de opvoeding van het kind en problemen om een positieve sociale interactie met het kind te hebben. In verschillende studies komt naar voren dat de depressie van de moeder zonder behandeling leidt tot verschillende verstoringen in de ontwikkeling van cognitieve en emotionele vaardigheden bij het kind.

Met behulp van het literatuuronderzoek, het interview en het ervaringsverhaal wordt de hoofdonderzoeksvraag beantwoord. De hoofdonderzoeksvraag was: “Hoe is de relatie/hechting tussen een moeder met postpartum depressie en haar kind?” Uit het interview is gebleken dat door adequate behandeling van de postpartum depressie en goede mantelzorg de gevolgen voor de relatie tussen moeder en kind voor beide beperkt kunnen blijven. Uit het ervaringsverhaal kan geconcludeerd worden dat voor de behandeling de relatie tussen moeder en kind moeizaam verliep, maar na intensieve behandeling zijn de vooruitzichten voorspoedig. Uit de literatuur is gebleken dat de moeder zich onverschillig opstelt tegenover haar kind. De moeder is vaak angstig, reageert minder op signalen van het kind, uit zich minder tegenover het kind, is minder tolerant en biedt minder structuur en discipline.

DiscussieHet verrichte onderzoek is gefundeerd op meerdere pijlers, waaronder een literatuuronderzoek, een interview met een behandelaar en een ervaringsverhaal. Wanneer één van deze pijlers instabiel is, zou het dossier als een kaartenhuis in elkaar storten. Gelukkig is dit niet het geval, al zijn er wel enkele open aanmerkingen.

Het interview zou methodisch verbeterd kunnen worden door meerdere betrokkenen bij dit onderwerp te interviewen. Een aanvulling op het interview zou bijvoorbeeld zijn om ook iemand te interviewen die een portpartum depressie gehad heeft. Daarbij was postpartum depressie geen specialisme van de geïnterviewde, waardoor hij niet op elke vraag een volledig antwoord kon geven.

Met betrekking tot het ervaringsverhaal kan worden gesteld dat er hier sprake kan zijn van een gedramatiseerde weergave van de werkelijkheid, aangezien het een film betreft die is uitgegeven voor commerciële doeleinden. Dit kan een vertekend beeld geven van het leven met een postpartum depressie. Om deze reden is het wellicht wenselijk om meer waarheidsgetrouwe ervaringsverhalen te bestuderen.

Prikkelende stelling:Een vrouw die een postpartum depressie gehad heeft, mag nooit meer zwanger worden.

30

Oefentoetsvragen

31

http://www.google.nl/imgres?q=tentamen+maken&hl=nl&tbo=d&biw=1366&bih=612&tbm=isch&tbnid=cqJFMH2LIgppEM:&imgrefurl=http://www.nultweevier.nl/nieuws/6212/frauderen-tentamens-een-koud-kunstje/&docid=bE9Q_QPPSix0UM&imgurl=http://www.nultweevier.nl/userfiles/nieuws/spieken_200.jpg&w=200&h=150&ei=m2X9ULDeEYqd0QWhq4GYDQ&zoom=1&iact=hc&vpx=938&vpy=94&dur=894&hovh=120&hovw=160&tx=115&ty=63&sig=113741736614857824995&page=2&tbnh=120&tbnw=160&start=21&ndsp=26&ved=1t:429,r:32,s:0,i:180

Onderbouwing vragen verslavingMet deze vragen hebben we geprobeerd om een selectie te maken van de stof die we moeten leren voor het tentamen. Hiervoor hebben we het boek psychiatrie een inleiding gebruikt. We hebben geprobeerd om zo veel mogelijk leerstof in de vragen te behandelen.

Vragen oefentoets verslaving

Open vragenVraag 1Uit welke drie stadia bestaat de overgang van afhankelijkheid naar een middel? En geef per stadia kort aan wat het is.Het antwoord is experimenteren/incidenteel gebruik: denken ze dat ze nog controle hebben en elk moment kunnen stoppen.Regelmatig gebruik: het leven van de persoon begint vorm te geven rond het verkrijgen en gebruiken van drugs, ontkenning heeft een belangrijke rol en verbergen hun gedrag.Verslaving/afhankelijkheid: gebruiker kan geen weerstand meer bieden aan middelen en weinig of niets anders is meer van belang.

Vraag 2Noem 3 manieren waarop een verslaafde grip kan krijgen op zijn/haar gedrag en geef een korte uitleg wat dit is.Het antwoord is responspreventie: het doorbreken van het gebruik door dit fysiek te verhinderen of door de respons te bemoeilijken.Cognitieve responsen: het door voorbereid te zijn om aan gebruik gerelateerde situaties met de juiste middelen te bestrijden. Afleiding zoeken door gedrag te vervangen door iets anders.Het gebruik ingewikkelder maken: hierbij kun je denken aan één bierblikje tegelijk kopen, asbakken en sigaretten ver van elkaar bewaren, tien minuten wachten als de behoefte om te gebruiken opkomt e.d.

Gesloten vragen Vraag 1Wat is wel een fysiologisch afhankelijkheidsverschijnsel?

a) Op een feestje moet ik wel een glaasje drinkenb) Overgeven, misselijk, trillenc) Ik heb zo een tentamen, ik moet een sigaretd) Als ik een avondje niet blow word ik gek

Goede antwoord is overgeven, misselijk en trillen.

Vraag 2Wat is geen stimulantia?

a) Amfetamineb) Opiatenc) Xtcd) Cocaïne

Goede antwoord is opiaten.

33

Vraag 3Wat is niet 1 van de 3 groepen drugs?

a) Dempende middelenb) Stimulantiac) NSAID groepd) Hallucinogene

Goede antwoord is NSAID groep.

Vraag 4Stelling 1: Detoxificatie kan het beste in de thuisomgeving van de verslaafde worden ondergaan.Stelling 2: In de bestrijding van heroïneverslaving wordt veel gebruik gemaakt van de drug methadon.

a) Stelling 1 is juistb) Stelling 2 is juistc) Stelling 1 en 2 zijn beiden juistd) Stelling 1 en 2 zijn beiden onjuist

Goede antwoord is stelling 2 is juist.

Vraag 5Wat is de actieve stof in marihuana?

a) Wietb) Hasjc) THCd) Nicotine

Goede antwoord is THC.

34

Procesverslag

35

http://www.google.nl/imgres?q=samenwerken&hl=nl&tbo=d&biw=1366&bih=612&tbm=isch&tbnid=7wCuFVTrDqgaVM:&imgrefurl=http://science.leidenuniv.nl/index.php/faculteit/studenten/sectorplannen/&docid=mfndMt8TAdebDM&imgurl=http://fwncwww14.wks.gorlaeus.net/images/home/news/samenwerking_Leiden_Delft.jpg&w=200&h=196&ei=3GX9UJG5KM_M0AXHkYH4DA&zoom=1&iact=hc&vpx=319&vpy=335&dur=735&hovh=156&hovw=160&tx=90&ty=69&sig=113741736614857824995&page=2&tbnh=143&tbnw=160&start=23&ndsp=28&ved=1t:429,r:46,s:0,i:275

Samenwerking Over het algemeen verliep de samenwerking vlekkeloos. Iedereen heeft zich aan de gemaakte afspraken, de samenwerkingsovereenkomst en de deadlines gehouden. Alles ging goed tussen de vier overgebleven projectleden. Als mensen er niet waren, werd dit duidelijk van te voren gemeld. Iedereen is bijna altijd aanwezig geweest bij de tutorbijeenkomsten en de onderling afgesproken groepsbijeenkomsten. De aangeleverde producten waren van het juiste niveau. De feedback die de groepsleden aan elkaar gaven waren constructief en behulpzaam. Alleen de opstart van de minor was vrij verwarrend, omdat het niet duidelijk was wie er in onze groep zat.

Bij de samenwerking verliep alleen het contact met Melisa niet naar behoren. Zij heeft maar aan één wekelijkse opdracht meegewerkt, heeft niet aan gezamenlijke producten meegewerkt en heeft maar weinig zelfstandige stukken geschreven. Haar literatuurstukjes stonden wel op tijd op Dropbox. Buiten het halen van twee deadlines, is er eigenlijk verder niks wat naar behoren verliep. Dit had als gevolg dat zij een onvoldoende bijdrage had aan het project en de groep moest verlaten. Haar bijdrage kon door het vergevorderde stadium niet ingehaald worden. Deze situatie heeft ons erg onder druk gezet en wisten wij niet altijd even goed hoe wij met de situatie om moesten gaan. Veel dingen de wij tegen haar probeerden te zeggen, werden als een aanval opgevat. De situatie van Melisa heeft ons uiteindelijk een gevoel van onrecht gegeven. Wij denken dat wij hier niet goed in begrepen zijn en nu als de boeman worden afgeschilderd.

Over de samenwerking hebben we geleerd dat samenwerken ook echt goed kan gaan, buiten de situatie met Melisa om. Wanneer je met mensen in de groep zit, die zich aan de afspraken houden en gemotiveerd zijn, is het leuk om aan het project te werken, gaat de samenwerking goed en heb je het gevoel een goed product af te leveren.

WerkprocesDe wekelijkse opdracht werd elke maandag en dinsdag gemaakt. Na de presentatie werd er direct gereflecteerd door de presentatie uit te werken in Word. Er was een rouleerschema wanneer wie moest presenteren, zodat iedereen twee keer aan de beurt kwam.

De langlopende opdracht hebben we met de hele groep gepresenteerd. Voor de langlopende opdracht was een planning gemaakt wanneer wat af moest zijn en voor het grootste deel hebben we ons hieraan gehouden. Bij het maken van individuele stukken gaf er via een rouleerschema telkens één groepslid feedback aan een ander groepslid. De deadlines wanneer de individuele stukken af moesten zijn, er feedback moest worden gegeven en wanneer de feedback moest zijn verwerkt, waren in de samenwerkingsovereenkomst opgenomen. De langlopende opdracht was ruim op tijd voor de deadline af.

Verder hadden we een rouleerschema wie wanneer de voorzitter of notulist was. Onze tutor was begrijpelijk en ondersteunend. Het was ook leuk om van hem verhalen uit het werkveld te horen, hierdoor konden wij ons meer voorstellen bij sommige van de stoornissen.

37

Individuele verantwoording

39

Dudu Akça

Activiteiten per week

Week Activiteiten1 Ik heb meegeholpen met het opstellen van de samenwerkingscontract. Ik had er

al een van de vorige projecten. Die heb ik meegenomen en die hebben we samen aangepast aan dit project.

In de eerste week moest mijn groepje discussie presenteren. Ik heb uitgezocht wat het DOC team precies inhoud en de betekenis ervan.

Ik heb meegeholpen met het bedenken van kritische vragen. Nagedacht over het onderwerp voor de langlopende opdracht.

2 In deze week hoefden wij niet te presenteren. In deze week moesten we een klein onderzoek uitvoeren in een slijterij hier was

ik helaas niet bij, omdat ik wc voeding wilde volgen. Ik heb de risicofactoren voor de langlopende opdracht uitgewerkt.

3 In deze week was ik de voorzitter. Ik heb de agendapunten voor de tutorbijeenkomst opgesteld.

Ik heb samen met Lotte de wetenschappelijke artikel over schizofrenie voorbereid en gepresenteerd.

Ik heb geholpen met het bedenken van interviewvragen. In deze week ben ik de notulist geweest.

4 Ik heb de PowerPoint over voorlichting depressie opgesteld. Ik heb samen met Afi presentatie gegeven voor practicum over

stemmingsstoornissen.

5 In deze week heb ik een bijdrage geleverd bij het bedenken en presenteren van de oefentoets voor practicum.

Ik heb meegedacht met het bedenken van prikkelende stellingen voor de discussie over borderline.

Ik heb de inleiding voor het dossier gemaakt.

6 In deze week hoefden wij niet te presenteren. Ik was de notulist voor de tutorbijeenkomst. Ik heb mijn bijdrage geleverd aan het maken van de procesverslag.

7 Deze week heb ik samen met Edith een presentatie gegeven over Pica. Ik heb feedback gegeven aan Samantha en Lotte. Gewerkt aan de conclusie en discussie van de langlopende opdracht.

8 Power Point voor de presentatie gemaakt en gepresenteerd. De puntjes op de i gezet voor de langlopende opdracht. Reflectieverslag practicum ingeleverd. Individuele verantwoording ingeleverd.

41

Leerdoelen

Ik wil in dit blok leren duidelijker te sturen op wat ik belangrijk vind. Ik moet leren een positie in te nemen.

Twee smart leerdoelen voor dit blok1. Ik wil methodisch kunnen werken en onderzoeken

Specifiek: tijdens het eerste studiejaar merkte ik dat ik moeite had met methodisch werken. Hetplannen en het stap voor stap werken kostte mij veel moeite en tijd. Meetbaar: aan de hand van de eindbeoordeling en feedback van mijn medestudenten zal blijken ofhet mij is geluktAcceptabel: het leerdoel is zeer acceptabel. Om mijn minor goed af te kunnen ronden is hetnoodzakelijk gestructureerd te werkenRealistisch: naar mijn mening is het realistisch.Tijdgebonden: aan het einde van dit blok wil ik mijn doel behaald hebben.

2. Bewuster plannenSpecifiek: tijdens drukke periodes ben ik nogal vergeetachtig. Ik wil daarom bewust een planningmaken om er zo voor te zorgen dat alles binnen de deadline af is.Meetbaar: aan de hand van de planningen is te zien of het doel behaald is.Acceptabel: dit doel is zeer acceptabel.Realistisch: dit doel is realistisch.Tijdgebonden: aan het einde van deze minor wil ik mijn leerdoel behaald hebben.

Om te bepalen of mijn leerdoel is behaald aan het einde van dit blok zou ik elke week eenwaardering/ cijfer m.b.t. tot mijn zelfvertrouwen en het stellen van grenzen kunnen geven. Zo kan ikaan het einde van dit blok zien welke ontwikkeling er plaats heeft gevonden.

Feedback

Feedback van Samantha Ik zou het fijn vinden als je jezelf wat meer betrekt bij de discussies en het overleg met de groep. Ook jou mening telt en misschien heb je wel een heel goed idee.Verder hoop ik dat je in de toekomst nog steeds iemand blijft die professioneel te werk gaat en er voor blijft zorgen dat de rest weer begint met werken wanneer het net iets te gezellig wordt. Ondanks deze persoonlijkheidstrek is het toch erg gezellig om bij jou in de groep te zitten.

Feedback van Edith Ik vind dat je binnen de groep een soort bruggenbouwer bent. Vaak was het zo dat er meerdere dingen door verschillende mensen gezegd werden en dat jij dan tot een goed compromis kon komen. Je kunt goed naar anderen luisteren en de harmonie binnen de groep bewaren.Wel denk ik dat het slim is als je wat meer van je laat horen. Ik denk, dat doordat er wat luidruchtigere mensen in de groep zitten, jij wat meer op de achtergrond belandde. Het kan zijn dat je dan niet altijd je mening kunt geven.

Herken je de feedback?Ik herken de feedback van mijn tutorgroepje heel goed. Het is feedback wat ze hebben gegeven is terecht.

Wat ga je met de feedback doen?

42

Ik ga mijn minder goede trekjes proberen te verbeteren. Conclusie Ik ben heel blij met de feedback die mij is gegeven. Het doet mij goed om mijn goede kanten te zien. Ik ben hun allemaal heel dankbaar. Het waren hele goede en fijne groepsgenoten om mee samen tewerken.

Leerdoelen volgend project

1. Meer zelfvertrouwenSpecifiek: Ik wil meer zelfvertrouwen ervaren en dus vaker de rust en ontspanning in mijn lichaam lijf voelen.Meetbaar: D.m.v. feedback van mijn medestudenten zal blijken hoe zelfverzekerd ik overkom. Mijnzelfvertrouwen moet minimaal met 50% stijgenAcceptabel: met steun van iedereen is mijn leerdoel zeer acceptabel Realistisch: het is een zeer realistische leerdoel Tijdgebonden: mijn zelfvertrouwen moet aan het einde van deze minor omhoog zijn gegaan

2. Grenzen stellenSpecifiek: wat vaker nee zeggen kan wel wat beter voor mij zijn. Ik zeg niet vaak nee omdat ik deander niet wil teleurstellen. Dan maak ik nog een uitzondering. Zo kunnen de uitzonderingen zichopstapelen. Meetbaar: bij dit soort situaties moet ik proberen om 8 van de 10 keer nee proberen te zeggen als ikja wil zeggen.Acceptabel: het is misschien in het begin wat minder, maar uiteindelijk is het wel haalbaar.Realistisch: het is een realistische doel.Tijdgebonden: aan het einde van dit blok wil ik mijn leerdoel behaald hebben.

43

Lotte Bakker


Week Activiteiten1 Notulist bij tutorbijeenkomst

Notulen opstellen Maken samenwerkingsovereenkomst (met overige groepsleden) Plan van aanpak maken (met overige groepsleden) Wekelijkse opdracht voorbereiden (met overige groepsleden) Wekelijkse opdracht geëvalueerd (met overige groepsleden)

2 Agendapunten voor tutorbijeenkomst opstellen Voorzitter bij tutorbijeenkomst Plan van aanpak langlopende opdracht gemaakt (met overige groepsleden) Vragen ‘Verslaving’ voor oefentoets opstellen (met overige groepsleden)

3 Individueel onderdeel literatuuronderzoek (‘Wat is post-partum depressie en hoe is het geclassificeerd’)

Feedback geven aan Samantha betreffende haar onderdeel van het literatuuronderzoek

Wekelijkse opdracht (+presentatie) voorbereiden (met overige groepsleden) Wekelijkse opdracht ‘Wetenschappelijk artikel’ presenteren (met Dudu) Wekelijkse opdracht geëvalueerd (met overige groepsleden)

4 Film ‘De gelukkige huisvrouw’ bekijken (met overige groepsleden) Interviewvragen opstellen (met overige groepsleden) Interview afnemen bij behandelaar Wekelijkse opdracht (+presentatie) voorbereiden (met overige groepsleden) Wekelijkse opdracht geëvalueerd (met overige groepsleden)

5 Notulist bij tutorbijeenkomst Notulen opstellen Onderdeel ‘Verslaving’ van oefentoets presenteren (met Dudu) Interview verwerken in een verslag (met overige groepsleden) Wekelijkse opdracht (+presentatie) voorbereiden (met overige groepsleden) Wekelijkse opdracht (Discussie) presenteren (met Samantha) Wekelijkse opdracht geëvalueerd (met overige groepsleden) Verslag maken ‘Verbanden literatuur, interview en ervaringsverhaal’

6 Agendapunten voor tutorbijeenkomst opstellen Voorzitter bij tutorbijeenkomst Feedback geven aan Samantha betreffende onderdelen van de langlopende

opdracht Meegeschreven aan inleiding dossier, methode langlopende opdracht,

procesverslag en stukje voor de oefentoets Feedback gegeven omtrent de samenwerking aan Edith en Samantha

7 Wekelijkse opdracht (+presentatie) voorbereiden (met overige groepsleden)

44

Eigen mening onderbouwen bij gepresenteerde dilemma’s (met overige groepsleden)

Conclusie dossier schrijven (met overige groepsleden) Prikkelende stelling opstellen (met overige groepsleden) Discussie dossier schrijven (met overige groepsleden)

8 Meegewerkt aan de presentatie van de langlopende opdracht (met overige groepsleden)

Gepresenteerd langlopende opdracht (met overige groepsleden) Sheets wekelijkse opdracht in Word gezet

Leerdoelen

1) Ik wil gedurende dit project leren samenwerken met mensen van een andere opleiding, en hier iets van leren wat relevant is voor de rest van mijn opleiding. 2) Ik wil gedurende dit project meer te weten komen over het onderwerp van onze langlopende opdracht, postpartum depressie, door literatuur omtrent dit onderwerp te bestuderen en opdrachten te maken.

Het afgelopen blok heb ik de minor ‘Psychiatrie, medicatie en voeding’ gevolgd. Ik had voor deze minor gekozen omdat het onderwerp me erg leerzaam leek en het me in het algemeen goed leek om wat af te weten van verschillende psychiatrische ziektebeelden.

Een van mijn leerdoelen was het samenwerken met mensen van een andere opleiding. Zelf studeer ik Voeding en Diëtetiek, net als mijn overige groepsleden (op één na). er was dus weinig sprake van invloeden van andere opleidingen. Toch was de samenwerking binnen deze minor voor mij zeer leerzaam. De klasgenoten van mijn ‘normale’ klas, ken ik na een ruim jaar goed. Ik weet wat ik van ze kan verwachten en wat hun sterke en minder sterke punten zijn. Als je opeens in een projectgroepje zit met enkel onbekenden, is het toch even aftasten.

Dit project was voor mij het eerste project waarin werd besloten dat iemand niet verder kon meewerken aan het project. Dit is natuurlijk nooit leuk, al was het waarschijnlijk voor alle partijen wel een opluchting toen deze beslissing genomen werd. Ondanks deze nare ervaring was dit voor mij het eerste project waarin de samenwerking met de overige groepsleden naar mijn mening perfect verliep. Het was erg prettig om samen te werken met mensen die dezelfde mening over dingen hebben als ikzelf, vooral als de spanningen soms hoog opliepen. Deze ervaring neem ik mee, ik heb hiervan geleerd dat elk probleem op te lossen valt, zolang er maar hard en eensgezind aan wordt gewerkt.

Tijdens dit project hebben we samen gewerkt aan een langlopende opdracht, waarvoor we het onderwerp postpartum depressie gekozen hebben. Ik wist weinig over dit onderwerp, en heb er veel over geleerd in de afgelopen acht weken. Het was een leuke ervaring om als het ware in een onderwerp te duiken en hier zoveel mogelijk over te weten proberen te komen. Ik ben trots op het eindresultaat dat we hiermee bereikt hebben.

Feedback

Wat betreft feedback heb ik teruggekregen dat ik goed mijn eigen mening kan geven, ook als anderen deze mening niet delen. Zoals een andere groepsgenoot opmerkte kan dit soms overkomen

45

als botheid. Dit is niet mijn bedoeling, maar als ik weet dat ik gelijk heb (of dat denk te weten...) ben ik niet bang om dat te laten merken. Ik vind dit zelf geen slechte eigenschap, al zou ik soms wellicht iets tactvoller kunnen zijn.

Ook kreeg ik terug als feedback dat ik betrokken ben bij het project en andere groepsleden meer duidelijkheid geef over het project, doordat ik samenvattend kan vertellen wat er nog gedaan moest worden. Ik vind zelf dat ik me betrokken heb opgesteld gedurende dit project, maar het is natuurlijk altijd fijn om dit ook terug te horen. Vaak neem ik voor mezelf de belangrijkste (actie)punten van een bijeenkomst even hardop door, omdat ik bang ben dat ik anders iets zal vergeten. Het is prettig om te weten dat anderen hier ook wat aan hebben.

Een punt van feedback waar ik mezelf erg in herken is dat ik snel gestrest raak en dan denk dat het niet goed gaat met het project. Ik zou dit graag veranderen maar ik denk dat het stressen ergens wel een beetje bij me hoort. Het helpt mij vaak om mezelf te motiveren. Ik denk wel dat het voor anderen vervelend kan zijn, omdat ik mijn onrust op hun kan overdragen.

Leerdoelen volgend project

1) Bij een volgend project wil ik leren om mijn mening tactvoller te geven, zonder mijn boodschap hiermee te veranderen. Dit wil ik bereiken door vaker tot drie te tellen en even na te denken voordat ik iets zeg. 2) Bij een volgend project ga ik proberen om minder te stressen en mijn motivatie in plaats hiervan uit positiever gedrag te halen. Dit wil ik bereiken door me te focussen op de voortgang van het project, in plaats van op kleine onderdelen die in mijn ogen niet goed lopen.

46

Samantha Brakus


Week Activiteiten1 De eerste notulen gemaakt tijdens de eerste tutorbijeenkomst.

Gewerkt aan het plan van aanpak, samen met de andere groepsgenoten. Gewerkt aan de samenwerkingsovereenkomst, samen met de andere

groepsgenoten. Mee geholpen aan het maken van de presentatie. Gepresenteerd met Edith. Geholpen met de reflectie op de presentatie.

2 Deze week ben ik voorzitter geweest. Agendapunten voorbereid. Plan van aanpak afgemaakt. Samenwerkingsovereenkomst afgemaakt. Naar de presentaties van de andere groepjes komen kijken. Geholpen met de reflectie op de presentaties. Begonnen met mijn literatuur stuk.

3 Naar de tutorbijeenkomst geweest. Literatuur stuk afgemaakt. Feedback gegeven aan Edith haar literatuur stuk. De feedback van Lotte verwerkt en literatuur stuk definitief afgemaakt. Meegeholpen aan het maken van de presentatie. Meegeholpen aan het maken van de reflectie op de presentaties.

4 Notulist geweest tijdens de tutorbijeenkomst. De film voor het ervaringsverhaal gekeken met groepsleden. Meegeholpen aan het maken van de presentatie.

5 Voorzitter geweest bij de tutorbijeenkomst. Meegeholpen aan het maken van de presentatie. Samen met Lotte gepresenteerd. Geholpen met het maken van de reflectie over de presentaties. Geholpen met de samenvatting van het interview.

6 Melisa haar literatuur stukjes verbeterd. Naar de tutorbijeenkomst geweest. Meegeholpen met het schrijven van de methode, onderbouwing van de

oefentoetsvragen, algemene inleiding en procesverslag. Feedback aan Edith gegeven over de samenvatting van het ervaringsverhaal. Feedback van Lotte verwerkt in de stukjes van Melisa en definitief afgemaakt. Individuele verantwoording gemaakt.

7

47

Bij de tutorbijeenkomst aanwezig geweest. Meegeholpen aan het maken van de presentatie. Feedback over de samenwerking aan Dudu en Edith gegeven. Geholpen met het maken van de conclusie en discussie. Individuele verantwoording afgemaakt.

8 De eindpresentatie gepresenteerd met de andere groepsleden. De eindpresentatie gemaakt met de andere groepsleden. Het dossier afgerond met de rest en ingeleverd.

Leerdoelen

1. Door de notulen te lezen en de dealines op te schrijven in mij agenda, wil ik beter gaan plannen.

2. Door steeds 2/3 weken van te voren te bekijken wat ik moet doen, wil ik me beter voorbereiden op wat er komen gaat zodat ik beter kan plannen.

Reflectie op leerdoelenIk heb tijdens dit project, zorgvuldig alle deadlines in mijn agenda gezet en heb ik alle notulen gelezen op de dag dat deze rond gestuurd werd. Ook heb ik mij steeds 2/3 weken van te voren voorbereid op wat komen ging. Door deze dingen heb ik geen één deadline gemist en heb ik zonder stres mijn stukken in kunnen leveren. Wel merk ik dat ik dit gedag vol moet houden om goed te kunnen plannen.

Feedback

Door LotteIk zou willen dat je doorgaat met het hebben van zo’n actieve houding binnen het project. Je neemt initiatief, hebt al je taken op tijd af en je bent altijd aanwezig. Ga zo door!Ik zou willen dat je je wat minder onzeker en volgzaam opstelt binnen het project. Volgens mij heb je zelf ook goede ideeën, die nu misschien wat minder uit de verf komen. Je bent erg prettig om mee samen te werken, maar je mag jezelf wat meer laten horen.

Door DuduIk vind dat je tijdens het project heel betrokken bent geweest. Je was altijd bereid om dingen op te zoeken en achter dingen aan te gaan. Ik vind dat je dat moet blijven doen gedurende je opleiding, maar ook later in de praktijk. Wat ik vind dat moet verbeteren is de onzekerheid die af en toe bij jou de overhand neemt.

Tijdens deze samenwerking heb ik gemerkt dat ik fijn en gemakkelijk mijn werk kon doen, als de andere groepsleden dit ook deden. Ik had veel meer vertrouwen in mijn groepsleden dan tijdens de voorgaande projecten. Dit kwam vooral doordat iedereen op één lijn zat en iedereen vond dat kwaliteit voorop staat. Ik heb geleerd hoe om te gaan met situaties die vervelende consequenties tot gevolg kunnen hebben. Ik weet nu dat ik me professioneel moet opstellen, dat ik niet heel boos of verdrietig moet worden en het me vooral niet persoonlijk moet aantrekken.

48

Leerdoelen volgend project1. Door bij het volgende project niet meer twijfelachtig te reageren en geen: ” toch?” aan het

einde van mijn zinnen te zeggen, wil ik zelfverzekerd overkomen.2. Door te blijven opschrijven wat en wanneer ik precies iets moet doen en me te verdiepen in

wat er de komende weken gaat gebeuren, wil ik goed kunnen blijven plannen waardoor ik zonder stres de deadlines haal.

3. Door meteen aan iemand te laten weten dat ik het niet fijn vind als hij/zij de afspraken niet na komt, wil ik met die gene duidelijke afspraken kunnen maken waardoor het er misschien niet van hoeft te komen om die persoon uit de groep te zetten.

49

Edith van der Kraan


Week Activiteiten1 Samenwerkingsovereenkomst meegeschreven

Samen de presentatie gemaakt PowerPoint gemaakt met Samantha Spreektekst gemaakt Gepresenteerd Meegeschreven evaluatiestuk wekelijkse opdracht

2 Plan van aanpak langlopende opdracht gemaakt Gebrainstormd over het onderwerp Aantekeningen gemaakt en stuk geschreven over de presentaties van de andere

groepjes Meegewerkt om vragen voor de oefentoets te maken Notulist geweest, notulen geschreven

3 Meegewerkt wekelijkse opdracht Eigen literatuurstuk geschreven Feedback gegeven op twee literatuurstukjes van Melisa Eigen literatuurstuk verbeterd Voorzitter geweest, agenda gemaakt Format individuele verantwoording gemaakt Meegeschreven evaluatiestuk wekelijkse opdracht

4 Meegewerkt aan de wekelijkse opdracht Feedback gegeven op de uiteindelijke presentatie en tekst Meegewerkt aan het interview voor behandelaar Postpartum depressie Film ‘de Gelukkige Huisvrouw’ gekeken Aantekeningen gemaakt van de film Aantekeningen uitgewerkt Meegeschreven evaluatiestuk wekelijkse opdracht

5 Meegewerkt aan de wekelijkse opdracht To-do lijstje gemaakt Feedback gegeven op de presentatie Presentatie oefentoets gemaakt Meegeschreven evaluatiestuk wekelijkse opdracht Meegewerkt aan de uitwerking interview

6

50

Samenvatting de Gelukkige huisvrouw geschreven Artikel over pica voor wekelijkse opdracht week 7 gezocht Feedback gegeven stuk Dudu Mijn stuk samenvatting film verbeterd Meegedacht wat we nog moeten doen voor het dossier Meegeschreven aan inleiding dossier, methode langlopende opdracht,

procesverslag en stukje voor de oefentoets Notulist geweest, notulen geschreven

7 Feedback gegeven over de samenwerking aan Lotte en Dudu Voorzitter geweest, agenda gemaakt Meegewerkt aan de wekelijkse opdracht Gepresenteerd van de wekelijkse opdracht Individuele verantwoording geschreven Meegeschreven conclusie en discussie langlopende opdracht en onderbouwing

mening dilemma’s

8 Meegewerkt aan de presentatie van de langlopende opdracht Gepresenteerd langlopende opdracht Eindredactie gedaan dossier Dossier in elkaar gezet Sheets in Word gezet

Leerdoelen Tijdens dit project wil ik meer leren over postpartum depressie.

Na het lezen van het boek en het kijken van de film De Gelukkige Huisvrouw, ben ik geïnteresseerd geraakt in dit onderwerp. Bij het brainstormen over welk onderwerp we wilden gaan onderzoeken, werd ik naar aanleiding van het punt ervaringsverhaal, weer herinnerd aan dit verhaal. Ik was toen al erg geïnteresseerd geraakt in het onderwerp en dan met name wat dit doet met de relatie tussen moeder en kind. Door het doen van het literatuuronderzoek en het lezen van de stukjes die de anderen hebben gemaakt, heb ik hier meer van geleerd. Er blijkt echt een grote impact te zijn op de moeder en het kind en een behandeling voor beiden lijkt dus belangrijk.

Tijdens dit project wil ik feedback geven bij stukken van anderen zonder alles te herschrijven.Een valkuil van mij is dat ik stukken van anderen graag precies zo wil hebben als ik het wil. Een stuk hoeft echter niet slecht te zijn als het op een iets andere manier is geschreven. Ook leert een ander meer als je opmerkingen bij teksten plaatst hoe het beter kan, dan dat je het allemaal zelf verbeterd.Bij het feedback geven op stukken die anderen hebben geschreven, heb ik grotendeels opmerkingen er bij gezet wat naar mijn idee verbeterd kon worden. Zo heb ik er bijvoorbeeld bij gezet dat het taalgebruik te veel op spreektaal leek dan wetenschappelijke taal. Ook heb ik er bij gezet dat een stuk overbodige informatie bevatte, omdat dat door anderen zal worden behandeld. Ik heb ook suggesties gedaan van stukken die nog in het verslag ontbraken. Wel heb ik spellings- en grammaticafouten er uit gehaald en geholpen bij het verbeteren van zinnen als hierom gevraagd werd of als de zin erg onduidelijk was.

51

FeedbackDe feedback, die ik van beide groepsgenoten heb gekregen, is dat ik een goede leider ben binnen het project. Ik heb eigenlijk altijd gezegd dat ik juist de leiding niet wil hebben, maar ik merk dat ik bij de projecten op De Haagse Hogeschool altijd in die rol val. Dit komt omdat ik meer kennis van zaken heb dan de rest van de groep en de rest van de groep dan naar mij kijkt hoe het moet. Ik had eigenlijk nooit gedacht dat ik een goede leider ben, omdat ik onzeker over mijn vaardigheden kan zijn. Door de ervaringen die ik nu heb opgedaan, merk ik dat ik dit wel aan kan en misschien ook wel in het werkveld.Wat ik ook als feedback heb gekregen, is dat ik niet al het werk naar me toe moet trekken. Dit herken ik heel goed. Ik heb altijd het gevoel dat ik het werk liever zelf doe, zodat alles gebeurd zoals ik dit wil. Het lukt me wel steeds meer om dit los te laten, behalve hoe het eindproduct in elkaar wordt gezet. Om alles een laatste keer te kunnen controleren, heb ik graag die taak en ik vind het erg moeilijk om los te laten. Ik denk niet dat ik dit kan doen, maar ik kan wel als leerdoel voor een volgend project nemen: Bij het volgende project ga ik onderdelen door groepsgenoten laten maken, zonder mij hiermee te bemoeien. Tijdens dit project had ik dat wel al gedaan door niet de hele tijd alle stukken te lezen en van feedback te voorzien, dit wil ik bij het volgende project meer doen. De feedback van de andere groepsgenoot sluit hier wel op aan, dat ik niet alles zo moet willen hebben als ik het wil hebben. Dit sluit wel aan bij het leerdoel dat ik had, dat ik niet alle stukken moet herschrijven. Dit kan ik ook verder doorvoeren bij andere onderdelen van het project, want ik ben zo een control freak dat ik eigenlijk wil dat alles zo is en loopt zoals ik dat wil.

Leerdoelen volgend project Bij het volgende project wil ik andere groepsgenoten delen van het project laten maken,

zonder dat ik me er mee bemoei. Bij het volgende project wil ik de andere groepsgenoten laten beslissen hoe zij hun te maken

onderdelen van het project maken zonder dat ik me er mee bemoei.

52

LiteratuurBeck, C. T. (2002). Postpartum Depression: A Metasynthesis. Qualitative Health Research, 453-472.Berk, L. E. (2003). Child Development, sixth edition. Boston: Allyn and Bacon.Brok, C., & van Doesum, K. (1998). Positieve interactie tussen depressieve moeders en hun baby's.

Maandblad Geestelijke Volksgezondheid, 835-845.Casalin, S., & Vliegen, N. (2006). Kinderen van depressieve moeders. Tijdschrift voor psychotherapie,

417-435.ConsuMed. (n.d.). SSRI's (selectieve serotonine-heropname-remmers). Retrieved from ConsuMed:

http://www.consumed.nl/medicijnen/groepen/2267de Wolff, M. (2002, Juni). John Bowlby: het belang van gehechtheid. De Wereld van het Jonge Kind,

pp. 296-299.Depressie Alliantie. (n.d.). Tips voor de omgeving. Retrieved from Depressie Alliantie:

http://www.depressie.org/depressie/tips%20omgeving.htmDraijerr, C. (2010). Dementie in de thuissituatie. Tijdschrift voor Verpleeghuis Geneeskunde, 216-216.Engels, E., & Haspels, A. A. (2003). Een behandeling van postpartumdepressie. Tijdschrift voor

Huisartsgeneeskunde, 244-249.Kersten-Alvarez, L. E., Hosman, C. M., Riksen-Walraven, J. M., van Doesum, K. T., Smeekens, S., &

Hoefnagels, C. (2012). Early school outcomes for children of postpartum depressed mothers: comparison with a community sample. Child Psychiatry & Human Development, 201-218.

Klaassen, R., & Wierenga, S. (2010). Speurtocht naar de voorboden van een psychose bij jongeren. Directieve therapie, 233-246.

Klompenhouwer, J. L., & van Hulst, A. M. (1994). Psychiatrische stoornissen bij kraamvrouwen. Nederlands Tijdschrift voor Geneeskunde, 1009-1014.

Landelijk Kenniscentrum Psychiatrie en Zwangerschap. (n.d.). Informatie Patienten. Retrieved from Landelijk Kenniscentrum Psychiatrie en Zwangerschap: http://www.lkpz.nl/patienten-depressie.php

Poobalan, A. S., Aucott, L. S., Ross, L., Cairns, W., Smith, S., Helms, P. J., & Williams, J. H. (2007). Effects of treating postnatal depression on mother-infant interaction and child development. The British Journal of Psychiatry, 378-386.

PsyQ. (n.d.). Familie en vrienden. Retrieved from PsyQ: http://www.psyq.nl/Programma/Depressie/familie-en-vrienden-depressie

Stiegler, L. N. (2005). Understanding Pica behavior: a review for clinical and education professionals. Focus on Autism and other Developmental Disabilities, 27-38.

Task Force on DSM IV. (1995). DSM IV. Lisse: Swets en Zeitlinger.Tavecchio, L., & van IJzendoorn, R. (1984, December). Niet alle banden binden even vast: de

gehechtheidstheorie van John Bowlby. Retrieved from Leidenuniv: https://openaccess.leidenuniv.nl/bitstream/handle/1887/10516/7_704_027.pdf?sequence=1

The Boston Women's Health Book Collective. (2005). The Boston Women's Health Book Collective: Our Bodies Ourselves. New York: Touchstone Book.

Wewerinke, A., Honig, A., Heres, M. H., & Wennink, J. M. (2006). Psychiatrische stoornissen bij zwangeren en kraamvrouwen. Nederlands Tijdschrift voor Geneeskunde, 294-298.

53

Bijlagen

55

http://www.google.nl/imgres?q=boek&start=152&hl=nl&sa=X&tbo=d&rlz=1T4GGHP_nlNL433NL433&biw=1366&bih=612&tbm=isch&tbnid=Q_-GZeHj2X78BM:&imgrefurl=http://klasvanjuflinda.nl/tag/boeken/&docid=Jcbd5k1f8vhGhM&imgurl=http://klasvanjuflinda.nl/wp-content/uploads/2012/04/boek2.jpg&w=325&h=325&ei=jGX-UOWxAqad0AW6tIHwDA&zoom=1&iact=hc&vpx=309&vpy=83&dur=2419&hovh=225&hovw=225&tx=135&ty=100&sig=113741736614857824995&page=6&tbnh=156&tbnw=157&ndsp=33&ved=1t:429,r:78,s:100,i:238

Bijlage 1 Presentatie week 1

57


58


60


62


63


65

Bijlage 7 Interviewvragen behandelaar

1. Kan er bij een postpartum depressie ook sprake zijn van dwanggedachten/het kind iets willen aandoen? Of is dit alleen het geval bij een psychose?

2. Wat is het onderscheid tussen een postpartum depressie met of zonder psychose?3. Ziet u opvallende overeenkomsten tussen vrouwen die een postpartum depressie hebben?

Bijvoorbeeld persoonlijkheidstrekken die zij gemeen hebben, of bepaalde gedragingen?4. Wat zijn kenmerken die typisch zijn voor een postpartum depressie die de meerderheid van

die vrouwen hebben?5. Hoe kun je het er beste voor zorgen dat een patiënt met postpartum depressie

therapietrouw zal zijn? Zowel de therapie als medicatie?6. Denkt u dat het merendeel van de vrouwen medicijnen nodig heeft om ‘beter’ te worden?7. Heeft het invloed op het herstel als je iemand met postpartum depressie opneemt? Kan dit

het herstel belemmeren?8. Wat is de invloed van de postpartum depressie van de moeder op het kind? Wat zijn de

gevolgen/ hoe ervaart het kind dat?9. Wat is de invloed van postpartum depressie op de band tussen moeder en kind?10. Hoe gaan broertjes/ zusjes om met postpartum depressie van de moeder die na de bevalling

van de laatst geboren kind is ontstaan?11. Hoe is de nazorg bij een postpartum depressie? Kind/ moeder.12. Hoe zit het met het overnemen van de zorg van het pasgeboren kind? Hoe is het voor de

omgeving die de zorg overneemt?13. Kan je als behandelaar aan iemand met postpartum depressie zien of zij “genezen” is?

67

lottebakker.weebly.comlottebakker.weebly.com/uploads/1/9/7/3/19734421/dossier_minor.docx · Web...

Documents

Transcript of lottebakker.weebly.comlottebakker.weebly.com/uploads/1/9/7/3/19734421/dossier_minor.docx · Web...