Nieuwsbrief Visio Revalidatie & Advies Zuidwest-NederlandJaargang 2, maart 2015

Voorwoord

1. LANDELIJK NIEUWS 1.1 In de schijnwerpers: maatschappelijk werker Heidie Zomer1.2 Nader verklaard: de ziekte van Parkinson1.3 Cliënt centraal: Salman Üyüklü1.4 Visio Het Loo Erf1.5 Visio Zicht op Toegankelijkheid1.6 Visio Zicht op Werk1.7 Regeling zittend ziekenvervoer en Zorgverzekeringswet1.8 Taaltoets Nederlands voor anderstalige cliënten ontwikkeld door Visio Het Loo Erf en Radbout Universiteit1.9 Contactpersonen tijdens uw traject bij Visio1.10 Visio aanwezig op verschillende beurzen

2. NIEUWS UIT DE REGIO2.1 Training “in balans’’ 2.2 Training “ademhaling en bewustwoording’’ 2.3 Revalidatieweek voor kinderen 2.4 Gesproken ondertiteling

3. NIEUWS VAN DERDEN3.1 Oogvereniging Leiden actief tijdens de Week van de Sport in polderpark Cronesteynitnodiging3.2 Excursies kunst en cultuur 2015 3.3 Stichting Wetenschappelijk Onderzoek Doofblindheid 3.4 Excursies Twin Travel 3.5 App “Be my eyes ” 3.6 Muziek lezen met de vingers

4. COLOFON

VoorwoordBeste lezer,

Voor u ligt de vertrouwde nieuwsbrief in een nieuwe verschijningsvorm. Hiermee spelen we in op actuele ontwikkelingen, maar ook op behoeften die u als lezer aan ons hebt doorgegeven. We verwachten dat u met deze nieuwe indeling de voor u relevante informatie eenvoudiger uit de nieuwsbrief kunt halen doordat u op onderwerp kunt selecteren.

Inmiddels zijn we drie maanden op weg in het nieuwe jaar en werken we volgens de regels van het nieuwe zorgstelsel. Dit roept bij een aantal mensen vragen en terughoudendheid op. We zien dit ook terug in een afname van het aantal aanmeldingen. Onze dienstverlening blijft echter onveranderd, we blijven u ondersteunen op alle

levensgebieden. De zorgverzekeringswet stelt echter een aantal andere voorwaarden om toe te treden tot onze zorg, zo moet uw aanmelding gepaard gaan met een verwijzing van een oogarts of andere specialist. Indien de veranderingen bij u vragen oproepen, aarzelt u dan vooral niet om hierover contact met ons op te nemen. Wij hebben hiervoor een speciale helpdesk ingericht. Deze is bereikbaar via T 088 585 58 88. Daarnaast staat op onze website meer informatie over de veranderingen in de zorg en een overzicht met veel gestelde vragen.

Van 16 tot en met 21 maart 2015 is de week van Zorg en welzijn. Wij nodigen u van harte uit om kennis te maken met onze revalidatiemogelijkheden op één van de vele Visio-locaties. Verderop in de nieuwsbrief leest u hier meer over.

Karin Weening, directeur

1. LANDELIJK NIEUWS

1.1 In de schijnwerpersIn deze rubriek geeft een medewerker van Visio uitleg over zijn of haar vakgebied. Dit keer is Heidie Zomer, maatschappelijk werker in Haren, aan het woord.

Sinds wanneer ben je bij Visio in dienst?Ik ben sinds 1 februari 2012 in dienst bij Visio. Hiervoor heb ik dertien jaar als maatschappelijk werker bij het Algemeen Maatschappelijk Werk gewerkt. Vanuit een stage heb ik ervaring opgedaan met het werken binnen de revalidatie. Het geeft me veel werkplezier om weer binnen de revalidatie te werken.

Met welke vragen kunnen cliënten van Visio bij jou terecht?Als je blind of slechtziend bent of als je te horen hebt gekregen dat je slechtziend wordt, is dit erg ingrijpend. Naast praktische vragen kunnen mensen vragen hebben over het omgaan met de beperking en het veranderde toekomstperspectief. Hoe ga je ermee om dat jij niet alles meer kunt wat je voorheen wel kon? Hoe ga je om met de gevoelens die je hierbij kunt ervaren? Ook kunnen mensen vragen hebben over hun energiebalans. Hoe kun je beter in balans zijn en energie hebben voor leuke activiteiten? Andere vragen die veel voorkomen zijn vragen over het uitbreiden van sociale contacten en het behouden of vinden van zinvolle en leuke activiteiten.

Wat houdt je functie als maatschappelijk werker precies in?Als maatschappelijk werker ga ik in gesprek met mensen. Dit zijn bijvoorbeeld ouderen, jongeren, volwassenen en ouders van kinderen met een visuele beperking. Samen onderzoeken we de vraag die ze stellen. Daarna maken we samen doelen, zoals leren omgaan met de gevolgen van de visuele beperking in het dagelijks leven, het leren van hulp vragen of het vinden van vrijwilligerswerk. Door middel van gesprekken wordt aan deze doelen gewerkt. De gesprekken kunnen individueel zijn, maar het is ook mogelijk om de partner van de cliënt of het cliëntsysteem bij de gesprekken te betrekken. Ook werken we met groepen waarbij het geven van informatie en uitwisselen van ervaringen een grote rol speelt.

Waarom heb je voor dit werk gekozen?

Het werken met mensen vind ik erg leuk en leerzaam. Elk mens is speciaal en uniek. Dit maakt dat het werk nooit hetzelfde is. Vervolgens vind ik het een uitdaging om een bijdrage te leveren in het zo zelfstandig mogelijk zijn van mensen met een visuele beperking.

1.2 Nader verklaard: de ziekte van Parkinson In deze rubriek nemen we een (oog)aandoening onder de loep. Dit keer geeft neuropsycholoog Daniëlle Huijsmans uitleg over de ziekte van Parkinson.

De ziekte van Parkinson is de meest voorkomende neurodegeneratieve aandoening na dementie. In Nederland hebben circa 55.000 mensen de ziekte van Parkinson. Er is een onderscheid tussen de ziekte van Parkinson en Parkinsonismen.

Verloop en symptomenBeiden hebben ongeveer dezelfde symptomen zoals tremor (beven), stijfheid, trager worden, houding- en evenwichtsproblemen en het ‘freezing’ als een beweging gestart wordt. Alleen de origine in de hersenen is anders. Parkinson is bij velen bekend als de ziekte met de eerder genoemde motorische kenmerken, de voorovergebogen, met kleine pasjes, lopende mensen met bevende hand. Bij ongeveer 80% van de patiënten komen visuele klachten voor. Vaak al in een vroeg stadium van de ziekte. Klachten zijn dubbel zien, wazig zien, veranderde licht- en contrastbehoefte, problemen met lezen of droge ogen. Dit heeft te maken met aan de ene kant veranderingen in het netvlies door dopamineveranderingen (Parkinsonpatiënten hebben een tekort aan dopamine in de hersenen), maar ook door oogmotorische stoornissen. Met name de oogarts, maar ook neuroloog, orthoptist of optometrist kan vaststellen of de “oogvolgbewegingen”, het accomoderen (boller of platter worden) van de lens of het maken van te kleine oogsprongen afwijkend zijn. De neuropsycholoog kan onderzoeken of dat de visuele waarneming in orde is of dat de beelden goed worden verwerkt in de hersenen zodat de patiënt er adequaat op kan reageren.

BehandelingDe neuroloog probeert in eerste instantie met medicatie de klachten zo goed mogelijk aan te pakken, echter dit is complex. Het behandelen van de visuele stoornissen is alleen door te compenseren mogelijk. De oorzaak van de problemen ligt immers in de hersenen. Hulpvragen liggen vaak op het gebied van lezen of mobiliteit (lopen, mits dat überhaupt nog kan). De start is onderzoeken of brillen goed zijn en ook goed gebruikt worden of optimaal corrigeren waar mogelijk. Bij lezen moet gedacht worden aan het vergroten van letters en zorgen voor een goed contrast (vette, vergrootte zwarte letters op wit papier), goed licht is daarbij belangrijk. Is lezen te inspannend dan kan gedacht worden aan spraakondersteuning op de computer of daisyspeler. Bij het opstarten van bewegingen, bijv. opstaan uit een stoel, kunnen Parkinsonpatiënten hinder hebben van ‘freezing’ (letterlijk ‘bevriezen’). Om dit te doorbreken is het belangrijk om goede auditieve of contrastrijke stimuli te geven die sterk genoeg zijn om het ‘bevriezen’ te doorbreken en waarbij er rekening gehouden wordt met de visuele beperkingen.

Expertise van VisioVisio kan bij deze groep met name inzicht geven in de problematiek en adviseren hoe hier mee om te gaan met aanpassingen in de omgeving of hulpmiddelen, zowel aan de patiënt, diens naasten of de professionals om de cliënt heen.

ProjectBinnen Visio is er momenteel veel aandacht voor de ziekte van Parkinson en de visuele stoornissen. Er is hiervoor een onderzoeksproject gestart. Dit project ‘Parvis’ is gericht op onderzoek naar welke visuele stoornissen en beperkingen er nu precies zijn en wat de beste mogelijkheden aan advies en behandeling zijn.

1.3 De cliënt centraalSalman Űyϋklϋ, 44 jaar, woont achttien jaar in Nederland en komt uit Turkije. Hij heeft een kokergezichtsveld en ziet nog zo’n 2 %.

Hoe bent u met Visio in aanraking gekomen?Ongeveer twaalf jaar geleden ben ik door een sociaal werker verwezen naar Bartiméus. Bartiméus heeft me attent gemaakt op Visio Het Loo Erf. Daar was ik drie dagen per week aanwezig om op allerlei gebieden te leren omgaan met mijn slechtziendheid.

Welke trainingen volgt u bij Visio?Ik heb routes leren lopen met mijn stok, zodat ik mijn dochtertje Biryaz (5 jaar) zelfstandig naar school kan brengen en ophalen. Ook praat ik met de maatschappelijk werker over de taal, vrijwilligerswerk, hoe het gaat, eigenlijk over van alles. Een half jaar geleden heb ik opnieuw hulp gezocht bij Visio en ben ik bij Revalidatie & Advies in Apeldoorn terechtgekomen. Ik heb daar zojuist de iPhone-training afgesloten en ben nu bezig met de taaltraining Nederlands voor anderstaligen. Ik kan al goed Nederlands lezen en begrijpen, maar de spreekvaardigheid en de grammatica zijn lastig.

Heeft u al eerder Nederlandse les gehad?Ja, eerst bij Visio Het Loo Erf en nadat ik een verblijfsvergunning heb gekregen ook bij het ROC. Nu gaan we mijn Nederlands verbeteren. Via de website NT2 taalmenu (NT2 = Nederlands als tweede taal) ontvangen we oefenteksten. Die moet ik be luisteren, ze samenvatten en daarna bespreken we de moeilijke woorden. Soms moet ik ook spellen; dan schrijf ik met mijn vinger op de tafel.

Hoe ervaart u het traject bij Visio?Ik heb bij Visio al veel geleerd. De sfeer is prettig. Ik moet in contact met Nederlandse mensen komen om te blijven oefenen. De mensen bij Visio adviseren en begeleiden me goed bij het behalen van mijn doelen..

1.4 Visio Het Loo ErfJe leven weer zelfstandig kunnen oppakken, na het verlies van (een deel van) je gezichtsvermogen. Dat is de insteek van Visio Het Loo Erf in Apeldoorn, het landelijk revalidatiecentrum voor intensieve revalidatie.

De 53-jarige Steya Veldman revalideert sinds januari 2015 bij Visio Het Loo Erf. Steya sukkelt al enige jaren met haar gezondheid. Ze heeft diabetes, belandde zeven jaar geleden in een rolstoel en kreeg recentelijk te horen dat ze retinitis pigmentosa heeft met de diagnose dat ze blind gaat worden.

“Ik word blind, wat nu?” dit is één van de vragen die Steya zichzelf stelt op haar website: www.steya.nl. Via deze website houdt ze, met hulp van haar vriend en webmaster Hans, haar omgeving op de hoogte van haar ervaringen bij Visio Het Loo Erf. Steya is open,

vrolijk, kan zich goed inleven in anderen en dat spat af van haar verhalen. Zo heeft ze van haar kwetsbaarheid haar kracht gemaakt en gebruikt ze crowdfunding om haar wensen (haar Blindet-list) in vervulling te laten gaan, voordat ze helemaal blind wordt. Ze wil het Noorderlicht zien, een duo-bike aanschaffen en om haar passie voor koken niet verloren te laten gaan, heeft ze plannen om aanpassingen in haar keuken te laten aanbrengen. Steya heeft duidelijke doelen opgesteld: “ik wil weer gewoon zelfstandig naar buiten en mijn omgeving duidelijk maken wat ik zie. Als je in een rolstoel zit, is het voor anderen duidelijk wat je niet of wel kan, maar met slechtziendheid ligt dat heel anders.”

Steya heeft zichzelf in de afgelopen maanden van haar revalidatie met sprongen vooruit zien gaan. Zo heeft ze tijdens de gesprekken met een psycholoog geleerd om makkelijker te praten over haar slechtziendheid en kan ze nu beter haar grenzen aangeven. Bij mobiliteitstraining oefent ze om meer op haar gehoor te vertrouwen en ook haar slechtziendheid kenbaar te maken in het verkeer. Tevens kan Steya nu, dankzij ergotherapie, haar passie voor koken weer oppakken: “heerlijk ontspannen spruitjes schoonmaken zonder te kijken”. Het vaardiger worden met de computer, smartphone en tablet bij computertraining zorgen ervoor dat ze ook op ICT-gebied een stuk zelfstandiger wordt. Steya’s hobby breien en borduren leken verleden tijd, maar bij de vakgroep creatief heeft ze een andere vorm van handwerken gevonden.

Haar toekomst na Visio Het Loo Erf ziet Steya met een lach tegemoet. Een mooie toekomst waarin ze gaat trouwen met Hans en samen met Hans en haar geleidehond een bezoek brengt aan het Noorderlicht.

1.5 Visio Zicht op ToegankelijkheidDe adviesdienst werkt in opdracht van bijvoorbeeld gemeenten, architecten en bedrijven. Onze opdrachten variëren van eenvoudige vragen over de lijnen op trappen tot complexe openbaar vervoersgebieden en inrichtingsvragen bij zorginstellingen.

Dit jaar ratificeert onze regering het VN-verdrag over de rechten van mensen met een beperking. Waar toegankelijkheid nu nog vrijblijvend is, wordt dit straks een vereiste. Hoewel Visio voor u een vertrouwde partner is, is dat voor veel gemeenten nog niet het geval. Naamsbekendheid is van belang en u kunt ons erbij helpen!

Op de Slechtziendendag 2015 hebben bezoekers met ons van gedachten gewisseld over de wijze van samenwerken. Duidelijk is dat het erg belangrijk is dat u als direct belanghebbende uw gemeente laat weten dat uw belangen vaak onvoldoende belicht zijn in een ontwerp. Vroegtijdig in een ontwerp rekening houden met visuele aspecten, hoeft geen afbreuk te doen aan de creativiteit van ontwerper. Rekening houden met goede gidslijnen in een ontwerp voorkomt bijvoorbeeld dat geleidelijnen als enige oplossing worden toegepast.

Kortom, mocht zich in uw omgeving een ontwikkeling voordoen waarbij u denkt dat de toegankelijkheid in het geding is, dan kunt u de opdrachtgever wijzen op onze mogelijkheden. Via de website www.visiozichtoptoegankelijkheid.org zijn zowel onze werkwijze als onze brochures beschikbaar.

1.6 Visio Zicht op WerkVisio vindt het belangrijk dat ook mensen met een visuele beperking een plek krijgen en houden op de arbeidsmarkt. Dat komt tot uitdrukking in ons programma Visio Zicht op Werk. In 2014 zijn ruim 450 werkenden ondersteund om hun werkzaamheden voort te kunnen blijven zetten. In de meeste gevallen, rond 96%, is dat ook gelukt. Maar ook werkzoekenden vinden steeds vaker een baan via de ondersteuning vanuit Visio. Zo ligt ons slagingspercentage bij de UWV-trajecten op ruim 31%. In deze moeilijke economische tijd een bovengemiddeld resultaat. Uiteraard zijn we hiermee nog niet tevreden en blijven we ons netwerk uitbreiden om slechtziende en blinde mensen aan het werk te helpen. Dat kan vanuit iedere achtergrond en elk opleidingsniveau.

Meer informatie over de re-integratiedienstverlening Visio Zicht op Werk via www.visiozichtopwerk.org of visiozichtopwerk@visio.org

1.7 Regeling zittend ziekenvervoer en ZorgverzekeringswetKunt u een beroep doen op de regeling zittend ziekenvervoer voor uw vervoerskosten in 2015?Ja, dat kan. 2015 geldt als overgangsjaar waarin de regeling zittend ziekenvervoer van toepassing is.

Hoe en wat kunt u vergoed krijgen?In 2015 kunt u voor de vervoerskosten die u maakt van huis naar het regionaal centrum en omgekeerd een beroep doen op de regeling zittend ziekenvervoer. Uw zorgverzekeraar zal beoordelen of de vervoerskosten die zijn gemaakt op grond van uw polis voor vergoeding in aanmerking komen. Visio zal op uw verzoek de indiening van uw aanvraag bij de zorgverzekeraar ondersteunen. Dit wordt verzorgd door Cliëntservices.

Wat verandert in 2016?Het Zorginstituut Nederland heeft in april 2014 advies uitgebracht aan het ministerie van VWS over de regeling zittend ziekenvervoer. In dit advies staat voor de doelgroep slechtziende en blinde mensen:

Slechtziende en blinde mensen zullen - net als nu al voor hun (boven)lokale ‘participatie’ vervoer –ook voor hun zorgbehandeling gerelateerde vervoer een beroep moeten gaan doen op de WMO, uitgevoerd door de gemeenten.

Wél kunnen mensen met een visuele beperking (in geval van specialistische / bovenregionale behandeling in het kader van de Zvw) zo nodig een beroep doen op de zogenaamde hardheidsclausule van de regeling Zittend Ziekenvervoer van de Zvw.

Minister Schippers heeft dit advies in juni 2014 naar de Tweede Kamer gestuurd en aangegeven na de zomer met een advies naar de Kamer te komen. Zij heeft daarbij aangegeven dat voor 2015 niets verandert aangezien er niet genoeg tijd meer was om een wetsvoorstel voor 2015 in te dienen. De verwachting is dat de minister het advies van Zorginstituut Nederland overneemt en per 1 januari 2016 de doelgroep slechtziende en blinde mensen geen aanspraak meer kan maken op de regeling.

Samen met de Oogvereniging en Bartiméus zullen wij ons inzetten om de ‘hardheidsclausule’ goed ingevuld te krijgen.

Meer informatie

Voor meer informatie kunt u contact opnemen met de Cliëntservicelijn T 088 585 85 85.

1.8 Taaltoets Nederlands voor anderstalige cliënten ontwikkeld door Visio Het Loo Erf en Radbout UniversiteitDe vakgroep taal van Visio Het Loo Erf heeft in een samenwerking met de Radboud Universiteit Nijmegen een taaltoets ontwikkeld. Met deze toets kan op een betrouwbare manier het taalniveau van de anderstalige cliënt worden gemeten. Taaltraining is voor deze doelgroep een belangrijk onderdeel tijdens de intensieve revalidatie. Immers: voldoende beheersing van de Nederlandse taal is noodzakelijk om te kunnen revalideren en participeren in de Nederlandse samenleving. Met een visuele beperking is het echter vaak onmogelijk om de Nederlandse taal via de reguliere aanbieders onder de knie te krijgen, waardoor het weer onmogelijk is om te kunnen revalideren. Taal en revalidatie gaan daarom hand in hand.

De taaltoets wordt als volgt ingezet: tijdens de observatie neemt de taaltrainer een onderdeel van de toets af, waarna op basis van de resultaten het revalidatieplan wordt opgesteld. Vervolgens neemt de trainer in de eerste week van de revalidatie de volledige toets af, waarna het precieze instapniveau van de cliënt is vastgesteld. Zes weken voordat de laatste taaltraining is gepland neemt de taaltrainer wederom de toets af, waarna blijkt of de cliënt de gestelde doelen heeft bereikt. De toets is in december 2014 in gebruik genomen.

1.9 Contactpersonen tijdens uw traject bij VisioNa uw aanmelding bij Visio wordt er telefonisch contact met u opgenomen door een intaker van het Cliëntservicebureau om uw hulpvragen te inventariseren middels een vragenlijst. Op dat moment is de betrokken intaker uw contactpersoon en degene die overzicht houdt over uw traject en alle activiteiten coördineert.

Zodra er onderzoeken gepland zijn, draagt de intaker deze rol over aan een onderzoeker. In de meeste gevallen is dan de ergotherapeut, met wie u afspraken hebt, uw contactpersoon en degene die uw traject coördineert. Bij Visio wordt deze persoon primair onderzoeker genoemd: hij/zij stelt uw revalidatieplan op op basis van de bevindingen tijdens de onderzoeksfase en legt het voor aan zijn collega’s. Uw revalidatieplan bespreekt u bij de start van de revalidatiefase met uw primair behandelaar, een ergotherapeut of maatschappelijk werker, hij/zij blijft uw contactpersoon en coördineert uw revalidatie tot en met de afronding daarvan. De naam van uw primair behandelaar staat vermeld op het door u ondertekende revalidatieplan. Taken van de contactpersonen zijn: Fungeren als uw aanspreekpunt; Zorgen dat u toegang krijgt tot het cliëntportaal MijnVisio, waar u een deel van uw

dossier kunt inzien; Opstellen en bespreken van het multidisciplinaire revalidatieplan met u en als u

daarmee akkoord gaat, zorgen voor ondertekening; Zorgen voor het invullen van een digitale vragenlijst; Zorgen voor inhoudelijke afstemming tussen betrokken behandelaars en instructeurs

middels een multidisciplinair overleg;

Met u bespreken van inhoudelijke vragen over belangrijke gebeurtenissen die van invloed kunnen zijn op de revalidatie, regels over het afzeggen van afspraken en het niet nakomen van afspraken;

Aanpassen van uw revalidatieplan bij nieuwe hulpvragen; Zorgen voor communicatie met de intaker, onderzoeker, planner, verwijzer of andere

betrokkenen; Uw revalidatietraject met u evalueren op behaalde doelen en tevredenheid; Het administratief afronden van uw revalidatietraject; Zorgen voor een afsluitbrief naar de verwijzer, uw oogarts en huisarts.

1.10 Visio aanwezig op verschillende beurzenDe komende maanden is Visio op verschillende beurzen aanwezig. Zo staan we met een stand op het oogartsencongres van het Nederlands Oogheelkundig Gezelschap, op de ZieZo-beurs en de landelijke dag van de MD-vereniging. Maar ook op de Bedrijfsgeneeskundige Dagen voor bedrijfsartsen. Bij alle evenementen staat centraal hoe de dienstverlening van Visio kan bijdragen aan het zo zelfstandig mogelijk in het leven staan van slechtziende en blinde mensen. Daarnaast is er veel aandacht voor het belang van doorverwijzen door professionals en specialisten naar een organisatie als Visio.

Regionale Hulpmiddelenbeurs ‘Iedereen kan lezen’Ook in 2015 is Koninklijke Visio weer te vinden op de Regionale Hulpmiddelenbeurzen‘Iedereen kan lezen’, de gratis toegankelijke beurs met informatie en producten voor mensen met dyslexie, een verminderd gezichtsvermogen en voor laaggeletterden. Website: http://www.visio.org/nl-nl/home/actueel/agenda/visio-bij-iedereen-kan-lezen-beurs?utm_source=clientennieuwsbrief&utm_medium=editie-maart-2015-zuidwestNL-denhaag&utm_campaign=clientennieuwsbrief.

Visio aanwezig tijdens landelijke MD-dag 2015Op 9 mei 2015 is Visio aanwezig op de landelijke MD-Dag van de MD Vereniging. Deze dag is bedoeld om leden van de MD-Vereniging meer informatie te geven over de laatste (medische) ontwikkelingen op het gebied van Macula Degeneratie. Er zijn op die dag lezingen, netwerkmogelijkheden en een informatiemarkt. Ook Visio staat hier met een stand. Uiteraard kunt u hier terecht voor de laatste ontwikkelingen en met vragen. Website: http://www.visio.org/nl-nl/visuele-beperking/oogziekten/maculadegeneratie?utm_source=clientennieuwsbrief&utm_medium=editie-maart-2015-zuidwestNL-denhaag&utm_campaign=clientennieuwsbrief.

Visio op Bedrijfsgeneeskundige Dagen Op 18 en 19 juni presenteert Visio zich op de Bedrijfsgeneeskundige Dagen; het jaarlijkse congres van de Nederlandse Vereniging voor Arbeids- en Bedrijfsgeneeskunde (NVAB). Meer dan 1000 bedrijfsartsen uit heel Nederland bezoeken deze tweedaagse. Website: http://visio.org/home/actueel/agenda/visio-op-bedrijfsgeneeskundige-dagen?utm_source=clientennieuwsbrief&utm_medium=editie-maart-2015-zuidwestNL-denhaag&utm_campaign=clientennieuwsbrief.

Visio organiseert eerste symposium over de tastOp woensdag 25 maart 2015 organiseert Visio het eerste symposium over de tast met de titel “De tast belicht”. Voor kinderen en volwassenen die blind (geworden) zijn, is de tast

een belangrijk zintuig. Toch weten we niet altijd goed hoe we hen kunnen leren om hun tastzintuig zo goed mogelijk te gebruiken. Website: http://www.visio.org/de-tast-belicht?utm_source=clientennieuwsbrief&utm_medium=editie-maart-2015-zuidwestNL-denhaag&utm_campaign=clientennieuwsbrief .

2. NIEUWS UIT DE REGIO

2.1 Training “In balans”Een training van zeven bijeenkomsten die bedoeld is voor iedereen die door de visuele beperking moeite heeft met energieverdeling, het maken van keuzes, het stellen van grenzen, belastbaarheid en het opkomen voor zichzelf. Het leven met een visuele beperking vergt aanpassing in het dagelijkse leven en heeft invloed op de psychische gesteldheid. Hoe je hiermee omgaat is weer afhankelijk van persoonlijke kenmerken zoals karakter, zelfbeeld, mate van assertiviteit, opvoeding, omgevingsfactoren etc. Het beeld dat we van onszelf hebben, de normen en waarden, emoties, intuïtie, lichamelijke sensaties, heeft invloed op onze gedachten. Door inzicht te krijgen in uiteenlopende factoren die van invloed zijn op belastbaarheid kan er weer een balans ontstaan. De training wordt in een kleine groep gegeven en is een combinatie van theoretische onderbouwing en praktisch aan de slag gaan met elkaar.

Waar en wanneer?Deze training vindt plaats bij Visio Revalidatie & Advies te Leiden.Op zeven donderdagen in april en mei van 9.30 uur tot 12.30 uur. Eén keer in de twee weken.

Meer informatie?Neem contact op met Visio Revalidatie & Advies in Leiden, T 088 585 96 00 of leiden@visio.org. Aanmelden?Clientservicebureau, T 088 585 85

2.2 Training “ademhaling en bewustwording”Het dagelijkse leven met een visuele of visueel-auditieve beperking vraagt veel inspanning en energie waardoor stress zich gemakkelijk in het lichaam kan vastzetten. Als het lichaam langer onder spanning staat, wordt het steeds moeilijker om deze spanning te herkennen en deze ook weer los te laten. De beleving van spanning begint in de adem. Door bewustwording en een rustige ademhaling kan de spanning weer gereduceerd worden. Deze praktische training is gericht op het reduceren van spanningen die alledaagse handelingen met zich meebrengen. In een kleine groep worden ademhalings- en ontspanningsoefeningen aangeboden en instructies gegeven hoe je deze thuis kunt toepassen. De training is bedoeld voor iedereen die last heeft van onrust, een gejaagd gevoel, vermoeidheid, verminderde energie of anderszins spanning ervaart ten gevolge van de visuele of visuele-auditieve beperking.

Waar en wanneer? De training bestaat uit zes bijeenkomsten en start in april.Eén keer per week op maandag van 14.00 tot 16.00 uur bij Visio Revalidatie & Advies in Leiden.

Meer informatie?Neem contact op met Visio Revalidatie & Advies in Leiden, T 088 585 96 00 of leiden@visio.org.

Aanmelden?

Clientservicebureau, T 088 585 85. 2.3 Revalidatieweek voor kinderenZelf je brood smeren, zelf een maaltijd maken, zelf iets kopen in de supermarkt, lopen in een onbekende omgeving, in het bos, misschien zelfs wel in het donker? Vrienden maken, voor jezelf opkomen, hulp vragen, maar ook zelf doen wat je zelf kunt. Dit zijn zomaar wat dingen die je kunt leren tijdens de revalidatieweek. Tijdens deze week doe je, aan de hand van een vast programma, met leeftijdsgenoten allerlei activiteiten. Je leert spelenderwijs vaardigheden die jij nodig hebt in je dagelijks leven. Laat je uitdagen en ga mee!

De revalidatieweek 2015 vindt dit jaar plaats van 13 tot en met 17 juli 2015 in Herpen en is geschikt voor kinderen met een visuele beperking in de leeftijd van 7 tot en met 15 jaar. Na aanmelden voor de revalidatieweek wordt bekeken of jouw eigen vragen passen binnen het programma van de revalidatieweek, of dat op een andere manier training of advies kan worden gegeven. Voor alle deelnemers wordt een revalidatieplan opgesteld waarin de persoonlijke doelen worden beschreven. Er worden drie groepen gemaakt. Je komt altijd met kinderen van je eigen leeftijd bij elkaar. Niet alle groepen doen dezelfde dingen. Natuurlijk passen we dit aan bij je leeftijd en doelen.

Voor deelname aan de revalidatieweek wordt een eigen bijdrage van 60 euro gevraagd en je moet gebracht en gehaald worden. Aanmelden kan tot 8 april 2015.

Meer informatie of aanmelden? Visio Revalidatie & Advies Rotterdam, T 088 58 59 700 of revalidatieweekzwn@visio.org. Website: http://visio.org/home/actueel/agenda/revalidatieweek-voor-kinderen-zuidwest-nederland?utm_source=clientennieuwsbrief&utm_medium=editie-maart-2015-zuidwestNL-denhaag&utm_campaign=clientennieuwsbrief

2.4 Gesproken ondertitelingTv programma’s met ondertiteling zijn voor mensen met een visuele beperking lastig te volgen. Een oplossing kan zijn de ondertiteling om te zetten in spraak, bijvoorbeeld door de Orion Webbox of de Komfox. De Orion Webbox werkt middels een internetaansluiting. Voor de Komfox is een scart-aansluiting op het tv toestel noodzakelijk. Als u overweegt een nieuw tv toestel aan te schaffen, adviseren wij u om even contact met ons op te nemen voor advies. Verder kunt u gebruik maken van de Lineo, een daisyspeler met een softwarepakket voor het beluisteren van de ondertiteling. Deze Linio kunt u tevens gebruiken voor het beluisteren van gesproken lectuur door middel van streaming of gebruik van een sd-kaart. Alvorens een Linio aan te vragen adviseren wij u om bij uw ziektekostenverzekering na te vragen of naast de Linio óók het softwarepakket voor de ondertiteling vergoed wordt.

Voor meer informatie kunt u bellen naar de afdeling advies van uw locatie. Website: http://www.visio.org/revalidatie-en-advies/hulpmiddelen/computer/gesproken-ondertiteling?utm_source=clientennieuwsbrief&utm_medium=editie-maart-2015-zuidwestNL-denhaag&utm_campaign=clientennieuwsbrief .

3. NIEUWS VAN DERDEN

3.1 Oogvereniging Leiden actief tijdens de Week van de Sport in polderpark Cronesteyn te LeidenTijdens de nationale week van de sport van 18 tot 25 april 2015 is de regiogroep Leiden van de Oogvereniging actief in het park Cronesteyn. Er zijn twee sportieve activiteiten in samenwerking met de Leiden Roadrunnersclub voor mensen met een visuele beperking.Op donderdag 23 april 2015 om 9.30 uur is er onder leiding van een professionele trainster hardlopen in het park. Iedere hardloper loopt op eigen tempo en wordt begeleid door een buddy. De training duurt 75 minuten en is ook geschikt voor beginnende hardlopers.Op vrijdag 24 april 2015 om 9.30 uur is er sportief wandelen.Afhankelijk van het tempo van de hardloper is er een indeling in drie groepen. Ook hier is een buddy aanwezig. De training duurt 90 minuten.

Waar?Bij het clubgebouw van de Leiden Roadrunnersclub, Voorschoterweg 8, 2314 NE LeidenVanaf 9:00 uur bent u welkom.Belangrijk: om voor voldoende buddy’s te zorgen is aanmelden verplicht. We rekenen op een grote opkomst. Deze activiteit is gratis, niet-leden van harte welkom.Bereikbaarheid: halte Rooseveldstraat bus 45 vanaf Leiden CentraalAanmelden kan tot 15 april 2015 via mail: leiden@oogvereniging.nl of M 06 48 97 15 89.

3.2 Excursies kunst en cultuur 2015Stichting KUBES is een vrijwilligersorganisatie met als centraal doel de deelname van slechtziende en blinde mensen aan het kunstzinnige en culturele leven te stimuleren. Daarbij staat het organiseren van maandelijks een speciale excursie naar musea, beeldentuinen en andere kunstzinnige- of culturele bezienswaardigheden centraal. Uiteraard met voldoende begeleiding, bekwame gidsen en het uitgangspunt dat er zoveel mogelijk aangeraakt kan worden. Dit geldt ook voor de culturele weekenden, waarbij er wordt overnacht in een stad in binnen- of buitenland.

Binnenkort in de regio:

Bezoek verzetsmonumenten in Den HaagDatum: vrijdag 8 mei 2015Onder deskundige leiding en met een toelichting worden het monument op de Waalsdorpervlakte, de Bourdonklok en het Oranjehotel bezocht.Meer informatie: http://kubes.nl/excursies/verzetsmonumenten-in-den-haag.html

Bezoek Justitiestad Den Haag - Vredespaleis en GevangenpoortDatum: 21 augustusBehalve Hofstad en Regeringsstad is Den Haag ook Justitiestad. Misdaad en straf komen aan bod tijdens een bijna levensechte audiotour die ons vanuit de Gevangenpoort langs historische plekken in Den Haag voert. En voor recht en vrede bezoeken we het Vredespaleis waar we een rondleiding door het gebouw en de tuinen krijgen.Meer informatie: http://kubes.nl/excursies/justitiestad-den-haag.html.

Ook voor buiten de regio Haaglanden staan er diverse excursies en cursussen voor slechtziende en blinde mensen gepland: http://kubes.nl/excursies.html.

Meer informatie?http://kubes.nl/.

3.3 Stichting Wetenschappelijk Onderzoek DoofblindheidDoelstellingStichting Wetenschappelijk Onderzoek Doofblindheid (SWODB) heeft als doelstelling om wetenschappelijk onderzoek op het gebied van Doofblindheid te bevorderen en te stimuleren. Daarmee wil de stichting de diagnostiek, behandeling en de kwaliteit van leven verbeteren, met als uiteindelijk doel genezing. De stichting richt zich daarbij zonder uitzondering op alle vormen van Doofblindheid en is daarmee uniek. SWODB heeft het ANBI-keurmerk en kan daardoor donaties en erfenissen ontvangen zonder hierover belasting af te dragen. Intussen zijn we trots te melden dat we samenwerken met Bartiméus, Kentalis en Visio. In januari 2015 hebben we de Raad van Advies geïnstalleerd welke bestaat uit vertegenwoordigers van de patiëntenverenigingen, artsen, wetenschappelijke onderzoekers en vertegenwoordigers van Visio en Kentalis.

Er is nu veelbelovend onderzoek op gebied van de ogen op komst, die ook voor personen met Retinitis Pigmentosa een verdere achteruitgang van het zicht kan stoppen. voor meer informatie en mogelijkheden om een financieel steentje bij te dragen zie: www.swodb.nl en op social media Facebook.nl/swodb en Twitter.com/swodb

3.4 Excursies Twin TravelBron: http://www.twintravel.nl/De stichting Twin-travel is een landelijke non-profit organisatie die sinds 1995 vakanties organiseert voor slechtziende en blinde mensen van 16 tot 96 jaar. Uitstapjes maken, samen plezier hebben, nieuwe culturen ontdekken, lekker wandelen of fietsen, mooie steden bezoeken, eten op een gezellig terrasje en andere mensen leren kennen. Dit zijn allemaal ingrediënten van onze vakanties. Tijdens een vakantie van Twin-travel ontmoet u een gevarieerd gezelschap: werkenden, alleenstaanden, getrouwden, ouderen, jongeren, blinden, slechtzienden, zeer slechtzienden, mensen die vanaf de geboorte visueel gehandicapt zijn, mensen die pas op latere leeftijd blind of slechtziend zijn geworden. Kortom, van alles wat, maar altijd zijn het mensen die zin in vakantie hebben! Tijdens alle vakanties zorgt Twin-travel voor voldoende begeleiders, maar u kunt ook uw eigen begeleider meenemen.

Enkele excursies/wandelingen in de buurt georganiseerd door Twin Travel:- zaterdag 18 april: Den Haag: bezoek aan het Mauritshuis- zaterdag 6 juni: Maassluis: bezoek aan zeesleepboot Hudson en een stadswandeling- zaterdag 11 juli: Woerden, rondwandeling - zaterdag 19 september: Vlaardingen-West - Maassluis, lijnwandeling

Bezoek de website voor meer informatie en aanmelden, http://www.twintravel.nl/

3.5 App “Be my eyes”Bron: www.nos.nlWellicht heeft u al gehoord van deze nieuwe app die voor blinden en slechtzienden is ontwikkeld. De app werkt op de iphone en ipad.

Een blinde of slechtziende koppelen aan een behulpzame vrijwilliger die helpt kijken. Dat is het simpele idee achter Be My Eyes, een nieuwe app die het leven van slechtzienden een stuk makkelijker kan maken.De app maakt een videoverbinding tussen de blinde en de vrijwilliger, zodat de vrijwilliger kan helpen een vraag te beantwoorden, bijvoorbeeld hoe een nieuwe omgeving eruit ziet of wat de houdbaarheidsdatum van een pak melk is.Meer informatie in het Nederlands kunt u vinden op http://nos.nl/artikel/2013779-nieuwe-app-help-een-blinde-door-mee-te-kijken.html , voor het downloaden van de apphttp://www.bemyeyes.org/.

3.6 Muziek lezen met de vingersBron: http://www.oogvereniging.nl/Op donderdag 12 februari 2015 vond in de Statenzaal van de Openbare Bibliotheek Zwolle de feestelijke presentatie plaats van het nieuwe boek van Ad van der Waals: 'Muziek lezen met de vingers; de geschiedenis van het muziekbibliotheekwerk voor mensen met een visuele beperking.’ Ad van der Waals (1946) was werkzaam in directie- en beleidsfuncties in het openbaar bibliotheekwerk, het blindenbibliotheekwerk en bij de verenigingen van blinden en slechtzienden. Hij schreef meerdere boeken over de geschiedenis van de lectuurvoorziening voor blinden en slechtzienden in Nederland.

Voor meer informatie en bestellen kijk op de website van Uitgeverij Elikser, http://webshop.elikser.nl/muziek-lezen-met-de-vingers. Het boek is in andere leesvormen aan te vragen bij Loket Aangepast Lezen, http://www.aangepastlezen.nl/home.

4. COLOFON Deze nieuwsbrief wordt verspreid onder cliënten van Visio in Zuidwest-Nederland. Aan de inhoud van de artikelen kunnen geen rechten worden ontleend. Niets uit deze uitgave mag worden gereproduceerd of verspreid zonder voorafgaande schriftelijke toestemming van Visio.

Aan deze uitgave werkten mee: Antonietta Asta, Froukje Bergsma, Astrid Borgman, Marjolijn Dekker, Petra Groothuis, Rian Karageorgos, Wobbe Kijlstra, Marion Kuper, Nicole de Lat, Janneke Leenman, Alicia Neuteboom, Janine Oomkens, Hans Ritmeester, Steven Scheffer, Daniël Schober, Tjarda Struik, SWODB, Salman Üyüklü, Steya Veldman, Irene Vogel, Karin Weening, Ester Wierenga, Gerda Woudstra, Heidie Zomer en Maureen van Zuuk.

Adressen Visio Revalidatie en Advies in Zuidwest-NederlandVoor het aan-/afmelden voor de digitale nieuwsbrief E nieuwsbriefkonvisioZWN@visio.org

Cliëntservicelijn, T 088 585 85 85Poortgebouw Rijnsburgerweg 10, 2333 AA Leiden, T 088 585 96 00, E leiden@visio.orgBordewijklaan 3, 2591 XR Den Haag, T 088 585 92 00, E denhaag@visio.org p/a Albert Schweitzer Ziekenhuis Amstelwijck, Van der Steenhovenplein 1, 3317 NM Dordrecht, T 088 585 94 00, E dordrecht@visio.org Stationspark 2, 4462 DZ Goes, T 088 585 95 00, E goes@visio.org Schiedamse Vest 158, 3011 BH Rotterdam, T 088 585 97 00, E rotterdam@visio.org

Contactgegevens klachtencommissieKoninklijke Visiot.a.v. Klachtencommissie voor cliënten en leerlingenPostbus 1180 1270 BD Huizen T 088 585 85 52, E klacht@visio.org

Koninklijke Visio, expertisecentrum voor slechtziende en blinde mensen. Meer informatie is te vinden op www.visio.org. Hoewel deze publicatie met de grootst mogelijke zorg is samengesteld, kan de redactie geen aansprakelijkheid aanvaarden voor eventuele fouten.