meneerbas.weebly.commeneerbas.weebly.com/uploads/9/9/...de_troubadour.docx · Web viewDe kinderen...

Bas van Haaren & Zoë Fresco |Programmeren | 12 april 2017

ProgrammerenGROEP 7/8

InhoudOpbouw van de lessenreeks....................................................................................2

Lesdoelen.............................................................................................................2

Les 1 Sandwichbot (unplugged)..............................................................................3

Werkblad Sandwichrobot.....................................................................................5

Les 2 beginners (unplugged)...................................................................................9

Werkblad Pixels tekenen....................................................................................12

Les 3 beginners (plugged).....................................................................................16

Les 2 gevorderd (unplugged).................................................................................18

Werkblad binair tellen........................................................................................20

Les 3 gevorderd (plugged).....................................................................................22

Les 4 microbits (plugged)......................................................................................23

Stappenplan microbits........................................................................................25

Didactische achtergrond........................................................................................27

21st century skills...............................................................................................27

TPACK-model......................................................................................................32

Bronnenlijst...........................................................................................................33

PAGINA 1

Opbouw van de lessenreeks

Lesdoelen De lessen zijn ontworpen rondom de leerlijnen van de 21st Century Skills. Het onderdeel dat het meest centraal staat binnen deze lessenreeks is Computational Thinking. De doelen waar binnen de lessen aan gewerkt wordt:

Les 1:- Leerlingen leren logisch nadenken en algoritmes te ontdekken zonder dat ze daar een computer bij nodig moeten hebben.- De leerlingen maken kennis met het onderdeel programmeren.

Les 2 beginners:- Leerlingen denken na over computertaal, zonder daar een computer voor nodig te hebben.

Les 3 beginners:- Leerlingen leren te programmeren met blokken als computertaal.

Les 2 gevorderd:- Leerlingen leren binair tellen, zonder daar een computer voor nodig te hebben.

Les 3 gevorderd:- De leerlingen leren een eenvoudige computercode (Javascriptcode) te schrijven.

Les 4:- De leerlingen leren de basis van het programmeren van de Micro:bit.

PAGINA 2

Les 1 introductie les

BeginnerLes 2 pixelcodes

Les 3 blokprogrammere

n Les 4 programmeren met MicrobitsGevorderd

Les 2 binaire getallen

Les 3 code schrijven

Les 4 programmeren met Microbits

Les 1 Sandwichbot (unplugged)Doelen:

- Leerlingen leren logisch nadenken en algoritmes te ontdekken zonder dat ze daar een computer bij nodig moeten hebben.

- De leerlingen maken kennis met het onderdeel programmeren.

Deze lesdoelen vallen onder de leerlijn Computational Thinking van de 21st Century Skills, binnen deze leerlijn wordt aan de volgende doelen gewerkt:

Problemen (her)formulerenDe leerling kan op een zodanige manier problemen formuleren dat het mogelijk wordt om het probleem op te lossen door gebruik van een computer of ander gereedschap.

Algoritmes en proceduresDe leerling kan door algoritmisch redeneren oplossingen genereren.De leerling kan oplossingen automatiseren door middel van algoritmisch denken.

Materialen:- Werkblad + lesbrief voor de

leerlingen- Hagelslag, brood, boter, mes

Tijdsduur:55 minuten

Opbouw van de les:

1. Start (10 minuten)

Deze les is de eerste les van het onderwerp programmeren. Het is daardoor belangrijk om de voorkennis van de kinderen te activeren. Dit kan gedaan worden in de vorm van een klassikaal gesprek, een woordweb of Padlet. Tijdens deze start activiteit kan ook de link worden gelegd met robots, hier gaat tenslotte de les over.

2. Opdracht (20 minuten)

De kinderen werken tijdens deze les in groepjes van vier. De eerste opdracht van de lesbrief wordt klassikaal uitgevoerd zodat de kinderen weten wat de bedoeling is van de lesbrief. De lesbrief is bedoeld als hulpmiddel om de robot te programmeren. Hierbij redeneren de kinderen stap voor stap de handelingen van de robot. De kinderen mogen alleen de woorden gebruiken die op het werkblad staan. Wanneer de kinderen klaar zijn bespreken ze wie de robot gaat instrueren.

3. Klassikaal (20 minuten)

De eerste keer dat de kinderen de robot gaan programmeren is het slim dat de leerkracht de robot speelt. Hierbij is het erg belangrijk dat de robot de opdrachten van de kinderen exact uitvoert. Dit zorgt ervoor dat het al snel misgaat. Wanneer het fout gaat bespreek dit klassikaal, waar is het fout gegaan en waar zou dit verbeterd kunnen worde (debugging). Wanneer de kinderen dit makkelijk vinden zou ook de keuze gemaakt kunnen worden om een leerling uit

PAGINA 3

de klas robot te laten zijn.

4. Afsluiting (5 minuten)

De les wordt afgesloten met een korte evaluatie. Hierbij kunnen vragen gesteld worden zoals wat heb je geleerd deze les? Wat vond je moeilijk of makkelijk tijdens deze les? Wat zou je willen veranderen aan deze les?

PAGINA 4

Werkblad SandwichrobotIn deze les ga je leren om na te denken in stappen zoals computers zonder dat je daar een computer voor nodig hebt.

Beschrijf in grote stappen hoe je een boterham met hagelslag smeert en hier een hap uit neemt.

Stap 1

Stap 2

Stap 3

Stap 4

Stap 5

Stap 6

Stap 7

Stap 8

Ga aan de slag met de commando’s!

PAGINA 5

Omcirkel de juiste woorden. Je mag alleen deze woorden gebruiken. Begin iedere opdracht op een nieuwe regel. Nummer de regels.

Klaar met je code?

Test je programma met denkbeeldige voorwerpen. Vergelijk je programma met je groepsgenoten. Klopt het programma of moet je het debuggen? Wie gaat de robot instrueren?

pak open mes boter strooi hardrechterha

nddruk breng schep deks

ellangzaa

mmon

dsnij smeer hagelslag bord snel 4-en

linkerhand

leg neer

broodzak

broodstukje

stapel

herhaal terug

hou vast

boterham

sluit draai boven tafel



ellangzaa

mmon


linkerhand

leg neer

broodzak

broodstukje

stapel

herhaal terug

hou vast

boterham




ellangzaa

mmon


linkerhand

leg neer

broodzak

broodstukje

stapel

herhaal terug

hou vast

boterham


pak open mes boter strooi hard

PAGINA 6

rechterhand

druk breng schep deksel

langzaam

mond

snij smeer hagelslag bord snel 4-enlinkerhan

dleg

neerbroodza

kbroodstuk

jestape

lherhaal teru

ghou vast

boterham




ellangzaa

mmon


linkerhand

leg neer

broodzak

broodstukje

stapel

herhaal terug

hou vast

boterham




ellangzaa

mmon


linkerhand

leg neer

broodzak

broodstukje

stapel

herhaal terug

hou vast

boterham




ellangzaa

mmon


linkerhand

leg neer

broodzak

broodstukje

stapel

herhaal terug

hou vast

boterham




ellangzaa

mmon


linkerhand

leg neer

broodzak

broodstukje

stapel

herhaal terug

hou boterha sluit draai boven tafel

PAGINA 7

vast m



ellangzaa

mmon


linkerhand

leg neer

broodzak

broodstukje

stapel

herhaal terug

hou vast

boterham




ellangzaa

mmon


linkerhand

leg neer

broodzak

broodstukje

stapel

herhaal terug

hou vast

boterham




ellangzaa

mmon


linkerhand

leg neer

broodzak

broodstukje

stapel

herhaal terug

hou vast

boterham




ellangzaa

mmon


linkerhand

leg neer

broodzak

broodstukje

stapel

herhaal terug

hou vast

boterham


PAGINA 8

Les 2 beginners (unplugged)Doelen:

- Leerlingen denken na over computertaal, zonder daar een computer voor nodig te hebben.

- De leerling kan verschillende soorten gegevens geschikt maken voor het gebruik met de computer (bijv. binaire codes).


Gegevens analyseren De leerling ervaart specifieke representaties van gegeven, verklaart en ontcijferd deze verbanden (bijv. geheimschrift, morse, logische en verklaarbare cycli in natuur en techniek).

Gegevens visualiseren De leerling kan verzamelde gegevens weergeven in een passende kaart, tabel of grafiek en hieruit conclusies trekken omtrent een situatie.

Materialen: - Potlood / gum- Werkbladen - Omrekenstrook binaire getallen

Tijdsduur: 60 minuten

Opbouw van de les:


Open de les klassikaal met een gesprek over het sturen van foto’s. Denk hierbij aan de volgende vragen:

Hoe kunnen we plaatjes versturen via de computer?

Hoe ziet de computer jouw foto? Kan hij deze ook bekijken?

Vertel vervolgens de kinderen dat een computer alleen maar computertaal kan lezen. Dit zijn enen en nullen, en dit wordt ook wel binaire code genoemd. De computer moet de foto’s omzetten in pixels en dan kan hij de foto versturen. De computer die het ontvangt moet de pixels weer vertalen naar een foto. Hetzelfde geldt natuurlijk ook voor foto’s die je met je telefoon verstuurt.

2. Instructie (10 minuten)

De kinderen kijken op hun werkblad naar het volgende figuur. Leg hierbij uit dat de code vertelt hoe de computer deze afbeelding moet maken. Een computer werkt altijd in de volgorde UIT, AAN, UIT, AAN. Onderstaande code vertelt de computer het volgende:

2 vakjes uit, dan 3 vakjes aan, dan de rest uit.5 vakjes uit, dan 1 vakje aan.

PAGINA 9

2 vakjes uit, dan 4 vakjes aan.1 vakje uit, dan 1 vakje aan, dan 3 vakjes uit, dan 1 vakje aan.1 vakje uit, dan 1 vakje aan, dan 3 vakjes uit, dan 1 vakje aan.2 vakjes uit, dan 4 vakjes aan.

Tekening Code

2 3

5 1

2 4

1 1 3 1

1 1 3 1

2 4

3. Zelfstandige verwerking/Verwerking in tweetallen (20 minuten)

De kinderen gaan nu zelfstandig de onderstaande codes vertalen tot tekeningen. Hieronder staan de oplossingen.

Tekening Code Tekening Code

1 7 3 2

1 1 1 3 1 1 3 2

1 7 1 1 2 3 1

1 1 5 1 2 4 1 1

1 7 4 2

2 1 3 1 3 1 2 2

2 1 3 1 1 6

1 2 2 2 2 1 2 1

PAGINA 10

Tekening Code

3 8

3 7 1 1

3 7 1 1

3 8

3 7

4 5

4 5

1 11

2 9

4. Evaluatie (10 minuten)

De les wordt afgesloten met een korte evaluatie. Hierin is ook ruimte om te controleren of de lesdoelen zijn behaald en kan de activiteit kort worden na besproken.

PAGINA 11

Werkblad Pixels tekenenIn deze les ga je stap voor stap leren hoe je met pixels tekenen computertaal kan omzetten naar tekeningen en andersom.

Hieronder zie je twee tabellen, in de linker tabel staat de letter a, de rechter tabel is leeg. De codes zijn bij beide tabellen ingevuld.

Op de eerste regel zie je: eerst 2 lege, dan 3 gekleurde en dan weer 1 lege.

LET OP! Het eerste hokje is altijd leeg! Maak de tekening nu in de rechter tabel.


2 3 2 3

5 1 5 1

2 4 2 4

1 1 3 1 1 1 3 1

1 1 3 1 1 1 3 1

2 4 2 4

Ga nu zelf verder met de volgende codes.


1 7 3 2

1 1 1 3 1 1 3 2

1 7 1 1 2 3 1

1 1 5 1 2 4 1 1

1 7 4 2

2 1 3 1 3 1 2 2

2 1 3 1 1 6

1 2 2 2 2 1 2 1

PAGINA 12

Tekening Code

3 8

3 7 1 1

3 7 1 1

3 8

3 7

4 5

4 5

1 11

2 9

Maak nu zelf een pixel tekening in de onderstaande tabel. Schrijf daarna ook de code erbij!

Tekening Code

PAGINA 13

De volgende opdracht ga je in tweetallen doen. Maak eerst zelf een pixel tekening in de eerste tabel en codeer je tekening in het codevlak. Schrijf daarna in de onderste tabel alleen de code in het codevlak. Knip het papier door over de kniplijn en geef het onderste deel aan de ander. Als de ander de tekening heeft gemaakt leg je de tekeningen op elkaar en zie je of hij goed is gemaakt.

Tekening Code

Tekening Code

PAGINA 14

PAGINA 15

Les 3 beginners (plugged)Doelen:

- Leerlingen leren te programmeren met blokken als computertaal.


Gegevens analyseren De leerling ervaart specifieke representaties van gegeven, verklaart en ontcijferd deze verbanden (bijv. geheimschrift, morse, logische en verklaarbare cycli in natuur en techniek).

Gegevens visualiseren De leerling kan verzamelde gegevens weergeven in een passende kaart, tabel of grafiek en hieruit conclusies trekken omtrent een situatie.

Materialen:- Per leerling 1 iPad of computer

Tijdsduur: 40 tot 60 minuten

Opbouw van de les:


Open de les klassikaal met een gesprek over technologie. Denk hierbij aan de volgende vragen:

Welke technologieën gebruik je dagelijks?

oe redt het levens? (3D printers die kunstledematen printen, robots die kunnen opereren.)

Hoe helpt het mensen? (Microchips waardoor we vermiste huisdieren weer terug kunnen vinden.)

Hoe verbindt het ons? (Facebook, WhatsApp, Skype etc.)

Vertel vervolgens de kinderen dat ze gaan leren programmeren. Programmeren is meer dan alleen de computertaal leren, het is namelijk ook bewustwording van de rol van technologie in ons dagelijks leven en de wereld om ons heen. Tegenwoordig is het namelijk bij ieder beroep belangrijk om te weten hoe technologie werkt en het is een pluspunt als je al weet hoe je moet programmeren.


Deel de iPads uit en laat de kinderen naar de volgende site gaan: https://code.org/learn

De kinderen krijgen nu een pop-up waar ze moeten bevestigen dat de site in het Nederlands getoond wordt. Druk op insturen.

PAGINA 16

https://code.org/learn

Op de iPad is een overzicht met opdrachten in jouw taal te zien. Voor de kinderen hebben we de volgende opdrachten geselecteerd:

Minecraft

Moana

Flappy Bird

Star Wars

Frozen

Angry Birds

Artist

Infinity Play Lab

De kinderen mogen zelf kiezen welk van bovenstaande opdrachten ze gaan doen.

3. Zelfstandige verwerking/Verwerking in tweetallen (20 tot 40 minuten)

De kinderen gaan zelfstandig aan de slag met de opdrachten. Wanneer de kinderen moeilijkheden tegenkomen, is het het beste om op de volgende manier te reageren:

“Ik weet het ook niet, laten we het samen oplossen.”

“Technologie werkt niet altijd zoals wij willen.”

“Leren programmeren is als een nieuwe taal leren, je spreekt het niet meteen vloeiend.”

Als een kind eerder klaar is kan hij een andere opdracht gaan maken of andere kinderen helpen die moeite hebben met de activiteit.


De les wordt afgesloten met een korte evaluatie. Hierin is ook ruimte om te controleren of de lesdoelen zijn behaald en kan de activiteit kort worden na besproken.

PAGINA 17

Les 2 gevorderd (unplugged)Doelen:

- Leerlingen leren binair tellen, zonder daar een computer voor nodig te hebben.


Gegevens analyseren De leerling kan het herkennen en beschrijven van patronen in abstracte situaties (bijv. cijferreeksen).

Gegevens visualiseren De leerling kan verschillende soorten gegevens geschikt maken voor het gebruik met de computer (bijv. binaire codes).

Materialen:- Tablets / telefoons van de

leerlingen- Plickers kaarten- Werkbladen- Digibord


Opbouw van de les:


Als start van de les wordt het lesdoel centraal gesteld. Aan de hand van dit lesdoel gaan de kinderen nadenken over wat ze al weten over dit onderwerp en wat ze de vorige les hebben geleerd. Dit kan via Padlet, een woordweb of een klassikaal gesprek. Het lesdoel: we leren vandaag wat computertaal is en hoe je dat schrijft. Ook wel binair tellen genoemd.


De kinderen hebben tijdens deze instructie en verwerking de kaartjes en het werkblad nodig. Uitleg over binaire getallen: Je hebt 5 kaartjes voor je liggen van

groot naar klein.

De getallen op de kaartjes worden steeds verdubbeld. Het volgende kaartje dat er achter zou liggen zou dan 32 stippen moeten hebben.

PAGINA 18

Op de afbeelding hierboven staat het getal 5. De 0 betekent dat het kaartje omgedraaid ligt en de 1 betekent dat het kaartje open ligt. Het getal 5 schrijf je in binaire getallen dus als 0 0 1 0 1. De koppeling van de binaire getallen aan het alfabet is als volgt: de A is het eerste getal in het alfabet en is dus 1. B=2, C=3 enz. Het is bij de instructie belangrijk dat de kinderen handelend meedoen met hun eigen kaarten zodat ze het sneller zullen begrijpen. Wanneer er leerlingen die het na de instructie nog niet helemaal begrijpen kunnen de eerste opdrachten ook klassikaal worden uitgevoerd.

7. Verwerking in tweetallen (20 minuten)

De kinderen werken in tweetallen aan de opdrachten van het werkblad. Als klaar opdracht kunnen de kinderen hun voornaam en achternaam ook in binaire getallen schrijven.


De afsluiting van de les is tevens de manier om bij de kinderen te controleren of ze het gestelde doel hebben behaald. Dit kan in de vorm van een quiz met bijvoorbeeld Plickers of de wisbordjes.

Vraag 1: Hoe schrijf je het getal 5 in computertaal?A. 0 0 0 1 1 B. 0 0 1 1 1 C. 0 0 1 0 1 D. 1 1 0 0 0

Vraag 2: Hoe schrijf je het getal 13 in computertaal?A. 0 1 1 0 1 B. 1 0 1 1 0 C. 0 0 0 0 0 D. 0 1 0 0 1

Vraag 3: Welk getal staat hier in computertaal: 0 1 0 1 0 ?A. 8 B. 9 C. 10 D. 11

Vraag 4: Welk getal staat hier in computertaal: 1 1 1 1 1 ?A. 21 B. 31 C. 32 D. 42

Vraag 5: Welk getal staat hier in computertaal: 0 0 1 1 1 ?A. 7 B. 8 C. 9 D.10

PAGINA 19

Werkblad binair tellen Cijfers

Leg nummer 1 met de kaartjes, hoe schrijf je dit in computertaal?



Vul de getallen in het tabel in in computertaal.

0 13

4 15

7 19

11

25

12

29

Nu gaan we het andersom doen, welke getallen staan hier?

… 0 1 0 1 1

PAGINA 20

… 1 0 1 0 1

… 0 0 1 1 1

Letters

We hebben nu alleen maar getallen geschreven, nu gaan we ze koppelen aan letters. Hieronder in het tabel zie je welke letter bij welk getal hoort. a=1, b=2 enz.

1 2 3 4 5 6 7 8 9 10

11

12

13

a B C d E f G h i j k l m14

15

16

17

18

19

20

21

22

23

24

25

26

n O P q R s T u v w x y z

a (1) 0 0 0 0 1r (18) 1 0 0 1 0m (13) 0 1 1 0 1

Maak nu zelf een woord met vier letters

Welk woord staat hier?

… 0 0 1 1 0

PAGINA 21

… 0 1 0 0 1… 0 0 1 0 1… 1 0 1 0 0… 1 0 0 1 1

Klaar? Schrijf hiernaast je eigen naam in computertaal. Daarna schrijf een woord in computertaal en laat je tweetalgenootje raden/ontcijferen welk woord je hebt opgeschreven.

PAGINA 22

Les 3 gevorderd (plugged)Doelen:

- De leerlingen leren een eenvoudige computercode te schrijven.

Het lesdoel valt onder de leerlijn Computational Thinking van de 21st Century Skills, binnen deze leerlijn wordt aan de volgende doelen gewerkt:

Algoritmes en procedures De leerlingen leren het ontwikkelen en schrijven van een eenvoudige computercode.

Materialen:- Tablets / computers- Digibord


Opbouw van de les


Als start van de les wordt het lesdoel centraal gesteld. Aan de hand van dit lesdoel gaan de kinderen nadenken over wat ze al weten over dit onderwerp en wat ze de vorige les hebben geleerd. Dit kan via Padlet, een woordweb of een klassikaal gesprek. Het lesdoel: De leerlingen leren om een eenvoudige computercode te schrijven. Vervolgens leren de kinderen wat een Javascriptcode is. Dit kan door een plaatje te laten zien van internet aan de kinderen. Javascript is de computertaal waarmee de computer geprogrammeerd wordt.


Binnen deze les heb je twee verschillende opties om de kinderen codes te laten schrijven. De eerste is een website waarbij je geen account aan hoeft te maken. www.crunchzilla.com/codemonster De kinderen helpen de codemonster door codes te schrijven in Javascript. De tweede optie is een website waar je wel een account voor nodig hebt. Dit account is gratis aan te maken op www.codecombat.com. De kinderen vullen dan hun klassencode in en worden zo gekoppeld aan de klas die gemaakt is op het account van de leerkracht. Codecombat is meer een gamevorm waardoor de betrokkenheid van de kinderen hoog is.

3. Verwerking (20 minuten)

Het is een optie om de eerste levels samen met de kinderen te doen op het digibord, wanneer de kinderen nog niet meteen aan de slag kunnen. Een tip voor de leerkrachten is om als voorbereiding op deze les ook zelf een paar levels uit te proberen, dit geldt voor beide opties.


De les wordt afgesloten met een korte evaluatie. Hierbij kunnen vragen gesteld worden zoals wat heb je geleerd deze les? Wat vond je moeilijk of makkelijk tijdens deze les? Wat zou je willen veranderen aan deze les?

PAGINA 23

http://www.codecombat.com/

http://www.crunchzilla.com/codemonster

Les 4 microbits (plugged) Doelen:

- De leerlingen leren de basis van het programmeren van de Micro:bit.

Het lesdoel valt onder de leerlijn Computational Thinking van de 21st Century Skills, binnen deze leerlijn wordt aan de volgende doelen gewerkt:

Algoritmes en procedures Het opdoen van praktische ervaring met een programmeeromgeving (Micro:bits).

Materialen:- Tablets / computers- Digibord - Eventueel Micro:bits


Opbouw van de les

Deze les vergt enige voorbereiding, zelf de website ontdekken zodat het makkelijker is om de kinderen te begeleiden tijdens de les.

1. Start

Wanneer je een microbit tot je beschikking hebt is het leuk om de microbit te introduceren met bijvoorbeeld ‘steen, papier, schaar’. Je kan de les ook starten met een filmpje over de Microbit:https://www.youtube.com/watch?v=Wuza5WXiMkc (Dit filmpje is in het Engels). Wanneer je de microbit hebt geïntroduceerd is het belangrijk om het lesdoel met de kinderen te bespreken.

2. Instructie

Gedurende deze les gebruiken de kinderen de volgende website: https://pxt.microbit.org/. Tijdens de instructie kijken de kinderen mee op het bord naar de website. Hierbij laat je zien waar de kinderen mee mogen werken tijdens deze les: de basics en input. Eventueel kan je een klein voorbeeld op het bord laten zien:

3. Verwerking

PAGINA 24

https://pxt.microbit.org/

https://www.youtube.com/watch?v=Wuza5WXiMkc

De eerste 10 minuten van de verwerking kan je de kinderen zelf laten ontdekken. Zonder dat ze een voorbeeld hebben. Na deze 10 minuten krijgen de kinderen een a4’tje met stap voor stap voorbeelden om de microbit te programmeren. Wanneer je een microbit tot je beschikking hebt kan je de leerlingen het ook echt uit laten proberen op de microbit.

4. Evaluatie

Doordat dit de laatste les is van de lessenreeks wordt niet alleen deze les geëvalueerd maar het hele onderwerp programmeren. Je kan vragen stellen zoals: Wat hebben we tijdens al deze afgelopen lessen geleerd? Wat vonden de kinderen er van? Wat zouden ze anders willen zien?

PAGINA 25

Stappenplan microbits 1. Maak een naambutton

2. Wat is jouw geluksgetal?

3. Een kloppend hart

4. Steen, papier, schaar

PAGINA 26

5. Een dobbelsteen

PAGINA 27

Didactische achtergrond 21st century skills De 21st Century Skills, ook wel 21e eeuwse vaardigheden genoemd, is een verzameling van 11 competenties die nodig zijn om de 21e eeuw te overleven. Het is samengesteld door het Nationaal Expertisecentrum Leerplanontwikkeling (SLO) en Kennisnet.

Creatief DenkenCreatief denken (en handelen) is het vermogen om nieuwe en/of ongebruikelijke maar toepasbare ideeën voor vraagstukken te vinden. Hierbij horen:

• Het kennen en hanteren van creatieve technieken;• Het denken buiten gebaande paden;• Nieuwe samenhangen kunnen zien;• Het durven nemen van (verantwoorde) risico’s;• Fouten kunnen zien als leermogelijkheden;• En een ondernemende en onderzoekende houding.

Naast het vernieuwende gedeelte moet er ook aandacht zijn voor de toepasbaarheid en bruikbaarheid in een specifieke context. Een rijke leeromgeving waarin kinderen gestimuleerd worden om zelf oplossingen te bedenken stimuleert de ontwikkeling van het creatief vermogen.

Waarom is het belangrijk?Tegenwoordig worden we steeds vaker geconfronteerd met complexe maatschappelijke kwesties, creatieve oplossingen zijn hiervoor erg belangrijker omdat de standaardoplossingen vaak niet voldoen en er behoefte is aan innovatie. Creatief denken is iets wat iedereen kan, maar het moet wel worden ontwikkeld. Het onderwijs kan hierin een bijdrage leveren en in alle vakinhoudelijke domeinen aan bod komen door passende leerervaringen aan te bieden die het creatief vermogen ontwikkelen. Als je meer aandacht wilt voor creatief denken in het kader van de 21st Century Skills, dan zal er ook aandacht aan moeten worden besteed in het onderwijs en zowel aan creatief denken en handelen op zich als aan de manier waarop je daarmee gaat werken. (SLO, 2015)

Problemen oplossenProbleemoplossend denken en handelen is het vermogen om een probleem te herkennen, te erkennen en een plan te maken om het op te lossen. Het gaat daarbij om:

• Problemen signaleren, analyseren en definiëren;• Strategieën kennen en hanteren om met onbekende problemen om te

gaan;• Oplossingsstrategieën genereren, analyseren en selecteren;• Patronen en modellen creëren en beargumenteerde beslissingen

nemen.

Het proces dat leidt tot het oplossen van het probleem is belangrijker dan het vinden van de oplossing. Ook moet het probleem zijn gedefinieerd in een specifieke context en moet er gebruik worden gemaakt van vakinhoudelijke kennis en vaardigheden om tot de oplossing te komen.

PAGINA 28

Waarom is het belangrijk?Kennis en innovatie zijn nodig om problemen op te lossen, dat geldt voor zowel de huidige als toekomstige problemen. Onze maatschappij wordt steeds complexer en juist daarom is het belangrijk dat de kinderen leren om zelf problemen op te lossen. Om het toe te passen op actuele en toekomstige maatschappelijke en wereldwijde problemen kan er in het onderwijs aandacht besteed worden aan problemen oplossen als doel en als middel ter motivering, stimulering en zinvol maken van leren en om onderwijs te verbeteren en actueel te houden (SLO, 2015)

Computational thinkingComputational thinking is het procesmatig formuleren en herformuleren van problemen op een manier dat het mogelijk wordt om met het met computertechnologie op te lossen. Daarbij gaat het over een verzameling van denkprocessen waarbij probleemformulering, gegevensorganisatie, -analyse en -representatie worden gebruikt voor het oplossen van problemen met ICT-technieken en -gereedschappen.

Waarom is het belangrijk?Veel actuele maatschappelijke en wetenschappelijke vraagstukken zijn zo complex dat zij zonder hulp van computers onmogelijk zijn op te lossen. Hiervoor is de rekenkracht van de computer dus nodig om tot een oplossing te komen.

Computational thinking richt zich daarom op de vaardigheden die nodig zijn om problemen op te lossen waarbij veel informatie, variabelen en rekenkracht nodig zijn. Daarom is het belangrijk om te begrijpen hoe informatie tot stand komt, zodat het mogelijk wordt om computers te benutten voor het oplossen van problemen, het denken in stappen en daarmee in voorwaardelijkheden voor volgorde van de benodigde gegevens. Computertechnologie gebruikt bij het zoeken naar oplossingen betekent inzicht krijgen in algoritmes (een reeks instructies om vanaf een beginpunt een bepaald doel te bereiken) en procedures (een verzameling van activiteiten die in een bepaalde volgorde worden uitgevoerd). (SLO, 2015)

Informatievaardigheden Informatievaardigheden omvat het scherp kunnen formuleren en analyseren van informatie uit bronnen, het op basis hiervan kritisch en systematisch zoeken, selecteren, verwerken, gebruiken en verwijzen van relevante informatie en deze beoordeeld en evalueert op bruikbaarheid en betrouwbaarheid. In de context van 21st Century Skills gaat het vaak om digitale bronnen.

Waarom is het belangrijk?Omdat het digitaliseren van bronnen en de steeds betere infrastructuur van internet kan iedereen wereldwijd snel informatie publiceren. Digitale informatie neemt toe doordat iedereen kan publiceren, maar ook omdat het makkelijk is te kopiëren, manipuleren en verspreiden. De hoeveelheid digitaal beschikbare informatie neemt daardoor toe en daardoor wordt het moeilijker om te bepalen welke informatie is te vertrouwen en wat niet. (SLO, 2015)

ICT-basisvaardighedenICT-basisvaardigheden zijn de kennis en vaardigheden die nodig zijn om de

PAGINA 29

werking van computers en netwerken te begrijpen, om te kunnen omgaan met verschillende soorten technologieën en ze kunt bedienen, de mogelijkheden en de beperkingen van technologie te begrijpen. Het begrip computer wordt hier breed gebruikt, niet alleen als desktop of tablet, maar elke technologie die een microprocessor gebruikt die op basis va ingevoerde gegevens volgens software een aantal logische handelingen verricht met als uitvoer bepaalde algoritmes en tijdelijke opslag van gegevens.

Waarom is het belangrijk?Om goed te kunnen functioneren in de huidige en toekomstige samenleving is het belangrijk dat leerlingen beschikken over voldoende basiskennis om gebruik te kunnen maken van verschillende technologieën. Deze kennis heeft betrekking op de basisfuncties van computers en computernetwerken. Een voorbeeld hiervoor is het kunnen benoemen, aansluiten en bedienen van hardware, om kunnen gaan met programma’s als Word en PowerPoint, internet en het kunnen omgaan met beveiligings- en privacyaspecten. Hierdoor leert de leerling dat een computer niet een apparaat is dat zelf gegevens aanmaakt, maar dat zij daar zelf invloed op hebben, hoe deze gegevens terechtkomen op de computer en de manier waarop de gegevens worden getoond aan de gebruiker. ICT-basisvaardigheden zijn daarmee nodig als onderlegger voor het geheel van de digitale geletterdheid. (SLO, 2016)

MediawijsheidMediawijsheid is een term die in 2005 werd geïntroduceerd in een advies van de Raad voor Cultuur, met het advies benadrukte de Raad hoe groot de impact van media tegenwoordig op ons bestaan is. Mediawijsheid wordt door de Raad gedefinieerd als “het geheel van kennis, vaardigheden en mentaliteit waarmee burgers zich bewust, kritisch en actief kunnen bewegen in een complexe, veranderlijke en fundamenteel gemedialiseerde wereld.”

Waarom is het belangrijk?Zoals toen al werd voorspeld, medialiseert onze samenleving steeds verder en om optimaal mee te kunnen doen in een samenleving vol media is mediawijsheid onmisbaar. Het vinden van een baan, jezelf ontwikkelen, sociale contacten bijhouden, gezond blijven en zelfs gelukkig worden: media speelt hierin een steeds grotere rol, juist daarom is het belangrijk om de mogelijkheden en risico’s van media te kennen. Om optimaal gebruik te maken van media, zowel in het onderwijs nu als in de toekomst, hebben leerlingen mediawijsheid nodig. (SLO, 2015)

CommunicerenBij communiceren gaat het om het effectief en efficiënt overbrengen en ontvangen van een boodschap. Meer specifiek gaat het om het:

• Doelgericht kunnen uitwisselen van informatie met anderen (spreken, luisteren, de kern van een boodschap herkennen, effectief verwoorden, duidelijk zijn, ruis voorkomen);

• Kunnen omgaan met verschillende communicatieve situaties (gesprekken, presentaties, debatten, etc.) en het kennen van de gesprekstechnieken, -regels en sociale conventies bij elke situatie;

• Kunnen omgaan met verschillende communicatiemiddelen (teksten, films) en het hanteren van verschillende strategieën daarbij;

PAGINA 30

• Hebben van inzicht in de mogelijkheden die ICT biedt om effectief te communiceren. (SLO, 2015)

Waarom is het belangrijk?Communiceren is iets van alle tijden en zal daarom nooit meer weg te denken zijn. Wel blijft het echter van belang dat leerlingen leren om hun eigen boodschap zo duidelijk mogelijk over te brengen om zo misverstanden te voorkomen. Om zo goed mogelijk in te springen op de huidige ontwikkeling is het echter ook van belang dat leerlingen leren welke nieuwe mogelijkheden er zijn om te communiceren en wat daarbij belangrijk is om te weten. Zo is het belangrijk dat boodschappen via apps als WhatsApp anders over kunnen komen dan in een persoonlijke situatie. Dit omdat communiceren zowel verbaal als non-verbaal gaat. Hier moeten kinderen zich bewust van worden om zo goed mogelijk te kunnen communiceren.

SamenwerkenOnder samenwerken valt het gezamenlijk realiseren van een doel en anderen daarbij kunnen aanvullen en ondersteunen. Meer specifiek gaat het om:

• Verschillende rollen bij jezelf en anderen (h)erkennen;• Hulp kunnen vragen, geven en ontvangen;• Een positieve en open houding ten aanzien van andere ideeën;• Respect voor culturele verschillen;• Kunnen onderhandelen en afspraken maken met anderen in een team;• Kunnen functioneren in heterogene groepen;• Effectief kunnen communiceren. (SLO, 2015)

Waarom is het belangrijk?Ook al wordt de maatschappij steeds individualistischer, samenwerken blijft belangrijk. Je ziet het steeds vaker op scholen terug, waar vaak projectmatig in groepjes wordt gewerkt, maar ook bedrijven hebben behoefte aan mensen die goed samen kunnen werken. In een bedrijf werk je vaak met een team naar hetzelfde doel en zal je zo nu en dan compromissen moeten sluiten. Omdat in onze huidige samenleving iedereen zo verschilt, is het ook nodig om een positieve en open houding naar elkaar te hebben en ook rekening moeten houden met culturele verschelen, zeker in onze multiculturele samenleving. Ook communiceren speelt hierin een belangrijke rol, net als sociale en culturele vaardigheden.

Sociale & culturele vaardighedenBij sociale en culturele vaardigheden ligt het belang bij het effectief kunnen leren, werken en leven met mensen met verschillende etnische, culturele en sociale achtergronden. Het gaat hier om:

• Constructief kunnen communiceren in verschillende sociale situaties met respect voor andere visies, uitingen en gedragingen;

• Het kennen en herkennen van gedragscodes in verschillende sociale situaties;

• Eigen gevoelens kunnen herkennen en gekanaliseerd en constructief kunnen uiten;

• Het tonen van inlevingsvermogen en belangstelling voor anderen;

PAGINA 31

• Bewust zijn van de eigen individuele en collectieve verantwoordelijkheid als burger in een samenleving. (SLO, 2015)

Waarom is het belangrijk?Om goed te kunnen communiceren en samenwerken is het van belang dat je sociale en culturele vaardigheden kent en deze kunt toepassen. Omdat de verschillen tussen mensen nog erg groot zijn is het goed dat je weet dat je respectvol met elkaar om moet gaan en je je kunt verplaatsen in de ander. Ook is het goed om te weten wat er in de samenleving speelt en hoe je daar als burger je verantwoordelijkheid kunt nemen. Je leert op die manier hoe je om moet gaan met verschillen tussen mensen en dat maakt je tot een betere teamspeler.

ZelfreguleringZelfregulering wil zeggen dat je zelfstandig kunt handelen en daarvoor verantwoordelijkheid neemt binnen een bepaalde situatie of omgeving en daarbij rekening houdt met je eigen capaciteiten. Het gaat om het heft in eigen handen nemen en niet klakkeloos aanwijzingen of voorschriften volgen. Daarvoor is het belangrijk dat je een goed beeld hebt op de eigen doelen, motieven en capaciteiten.

Waarom is het belangrijk?Mensen worden in onze samenleving steeds meer aangesproken als individu en moeten steeds weer reageren op veranderingen. Dit is zowel in werksituaties, je studie of functioneren als burger. Iedereen moet zijn eigen leven leiden en in verschillende situaties zelfstandig handelen en verantwoordelijkheid nemen. Ook is het zelfstandig leervermogen erg belangrijk, omdat kinderen en jongeren zich moeten voorbereiden op een leven waarin ze zelfstandig hun kennis op peil moeten houden en nieuwe kennis en vaardigheden moeten verwerven. Ze zijn immers zelf verantwoordelijk voor ‘een leven lang leren’. In het onderwijs moet je hier aandacht aan besteden, omdat kinderen al zelfregulerende vaardigheden kunnen leren. Ook bij jonge kinderen is dit het geval, er zal dan wel verschil zijn in de contexten, complexiteit van taken, de aard en omvang van de prikkels uit de omgeving en de keuzemogelijkheden in het eigen handelingsrepertoire. Naarmate ze ouder worden kunnen ze steeds beter metacognitieve kennis en vaardigheden toepassen. Als je onderwijs hier expliciet aandacht aan besteedt stimuleert het leerlingen om hun eigen verantwoordelijkheid te nemen en meer zelfstandig keuzes te maken en taken uit te voeren. (SLO, 2015)

Kritisch denkenKritisch denken gaat om het vermogen om zelfstandig te komen tot weloverwogen en beargumenteerde afwegingen, oordelen en beslissingen. Hiervoor zijn denkvaardigheden noodzakelijk, maar ook houdingsaspecten, reflectie en zelfregulerend vermogen spelen een essentiële rol. Denkvaardigheden zijn nodig om informatie te beoordelen, onjuistheden te signaleren en om een visie of mening tegen het licht te houden. Op basis daarvan kan beargumenteerd een eigen oordeel of standpunt bepaald worden of een beslissing worden genomen. De denkvaardigheden zijn onlosmakelijk verbonden met een kritische houding, waarbij het gaat om het verlangen om goed geïnformeerd te zijn, de neiging om redenen en oorzaken te zoeken, ruimdenkendheid, respect voor standpunten van anderen en de bereidheid om die standpunten mee te wegen. Kritisch denken is

PAGINA 32

een bewuste activiteit waarbij ook reflectie en zelfregulerend vermogen van belang zijn, een kritisch denken onderzoekt het eigen denkproces en stelt als het nodig is zijn beslissing, opvatting of handeling bij.

Waarom is het belangrijk?Kritisch denken is belangrijk omdat het een essentiële vaardigheid voor het onderzoeken en beoordelen van informatie, het bepalen van standpunten en het nemen van goed doordachte beslissingen. Kritisch denken veronderstelt het analytisch denken en een open, onderzoekende houding. Dit is zowel voor het verwerven van domeinkennis en -vaardigheden als voor persoonsvorming en burgerschap belangrijk. Onderwijs dat bijdraagt aan de ontwikkeling van kritische denkvaardigheid leert leerlingen na te denken voer een onderwerp, vraag of probleem en dit eerst te analyseren voordat er een mening wordt gevormd. Leerlingen worden uitgedaagd om hun eigen ideeën en die van anderen te toetsen en toe te passen. (SLO, 2015)

TPACK-model Technological Pedagogical And Content Knowledge

Het TPACK model is ontwikkeld door Matthew Koehler en Punya Mishra. Het TPACK-model gaat er om dat je als leerkracht weet hoe je ICT inzet in je didactiek om de vakinhoud over te brengen aan de leerlingen. Om het TPACK-model op een correcte manier in te kunnen zetten moet je weten wanneer het gebruik van ICT een meerwaarde heeft binnen het

onderwijs.

TPACK bestaat uit de drie kennisdomeinen vakinhoud (Content Knowledge), didactiek (Pedagogical Knowledge) en ICT (Technological Knowledge). Het is hierbij belangrijk dat je als leerkracht een balans vindt tussen de drie kennisdomeinen. Onder het kennisdomein vakinhoud valt alle inhouden/ de leerstof die de leerlingen moeten weten van de vakken die binnen het basisonderwijs worden aangeboden, zoals rekenen, aardrijkskunde, taal enzovoort. Bij het kennisdomein didactiek gaat het er om hoe je de vakinhouden aan de leerlingen aanbiedt. Denk hierbij aan de verschillende passende werkvormen en didactische modellen. De leerkracht zorgt er voor dat de didactiek zo goed mogelijk wordt afgestemd op de vakinhoud zodat de leerlingen op een zo goed mogelijke manier leren. Als laatste kennisdomein heb je de ICT, welke meerwaarde heeft ICT bij het leerproces van de kinderen. En welke vorm van ICT kan de leerkracht het beste inzetten, kijkend naar de vakinhouden en didactiek.

Rondom de drie kennismodellen loopt de cirkel ‘context’. De context bepaald een groot deel van je mogelijkheden om ICT in te zetten binnen je onderwijs. Hierbij wordt gekeken naar de visie van de school op ICT en je eigen visie op ICT. Je hebt als leerkracht ook een bepaalde deskundigheid nodig om ICT te kunnen inzetten

PAGINA 33

in je onderwijs. Onder de context valt ook de doelgroep van je les en de voorkennis van de kinderen. Al met al gaat het er dus om dat je als leerkracht weet hoe je ICT inzet in je didactiek om de vakinhoud over te brengen aan de leerlingen.

PAGINA 34

Bronnenlijst Kennisnet. (2014). Sandwich robot. Geraadpleegd op 20 maart, 2017, van http://www.codekinderen.nl/leerling/unplugged/sandwich-robot/.

Kennisnet. (2014). Binair tellen. Geraadpleegd op 27 maart, 2017, van http://www.codekinderen.nl/leerling/unplugged/binair-tellen/ .

SLO. (2015, december 22). Communiceren. Opgeroepen op februari 13, 2017, van SLO: Curriculum van de toekomst: http://curriculumvandetoekomst.slo.nl/21e-eeuwse-vaardigheden/communiceren

SLO. (2015, december 22). Computational thinking. Opgeroepen op februari 13, 2017, van SLO: Curriculum van de toekomst: http://curriculumvandetoekomst.slo.nl/21e-eeuwse-vaardigheden/digitale-geletterdheid/computational-thinking

SLO. (2015, december 21). Creatief denken en handelen. Opgeroepen op februari 13, 2017, van SLO: Curriculum van de toekomst: http://curriculumvandetoekomst.slo.nl/21e-eeuwse-vaardigheden/creatief-denken-en-handelen

SLO. (2015, december 22). Informatievaardigheden. Opgeroepen op februari 13, 2017, van SLO: Curriculum van de toekomst: http://curriculumvandetoekomst.slo.nl/21e-eeuwse-vaardigheden/digitale-geletterdheid/informatievaardigheden

SLO. (2015, december 22). Kritisch denken. Opgeroepen op februari 14, 2017, van SLO: Curriculum van de toekomst: http://curriculumvandetoekomst.slo.nl/21e-eeuwse-vaardigheden/kritisch-denken

SLO. (2015, december 22). Mediawijsheid. Opgeroepen op februari 13, 2017, van SLO: Curriculum van de toekomst: http://curriculumvandetoekomst.slo.nl/21e-eeuwse-vaardigheden/digitale-geletterdheid/mediawijsheid

SLO. (2015, december 22). Probleemoplossend denken en handelen. Opgeroepen op februari 13, 2017, van SLO: Curriculum van de toekomst: http://curriculumvandetoekomst.slo.nl/21e-eeuwse-vaardigheden/probleemoplossend-denken-en-handelen

SLO. (2015, december 22). Samenwerken. Opgeroepen op februari 13, 2017, van SLO: Curriculum van de toekomst: http://curriculumvandetoekomst.slo.nl/21e-eeuwse-vaardigheden/samenwerken

SLO. (2015, december 22). Sociale en culturele vaardigheden. Opgeroepen op februari 14, 2017, van SLO: Curriculum van de toekomst: http://curriculumvandetoekomst.slo.nl/21e-eeuwse-vaardigheden/sociale-en-culturele-vaardigheden

SLO. (2015, december 22). Zelfregulering. Opgeroepen op februari 14, 2017, van SLO: Curriculum van de toekomst: http://curriculumvandetoekomst.slo.nl/21e-eeuwse-vaardigheden/zelfregulerend-vermogen

PAGINA 35

SLO. (2016, februari 1). ICT basisvaardigheden. Opgeroepen op februari 13, 2017, van SLO: Curriculum van de toekomst: http://curriculumvandetoekomst.slo.nl/21e-eeuwse-vaardigheden/digitale-geletterdheid/ict-basisvaardigheden

PAGINA 36

meneerbas.weebly.commeneerbas.weebly.com/uploads/9/9/...de_troubadour.docx · Web viewDe kinderen...

Documents

Transcript of meneerbas.weebly.commeneerbas.weebly.com/uploads/9/9/...de_troubadour.docx · Web viewDe kinderen...