© WWW.AMT.NL - Dé internetsite voor de Automotive Professional

ONTWIKKELINGENMultipla Hybrid Power

Om aan te tonen dat het hybridevoertuig ook bij Fiat actueel is,presenteert Fiat de resultaten vanhaar ontwikkelingen op dit gebied.Voor de directe verkoop zijn de au-to’s nog niet klaar, maar ‘openba-re’ experimenten vinden reedsplaats. Een aantal hybride Multip-la’s rijdt al rond in overheidsdienstin het Italiaanse Napels.

De Multipla met z’n dubbelebodem leent zich perfect om uitge-rust te worden met extra voorzie-ningen. Dit kan zonder grote aan-passingen aan het koetswerk enaan ruimte hoeft er nauwelijks ietsingeleverd te worden. De enigewijziging is de middelste zitplaatsvoorin. Deze wordt vervangendoor een console de een regeleen-heid bevat.

Het primaire doel om auto’s alsde Multipla Hybrid Power, zoalsde auto voluit heet, te ontwikkelenis reductie van het brandstofver-bruik en de uitstoot van schadelij-ke gassen. Deze Multipla kan zelfsgereden worden zonder dat er ookmaar iets uit de uitlaat komt.

Een vertrouwde basisVoor de ontwikkeling van de Mul-tipla Hybrid Power is uitgegaanvan de bekende Multipla met 1.6liter benzinemotor. Deze kracht-bron vinden we nog steeds terugonder de motorkap. Een eerste

aangedreven door de elektromotor.Ondanks het lage vermogen van deelektromotor kan wel optimaal ge-profiteerd worden van z’n hogekoppel. Boven 35 km/h springt deverbrandingsmotor bij en zijn snel-heden tot 155 km/h mogelijk.

Automatische handbakDe krachten van beide motorenworden overgebracht via een half-

Fiat racet mee in toekomststrijd

Hybride bijna klaar voor gebruik

Aan de buitenkant van de MultiplaHybrid Power is bijna niet te ziendat het om een voertuig met bij-zondere aandrijving gaat,of hetmoet de ‘vulopening’rechtsachterzijn,waar de aansluiting zit voorexterne bijlading van de accu’s.1 = Elektronisch controle- en

regelsysteem2 = Regeling van de elektronische

airconditioning3 = Benzinedamp recirculatie4= Dynamo5= Elektromotor6 = Elektrische stuurbekrachti-

gingspomp7 = Transmissie8 = Accu’s9 = Oplaadcontact10 = Brandstoftank

automatische vierversnellingsbak.Eigenlijk is dit een Selespeed-va-riant van de oorspronkelijke hand-geschakelde Multipla vijfbak. Debestuurder heeft de keuze om deversnellingspook in vier standen tezetten: D om normaal vooruit terijden, R om achteruit te rijden, Nals vrijstand en LG voor rijden opsteile hellingen. Omdat de bak au-tomatisch schakelt, ontbreekt eenkoppelingspedaal. Afhankelijk ofer hybride gereden wordt of alleenop de elektromotor weet de bakzelf of hij alle versnellingen maggebruiken of niet. Want wanneerde elektromotor het werk alleendoet, komt de bak niet uit de eersteversnelling.

Zonder benzineDe winst van de hybride Multiplazit hem in het feit dat hij in staat isom geen uitstoot te produceren alshij in een drukke binnenstad rijdt.Hij onttrekt dan stroom aan de ac-cu’s die zich tussen de dubbele bo-dem bevinden. Deze accu’s (vijf-tien stuks metaal-nikkelhydridebatterijen van 14,4 Volt) kunnen

vluchtige blik lijkt de indruk tewekken dat er verder niets veran-derd is. Echter, wanneer het nodigeplastic is verwijderd wordt er meerzichtbaar. Aan de voorkant van debestaande aandrijflijn is een aantalextra componenten geplaatst: on-der meer een grote dynamo, eenelektromotor en een huis met eenstukje transmissie. Dit zijn decomponenten die de auto hybridemaken. De Multipla is een paral-lelle hybride. Dit omdat de elektri-sche aandrijving en de conventio-nele aandrijving naast elkaarwerken en pas samenkomen in deversnellingsbak.

De auto kan in drie standen ge-reden worden. E: elektrisch, ER:elektrisch met oplading en H: hy-bride. De eerste stand is duidelijk:er wordt alleen op de elektromotorgereden. Topsnelheid en actieradi-us zijn beperkt en komen alleen tothun recht op korte afstanden in ste-delijke gebieden. In de stand elek-trisch met oplading rijdt de autoook alleen op de elektromotor. Debenzinemotor draait echter wel,om de accuset van de elektromotorop of bij te laden. In deze situatiedraait de verbrandingsmotor in z’nmeest gunstige belastingssituatie.Verbruik en uitstoot zijn optimaal.De actieradius is nu een stuk gro-ter. In de hybride stand wordt deauto tot een snelheid van 35 km/h

In de strijd om de uitstoot te beperken zullen nog heel

wat obstakels genomen moeten worden. Welke kracht-

bron zich in de verre toekomst als ideale oplossing zal

aandienen is niet bekend. Een voorlopige tussenstap

lijkt het hybride systeem. Ook Fiat heeft zich met de

Multipla Hybrid Power op het strijdtoneel gemeld.

1 © WWW.AMT.NL - Dé internetsite voor de Automotive Professional

opgeladen worden door een dyna-mo die door de benzinemotorwordt aangedreven, maar ook dooreen externe aansluiting op hetlichtnet. Of je deze aansluiting ookbeneden aan je portiekwoning offlat van tien hoog met parkeergele-genheid drie straten verderop kunthebben (het doel is tenslotte hetontlasten van het milieu in stedelij-ke gebieden) is nu even een vraag-

stuk van een geheel andere orde.Uiteraard wordt de bewegingsener-gie tijdens afremmen ook omgezetin elektriciteit.

De hybride Fiat is uitgerust meteen aantal extra zaken die nodigzijn wanneer er gereden wordt meteen uitgeschakelde verbrandings-motor. De meest opvallende hier-van zijn de verwarming die werktop benzine uit de tank en de extrapompen voor het remsysteem ende stuurbekrachtiging. Het remsys-teem is overigens iets gemodifi-ceerd ten opzichte van dat van destandaard Multipla. Dit omdat deauto door de hybride aanpassingen550 kg zwaarder is geworden. Omdit nog enigszins te beperken is debrandstoftank iets kleiner gewor-den. Dit laatste heeft echter wel di-rect invloed op de actieradius.

Nog niet representatiefDe gegevens in de tabel vragenhier en daar nog om extra uitleg.De uitstoot van CO lijkt bij de hy-bride auto te zijn gestegen ten op-zichte van de benzinevariant. Dit isechter een vertekend beeld, omdatde 1,28 g/km slechts een uitstoot-

waarde is bij hogere snelheden. Bijlagere snelheden werkt alleen deelektromotor en is de uitstoot nul.Wat het juiste gemiddelde wordt isnog niet duidelijk, maar het vol-doet in ieder geval wel aan deEuro3-normen.

Het opgegeven vermogen van30 kW van de wisselstroom-elek-tromotor is alleen van toepassingwanneer de benzinemotor de wis-selstroomgenerator aandrijft. Alsalleen van de accu’s stroom ont-trokken wordt is het vermogen la-ger (15 kW) omdat de gelijkstroomuit de accu’s eerst omgezet moetworden naar wisselstroom. Overi-gens zorgt de standaard dynamovan de benzinemotor voor de span-ning van het boordnet.

De Multipla Hybrid Powerwordt voor de consument pas inte-ressant wanneer de accu’s geopti-maliseerd worden. Nu hebben zeeen levensduur van zo’n 2000 maalopladen, wat in de praktijk neer-komt op ruim 160.000 km. Eencomplete set kost ongeveer 30.000dollar per auto.

Beschikt de conventionele Multip-la over drie voorstoelen,de hybri-de versie heeft ‘slechts’tweeexemplaren. In de hybride is op deplek van de middelste voorstoeleen console geplaatst die de rege-leenheid bevat.Achter het stuur-wiel bevindt zich een display vaneen navigatiesysteem die nudienst doet als informatieschermvoor het hybride systeem.

Een grote draaiknop op de mid-denconsole maakt de keuze mo-gelijk voor de gewenste aandrij-ving.Het spreekt vanzelf dat deeerste keuzestand alleen gemaaktkan worden bij stilstaand voertuig,omdat vanuit de parkeerstand ge-schakeld wordt.Het overschake-len naar de overige standen moestbij de door ons gereden versie ooktijdens stilstand gebeuren. In detoekomst zal dit ook tijdens het rij-den kunnen plaatsvinden.

Om de aandrijfkrachten van de elektromotor in de conventionele trans-missie te krijgen is de vijfde versnelling opgeofferd.Het primaire tand-wiel van de vijfde gang is de directe schakel tussen versnellingsbak enelektrische aandrijving.

Cornelis Kit

FOTO’S:FIAT

Specificaties van de diverse Multipla’s1.6 16v 1.9 JTD Hybride Electrische

stand stand

Brandstofverbruik (ECE + EUDC) [liters/100km] 8,6 6,4 6,8 -Brandstofverbruik (ECE + EUDC) [kWh/100km] 95 94 93Gecombineerde uitstoot HC + NOx [g/km] 0,329 0,554 0,174 -Uitstoot CO [g/km] 0,494 0,496 1,28 -Topsnelheid [km/h] 170 170 155 80Actieradius [km] 756 1016 400 80Vermogen [kW] 76 77 76 30*Koppel [Nm] 144 200 144 130Acceleratie (0 - 50 km/h) [s] 9 10,5**Acceleratie (0 - 100 km/h) [s] 12,6 12,4Max. helling (beladen) [%] 22 24 22 16***Massa [kg] 1300 1370 1850 1850

* 15 bij continu vermogen, ** 9,5 in lage versnelling, *** 22 in lage versnelling

© WWW.AMT.NL - Dé internetsite voor de Automotive Professional 2