© D. D’Hert – 2019 GO ! Atheneum Veurne Centrum nota s ... · Atheneum Veurne Centrum –...

32
1 © D. D’Hert – 2019 – GO ! Atheneum Veurne Centrum – nota’s geschreven uit eigen beweging

Transcript of © D. D’Hert – 2019 GO ! Atheneum Veurne Centrum nota s ... · Atheneum Veurne Centrum –...

Page 1: © D. D’Hert – 2019 GO ! Atheneum Veurne Centrum nota s ... · Atheneum Veurne Centrum – nota’s geschreven uit eigen beweging 2 Oswald Avery toonde in 1943 aan dat DNA betrokken

1 © D. D’Hert – 2019 – GO ! Atheneum Veurne Centrum – nota’s geschreven uit eigen beweging

Page 2: © D. D’Hert – 2019 GO ! Atheneum Veurne Centrum nota s ... · Atheneum Veurne Centrum – nota’s geschreven uit eigen beweging 2 Oswald Avery toonde in 1943 aan dat DNA betrokken

2 © D. D’Hert – 2019 – GO ! Atheneum Veurne Centrum – nota’s geschreven uit eigen beweging

1 De nucleïnezuren rRNA, tRNA en mRNA worden ook buiten de kern aangetroffen.

Page 3: © D. D’Hert – 2019 GO ! Atheneum Veurne Centrum nota s ... · Atheneum Veurne Centrum – nota’s geschreven uit eigen beweging 2 Oswald Avery toonde in 1943 aan dat DNA betrokken

3 © D. D’Hert – 2019 – GO ! Atheneum Veurne Centrum – nota’s geschreven uit eigen beweging

Page 4: © D. D’Hert – 2019 GO ! Atheneum Veurne Centrum nota s ... · Atheneum Veurne Centrum – nota’s geschreven uit eigen beweging 2 Oswald Avery toonde in 1943 aan dat DNA betrokken

4 © D. D’Hert – 2019 – GO ! Atheneum Veurne Centrum – nota’s geschreven uit eigen beweging

Page 5: © D. D’Hert – 2019 GO ! Atheneum Veurne Centrum nota s ... · Atheneum Veurne Centrum – nota’s geschreven uit eigen beweging 2 Oswald Avery toonde in 1943 aan dat DNA betrokken

5 © D. D’Hert – 2019 – GO ! Atheneum Veurne Centrum – nota’s geschreven uit eigen beweging

Page 6: © D. D’Hert – 2019 GO ! Atheneum Veurne Centrum nota s ... · Atheneum Veurne Centrum – nota’s geschreven uit eigen beweging 2 Oswald Avery toonde in 1943 aan dat DNA betrokken

6 © D. D’Hert – 2019 – GO ! Atheneum Veurne Centrum – nota’s geschreven uit eigen beweging

Page 7: © D. D’Hert – 2019 GO ! Atheneum Veurne Centrum nota s ... · Atheneum Veurne Centrum – nota’s geschreven uit eigen beweging 2 Oswald Avery toonde in 1943 aan dat DNA betrokken

7 © D. D’Hert – 2019 – GO ! Atheneum Veurne Centrum – nota’s geschreven uit eigen beweging

Page 8: © D. D’Hert – 2019 GO ! Atheneum Veurne Centrum nota s ... · Atheneum Veurne Centrum – nota’s geschreven uit eigen beweging 2 Oswald Avery toonde in 1943 aan dat DNA betrokken

8 © D. D’Hert – 2019 – GO ! Atheneum Veurne Centrum – nota’s geschreven uit eigen beweging

Page 9: © D. D’Hert – 2019 GO ! Atheneum Veurne Centrum nota s ... · Atheneum Veurne Centrum – nota’s geschreven uit eigen beweging 2 Oswald Avery toonde in 1943 aan dat DNA betrokken

9 © D. D’Hert – 2019 – GO ! Atheneum Veurne Centrum – nota’s geschreven uit eigen beweging

Page 10: © D. D’Hert – 2019 GO ! Atheneum Veurne Centrum nota s ... · Atheneum Veurne Centrum – nota’s geschreven uit eigen beweging 2 Oswald Avery toonde in 1943 aan dat DNA betrokken

10 © D. D’Hert – 2019 – GO ! Atheneum Veurne Centrum – nota’s geschreven uit eigen beweging

Page 11: © D. D’Hert – 2019 GO ! Atheneum Veurne Centrum nota s ... · Atheneum Veurne Centrum – nota’s geschreven uit eigen beweging 2 Oswald Avery toonde in 1943 aan dat DNA betrokken

11 © D. D’Hert – 2019 – GO ! Atheneum Veurne Centrum – nota’s geschreven uit eigen beweging

Page 12: © D. D’Hert – 2019 GO ! Atheneum Veurne Centrum nota s ... · Atheneum Veurne Centrum – nota’s geschreven uit eigen beweging 2 Oswald Avery toonde in 1943 aan dat DNA betrokken

12 © D. D’Hert – 2019 – GO ! Atheneum Veurne Centrum – nota’s geschreven uit eigen beweging

Page 13: © D. D’Hert – 2019 GO ! Atheneum Veurne Centrum nota s ... · Atheneum Veurne Centrum – nota’s geschreven uit eigen beweging 2 Oswald Avery toonde in 1943 aan dat DNA betrokken

13 © D. D’Hert – 2019 – GO ! Atheneum Veurne Centrum – nota’s geschreven uit eigen beweging

2 Oswald Avery toonde in 1943 aan dat DNA betrokken is in overdracht van kenmerken. De rol van DNA in erfelijkheid werd bevestigd door de Hershey-Chase experimenten (1952). 3 Dit werd in 1954 gesuggereerd door George Gamow en pas later experimenteel bevestigd. 4 Dit is ook experimenteel aangetoond (a.h.v. mutaties en leesraamverschuivingen).

Page 14: © D. D’Hert – 2019 GO ! Atheneum Veurne Centrum nota s ... · Atheneum Veurne Centrum – nota’s geschreven uit eigen beweging 2 Oswald Avery toonde in 1943 aan dat DNA betrokken

14 © D. D’Hert – 2019 – GO ! Atheneum Veurne Centrum – nota’s geschreven uit eigen beweging

→ →

5 Er zijn, doch weinig, variaties gekend. 6 Strikt genomen zou er moeten staan ‘Een RNA-molecule is…’ Genen coderen immers niet altijd voor proteïnen, soms zijn de eindproducten ook fuctionele RNA-moleculen.

Page 15: © D. D’Hert – 2019 GO ! Atheneum Veurne Centrum nota s ... · Atheneum Veurne Centrum – nota’s geschreven uit eigen beweging 2 Oswald Avery toonde in 1943 aan dat DNA betrokken

15 © D. D’Hert – 2019 – GO ! Atheneum Veurne Centrum – nota’s geschreven uit eigen beweging

7 Andere transcriptiefactoren kunnen de transcriptie afremmen, belemmeren of versnellen.

Page 16: © D. D’Hert – 2019 GO ! Atheneum Veurne Centrum nota s ... · Atheneum Veurne Centrum – nota’s geschreven uit eigen beweging 2 Oswald Avery toonde in 1943 aan dat DNA betrokken

16 © D. D’Hert – 2019 – GO ! Atheneum Veurne Centrum – nota’s geschreven uit eigen beweging

Page 17: © D. D’Hert – 2019 GO ! Atheneum Veurne Centrum nota s ... · Atheneum Veurne Centrum – nota’s geschreven uit eigen beweging 2 Oswald Avery toonde in 1943 aan dat DNA betrokken

17 © D. D’Hert – 2019 – GO ! Atheneum Veurne Centrum – nota’s geschreven uit eigen beweging

8 Meer nog: de antisense streng van een DNA-keten, kan zelf deel uitmaken van een sense regio van de andere streng.

Page 18: © D. D’Hert – 2019 GO ! Atheneum Veurne Centrum nota s ... · Atheneum Veurne Centrum – nota’s geschreven uit eigen beweging 2 Oswald Avery toonde in 1943 aan dat DNA betrokken

18 © D. D’Hert – 2019 – GO ! Atheneum Veurne Centrum – nota’s geschreven uit eigen beweging

Page 19: © D. D’Hert – 2019 GO ! Atheneum Veurne Centrum nota s ... · Atheneum Veurne Centrum – nota’s geschreven uit eigen beweging 2 Oswald Avery toonde in 1943 aan dat DNA betrokken

19 © D. D’Hert – 2019 – GO ! Atheneum Veurne Centrum – nota’s geschreven uit eigen beweging

Page 20: © D. D’Hert – 2019 GO ! Atheneum Veurne Centrum nota s ... · Atheneum Veurne Centrum – nota’s geschreven uit eigen beweging 2 Oswald Avery toonde in 1943 aan dat DNA betrokken

20 © D. D’Hert – 2019 – GO ! Atheneum Veurne Centrum – nota’s geschreven uit eigen beweging

Page 21: © D. D’Hert – 2019 GO ! Atheneum Veurne Centrum nota s ... · Atheneum Veurne Centrum – nota’s geschreven uit eigen beweging 2 Oswald Avery toonde in 1943 aan dat DNA betrokken

21 © D. D’Hert – 2019 – GO ! Atheneum Veurne Centrum – nota’s geschreven uit eigen beweging

Page 22: © D. D’Hert – 2019 GO ! Atheneum Veurne Centrum nota s ... · Atheneum Veurne Centrum – nota’s geschreven uit eigen beweging 2 Oswald Avery toonde in 1943 aan dat DNA betrokken

22 © D. D’Hert – 2019 – GO ! Atheneum Veurne Centrum – nota’s geschreven uit eigen beweging

-

-

-

9 De genen worden enkel afgeschreven, als het substraat van de eindproducten (de enzymen) aanwezig is.

Page 23: © D. D’Hert – 2019 GO ! Atheneum Veurne Centrum nota s ... · Atheneum Veurne Centrum – nota’s geschreven uit eigen beweging 2 Oswald Avery toonde in 1943 aan dat DNA betrokken

23 © D. D’Hert – 2019 – GO ! Atheneum Veurne Centrum – nota’s geschreven uit eigen beweging

Page 24: © D. D’Hert – 2019 GO ! Atheneum Veurne Centrum nota s ... · Atheneum Veurne Centrum – nota’s geschreven uit eigen beweging 2 Oswald Avery toonde in 1943 aan dat DNA betrokken

24 © D. D’Hert – 2019 – GO ! Atheneum Veurne Centrum – nota’s geschreven uit eigen beweging

Page 25: © D. D’Hert – 2019 GO ! Atheneum Veurne Centrum nota s ... · Atheneum Veurne Centrum – nota’s geschreven uit eigen beweging 2 Oswald Avery toonde in 1943 aan dat DNA betrokken

25 © D. D’Hert – 2019 – GO ! Atheneum Veurne Centrum – nota’s geschreven uit eigen beweging

Page 26: © D. D’Hert – 2019 GO ! Atheneum Veurne Centrum nota s ... · Atheneum Veurne Centrum – nota’s geschreven uit eigen beweging 2 Oswald Avery toonde in 1943 aan dat DNA betrokken

26 © D. D’Hert – 2019 – GO ! Atheneum Veurne Centrum – nota’s geschreven uit eigen beweging

10 of voor een stukje RNA met een specifieke functie, vb. een ribozyme. 11 met overerfbaar wordt bedoeld dat na celdeling, de dochtercel(len) deze verandering ook zouden bezitten; overerfbaar mag hier niet worden geïnterpreteerd als overdragen aan de volgende generatie volwaardige (meercellige) individuen. 12 bij. een cel van een plant omvat een mutatie, deze cel groeit uit tot een blad/takje dat na afvallen aanleiding geeft tot een nieuwe plant.

Page 27: © D. D’Hert – 2019 GO ! Atheneum Veurne Centrum nota s ... · Atheneum Veurne Centrum – nota’s geschreven uit eigen beweging 2 Oswald Avery toonde in 1943 aan dat DNA betrokken

27 © D. D’Hert – 2019 – GO ! Atheneum Veurne Centrum – nota’s geschreven uit eigen beweging

-

-

-

-

-

-

13 een korte toelichting/herhaling: eiwitten hebben een primaire (volgorde aminozuren), secundaire (a-helix en b-vouwblad), tertiaire (oriëntering a-helixen en/of b-vouwbladen ten opzichte van elkaar) en quaternaire structuur (oriëntering van verschillende eiwitketens ten opzichte van elkaar). De secundaire, tertiaire en quaternaire structuur worden in stand gehouden door interacties (H-bruggen, ionbindingen) tussen de zijketens van de aminozuren. Inbouw van één enkel aminozuur (op een cruciale plaats) kan ervoor zorgen dat de opvouwing in de ruimte van de proteïne niet correct verloopt, met een volledig verlies van functie tot gevolg. Op minder belangrijke plaatsen, kan het zijn dat inbouw van een ander aminozuur nauwelijks gevolgen heeft.

Page 28: © D. D’Hert – 2019 GO ! Atheneum Veurne Centrum nota s ... · Atheneum Veurne Centrum – nota’s geschreven uit eigen beweging 2 Oswald Avery toonde in 1943 aan dat DNA betrokken

28 © D. D’Hert – 2019 – GO ! Atheneum Veurne Centrum – nota’s geschreven uit eigen beweging

-

-

-

14 Al dient opgemerkt te worden dat sommige regio’s veel gevoeliger zijn voor mutaties dan andere regio’s. Bovendien blijken sommige organismen in staat de mutatiefrequentie van bepaalde genen flink op te drijven.

Page 29: © D. D’Hert – 2019 GO ! Atheneum Veurne Centrum nota s ... · Atheneum Veurne Centrum – nota’s geschreven uit eigen beweging 2 Oswald Avery toonde in 1943 aan dat DNA betrokken

29 © D. D’Hert – 2019 – GO ! Atheneum Veurne Centrum – nota’s geschreven uit eigen beweging

Page 30: © D. D’Hert – 2019 GO ! Atheneum Veurne Centrum nota s ... · Atheneum Veurne Centrum – nota’s geschreven uit eigen beweging 2 Oswald Avery toonde in 1943 aan dat DNA betrokken

30 © D. D’Hert – 2019 – GO ! Atheneum Veurne Centrum – nota’s geschreven uit eigen beweging