FUTURN Frederik Baert en Gunther Biddelo

Managing Partners

Een tweede leven voor industrieel vastgoed

BUSINESS BANKING

Nieuwe online- diensten

MANAGEMENT

Doeltreffende boord-tabellen opmaken

BTW-WETGEVING

Facturatie grondig herzien

SUCCESS STORY

De koekjes van Dandoy veroveren de wereld

# 203 Juli > september 2013

INGOnderneming

02

Redactiecomite

L. Ceusters, D. Demerie, N. Ivacic, I. Neu A. Nolf, A. Van Brakel, L. Violon, F. Wauters, D. ZeghersHoofdredacteur

N. IvacicRedactie

C. De Kock, F. Petitjean, P. Segaert, F. WautersEditing

M. Staelens

Foto’s

Corbis, Getty Images, L. Bazzoni, ING, F. Raevens Layout

M. Bourgois, C. Harmignies©ING Onderneming

Reproductie is toegestaan, mits bronvermelding. Alle rechten voorbehouden voor de reproductie van foto’s, de lay-out en de illustraties, die eigendom zijn van Elixis.

ING Onderneming paraît également en français. ISSN-nummer: 1379-7123 Contactpersoon ING N. IvacicMarnixlaan 24 - 1000 BrusselTel.: 02 547 84 59E-mail: natasa.ivacic@ing.beInternet: ing-onderneming.beGratis abonnement

ing-onderneming.be

Realisatie

Elixis sprlRodenbachstraat 70 - 1190 BrusselE-mail: info@elixis.beVerantwoordelijke uitgever

Inge Ampe - ING België nvSint-Michielswarande 60 1040 BrusselRPR Brusselbtw BE 0403.200.393BIC: BBRUBEBBIBAN: BE45 3109 1560 2789

Wilt u reageren op een bepaald

artikel of ons gewoon een vraag

stellen? Stuur dan een mail naar

ing-onderneming@ing.be.

INGOnderneming

08 12 15 18 20 22

NEWS

04 In het kort Actualiteit van het kwartaal Een interessante of verrassende greep uit de

economische actualiteit.

ING AT YOUR SIDE

06 Easy Business Banking Meer uitgebreide onlinediensten ING lanceert een reeks nieuwe onlinebankdiensten,

om haar klanten nog beter te kunnen dienen.

SUCCESS STORY

08 Futurn Tweede adem voor oud en onderbenut bedrijfsvastgoed Twee ervaren ondernemers hebben in nauwelijks

twee jaar tijd een linke reputatie opgebouwd bij de

herbenutting van industrieel vastgoed.

12 Dandoy Brusselse koekjes gaan internationaal Aan de vooravond van zijn 200ste verjaardag zet het

beroemde Maison Dandoy zijn groei in België en de rest

van de wereld voort.

FOCUS

11 Groene energie Windmolens leasen geeft zekere energieprijs Voortaan is het ook mogelijk om één of meer

windmolens te leasen. Focus op een operatie die een

goede zaak kan zijn voor uw energiefactuur.

TIPS & TRICKS

15 Strategisch management Boordtabellen om uw onderneming beter te besturen Boordtabellen zijn onmisbare tools, maar blijven

vaak onderbenut. Hoe kunt u volop proiteren van

hun troeven?

FOCUS

18 Betalingen SEPA: nu werk maken van SEPA Op 1 februari 2014 vervangt SEPA deinitief de oude

betalingsformaten. Toch hinken veel bedrijven nog

altijd achterop. Wat is de oplossing?

TAX & FINANCE

20 Boekhouding btw-wetgeving: de vernieuwde factuur De recent gewijzigde wetgeving inzake btw en de

facturatie van goederen en diensten zullen een

aanzienlijke impact hebben op het bedrijfsbeheer.

EVENT

22 Familiebedrijven Praktische vorming voor opvolgers

De Opvolgersacademie en "L’Académie

des Successeurs" starten met een nieuw

opleidingsseizoen, met de steun van ING.

INHOUDSTAFEL

Beste lezers,

Dit jaar lijkt het weer er hetzelfde slakkengangetje op na te houden als de economische

groei. De lente en de zomer kwamen immers tergend traag op gang in ons land, en de

groei was/is helaas in hetzelfde bedje ziek. Het recessiespook mag dan al verdreven zijn,

de groeicijfers blijven laag. Volgens het Federaal Planbureau zou 2013 eindigen met een

nulgroei, waarna er in 2014 een lichte heropleving van 1,1% op gang zou komen.

Bovendien heerst er nog altijd veel onzekerheid over de harmonisering van het arbeiders- en

bediendestatuut, en over de gevolgen ervan voor de loonmassa. Ik ben ervan overtuigd dat de

regering en de sociale partners een oplossing zullen vinden, en ik hoop dat die rekening zal hou-

den met de situatie van de familiebedrijven. Die blijven immers meer dan ooit de motor van onze

economie en verdienen dan ook bijzondere aandacht.

Tot nog toe hebben de meeste familiebedrijven de crisis weerstaan. Ze hebben zich namelijk

kunnen aanpassen, om hun kosten te blijven beheersen en zo nodig snel en doeltreffend te kun-

nen reageren. Wij van onze kant hebben onze rol vervuld bij de fi nanciering van hun activiteiten

en hun groei. We willen in de toekomst die rol verder blijven spelen en zijn ervan overtuigd dat dit

een verdere versterking en verdieping vereist van de relaties tussen ING en haar klanten.

Om bij te dragen tot de verlichting van de administratieve lasten die op ondernemingen

wegen, hebben we trouwens een ambitieus programma gelanceerd om de relaties tussen ING en

haar klanten nog vlotter te laten verlopen. Een van die nieuwe maatregelen is een nooit eerder

geziene uitbreiding van onze onlinediensten, toegelicht op pagina 6 van dit magazine. Op die

manier willen we het u nog makkelijker maken, onder meer door het aantal contactkanalen te

vergroten. Dat is de ambitie van ons programma 'Easy Business Banking'.

Daarnaast blijven we uiteraard meer dan ooit een luisterend oor en staan we altijd klaar om

uw projecten voor de komende maanden en jaren met u te bespreken. Neem dus gerust contact

met ons op. In afwachting wens ik u, beste ondernemers, een zonovergoten zomer toe, zowel

weerkundig als economisch.

Erik Van Den Eynden

General Manager Midcorporates & Institutionals

ING Belgium

Market update

Wilt u dagelijks op de hoogte blijven van de trends op

de financiële markten?

Surf naar https://businessnews.ing.be en registreer u

gratis op onze publicaties.

03

Op naar een 'Belgische' zomer?

NEWS

ARBEIDSWETGEVING

Sociale 'ruling': eindelijk is het zover

D e 'jacht op schijnzelfstandigen' leidt tot toene-

mende onzekerheid voor de bedrijven. Vandaar

de oprichting van een administratieve commissie

ter regeling van de arbeidsrelaties, om hen meer

juridische zekerheid te bieden. Deze commissie

moet zich uitspreken over de aard van de nieuwe

arbeidsrelaties. Ze hangt rechtstreeks af van de FOD

Sociale Zekerheid, en haar beslissingen zijn bindend

voor zowel de overheidsinstellingen als de sociale-

zekerheidsfondsen voor zelfstandigen. Deze commis-

sie mag zich tot 31 december 2013 ook uitspreken

over bestaande relaties.

LONEN

Resultaatsgerichte bonussen steeds populairder

V olgens het sociaal secretariaat SD Worx pro-

fi teerden 15% van de bedienden en 12% van

de arbeiders van Belgische bedrijven in 2012 van

niet-recurrente resultaatsgebonden voordelen.

Deze bonussen zijn een beloning voor het behalen

van een vooraf vastgelegde collectieve doelstel-

ling. Het gaat daarbij vooral om een fi scaal

voordeel. Ze zijn immers weliswaar onderworpen

aan werkgevers- en werknemersbijdragen (respec-

tievelijk 33% en 13,07%), maar belastingvrij voor

werknemers en aftrekbaar voor werkgevers.

Info: www.werk.belgie.be (klik op "Arbeids-reglementering")

77%Uit een internationale

studie van consul-

tant PwC blijkt dat

77% van alle CEO’s

wereldwijd in 2013

de talentmanage-

mentstrategie wil

veranderen. Tegelijk

benadrukt PwC dat

die trend al zes jaar

aanhoudt en conclu-

deert het daaruit dat

de veranderingen in

kwestie geen vruch-

ten hebben afgewor-

pen of gewoonweg

niet zijn doorgevoerd.

Toch maakt 58% van

de CEO’s zich zorgen

over het feit dat ze zo

moeilijk de kernpro-

fi elen vinden die hun

onderneming nodig

heeft.

GEEN LOONSVERHOGINGEN IN 2013 EN 2014De regering heeft de lonen voor 2013 en 2014 bevroren. Dat betekent concreet dat het gemid-delde loon per werknemer de komende twee jaar niet mag stijgen.

ELEKTRONISCHE FACTURATIE ZIT VOLOP IN DE LIFT Volgens een rapport van het Agentschap voor Administratieve Vereenvoudiging heeft elektronische facturatie de bedrijven in 2012

een besparing van 344 miljoen euro aan administratieve lasten opgeleverd, bijna dubbel zoveel als in 2011.

DE HELFT VAN ALLE WAALSE JONGEREN WIL EEN EIGEN BEDRIJF OPSTARTENVolgens een studie van het 'Agence de Stimulation Économique' zou de helft van alle Waalse jonge-ren tussen 17 en 30 jaar graag hun eigen bedrijf oprichten. Die ambitie slinkt echter met de leeftijd, en de studie benadrukt tegelijk dat het de jonge-ren ontbreekt aan zelfvertrouwen en aan kapitaal.

04 INGOnderneming

ALTERNATIEVE VERLONING

De bedrijfsfi ets: een aantrekkelijke oplossing

H et systeem van de bedrijfsfi ets kan zeer interes-

sant zijn, zowel voor werknemers die dicht bij

het werk wonen als voor hun werkgever. De terbe-

schikkingstelling van een bedrijfsfi ets vormt in theo-

rie een voordeel van alle aard (VAA), maar de waarde

van dat VAA is belastingvrij indien de werknemer zijn

fi ets gebruikt voor zijn woon-werkverkeer. Bovendien

zijn er alleen sociale bijdragen verschuldigd voor het

privégebruik van de fi ets.

Lage bedragen Aangezien dat gebruik moeilijk te berekenen is,

liggen de bedragen in de praktijk zeer laag. Het

gebruik van de bedrijfsfi ets geeft overigens altijd

recht op een belastingvrije vergoeding en op sociale

bijdragen van 0,22 euro per afgelegde kilometer.

Deze vergoeding is voor de werkgever volledig

aftrekbaar als beroepskosten.

Voor 120% aftrekbaar Bovendien zijn de meeste investeringen die de

werkgever doet om het gebruik van de bedrijfsfi ets

te stimuleren, voor 120% fi scaal aftrekbaar. Dat

omvat niet alleen de aankoop van de fi etsen, maar

ook de aanleg van een parking, de installatie van

sanitair, de aankoop van hangsloten enz.

Een site volledig gewijd aan veiligheids-kwesties

Het Federal Cyber Emergency

Team lanceerde onlangs

Safe On Web, een infosite

over informaticaveiligheid in

België. Internauten vinden er

de laatste actualiteit inzake

informaticabeveiliging en een

hele reeks praktische tips.

Info: www.safeonweb.be

Het recentste OESO-rapport over België online

Hoe weerstaat België de crisis?

Doen we het beter of minder

goed dan onze buurlanden?

Wat zijn de vooruitzichten

voor de komende jaren? Alle

antwoorden op die vragen

staan te lezen in het nieuwste

rapport van de OESO.

Info: www.oecd.org/belgium/belgium-2013.htm

Alles wat u wilde weten over vennootschappen

Uitgeverij Kluwer heeft haar

eerste halfjaarlijkse editie

2013 gepubliceerd

van een ongeveer 900

pagina’s dikke gids over

de wettelijke verplich-

tingen van kmo’s op

boekhoudkundig, fi scaal

en vennootschapsrech-

telijk vlak.

Info: Vennootschap in pocket, 2013, Roger Tiest, ISBN 9789046552315.

SEPA

Laatste rechte lijn en nieuwe ING-brochure

De landen van de SEPA-zone zijn de laatste

rechte lijn ingegaan voor de deadline van

1�februari 2014. Naar aanleiding daarvan geeft

ING een nieuwe brochure uit, met als titel 'On

your marks… go SEPA'. Doel: het overgangsproces

toelichten en nieuwe adviezen geven aan onder-

nemingen. De brochure is beschikbaar op

www.ingsepa.com, de specifi eke ING-site voor

de overgang naar SEPA-formaten.

Info: www.ingsepa.com/news/on-your-marks-go-sepa/

ING IN HET KORT

Rik Vandenberghe wordt CEO van ING Belgium

De naam van de nieuwe CEO van ING Belgium is

bekend. Op 13 mei volgde Rik Vandenberghe

namelijk Ralph Hamers op als voorzitter van

het Directiecomité en Chief Executive Offi cer.

Rik Vandenberghe studeerde in 1983 af aan de

Katholieke Universiteit Leuven en ging in 1984 aan

de slag bij de toenmalige Bank Brussel Lambert. Hij

is dus perfect vertrouwd met de bank, waar hij in

de loop van zijn carrière tal van functies bekleedde.

Zijn voorganger, Ralph Hamers, heeft voortaan

zitting in het Uitvoerend Comité van ING Group.

FINANCIËLE MARKTEN

ING neemt deel aan de�beursgang van Bpost

Bpost, de Belgische postbedeler, heeft een tiental

banken geselecteerd om haar toekomstige

beurs gang in goede banen te leiden. Vier Belgische

banken, waaronder ING, nemen deel aan de operatie.

Bpost is momenteel voor 50% in handen van

CVC Capital Partners, een van de grootste private

equity-vennootschappen. De andere helft is nog

altijd eigendom van de Belgische Staat. CVC zou

25�tot 30% van de aandelen van Bpost op de markt

brengen. De operatie werd toevertrouwd aan een

tiental banken, waaronder JP Morgan, Nomura, BNP

Paribas, UBS en Morgan Stanley. Aangezien Bpost

zich wil profi leren als goedehuisvaderaandeel,

worden ook de belangrijkste Belgische retailbanken

erbij betrokken: ING België, KBC, BNP Paribas Fortis

en Belfi us.

READING TIPS

05

INGsider

HET BIBF VIERT ZIJN 20STE VERJAARDAG MET DE STEUN VAN ING Het Beroepsinstituut van Erkende Boekhouders en Fiscalisten organiseerde op 13 juni een uitzonderlijke academische zitting naar aanleiding van zijn 20-jarig bestaan.

AT YOUR SIDE

Nu het internet is

uitgegroeid tot een pijler

van de bankrelatie, wordt

ING een pionier op het vlak

van onlinebankdiensten voor

ondernemingen. Resultaat:

een reeks innovaties met

als basisfilosofie: het onze

businessklanten steeds

makkelijker maken. Tekst

en uitleg over de huidige en

komende veranderingen.

U hebt het ongetwijfeld al vastgesteld:

het aanbod onlinediensten voor onder-

nemingen neemt nog voortdurend toe

op de site van ING en in uw toepassin-

gen voor onlinebankieren. "Die trend

is helemaal geen toeval, maar het resultaat van

een denkproces waar we al drie jaar geleden mee

gestart zijn", aldus Erik Van Den Eynden, directeur

Midcorporates & Institutionals ING Belgium. "Die

geleidelijke transformatie sluit niet alleen perfect

aan bij wat ING al heeft gedaan voor particulieren,

maar komt ook tegemoet aan een vraag van onze

businessklanten zelf. En we zijn bijzonder trots

om in België een voortrekkersrol te spelen in dit

domein."

EEN KLANTGERICHTE EVOLUTIE

"Vandaag beschikt 97% van de Belgische

ondernemingen over internettoegang.

Businessklanten willen, nog meer dan particulie-

ren, kunnen beschikken over gebruiksvriendelijke

onlinediensten die afgestemd zijn op hun behoef-

ten en 24 uur op 24 en 7 dagen op 7 beschikbaar

zijn", vervolgt Erik Van Den Eynden. "Dat is in elk

geval wat blijkt uit onze studies: 66% van onze

klanten wil een directer bankmodel, terwijl 75%

bevestigt dat ze gebruik zouden maken van online-

diensten als we hen die ter beschikking zouden

stellen. Vandaar dat het ons logisch leek om voort

te bouwen op de rijke ervaring met onze particu-

liere klanten om ons online-aanbod voor onder-

nemingen geleidelijk uit te breiden." De nieuwe

ontwikkelingen zijn dus rechtstreeks gebaseerd

op de behoeften die de ING-klanten formuleer-

den: "We hebben in 2010 en in januari 2013

verschillende studies uitgevoerd om na te gaan

welke diensten prioriteit verdienden. Daaruit komt

de mogelijkheid om documenten te downloaden

naar voren als een van de meest gewaardeerde

functionaliteiten."

EASY BUSINESS BANKING

MEER UITGEBREIDE

ONLINE-DIENSTEN

Te onthouden

ING verhoogt haar onlinediensten-aanbod

In het tweede semester worden er nieuwe diensten gelanceerd

Er zijn twee mobiele "business-applicaties" in ont-wikkeling, waarvan één speciaal voor tablets

06 INGOnderneming

Twee mobiele applicaties voor nog meer gemak

Een van de nieuwigheden

die ING tegen de zomer van

2013 wil doorvoeren, is de

lancering van twee mobiele

applicaties voor business-

klanten. Erik Van Den Eynden:

"Ook hier gaan we uit van

een vaststelling: tablets en

smartphones zijn vandaag

niet meer weg te denken in

tal van bedrijven. Vandaar

dat we een applicatie willen

uitbrengen voor smart-

phones, maar onze ambities

reiken verder. Zo hebben we

ook een speciale applicatie

ontworpen voor tablets. Ze

bouwt voort op de specifieke

eigenschappen van tablets en

biedt gebruikers nog meer

mogelijkheden."

ERIK

VAN DEN EYNDEN

General Manager

Midcorporates &

Institutionals

ING Belgium

HET AANBOD OFFLINEDIENSTEN

AANVULLEN

De uitbreiding van de onlinediensten heeft

evenwel niet als doel de andere communicatie-

kanalen met de klant te vervangen. "Integendeel,

deze transformatie past binnen onze fi losofi e 'Easy

Business Banking'. We willen namelijk de waaier

aan communicatiemogelijkheden uitbreiden, zodat

onze klanten kunnen kiezen wat hen het beste past",

aldus nog Erik Van Den Eynden. "Al onze business-

klanten zijn ook retailklanten. Onlinediensten maken

deel uit van hun dagelijkse leven als individu, dus

waarom niet ook als fi nancieel verantwoordelijke

van een onderneming? Het is hoe dan ook ons doel

het hen zo makkelijk mogelijk te maken."

VERNIEUWINGEN

Ziehier enkele al operationele vernieuwingen:

- de mogelijkheid om nieuwe documenten te down-

loaden, zoals fi scale attesten voor hun leningen, of

het attest voor de bedrijfsrevisor;

- de mogelijkheid om nieuwe rekeningen te

openen en volmachten te beheren op bestaande

rekeningen.

Erik Van Den Eynden: "Deze uitbreiding van onze

onlinediensten beantwoordt aan een reële behoefte

van onze klanten. Een grote meerderheid van

hen moet namelijk minstens één keer per jaar de

bestaande volmachten aanpassen. Bijvoorbeeld als

een nieuwe medewerker zijn voorganger vervangt

in een bepaalde functie, of als bepaalde boekhoud-

procedures gewijzigd worden. De mogelijkheid

om alles online te beheren zonder een heleboel

documenten te moeten downloaden en onderteke-

nen, zal het in elk geval een heel stuk eenvoudiger

maken voor onze klanten."

BETALINGEN OPVOLGEN EN KREDIET-

OVEREENKOMSTEN SLUITEN

In de loop van het tweede halfjaar van 2013 wil

ING haar businessklanten de mogelijkheid bieden

om:

- hun betaalverrichtingen op te volgen

- kredietovereenkomsten te sluiten.

"Beide functionaliteiten zijn een primeur in

België", legt Erik Van Den Eynden trots uit. "We zijn

bijzonder fi er op dit pionierswerk, vooral omdat het

onze klanten zelf waren die deze behoefte uitten.

Het idee achter de follow-up van de betaalver-

richtingen is dat heel wat ondernemingen een

groot aantal operaties tegelijkertijd lanceren, onder

meer via hun ERP-systeem, maar niet over de

tools beschikken om het goede verloop ervan op

te volgen. Vandaar dat we hen een gebruiksvrien-

delijke online follow-up interface willen bieden,

zodat ze zelf kunnen nagaan of alles in orde is. Met

één enkele klik krijgt de klant een overzicht van de

onderbroken, hangende of uitgevoerde betalingen,

en kan hij 24 uur op 24 de onderbroken betalin-

gen activeren. We hebben hier vooral gemikt op

snelheid en doeltreffendheid voor onze klanten. De

online-ondertekening van kredietovereenkomsten

sluit dan weer rechtstreeks aan bij onze fi losofi e

voor het vergemakkelijken van kredietaanvragen. In

een eerste fase neemt de ondernemer of fi nancieel

verantwoordelijke contact op met zijn relatiege-

lastigde, om te onderhandelen over de krediet-

voorwaarden. Leidt zijn vraag tot een positieve

beslissing, dan moet hij niet meer naar de bank

gaan om de documenten te ondertekenen: een

enkele handtekening volstaat! Natuurlijk blijft hij

altijd welkom op kantoor, maar het is de bedoeling

dat hij zijn krediet vlot en zo snel mogelijk kan

afhandelen."

DE BANK VERSIE 2.0

Uiteraard wil ING volop op haar elan doorgaan.

"We hebben nog heel wat projecten op stapel

staan", bevestigt Erik Van Den Eynden. "Ze zullen

geleidelijk gelanceerd worden in de loop van 2014.

We willen onze klanten meer dan ooit een volle-

dige bankdienst bieden via verschillende kanalen,

zodat ze zelf de meest geschikte methode kunnen

kiezen om hun bedrijfsfi nanciën te beheren."

Twee verschillende omgevingen

De onlinediensten van

ING zijn beschikbaar

in twee verschillende

omgevingen, naar-

gelang de vereiste

vertrouwelijkheids-

graad:

- De site ing.be/

business, waarop

bijvoorbeeld

een reeks niet-

gepersonaliseerde

formulieren kunnen

worden gedownload;

- De wachtwoord-

beveiligde omgeving

die toegankelijk

is via Home'Bank

Plus of Telelink

Online, en waar de

klant persoonlijke

documenten kan

raadplegen en/of

elektronisch kan

ondertekenen.

07

© F

oto

: C

orb

is

SUCCESS STORY

08

FUTURN

TWEEDE ADEMVOOR OUD EN ONDER-BENUT BEDRIJFSVASTGOED

Een van de meest ambitieuze projecten in

Kortrijk de voorbije jaren is de verbreding

en de verdieping van de Leie. De werken

maken de Leie straks bevaarbaar voor

schepen tot 1.350 ton. Tegelijk blazen ze

de buurt ten westen van het Kortrijkse centrum

nieuw leven in. Aan de heraangelegde Leiekaaien

kreeg bijvoorbeeld ook het oude fabrieksgebouw

van de voormalige weverij De Kien, waar eind

19de eeuw nog 850 mensen werkten, een nieuwe

bestemming. De weverij werd deels afgebroken

en deels gerenoveerd, om plaats te maken voor

appartementen, maar ook voor handelszaken. Op

de derde verdieping van De Kien, met een uniek

zicht over de stad, huist sinds mei 2011 Futurn,

een nieuwe speler op de vastgoedmarkt. En

hoewel Futurn niet zelf aan de reconversie van de

oude fabriek heeft meegewerkt, is de site toch een

schoolvoorbeeld van wat Futurn doet: de heront-

wikkeling en herwaardering van bedrijfsvastgoed.

VESTIGINGEN

Kortrijk

ACTIVITEITEN

Herontwikkeling en herwaardering van bedrijfsvastgoed

OPGERICHT

Mei 2011

OMZET

40 miljoen euro

MEDEWERKERS

2 managing partners, 2 structurele partners, 4 medewerkers

www.futurn.com

Twee jaar geleden sprongen Gunther

Biddelo en Frederik Baert in het diepe.

Vandaag staat hun eigen vastgoedbedrijf,

gespecialiseerd in de herontwikkeling

van oud en onderbenut bedrijfsvastgoed,

op de kaart.

INGOnderneming

09

FILOSOFEREN IN DE FILE

Futurn, dat is in de eerste plaats Frederik

Baert en Gunther Biddelo. Zij hebben de dage-

lijkse leiding van de vastgoedontwikkelaar in

handen, en bedachten ook zelf het concept

voor Futurn. "Ik geloof dat we in de fi le stonden

tussen Roeselare en Kortrijk", herinnert Gunther

Biddelo zich. "We begonnen te fi losoferen waar

we met onze carrière naar toe wilden. Bleek dat

we het beiden voelden kriebelen om voor onszelf

te beginnen. En waarom dan niet samen, want

het klikte tussen ons, zowel op vriendschappe-

lijk als op professioneel vlak." Frederik Baert en

Gunther Biddelo kennen elkaar sinds 2006 van

bij Koramic Real Estate, de vastgoedpoot die ze

samen hadden geleid in opdracht van de Koramic

Investment Group. Frederik Baert droeg er tot

2011 de fi nanciële leiding, Gunther Biddelo de

technische.

NICHE IN VASTGOED

Sinds het begin van hun professionele

carrière hadden de twee een ruime ervaring

opgebouwd in zeer uiteenlopende vastgoed-

projecten. Maar voor hun eigen bedrijf kozen ze

een welbepaalde niche van de vastgoedmarkt.

Frederik Baert legt uit voor welk probleem ze een

oplossing aanbieden: "Kleine bedrijven hebben

het dikwijls lastig om een goede bedrijfsloca-

tie te vinden. Tot voor enkele jaren bestond de

oplossing dan uit het aanleggen van nieuwe

ambachtelijke zones, maar ook die ruimte geraakt

stilaan op." Het duurzame alternatief wordt

dan de herontwikkeling en herwaardering van

bestaande industrieterreinen. Want die worden

vandaag niet optimaal benut, zo blijkt. "Grote

bedrijven hebben bijvoorbeeld hun oorspronke-

lijke geplande uitbreidingen niet gedaan of zijn

gaandeweg andere activiteiten gaan ontwikkelen

dan waarvoor de gebouwen eerst bedoeld waren."

SANERING, HERAANLEG EN

MARKTGEVOEL

Hoe gebeurt dat herwaarderen in de praktijk?

Hoe worden onderbenutte sites omgevormd tot

'multifunctionele en duurzame bedrijvenparken'?

"Logischerwijs heb je de sanering, de afbraak en

het herbruik van de bestaande gebouwen, de

aanleg van infrastructuur en de nieuwbouw. Maar

vooraf moeten we een goed concept uittekenen,

vergunningen aanvragen, afspraken maken met

de lokale stakeholders… en bij dat alles steeds

de markt goed aanvoelen. We willen immers

vastgoedconcepten creëren die achteraf verkopen.

Alles samen gaat het dus om een zeer complexe

en intensieve business. In elke vierkante meter

afgewerkt project gaan veel meer uren dan bij een

klassieke greenfi eld ontwikkeling", vat Gunther

Biddelo samen.

OP ZOEK NAAR STRUCTURELE

PARTNERS

Het opstellen van hun business plan maakte

de twee ondernemers duidelijk dat hun eigen

spaarcenten niet voldoende zouden zijn om

Futurn op te starten. Bij de zoektocht naar externe

middelen ging de voorkeur naar een 'structurele

partner'. Zo geraakten ook vastgoed-anciens Mathi

Gijbels (Gijbels Group bedrijf- en kantoorbouw) en

Serge Hannecart (projectontwikkelaar L.I.F.E.) bij de

opstart van Futurn betrokken. "We wilden mensen

met affi niteit met vastgoed, die niet alleen naar

de cijfers zouden kijken. Vastgoed is immers geen

exacte wetenschap. Je moet rekening houden met

de doorlooptijd van de projecten en de steeds

veranderende markt", aldus Gunther Biddelo.

De structurele partners hadden bij voorkeur ook

een netwerk in andere provincies dan de West-

Vlaamse, om zo nieuwe projecten aan te trekken.

Een derde voorwaarde was dat de structurele part-

ners de twee managers konden bijstaan als coach.

Wie zijn Frederik Baert en Gunther Biddelo?

Economist Frederik Baert (38)

begon zijn carrière op de vast-

goedfinancieringsafdeling van KBC.

Vervolgens werd hij consultant bij

vastgoedmakelaar King Sturge,

en later manager bij Koramic Real

Estate voor hij aan Futurn begon.

De carrière van architect Gunther

Biddelo (42) startte bij aannemer

CEI-De Meyer, waarna hij ook

manager werd van Koramic Real

Estate, en later medeoprichter van

Futurn.

IN ELKE VIERKANTE METER AFGEWERKT PROJECT GAAN VEEL MEER UREN DAN BIJ EEN KLASSIEKE GREENFIELD ONTWIKKE-LING

SUCCESS STORY

10

EXPERTISE IN FINANCIERING

Bij het buisness plan voor Futurn kozen

Frederik Baert en Gunther Biddelo ook voor een

holdingmodel, aangevuld met 'SPV’s', 'special

purpose vehicles', waar de projecten worden in

ondergebracht. Deze structuur laat onder andere

toe om vlot joint ventures af te sluiten. "We

kunnen bijvoorbeeld zelf een terrein aankopen, of

samenwerken met eigenaars die liever niet verko-

pen, of het risico delen met andere ontwikkelaars

die specifi ek op onze knowhow een beroep willen

doen", verklaart Frederik Baert.

Het holdingsysteem maakt de projecten trans-

paranter en ook eenvoudiger om bij de banken

kredieten aan te vragen. "Iedereen zegt dat de

banken vandaag moeilijk doen, maar wij hebben

daar weinig last van", zegt Frederik Baert. "In het

begin van mijn carrière was ik zelf vastgoedfi nan-

cierder bij een grootbank. Vanuit die ervaring maak

ik onze kredietaanvragen zo volledig mogelijk.

Van ons mogen ze alles weten. Elke drie maanden

komt onze Relationship Manager bij ING, Yves

Pottillius, langs om onze fi nanciële situatie te

bespreken. Ik vermoed dat die grote transparantie

het voor de bank gemakkelijker maakt om ons te

volgen."

NA TWEE JAAR OP DE KAART

Naast de twee zaakvoerders en de twee

structurele partners, heeft Futurn slechts vier

medewerkers in dienst. Niet zo veel dus? "Dat

klopt", zegt Frederik Baert. "De core business van

Futurn is in de eerste plaats planning en orga-

nisatie. We willen ons bedrijf slagkrachtig en

wendbaar houden. De uitvoering van de projecten

gebeurt via uitbesteding om de operationale

kosten onder controle te houden. Bovendien wordt

het steeds belangrijker om de juiste man op de

juiste plaats te hebben."

Twee jaar na de oprichting heeft Futurn

al 45�bedrijven gehuisvest en 43 ha grond in

portefeuille, onder meer in Brugge, Kruishoutem,

Maasmechelen, Roeselare en Vilvoorde, en binnen-

kort ook in Berbroek, Genk, Lier, Melsele en Tongeren.

"Hoewel we bescheiden moeten blijven, mogen we

stellen dat Futurn als ontwikkelaar van bedrijfsvast-

goed na twee jaar op de kaart

staat", aldus Gunther Biddelo.

MOOISTE VOORBEELD: HASSELT

Gevraagd naar het mooiste project tot nu

toe, noemen beide heren hun project in Hasselt.

Futurn kocht in januari 2013 de site van het direct

marketingbedrijf Harte-Hanks op de industriezone

Ekkelgaarden – goed voor een oppervlakte van

2,3�ha, 3.500 m2 bedrijfsgebouwen en 2.500 m2

kantoren. Door een investering van ruim 8 miljoen

euro zal er straks plaats zijn voor een twintigtal

bedrijven. "Dankzij de gedeeltelijke 'sale and rent-

back'-operatie hoeft Harte-Hanks niet te verhuizen

en maakt het tegelijk nieuwe gelden vrij. De stad

en de provincie zijn ook tevreden omdat er meer

tewerkstelling komt op dezelfde ruimte, en omdat

de lokale bedrijven niet wegtrekken naar andere

gemeentes of steden", vat Gunther Biddelo samen.

VERSTANDIGE GROEI EN

GEMENGDE PROJECTEN

Tot slot: waar zou Futurn binnen vijf jaar

moeten staan? "De eerste stap is consolidatie",

zegt Frederik Baert. "Dat betekent verder de

referentie worden in onze niche, en zeker niet

groeien om te groeien. Op termijn hebben we

de ambitie om onze activiteiten te verbreden.

We willen bijvoorbeeld ook gemengde projecten

gaan ontwikkelen. Dus niet alleen projecten waar

mensen komen werken, maar ook voor winkelen

en wonen. Als derde ambitie: ons business model

kopiëren naar het buitenland. Ook daar hebben

ze grote industriële sites die niet meer optimaal

gebruikt worden."

ING, partner van Futurn

"VEEL SYMPATHIE VOOR HUN PROJECT"

Yves Pottillius is sinds de opstart de Relationship Manager voor Futurn. "Ik ken

de twee bezielers van Futurn al van bij hun periode bij Koramic Real Estate. In

die jaren hebben we een mooie vertrouwensrelatie opgebouwd", zegt Yves. "Ik

heb veel sympathie voor hun project. Hun succes heeft enerzijds te maken met

hun concept dat vrij uniek is, maar ook met hun ingesteldheid. Ze staan open voor

meningen van buitenstaanders en vertrekken niet vanuit hun grote gelijk. Dat

maakt het voor mij en voor mijn collega’s bij de bank heel aangenaam werken."

YVES POTTILLIUS

Relationship Manager

ING Belgium

Advies van de ondernemers

ZORG VOOR EEN

GOED WERKENDE

RAAD VAN BESTUUR

"Die zowel uw business

begrijpt, het dagelijks

management coacht als

de strategische lijnen

helpt uitzetten."

ONDERNEMEN BLIJFT

HARD WERKEN

"Ook in moeilijke

situaties mag u niet

snel opgeven, omdat

net vanuit die positie

mooie resultaten

kunnen geboekt

worden."

ZORG VOOR EEN DUI-

DELIJK EN LEESBAAR

BEDRIJFSPROFIEL

"Zodat zowel uw

klanten als uw leve-

ranciers weten waar u

voor staat."

© F

oto

’s: Fr

éd

éri

c R

aeve

ns,

Vale

rie C

lary

sse, V

.R.

INGOnderneming

GROENE ENERGIE

WINDMOLEN LEASEN GEEFT ZEKERE

ENERGIEPRIJS

ING Lease is één van de eerste leasingmaat-

schappijen in België die het leasen van 'onshore'

windmolens aanbiedt. "Tot vandaag hebben

we ons vooral op fotovoltaïsche zonnepanelen

geconcentreerd", zegt Filip Indigne van ING Lease

Belgium. "Die groene strategie breiden we nu uit

naar windturbines. We bouwen verder op de ervaring

die we al hebben omdat we absoluut geloven in de

toekomst van hernieuwbare energie."

ZELFDE PRINCIPE ALS EEN AUTO

LEASEN

Het leasen van een windturbine of van zonnepa-

nelen gebeurt op dezelfde manier als het leasen van

een auto. De klant betaalt een periodieke huurprijs

aan de leasinggever met een aankoopoptie: op

de vervaldag van het leasingcontract kan hij de

windturbine kopen aan een vooraf afgesproken prijs.

"Uiteraard gaat het bij een turbine wel om grotere

bedragen dan bij zonnepanelen. We praten over wind-

molens zoals je die langs de snelweg ziet: minstens

100 meter hoog en met een straal van 45 meter. Dan

kom je al gauw uit op een investering van 3 miljoen

euro per windmolen", rekent Filip Indigne voor.

ELEKTRICITEITSPRIJS VOOR TWINTIG

JAAR VAST

Voor wie is het leasen van windmolens

interessant? "We mikken deels op investeringsven-

nootschappen, maar ook op bedrijven. Door een

windturbine te leasen, verwerven deze bedrijven

enige zekerheid over hun elektriciteitsprijs voor de

komende jaren. Dat is in deze tijden geen overbodige

luxe", aldus Filip Indigne.

WINDTURBINE BETAALT ZICHZELF

TERUG

Bovendien staat leasing los van de klassieke

fi nancieringslijnen van een bedrijf. Op die manier

blijven deze beschikbaar voor de normale kernac-

tiviteiten. "En ondertussen betaalt de windturbine

zichzelf terug op een periode van 10 tot 13 jaar

dankzij de groenestroomcertifi caten en de gepro-

duceerde stroom. Tegen dan is de windmolen voor

97% afgelost, en bedraagt de aankoopoptie dan nog

slechts 3%", geeft Filip Indigne nog mee.

ZOWEL EIGEN LOCATIE ALS

BESTAANDE PROJECTEN

Bij ING Lease is het zowel mogelijk om te

participeren in bestaande projecten waarvoor de

vergunningsprocedure intussen loopt, of om op

eigen terreinen een project te ontwikkelen. Voor

bijkomende vragen of inlichtingen kunt u steeds

terecht op info@inglease.be.

11

FOCUS

Dat u auto's kon leasen,

dat wist u al. Maar even eens

zonnepanelen, en sinds kort

zelfs windturbines?

FILIP INDIGNE

Chief Commercial Officer Lease

ING Lease Belgium © F

oto

: C

orb

is

"Pragmatische en constructieve aanpak"

Voor zijn allereerste

leasing van windmo-

lens in België ging het

groenestroombedrijf

Electrawinds in zee met

ING Lease. Dat deed

het voor twee turbines

in het windpark van

Perwez. De windturbi-

nes zijn sinds eind 2012

operationeel.

"Met ING hadden

we al vaker goed

samengewerkt", zegt

David De Brabant,

Investment Manager bij

Electrawinds. "Met de

steun van ING Project

Finance realiseerden

we in Maldegem bij-

voorbeeld het grootste

'onshore' windpark

van Electrawinds in

Vlaanderen. Op basis

van die ervaring zijn

we met ING Lease rond

de tafel gaan zitten voor

Perwez. Hun pragmati-

sche en constructieve

aanpak hebben we

sterk gewaardeerd.

Voor onze toekomstige

projecten zullen we

zeker opnieuw bij hen

aankloppen."

SUCCESS STORY

ID QUI

que at. Optatur sum consequi unt quam aut laborep ellaut mos apidio. Isciet ta conse-quaes ma

12

OPRICHTINGSJAAR

1829

ACTIVITEITEN

Ambachtelijke koekjes

LOCATIE

Brussel, Waterloo, Tokio

OMZET

5 miljoen euro

PERSONEEL

45 werknemers

www.maisondandoy.com

DANDOY

BRUSSELSE KOEKJES

GAAN INTERNATIONAAL

INGOnderneming

13

Welke Brusselaar kent niet het klas-

sieke geveltje in de Boterstraat,

op een steenworp van de Grote

Markt, met zijn winkelraam vol

zalige zoetigheden? Speculoos,

'pain à la grecque' en andere zandkoekjes als onze

Belgische versie van Prousts fameuze madelei-

nekoekjes. Al tien jaar bouwt Bernard Helson,

gedelegeerd bestuurder van wat nog altijd een

familiebedrijf is, voort op deze unieke gastronomi-

sche traditie om een groeistrategie te ontwikkelen

en tegelijk zijn identiteit trouw te blijven.

VAN KINE TOT 'PAIN À LA GRECQUE'Aanvankelijk leek Bernard Helson nochtans niet

voorbestemd om de Brusselse koekjeszaak over te

nemen. "Eigenlijk heb ik kinesitherapie gestudeerd",

vertelt onze gesprekspartner. "In 1984 behaalde ik

mijn diploma en overwoog ik om me te specialise-

ren in de osteopathie. Na een studentenjob in het

bedrijf stelde mijn toekomstige schoonvader, Jean

Rombouts, me voor om mee in de zaak te stappen.

Zijn twee dochters stonden daar immers niet voor

te trappelen, terwijl hij net een opvolger wilde

opleiden. Het klikte meteen tussen ons."

DE HAND AAN HET DEEG Om alle knepen van het vak te leren, vervult

Bernard Helson zowat alle functies in de onder-

neming. "In een klein familiebedrijf als Dandoy

ben je gewoon manusje-van-alles en moet je dus

ook alles kennen. Zo heb ik twee jaar in het atelier

gestaan, waar ik het deeg bewerkte. Ik maakte

er twee keer de eindejaarsfeesten mee, voor ons

altijd de drukste periode. Ik hou er onvergetelijke

herinneringen aan over. Maar je moet die ervaring

absoluut meemaken om te weten waar Dandoy

precies voor staat. Heel onze knowhow schuilt

immers in die recepten. Al in 1829 maakte Jean

Dandoy speculoos. Welnu, we hebben de vormen

teruggevonden die hij in die tijd gebruikte!"

INFORMATISEREN EN UITBREIDEN In 1986 vindt Bernard Helson dat het tijd

is om het bedrijf te informatiseren. "Tot dan toe

gebeurde het beheer nog volledig op de traditio-

nele manier. Om die verandering in goede banen

te leiden, volgde ik een informaticaopleiding. Ik

heb me trouwens heel mijn carrière lang regelma-

tig bijgeschoold, om de nodige kennis van zaken

te verwerven om de zaak nog beter te kunnen

leiden." De jaren 90 luiden voor de onderneming

ook een periode van groei in. "In 1990 hebben we

het productie-atelier uitgebreid. Dat was in 1972

een eerste keer verhuisd, omdat het gebouw op de

Grote Markt te klein geworden was. We hebben ook

onze winkel in de Charles Bulsstraat uitgebreid met

een kleine tearoom op de bovenverdieping. Het was

mijn schoonvader die daarop aandrong, al hadden

we onze handen niet volledig vrij, want zijn vader

was toen ook nog actief in het bedrijf en was geen

voorstander van te veel veranderingen. Wel werkte

hij een uitstekend plan uit om de vermogensrechte-

lijke aspecten van het familiebedrijf te structureren."

Maison Dandoy werd opgericht in 1829 en is een van de parels van de Brusselse gastronomie. Sinds een decennium slaagt dit eerbiedwaardige huis erin om zichzelf heruit te vinden zonder daarbij zijn ziel te verliezen. Terugblik op een familiaal succesverhaal dat binnenkort zijn tweehonderdste verjaardag viert …

Advies van een ondernemer

RESPECT HEBBEN VOOR DE MENS

"Een onderneming betekent niets zonder haar medewerkers, en een bedrijfsleider heeft onder meer als taak om iedereen te waarderen in zijn werk. Bij Dandoy probeer ik om met iedereen een praatje te maken. Weet u, sommige van onze medewerkers hebben al bijna 40 jaar ervaring in dit huis. Ze hebben heel hun leven gewijd aan het bedrijf, en het is belangrijk om daarmee rekening te houden. Wederzijds respect is dan ook een echte must."

EEN RUIME BLIK ONTWIKKELEN

"Nog een goede raad: een ruime blik nastreven. Als bedrijfsleider staar je je heel vlug blind op het dagelijks beheer. Het is belangrijk om te kun-nen delegeren, zodat je genoeg tijd hebt om een groeistrategie op lange termijn te ontwikkelen voor het bedrijf."

Wie is Bernard Helson?

Bernard Helson is in 1961 geboren. Aanvankelijk kiest hij voor kinesithera-pie en osteopathie. In 1984 studeert hij af als kinesitherapeut, maar stelt zijn toekomstige schoonvader hem voor om aan de slag te gaan in het familiebedrijf. Hij vervult er diverse functies en volgt ook verschillende managementopleidingen, onder meer aan de Solvay Brussels School of Economics and Management.

COACHING TUSSEN ONDERNEMERS

In 1998 wordt hij gedelegeerd bestuurder van Dandoy. In 2000 treedt hij toe tot de 'Association Progrès du Management', een ondernemers-netwerk dat een systeem organiseert voor coaching tussen zijn leden en regelmatig managementexperts uitnodigt om lezingen te komen geven. "Dit coaching-systeem geeft me de kans om ideeën en ervaringen uit te wisselen met andere ondernemers. Het is echt een uitstekende manier om te groeien als bedrijfsleider."

SUCCESS STORY

14

VERSCHILLENDE OPVOLGINGEN Precies dat structureringsplan betekent de

redding voor het bedrijf. In 1996 overlijdt Valère

Rombouts immers, twee jaar later gevolgd

door zijn zoon, Jean Rombouts. "In 1998 werd

ik dus ineens gedelegeerd bestuurder, terwijl ik

ervan uitging dat ik nog jaren mijn schoonva-

der zou bijstaan. We moesten niet alleen het

bedrijf doen overleven, maar ook nog eens twee

nagenoeg gelijktijdige opvolgingen opvangen",

aldus onze gesprekspartner. "Gelukkig kon het

vermogensstructuurplan dat Valère Rombouts

had uitgewerkt, de schade beperken. Het is heel

eenvoudig: zonder dat plan hadden we het bedrijf

gewoon moeten verkopen om de successierechten

te kunnen betalen. We zijn wel altijd een onder-

neming gebleven met een uitsluitend familiaal

aandeelhouderschap. Mijn echtgenote en haar zus

bezitten het grootste deel van de aandelen, mijn

schoonmoeder en ikzelf de rest. Vandaag zijn we

al aan de zesde generatie toe, en een van mijn

zonen heeft al interesse getoond om de fakkel over

te nemen. Over een vijftiental jaar zullen we dus

kunnen toetreden tot de zeer besloten kring van

de Henokiens: van bedrijven die al minstens twee

eeuwen in familiehanden zijn. De Henokiens tellen

wereldwijd 37 leden, waaronder het Belgische

bedrijf D’Ieteren."

DE ILÔT SACRÉ WORDT TE KLEINVanaf de millenniumwissel kan Bernard

Helson werk maken van zijn ambities. "We hebben

een schitterend product, maar het was niet langer

mogelijk om het uitsluitend te verkopen in de

Ilôt Sacré. Vandaar onze beslissing om een eerste

bijhuis te openen in Ukkel. Aangemoedigd door het

succes van die lancering, hebben we nadien nog

vijf andere winkels geopend op de Zavel, op het

Sint-Jobsplein, in Stokkel, in de Brugmannlaan en

in Waterloo. Telkens met succes, al riep dat toch © F

oto

's: La

etiz

ia B

azz

on

i

heel wat vragen op. Onze klanten wilden immers

de zekerheid dat onze groei niet ten koste zou

gaan van onze productkwaliteit en onze Brusselse

eigenheid." In 2010 gaat de onderneming voor

het eerst de internationale toer op: "We hadden

kennisgemaakt met een Japanse familie die erop

aandrong dat we een winkel zouden openen in

Tokio. Naar aanleiding van die samenwerking

leerden we ook Serge Laeuffer kennen, de huidige

algemeen directeur van Dandoy. Onze zaak breidde

zo sterk uit dat ik niet langer alles zelf kon beheren

en nood had aan een vertrouwenspersoon aan wie

ik een deel van het dagelijks management kon

overlaten."

NIEUWE ETAPPESSinds 2010 schakelt Dandoy een versnelling

hoger in zijn transformatieproces. "Eerst hebben

we ons informaticanetwerk volledig vernieuwd.

Ook ons imago en onze grafi sche identiteit

kregen een nieuw kleedje, met een nieuw logo en

eenzelfde identiteit voor al onze winkels. En op

22�augustus 2012 opende onze winkel in Tokio zijn

deuren. Vandaag starten we met de laatste fase

van een nieuw en belangrijk project: de installatie

van ons nieuw productie-atelier. We hebben heel

lang moeten zoeken naar een geschikte locatie. Ik

zag ons nu eenmaal moeilijk weggaan uit Brussel,

en van alle oplossingen die we overwogen, was

er geen enkele die ons echt beviel. Uiteindelijk

vonden we de zeldzame parel dankzij ING (zie

kadertekst). De oplossingen die het Gewest ons

voorstelde, waren immers veel te duur; op die

manier hadden we onze investering nooit kunnen

terugverdienen. Onze bankier raadde ons een

gebouw aan dat perfect bij ons past, en dat voor

een veel redelijker prijs. We zijn zopas gestart

met de renovatie, en onze nieuwe ateliers in de

Arianelaan in Sint-Lambrechts-Woluwe zullen

vanaf februari 2014 gebruiksklaar zijn.

INGOnderneming

Een nieuw gebouw dankzij ING

Toen Evelyne Colin in 2009 het dossier Dandoy overnam, behoorde ING nog niet tot de hoofdbankiers van het bedrijf. "Serge Laeuffer, die in 2010 algemeen directeur werd van Dandoy, was echter een van mijn ex-klanten", herinnert de Relationship Manager zich.

EEN BESCHEIDEN BIJDRAGE AAN EEN ERFGOEDPAREL

"Tijdens een van onze gesprekken stelde hij voor om de productie-ateliers te verhuizen. Toevallig stelde een van mijn klanten toen net een pand te koop dat ideaal geschikt was voor dat project. Dus bracht ik beide ondernemingen met elkaar in contact, en met succes, want ze sloten heel snel een overeenkomst. We maakten een financieringsplan op voor het gebouw en de renovatiewerken. Dat ik op die manier twee klanten kon helpen, geeft me niet alleen professionele tevredenheid, maar vervult me ook met trots. Trots, omdat ik een bescheiden bijdrage heb kunnen leveren aan de verdere groei van een Brusselse erfgoedparel."

EVELYNE COLIN

Relationship Manager ING Belgium

"In een klein familie-bedrijf als Dandoy ben je gewoon manusje-van-alles en moet je dus ook alles kennen."

15

TIPS & TRICKS

Informatisering mag dan al de regel geworden

zijn in de bedrijfswereld, veel kmo-bestuurders

hebben nog altijd geen klare kijk op hun

concrete bedrijfsrealiteit. Een paradox? Voor

Grégoire Talbot, partner bij consultant BDO

Belgium, is de reden eenvoudig: "Vandaag is de

kernfactor niet langer over de nodige informatie

te beschikken. 90% daarvan is immers in een of

andere vorm beschikbaar binnen de onderneming.

Het echte probleem schuilt in het gebruik van die

informatie. Bedrijfsleiders verdrinken in tonnen

uiterst gedetailleerde rapporten en verliezen

daardoor de essentie uit het oog. Ze moeten een

'helikoptervisie' behouden. Om daarin te slagen,

moeten ze over overzichtsrapporten kunnen

beschikken waarin ze in één oogopslag kunnen zien

waar hun onderneming drie of vier jaar geleden

stond, waar ze vandaag staat en waar ze over twee

à drie jaar zal staan."

DUIDELIJKHEID EN EENVOUD Duidelijkheid en eenvoud moeten de sleutel-

woorden blijven om tot die visie te komen. "Als de

boordtabellen te ingewikkeld worden, worden ze

STRATEGISCH MANAGEMENT

BOORDTABELLEN OM UW ONDERNEMING BETER TE LEIDEN

Prestatie-indicatoren en boordtabellen behoren tot het onmisbare arsenaal van elke ervaren manager. Toch benutten veel ondernemingen het potentieel van der-gelijke tools nog veel te weinig. Vandaar de vraag: hoe ze te ontwerpen en optimaal te gebruiken?

In het kort

Bedrijfsleiders hebben de neiging om hun rapporten te complex te maken en verliezen de 'helikop-tervisie' uit het oog die ze nodig hebben om alles in goede banen te leiden.

Om zich die visie eigen te maken, moeten er zes sleutel-indicatoren gekozen worden voor de CEO, die vervolgens aan-gepast worden aan de hiërarchie.

De maandelijkse 'cockpit reviews' moeten kort zijn en gebaseerd zijn op 12 à 15 essentiële indica-toren die opgevolgd worden door het directiecomité.

GRÉGOIRE TALBOTPartnerBDO Belgium

TIPS & TRICKS

moeilijker leesbaar en worden ze algauw opzij-

geschoven. Heel wat bedrijven hebben jarenlang

geprobeerd om het 'Balanced Scorecard'-systeem

in te voeren dat Norton en Kaplan destijds

ontwikkelden in de Harvard Business School.

Velen haken echter na nauwelijks één jaar al

af. Volgens mij moet het weer eenvoudiger en

beknopter: maximaal een twintigtal duidelijk

voorgestelde en visueel aantrekkelijke indicatoren.

Bedrijfsleiders moeten de situatie in één enkele

blik kunnen beoordelen, zoals een piloot in zijn

cockpit. Vandaar dat we trouwens ook van 'cockpit'

spreken. Natuurlijk is het niet voldoende dat de

informatie mooi oogt, ze moet ook ergonomisch

worden gepresenteerd en rekening houden met

de werking van ons brein. Dat brein gehoorzaamt

namelijk aan eenvoudige regels. Zo moet de

omvang van de informatie in verhouding staan

tot het belang ervan. Om in het domein van de

luchtvaart te blijven: weet u bijvoorbeeld dat

de brandstofmeter van een Airbus volgens een

omgekeerde schaal werkt? Hoe minder brandstof,

hoe hoger de meter. Logisch, want als er brand-

stoftekort dreigt, wordt het belangrijk om deze

parameter in het oog te houden!"

ZES SLEUTELINDICATOREN Voor Grégoire Talbot begint eenvoud met de

gegevens die de CEO van de onderneming eist. "Als

we aan een opdracht beginnen bij een van onze

klanten, vragen we de CEO eerst en vooral op basis

van welke zes indicatoren hij zou willen worden

beoordeeld en betaald. Vervolgens vragen we aan

de leden van het directiecomité om te proberen

raden welke indicatoren hij heeft gekozen. Meestal

vinden ze er twee of drie, doorgaans de fi nanciële

indicatoren. Dat bewijst duidelijk hoe moeilijk

het soms is – zelfs bij de bedrijfstop – om een

gemeenschappelijke visie te ontwikkelen op de

factoren die moeten worden opgevolgd."

Idealiter moeten de zes sleutelindicatoren van

de CEO als volgt worden opgesplitst:

- twee fi nanciële indicatoren, bijvoorbeeld de

omzet en de winstmarge, of de EBITDA (operati-

onele cashfl ow) en de verhouding tussen EBITDA

en kosten;

- een 'klantenindicator': totale verkoop, klantente-

vredenheid, groei per land of per product … ;

- een productiviteitsindicator;

- een indicator met betrekking tot het human

resources management;

- een indicator met betrekking tot een specifi ek

project dat van strategisch belang is voor de

onderneming.

"De keuze van die indicatoren hangt groten-

deels af van de bedrijfsdoelstellingen", aldus de

consultant. "Om een duidelijk voorbeeld te nemen:

uw kijk op uw bedrijf zal verschillen naargelang

het een groeistrategie volgt of integendeel een

kostenbeheersingsprogramma."

EEN COHERENTE 'CASCADE' ONTWERPEN

Op basis van die zes algemene indicatoren

voor CEO's moet er een 'cascade' van indicatoren

ontworpen worden op de verschillende niveaus

van de hiërarchie. "Elke indicator moet daarbij

zijn 'key drivers' hebben, met andere woorden:

zijn groeihefbomen. Als een bedrijf bijvoorbeeld

16 INGOnderneming

BEDRIJFS-LEIDERS

MOETEN DE SITUA-

TIE IN ÉÉN ENKELE

OOG-OPSLAG KUNNEN BEOOR-DELEN

De kracht van economische indicatoren

Volgens Grégoire Talbot worden de bedrijfs-externe – en vooral macro-economische – indica-toren nog altijd te weinig benut, en dat terwijl ze een belangrijke voorspellende waarde hebben. "Zo weten we dat de Purchasing Managers Index en het bbp van een land een goed beeld geven van het vliegverkeer naar dat land. Wanneer die indicatoren dalen, mag u er zeker van zijn dat ook het aantal passagiers zal dalen. Ze zijn dan ook bijzonder nuttig voor de luchtvaartsector."

Opgelet voor hittegolven! "Waterproducenten kunnen dan weer voort-gaan op het weer: als de temperatuur stijgt tot boven de 27° C, is er een groot risico op voorraadonderbrekingen in de winkels en moeten de producenten zich goed organise-ren om die piek op te vangen. Als u de externe factoren kunt opsporen die uw sector en uw bedrijf beïnvloeden, zult u automatisch betere beslissingen nemen."

17

Waar vindt u de nodige gegevens?

Dé kernfactor bij de uitwerking van dit indicatorensysteem is uiteraard: over de noodzakelijke gegevens beschikken. "In werkelijkheid zou dat niet echt een probleem mogen stellen", verzekert Grégoire Talbot, partner bij BDO. "De bedrijven beschikken al over 90% van de nodige informatie. Het is veeleer de vraag hoe ze al die gegevens moeten centraliseren."

Denken als een manager Een fout die men vooral niet mag maken bij het opstellen van deze nieuwe boordtabellen, is denken als informaticus in plaats van als een manager, vindt de consultant. "Denken als informaticus betekent: de beschikbare gegevens bekij-ken en op basis daarvan indicatoren ontwerpen. Denken als een manager is: de indicatoren bestuderen die u nodig hebt en ervoor zorgen dat u over alle nodige gegevens beschikt."

Om niet overstelpt te worden met informa-tie, is het beter om 10 à 15 indicatoren te selecteren die een bondig over-zicht geven van de bedrijfssituatie.

de ambitie heeft om de klantentevredenheid te

verhogen, kan dat doel gemeten worden aan de

hand van een indicator. Maar om die kwaliteit

te vergroten, kan de onderneming verschillende

hefbomen inzetten: de opleiding van de verkopers,

de productkwaliteit, de organisatie van de naver-

koopdienst … De gekozen hefbomen kunnen op

hun beurt via indicatoren worden gemeten. Op die

manier krijgen we een cascade aan doelstellingen

en indicatoren die het mogelijk maken om:

- de bedrijfsdoelstellingen concreet uit te werken

op alle niveaus;

- precies na te gaan hoe de uitvoeringsgraad van

die doelstellingen moet worden gemeten;

- en op die manier de kaderleden en bedrijfsleiders

te controleren en te responsabiliseren.

"Met andere woorden: elk lid van het

directiecomité moet verantwoordelijk zijn voor

één of meer indicatoren, en voor alle andere

bedrijfsniveaus", vervolgt Grégoire Talbot. Om

het volledige proces te coördineren, raadt hij aan

om een 'cockpit offi cer' aan te stellen die een

totale kijk heeft op het proces en ook elke maand

een overzicht moet schetsen van de evolutie

van de gekozen indicatoren: de zogenaamde

'cockpit�review'.

DUIDELIJK EN DOELTREFFEND BLIJVEN

"Uiteraard zijn niet alle indicatoren opgeno-

men in het overzichtsrapport en komen ze ook niet

allemaal systematisch ter sprake bij de 'cockpit

review'. De door het directiecomité gekozen indi-

catoren bieden een samenvatting van de situatie,

een overzicht van de evolutie van de bedrijfsresul-

taten. Aan de hand daarvan kan het directiecomité

dan de balans opmaken en voor zichzelf nagaan

of de uitgestippelde koers wordt aangehouden."

Het aantal gekozen indicatoren hangt deels af

van de grootte van het bedrijf. "Een onderneming

met een vijftigtal medewerkers zal ongeveer

twaalf indicatoren hanteren, een onderneming

met meer dan honderd werknemers een vijftien-

tal. We moeten wel goed begrijpen dat ons brein

slechts een beperkt perceptievermogen heeft. Als

we het overstelpen met informatie, kan het die

onmogelijk allemaal verwerken. Dus moeten we

niet alleen het aantal indicatoren beperken, maar

ook de duur van de presentatie. Die mag hoog-

stens tien minuten duren, want nadien verslapt

de aandacht van de deelnemers. Achter die 12 of

15 indicatoren schuilt echter de hele cascade aan

indicatoren waarover we het daarnet hadden. Die

laatste worden pas besproken of bestudeerd als

een lid van het directiecomité meer details wil

over een bepaald element om te zien of de indi-

cator in kwestie het goed of slecht gedaan heeft.

Dankzij die werkwijze behoudt u een duidelijk

helikopterzicht, zonder u te verliezen in details,

maar houdt u die tegelijk wel binnen handbereik

als u ze nodig�hebt."

HOE DE JUISTE KEUZE TE MAKEN? De keuze van de indicatoren hangt grotendeels

af van de onderneming en haar activiteitssector.

Grégoire Talbot: "Ongeveer 60% van de indicatoren

zijn dezelfde voor alle bedrijven, vooral dan de

klassieke fi nanciële indicatoren, zoals de solva-

biliteitsratio, de brutomarge … 20% zijn specifi ek

voor een bepaalde sector, en 20% hangen samen

met de onderneming in kwestie en haar strategie."

Deze indicatoren moeten de volgende factoren

weergeven:

- de bedrijfsdoelstellingen;

- de externe factoren die de resultaten beïnvloe-

den: de situatie van de concurrenten, de evolutie

van de macro-economische context;

- de interne factoren: kostenbeheersing,

personeels prestaties, productiviteit …;

- de voortgang van de grote veranderingsprojec-

ten. Een voorbeeld: als de onderneming bewust

kiest voor een meer milieuvriendelijke productie,

moeten er indicatoren worden ontwikkeld om

haar prestaties in dat domein te meten. ©

Fo

to's

: G

ett

y Im

ag

es

FOCUS

18 INGOnderneming

Overschrijvingen en domiciliëringen waar

in heel Europa dezelfde voorwaarden en

wetten over gelden, betalingsverkeer dat

sneller en voordeliger wordt afgehan-

deld, internationale verrichtingen die

binnen één enkele bank beheerd kunnen worden

vanaf één rekeningnummer… en ga zo maar door.

Het SEPA-systeem, waarvan het startschot in 2009

werd gegeven en dat begin volgend jaar volledig

operationeel zal zijn, zal voor ondernemingen heel

wat voordelen met zich meebrengen. Om daar

maximaal van te genieten, moeten er wel enkele

inspanningen gedaan worden, voornamelijk op

IT-vlak. En daar wringt het schoentje nog wel eens.

"We zien dat vooral grote ondernemingen het

migratieproces naar SEPA al hebben opgestart",

zegt Filip Lapeirre, Senior Payment and Cash

Management Sales Manager ING Belgium. "De

meerderheid van onze klanten heeft die stap echter

nog niet gezet en dat voor zowel overschrijvingen

als incasso's. Een aantal van hen gaat ervan uit dat

de switch naar SEPA iets is dat zichzelf zal oplossen,

vergelijkbaar met de millenium-bug of de overgang

naar de Euro. Dat is helaas niet het geval."

ING HELPT

Vooral de boekhoud- en ERP-software, zeker

van wat omvangrijkere ondernemingen, heeft

soms heel wat tijd nodig om aangepast te worden

aan SEPA, zegt Lapeirre. "Klanten die betaalbestan-

den opladen in Isabel, in Home'Bank of Home'Bank

Eén februari 2014 is de datum waarop

Europa definitief overschakelt op SEPA,

de Single Euro Payments Area. Dat

is over minder dan 300 dagen. "De

ondernemingen die nog niet 'SEPA-

ready' zijn, moeten daar nu echt

werk van gaan maken."

Plus, of die al gebruik maken van domiciliëringen

in België of een ander SEPA-land, moeten echt wel

initiatieven nemen om 'SEPA -ready' te zijn. Een

belangrijke stap in het proces is de migratie naar

het XML-formaat van het ERP- of boekhoudpak-

ket (XML 20022). Onze ervaring leert ons dat dit

voor complexere dossiers een aantal maanden in

beslag kan nemen. Dat lijken sommige klanten

niet altijd te beseffen."

De complete omschakeling van uw betalingen

en domiciliëringen naar SEPA is dus geen klusje dat

men even op een namiddag afhaspelt. Gelukkig

kunnen de ING-klanten beroep doen op hun bank om

hen te helpen. "ING beschikt over heel wat expertise

op het vlak van SEPA-migratie", legt Lapeirre uit. "Op

dit moment is onze bank één van de grootste 'direct

debits' verwerkers in Europa. Bovendien hebben we

reeds een aantal grote organisaties succesvol naar

SEPA helpen overschakelen. Van die opgebouwde

knowhow kunnen de klanten die nog niet gemi-

greerd zijn, gebruik maken. Bovendien hebben we

ook een zogenaamde 'XML validation tool' ontwik-

keld. Via deze gratis webtool kunnen klanten nagaan

of de XML-bestanden die door hun boekhoud- of

ERP-pakket worden gegenereerd, wel conform zijn

met de richtlijnen van Febelfi n."

ONLINETRAINING

Daarnaast heeft ING ook nog een website

klaargestoomd die helemaal aan SEPA en de

switch gewijd is: www.ingsepa.com. "Je vindt er

BETALINGEN

NU WERK MAKEN VAN SEPA

FILIP LAPEIRRE

Senior Payment & Cash

Management Sales

Manager

ING Belgium

SEPA in een notendop

Vereenvoudigde betaalinfrastructuur

Harmonisering van het betaalverkeer in 32 landen (SEPA Credit Transfers, SEPA Direct Debits)

Rekeningnummer wordt IBAN-nummer

BIC (Business Identifi-cation Code) vereist

Eénzelfde betaalfor-maat: ISO20022 XML

Alle info: www.ingsepa.com

19

nog eens alle uitleg over SEPA, to do-lijstjes, een

FAQ, SEPA-nieuws, enz.", zegt Lapeirre. "Klanten

vinden er specifi eke informatie terug die op hun

situatie van toepassing is en die cruciaal is voor

hun migratietraject. Wie dat wil, kan er zelfs een

onlinetraining volgen, een tool die we trouwens

ook voor de iPad beschikbaar hebben gesteld."

BETAALARCHITECTUUR HERBEKIJKEN

De migratie naar SEPA brengt dan wel wat

inspanningen met zich mee. Voor bedrijven

en organisaties betekent ze veel meer

dan alleen maar een aangepast

boekhoudpakket, benadrukt

Lapeirre. "SEPA-migratie is niet

enkel een formaatmigratie of een

omschakeling van het ERP- of

boekhoudpakket. Het biedt voor

de onderneming ook heel wat

opportuniteiten. Niet alleen

biedt SEPA het voordeel om

vanuit één rekening binnen

Tweedelijnsondersteuning bij deposito's en beleggingen

Wanneer de relatiebeheerders

bij ING met specifieke vragen

van (middelgrote) klanten

geconfronteerd worden, doen zij

beroep op de DIO's: de 'Deposits

and Investment Officers'. Jos Van

Lishout is de man die hen aan-

stuurt. "De relatiebeheerders zijn

van de meeste zaken goed op

de hoogte, maar het zijn eerder

generalisten", legt hij uit. "Als er

bij zeer specifieke vraagstukken

bijkomende steun nodig is, doen

zij beroep op doorwinterde spe-

cialisten. En voor deposito's en

beleggingen zijn dat de DIO's."

Antwoorden op maat

Die DIO's staan de rela-

tiebeheerders bij, als

tweedelijnsondersteuning

in complexere dossiers.

Van Lishout geeft een concreet

voorbeeld: "Als een bedrijf zijn

cashreserves op lange termijn

wil plaatsen, welke risico's

brengt dat dan mee? Hoe

kunnen we die risico's optimaal

beheren? Wat is het rendement?

Wat zijn de fiscale implicaties?

Dat is zo'n typisch dossier."

Dicht bij de klant

ING is uniek omdat ze deze

service op lokaal niveau ter

beschikking stelt, zegt Van

Lishout. "Onze DIO's zijn - net

zoals de relatiebeheerders -

kort bij onze klanten gevestigd

en kennen hen, hun verwach-

tingen en noden. Ze moeten

ook echt van alle markten thuis

zijn: deposito's, fondsen, lan-

getermijnbeleggingen ... De

DIO heeft tenslotte ook een

belangrijke schakelfunctie: hij

kan een klant desgewenst intro-

duceren bij een collega van de

financial markets of van private

banking."

Zo was er bijvoorbeeld een zie-

kenhuis dat door een religieuze

orde werd beheerd en dat voor

zijn bankzaken klant was bij

ING. Toen de broeders vroegen

of de bank hen ook kon helpen

bij het beheer van de lange-

termijnreserves, kon de DIO

meteen een concreet antwoord

geven. "Het uiteindelijke doel

zal altijd hetzelfde zijn: naar de

verwachtingen van de klant,

naar zijn eisen en zijn profiel

een oplossing voorstellen die

het best bij hem past."

de SEPA-zone domiciliëringen (direct debits) te

kunnen verrichten in alle SEPA-landen, het zorgt

er ook voor dat overschrijvingen (credit transfers)

binnen de SEPA-zone beschouwd en uitgevoerd

worden als een binnenlandse betaling. Volgens

ons is deze transitie dan ook de ideale gelegenheid

om de betaalarchitectuur van uw onderneming

eens goed te herbekijken. In het verleden openden

immers heel wat van onze klanten rekeningen in

het buitenland om, op hun beurt, klanten op een

lokale rekening facturen te laten vereffenen. Of om

de leveranciers te betalen via een lokale rekening.

Dankij SEPA kan het interessant zijn om dergelijke

buitenlandse rekeningen af te sluiten en via één

centrale rekening te werken. Dit kan een fl inke

kostenbesparing met zich meebrengen. En dat is

nog niet alles. Een bijkomend voordeel van SEPA,

en dit specifi ek voor België, is dat SEPA-betalingen

vanuit België volledig gratis zijn. We merken meer

en meer dat internationale bedrijven hiervan

gebruik maken en hun betaal- en incassostromen

centraliseren in ons land."

© F

oto

: G

ett

y Im

ag

es

TAX & FINANCE

De overheid heeft de regelgeving rond de btw en de

facturatie van goederen en diensten aangepast. Vooral de

gelijkstelling van de papieren en elektronische factuur en de

nieuwe regels rond de opeisbaarheid van de btw springen

daarbij in het oog. Voor btw-plichtigen is het opletten geblazen.

Het was al enkele jaren toegestaan om

facturen elektronisch te versturen, maar

de wetgever heeft weer aan de procedure

gesleuteld. Papieren en elektronische

facturen worden volledig gelijkgescha-

keld. Carl Van Biervliet, Vennoot bij Vandelanotte

Accountancy, geeft tekst en uitleg. "De procedure is

vooral een stuk eenvoudiger gemaakt omdat de zoge-

naamde 'aanvaarding' veel eenvoudiger is geworden",

zegt hij. "Vroeger moesten bedrijven elektronische

facturen expliciet voorafgaandelijk aanvaarden. Die

regel verdwijnt. Vanaf nu kan je een elektronische

factuur simpelweg aanvaarden door ze te betalen.

Hoe de factuur bezorgd wordt of in welk formaat

(xml, pdf, Word…) maakt niet uit."

IN DE WOLKEN

Ook de wijze van bewaren verandert. "Men

mag nu zijn facturen ook elektronisch bewaren,

de impact daarvan is misschien zelfs nog groter

dan van het elektronisch versturen. Je mag zelfs

je papieren facturen inscannen en ze elektronisch

bewaren en je papieren facturen vernietigen. Waar

je ze bewaart, maakt ook niet meer uit voor de

wetgever: in de cloud, of op servers die, pakweg, in

de VS of Duitsland zijn opgeslagen, is toegelaten,

zolang men maar onlinetoegang kan verlenen tot de

facturen. Voor papieren facturen geldt daarentegen

nog altijd dat je ze in België moet bewaren."

De wetgever eist wel dat je de authenticiteit

van de herkomst, de integriteit van de inhoud en

de leesbaarheid van de facturen kan waarborgen

gedurende de volledige wettelijk vereiste bewa-

ringstermijn van zeven jaar.

FACTUURTJE UITSCHRIJVEN

De tweede nieuwigheid is de nieuwe regel rond

de opeisbaarheid van de btw, het moment dat de

overheid recht heeft om btw in te vorderen bij de

btw-plichtige en, omgekeerd, wanneer de btw-plich-

tige de belasting kan recupereren. "Tot 1 januari was

die btw in principe opeisbaar op het ogenblik van

de levering van de goederen of diensten", legt Van

Biervliet uit. "Dat is nog altijd zo. Maar daarnaast

waren er ook zogenaamde 'subsidiaire' oorzaken,

namelijk wanneer de betaling of een deel ervan

wordt ontvangen en ook de uitreiking van de factuur

zelf. Die laatste subsidiaire oorzaak komt nu te

vervallen, een factuur uitschrijven is niet langer een

oorzaak van opeisbaarheid van btw."

Voor bedrijven verandert dit wel wat, vooral wat

betreft voorschotten en voorschotfacturen. "Omdat

een facturatie niet meer leidt tot een opeisbaar-

heid van de btw, moet zo een voorschotfactuur in

principe niet langer een btw-bedrag vermelden. En

als er toch een voorschotfactuur met btw wordt

uitgereikt, is die ook niet zomaar meer aftrekbaar."

UITREIKINGSTERMIJN

Van Biervliet geeft een voorbeeld. "Stel, ik

verkoop u een computer van 1.000 euro plus

btw, dus voor 1.210 euro. U koopt die bij mij op

15�januari en ik maak een factuur op. Vroeger zou

die factuur in de btw-aangifte van januari moeten

worden opgenomen. Nu niet, nu moet dat pas

gebeuren als de computer geleverd en/of betaald

wordt. Als u die pc bijvoorbeeld op 5 maart betaalt,

ontstaat pas dan een subsidiaire oorzaak en moet

ik 210 euro btw betalen aan de fi scus via mijn

btw-aangifte over de maand maart. En dan lever ik

hem bijvoorbeeld op 5 april."

Ook de termijn waarbinnen de factuur moet

worden uitgereikt, wijzigt. Voortaan is de uiterste

datum om een factuur uit te reiken niet langer de

vijfde werkdag van de maand na die waar de btw

opeisbaar wordt, maar wel de vijftiende kalenderdag.

"Stel dat ik de pc meteen meelever op 15 januari,

dan ontstaat een belastbaar feit. Met de nieuwe

Te onthouden

De regels rond de opeisbaarheid van de btw veranderen

Facturen in de btw-aangifte opnemen enkel op basis van de factuur datum, is niet meer correct

De regels rond de elektronische factuur worden vereenvoudigd

20 INGOnderneming

BOEKHOUDING

BTW-WETGEVING:

DE VERNIEUWDE FACTUUR

DE REGELS INZAKE OPEISBAAR-HEID VAN BTW ZIJN GRONDIG GEWIJZIGD

CARL VAN BIERVLIET

Vennoot

Vandelanotte

Accountancy

En bij intracommunautaire transacties?

Bij de intracommunautaire transacties, het leveren

van goederen of diensten binnen de EU waarvoor

men tussen btw-plichtigen normaliter geen btw

hoeft aan te rekenen, is het zo dat betalingen

en/of facturen vóór het tijdstip van de vrijgestelde

IC-levering geen enkele rol spelen.

Enkel na de levering

Enkel een factuur uitgereikt na de levering van

goederen maakt de btw wél opeisbaar en dit ten

laatste de 15e van de maand volgend op deze

waar het belastbare feit heeft plaatsgevonden.

Heeft men op deze datum nog geen factuur ont-

vangen en moet de ontvanger de btw verleggen

via zijn periodieke btw-aangifte – bij een intra-

communautaire verwerving van goederen – dan

moet de koper zelf een wachtdocument opmaken

en de btw tijdig betalen via zijn btw-aangifte.

De volledige vermelding van het wetsartikel

("Intracommunautaire levering -Vrij van BTW

bij toepassing van artikel 39bis, 1° W.B.T.W.")

mag vervangen worden door een simpel "btw

verlegd". Een gelijkaardige vermelding mag

gebruikt worden bij de werken in onroerende

staat tussen btw-plichtigen.

Deze regels zijn geen overgangsmaatregelen en

moeten onmiddellijk toegepast worden.

DATUM EN FACTUUR LOSKOPPELEN

Dit betekent dat de btw-rapportering van de

factuurdatum wordt losgekoppeld. Facturen enkel

opnemen in de btw-aangifte op basis van de

factuurdatum, is niet meer correct. Men mag alleen

nog rekening houden met het moment waarop de

levering van het goed of de dienst plaatsvindt of met

het moment waarop de betaling wordt ontvangen.

Hiervoor moet de boekhoudsoftware aangepast

worden. "Stel dat ik btw-controle krijg over 2012",

zegt Van Biervliet. "Daarbij slaat factuur 1 tot, bij-

voorbeeld, 250 op de maand januari. Factuur 251 tot

factuur 400 gaat over februari. Factuur 401 tot 495

over maart enzovoort. Vanaf nu geldt dat principe

niet meer. Factuur 1 tot 5 zijn bijvoorbeeld van januari

en factuur 7 ook. Maar factuur 6 is voor die pc die ik

u heb verkocht, maar die is nog niet geleverd noch

betaald in de maand januari. Die moet dan ook niet in

de btw-aangifte van januari worden opgenomen."

EXTRA WERK

De boekhoudsystemen zullen voortaan rekening

moeten houden met zowel de factuurdatum, de

betaaldatum en de datum van de levering, als zijnde de

datum van opeisbaarheid van de btw. Weet bovendien

dat een correcte factuur, nodig voor de aftrek van de

btw, de datum van 'het' belastbaar feit moet vermelden,

wanneer deze verschilt van de uitreikingsdatum van

de factuur. Een vereenvoudiging kan je dit volgens Van

Biervliet moeilijk noemen. "Tja, het zal wel extra werk

en oplettendheid met zich meebrengen", zegt hij. "Er

moet vanaf nu expliciet op de factuur worden vermeld

wat de datum is van het belastbare feit of de datum

van ontvangst van de prijs of een deel ervan, tenzij de

datum overeenstemt met de factuurdatum."

OVERGANGSMAATREGEL

Nog te vermelden: voor deze nieuwe regels heeft

de fi scus overgangsmaatregelen goedgekeurd. Het

oude systeem 'mag' nog steeds in 2013 worden toe-

gepast, weliswaar volgens welbepaalde regels die de

fi scus in een circulaire wereldkundig heeft gemaakt.

21

Men mag nu zijn fac-

turen ook elektronisch

bewaren, de impact

daarvan is misschien

zelfs nog groter dan

van het elektronisch

versturen.

bepalingen heb ik nog tot 15 februari de tijd om de

factuur uit te reiken. Maar opgepast, ik moet deze

wel opnemen in mijn btw-aangifte van januari. Voor

de aftrekbaarheid, een spiegeling van de opeisbaar-

heid, betekent dit dat je de btw kan recupereren in

januari, wanneer je over een geldige factuur beschikt.

De btw is dus maar aftrekbaar op het moment van

de levering of voltooiing van de dienst ofwel bij een

voorafgaandelijke betaling van de factuur, wanneer

je een geldige factuur in je bezit hebt."

© F

oto

: C

orb

is

EVENT

22 INGOnderneming

Sinds enkele jaren wordt aan beide zijden

van de taalgrens een Opvolgersacademie

georganiseerd: een netwerk voor (kan-

didaat-)opvolgers van familiebedrijven.

De bedoeling van het programma is om

zonen en dochters van ondernemers beter voor te

bereiden op hun latere taken.

VOORHEEN WEINIG BEGELEIDING"Opvolging binnen de familiebedrijven wordt

de komende jaren een zeer belangrijk thema",

zegt Sofi e Lerut, Coördinator van de Vlaamse

Opvolgersacademie. "In ongeveer 40% van de

Vlaamse familiebedrijven wordt in de loop van de

komende tien jaar de fakkel doorgegeven."

VOLDOENDE KWALITEITENJammer genoeg verloopt die opvolging niet

altijd in de beste omstandigheden. Dat stelde ook

Laurent Weerts vast, bezieler van de Franstalige

'Académie des Successeurs'. "In 2010 lijstte

een studie van prof. dr. Johan Lambrecht negen

kwaliteiten van een goede opvolger op, zoals

Dit najaar starten de Opvolgersacademie en de 'Académie des successeurs'

opnieuw: een praktische opleiding voor opvolgers van familiebedrijven. ING zet er graag zijn schouders onder.

FAMILIEBEDRIJVEN

PRAKTISCHE VORMING VOOR OPVOLGERS

Een startdag gevolgd door vijf sessies gespreid over een jaar

In Antwerpen, Brussel, Gent, Kortrijk of Hasselt

www.opvolgersacademie.be

ING gaat voor duurzame relatie met familiebedrijven

De twee Opvolgersacademies krijgen praktische ondersteu-ning van ING. De bank sponsort niet alleen de programma’s, maar sensibiliseert ook de fami-liebedrijven onder haar klanten en coacht de groep.

80% van onze klanten

"Familiebedrijven zijn heel belangrijk voor ING. Ze maken ruim 80% van onze klanten

uit", zegt Caroline De Moor, Family Business Coordinator ING. "Met hen proberen we een duurzame relatie op te bouwen. Niet alleen door intern onze producten zo fijn mogelijk af te stemmen op familiebedrijven, maar ook om ze extern met raad en daad bij te staan, bijvoor-beeld door onze schouders te zetten onder initiatieven als de Opvolgersacademie."

23

strategische en familiale-relationele intelligentie.

Maar tegelijk bleken zeker niet alle toekomstige

ondernemers over die kwaliteiten te beschikken."

FORMULES LOPEN STERK GELIJKDe twee Opvolgersacademies proberen het

hiaat aan een praktische opleiding op te vullen.

Op regelmatige tijdstippen laten ze (kandidaat-)

opvolgers rond een bepaald thema bijeenkomen.

Op zo'n avond geeft een expert eerst een toelichting

bij het thema. Vervolgens getuigt een ondernemer

over zijn ervaringen. Tot slot krijgen de deelnemers

de nodige ruimte om over het thema te debatteren

en om te netwerken. De opvolgers leren dus van de

expert, van de getuige en van elkaar. Daarbij kiezen

beide initiatieven voor eerder kleine groepen jonge

ondernemers zodat er veel ruimte is voor interactie.

GEEN EXAMENS, WEL EEN CERTIFICAAT

"We proberen zoveel mogelijk praktische infor-

matie en ervaringen uit te wisselen binnen een

informele sfeer. De sessies zijn dus allesbehalve

een droog college. Er worden evenmin examens

afgenomen, al krijgen de deelnemers bij ons ach-

teraf wel een certificaat", zegt Laurent Weerts.

BLIJVENDE CONTACTENDoor die informele sfeer wordt er heel open

gesproken. "Het is vaak een geruststelling dat de

opvolging bij andere familiebedrijven ook niet altijd

van een leien dakje loopt", geeft Sofie Lerut aan.

"Die open discussies over soms moeilijk bespreek-

bare onderwerpen creëren een hechte band tussen

de deelnemers. Ook na de Opvolgersacademie

blijven ze met elkaar in contact."

MOND-TOT-MONDRECLAMEOndertussen is de Vlaamse Opvolgers-

academie dit najaar al aan zijn vierde editie

toe, de Franstalige aan zijn derde. Opvallend

genoeg kloppen de opvolgers steeds vaker

op eigen initiatief aan, en niet enkel meer op

vraag van hun ouders. "De deelnemers van de

eerste academie jaren hebben voor heel wat

mond-tot-mondreclame gezorgd. Vanwege hun

enthousiasme komen hun vrienden en kennissen

zich nu bij ons inschrijven", zegt Laurent Weerts.

KLEINE WIJZIGINGENIn vergelijking met de vorige editie kiest de

Vlaamse Opvolgersacademie dit jaar voor vijf

sessies over één academiejaar, in plaats van tien

sessies gespreid over twee jaren. "Op die manier

wordt de reeks intenser en inhoudelijk meer

gebald", geeft Sofie Lerut aan. Aan Franstalige

zijde hoopt de 'Académie des Successeurs' om dit

jaar niet alleen in Luik, maar ook in Charleroi en in

Brussel een groep jonge opvolgers te ondersteunen.

NOG ÉÉN TIP MISSCHIEN?Tot slot vragen we Sofie Lerut of ze nog een

belangrijke tip heeft voor jonge opvolgers in spe.

"Vaak bekijken familiebedrijven de opvolging

vanuit een louter fiscale of juridische invalshoek",

antwoordt ze. "Terwijl het eigenlijk net omge-

keerd moet. Bepaal eerst de toekomstvisie van

het bedrijf en van de familie, en vul aan de hand

daarvan de structuren en de financiële aspecten

in. Anders riskeer je een regeling die niet door

iedereen gedragen wordt, en waardoor je bedrijf in

moeilijke papieren terecht kan komen."

"Super interessant en gevarieerd"

Een van de deelneemsters aan de Opvolgersacademie in Kortrijk dit jaar was Laurence Van de Casteele (28). Sinds 3,5 jaar is ze verantwoordelijke voor de verkoop bij het vlasbedrijf Castellins NV uit Moorsele, dat 37 personen in dienst heeft. "In mijn groep zaten allemaal jonge ondernemers van eind de twintig, begin de dertig jaar. Dat maakte dat we allemaal dezelfde vragen hadden, en dat we ook onderling onze ideeën en ervaringen konden uitwisselen. De thema's van de sessies waren telkens super interessant, gevarieerd en aangepast aan onze situatie. Zo kregen we uitleg over de veran-deringen in de wetgeving rond de nalatenschap, net toen dat thema bij ons ter sprake kwam."

©Fo

to: C

orb

is

DE DEEL-NEMERS VAN DE EERSTE ACADEMIE-JAREN

HEBBEN

VOOR HEEL

WAT MOND-TOT- MOND-RECLAME GEZORGD