Wonen in Nederland

§ 1.1 Nederland rivierenland: Rijn en Maas

Overstromingen in 1993 en 1995!

Rivieren bestaan altijd uit: ◦ Bovenloop (insnijding landschap, V-vorm)◦ Middenloop (vlechtend en meanderen rivier, door

verlaging stroomsnelheid).◦ Benedenloop (meanderen en delta/estuarium)

§1.1 Rijn en Maas

Rijn en maas Nederlands grootste rivieren. Begrippen:

◦ Stroomgebied◦ Waterscheiding◦ Waterafvoer◦ Debiet◦ Piekafvoer◦ Regiem

Klimatologische omstandigheden Voeding smelt- /regenwater Doorlatendheid bodem Aanwezigheid van begroeiing

◦ Vertragingstijd◦ Kanalisatie◦ Vroegere stroomgeulen/ strangen◦ Hoogwatergolf◦ Stroomstelsel◦ NAP◦ Lengteprofiel◦ Verval◦ Verhang◦ Dwarsprofiel van de rivier◦ Stuw

§1.1 Rijn en Maas

Stroomgebied: Al het water (neerslag) dat afstroomt op de betreffende rivier

Waterscheiding:De plek die 2 stroomgebieden scheidt. Vaak is dit een gebergte of een wat hoger gelegen gebied!

Stroomgebied/ Waterscheiding

Als de Rijn Nederland bij Lobith binnenstroomt, heeft het een gemiddelde waterafvoer van 2300 m3/sec. Dit noem je ook wel debiet.

Actuele stand

Waterafvoer en debiet

Rijn: piekafvoer het grootst in de winter (en voorjaar).◦ Waarom?

Vooral gevoed met neerslag en smeltwater.

Maas: Piekafvoer het grootst in wintermaanden.◦ Waarom?

Alleen gevoed door neerslag.

Piekafvoer

De verdeling van de waterafvoer over een jaar:◦ Afhankelijk van:

Klimatologische omstandigheden

Voeding smelt- /regenwater

Doorlatendheid bodem

Aanwezigheid van begroeiing (sponskarakter)

Regiem

De tijd die verstrijkt tussen de neerslag ergens in het stroomgebied en het moment dat het waterpeil in de rivier gaat stijgen.

Door kanalisatie (rechttrekken van rivieren) word de kans op overstromingen groter. (water kan zich niet over groot oppervlak verspreiden en zoekt de hoogte.

Vertragingstijd en kanalisatie

Voordat NL bedijkt raakte, konden rivieren vrijelijk stromen, en kozen de weg van de minste weerstand!

Vroegere stroomgeulen/ strangen

Doordat alles tegenwoordig zo bedijkt is. Zoekt het water bij veel neerslag i.p.v. de ruimte, de hoogte op! De vertragingstijd is tegenwoordig dus korter dan vroeger!

Dus sneller kans op overstromingen!

Hoogwatergolf

Een rivier met alle zijrivieren en vertakkingen die deel uitmaken van hetzelfde stroomgebied.

NAP: Normaal Amsterdams Peil: Gemiddeld zeeniveau. (referentiekader)

Stroomstelsel (zie stroomgebied) en NAP

Lengteprofiel: hoogte van de rivier over haar hele loop.

Hieruit kun je verval afleiden: Hoogteverschil tussen 2 plaatsen.

Verhang: Verval per km.

Lengteprofiel, verval en verhang

De maas is maar gedeeltelijk bedijkt, in Zuid-Limburg is dit niet gedaan, waarom is dit ?

Ant: Terrassen

Dwarsprofiel van de rivier

Dijken zorgen voor dat uiterwaarde gevuld raken met sediment

Een constructie in de rivier om het waterniveau te regelen.◦ Voor overstromingen te

voorkomen◦ Voor de landbouw◦ Voor scheepvaartverkeer

Stuwen

Lees de tekst paragraaf 1 Maak instaptoets en 1 t/m 17

Inschrijven voor de herkansing!!!!!

Voor nu: