Post on 27-May-2015
description
Kom verder. Saxion.
Leergang Didactiek in een digitale leeromgeving
Zeven principes voor effectief onderwijs met ICT
Kom verder. Saxion.
Effectief onderwijs met ICT
• Digitale didactiek* beschrijft7 principes, voor succesvol ICTgebruik.
• Principes ≠ garantie voor succes
• Wel factoren die invloed hebbenop studiesucces.
*) Baars, J.A., Verkuijl-Wieland, A., Deinum, J.F., Ven, M.J.J.M. van den, D’haese, I.L.G. & Linde, E.M. van. (2009) Digitale didactiek: Praktische stappen voor het gebruik van ICT in het hoger onderwijs. Den Haag: Uitgeverij LEMMA
Kom verder. Saxion.
Effectief onderwijs met ICT
• Digitale didactiek* beschrijft7 principes, voor succesvol ICTgebruik.
• Principes ≠ garantie voor succes
• Wel factoren die invloed hebbenop studiesucces.
*) Baars, J.A., Verkuijl-Wieland, A., Deinum, J.F., Ven, M.J.J.M. van den, D’haese, I.L.G. & Linde, E.M. van. (2009) Digitale didactiek: Praktische stappen voor het gebruik van ICT in het hoger onderwijs. Den Haag: Uitgeverij LEMMA
Kom verder. Saxion.
Effectief onderwijs met ICT
• Zeven principes:1. Zorg voor afstemming tussen leerdoelen,
werkvormen en toetsvormen.2. Zorg voor een goede voorbereiding en
informatievoorziening.3. Gebruik activerende werkvormen.4. Kom tegemoet aan verschillen tussen
studenten.5. Maak onderwijs toegankelijk voor alle studenten6. Stimuleer de ontwikkeling van vertrouwen in
het eigen studiesucces.7. Wees benaderbaar en zichtbaar voor studenten.
Kom verder. Saxion.
Principe 1
• Leerdoelen werk- en toetsvormen
• Leerdoelen zijn (over het algemeen) afgeleid van opleidingsdoelen.
“Zorg voor een goede afstemming tussen leerdoelen, werkvormen en toetsvormen.”
richtinggevend
Kom verder. Saxion.
Studentopdracht:Schrijf een Beleidsplanvoor een zorginstellingt.a.v.
Principe 1: voorbeeld
Kom verder. Saxion.
Studentopdracht:Schrijf een Beleidsplanvoor een zorginstellingt.a.v.
Principe 1: voorbeeldLeerdoel:
Studenten kunnen een beleidsplan
schrijven
Kom verder. Saxion.
Studentopdracht:Schrijf een Beleidsplanvoor een zorginstellingt.a.v.
In de les
Principe 1: voorbeeld
Oefenen: beleidsplan
leren schrijven.
Leerdoel:Studenten kunnen
een beleidsplan schrijven
Kom verder. Saxion.
Studentopdracht:Schrijf een Beleidsplanvoor een zorginstellingt.a.v.
In de les
Principe 1: voorbeeld
Dus niet alleen
aanbieden theorie via hoorcolleges
Oefenen: beleidsplan
leren schrijven.
Leerdoel:Studenten kunnen
een beleidsplan schrijven
Kom verder. Saxion.
In de les
toetsing
Principe 1: voorbeeld
Studentopdracht:
Schrijf een beleidsplan voor de praktijk t.a.v. …
Dus niet alleen
aanbieden theorie via hoorcolleges
Oefenen: beleidsplan
leren schrijven.
Toetsen is beoordelen
beroepsproduct
Leerdoel:Studenten kunnen
een beleidsplan schrijven
Kom verder. Saxion.
In de les
toetsing
Principe 1: voorbeeld
Studentopdracht:
Schrijf een beleidsplan voor de praktijk t.a.v. …
Dus niet alleen
aanbieden theorie via hoorcolleges
Oefenen: beleidsplan
leren schrijven.
Toetsen is beoordelen
beroepsproduct
Dus niet reproduceren
theorie via kennistoets
Leerdoel:Studenten kunnen
een beleidsplan schrijven
Kom verder. Saxion.
Principe 2
• Informeer studenten tijdig over hetgeen van hen wordt verwacht:– leerdoelen– werkvormen en rooster– leerstof (incl. informatie t.b.v. voorbereiding)– gehanteerde begeleidingsvormen– regels en sancties– toetsvormen, toetsrooster, toetscriteria
“Zorg voor een goede voorbereiding en informatievoorziening.”
Kom verder. Saxion.
• Voorbeeld: studiehandleiding op Blackboard.
Principe 2: voorbeeld
Kom verder. Saxion.
Principe 3
• Hoger onderwijs: – Groot aandeel hoorcolleges met afsluitend
tentamen of verslag.– Reden: organisatorisch en financieel interessant.
• Kanttekening: – zijn hoorcolleges wel effectief genoeg?
• Variatie: leren versus oefenen:– Afwisseling leersituaties gericht op kennis
verwerving en leersituaties gericht op het opdoen van ervaring.
“Gebruik activerende werkvormen.”
Kom verder. Saxion.
Principe 3: voorbeeld
• Tijdens de les:– Gebruik ‘student response systems’ (stemkastjes).– Studenten bij de les te betrekken:
c) plenaire discussie rondom stellingenb) meten voorkennisc) afnemen oefentoets
• Buiten de les:– Inzet discussieforum Blackboard.– Individuele of groepsdiscussie
over thema’s uit de les.Stemkastjes Activote
Kom verder. Saxion.
Principe 4
• Verschillen – t.a.v. leervoorkeuren, voorkennis, motivatie,
ambitie, culturele achtergrond.• Inspelen op verschillen:
– Geen “eenduidig recept”– Handvatten:
a) gebruik authentieke (video)casuïstiekb) varieer in werkvormen en ICT-middelen.
“Kom tegemoet aan verschillen tussen studenten.”
Kom verder. Saxion.
Principe 4: voorbeeld
• Authentieke opdrachten/casuïstiek– o.a. streaming video van TV-uitzendingen.– http://www.hebikietsgemist.nl– http://www.uitzendinggemist.nl
• Minor Integrale schuldhulpverlening (AMM)– Gebruik TV-uitzendingen Netwerk
over mensen die (mede) door de crisis grote schulden hebben.
– Voorbeeldmateriaal of input voordiscussie en/of opdrachten. [bron: Hendrikx, 2011]
Kom verder. Saxion.
Principe 5
• Rekening houden met functiebeperkingen– onderwijs(materialen) geschikt voor studenten
met een functiebeperking.• Inzet ICT-middelen:
– Focus op meerdere zintuigen (audio, video, tekst)– Stel zoveel mogelijk materiaal digitaal
beschikbaar.– Richtlijnen supportpagina Blackboard.
• Internationale richtlijnen voor ‘accessibility’– Zie:
“Onderwijs toegankelijk voor alle studenten.”
http://www.accessibility.nl/toetsing
Kom verder. Saxion.
Principe 5: voorbeeld
• Gebruik afbeelding in Blackboard– Visueel gehandicapten kunnen afbeeldingen
moeilijk of niet zien!– Gebruik tekstuele beschrijving bij afbeeldingen– Alternative text wordt zichtbaar
als de student de muis over deafbeelding beweegt.
• Zie voor meer informatie:– Saxion Blackboard-supportpagina
Kom verder. Saxion.
Principe 6
• Studiesucces beïnvloed door:– Zelfvertrouwen en goede verwachtingen t.a.v.
behalen positief studieresultaat.
• Leeromgeving– Aanbod oefeningen, toetsen en feedback op
niveau.– Focus bij oefeningen en digitale toetsen op het
leerproces en niet op het beoordelen.– Aandacht voor werkdruk
“Stimuleer de ontwikkeling van vertrouwen in het eigen studiesucces.”
Kom verder. Saxion.
Principe 6
• Aandachtspunten:– Laat studenten een instaptoets maken met tips
gebaseerd op de resultaten.– In leeromgeving informatie over toetsvormen, -
eisen en beoordelingscriteria (zie principe 2).– Zet digitale oefentoetsen in met
(geautomatiseerde) feedback om studenten inzicht te geven in hun studievorderingen.
“Stimuleer de ontwikkeling van vertrouwen in het eigen studiesucces.”
Kom verder. Saxion.
Principe 6: voorbeeld
• Instaptoets/0-meting in Blackboard
Kom verder. Saxion.
Principe 7
• Motivatie en leerproces beïnvloed door:– Reduceren fysieke en psychologische afstand
tussen docent en student• Toegankelijk, docent:
– is bereikbaar voor studenten.– staat open voor o.a. vragen.
• Zichtbaar, studenten:– ‘zien’ dat docent ‘aanwezig’ is.
“Wees benaderbaar en zichtbaar voor studenten.”
[Bron: Dori, 2006 (public domain)]
Kom verder. Saxion.
Principe 7
• Inzet ICT:– Vormen: E-mail, chat, discussieplatform.– Pluspunt: toename communicatiemogelijkheden.– Risico: vervangen face to face onderwijs door
ICT-middelen beperkt de directe communicatie:
:-)
:-(
Kom verder. Saxion.
Principe 7
• Aandachtspunten:– Verwelkom studenten in een digitale
leeromgeving.
– Geef als docent persoonlijke informatie (evt. foto).
– Vermeld wanneer je bereikbaar bent voor eventuele vragen (in de digitale leeromgeving).
– Informeer studenten over de wijze waarop je wilt worden benaderd.
– Plaats regelmatig nieuw materiaal in de digitale leeromgeving
Kom verder. Saxion.
Principe 7: voorbeeld
• Gebruik item ‘welkom’ in Blackboard course.
Kom verder. Saxion.
Leergang Didactiek in een digitale leeromgeving
Peter Blijleven
E I N D E