Zeggenschap in zicht

Woonbond en Futura

28 februari 2012

Stem geven aan verankering

B A

Double bind van de participatie

Verticaal

- Centrale rol instituties

- Spelregels en kaders formeel bepaald

Horizontaal

- Gelijkwaardigheid basisspelregel

- Spelregels en kaders onderling bepaald

Besturingsmodel 1.

- Activering door

vertegenwoordiging

Besturingsmodel 2.

- Uitdagende kaders

lokken horizontale

communicatie uit

Voice: de glossy-variant

Voice: de cynische variant

Hybriditeit

Relaties: 4 soorten Participatie: 3 typen Communicatie: stijl varieert mee Wijkwerker: verbinder

Variaties in relaties

Relationeel perspectief

zorgrelatie, hart 3e sector, basis voor legitimiteit

klantrelatie, heeft betrekking op de

dienstverlening Feedback van klanten

cliëntparticipatie goed dienstverlener

civiele relatie, heeft betrekking op het informele

samenleven ‘Meedoen’

maatschappelijke participatie

facilitator samenleven

politieke relatie, heeft betrekking op de formele

mate van invloed op beleid en uitvoering

daarvan Medezeggenschap

burgerparticipatie onderhandelaar

Form

ee

l / info

rme

el

uit b

alans

Hoofdvraag Zeggenschap in zicht

Hoe kunnen

formele en informele vormen van

participatie

worden verbonden en ingepast

in de bestaande kaders van

woningcorporaties?

Conclusies Zeggenschap in zicht

Beweeg van inspraak naar invloed, participatiestructuur moet daar wel ruimte voor bieden.

Beweeg van participatie als middel (instrumenteel) naar ‘ook doel in zichzelf’ (interactionistisch)

Er is steeds een mix van motieven, aan beide zijden. Aan institutionele kant zijn het democratisch motief en tegenkrachtmotief onderontwikkeld

Besmette beeldvorming staat waardering formele participatie in de weg

Het informele wint terrein maar het formele blijft bestaan, en dat is maar goed ook!

Verbind formele en informele participatie

voor zover nodig

Mogelijkheden om ‘het formele’

te vernieuwen

En – En

1. Corporaties en huurdersorganisaties

kunnen de bestaande formele structuur

versterken.

2. Ze kunnen ook de formele structuur

aanpassen aan de meer informele

invloedverhoudingen, zodat er in feite

een nieuwe structuur ontstaat.

Bestaande structuur versterken

Eisen stellen en (durven) selecteren “Vertalers”

Meest ideaal: ambassadeurschap huidige formele

representanten (“de meer permanente

overleggers”) richting nieuwe informele

representanten (“de meer incidentele doeners”)

Faciliteren “participatiekader”

Taak wijkwerker: verbinden met beleids-en

besluitvormingsprocessen.

Vraagt om responsieve bestuurders!

Bestaande structuur aanpassen

Belangrijkste? Manier van aanpassen!

Uitkomst?

1. Afspreken van meer rechten

2. Vastleggen nieuwe formele vormen (enquêtes,

referenda etc.)

3. Uitbreiding gesprekspartners vastleggen in

samenwerkingsovereenkomsten (kan op alle

niveaus). Casus Ymere

4. Vertegenwoordigend model loslaten en geheel

nieuwe structuur ontwerpen. Casus Woonstad

Verbindingen hebben een gezicht

Velen kunnen verbinder zijn, maar er

springen er twee uit:

1. ‘Ambassadeurs’ onder de huidige

formele vertegenwoordigers. Naar wie

op zoek? ‘symbolische’ representanten!

2. Wijkwerkers, ogen en oren spitsen op

zoek naar ‘leefwereldinformatie’. Naar

wie brengen? Beleidsmakers en

beslissers!

Wanneer formeel en informeel

verbinden?

Zodra er ordeningsmomenten nodig zijn. Dat is steeds het geval als uit al het geparticipeer beleidswijzigingen voortvloeien.

Gevolg? Thematisch en temporeel zullen er flinke verschillen ontstaan tussen verschillende (lagere) schaalniveaus). Wat in wijk A op wijkniveau wordt afgekaart, moet voor wijk B nog op concernniveau.

Complex? Ja. Waar ‘lager’ meer variatie is, vertaalt die zich ‘hoger’ in een meer gefragmenteerde agenda.

Passend in de 21ste eeuw? Ja. Mate van omgevingsvariatie vertaalt zich door in organisatorisch ‘absorptie vermogen’.

Totstandkoming nieuwe structuur in 8

stappen

1. Vraag je af wie waaraan participeert

2. Durf je motieven en communicatie eerlijk te

bezien

3. Benoem het beoogde effect met behoud van

interactie

4. Stel de kernvraag: wat verstaan we onder

representatie

5. Initieer, of beter nog sluit aan, bij een

vernieuwingsproces

6. Check de bestaande kaders

7. Verdeel de macht opnieuw

8. Herhaal deze stappen zo vaak als nodig