Yacon en bataat knolgewassen met potentieel 24 maart 2017

Annelien Tack, PCG

Yacon

Yacon (Smallanthus sonchifolius)

3

• Knolgewas afkomstig uit de Andes

• Boliviaanse zonnewortel of appelwortel

• Behoort tot de composietenfamilie (Asteraceae) zoals aardpeer, chicorei, zonnebloem

Gewas

4

• Vegetatieve knollen en broedknollen

• Vermenigvuldiging via stekken en knollen

• Groeit gemakkelijk tot 2m hoog

• Voorlopig vrij van ziekten en plagen

• Erg vorstgevoelig

Teeltverloop

5half april half mei half juli aug-sept

• Planten vanaf april/mei (na de vorst!) • Eerste 8 weken: erg trage groei• Na 12 weken: bodem volledig bedekt• Vanaf dan explosieve groei• Teelt zo lang mogelijk aanhouden• Oogsten wanneer eerste vorst in zicht is

Teelttechniek

6

Nr. Omschrijving objectOpbrengst

eetknollen (ton/ha)

Opbrengst

broedknollen (ton/ha)

1 Broedknollen geplant op 18/04 en afgedekt met 2 lagen agryl 49,3 16,8

2 Broedknollen geplant op 29/05 28,7 18,3

3 Plantjes geplant op 29/05 (na opkweek in pot vanaf half april) 42,4 16,0

• Niet veeleisend wat betreft grondsoort• Plantafstand: 75 cm x 75 cm• Ruggenteelt of vlakvelds + aanaarden• Stikstofbehoefte: 125 kg N• Geen gewasbescherming nodig• Opbrengst: 30 à 50 ton/ha

Oogst

7

• Loof verwijderen met klepelmaaier

• Knollen losmaken uit de grond met beddenlichter

Oogst

8

• Manueel scheiden van de knollen

• 4 à 5 dagen inlassen voor wondheling

Mechanisatie

9

Planten: aardappelplanter

kolenplanter

Oogsten: zelfrijdende aardappelrooier

loof verwijderen met loofklapper

knollen oogsten met aardappelrooier

Bewaring

10

• Bewaring in aardappelloods (8°C, 90% RV)

• Zowel eetknollen als broedknollen

• Uitdroging voorkomen bij lange bewaring

• Knollen bedekken met een laag turf of aarde

Toepassingen

11

• Interessante inhoudsstoffen in de knol: inuline

• Verzameling fructo-oligosachariden (FOS)

• Bloedsuikerspiegel constant (diabetes)

• Lage calorische waarde (overgewicht)

• Prebiotische werking (darmproblemen)

Toepassingen

12

• Rauw (fris, fruitig)

• Als sap of stroop (als zoetmiddel)

• In soep

• Versneden en gemengd in salade

• In zuivel- en sojaproducten

• Gekookt en fijngestampt tot puree

• Als gedroogde vruchtensnack

• …

Potentieel voor verse markt

13

• Teelt en verwerking momenteel beperkt

• Natuurvoedingskanaal / horeca

• Grondstof met meerwaarde

• Jaarrond aan te bieden

• Veel mogelijke toepassingen

Bataat

Bataat (Ipomoea batatas)

15

• Knolgewas afkomstig uit Zuid-Amerika

• “Zoete aardappel”

• Convulvulaceae (windefamilie)

• Top 10 van belangrijke voedselgewassen

• Vnl. import uit VS, Afrika, Zuid-Europa

• Sinds 2013 enorme stijging van import

Onderzoek PCG 2016

16

• Potentieel voor Vlaanderen?

• Reeds onderzoek gebeurd in buurlanden?

• Welke rassen zijn beschikbaar?

Eerste kennismaking met de teelt:

Proef onder beschutting

Proef in openlucht

Rassenvergelijking (Graines Voltz)

Teeltverloop

17

21 mei: ruggen trekken- bemesting (150 N – 250 K)

- dubbele T-tape

- opwarming bodem

23 mei: planten- 30 cm in de rij

- bij start beregening van bovenaf

- tijdens de teelt druppelirrigatie

Teeltverloop

18

27 juni: - eerste maand trage groei

- rasafhankelijk

20 juli:- tweede maand snelle groei

- regelmatige watergift via T-tapes

Teeltverloop

19

3 augustus: - bodem volledig dichtgegroeid

- loof terugsnoeien

4 augustus:- Loof teruggesnoeid

Teeltverloop

20

13 oktober: - oogst in openlucht

- loof klepelen

- knollen oogsten met AVR-aardappelrooier

Resultaten

21

0,0

5,0

10,0

15,0

20,0

25,0

30,0

35,0

40,0

45,0

50,0

Evangeline Bonita Murasaki Orléans Beauregard

Opbrengst rassenproef bataat in openlucht

Verkoopbare opbrengst Onverkoopbare opbrengst

Teeltverloop

22

24 oktober: - oogst in koepel

- loof klepelen

- knollen oogsten met AVR-aardappelrooier

Resultaten

23

0

10

20

30

40

50

60

Evangeline Bonita Murasaki 29 Orléans Beauregard

Opbrengst rassenproef bataat in koepel

Verkoopbare opbrengst Onverkoopbare opbrengst

Karakteristieken rassen

24

Evangeline Bonita Murasaki 29 Orléans Beauregard

Bewaring

25

• 5 à 10 dagen hittebehandeling

• 29-32 °C en 85-95 % RV

Indrogen van de schil

Bewaarbaarheid bevorderen

• Daarna bij 12,5-18,5 °C

en 85-90 % RV

Toekomstpotentieel

26

• Toenemende importcijfers

• Interesse bij primaire producenten

• Interesse bij retailers en industrie

Uitdagingen:

• Optimalisatie rassenkeuze,

teelttechniek, mechanisatie

en bewaring

• Rendabiliteit teelt

(concurrentie met import)

Vragen?