Juridische aspecten van online zakendoen in vogelvlucht

Hilversum, 11 oktober 2010Meinske van Heerwaarden

Linda Eijpe I

Agenda

• Elektronisch contracteren (totstandkoming overeenkomst, betalen, rechten koper)

• Privacy (persoonsgegevens, social media, privacystatements)

• Spam (nieuwe regelgeving)• Aansprakelijkheid hosting provider (o.a. voor

user generated content)

Elektronisch contracteren

• Uitgangspunt: Online = Offline(hoofdregel aanbod en aanvaarding blijft van toepassing)

• Aantal specifieke regels (doel: bescherming koper)• Wettelijk kader elektronische handel:

– Richtlijn 97/7/EG inzake op afstand gesloten overeenkomsten (wet per februari 2001 (juni 2000)

– Richtlijn 1999/93/EG elektronische handtekeningen (wet per mei 2003 (juli 2001)

– Richtlijn 000/31/EG elektronische handel (wet per 30 juni 2004) (januari 2002)

Achtergrond regelgeving

• Beschermen consument (wet overeenkomsten op afstand)

• Stimuleren gebruik, juridische status (wet elektronische handtekening)

• Vertrouwen wekken in elektronische omgeving, stimuleren handel (wet elektronische handel)

E-commerce richtlijn:

• Artikel 3:15d lid 3 BW: diensten van de informatiemaatschappij

• Wel financiële diensten, niet gokken• Doel: (i) stimuleren elektronische handel en

(ii) oplossen 5 kernproblemen (o.a. aansprakelijkheid isp’s, moment tot stand komen overeenkomst, vestiging online dienstverlener

• B2C, maar ook B2B, C2C etc.

Overeenkomsten op afstand (afd 9a bk 7 BWw)

• Webwinkels, postorderbedrijven, tell-sell etc• Producten en diensten• Verkoper is professioneel, koper/afnemer is

consument• Doel: bescherming consument door o.a. – Informeren – Wettelijk retourrecht

Precontractuele informatieplichten • Reclame (3: 15e lid 1 BW): regels t.a.v

herkenbaarheid (vb banner/advertorial), identiteit afzender etc.

• Duidelijke informatie voordat de koop tot stand komt t.a.v. kenmerken, prijs identiteit en adres verkoper, kosten aflevering, ontbindingsmogelijkheden, opzeggingsmogelijkheden, duur overeenkomst etc.

• Rekening mee houden bij inrichting website

Ontbindingsrecht

• Bij koop op afstand: gedurende 7 werkdagen na ontvangst van de zaak heeft de koper het recht de koop op afstand zonder opgave van redenen te ontbinden. Indien niet is voldaan aan de in 46 c lid 2 gesteld eisen (informatieverplichtingen), bedraagt deze termijn drie maanden.

• Maatregelen tegen niet gewil

Totstandkoming van contract via website

• Hoofdregel: aanbod en aanvaarding blijft van toepassing, mits:– voldaan informatieplichten voor

dienstverleners/leveranciers – Zo spoedig mogelijk bevestiging langs elektronische

weg– Ontbindingsmogelijkheid (zowel bij koop op afstand

binnen 7 dagen en ook zolang verkoper de overeenkomst nog niet heeft bevestigd.

– Maatregelen tegen niet gewilde handelingen (verkeerde muisklik, typo): inrichting website

Voorwaarden websites

• gebruiksvoorwaarden, algemene voorwaarden, disclaimers, privacystatements etc.

• Hoofdregel algemene voorwaarden: feitelijke terhandstelling aan de afnemer en aanvaarding

• Elektronisch ter beschikking stellen van a.v. is gelijkwaardig met feitelijke terhandstelling. (Rb Haarlem 2007)

Wetsvoorstel toestaan elektronische algemene voorwaarden

• Nieuw lid 2 art 6: 234 BW)• “de gebruiker heeft tevens aan de wederpartij de in art. 233 onder b

genoemde mogelijkheid geboden, indien hij de algemene voorwaarden

voor of bij het sluiten van de overeenkomst aan de wederpartij:– Langs elektronische weg ter beschikking heeft gesteld– Op een zodanige wijze dat deze kunnen worden opgeslagen of

toegankelijk zijn

Privacyrecht

Privacy

Artikel 8 EVRM

• Een ieder heeft recht op respect voor zijn privé- en gezinsleven, zijn woning en correspondentie.

Artikel 10 Grondwet

• Een ieder heeft, behoudens bij of krachtens de wet te stellen beperkingen, recht op eerbiediging van zijn persoonlijke levenssfeer.

• De wet stelt regels ter bescherming van de persoonlijke levenssfeer in verband met het vastleggen en verstrekken van persoonsgegevens.

Wat is een persoonsgegeven

• WBP: een persoonsgegeven is alle informatiebetreffende geïdentificeerde of identificeerbare natuurlijke personen.

• Van belang is of de identiteit van de persoon redelijkerwijs zonder al te veel inspanning kan worden vastgesteld.

Kern WBP

• Art. 6 WBP: persoonsgegevens worden in overeenstemming met de wet en op behoorlijke en zorgvuldige wijze verwerkt.

• Art. 7 WBP: persoonsgegevens worden voor welbepaalde, uitdrukkelijk omschreven en gerechtvaardigde doeleinden verzameld.

• Art. 8 WBP: limitatieve opsomming van gronden die gegevensverwerking rechtvaardigen.

Actualiteiten privacy

• Google streetview

Actualiteiten privacy

• Google streetview

Actualiteiten privacy

• Beveiliging webshops

Actualiteiten Privacy

• Geen Stijl / Majesteit

Digitale archieven

• RvdJ 2007 / 67 X t. U-Blad:

Afweging tussen particuliere, publieke en commerciële belang.

Digitale archieven

• Leidraad RvdJ april 2008:“het publieke belang van zo volledig mogelijke, betrouwbare archieven waarvan de inhoud niet kan worden gewijzigd, [...] in beginsel zwaarder [weegt] dan het belang dat personen kunnen hebben bij het verwijderen of anonimiseren van gearchiveerde artikelen met een voor hen onwelgevallige inhoud

E-marketing• Telecommunicatiewet: verbod op ongevraagd

overbrengen van communicatie voor commerciële, ideële of charitatieve doeleinden d.m.v. elektronische berichten (e-mail/sms/mms) of fax zonder voorafgaande toestemming: spamverbod

• Verbod gold aanvankelijk slechts voor natuurlijke personen, is per 1 oktober 2009 uitgebreid tot zakelijke abonnees/rechtspersonen.

• Opt-in regime: de verzender moet aantonen dat voorafgaande toestemming is verkregen.

Uitwerking spamverbod

• Begrip “verzender” wordt breed uitgelegd. Zowel de daadwerkelijke verzender (bijvoorbeeld een reclamebureau) als de opdrachtgever.

• Verbod richt zich op de “abonnee”: de natuurlijke of rechtspersoon die partij is bij overeenkomst met een aanbieder van elektronische communicatiediensten.

• Toestemming moet vrijwillig, specifiek en schriftelijk (waaronder mede wordt begrepen elektronisch mag) zijn gegeven.

Uitzonderingen

• Elektronische contactgegevens (bijvoorbeeld e-mails of mobiele nummers) die zijn verkregen in kader van eerdere verkoop van gelijksoortige producten/diensten;

• mits bij die verkrijgen expliciet de mogelijkheid is geboden om tegen gebruik gegevens kosteloos verzet aan te tekenen (opt-out)

• en bij elke verdere communicatie die opt-out gelegenheid voortdurend wordt geboden.

Uitzonderingen-vervolg

• Nog een uitzondering op de opt-in regel.• Geen voorafgaande toestemming is vereist voor

het overbrengen van ongevraagde communicatie via elektronische contactgegevens die abonnees voor dit doel hebben bestemd en bekend hebben gemaakt (bijvoorbeeld info@ email adres)

• Ook geen opt-in voor rechtspersonen en natuurlijke personen die zijn gevestigd buiten de EER (EU en IJsland Noorwegen en Liechtenstein)

Aansprakelijkheid voor user generated content

Actuele discussies:• Torrents• Youtube / Flickr • Forums / Recensies• Rol moderators

Vrijstelling van aansprakelijkheid

Artikel 6:196C lid 4 BW bepaalt kort gezegd:een internetdienstverlener die diensten verricht bestaande uit het op verzoek opslaan van materiaal afkomstig van een ander, is niet aansprakelijk voor de opgeslagen informatie

Vrijstelling van aansprakelijkheid

Uitgangspunt hierbij is dat:1.de dienstverlener niet weet, en niet

redelijkerwijs behoort te weten, dat het materiaal een onrechtmatig karakter heeft dan wel dat hij, zodra hij dat weet,

2. prompt het materiaal verwijdert of de toegang onmogelijk maakt.