Wetenschappelijk en Technisch Centrum voor het · PDF fileBekisting voorzien op bepaalde...

Post on 27-Feb-2018

221 views 4 download

Transcript of Wetenschappelijk en Technisch Centrum voor het · PDF fileBekisting voorzien op bepaalde...

Wetenschappelijk en Technisch Centrum voor het Bouwbedrijf – http://www.wtcb.be

KVIV Studiedag « Bekistingen » 21/06/2011

Bekistingen: Aandachtspunten voor ontwerp,

ondersteuningsconstructies en planning

Bekistingen: Aandachtspunten voor ontwerp,

ondersteuningsconstructies en planning

KVIV Studiedag

« Bekistingen » 21/06/2011

KVIV Studiedag

« Bekistingen » 21/06/2011

ir. Niki Cauberg, WTCB

Technologisch Adviseur

niki.cauberg@bbri.be

Wetenschappelijk en Technisch Centrum voor het Bouwbedrijf – http://www.wtcb.be

KVIV Studiedag « Bekistingen » 21/06/2011

Inleiding: basisaspectenInleiding: basisaspecten

BekistingsontwerpBekistingsontwerp

OndersteuningsconstructiesOndersteuningsconstructies

Planning werkenPlanning werken

SamenvattingSamenvatting

Wetenschappelijk en Technisch Centrum voor het Bouwbedrijf – http://www.wtcb.be

KVIV Studiedag « Bekistingen » 21/06/2011

SysteembekistingenSysteembekistingen

Speciale bekistingenSpeciale bekistingen

Traditionele bekistingTraditionele bekisting

Overzicht bekistingstypes:

Wetenschappelijk en Technisch Centrum voor het Bouwbedrijf – http://www.wtcb.be

KVIV Studiedag « Bekistingen » 21/06/2011

Traditionele (hout)bekisting:• Beperkte repetitie

• Lage materiaalkost

• Arbeidsintensief

• Kleinere belastingen

Traditionele (hout)bekisting:• Beperkte repetitie

• Lage materiaalkost

• Arbeidsintensief

• Kleinere belastingen

Wetenschappelijk en Technisch Centrum voor het Bouwbedrijf – http://www.wtcb.be

KVIV Studiedag « Bekistingen » 21/06/2011

Wetenschappelijk en Technisch Centrum voor het Bouwbedrijf – http://www.wtcb.be

KVIV Studiedag « Bekistingen » 21/06/2011

Voorbeeld planning

Wetenschappelijk en Technisch Centrum voor het Bouwbedrijf – http://www.wtcb.be

KVIV Studiedag « Bekistingen » 21/06/2011

Systeembekistingen:• Grotere repetitie

• Stalen of aluminium frame

• Hogere belastingen

• Compleet systeem

Systeembekistingen:• Grotere repetitie

• Stalen of aluminium frame

• Hogere belastingen

• Compleet systeem

Wetenschappelijk en Technisch Centrum voor het Bouwbedrijf – http://www.wtcb.be

KVIV Studiedag « Bekistingen » 21/06/2011

Enkelzijdige bekistingBekistingspaneel

Verankering

Steunpunt

Wetenschappelijk en Technisch Centrum voor het Bouwbedrijf – http://www.wtcb.be

KVIV Studiedag « Bekistingen » 21/06/2011

Speciale bekistingen:• Maatwerk (staal, EPS, …)

• Grote repetitie

• Veelal voor kolommen

• Niet flexibel

• ev. verloren bekisting

Speciale bekistingen:• Maatwerk (staal, EPS, …)

• Grote repetitie

• Veelal voor kolommen

• Niet flexibel

• ev. verloren bekisting

Wetenschappelijk en Technisch Centrum voor het Bouwbedrijf – http://www.wtcb.be

KVIV Studiedag « Bekistingen » 21/06/2011

Randbekisting voor 1 werfRandbekisting voor 1 werf

Wetenschappelijk en Technisch Centrum voor het Bouwbedrijf – http://www.wtcb.be

KVIV Studiedag « Bekistingen » 21/06/2011

Glijbekisting (Schiphol, 3

weken)

Glijbekisting (Schiphol, 3

weken)

Wetenschappelijk en Technisch Centrum voor het Bouwbedrijf – http://www.wtcb.be

KVIV Studiedag « Bekistingen » 21/06/2011 12

Verloren bekistingen

Wetenschappelijk en Technisch Centrum voor het Bouwbedrijf – http://www.wtcb.be

KVIV Studiedag « Bekistingen » 21/06/2011

Beplatingsmaterialen:• Hout: nerf, behandeling, beperkt herbruik, eenvoudig bewerken

• Multiplex: meerlagig + coating, meest gebruikt, nagels, herstellen, …

• Metaal: staal, beperkte doorbuiging, repetitie, glad oppervlak, …

• Kunststof: meer repetitie, eenvoudig herstellen, …

Beplatingsmaterialen:• Hout: nerf, behandeling, beperkt herbruik, eenvoudig bewerken

• Multiplex: meerlagig + coating, meest gebruikt, nagels, herstellen, …

• Metaal: staal, beperkte doorbuiging, repetitie, glad oppervlak, …

• Kunststof: meer repetitie, eenvoudig herstellen, …

Wetenschappelijk en Technisch Centrum voor het Bouwbedrijf – http://www.wtcb.be

KVIV Studiedag « Bekistingen » 21/06/2011

Aspecten die de bekistingskeuze bepalen:

Modulaire systeembekisting veelal uitgangspunt, afwijking ifv:

� Repetitie: vorm en grootte van het werk

� Beschikbare bouwtijd

� Flexibiliteit: noodzaak van aanpassingen op de werf

� Eisen voor het betonoppervlak « zichtbeton »

� Beschikbaarheid bouwkraan

� Technische eisen zoals doorbuiging

� Ervaring van de werfleider

� ….

Meest economische keuze die aan alle randvoorwaarden voldoet

Wetenschappelijk en Technisch Centrum voor het Bouwbedrijf – http://www.wtcb.be

KVIV Studiedag « Bekistingen » 21/06/2011

Minimale hoeveelheid bekisting:

� Minder bekisting= meer repetitie (maar meer cyclussen)

= minder basisinvestering

= minder opslag

� Afhankelijk van

• bezetting bekistingsploeg (afstemverliezen van arbeid en materieel)

• hoeveelheid te storten beton + stortnaden

• cyclus bekistingen en bouwtijd/planning

� Repetitie opzoeken, : door bvb. loskoppeling van niet-repeterende delen zoals liftkernen, trappenschachten, ...

-> zie ook « keuzemodel voor wandbekistingen van Stubeco », vergelijking tussen verschillende soorten bekistingstypes

Wetenschappelijk en Technisch Centrum voor het Bouwbedrijf – http://www.wtcb.be

KVIV Studiedag « Bekistingen » 21/06/2011

Inleiding: basisaspectenInleiding: basisaspecten

BekistingsontwerpBekistingsontwerp

OndersteuningsconstructiesOndersteuningsconstructies

Planning werkenPlanning werken

SamenvattingSamenvatting

Wetenschappelijk en Technisch Centrum voor het Bouwbedrijf – http://www.wtcb.be

KVIV Studiedag « Bekistingen » 21/06/2011

� Normatieve aspecten voor bekistingen:

NBN EN 13670-1 - Uitvoering van betonconstructies

(o.a. algemene aspecten bekistingen + nabehandeling)

• prEN 15113-1 – Verticaal bekistingssysteem voor beton - Deel 1: Prestatie, ontwerp en beoordeling (oa. belastingen)

• NBN EN 12811-1 – Tijdelijke bouwplaatsuitrusting – Steigers –

Prestatie-eisen en algemeen ontwerp (ook delen 2 en 3)

• NBN EN 12812 – Ondersteuningsconstructies

– Prestatie-eisen en algemeen ontwerp en berekening

• NBN EN 12813 – Tijdelijke werkplaatsuitrusting

• Randbeveiliging: o.a. NBN EN 13374 en NBN EN 12810-1)

• Specifieke productnormen en Eurocodes voor

stabiliteit

Normen

Wetenschappelijk en Technisch Centrum voor het Bouwbedrijf – http://www.wtcb.be

KVIV Studiedag « Bekistingen » 21/06/2011

Overzicht belastingen

� Horizontale krachten

– Bekistingsdruk

– Windbelasting

– Occasionele belasting (1%)

� Verticale krachten

– Eigengewicht + beton

– Veranderlijke belastingen

– Opdrijven

� Stabiliteit

– Knik en kip

+ Veiligheidsfactoren voor materiaal en belastingen!

Eurocodes + NBN EN 12812

Wetenschappelijk en Technisch Centrum voor het Bouwbedrijf – http://www.wtcb.be

KVIV Studiedag « Bekistingen » 21/06/2011

Bekistingsdruk� Wanden, verschillende modellen: CIRIA-rapport, DIN 18218

Betonhoogte [m]

Hydrostatische betondruk

Vereenvoudigde ontwerpdrukcurve

Hoogvloeibare betonsoorten (ZVB)

Drukopbouw in de praktijk

Bekistingsdruk [kN/m²]Pmax

Hydrostatische drukhoogte

Wetenschappelijk en Technisch Centrum voor het Bouwbedrijf – http://www.wtcb.be

KVIV Studiedag « Bekistingen » 21/06/2011

Consistentie van het beton

49 kN/m²

BekistingsdrukDiagrammen ter bepaling van de hydrostatische drukhoogte

Stortsnelheid [m/uur]

Hydrostatische betondruk Pmax [kN/m²]

Wetenschappelijk en Technisch Centrum voor het Bouwbedrijf – http://www.wtcb.be

KVIV Studiedag « Bekistingen » 21/06/2011

Bekistingsdruk� Wanden, verschillende modellen: CIRIA, DIN 18218

Invloedsparameters:

• bekistingshoogte

• stijgsnelheid van het beton

• consistentie van het beton

• bindingstijd

• temperatuur (lucht en beton)

• trillingsenergie

• hulpstoffen

• volumieke massa van het beton

• wapeningspercentage

• (stijfheid bekisting)

• (porositeit contactvlak)

• ...

• Wandeffect

Pmax

Wetenschappelijk en Technisch Centrum voor het Bouwbedrijf – http://www.wtcb.be

KVIV Studiedag « Bekistingen » 21/06/2011

Bekistingsdruk

8 m hoogte

Wetenschappelijk en Technisch Centrum voor het Bouwbedrijf – http://www.wtcb.be

KVIV Studiedag « Bekistingen » 21/06/2011

Wetenschappelijk en Technisch Centrum voor het Bouwbedrijf – http://www.wtcb.be

KVIV Studiedag « Bekistingen » 21/06/2011

Opdrijven bekistingen

Vertikale belasting

Wetenschappelijk en Technisch Centrum voor het Bouwbedrijf – http://www.wtcb.be

KVIV Studiedag « Bekistingen » 21/06/2011

Wetenschappelijk en Technisch Centrum voor het Bouwbedrijf – http://www.wtcb.be

KVIV Studiedag « Bekistingen » 21/06/2011

Vertikale belasting

Wetenschappelijk en Technisch Centrum voor het Bouwbedrijf – http://www.wtcb.be

KVIV Studiedag « Bekistingen » 21/06/2011

Invloed fasering

Bekisting voorzien op bepaalde belasting en fasering:� Ongewenste effecten wanneer daar van wordt afgeweken

Wetenschappelijk en Technisch Centrum voor het Bouwbedrijf – http://www.wtcb.be

KVIV Studiedag « Bekistingen » 21/06/2011

Praktische aandachtspunten� Stortmogelijkheden bekisting behouden

• Dichte wapening• Plaats voor stortslang (valhoogte beton beperken)• Trillen: voldoende ruimte + hoogte bekisting

Detaillering

Wetenschappelijk en Technisch Centrum voor het Bouwbedrijf – http://www.wtcb.be

KVIV Studiedag « Bekistingen » 21/06/2011

Aandachtspunten voor het ontwerp (van zichtbeton)

� Voegen en stortnaden: locatie en afwerking

� Gekoppeld aan stortschema en betonvolume’s

� Detaillering centerpengaten en bekistingspanelen

Detaillering

Wetenschappelijk en Technisch Centrum voor het Bouwbedrijf – http://www.wtcb.be

KVIV Studiedag « Bekistingen » 21/06/2011

Inleiding: basisaspectenInleiding: basisaspecten

BekistingsontwerpBekistingsontwerp

OndersteuningsconstructiesOndersteuningsconstructies

Planning werkenPlanning werken

SamenvattingSamenvatting

Wetenschappelijk en Technisch Centrum voor het Bouwbedrijf – http://www.wtcb.be

KVIV Studiedag « Bekistingen » 21/06/2011

Fundering op staal

� Draagkracht grond = nodige oppervlakte (0.05 N/mm²)

� Grondoppervlakte deels bruikbaar

� Verbetering (bovenlaag verwijderen, stabiliseren, ...)

Fundering = draagkrachtig?

Wetenschappelijk en Technisch Centrum voor het Bouwbedrijf – http://www.wtcb.be

KVIV Studiedag « Bekistingen » 21/06/2011

Stempels

� (schroef)stempels met schroefmof of stelring

� Steigers en torens (knikgevaar, zware belastingen)

-> Maximale belasting aangegeven ifv. totale lengte en buitenbuis

� Duw- of trekschoren

� Foutief afschoren

Stempels juist gebruiken:

Goed

Wetenschappelijk en Technisch Centrum voor het Bouwbedrijf – http://www.wtcb.be

KVIV Studiedag « Bekistingen » 21/06/2011

Draagkracht (D)vanaf bepaalde lengte vooral afhankelijk van knik

F F

lc = 2l lc = l/2 lc = l

F

Schoren van stempels

= verkorten van de kniklengte.

Knik vermijden

2cl

cteD ≈

Wetenschappelijk en Technisch Centrum voor het Bouwbedrijf – http://www.wtcb.be

KVIV Studiedag « Bekistingen » 21/06/2011

Specifieke aandachtspunten:

• Vertikale afdracht van krachten

• Excentrische belasting

• Horizontale kracht, 1 à 2 % van de vertikale kracht (NBN EN 12812)

V

Rekening houden met horizontale krachten:

H

Wetenschappelijk en Technisch Centrum voor het Bouwbedrijf – http://www.wtcb.be

KVIV Studiedag « Bekistingen » 21/06/2011

Kippen van (lange) profielenKnik- en kipstabiliteit van profielen: centrisch belasten

Wetenschappelijk en Technisch Centrum voor het Bouwbedrijf – http://www.wtcb.be

KVIV Studiedag « Bekistingen » 21/06/2011

Doorbuiging ifv materiaalMateriaalkarakteristieken

Belasting = 5kN/m

Moment = 22.5 kNm (max)

Materiaalspanningen = M.z/I

Doorbuiging = σ/E

MateriaalkarakteristiekenType balk

staal

aluminium

Wetenschappelijk en Technisch Centrum voor het Bouwbedrijf – http://www.wtcb.be

KVIV Studiedag « Bekistingen » 21/06/2011

Door- en herstempelen

Zelfdragend

28-daagse sterkte

28-daagse sterkte

28-daagse sterkte

Te stortenTe storten vloerplaat

Zelfdragend

28-daagse sterkte

28-daagse sterkte

28-daagse sterkte

Gewicht vloerplaat + bekisting over te dragen naar een lagergelegen verdieping

(of > capaciteit 1 vloer)

Mogelijkheden:- Bekisting laten staan- Ondersteuning laten staan- Herstempelen

1

2

3

4

5

Wetenschappelijk en Technisch Centrum voor het Bouwbedrijf – http://www.wtcb.be

KVIV Studiedag « Bekistingen » 21/06/2011

Door- en herstempelen

Zelfdragend

28-daagse sterkte

28-daagse sterkte

28-daagse sterkte

Te storten

Stempels 100%

Doorstempelen

Stempels 200%

Vloer 200%

Te storten

Zelfdragend

28-daagse sterkte

1

2

3

4

5

Wetenschappelijk en Technisch Centrum voor het Bouwbedrijf – http://www.wtcb.be

KVIV Studiedag « Bekistingen » 21/06/2011

Door- en herstempelen

Zelfdragend

28-daagse sterkte

28-daagse sterkte

28-daagse sterkte

Te storten

Herstempelen *

Vloer 100%

Stempels 100%

Stempels 100%

Stempels 100%

Doorstempelen

Stempels 200%

Vloer 200%

Te storten

Zelfdragend

28-daagse sterkte

* Exacte getallen afhankelijk van de stijfheid van de vloeren -> in detail te berekenen

1

2

3

4

5

Stempels lossen en terug

aandraaien)

Stempels lossen en terug

aandraaien)

Wetenschappelijk en Technisch Centrum voor het Bouwbedrijf – http://www.wtcb.be

KVIV Studiedag « Bekistingen » 21/06/2011

Doorstempelen via valkopSysteemopbouw: verschillende mogelijkheden

Valkopsystemen: eenvoudig doorstempelen en herstempelen

Wetenschappelijk en Technisch Centrum voor het Bouwbedrijf – http://www.wtcb.be

KVIV Studiedag « Bekistingen » 21/06/2011

Systeemopbouw: verschillende mogelijkheden

Valkopsystemen: hergebruik bekistingspanelen, stempels blijven (gedeeltelijk) staan

Doorstempelen via valkop

Wetenschappelijk en Technisch Centrum voor het Bouwbedrijf – http://www.wtcb.be

KVIV Studiedag « Bekistingen » 21/06/2011

Inleiding: basisaspectenInleiding: basisaspecten

BekistingsontwerpBekistingsontwerp

OndersteuningsconstructiesOndersteuningsconstructies

Planning werkenPlanning werken

SamenvattingSamenvatting

Wetenschappelijk en Technisch Centrum voor het Bouwbedrijf – http://www.wtcb.be

KVIV Studiedag « Bekistingen » 21/06/2011

Planning

� Start?: Opdeling van het werk

� Planning opmaken in functie van meerdere parameters:

� Bouwtijd <-> Cyclussen

� Uitvoeringstijd (plaatsing, wapenen, betonstorten, ontkisten)

� Hoeveelheid bekisting, roulatie, personeelsbezetting

� Ontkistingstijd

� Hoeveelheid te storten beton + stortnaden

� Beschikbaarheid kraan

� Technische beperkingen

� …

Opzoeken repetitie

Wetenschappelijk en Technisch Centrum voor het Bouwbedrijf – http://www.wtcb.be

KVIV Studiedag « Bekistingen » 21/06/2011

Loonkosten: analyseren per deeltaak

� maken bekistingsonderdelen

� transport op werf

� stellen

� ontkisten

� schoonmaken

Materiaalkosten

� Afschrijving (vaste kosten, inzet, …)

� transport en prefab buiten werf

� huur

Samen terugrekenen naar kost/m²

Planning: beschikbare tijd bepaalt vaak minimale hoeveelheid bekisting

Rendement begroten

Wetenschappelijk en Technisch Centrum voor het Bouwbedrijf – http://www.wtcb.be

KVIV Studiedag « Bekistingen » 21/06/2011

� Uitvoeringstijd: Resultaat van een specifieke situatie

� Wand met lengte ±70 m, hoogte 3 m, breedte 20 cm.

-> 200 m² realiseren (per zijde)

Plaatsing bekisting en wapening

Storten

Verhardingstijd

Ontkisten

Planning en rendement

Wetenschappelijk en Technisch Centrum voor het Bouwbedrijf – http://www.wtcb.be

KVIV Studiedag « Bekistingen » 21/06/2011

Planning en rendement

Bekisten + wapenen

Storten

Verharding

Ontkisten

Scenario A. Bekisting voor 100 m², 2 x repeteren

Storten

Verharding

Ontkisten

Scenario B. Bekisting voor 50 m², 4 x repeterenBekisten + wapenen

Stor-ten

Verharding

Ont-kisten

Stor-ten

Verharding

Ont-kisten

Stor-ten

Verharding

Ont-kisten

Stor-ten

Verharding

Ont-kisten

Scenario C. Bekisting voor 100 m², 4 x repeteren

Stor-ten

Verharding

Ont-kisten

Stor-ten

Verharding

Ont-kisten

Stor-ten

Verharding

Ont-kisten

Stor-ten

Verharding

Ont-kisten

Bekisten + wapenen

Bekisten + wapenen

Bekisten + wapenen

Bekisten + wapenen

Bekisten + wapenen

Bekisten + wapenen

Bekisten + wapenen

Bekisten + wapenen

• Normale investering, normale ploegen• Normale uitvoeringstermijn• 2 stortnaden

• Beperkte investering, minder personeel• Langere uitvoeringstermijn• 4 stortnaden

• Beperktere investering, meer personeel• Kortste uitvoeringstermijn• 4 stortnaden

Wetenschappelijk en Technisch Centrum voor het Bouwbedrijf – http://www.wtcb.be

KVIV Studiedag « Bekistingen » 21/06/2011

Voorbeeld planning

Hogeschool Artevelde Gent

Wetenschappelijk en Technisch Centrum voor het Bouwbedrijf – http://www.wtcb.be

KVIV Studiedag « Bekistingen » 21/06/2011

Voorbeeld planning

Wetenschappelijk en Technisch Centrum voor het Bouwbedrijf – http://www.wtcb.be

KVIV Studiedag « Bekistingen » 21/06/2011

Voorbeeld planning

Wetenschappelijk en Technisch Centrum voor het Bouwbedrijf – http://www.wtcb.be

Wetenschappelijk en Technisch Centrum voor het Bouwbedrijf – http://www.wtcb.be

1

2

3

4

Wetenschappelijk en Technisch Centrum voor het Bouwbedrijf – http://www.wtcb.be

KVIV Studiedag « Bekistingen » 21/06/2011

Voorbeeld planning

Wetenschappelijk en Technisch Centrum voor het Bouwbedrijf – http://www.wtcb.be

KVIV Studiedag « Bekistingen » 21/06/2011

Voorbeeld planning

Wetenschappelijk en Technisch Centrum voor het Bouwbedrijf – http://www.wtcb.be

Wetenschappelijk en Technisch Centrum voor het Bouwbedrijf – http://www.wtcb.be

12 3

Wetenschappelijk en Technisch Centrum voor het Bouwbedrijf – http://www.wtcb.be

Herbruik en repetitie voor rubberen matten

Plaatsing paneel per paneel uitgetekend

Herbruik en repetitie voor rubberen matten

Plaatsing paneel per paneel uitgetekend

Wetenschappelijk en Technisch Centrum voor het Bouwbedrijf – http://www.wtcb.be

KVIV Studiedag « Bekistingen » 21/06/2011 57

Beton- en omgevingstemperatuur bepalen de evolutie van de druksterkte: « maturiteit » of « rijpheid »

Gemiddelde temperatuur (°C) van het beton over 24 uur

Rijpheidscoëfficiënt k

≥ 20

15

10

5

0

-5

1

0,8

0,6

0,45

0,3

0,15

Ontkisten = plannen

Wetenschappelijk en Technisch Centrum voor het Bouwbedrijf – http://www.wtcb.be

KVIV Studiedag « Bekistingen » 21/06/2011

Dagen Zomer Rijpheid Winter Rijpheid

12345678910

20202020202020202020

12345678910

0000000000

0.30.60.91.21.51.82.12.42.73.0

Ontkisten = plannen

Wetenschappelijk en Technisch Centrum voor het Bouwbedrijf – http://www.wtcb.be

KVIV Studiedag « Bekistingen » 21/06/2011

Zomer <-> winter

Ontkisten = plannen

Wetenschappelijk en Technisch Centrum voor het Bouwbedrijf – http://www.wtcb.be

KVIV Studiedag « Bekistingen » 21/06/2011

Inleiding: basisaspectenInleiding: basisaspecten

BekistingsontwerpBekistingsontwerp

OndersteuningsconstructiesOndersteuningsconstructies

Planning werkenPlanning werken

SamenvattingSamenvatting

Wetenschappelijk en Technisch Centrum voor het Bouwbedrijf – http://www.wtcb.be

KVIV Studiedag « Bekistingen » 21/06/2011

� Basisaspecten:� Veel bekistingstypes

� Keuze ifv. repetitie, fasering, personeelsbezetting, …

� Ontwerpaspecten:� Eurocodes

� Bekistingsdrukken

� Detaillering bekisting

� Ondersteuning:� Elk onderdeel van de bekisting juist dimensioneren

� Doorstempelen en herstempelen

� Planning:� Verschillende mogelijkheden tot optimalisatie (repetitie!)

Samenvatting

Wetenschappelijk en Technisch Centrum voor het Bouwbedrijf – http://www.wtcb.be

KVIV Studiedag « Bekistingen » 21/06/2011

Hartelijk dank

voor uw aandacht

Hartelijk dank

voor uw aandacht

Vragen?Vragen?

ir. Niki Cauberg, WTCB

Technologisch Adviseur

niki.cauberg@bbri.be