Verhalen als spiegel van mens en cultuur

Jeroen Vanhestejeroen.vanheste@ou.nl

2

Kennisbronnen: wetenschap, filosofie, literatuur

3

De mens als een verhalen vertellend wezen

4

“De maaltijd die de romanschrijver opdient, is de menselijke conditie.”

Kundera over literatuur

5

“In werkelijkheid is iedere lezer wanneer hij leest de lezer van

zichzelf. Het herkennen in zichzelf, door de lezer, van wat

het boek zegt, bewijst de waarheid ervan.”

Proust over verhalen als spiegel

6

“De schrijver laat een uur lang al het geluk en ongeluk op ons los,

dat maar te bedenken is, en waarvoor wij in het leven zelf

jaren nodig hebben om er enkele vormen van te leren kennen.”

Verhalen versus het echte leven

7

Tolstoj over de grote levensvragen

“De grote vragen zijn altijd dezelfde geweest: hoe moet ik leven? Wat moet ik doen? De

literatuur heeft deze vragen altijd opgepakt.”

8

9

Pierre Bezoechov op zoek naar zichzelf

“Wat is slecht? Wat is goed? Wat moet je liefhebben en wat haten? Waarvoor leef je en wat ben ik? Wat is het leven, wat de dood? Wat is de macht die alles

regeert?”

10

“Een stille troost in deze chaotische dagen is steeds

weer Oorlog en Vrede.”

Uit het dagboek van Thomas Mann (mei 1933)

11

Een verhaal over schuld, schaamte en vergeving

12

“Hij had geen flauw benul van wie hij was en wat hij met zijn leven

aan moest. Alles wat op zijn weg kwam, dwong hem in een richting die hem de enig juiste leek, maar zodra zich dan weer iets nieuws

aandiende, dwong dat hem in een heel andere richting die óók de

enig juiste leek (..) hij kwam zichzelf voor als een balletje in een

flipperkast dat maar voort bleef rollen om het rollen zelf.”

Een verhaal als spiegel van onze cultuur

13

“Great novels are above all great fairy tales. Literature does not tell

the truth but makes it up.”

Verhalen: niet alleen spiegel, maar ook spel

14

15

“Wetenschappelijke feiten en theorieën komen en gaan met de

toenemende kennis van opeenvolgende generaties, maar de schrijver richt zich op datgene

in de mens dat niet verandert, zoals op diens ervaringen van

pijn, geluk, hoop, angst, schoonheid en solidariteit.”

Conrad over de betekenis van verhalen